JICHT
Culinaire top wil
betere groente
en beter vlees
Afzien
Veiliger zonnen
Donker ki jken
VAN HUIS UIT
CeicUeSoutmit
MAANDAG 20 MAART 1989 P»™«
Van alle dokters die de genees
kunde een eind op weg hebben ge
holpen is Thomas Sydenham mis
schien wel de avontuurlijkste. Hij
wilde alles worden, zo leek het,
behalve dokter. Na zijn artsenstu
die sloot hij zich onmiddellijk als
ritmeester aan bij de Roundheads,
de rebellen die, onder leiding van
Oliver Cromwell, in 1649 de En
gelse koning Karei I een kopje
kleiner maakten. Vervolgens pro
beerde hij nog zijn geluk in de po
litiek en in de ambtenarij, voordat
hij besloot toch maar een praktijk
uit te oefenen. Aanvankelijk niet
al te serieus. Toen een student
hem jaren later vroeg wat je moet
lezen om een groot dokter te wor
den. zei hij: „De Don Quichote na
tuurlijk"
Hij leed aan de modeziekte van
zijn tijd: jicht. Toen was het nog
een ziekte die alleen koningen,
vorsten, de adel en de deftige bur
gers zich konden permitteren, dus
Sydenham ook, want het zou een
ziekte zijn voor bon-vivants, lief
hebbers van 'Wein, Weib und Ge-
sang'. Hij schreef er zijn beroemd-
ste wetenschappelijke verhande
ling over. De „dikke Harrisson",
een hedendaagse turf over interne
geneeskunde, haalt nog steeds met
instemming zijn („moeilijk te ver
beteren") beschrijving van een
jichtaanval aan. „Het slachtoffer",
schreef Sydenham alweer drie
eeuwen geleden, „gaat in volle ge
zondheid vroeg naar bed. Om on
geveer 2 uur in de ochtend wordt
hij wakker door hevige pijn in de
grote teen; minder vaak in de
knie, enkel of wreef. Deze pijn
lijkt op de pijn bij een verzwik
king, en toch voelen delen aan als
of er koud water over is gegooid.
Dan volgen gebibber en een beetje
koorts. De pijn, die eerst matig is,
wordt nu heviger, terwijl tegelij
kertijd het geril en de koorts toe
neemt Het aangedane lichaams
deel is nu zo gevoelig dat het het
gewicht van de dekens niet eens
kan verdragen. De nacht gaat in
martelende pijn, slapeloosheid, en
voortdurend gewoel traag voorbij,
waarbij het woelen nog erger is als
de pijnaanval zelf. Daarom lukt
het niet om de pijn te verminderen
dbor in een andere houding te
gaan liggen".
Zo'n jichtaanval kan onbehandeld
tot twee dagen of meer duren en
is, zie bovenstaande, geen pretje.
Typisch is dat hij plots komt, vaak
's nachts, en meestal de grote teen,
of, in een enkel geval, een ander
groot gewricht teistert. De pijn
wordt heftiger naarmate de pijn
doorzet en het betrokken gewricht
is bijzonder gevoelig en de opge
zette huid is pijnlijk, warm en
rood. Na afloop van de aanval kan
de patiënt maanden tot jaren
klachtenvrij zijn. Tegen die pijn-
klachten bestaat een eeuwenoud
geneesmiddel, misschien wel het
oudste geneesmiddel dat we heb
ben: colchicine. Het is gemaakt uit
herfsttijlloos, en staat al vermeld
op Egyptische geschriften van 1500
voor Christus. In de 18de eeuw
kwam het vanuit het Oosten naar
Europa, waar het uiterst efficiënt
bleek in het bestrijden van de pijn,
en, in lagere dosis, in het voorko
men van de volgende aanval.
Maar met dit middel is pas de helft
van het jichtprobleem opgelost.
