WEET
WAAROM jJ
GEEFT.
Temperatuur
gezondheidszorg
loopt flink op
Roerige tijden voor
jarige marechaussee
R
Martinair werft kabinepersoneel
bij universiteit en hotelscholen
Ongeluk met Fokker belemmmert
koninklijk paar op China-reis
DE KANKERBESTRUDING BEZOEKT
WEER14MIU0EN NEDERLANDERS.
Geen aanwijzingen
voor verband
met bingomoorden
BINNENLAND
CckbeSouoant
DINSDAG 14 MAART 1989 PAGINA 5
Nieuwe raad gaat
toezien op werk CRI
DEN HAAG Er komt een raad die
erop moet toezien dat de kwaliteit van
de Centrale Recherche Informatiedienst
wordt verbeterd. Dat zei minister Kort
hals Altes van justitie gistermiddag bij
de installatie van J. Wilzing als hoofd
vah de CRI. De minister vindt het van
groot belang dat het overleg tussen de
CRI en de diensten die daarvan gebruik
maken, zoals de gemeente- en rijkspoli
tie en marechaussee, verbeterd wordt.
Ook vindt hij het belangrijk dat de poli
tie de CRI in ruime mate betrekt bij
grensoverschrijdende opsporingsonder-
toeken. die met de internationalisering
van de misdaad meer en meer zullen
voorkomen.
De nieuwe CRI-chef Wilzing ontvangt zijn aanstellingsbrief van minis
ter Korthals Altes.
FOTO: ANP
SCHIPHOL Het ongeluk met de Fok
ker-100 die op zondag 5 maart na de lan
ding in Genève door het linker lan
dingsgestel zakte, heeft invloed op de
reis die koningin Beatrix en prins Claus
in jnei naar China zullen maken.
Het koninklijk paar zou binnen de Chinese
grenzen met de derde Fokker-100 van de KLM
worden vervoerd. Op deze wijze wilde de vlieg-
tuigfabricant van het koninklijk bezoek ge
bruik maken om het nieuwste produkt te pre-
Door het ongeluk is het onzeker ge-
het
toestel de fabriek
worden
zal verlaten.
Het zal nog zeker een week duren voordat de
KLM een exact inzicht heeft in de omvang van
de schade die de Fokker-100 in Genève heeft
opgelopen. Pas dan kan worden vastgesteld hoe
en waar deze schade zal worden hersteld en
hoe lang het vliegtuig buiten gebruik zal zijn.
De vertraagde oplevering van de Fokkers-100
aan de KLM levert de nodige problemen op bij
de luchtvaartmaatschappij. De KLM heeft
daardoor niet voldoende vliegers kunnen oplei
den. Het is de bedoeling dat Fokker eind augus
tus tien vliegtuigen aan de KLM heeft afgele
verd.
Nieuw kunstmatig
speeksel vervangt
natuurlijk spuug
ENSCHEDE Onderzoeker Henk Jan Holterm^n
van de Universiteit Twente heeft een nieuw kunst
matig speeksel samengesteld dat is samengesteld op
bacis van stoffen uit het speeksel en bloed van koei
en. Holterman promoveert aanstaande donderdag op
dit onderwerp. Mensen die een tekort hebben aan
natuurlijk spuug kunnen gebruik maken van kunst
matige preparaten maar de eigenschappen van de
speekselsubstituten komen niet voldoende overeen
met natuurlijk speeksel. Vaak is kunstmatig speeksel
te dun bij spreken en slikken, en te dik om bij rust
de mond te beschermen tegen uitdroging. Voor men
sen met slechtwerkende speekselklieren, bijvoor
beeld na bestraling, kan het nieuwe, preparaat een
uitkomst bieden.
NCW ziet
(geen rol voor
vakbond bij
milieubeleid
DEN HAAG Vakbon
den zijn per definitie niet
deskundig op milieuge
bied. Het heeft daarom
k weinig zin de bonden
een stem te geven in het
milieubeleid van onderne
mingen. Het bespreken
van milieumaatregelen bij
de cao-onderhandelingen
moet evenzeer worden af
geraden.
