89,50;
)e meedogenloze oorlog in „murder-eapitaP'
Angst voor
kernramp
zit er
nog diep in
PAASHAZEN
OP DE VELIIWE
P55BBBR5EB;
Lezeri
service
-[TENLAND
EeicbeSourcwt
ZATERDAG 18 MAART 1989 PAGINA 7
ongeveer een jaar wordt de Amerikaanse hoofdstad
lington „the murder-capital of the nation" genoemd.
I jaar vielen er 372 geweldsdoden in de drugs-oorlog. De
dat het er dit jaar meer dan zeshonderd worden is niet
beeldig. Eén ding staat vast: de gewelddadigheid is sterk
inomen sinds er op grote schaal in „crack" wordt gehan-
een goedkoop derivaat van cocaïne dat zeer verslavend
bij de gebruikers een ongekende agressiviteit opwekt,
lolitie staat machteloos. De gemeenteraad tracht wanho-
het geweld in te dammen. Maar het moorden gaat door.
wijnen, onze correspondent in Washington, ging een
ld met een drugs-arrestatieteam van de hoofdstedelijke
Se op pad in de meest gevaarlijke en uitzichtloze wijken
de stad. Hieronder volgt zijn relaas.
(Van onze
correspondent
Jo Wijnen)
ÊHINGTON Luite-
t James Jones van de
-fcotica Brigade is een
Jrstoorbaar man. Hij
zijn struise gestalte
jen kanariegele trui en
j bruine pantalon ge-
Gedurende ons
jrek trekt hij zich een
Iblikje terug om zich
leen kogelvrij vest te
•zien. Als hij de kamer
ïeuw betreedt heeft hij
j een broekriem met
jter om waarin een
"jkleine revolver zit.
opereert vanuit een
malige opslagloods die pal
er een met cola-blikjes,
i papier bezaaide spoor-
I ligt in een verkrottend
de problematische
Swijk North-East. De
«dealers in het totaal ver
arde oostelijke deel van
werken op straat
flats. Ze worden
lington
werkterrein benaderd
een undercover-agent
I de politie die ook echt
koopt. Op enige afstand
fridt zich een tweede un-
•r-agent die de zaken
plettend in de gaten
Als de koop is gesloten,
^schuwt de tweede man
t geüniformeerde arres-
m dat zich, meestal in
J onopvallende auto's, er
in de buurt bevindt. Het
krijgt een zorgvuldig sig-
van de verdachte en
^aat er razendsnel op af. In
eén van de wagens zitten een
dame en een heer die voor de
gewapende ondersteuning zor
gen. De heer heeft een reus
achtig semi-automatisch ge
weer en de dame bedient zich
van een kleiner, maar even
eens vol automatisch wapen.
Jones stopt twee radio's in een
tas en zegt dat we op weg
gaan. Na tien minuten rijden
bereiken we een park in de
oostelijke stadswijk. Daar
staan de vier andere wagens
gereed die zich bij de komst
van Jones langzaam in bewe
ging zetten.
Verkeerde man
De eerste undercover-man
meldt zich. Op die en die
straathoek staat een jonge
zwarte man met een donker
T-shirt, witte gymschoenen en
een grijze trainingsbroek. Die
moet gepakt worden.
Luitenant Jones geeft vol gas,
rijdt een paar binnenpleintjes
over en passeert een verlaten
speelstraat. Vlak voor ons
stopt een grijze auto. Vier
mannen gooien de deuren
open, springen naar buiten en
werpen zich op een nietsver
moedende jongeman die met
harde hand tegen de zijkant
van de auto wordt gesmeten.
Het gebeurt allemaal onwe
zenlijk snel. De sergeants ko
men evenwel tot de ontdek
king dat ze de verkeerde man
te pakken hebben. Er is een
vergissing gemaakt met de
straathoek. De twee wagens
De lugubere steegjes van Washington's Drake Place worden permanent in de gaten gehouden door politie- patrouilles.
zetten zich weer in beweging.
De man met het zwarte T-
shirt staat als het ware gereed
nieuw springen agenten, met
hun wapens in de aanslag, uit
de auto en de verdachte wordt
met een duizelingwekkende
snelheid ovérrompeld.