2,6 per 1000
In Nederland hebben welgeteld 2,6
inwoners op de 1000 last van jicht,
ofwel 34.000 mensen, van wie min
stens 33.000 van de mannelijke
kunne. Jicht wordt veroorzaakt
door een te hoog peil aan urine
zuur in het bloed. Zo ongeveer
tenminste, want sommige mensen
hebben dat hoge peil, zonder ooit
last te hebben van jicht. Maar
goed. Die overmaat slaat bij som
migen in de gewrichten neer in de
vorm van kristallen, en lokken
een enorme ontstekingsreactie uit
van het lichaam. Dat zijn die pijn
lijke aanvallen, ook wel 'het poot
je' genoemd, die door colchicine,
en tegenwoordig een reeks van
moderne middelen, zo goed wor
den bestreden. Maar aan die over
maat aan urinezuur doen die mid
delen niks. Die overmaat is er in
de meeste gevallen zomaar, schijn
baar zonder enige reden. Alleen in
een enkel geval is een andere
ziekte de oorzaak, of anders alco
holmisbruik, te veel eten, of een
overconsumptie aan eiwit. Omdat
vroeger alleen rijke mensen eiwit
(vlees!) konden betalen, kreeg jicht
de naam een rijkeluisziekte te zijn.
Hoe dan ook, na een tijd kunnen
jichtpatiënten naast hun aanvallen
ook last krijgen van nierstenen en
van zogeheten tofi. Deze tofi, bul
tjes gevuld met urinezuurkristal-
len, treft men dan aan op de elle
bogen, op de knieschijf, vastge
hecht aan pezen, aan de oorschelp
en waar al niet. Deze kunnen ui
terst pijnlijk worden en de ge
wrichten helemaal vervormen. Te
gen deze chronische tofeuze jicht
was tot betrekkelijk kort geleden
weinig uit te richten. Jicht mag
dan wel volstrekt onschuldig zijn,
het is een kwaal die „met groot lij
den gepaard kan gaan". In 1935
schreef ene dokter Van der Horst
nog: „Voor den praktiseerenden
arts is de jicht een wanhopige
ziekte. De gewrichten zijn pijnlijk,
de opengebarsten tophi een bron
van ellende, de gehele persoon een
wrak. De lijders vertrouwen dat zij
genezen, maar alle therapie geeft
slechts tijdelijke verlichting en
dikwijls zelfs ook dat niet".
1951
Pas in 1951 kon men ook daar wat
tegen doen. In dat jaar kwam het
eerste middel op de markt dat het
hoge peil aan urinezuur in het
bloed effectief kan drukken. Dit te
hoge peil kan op twee manieren
ontstaan, óf het lichaam produ
ceert een teveel aan urinezuur, óf
de nieren plassen te weinig urine
zuur uit, en in beide gevallen ont
staat er een overmaat in het bloed.
Welnu, er is sindsdien een middel
dat die te hoge produktie tegen
gaat, allopuridol (merknamen:
Apurin, Zyloric), en drie middelen
die de nier bij het verwijderen van
urinezuur tot grotere activiteit
aanmanen, Benemid, Enturen en
Desuric. Dat jaar, 1951, geldt als
een revolutionair jaar bij de be
handeling van jicht. De mensen le
ven er geen jaar langer mee (ook
zonder die middelen leefden jicht
patiënten net zo lang als wie dan
ook), maar het heeft de kwaliteit
van hun leven enorm verbeterd.
..Als we de zon niet hadden,
bestonden we niet", zegt drs.
Schreuder van de Biodermal
produkten uit het Baarnse
lab. Niettemin is hij, evenals
andere producenten van
zonnebrandmiddelen, aan de
slag gegaan om het brui-
ningsproces zo mogelijk
„veiliger" te maken. Bruin
worden en toch koel blijven
(waardoor je minder ver
brandt) kan met een gloed
nieuwe Biodermal spray, op
waterbasis Er zitten stoffen
in die op een natuurlijker
manier het pigment dat de
huid maakt om bruin te
worden, bevorderen maar
het verkoelingseffect ver
zachten. De eerste zonneba
den moeten beperkt worden.
Tijdens het middaguur is
zonnen ongewenst, dus voor
11 en na 3 uur. Verder is het
goed de spray samen te ge
bruiken met UV Plus Bio
dermal crème voor het hele
lichaam. Bij irritatie van
lichte, weinig gepigmenteer
de huid biedt biologische bo
dylotion Biolin uitkomst.
In dit verband heeft het zin
te melden dat Lancöme twee
nieuwe produkten heeft ont
wikkeld, die een voorhoed-
functie" zouden vervullen.
Het zijn „Crème Anti-Age
Solaire" en „Système-nioso-
me", die de tussencelstof in
de huid via niosome en vita
minen E de gewelddadige
infraroodstraling verminde
ren. Voor na het zonnen is
er „Reparateur Extréme
Aprés Soleil". Verkrijgbaar
vanaf begin april.
