Van plaid
tot doodskist
Revoluties in bandenwereld niet welkom
Q *vo
WEGWIJS
ACCESSOIRES: INDUSTRIE
BLIJFT VINDINGRIJK
u»
Elektronisch
gestuurde
schokdempers
Automatisering garages
helpt ook klanten
MICHELIN VOOR GELEIDELIJKE ONTWIKKELING TECHNIEK
fridóc (Sou/icuit'
VRIJDAG 17 MAART 1989
Wanneer iemand op zoek is naar
een veerkrachtige bedrijfstak, dan
kunnen de producenten van auto-
accessoires als voorbeeld dienen.
Zo'n jaar of tien geleden werd door
insiders voorspeld dat de accessoi-
re-industrie steeds meer moeite zou
krijgen om aan het produkt auto
mobiel nog iets nieuws toe te voe
gen. Dit produkt werd van lieverle
de vollediger. Onder andere door
de creativiteit van diezelfde acces-
soire-fabrikanten. Accessoires, toe
voegingen van buitenaf, zouden
derhalve overbodig worden.
In een nieuw automodel wordt mini
maal twee miljard gulden geïnvesteerd.
En dan komt er zo'n jongen uit het vrije
veld en die bedenkt er iets bij. Een zon
nedak, een windscherm, een verwarmde
spiegel, mistlampen, een trekhaak, een
dakkoffer, hulpveren, een spoiler, een
boardcomputer enzovoort. Blijkt zo'n
accessoire aan te slaan, dan verandert de
autofabrikant van gedachten en besluit
het voormalige accessoire tijdens de se-
rieproduktie m te bouwen.
De huidige generatie automobilisten
heeft er nauwelijks weet van dat al die
voorzieningen die in de hedendaagse au
to's standaard zijn, hun bestaan ooit als
accessoire zijn begonnen. Auto-verwar
ming bijvoorbeeld was in de auto's die
in de naoorlogse jaren werden gebouwd,
nog niet te vinden. Als koning Winter
heerste, hulden de passagiers die het rei
zen aandurfden, zich kleumend in een
plaid. Wie er de jaargangen van het tijd
schrift „De Auto" uit de jaren vijftig op
naslaat, treft er advertenties in aan voor
AaBe plaids, een merk dat in die dagen
minstens zo bekend was als McDonald's
nu. De sterkte van deze wollen dekens
werd onder andere aangetoond door een
auto aan een plaid door een hijskraan op
te laten hijsen. En om op de verwarming
terug te komen, auto-verwarming was
als accessoire verkrijgbaar.
Toen de verwarming standaard was,
kwam de achterruitverwarming. Een
paar draden die door elektrische stroom
warm werden, zorgden voor een lang
werpig helder vlakje in de bevroren of
beslagen achterruit. Een bekende leve
rancier van auto-accessoires heeft aan de
achterruitverwarmingen nog lange tijd
een interessant export-artikel gehad, dat
bij duizenden werd geleverd aan afne
mers in de Sovjet-Unie en de VS, waar
de auto-industrie minder snel op de ac-
cessoire-initiatieven reageerde.
Gezellig
In de jaren vijftig bereikte de verkoop
van accessoires een eerste hoogtepunt.
Er heerste in die tijd onder de echtgeno
tes van de automobilisten een sterk ver
langen om het in de auto extra gezellig
te maken. In het mobiele huisje wilde
men de sfeer van thuis zo veel mogelijk
benaderen. Beroemd uit die tijd is het
plastic bloemenvaasje dat door middel
van een zuignap op het dashboard werd
bevestigd. Evenals de plastic vliegenvan
ger die, geplaatst op de punt van de mo
torkap, de voorruit vrij hield van vlie
gen en muggen. Van de accessoires die
de autowereld in de ruime efeuw van zijn
bestaan heeft voortgebracht, zou gemak
kelijk een „kunst en kitsch"- tentoon
stelling zijn samen te stellen.