De verdachte moet zijn naam
zeggen. Zijn zakken worden
geleegd. De veters worden uit
zijn schoenen getrokken, het
geld dat de undercover-man
hem heeft betaald wordt zorg
vuldig nageteld en één van de
agenten ontdekt in de rechter-
broekzak van de man een laat
ste restant van de handels-
Een paar buurtbewoners lopen
zenuwachtig op en neer.
Ooit is deze buurt een triomf
van de Amerikaanse stede-
bouwkunde geweest. Tussen
de haaks op elkaar geplaatste
woonblokken liggen ruime ga
zons met klimmerekken. De
bebouwing wordt afgewisseld
met struikgewas en bomen.
Maar de triomf heeft al lang
plaatsgemaakt voor een onge
kende hoeveelheid stedelijke
ellende. De huizenblokken zijn
volkomen uitgewoond. De
speeltoestellen zijn met roest
overdekt. Langs de straat
staan autowrakken in een zee
van lege blikken en afval.
mokkend toe hoe hun jonge
buurtbewoner geboeid wordt
afgevoerd.
We zetten ons opnieuw in be
weging. Op de radio is sprake
van een flat die zojuist door
een undercover-agent is betre
den. Als we bij het groezelige,
uit dieprood baksteen opge
trokken pand aankomen,
wordt de eerste arrestant al
naar buiten gebracht. De poli
tieman die hem te pakken
heeft genomen zegt dat er op
de derde verdieping een soort
„crack-house" is waarin zich
nog minstens een man moet
ophouden. We snellen het ge
bouw in. Een penetrante stank
van afval, urine en rotting
slaat ons tegemoet. Onze stap
pen weerkaatsen in de beton
nen trappenhal en het geluid
FOTO: AP
vermengt zich met het ner
veuze gepraat van de walkie-
talkie's.
Voor de sergeants blijkt het
een eenvoudige klus te. zijn.
De voordeur van het „crack-
house" staat op een kier. We
betreden een voorkamer
waarin zich geen enkel meu
belstuk bevindt. Stopcontacten
en schakelaars zijn uit de
muur gerukt. De bewoner
maakt gebruik van een loop
lamp die op de vloer ligt. „Ik
weet van niks. Er komen hier
wel eens mensen die crack ge
bruiken. Maar ik doe het
nooit. Je zult hier niks vin
den", zegt hij. Eén van de ser
geants haalt twee, in cellofaan
erpakte plukjes crack uit de
de man.
Luitenant Jones: „We maken
er opzettelijk een openbaar
spektakel van om de mensen
te laten weten dat we wel de
gelijk optreden. En om de dea
lers te ontmoedigen. De men
sen mensen hier leven in
angst. Ze worden door de dea
lers geïntimideerd. Dit is het
soort wijken waar regelmatig
wordt geschoten, waar de do
den vallen".
Mekka
Drake Place is de gevaarlijkste
buurt van Washington. Het is
een wijk die uit niet meer dan
drie door paden, pleintjes
en grasvelden van elkaar ge
scheiden woonblokken be
staat. Het is het Mekka van de
drugsdealers en wordt perma
nent in de gaten gehouden
door de patrouilles van de geü
niformeerde politie. Dat heeft
niet kunnen voorkomen dat er
de avond tevoren twee jonge
mannen werden doodgescho
ten. We rijden naar het plein
tje waar de schietpartij zich
heeft voorgedaan. Er staat een
politie-auto met draaiende mo
tor. De agent zit half weggedo
ken achter het dashboard.
„Verschrikkelijk, vannacht",
zegt hij. „Twee doden. Eén lag
daar en de andere ginds in de
hoek". Met vermoeide hoofd
knikken duidt hij aan waar de
slachtoffers zijn gevallen. De
krijtstrepen die de politie heeft
getrokken om de plaats aan te
geven waar de lijken werden
gevonden, zijn nog zichtbaar
op het plaveisel. „En dan te
bedenken dat we met vier wa
gens in de buurt waren. Je ge
looft het verdomme niet. Nee,
we hebben de daders niet kun
nen pakken".
Luitenant Jones zegt: „Totaal
rot en corrupt, deze wijk. Ie
dereen klaagt, maar ik denk
ook dat iedereen de dealers
helpt". De agent knikt gelaten.