Deze koude douche bezorgde
NCW-directeur Weitenberg de
vakcentrale FNV gisteren in
een verklaring namens de
christelijke werkgevers. Eind
vorig jaar schiepen FNV-voor-
zitter Stekelenburg en VNO-
b voorzitter Van Lede nog hoge
wachtingen door gezamen-
verklaren dat werkge-
•n werknemers voortaan
an zij zouden strijden voor
ien schoner milieu. Stekelen
burg liet daarbij doorscheme-
dat 'milieu', naast inko-
i en werkgelegenheid, een
derde speerpunt voor de bon-
kunnen worden. De
J vakcentrale CNV sloot zich
iifi onverwijld aan bij dit „heren-
akkoord" tussen werknemers
i werkgevers.
Het NCW zal vrijdag in de
SER afstand nemen van het
vorige week uitgebrachte ad-
•in staat dat „milieu"
boven „economie" moet gaan.
Premier Lubbers verklaarde
•erder dat milieubehoud vol-
ns hem van een hogere orde
dan inkomen en koop-
ADVERTENTIE
A NPNIEUWSTELEFOON J
06 91122330
DEN HAAG De actie
groep Verpleegkundigen
en Verzorgenden In Op
stand (VVIO) verwacht
morgen een massale op
komst bij de demonstra
ties tegen de arbeidsvoor
waarden en -omstandig
heden. De manifestatie op
het Binnenhof zal naar
verwachting tussen de
tien- en twintigduizend
„zusters en broeders" op
de been brengen.
Verder worden bij gelijktijdig
te houden demonstraties in
Maastricht en Arnhem respec
tievelijk 5000 en 3000 ver
pleegkundigen verwacht. De
ziekenhuizen in de Haagse en
Leidse regio zullen nauwelijks
hinder ondervinden van de
acties. In bijvoorbeeld het
Academisch Ziekenhuis Lei
den en het Diaconessenhuis in
Leiden lopen verpleegkundi
gen niet met een badge door
de gebouwen, zoals wel in bij
voorbeeld het Haagse Rode
Kruis Ziekenhuis.
Aanstaande zaterdag houden
de bonden, waaronder Abva
Kabo en CFO, een protestbij
eenkomst in Utrecht. AbvaKa-
bo-bestuurder Wirtz verwacht
daar zeker tienduizend men-
Het is opmerkelijk dat binnen
één week tijd twee grote bij
eenkomsten worden georgani
seerd De VVIO is een actie
groep die op zaterdag 11 febru
ari landelijke bekendheid ver
wierf door ruim zesduizend
verpleegkundigen in Utrecht
de straat op te krijgen. Zij wa
ren het niet eens met de loon
eisen die de bonden hadden
opgesteld. Die gingen in eerste
instantie uit van een loonstij
ging van 1,5 procent. De actie
voerders vinden dat te laag; zij
verlangen 4 procent loonsver
betering. Daarnaast wil de
VVIO dat er 1 procent loon
ruimte beschikbaar komt voor
secundaire arbeidsvoorwaar
den (scholing, kinderopvang).
De bonden, die schrokken van
dit protest, namen de eisen
van de roerige verpleegkundi
gen over, maar verbonden
daar wel de voorwaarde aan
dat de eisen voor de gehele ge
zondheidszorg zouden gelden.
Dus ook voor het paramedi
sche en administratieve perso
neel.
houden en de regeringsploeg
bevreesd is voor een loongolf
in de semi-overheidsfeer. Een
en ander heeft gevolgen voor
andere trendvolgers eh daar
door invloed op de overheids
uitgaven.
Enigszins kunstmatig is er
door de VVIO en de bonden
een scheiding aangebracht tus
sen de beide demonstraties.
AbvaKabo-bestuurder Wirtz:
„De VVIO richt zich morgen
op de politiek. Overigens zul
len wij daar ook spreken. Za
terdag is de dag gericht op
onze achterban. Wij zullen dan
steun vragen voor onze eisen
die al het ziekenhuispersoneel
aangaan".
Wirtz wil geen uitspraken
doen over eventuele vervol
gacties. „Uiteraard zullen we
zaterdag een signaal naar de
werkgevers afgeven. De be
reidheid onder onze leden
Siga;
ar
Met deze uitgangspunten van
gen volgende week dinsdag de
cao-besprekingen aan. De
werkgevers hebben laten we
ten dat er niet meer dan 0,75
procent loonsverbetering is te
verdelen. Meer dan de helft
van dit bedrag is „een sigaar
uit eigen doos", want doordat
de pensioenpremie is gedaald,
kan 0,43 procent loonruimte
aan salarissen worden uitge-
Die magere ruimte is te ver
klaren door het feit dat het
kabinet de kosten van de ge
zondheidszorg in bedwang wil
kingen volgende week opleve-
Toch zijn de besprekingen met
de werkgevers maar één deel
van het probleem. De vuist die
de VVIO begin februari heeft
gemaakt en die ongetwijfeld
morgen weer gebald wordt,
kan een bedreiging vormen
voor de bonden. De VVlO, die
min of meer alleen opkomt
voor het verpleegkundig per
soneel, hoeft geen rekening te
houden met het andere perso
neel in de gezondheidssector.