TINY FRANCIS
BD begonnen. Met vlees zit
ik nog moeilijk, maar wat be
treft de groente ben ik nu zo
ver dat ik er alleen nog in
uitzonderingsgevallen van
afwijk. Ik heb veel energie
gestoken in het leggen van
goeie contacten met de leve
ranciers. En dat heeft ertoe
geleid dat ik nu samen met
de groenteboer en de kweker
een kweekplan opstel. Zodat
de kweker al een jaar van te
voren weet hoeveel uien en
spruiten en koolrapen ik van
hem ga afnemen. Als je dat
doet, heb je wel degelijk een
regelmatige aanvoer. Zoiets
kost tijd natuurlijk, maar dat
is een investering die zichzelf
dik terug verdient".
Spinazie
„Want de kwaliteit is zoveel
beter, dat veel klanten hun
tong en hun gehemelte niet
kunnen geloven. Ik krijg
hier mensen binnen die nog
hooit van hun leven onbespo
ten spinazie hebben gegeten.
Echte spinazie met dat typi
sche aroma waarin je, net als
bij goede wijn, in de verte
nog iets van de grond proeft.
Als je nooit verder bent ge
komen dan diepvries-spina-
zie wil je niet geloven dat het
dezelfde groente is. En wat
dacht je van de BD-prei? Zo
veel geuriger en vetter, met
die bieslookachtige smaak.
Dan de ui. Een BD-ui kun je
niet schillen zonder dat de
tranen je in de ogen sprin
gen. Radijs, echte radijs, is
ook zo .heerlijk. Wordt je
mond helemaal warm van.
En witlof - niet bitter, maar
heerlijk romig. Nee, voor mij
staat vast dat Biologisch Dy
namisch hèt antwoord is op
het dramatische smaakverlies
dat toch in feite heel het 'ge
wone' Nederlandse groente
en vleesaanbod heeft getrof-
Even voor de goede orde:
deze woorden komen dus
niet uit de mond van een op
contemplatie en inkeer geo
riënteerde idealist. Arnold
Aarssen is een degelijke Hol
landse yup die winst wil
draaien. Anno 1989 echter, in
een milieu dat ook qua voe
ding krachtig is uitgehold,
blijken de agrarische inzich
ten van Rudolf Steiner zich
daartoe heel wel te lenen.
D'Vijff Vlieghen telt 325
"stoelen. Een avondje uit met
een goed glas wijn en een
cognacje na kost er honderd
gulden per persoon. En de
tent zit avond aan avond
vol.
Ook de collega's Cas Spijkers,
Mare Pradel en Henk Savel-
berg hoeven niet van com
merciële wereldvreemdheid
te worden verdacht.
Doorgeschoten
„Maar juist daarom", zegt
Spijkers, „moet het roer om.
In ons streven naar beheer
sing van de natuur zijn we
domweg te ver doorgescho
ten. Alle zomergroenten kun
nen we nu in de winter telen.
Paprika's kunnen we maken
in alle gewenste vormen en
kleuren. De worteltjes kan ik
op maat bestellen, en precies
allemaal even lang. Uit alle
landen van de wereld wor
den alle groenten uit alle
jaargetijden naar onze koel
huizen overgevlogen. Heel
knap hoor, en dat meen ik.
Maar de tol die we daarvoor
betalen raakt zowel smaak
als gezondheid. Want laten
we elkaar niet voor de gek
houden: al die chemicaliën
die we in ons lijf ophopen
moeten op den duur toch tot
ongelukken leiden".
„Dus ik zeg: terug naar de re
gionale, seizoengebonden
keuken. Zo weinig mogelijk,
liefst helemaal geen chemi
sche middelen. En als het
even kan van de kouwe
grond. Ik heb net de eerste
BD-rabarber weer binnen ge
kregen. U zou het moeten
proeven", aldus Cas Spijkers.
Houder van twee Michelin-
sterren. Commissaris-gene
raal van de Nederlandse af
deling van Eurotoque.
WILLEM SCHEER
Joeg 'k ooit een sprint
geheel te Uwer ere?
Louis de
Afzien is, zo zeggen mijn
zoons, een term die
oorspronkelijk uit de
wielersport stamt. Als ik, i
of meer bij toeval, op de
televisie iets van het in mi
ogen onmenselijk gejakker
deze tak van sport gewaar
word, behoeft dat woord v
mij beslist geen nadere
omschrijving. Afzien... dat
het. Ik beaam dat tot op d
bodem van mijn ziel.