Het probleem van de accessoire-fabri-
kanten is dat zij als het ware steeds aan
hun eigen ondergang werken omdat de
autofabrikant de voormalige accessoires
adopteert. Maar de bedenkers van acces
soires hebben er in de loop der tijd blijk
In het verkeer valt tegenwoordig niet zo veel te lachen en dan wordt dankbaar gekeken naar provocerende accessoires
als raamstickers. FOTO'S: CEES VERKERK
van gegeven niet voor één gat te vangen
te zijn. Sterker nog, de laatste jaren is
het aanbod van auto- en truck-accessoi
res zelfs in een stroomversnelling ge
raakt.
V erscheidenheid
Tijdens Autovak 89 in de RAI, die mor
gen om 17.00 uur eindigt, worden de be
zoekers verrast door de verscheidenheid
in accessoires. Wat te denken van een
tafeltje dat, door middel van een inge
nieus mechaniekje, zo is geconstrueerd
dat het blad altijd horizontaal blijft. Een
beker hete koffie of thee blijft dus on
danks remmen, optrekken, bochten ne
men gewoon staan. Handig. Dit is de ca
tegorie „gemak dient de mens", waarin
de grenzen nog niet zijn bereikt.
Een aardige anekdote hierover: Twee
Rolls-Royces staan naast elkaar voor het
stoplicht te wachten. De eigenaar van de
ene Rolls belt naar zijn buurman om te
melden dat hij nu ook televisie in de
auto heeft. Waarop de andere miljonair
geïrriteerd zegt: „Man, moet je me daar
voor uit bad bellen?"
Naast de omvang blijft het meest opval
lende van deze tak van industrie die is
'afgeleid' van de auto-industrie de niet
aflatende creativiteit. Telkens weer staat
een mens versteld van de ideeén die de
accessoire-bedenkers hebben gereali
seerd. Telkens weer slagen zij er in de
auto-industrie een stap voor te blijven.
Het Nederlandse produkt Quickwheel is
daar een goed voorbeeld van. Quick
wheel is een soort rolschaats die bij een
lekke band de taak van de band over
neemt. Op het quickwheel bereikt de au
tomobilist de garage. In een land als
Amerika waar relatief veel lekke banden
voorkomen en men bang is tijdens het
wisselen van een wiel te worden overval
len, blijkt grote belangstelling voor deze
vinding, die inmiddels in produktie is
gegaan, te bestaan. Onlangs werd de eer
ste order van 250.000 stuks geplaatst.
Ook in Japan is er grote belangstelling.
Het ziet er dus naar uit dat aan de
stroom van nieuwe accessoires voorlopig
geen eind zal komen. Natuurlijk valt
niet alle produkten die gelanceerd wor
den succes ten deel. Soms blijken veel
belovende produkten toch niet aan te
slaan. En natuurlijk hebben mensen ook
in deze sfeer tijd nodig om aan nieuwe
ideeën te wennen. Toen de eerste ski
dakkoffers werden gelanceerd, werd de
fabrikant ronduit uitgelachen. Dit jaar
verwacht hij de produktie van „ge
stroomlijnde doodskisten" op te kunnen
voeren tot 100.000 stuks.
KONI presenteerde onlangs de nieuwste
ontwikkelingen op het gebied van ver
stelbare schokdempers. Normale stan
daard schokdempers worden afgestemd
op doorsnee gebruik, een compromis
derhalve tussen comfortabel-zacht en
sportie/-hard, tussen het rijden bij lage
en hoge snelheid en weinig en veel bela
den. De nieuwe elektronisch gestuurde
schokdemper maakt het mogelijk de
werking van de dempers direct af te
stemmen naar eigen smaak, rijstijl en
omstandigheden. Eén druk op de knop
en de rijdende auto reageert in fracties
van een seconde via elektronisch ge
stuurde miniatuur motortjes die in de
schokdempers zijn ingedamd. De be
stuurder heeft 'de keuze uit vier posities.