De bonden moeten dat wel en
dat zou wel eens voor verras
singen kunnen 2orgen.
LUCAS BOLSIUS
VEE
GESTELDE
VRAGEN
Lees het boekje
dat de vrijwilligers
van het Koningin
Wilhclmina Fonds
deze weken huis
aan huis versprei
den. Dat is belang
rijk. Omdat u dan
nog beter weet
waarom u geelt. En
wat u nog meer
kunt doen om kan
ker te bestrijden.
JJ*
Koningin Wilhelmina Fonds voorde Kankerbestrijding.
Sophialaan 8.1075 BR Amsterdam Teldoon 020 - 640001
Postgiro: 26000. Bankrekening. 70 70.70007
Extra geld nodig
voor zeldzame
aandoeningen
AMSTERDAM De
voorzitter van de Vereni
ging Academische Zieken
huizen, dr.ir. P. Ros, pleit
voor een afzonderlijke
planning en financiering
voor de behandeling van
aandoeningen die zo inge
wikkeld of zeldzaam zijn
dat verwijzing naar een
academisch ziekenhuis de
enige oplossing vormt.
Ongeveer één op de 25 opge
nomen patiënten heeft een
aandoening die alleen in een
academisch ziekenhuis behan
deld kan worden. Binnen de
academische ziekenhuizen
maakt deze groep volgens Ros
gemiddeld 40 procent van het
patiëntenbestand uit. Hij vindt
dat deelspeeialismen alleen in
grotere ziekenhuizen ontwik
keld moeten worden. Hij voor
ziet dat er in Nederland op
den duur slechts een klein
aantal grote ziekenhuizen zal
zijn. Daaraan gekoppeld zou
een netwerk van kleinere kli
nieken kunnen zorgen voor de
meeste poliklinische activitei
ten en de dagbehandeling.
SCHIPHOL De charter
luchtvaartmaatschappij
Martinair begint deze week
met een wervingscampagne
bij hogere hotelscholen en
universiteiten om nog eens
honderd man kabineperso
neel aan te trekken.
Volgens de woordvoerder van
Martinair is deze extra wer
ving nodig gezien de uitbrei
ding op de Amerikaanse be
stemmingen en de komst van
de nieuwe Boeing 767 in okto
ber van dit jaar. Voor de nor
male zomerdrukte worden al
tweehonderd nieuwe kabine-
personeelsleden aangetrokken.
De produktie-uitbreiding
maakt echter de komst van
nog eens honderd kabineper-
soneelsleden noodzakelijk. Ge
zien eerdere ervaringen met
studenten van hogere hotel
scholen en de universiteit van
Leiden heeft Martinair nu be
sloten zelf bij deze instituten
op zoek te gaan
Martinair vervoerde in 1988
bijna 190.000 passagiers tussen
Schiphol en de bestemmingen
in de Verenigde Staten. Dit
zullen er naar verwachting dit
jaar 265.000 zijn.
175 JAAR MILITAIRE POLITIE
x)lyestei
De Koninklijke Mare
chaussee viert dit jaar
haar 175-jarig bestaan te
gen de achtergrond van
:en voor dit korps roerige
leriode. Een reorganisa-
nagestreefde men
taliteitsverandering en het
aan de horizon opdoemen
de Europa 1992 drukken
een fors stempel op het
functioneren van de „mi
litaire politie" in Neder
land.
andaag begonnen de fes-
:iviteiten met een bijeen
komst in de Grote of Sint
JJacobskerk in Den Haag,
u: die werd bijgewoond door
koningin Beatrix, schuts-
ouw van „het Wapen
Ier Koninklijke Mare-
haussee".
APELDOORN Het 175-
bestaan valt voor de Ko
ninklijke Marechausse
traditioneel één blok
stabiliteit bepaald niet
in een rustige periode. Het
korps ondergaat momen
teel een ingrijpende reor
ganisatie en bovendien zal
straks Europa 1992 met
het wegvallen van de bin
nengrenzen een belang
rijk stempel op het func
tioneren van de mare
chaussee gaan drukken.