Velen van ons gebruiken I
woord toch wat anders. Zii
ergens vanaf en bedoelen t
dat we van iets geen gebri
zullen maken, iets niet zul INDr
toepassen. Afzien zou dus
aardig passen in deze wekt et ké
voor Pasen. Vasten noemd 3V. I
we dat vroeger. Je van iet
onthouden. En dat met idt
bedoelingen. Niet helema^ 1
precies zoals een vriendje i
mijn middelbare schooltijd i
opvatte. Hij gooide hoge ;id k
bij mijn moeder toen hij
nadrukkelijk verklaarde
gedurende de hele vastent
niet te zullen roken. Een n
moest, om edele motieven,
zich toch wel eens iets wei :n gr
te ontzeggen. Een paar
maanden later, Pasen was i,ax
voorbij en zijn verjaardag 'i
verheuede hii zich in het i
verheugde hij zich in het
van een platenspeler. Een
grote luxe in die tijd nog.
I'el 6'
m M;
imm(
•ijzen
en
1
letba!
kwj
zet,
et vol
ieft ht
iven
erde
t viei
et tra
terst c
prest
larbij
eerste plaat, hij had er zelt in he
voor gespaard, werd Bach]
Jesus joy of man's desire".
Mijn moeders hart smolt,
meer dan het mijne, van
aandoening. Was het kerst
geweest, ze zou hebben
gebloosd van weelde.
Ik heb mijn moeder nooit
verteld dat er een rechts tri
verband gelegd moest won
tussen mijn vriendjes afzie
van roken en de aankoop sc^
Bachs muziek. Een mens 11 j
zich wat wijsmaken!
Deden dat soms alleen m,
vriendjes van vroeger? Ik
geloof er niets van. Als ik
aantal weken om de dag
brooddag houd - de ene di
letterlijk levend op (spa-)w
en brood, de andere dag Zj
normaal etend, vind ik dat ^e.
kon
ik met dat lijnen iets andei
doe dan bijdragen aan mijl ms pj
eigen lichamelijk
welbevinden. Afzien in de
van vasten kun je dat toch
moeilijk noemen. Een sprii
ter ere van God? Nee toch
Afzien, zich onthouden,
vasten... allemaal uit de mi
Geen vlees eten op vrijdag
Toch geen vraag. We hebb
allang ontdekt dat het heel
gezond en milieubewust ki
zijn dat op meer dan één
in de week na te laten.
Sommigen onder ons zijn
principieel vegetariër. Én n
Jurde
lar d<
it twe
eler
het veertigdagentijd. Vindt
we het dan helemaal niet n
nodig om eens af te ziei
enkele van onze talloze
mogelijkheden? Die van et ^'ncj
drinken, uitgaan, kopen-
Proberen we wel eens
nadrukkelijk ons niet te la
opjagen, verleiden, onder d j
zetten, om precies dat aan
schaffen wat mode en reel
voor onmisbaar verklaren
O nee, ik weet het best. AL feej.
één keer de verleiding wee
om iets nieuws te kopen,
wordt een hongerige maag
de derde wereld daardoor
niet gevuld. Maar, hoe
ongelooflijk belangrijk het
is dat hongerproblemen in
wereld worden opgelost,
et tw
inten
:rgkai
dat in mijn eentje, natuur1 inwez
niet kan bewerkstelligen g
daarom toch nog niet vrij i
Vrij uit om aan mijn eigen
geesteshouding dan maar
te verbeteren.
Vasten, afzien, zich
onthouden, als we dat
principieel zouden doen, b Jy
er waarschijnlijk heel wat
ons geld voor minder
bedeelden over. Maar nog Lil
daarvan zouden we om onf
eigen, vooral geestelijk,
welbevinden te behartigen
eens meer een „sprintje tol
Zijn eer" mogen maken. 0
wat losweken uit ons bezit jjjjq
ons niet zo onevenredig as
hechten. Van het heel velt
wat minder tot ons nemen n,
Ten gunste van onze
persoonlijke geestelijke
conditie. Dat betekent wat
meer spiritualiteit door ons
dagelijks leven weven. Eei
beetje afzien van alles wat
zo gemakkelijk in zijn ban
ertien
Porsc
houdt. Een beetje opzien n
wat Pasen in diepste weze
voor ons christenen beteke 0nc|er
n die
nson
Luye
op zc
ihele
Bruine en zwarte brillen van Ray-Ban in diverse uitvoeringen.