BEDIENINGSPANEEL
ELECTR0NICA
VOORSCHOKDEMPER
Onderhoudskosten
zijn beheersbaar
In 1987 werd 4,7 miljard gulden uitgege
ven aan onderhoud en reparaties van
personenauto's. Omgerekend pe^ auto
komt dit neer op 980,-. Dat is een glo
baal gemiddelde. Aan bijna nieuwe au
to's wordt minder uitgegeven, aan hele
oude ook, want dan is de afweging: repa
reren of af laten keuren. Zo op het oog
wordt het onderhoud van een auto
steeds duurder. Indien echter de be
staande cijfers voor inflatie worden ge
corrigeerd, blijkt duidelijk dat de gemid
delde uitgaven voor auto-onderhoud bij
de stijging van de algemene kosten ach
terblijven. Het aantal uren dat de auto
per jaar in de werkplaats doorbrengt,
daalt al jaren. In de toekomst wordt een
verdere teruggang verwacht, van 3,8 uur
in 1987 tot 3,3 in 1995. Hierdoor zullen
ook in de toekomst de onderhoudskos
ten beheersbaar blijken.
De automatisering schrijdt voort in de autobranche,
maar wat merkt de klant daar nu van? In elk geval
meer dan alleen efficiency-verbetering, lagere tarieven
of lagere tariefstijgingen.
Door de automatisering is het bijvoorbeeld mogelijk
dat de garage-receptionist of werkplaatschef de klant
reeds vooraf kan zeggen hoeveel een reparatie vermoe
delijk zal gaan kosten. Ook kan via de computer direct
in het magazijn worden gekeken of alle benodigde on
derdelen aanwezig zijn. Als er iets ontbreekt, kan het
onderdeel bij de importeur of een collega via dezelfde
datacommunicatie meteen (met spoed) kan worden be
steld. Na afloop van de reparatie of onderhoudsbeurt
krijgt de klant een gespecificeerde factuur. Door de
klant via een hulpmiddel, de computer, openheid van
zaken te geven, neemt de kwaliteit van de dienstverle
ning toe. Hetgeen zowel het individuele bedrijf als de
branche in zijn geheel ten goede komt.
Op het gebied van banden valt niet
zo regelmatig iets nieuws te mel
den, hoewel elke auto af en toe
nieuwe rubbers nodig heeft en er
steeds weer nieuwe types verschij
nen. Het heeft echter weinig zin die
voor het grote publiek uitgebreid te
belichten: de bandenspecialist moet
maar advies kunnen geven over de
specifieke voordelen van weer een
nieuwe profieltekening in het rub
ber. Echte revoluties in de banden-
wereld, zo weet Michelin te mel
den, zijn niet zomaar welkom.
Zeer velen zijn al blij als ze uit de ge
heimtaal op de bandflank kunnen herlei
den welke maat, snelheidsklasse en
draagvermogen het rubber moet hebben.
Het vergt een echte insider om te kun
nen kiezen tussen het ene en het andere
profiel, als er al keus is binnen de vereis
te soort banden. Dit neemt niet weg dat
specifieke soorten auto's wel degelijk
van speciaal aangepaste banden voor
zien horen te worden, zodat het aanbod
van verschillende types zeer uitgebreid
is. Michelin illustreerde dat onlangs aan
de hand van vierwielaangedreven voer
tuigen. Speciaal voor de Renault Espace
Quadra en Citroen BX 4x4, beide nieu
we modellen, ontwikkelde Michelin de
MXT4 band. Die moet helpen van de
bijzondere voordelen die vierwielaan-
drijving biedt optimaal gebruik te ma
ken, zoals verbeterde wegligging, met
name bij slechte weersomstandigheden.
De MXT4 is dan ook een soort M S-
band, in klare taal omschreven: een
band die het vooral in regen, sneeuw en
modder goed doet maar tevens in alle
seizoenen bruikbaar is. In de type-aan
duiding slaat de „4" dan ook net zo op
vier-seizoenengebruik als op specialisatie
voor vierwielaangedreven auto's.