Alsof dat nog niet genoeg is,
kondigde de commandant van
Het Wapen der Koninklijke
marechaussee. generaal-ma-
*r H.C. Rademaker, onlangs
dat er bij de leden van het
korps een mentaliteitsveran
dering moet plaatsvinden. Hij
doelde daarmee op het feit dat
de militaire politie sinds jaar
en dag een vrij geïsoleerd on
derdeel is, dat ver van de bur
germaatschappij staat. „Het ge-
zagsapparaat moet een ander
gezicht krijgen, meer maat
schappelijke betrokkenheid",
aldus Rademaker.
Reorganisatie
Die mentaliteitsverandering
moet bereikt zijn als ook de re
organisatie is voltooid. De re
organisatieplannen zijn vorig
jaar in hoofdlijnen goedge
keurd door de Tweede Kamer.
Zij zijn erop gericht de mare
chaussee in de toekomst meer
mogelijkheden te geven om
zich „naar buiten te manifeste
ren". Daartoe zullen onderde
len worden samengevoegd
waardoor er meer mankracht
beschikbaar komt voor de zo
genaamde uitvoerende dien-
Voordat het zover is zullen er
ongetwijfeld enkele jaren ver
streken zijn. Het reorganisatie
plan behelst vier fasen waar
van de eerste op dit moment
nog niet is afgerond. Die eerste
fase heeft betrekking op de
centrale staf waarin een schei
ding wordt aangebracht tussen
de beleidsvoorbereiding, het
beheer en de operationele
commandovoering. Een opera
tie die in het tweede kwartaal
van dit jaar voltooid moet zijn.
Vervolgens komen de lagere
onderdelen van het korps aan
de beurt, die dus onder meer
grotere brigades worden in-
In het verlengde van de reor
ganisatie zal er vanaf 1990 een
ander personeelsbeleid worden
gevoerd. Een beleid dat, veel
meer dan voorheen, uitgaat
van de capaciteiten van de
persoon in kwestie en veel
minder met afkomst of voor
geschiedenis. „We willen de
juiste man op de juiste plaats",
aldus Rademaker.
Onzeker
Of de veranderingen binnen
de beoogde termijnen kunnen
worden afgerond is de vraag.
Voor 'een groot deel zal dat af
hangen van het tijdstip waarop
de binnengrenzen in het kader
jtfan de Europese eenwording
zullen verdwijnen
Momenteel doen bij de grote
grensposten tussen Nederland
en West-Duitsland zo'n 300
marechaussees dienst. Op
Schiphol zijn nog eens 65 ma
rechaussees voor de controle
van de in- en uitgaande passa
giers verantwoordelijk. Als in
1992 de binnengrenzen ver
dwijnen, zal het personeel aah
de oostgrens elders worden ge
huisvest. Bij de reorganisatie is
daar al rekening mee gehou
den. Tegelijkertijd zal de con
trole op Schiphol worden ge
ïntensiveerd. Dat gebeurt door
het aantal marechaussees op
onze nationale luchthaven met
zeventig man uit te breiden.
Zo staat het althans op papier
Het is echter nog een vraagte
ken of de verschuiving van de
grensbewaking al in 1992 zal
plaatsvinden. De voorberei
dingen daartoe verkeren nog
altijd in een beginstadium.
Van belang bij de voorberei
dingen van Europa 1992 is het
zogenaamde Akkoord van
Schengen. Dit werd nog niet
zo lang geleden door vijf EG-
lidstaten afgesloten, te weten
de Benelux, Frankrijk en
West-Duitsland. Hierin kwa
men zij overeen om twee jaar
vóór het magische jaar 1992
hun onderlinge grenzen te la
ten vervallen. Een soort proef
draaien dus voor het grote
werk in '92.