Even later houdt hij een auto
Hij
van andere wagens. Als die
ten tonele verschijnen, verla
ten we Drake Place.
Muziek
We rijden een wijk in die nog
slechts uit krotten bestaat. Het
is er druk. Een tankstation en
wat winkeltjes houden het so
ciaal verkeer gaande. Luite
nant Jones zegt: „Kijk, op dit
ogenblik staat één van onze
mensen te handelen met ie
mand in dat groepje mannen
daar rechts". Jones parkeert
de auto tussen twee oude lood
sen en wacht af. De deal lijkt
lang te duren. Als het radio
verkeer weer op gang komt,
zet Jones de auto in beweging,
rijdt de open ruimte voor het
tankstation op en luistert aan
dachtig.
„Kijk daar is ie, de man met
de zwarte baseballpet. Die
pakken we". De man maakt
zich plotseling uit het groepje
omstanders los en loopt niets
vermoedend onze kant uit.
„Mooi zo", gromt Jones. Hij
buigt zich voorover, haalt zijn
revolver uit de holster en zegt:
„Een ogenblikje alsjeblieft".
Hij gooit de deur van de auto
open en rent in de richting
van de man. Jones port de
loop van de revolver tussen
diens ribben, draait 's mans
arm op de rug en duwt hem in
de richting van een van de an
dere wagens waaruit de serge
ants springen. Op datzelfde
moment verschijnt de man
met het geweer weer ten tone
le, samen met zijn metgezellin.
De omstanders zijn nauwelijks
onder de indruk. Een dronke
man vraagt of we hem even
overeind willen helpen. Een
jongetje op een fietsje manoeu
vreert handig tussen de agem
ten en de omstanders door. Er
klinkt muziek uit een draag
bare radio.
Twee plastic buisjes, gevuld
met cocaïne, worden uit de
broekzakken van de arrestant
gehaald. De man kijkt uit
drukkingsloos langs de agen
ten heen in het donker. De
oeren
kant
Luitenant Jones stapt weer in.
Als we wegrijden voor de vol
gende arrestatie zegt hij: „En
zo gaat het iedere dag, iedere
avond. Als we tien van deze
teams zouden hebben, zouden
we tien keer zoveel arrestaties
kunnen verrichten. Het houdt
nooit op, nooit".
Op de radio meldt zich de vol
gende undercover-man.
1HINGTON De
lp in de kerncentrale
larrisburg in de VS, op
paart tien jaar geleden,
de wereld weken in
ige spanning. Voor
itreegJeerst raakte een reac-
olkomen buiten con-
en dreigde een kern
een hitte van duizen-
graden de aarde in te
Iten. Dit werd op het
moment voorko-
het vrijwel ongecontro-
I wegsmelten van de kern
cende naast onmeetbare
le aan mens en milieu in
straal van zeker vijftig
het einde voor kern-
m in de VS en een stoot
lerbezinning elders.
Ie VS is sindsdien geen
centrale meer besteld,
stroom is er te duur ge
len als gevolg van de ver-
rping van de veiligheids-
ilingen en het doorwerken
de kosten van de schoon-
c in Harrisburg, die nog
niet is voltooid.
[enadeslag voor deze vorm
energie in de publieke
de hele wereld
jaar later door
soortgelijke ramp in de
1 etunie, Tsjernobyl, op £6
-
Ti
r.
lwater
van 28
i onder-
iche e Iswerkzaamheden
watersysteem van de
ide reactor in de kerncen-
op het eiland Three Mile
ansfeM in een rivier biJ Harris-
onbedoeld een klep
t. Daardoor konden de
pen die moeten zorgen
de toevoer van het koel-
r niet meer normaal wer
en vielen zij even later
Er werd geen warmte
afgevoerd, zodat de druk
«■net hart van de reactor
^P- g. Na drie seconden ging
drukklep open om stoom
e blazen naar een tank.
seconden later trad even
als gevolg van de toene-
ide druk een reactornood-
i, wat betekende dat de
e zelf de produktie
•te door de regelstaven tus-
de brandstofstaven te
tiven.
dertien seconden tem-
ituur en druk in de reac-
er op normale
Jgte waren, had de afblaas-
moeten dichtgaan. Een
>je op het bedieningspa-
in de regelkamer gaf aan
de stroom, waardoor de af-
isklep open was gegaan,
was uitgeschakeld. Hier-
namen de operators aan
de klep weer was gesloten,
gebeurde echter niet, maar
ontdekt men pas twee uur
toen automatisch het
te^swjdkoelsysteem in werking
Ier hoge druk werd koud
het reactorvat ge-
te voorkomen dat
•randstofstaven droog
AMERIKA, TIEN JAAR NA HARRISBURG:
regelkamer dat er weer vol
doende water in de reactor
was .en schakelde de noodkoel-
pompen af.