Uitgebreide keus
Echte winterhanden (aangeduid als M
S voor modder en sneeuw) zijn in ons
land weinig populair, kregen we te ho
ren, maar Michelin is er wel goed in ge
sorteerd. Het bijzondere van de Miche
lin M S-banden is de techniek van
zelfslijpende lamellen, met een heel fijn
zaagtandprofiel in het loopvlak. Het is
wel aan te voelen dat zo'n zaagtandpro-
fiel extra grip geeft in langsrichting; de
ontwikkeling van dit idee kwam op gang
omdat in de meeste landen de klassieke
spijkerbanden niet meer of zeer beperkt
worden toegelaten. Michelin heeft nu
drie series van die XM S-winterban-
den, met als nieuwtje de 300-reeks in de
categorie H (tot 210 km/h), een winter-
band dus waar je hard mee kunt rijden
waar ooit de snelheid tot maximaal 150
of 160 km/h beperkt moest blijven.
Echt interessant wordt het voor de nog
steeds in populariteit groeiende terrein
wagens, waarbij al veel eerder dan bij
een gewone auto bewust een bandenpro
fiel gekozen kan en moet worden naar
gelang de gebruiksdoeleinden. Michelin
heeft er liefst elf te bieden, waarvan bij
voorbeeld de ene het vooral goed doet
op de normale weg, een andere op zand
en weer een derde op moddergrond. Ook
hier weer een nieuwtje met de XM+S
244, een soort dubbel-gespecialiseerde
band: een XM+S 200 winterhand, maar
dan nog eens aangepast voor terreinwa
gens. Voor alle banden, aldus Michelin,
speelt het uiterlijk een subjectieve rol:
vooral bij terreinwagens moeten de ban
den (los van hun feitelijke eigenschap
pen) er indrukwekkend uitzien. Mede
daarom biedt het merk zoveel verschil
lende soorten.
De meest uitdagende ontwikkeling waar
de bandenindustrie nu voor staat is het
overbodig maken van het reservewiel.
Onderzoek in Duitsland toonde aan dat
een flinke meerderheid der automobilis
ten niet blij is met de „thuiskomer";
men voelt zich niet veilig op dat dunne
wieltje. Maar de auto-ontwerper wil
graag af van extra massa en ruimtebeslag
die een normaal reservewiel meebrengt.
Daarom wordt er druk gestudeerd op
banden die zonder lucht de auto nog be
stuurbaar houden en het mogelijk ma
ken nog een stukje met beperkte snel
heid te rijden. Eerst en vooral, vindt Mi
chelin, moet er daarbij een bewakings
systeem voor de bandendruk zijn zoals
het eigen Tyre Monitor System. Verklik
kerlampjes op het dashboard geven
daarbij aan dat een band druk verloren
heeft. Speciale band/velgsystemen ma
ken het mogelijk op een lege band te rij
den zonder onmiddellijke rampzalige ge
volgen, maar met de ontwikkeling daar
van is Michelin voorzichtig. Vooral ver
wijst men dan naar het Conti CTS-sy-
steem. Een jaar geleden meldde Conti op
de autoshow van Genève dat CTS bijna
uitontwikkeld was; dit jaar stond voor
het eerst een Mercedes met CTS velgen
en banden in Genève. Maar ook Conti
realiseert zich dat er wel wat aangericht
wordt: de auto-industrie moet die spe
ciale velgen gaan gebruiken en de ban-
denhandel moet het bijpassende rubber
in voorraad nemen. Dat kost een hoop,
en Michelin houdt zich daarom op de
vlakte. „We zijn betrokken bij alle ont
wikkelingen, maar wachten af wat de
auto-industrie vraagt". Het bandengam
ma is zo al ingewikkeld genoeg.
PETER FOKKER