FOTO: PR
De heer Spijkers, houder van
twee Michelin-sterren en
hard op weg naar zijn derde:
„Aanvankelijk - hoe gaat
dat - sloegen de collega's aan
het flauwekullen. Het voor
gerecht was nog niet geser
veerd of er werd al geroepen
dat de cholestorol duidelijk
was gezakt. Maar toen die
mannen eenmaal goed aan
het eten waren, konden ze er
niet omheen: het was goed.
Het was stukken beter dan
een lunch van gewone pro
dukten. Ik heb de mannen
ook meegenomen naar de
keuken en ik heb ze voorge
zet: een gewoon preischotel
tje en een preischoteltje van
BD-produkten. 'Veel lekker
der' gaf iedereen zonder om
wegen toe".
Over het probleem is culinair
Nederland het wel eens. Om
met restaurateur Henk Sa-
velberg van het gerenom
meerde Scheveningse restau
rant Seinpost te spreken: „De
smaak van een gewone Ne
derlands kastomaat lijkt nog
het meest op die van een slok
kraanwater".
Chef-kok Mare Pradel van
het Haagse Sofitel: „Hetzelf
de geldt voor radijzen en
komkommers. En wie kan
mij zeggen waar een moder
ne aardbei naar smaakt? Zelf
proef ik niets".
Laf
Bedrijfsdirecteur Arnold
Aarssen van het beroemde
d'Vijff Vlieghen in Amster
dam: „Varkensvlees is toch
niet meer te eten tegenwoor
dig? Zó laf. Probeer je een
coteletje te braden, dan spuit
het water er aan alle kanten
uit. En krimpt zo'n stukje
vlees tot een fractie van zijn
oorspronkelijk gewicht".
Het doorsnee-aanbod kortom
van zowel groente als fruit,
van zowel vlees als gevogelte,
heeft smaak en kraak verlo
ren. Dat is het probleem.
Maar nu de oplossing. Daar
over denkt niet iedereen het
zelfde. De tendens echter
waarvan opgemelde Oister-
wijkse kokslunch als veelbe
tekenend symptoom mag
worden uitgelegd is over te
stappen op Biologisch Dyna
mische produkten. Dat wil
zeggen produkten die, vol
gens de aan het begin van
deze eeuw door Rudolf Stei
ner ontwikkelde inzichten,
tot wasdom zijn gekomen
zonder gebruik van chemica
liën. En die, waar het om
groente gaat, over het alge
meen niet onder glas en al
helemaal niet in een warm
gestookte kas worden ge
teeld.
Cas Spijkers, commissaris-ge
neraal van de Nederlandse
afdeling van de Europse top
koks-organisatie Eurotoque:
„Ik zeg niet dat BD-produk
ten alleen-zaligmakend zijn
en ik zeg ook niet dat er geen
problemen aan zitten. Maar
ik zeg wel dat ze een heerlij
ke smaak hebben. Ik ben er
sierd met strasz op de veren.
Esprit-brillen zijn goedkoper
(f 67,-) en hebben ook de
heuse Retro-look met de
zwarte randjes. Het Mozart-
brilletjes met kleine ronde of
ovale glaasjes in dun meta
len randje gevat, is ook als
zonnebril(letje) op de markt
verschenen, en wie dit staat
ziet er enig mee uit. Ray-
Ban brengt de brillen met
donkerbruine of zwarte gla
zen uit onder vier namen:
Wayvarer, Balorama, Olym
pian en Clubmaster. Ze 'kos
ten ongeveer150,-. Ook het
kledingmerk Lee Cooper
heeft dit seizoen een assorti
ment donker beglaasde zon
nebrillen met vignet op de
veer. Het voordeel overigens
van dit soort brillen is, dat
ze 85 licht-absorptie heb
ben en dus maar 15 zonne
straling doorlaten.
In zijn grensverleggende
restaurant De Swaen in
Oisterwijk serveerde top
kok Cas Spijkers vorige
maand een lunch aan 120
vakgenoten. Een zes
gangenmenu dat de aan
dacht verdient omdat het
tekenend is voor de culi
naire heroriëntatie die
wij thans meemaken en
die verstrekkende gevol
gen belooft te hebben.
Het etentje was, absoluut
gifvrij, samengesteld uit
86 dagverse BD-produk-
ten. Biologische Dynami
sche voedingswaren dus.
