Oproep tot moord
niet te tolereren
J
AUTOMATISERING IN DE
GROOTHANDEL?
HP
Kwaliteit van
kinderfietsen
lijdt onder te
lage prijzen
uit de weekbladen
De Verlosser
H0ENE
k
utr
Man maanden
dood in flat
Vissers beboet
voor mishandeling
PROGRESSIEVE MOSLIMS EENS MET VAN DIJK:
NS wil gemeenten inlichten
over gevaarlijke stoffen
Lesbisch paar
geen gezamenlijk
ouderlijk gezag
oete
PE TIJD
3 Es
BINNENLAND
CoAÓóaOounant
DONDERDAG 23 MAART 1989 PAGINA
sur
Walrussen
Jeugdige
dierenliefhebbers
kunnen zich
volgende week in het
Dolfinarium
Harderwijk laten
schminken als
levensechte
walrusjes. Het is de
bedoeling dat de
kinderen zich
hierdoor nauwer
verbonden voelen
met de dieren in het
park. Maar ook weer
niet zo nauw als op
cfeze foto, want de
bezoekers mogen
töt een afstand van
50 centimeter
komen.
F0TO: PR
ARNHEM De politie van
Arnhem heeft gisteren in een
flatwoning het lijk aangetrof
fen van een 53-jarige man die
vermoedelijk al vanaf augus
tus vorig jaar dood is. Waar
schijnlijk is de man een na
tuurlijke dood gestorven. De
politie sluit niet uit dat de man
zelfs langer dood in zijn flat
heeft gelegen. Aan de hand
van de houdbaarheidsdatum
van levensmiddelen wordt dat
nog onderzocht. Het lichaam
werd gevonden nadat een
deurwaarder tevergeefs bij de
woning had gestaan om een
huurachterstand te innen.
Prof. Oberman
(78) overleden
WAGENINGEN De uit-
vinder van de telefoonauto
maat, prof. dr. ir. R. M. M.
Oberman, is op 78-jarige
leeftijd in zijn woonplaats
Wageningen overleden. Hij
was van 1949 tot aan zijn
emeritaat in 1980 hoogle
raar in Delft. Oberman, ge
boren te Leiden, promo
veerde in 1947 cum laude
op zijn proefmodel van de
telefoonautomaat, waarbij
hij gebruik maakte van
druktoetsen en elektroni
sche schakelingen. In totaal
heeft hij - soms met ande
ren - 82 Nederlandse oc
trooien op zijn naam staan.
MIDDELBURG De rechtbank in Mid
delburg heeft gisteren vier vissers uit Ar-
nemuiden veroordeeld tot een boete van
vijftienhonderd gulden per persoon en
een voorwaardelijke gevangenisstraf van
drie weken. De vier bemanningsleden
van de kotter Arm 4 stonden twaalf dagen
geleden terecht voor mishandeling van
een controleur van de Algemene Inspectie
Dienst (AID). De mannen gingen vorig
jaar januari de ambtenaar te lijf op het
terrein van de Vlissingse vismijn, nadat
hij hen te kennen had gegeven eerst aan
boord te willen controleren voordat de be
manning kisten zou krijgen om te lossen.
Een andere visser uit de Zeeuwse vissers
plaats die in november 1987 zijn zelfbe
heersing verloot, werd beboet met dui
zend gulden.
DEN HAAG De op
komst was lang niet zo
groot als minister Van
Dijk van binnenlandse za
ken zich had voorgesteld.
Zijn tevredenheid over
het resultaat van de bij
eenkomst was er echter
niet minder om. „Het was
een vruchtbaar, interes
sant en buitengewoon
vriendschappelijk ge
sprek", concludeerde de
bewindsman na afloop
van het onderhoud met
een aantal vertegenwoor
digers van islamitische
groeperingen in ons land.
Twee en dertig moslim-organi
saties had hij uitgenodigd om
nog eens rustig na te praten
óver de affaire-Rushdie. Toen
puntje bij paaltje kwam vond
hij gistermorgen in de ruime
vergaderzaal van zijn ministe
rie echter slechts vertegen
woordigers van acht groepe
ringen tegenover zich.