Afblazen
Al die tijd werd stoom afgebla
zen naar de afblaastank. Na
vijftien minuten werd de druk
in deze tank te hoog. Hij begaf
het. Het radioactieve water uit
de tank kwam terecht in het
reactorgebouw. Daardoor
kwam automatisch een pomp
in werking die het water naar
tanks in een hulpgebouw bui
ten de veiligheidsomhulling
pompte. Deze opvangtanks
stroomden echter over. De ra
dioactieve gassen kwamen
daarbij vrij uit het water en
kwamen via het ventilatiesys
teem in de buitenlucht terecht.
Een uur en een kwartier na
het begin van de storing wer
den er twee koelmiddelpom-
pen stopgezet, omdat men
vreesde dat zij zouden breken
doof trillingen en schokken.
Een half uur later werden de
twee andere koelmiddelpom-
pen ook stopgezet. Door het
wegvallen van deze pompen
raakte de reactorkern over
verhit. Tevens daalde de wa
terstand in het reactorvat,
waardoor brandstofstaven zon
der koelwater kwamen te
staan. Daardoor barstten en
smolten de omhulling van de
brandstofstaven en de brand
stof zelf en was de ramp in
Harrisburg een feit.
De operators die op het bewus
te moment in de regelkamer
waren, verklaarden later dat
alarmsignalen onophoudelijk
bleven loeien. Een hunner zei
derzoek: „Ik had het alarmpa
neel wel weg willen gooien.
Het gaf ons geen bruikbare in
formatie".
Enige uren na het begin van
Hbi
g|
komen te staan. Drie i
(ADVERTENTIE)
(dagtocht)
Maandag 27 maart 1989 (2e Paasdag)
De Veluwe blijft een uniek stukje natuur.
Tijdens deze uitstekend verzorgde dag
tocht gaat u per touringcar onder leiding
gids op een andere manier de
Veluwe verkennen. Tevens moet u uitkij
ken naar onze paashaas die u wellicht er
gens zult z
Inclusief: lz koffie met paasgebak/paas-
brunch/wildspeurtocht ■o.l.v. gids/wel
komstdrankje/uitstekend 5 gangen diner!
Vertrek uit Den Haag 08.30 uur en Gouda
09.15 uur. Terugkomst 's avonds om on
geveer 22.00 uur.
de ramp beval de gouverneur
van de staat Pennsylvania dat
zwangere vrouwen en kleine
kinderen binnen een straal
van acht kilometer rondom
Harrisburg het gebied moesten
verlaten en dat alle scholen
dicht moesten. Dit was voor
bijna 150.000 mensen het sig
naal om te vluchten.
De volgende dagen bleef de
wereld tot 9 april in de ban
van de mogelijkheid van de
explosie van waterstof, dat
vrijkwam door een chemische
reactie tussen hete stoom en de
zirconiumbkeleding van de
brandstofelementen. Op 9
april was de bel van waterstof
gas geslonken en hief de gou
verneur de evacuatiemaatre
gelen op.
Hoeveel radio-activiteit er
vrijkwam valt niet te zeggen,
maar volgens onderzoekers
vertoonden honderden onder
zochte mensen in het midden
van Pennsylvania dezelfde
verschijnselen als soldaten die
indertijd in de Nevada-woes-
tijn kernexplosies mochten f
aanschouwen: metaalsmaak in
de mond, droge mond en keel,
hittegevoel aan de huid, bran
denden en tranende ogen, be
nauwdheid, brandend gevoel
in de longen, braken en diar-
Geen wolk
Een voornaam verschil met
Tsjernobyl, twee jaar geleden,
is dat er geen wolk radio-acti
viteit uitwaaierde over een
schil: de Russen hebben hun
ontplofte reactor afgedekt met
een dikke laag cement; de
schoonmaak in de VS blijkt na
tien jaar nog moeilijk te vol
tooien, zodat is besloten de
verongelukte centrale dertig
jaar te laten staan en dan tege
lijk af te breken met een zus-
terreactor, die er pal naast
staat.