FOTO: ANP
Voor die tijd moeten er echter
nog heel wat moeilijkheden
worden opgelost. Tot die tijd
blijft de situatie voor de mare
chaussee onzeker Want als de
vijf er voor 1990 niet in slagen
waterdichte afspraken te ma
ken over het veiligheidssys
teem, zullen de binnengrenzen
gehandhaafd blijven en zal de
controle aan de oostgrens blij
ven bestaan. De driehonderd
marechaussees zullen dan pas
op een later tijdstip overge
plaatst worden. Wie zijn oor te
luisteren legt bij de mare
chaussee, merkt dat er binnen
het korps al ernstig rekening
wordt gehouden met vertra
ging-
Als 1990 echter niet wordt ge
haald, komt ook 1992 in ge
vaar. Het proefdraaien zonder
grenzen tussen de vijf is essen
tieel voor het slagen van de al
gehele opheffing van de bin
nengrenzen tussen de twaalf
lidstaten van de EG. Op het
ministerie van justitie beseft
men dat de tijd gaat dringen.
Woordvoerder J. Holtus: „We
hebben niet meer zoveel tijd
en er moet nog een heleboel
gebeuren. Maar we zijn nog
steeds van mening dat we 1990
en 1992 kunnen halen. Dan
moeten er echter snel knopen
worden doorgehakt".
PETER ULLENBROECK
Toezichthouders Hoog Catharijne
UTRECHT In winkelcentrum Hoog Carharijne in Utrecht
zijn gisteren door de Utrechtse burgemeester Vos twaalf toe
zichthouders geïnstalleerd. De twaalf hebben meer bevoegdhe
den dan de particuliere bewakers maar minder dan de gemeen
tepolitie. De toezichthouders mogen onder andere op heterdaad
betrapte verdachten aanhouden, overdragen aan de politie en
proces verbaal opmaken bij ordedelicten. Ook voeren zij contro
le uit op het bezit van wapens en verdovende middelen, maar
dragen zelf geen wapens. Dit anderhalf miljoen gulden kostende
experiment duurt een jaar en wordt gefinancierd door gemeen
te, politie, het bedrijfsleven en de bewoners.
DEN HAAG Op 22 fe
bruari 1987 vond voor het
Hollandse Spoor in Den
Haag een bloedig treffen
plaats tussen Rotterdamse
en Haagse bingo-organisa
toren. Hagenaar Willem
Scheffer werd daarvan
het slachtoffer. Bij de
schietpartij waren Beste-
breurtje en twee lijfwach
ten betrokken.
Eén van de lijfwachten loste
het dodelijke schot. Hem werd
later een gevangenisstraf van
drie jaar opgelegd. Ook de jon
gere broer van het slachtoffer
was bij het treffen aanwezig.
Hij kreeg voor zijn aandeel
een jaar gevangenisstraf
Anderhalf jaar later werd Be-
stebreurtje op koelbloedige
wijze in Rotterdam om het le
ven gebracht'. Vanaf een mo
tor werd de bingokoning van
Rotterdam in zijn auto doodge
schoten. De familie Scheffer
ontkende met klem enige be
trokkenheid met de afreke
ning, maar aanstaande don
derdag staat wel in Rotterdam
de inmiddels 26-jarige broer
van Willem Scheffer terecht.
Hij wordt ervan verdacht de
motor te hebben bestuurd,
waar vanaf de passagier de fa-
ude schoten heeft gelost.
De vermoorde broers Hendrik
en Jan van Reken, 33 en 21
jaar, waren afkomstig uit Rijs
wijk en Voorburg. Hendrik
was getrouwd met de oudste
dochter van de familie Schef
fer, Jan was bevriend met de
jongste In het gisteren gepu
bliceerde overlijdensbericht
van de broers staat de familie
Scheffer dan ook vermeld.
Concrete aanwijzingen voor
een verband tussen de dubbele
moord en de vete tussen de fa
milies Bestebreurtje en Schef
fer zijn er nieL Volgens een
woordvoerder van de rijkspo
litie. die zich met de zaak van
de broers Van Reken bezig
houdt, is er geen bewijs voor
handen dat het een wraakactie
betrof. Ook de raadsman van
de Haagse verdachte in de
zaak Bestebreurtje ziet geen
aanwijzingen daarvoor. Vol
gens hem geeft de inhoud van
het dossier van zijn cliënt in
elk geval geen aanleiding tot
die veronderstelling.
Vrachtwagen kantelt: dertig
varkens gedood Door een
verkeersongeval bij Eindho
ven zijn gisteren dertig var
kens gedood. Een vrachtwa
gen. geladen met varkens,
kantelde door een nog onbe
kende oorzaak op één van de
afritten van het knooppunt de
Hogt. De chauffeur bleef onge
deerd. &.n deel van het
knooppunt is door de grote ra
vage enkele uren vo^; het
verkeer afgesloten geweest.