De overige organisaties, waar
onder het invloedrijke Islami
tisch Landelijk Comité, had
den kort tevoren afgezegd. Zij
waren het niet eens met Van
Dijks uitnodigingsbeleid en
wensten bovendien niet de
schuld in de schoenen gescho
ven te krijgen voor boekver
brandingen, oproepen tot
moord en andere emotionele
r.eacties op „De Duivelsver
zen" van Salman Rushdie. In
allerlijl poogden ambtenaren
van Van Dijk de boycot onge
daan te maken, wat deels luk
te. Er is een nieuwe afspraak
voor 3 april.
Dit alles betekende evenwel
dat de minister het gistermor
gen slechts met een beperkt
aantal gesprekspartners moest
doen, en dan nog uitgerekend
met mensen die allemaal be-
L horen tot progressieve of „vrij
zinnige" islamitische groepe
ringen. Het onderhoud verliep
dan ook soepeitjes. De bijeen
komst had een informatief ka
rakter.
Vrijheden
,Ik heb uiteengezet", zei de
minister na afloop, „hoe onze
rechtsstaat in elkaar zit en hoe
wij als overheid willen dat
onze maatschappij eruit ziet.
Daarbij heb ik onder meer ge
wezen op onze grondwettelijke
vrijheden, zoals de vrijheid
van godsdienst, van drukpers
en van meningsuiting. Het is
dan ook volstrekt niet te tole
reren als men een ander be
paalde rechten niet wil gun
nen of als iemand het recht in
eigen hand wil nemen. Wie
zich gekrenkt voelt of in zijn
rechten tekort voelt gedaan,
moet zich tot de rechter wen-
De minister hoefde nauwelijks
moeite te doen zijn gespreks
genoten te overtuigen. De aan
wezige moslims onderschreven
zijn woorden en keurden de
doodsbedreigingen en andere
extreme uitingen jegens boek
en schrijver ten strengste af.
Allen betoogden dat tolerantie
juist een diep in de islam ge
worteld begrip is. Islamieten
die dit niet in praktijk bren
gen, leggen de koran verkeerd
uit.
Overigens lieten de organisa
ties, hoe verlicht ook, er geen
misverstand over bestaan dat
ook zij een aantal passages uit
„De Duivelsverzen" als kwet
send ervaren. Zij wilden dan
ook weten welke mogelijkhe
den de regering heeft om het
boek te verbieden of althans
gecensureerd op de markt te
laten brengen. Met het ant
woord van Van Dijk dat de
overheid die mogelijkheden
niet heeft en ook niet wil heb
ben, hadden sommigen het
wel moeilijk. De heer Karamat
Ali (hindoestaans-islamitische
stichting) kondigde dan ook
later aan, naar de rechter te
zullen stappen als de Neder
landse vertaling van het boek
wordt gepubliceerd.
Halil Topcuoglu van de Turk-
Minister Van Dijk van binnenlandse zaken ontvangt een aantal
exemplaren van de Heilige Koran uit handen van de heer H. Ver
hagen van de islamitische Ahmadiyya beweging.
se stichting „Haci Bektas" zegt
zich levendig voor te kunnen
stellen dat vele islamieten zich
geschokt voelen door het boek.
Persoonlijk heeft hij er minder
problemen mee. „Maar toch
wil ik graag weten waar in
Nederland de grenzen liggen
van het toelaatbare. Voor veel
buitenlanders is dat onduide
lijk en ook tijdens ons gesprek
met de minister is dat niet he
lemaal helder geworden".
Waar Topcuoglu zich vooral
zorgen over maakt is het nega
tieve beeld dat veel Nederlan
ders van islamieten hebben.
„Men kijkt alleen maar naar
de extreme uitingen van de is
lam, naar de orthodoxe groe
peringen. Ik vertegenwoordig
een progressieve stroming, de
Alevieten. Bij ons worden de
vrouwen volstrekt gelijk be
handeld als de mannen. Ze
hoeven ook geen hoofddoekjes
te dragen en zitten in de mos
kee gewoon tussen de
De heer H. Verhagen, een Ne
derlandse islamiet en woord
voerder van de moderne mos
lim-beweging Ahmadiyya:
„Volgens de koran mag je je
alleen tegen een vijand verde
digen met dezelfde wapens
waarmee je bent aangevallen.