Onbespoten, onbestraald
en van de kouwe grond.
Goed uitgerust voor het zonnebad.
Arnold Aarssen in de keuken van het Amsterdams^ restaurant d'Vijff Vlieghen: „gewone" Ne
derlandse groente en vlees getroffen door dramatisch smaakverlies.
FOTO: DIJKSTRA
een paar jaar geledqn mee
begonnen en voorzover prak
tisch haalbaar zit ik nu op de
BD-lijn. Dat wil zeggen dat
in mijn keuken nu alle eie
ren, boter, room en kaas BD
zijn. Wat betreft de groente
zit ik op zo'n tien procent,
maar dit percentage zal de
komende jaren zeker nog be
langrijk stijgen. Mijn rund
vlees is ook BD. Ik heb een
rundercotelet voor u - die is
zó puur en mooi en smake
lijk. Zonder overdadig
maar wel met stevig vet. Een
stuk vlees dat structuur
heeft. En als ik dat dan
klaarmaak met BD-wijn en
ik doe daar wat van die na
tuurlijke sjalotjes bij - met
permissie gezegd, vreet je
daar je vingers bij op".
Aanvoer
Veel van Spijkers collega
cuisiniers zouden het liefst
ook overstappen op Biolo
gisch Dynamisch, maar hik
ken aan tegen de soms bedui
dend hogere prijs en de vol
gens hen onregelmatige aan
voer van deze produkten.
Sofitel-chef Mare Pradel:
„Dat de smaak van onbespo
ten en zonder kunstmest ge
kweekte groente en fruit be
ter is, staat vast. De prijs vind
ik een bezwaar, maar daar
valt misschien nog overheen
te komen. Belangrijker is het
probleem van, de toelevering.
Zolang ik niet zeker ben van
een constante aanvoer, kan
ik er echt niet aan beginnen.
Stel u voor dat ik mijn gasten
de ene maand BD-worteltjes
voorzet en dé de volgende
maand gewone peen. Dan
zou er zó'n smaak- en kwali
teitsverschil optreden - dat
gaat gewoon niet".
Henk Savelberg van restau
rant Seinpost: „De prijs is
voor mij geen probleem. Ook
voor vlees en gevogelte tel ik
veel geld neer om aan de ge
wenste kwaliteit te komen.
Neem de kip. Nederlandse
kip is volstrekt onbruikbaar,
dus ik gebruik Bresse-kippen
uit Frankrijk. Scharrelhoen
ders die ik inkoop voor der
tig gulden per stuk. Geser
veerd met truffeltjes, cham
pignonnetje enzovoort gaat
zo'n kip drie keer over de
kop en komt dan op tafel
voor een prijs van tegen de
honderd gulden. Dan heb je
een kipschotel voor twee per
sonen. Veel geld misschien,
maar je eet wel kip - vinden
mijn gasten. Zo zullen ze ook
best bereid zijn om wat meer
te betalen voor een perfecte
kwaliteit groente. Dus in goe
de BD-groente ben ik zeer
geïnteresseerd. Alleen: wie
kan mij een regelmatige toe
levering garanderen? Ik zou
het niet weten".
Arnold Aarssen, de nog maar
31-jarige bedrijfsdirecteur
van restaurant d'Vijff Vlieg
hen in Amsterdam, wil de
aanvoerproblemen niet baga
telliseren, maar heeft zelf er
varen dat ze overkomelijk
zijn:
„Ik ben drie jaar geleden met
Dior, Ray-Ban, Polaroid,
Esprit en ook Jean Paul
Gaultier hebben de donkere
zonnebril uit de jaren vijftig
van stal gehaald, die de ogen
achter een bruin of zwart
schermpje verborgen houdt.
De jeugd is er gek mee, want
zowel de filmsterren Jack
Nicholson en Bruce Willis
als de tenniscracks Boris
Becker en Gabriella Sabatini
dragen zo'n bril met zwarte
of bruine glazen in de Re-
trostijl. Het montuur is van
metaal (in diverse uitvoerin
gen). maar ook van zwarte
kunststof, fijn gelijnd of
zwaar zoals de donkere bril
len van de maffiajongens,
die gecamoufleerd zitten te
gluren wié er als volgende
verrader om zeep moet wor
den geholpen.
De donkere Dior-brillen
(rond 200,-) zijn vaak ver-