Wel hoopt men dit jaar uitein
delijk de laatste resten van de
gesmolten brandstof te kun
nen verwijderen. Gebleken is
dat 45 procent van de reactor
kern (dat is 62 ton brandstof)
smolt en dat daarvan 20 ton op
de bodem van het reactorvat
kwam. De gesmolten brand
stof zette zich af als een harde,
dikke laag. Men maakt deze
los met honderden boringen
om het met vijftien meter lan
ge grijparmen naar boven te
halen. De schoonmaak liep op
een gegeven ogenblik vertra
ging op doordat er micro-orga
nismen in het reactorvat gin
gen groeien, waardoor men
niet meer kon zien wat men
deed en genoodzaakt werd
eerst het water te reinigen.
Na de verwijdering van de
brandstof moet er echter nog
acht miljoen liter licht-radio-
actief water in het reactorge
bouw worden, behandeld. Hoe,
wordt nog besproken.
Nederland
een brede maatschappelijke
discussie. Met Tsjernobyl vers
in het geheugen besloot de re
gering in Den Haag kortgele
den een beslissing over nieuwe
centrales weer twee jaar voor
zich uit te schuiven.
Maar in de VS was het al na
Harrisburg fini met nieuwe
kerncentrales. Er is er sinds
1979 geen een meer besteld.
Het is er ook afgelopen met de
vroegere luchthartige uitbrei
ding van de stroomproduktie
in het algemeen. De nadruk
ligt niet op aanpassen van de
produktie aan de vraag, maar
op stroombesparing: nieuwe
elektriciteitscentrales mogen
alleen maar worden gebouwd,
als is bewezen dat stroombe
sparing niet meer mogelijk is.
De kernenergie is in een nog
ongunstiger daglicht komen te
staan toen bekend werd dat tal
van militaire kerncentrales,
die het kernmateriaal opwek
ken dat wordt gebruikt voor
Amerika's nucleaire wapens,
slecht werken en onvoldoende
worden beheerd. Die opwek-
kingsbedrijven zijn de afgelo
pen jaren geteisterd door tal
van ongelukken, lekken en
technische mankementen. Al
leen al voor het opknappen,
moderniseren en schoonma
ken van de militaire centrales
zal de overheid de komende
jaren ongeveer tachtig miljard
dollar op tafel moeten leggen.
En dat is een nog zeer voor
zichtige schatting.
Tegenstander
Opiniepeilingen hebben uitge
wezen dat zestig procent van
de Amerikaanse bevolking
ronduit bang is voor het ge
bruik van kernenergie. Maar
intussen heeft de discussie
over het zogenaamde broeika
seffect en de zure regen
juist veroorzaakt door het
gebruik van fossiele brandstof
fen een minstens even gro
te heftigheid aangenomen als
die over het gebruik van kern
energie.
Voorstanders van kernenergie
wijzen er op, dat verbeterde
technieken die het niet zo vei
lige gebruik van waterkoeling
overbodig maken. Bovendien
zeggen deskundigen dat ze een
nieuw type kerncentrale kun
nen bouwen dat uit een hoe
veelheid zeer kleine, aan el
kaar gekoppelde, maar afzon
derlijke te beheersen en te be
veiligen reactors bestaat, die
bovendien diep onder de
grond kunnen worden opge
steld. Het op grote schaal in
gebruiknemen van dit type
centrale zoij het broeikaseffect
in zeer gunstige zin kunnen
beïnvloeden.
Het staat intussen vast dat de
regering van president Bush
definitieve beslissingen over
de toekomst van de kernener
gie moet gaan nemen. De
vraag blijft of Bush zo hij
dat al zou willen de massie
ve weerstand tegen de kern
energie kan brekerr. Na Har
risburg en Tsjernobyl zit de
angst voor de kernenergie ei
diep in bij een meerderheid
van de Amerikanen en bij eei