Rushdie heeft de islam schrif
telijk aangevallen en dus mo
gen wij ons alleen maar in ge
schrifte verweren. Dat moeten
we dan ook niet nalaten, want
de schrijver dient te worden
ontmaskerd als iemand die
moedwillig de godsdienstige
gevoelens van miljoenen heeft
gekwetst".
Het doet Verhagen pijn dat de
islam nog altijd zo'n grote ver
scheidenheid aan geloofsop
vattingen kent: van extreem
orthodox tot modern en vrij
zinnig. „Het is ontzettend jam
mer", stelt hij vast, „dat het
boek wel eensgezindheid te
weeg heeft gebracht in het
westen, maar niet heeft geleid
tot eenheid onder de moslims".
DICK VAN RIETSCHOTEN
UTRECHT De Neder
landse Spoorwegen willen
met gemeenten waar
spoorlijnen door lopen be
zien of het mogelijk is da
gelijks vooraf overzichten
te geven van de gevaarlij
ke stoffen die door de NS
worden vervoerd.
;j Een woordvoerder bestrijdt
beschuldigingen dat de NS die
'i informatie niet tijdig zou wil
len geven. Ook willen de
spoorwegen desnoods onder
zoeken of gemeenten via de
computer rechtstreeks infor
matie kunnen oproepen over
vervoer van gevaarlijke stof
fen door hun gemeente.
Volgens een rapport van de
Socialistiese Partij (NS) kleven
er grote risico's aan het ver
voer per trein van gevaarlijke
stoffen. De burgemeesters van
plaatsen waarlangs vooral 's
nachts gevaarlijke stoffen
worden vervoerd zijn nauwe
lijks op de hoogte van aard en
omvang van het transport. Bij
een eventuele ramp beschik
ken zij niet over de informatie
waarmee de brandweer erger
kan voorkomen. Het rapport is
geschreven naar aanleiding
van recente ongevallen met
gevaarlijke stoffen bij Boxtel
en Oudenbosch. Per jaar
wordt in ons land 3,3 miljoen
ton gevaarlijke stoffen over de
rails vervoerd. Het merendeel
van de brandbare 'en giftige
gassen, vloeistoffen en ontplof
bare stoffen wordt vervoerd
langs acht hoofdroutes, langs
vijftig grotere en kleinere ste
den met in totaal drie miljoen
inwoners. Wanneer zich een
ongeluk voordoet kunnen bin
nen een straal van enkele me
ters tot tien kilometer slacht
offers vallen, zeggen de opstel
lers van het rapport. De mees
te gemeenten zouden pm fi
nanciële redenen afzien van
het opvragen van informatie
bij de NS. Volgens het rapport
moet er zo spoedig mogelijk
een online-verbinding kome/i
tussen de gemeentelijke en re
gionale brandweerkorpsen en
de centrale computer van de
NS in Utrecht.
SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
Kom nou. afent.je kent me toik. J/i sta
elke duf in de krant, ik heb ren druk
bestaanfan het ene arontuur naar
het andere hollen(en kleine aeljstan-
dife die keihard moet Kir ken.en weetje
waartm'. Om jouw salaris te betalen i r
De MBK Randonneur 18 werd tot „Fiets van het Jaar 1989" ge
kozen.
FOTO: PR
AMSTERDAM Kinder
fietsen en jeugdfietsen
worden te vaak voor een
lage prijs geproduceerd
ten nadele van de kwali
teit van het produkt.
De onafhankelijke jury die
gisteren in het WTC-gebouw
te Amsterdam de volwassen
MBK Randonneur 18 tot
„Fiets van het Jaar 1989" koos,
vindt dat fietsen voor jongeren
een hogere prijs verdienen en
dat de consument overtuigd
zal moeten worden van het be
lang van kwaliteit voor dit
soort fietsen. Juryvoorzitter
mr. Ilja Bendeler prees het
aanbod van ingezonden pro-
duktiefietsen. „In vergelijking
met vorig jaar, toen de Gazelle
Road Cruiser als eerste deze
onderscheiding kreeg, was het
aanbod ditmaal gevarieerder.
Er is ook bij de fabrikanten
een duidelijker wordend stre
ven om aan gelijkvormigheid
bij de op de markt te brengen
fietsen te ontkomen. Maar",
aldus Bendeler, „het viel ons
als jury op dat de type-aandui
ding niet altijd correct is. Ook
komt de afwerking van de
vele kwalitatief goede fietsen
voor verbetering in aanmer
king. In het algemeen blijkt de
fietsindustrie steeds meer oog
te krijgen voor innovatie".
Eervolle vermeldingen waren
er voor de Koga Miyata Road-
gentleman, de Sparta 4012
Demi-Course en de Bieleveldt
Kirk Precision.
Saldata demonstreert 'De groothandel en z'n specifieke auto-
matiseringsbehoeften'. Woensdag 29 maart en donderdag 30
maart 1989 in het Baron Hotel te Zoetermeer. Kom kijken hoe u met
duizenden magazijnartikelen, honderden verschillende SSHJjJTSSJySyY
klanten en tientallen prijsafspraken toch service-naar-maat ^SnVlInln
kunt bieden. Bel voor reservering: 03404-66254.
Saldata. Automatisering die uw vak verstaat.
DEN HAAG Het COC, de belangenvereniging voor
homoseksuele mannen en lesbische vrouwen, heeft
„teleurgesteld" gereageerd op de uitspraak van de
Hoge Raad dat de levenspartner van een lesbienne met
een kind over dat kind geen ouderlijk gezag kan uitoe
fenen; ook al ziet zij zich wel als de andere ouder.
De Hoge Raad wees in zijn uitspraak op een eigen arrest uit
1986. Daarin stelde het hoogste rechtscollege van ons land al dat
ongehuwde paren alleen een gezamenlijke ouderlijke macht
kunnen uitoefenen als ze allebei in „familierechtelijke betrek
king" tot het kind staan. Slechts de moeder en een biologische
vader die zijn kind heeft erkend staan in zo'n betrekking. Een
biologische vader die zijn kind niet wil erkennen, heeft om die
zelfde reden ook geen recht op de ouderlijke macht. Volgens het
COC komen rechterlijke instanties in ons land op grond van de
huidige wetgeving tot uitspraken die „haaks" staan op de belan
gen van lesbische- en homo-ouders.
Ruim 70.000
vacatures
DEN HAAG Bij particu
liere bedrijven en instellin
gen stonden eind december
van het vorig jaar 70.300 va
catures open; een kwartaal
eerder bedroeg dat aantal
nog 71.100.
Dit blijkt uit de kwartaalva
cature-enquête van het Cen
traal Bureau voor de Statis
tiek, die onlangs voor de
tweede maal werd gehouden.
Niet in de enquête betrokken
zijn de overheid, het onder
wijs, de sociale werkvoorzie
ning en de uitzendbureaus.
De vacature-enquête is een
steekproefonderzoek. In de
bouwnijverheid en in de in
dustrie waren respectievelijk
7.400 en 18.300 Vacatures. In
de handel en horeca ging het
om 15.700 vacatures en in de
bedrijfstak banken, verzeke
ringen en zakelijke dienst
verlening om 11.000.
Honderd jaar geleden, op 20 april, werd Adolf Hit-
Ier geboren. De Haagse Post vindt dat nu al een
themanummer waard, de andere weekbladen heb- e
ben het meer over 's mans opvolgers. Khomeini na- a<
tuurlijk, maar hij is lang niet de enige. Sinds de
dood van cameraman Cornel Lagrauw weten we
ineens ook weer wat er aan de hand is in El Salva
dor; Elsevier over DAbuisson: een pathologische
moordenaar, een volmaakte fascist. In de week
voor Pasen krijgt het lijdensverhaal een wel heel
verstrekkende betekenis. Nog afgezien van de
naam: El Salvador=De Verlosser.
I |T%\ t, I klimaat van die periode be
ls li «#l ËJ treft lijkt de geschiedenis TO
W Ij aa zich wel zeer drastisch
Snel en goed werk van Else
vier, dat kans zag een om
slagverhaal te maken over
de dood van Cornel La-
grauw en de situatie in El
Salvador. Er zijn aanwijzin
gen dat de televisieploeg van
de IKON als lokaas is ge
bruikt om het Salvadoraanse
verzet op te sporen. Het le
ger, dat de feitelijke macht
bezit en slechts het decor
van de democratie intact
laat, heeft in de afgelopen
acht jaar geen enkel middel
geschuwd om elke vorm van
oppositie neer te slaan. La-
grouw werd één van de tien
duizenden slachtoffers. Emi-
le Fallaux, programmama
ker van de VPRO, werkte
enkele jaren geleden met
Lagrouw samen. „Ik heb
vaak met hem in netelige si
tuaties gezeten en dan was
hij heel beheerst. Ik wilde
nog wel eens risico's nemen,
maar hij was verstandig".
Bijna triviaal doet daarna
het verhaal aan over het
CDA en het schrikbeeld van
de oppositie - maar dat
geldt in dit soort zaken voor
veel artikelen. „Ik heb mij
nooit een voorstelling ge
maakt van het CDA in de
oppositie. Het is onvoorstel
baar. Ik vind het werkelijk
onvoorstelbaar". Woorden
van minister Van den
Broek, die de dood van La
grouw twee pagina's eerder
„een betreurenswaardig in
cident" noemt. (Niets is hou
teriger dan diplomatieke
emotie, schrijft De Tijd tref
fend).
Naar aanleiding van diens
nieuwste boek, „De slinger
van Foucault", ontmoette
Cees Nooteboom Umberto
Eco. Eerder was die al uitge
breid en prachtig aanwezig
in de Haagse Post. Dit keer
een erg intellectualistisch
gesprek: „Het verhaal krijgt
zijn waarde juist binnen de
metafictionele excercitie van
het hele boek".
Een cameraman die zijn ei-
fen dood filmde, noemt De
'ijd de bizarre reportage
van de IKON, die daarmee
„veel verder gaat dan het
wereldse Journaal doorgaans
durft". Hoofdredacteur Tony
van der Meulen zegt dat hij
een woord hoorde wat hij
lang niet meer had gehoord:
engagement. „Partij kiezend
voor de geknechte bevolking
trekken zij door het land. Ik
vind zoiets meestal bewon
derenswaardig, soms roeke
loos. Is het voor een goede
verslaggeving van de ver
kiezingen in El Salvador no
dig om je uitgerekend op een
nerveuze verkiezingsdag in
guerrillagebied te wagen?
Het zoeken naar de waar
heid kost soms moed. Maar
dat is nog iets anders dan
overmoed".
Over triviaal gesproken: de
gemeenteraad van Echt. De
vergaderingen worden
rechtstreeks uitgezonden op
de lokale kabel en die zijn
populairder dan de shows
van Henny Huisman. Het
gaat ongeveer zo: „VVD-
raadslid Ron van de Moos-
dijk, scharrelaar in tweede
hands auto's, is een papegaai,
kauwt alles na wat wij in de
vorige vergadering hebben
gezegd"; Hub Heijthuijsen
laat zich volgieten door wet
houder Stassen"; „wethou
der Tinus Geraads liegt har
der dan een hond kan lo
pen".
Dan doet Margo Vliegent-
hart het toch wat beschaaf
der, maar, inderdaad, wel
saaier. Het jongste kamerlid
(30) namens de PvdA: „Ge
zond verstand en nuchter
heid, dat zijn de belangrijk
ste eigenschappen die je mo
menteel in de politiek moet
hebben".
Landenspecial hummer zo
veel gaat over Frankrijk.
We hadden het niet zo ge
merkt, maar de laatste jaren
maakt, tegelijk met het mo
debegrip midden:Europa, de
Habsburgse Donaumonar-
chie een ongekende hausse
door in de culturele belang
stelling. Komt goed uit voor
de Haagse Post, dat oud-
hoogleraar Oosteuropese ge
schiedenis Zdenek Dittrich
daarover een essay liet
schrijven. Als onderdeel van
de special Keerpunt 1889.
Het lijkt wel agenda-journa
listiek, zegt HP zelf al, dè
uitweg voor redacties die lij
den aan ideeënarmoede.
„Maar, met 1989 is wat an
ders aan de hand. Wat het
zich wel zeer drastisch te-
herhalen". Bedoeld wordt
het eigenaardige samengaan
van bloei en aftakeling,
waar Dittrich het ook over
heeft. Maar 1989 was toch
bovenal het geboortejaar van
Hitier. Henk Hofland ging
kijken in de geboorteplaats
van het monster, Braunau.
„Weet mijn gids nog meer te
vertellen? Nee, daar is hij te
jong voor. Wat vindt u zelf
van de Führer? Het was be
ter als hij nooit geboren zou
zijn, want nu is het hier nog
altijd van tijd tot tijd gedon
der. Soms komen er rechts-
radicalen, en dan meteen
erachteraan de linksradica
len, ze ^an vechten en dat
is niet goed voor de midden
stand. De nasleep van het
duizendjarig rijk drukt op de
omzet van de ijssalon".
Irikaa
iekenl
We
[egerir
nezegc
noeicl
.Wij v
overwi
8-jari
In het kabinet is de
het milieuplan van minister
Nijpels in volle gang en Vrij
Nederland licht een tipje
van de sluier op. Premier
Lubber gaat een druk paas
weekeinde tegemoet, want
dan schrijft hij een belang
rijke bijdrage voor het plan.
Het grote probleem is de fi
nanciering, diverse andere
minsiters voelen zich be
hoorlijk gepakt als zij
moeten betalen voor de
„ramkoers van VROM". Uit
gerekend partijgenoten
Smit-Kroes en De Korte
hebben het er veruit het
moeilijkst mee. Ginjaar, Nij
pels' voorganger: „Ér wordt
te veel gepraat over welke
minister het moet betalen.
Dat is hoogst interessant,
maar niet erg relevant voor
het voeren van een goed mi
lieubeleid, want tenslotte be
talen we het allemaal".
Nog een VVD'er op de kor
rel: Wiegel. Voor de Fries-
nationalisten staat vast dai
de commissaris van de ko
ningin de provinciale belan
gen in Den Hag heeft ver
kwanseld. Typerend voor
beeld: het Frysk Orkest ver
dween, maar er komt wel
een concertzaal bij. „Je pakt
iemand z'n auto af en geeft
hem een garage", zegt sta
tenlid Falkena.
Jan Haasbroek, directeur
VPRO-radio, mag in De
Groene een poging wagen
ons warm te maken voor
wat hij een volwassen medi
apolitiek noemt. „Er moet
minder zendtijd komen in
plaats van meer. Er moet
meer geld naar de program
ma's en minder naar de be
wakers, de promotieteams,
de goede doelen, het tuinon
derhoud, de Berenschotten
en het management. De po
sitie van de NOS moet ver
sterkt worden. Cross Ow
nership (één eigenaar bezit
zowel kranten als omroepen)
moet verboden worden. Niet
de uitgevers moeten verbon
den sluiten, maar de redac
ties moeten zich aanééngor-
den. De omroepbijdragen
moeten omhoog in plaats
van omlaag (om verstoken te
blijven van een stortvloed
van zinloze reclame). Ik geef
toe dat mijn sympathieke
suggesties het niet zullen ha
len".
AM*
Ham
veel<
voor
een
van
van
me
over
to's
verk
nu
dat
ichu
{ami
iele
iec
iord;
eet
Pales
da,
meer
houd
geva
daan
die i
vluel
danii
haa
ie
onde
bil.
De (ook al vermoorde) bis
schop Romero wordt aange
haald door HN-magazine
inzake El Salvador. „De eco
nomische en politieke struc
turen van ons land beheer
sen en verdrukken dagelijks
de arme meerderheid. Die
structuren zijn zondig, om
dat ze de vruchten van de
zonde voortbrengen: de on-
middéllijke vlugge dood
door de repressie of de trage
maar even reële dood door
de verdrukkende structu
ren".
Als thema van een aantal
paasbijdragen koos Her
vormd Nederland „Van op
stand tot opstanding". Daar
in wordt een gedicht aange
haald van de joodse dichter
Maurits Mok, dat Jacques
Presser aan het eind van zijn
beschrijving over de onder
gang van het Nederlandse
jodendom citeert. Woorden,
die veel verder strekken.
Het slot: Hoe hoog, hoe he
melhoog/ boven hun ster
vende wanhoop/ zwegen de
bomen, de wolken, de ster
ren/ Zeeën huilden onge
naakbaar/ achter hun
doodskreet. Geen vinger
schoof/ hun uitgebluste ogen
dicht. DICK HOFLAND
1
