Omwegen
Laat het Woudse carillon
zijn weidse rol spelen
ALLER
LEIIDS)
Studenten hebben het zo slecht nog niet
Dozen
Paasveetentoonstelling
Leidse Groenoordhallen
'A 'felDEN OMGEVING CaidóaQowvant DINSDAG 7 MAART 1989 PAGINA 15
•hotels
warmj
n allt
'chotcli
maal
witloi
peper
snede i
ind; 23
Op mijn omwegen door stad en .land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch ol' schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
Stille Omgang
De jaarlijkse Stille Omgang
naar Amsterdam wordt ge
houden in de nacht van za
terdag 11 op zondag 12
maart. Deelnemers uit Lei
den kunnen zich donderdag
tussen 19.00 en 20.00 uur
yoor deelname opgeven in
de Romanuszaal, Mare, ach
ter de Hartebrugkerk.
Schaken
De finale van het regionale
basisscholenkampioenschap
schaken wordt woensdag ge
houden in het gebouw van
de Rembrandt-scholenge-
meenschap aan de Noach-
straat 22. Het kampioen
schap begintom 13.30 uur.
De prijzen worden om 17.10
uur uitgereikt. Aan de finale
doen acht teams mee, die
hun krachten meten in vijf
rondes.
Vrijwilligers
Verzorgingshuis Robijnzicht
zoekt vrijwilligers die é:en
ochtend of middag per week
willen assisteren bij de
groepsverzorging en/of acti-
vi tei ten begeleiding. Inlich -
tingen maandag tot en met
vrijdag van 9.00 tot 12.00 uur
bij Henny Molenaar of Jan-
ny Diepenhorst, Robijnhof 1,
telefoon 071-769333.
Thema-avond
Dè meidengroep van de Jon
gerenbeweging FNV houdt
op donderdag 9 maart een
thema-avond over de 1990-
maatregel. Wat houdt de re
gel precies in en wat bete
kent het voor de zelfstandig
heid van de vrouwGeïnte
resseerden worden om 20.00
uur verwacht in de Koppen -
hinksteeg 2. Inlichtingen:
071-121139.
Songfestival
Buurthuis Mirt/Honken
houdt ter gelegenheid van
het twintigjarig jubileum in
mei een songfestival waarop
kinderen 'live' liedjes kun
nen zingen. Er wordt nog
gezocht naar muzikanten of
een band die de kinderen
wil begeleiden. Op donder
dag 18 mei is er een repetiti,
een dag later de generale re
petitie en 's avondp de uit
voering. Meer informatie is
verkrijgbaar via telefoon
nummer 221197 Jessica
Hoek of Paul van den Heu
vel).
Cursussen
De directie sport en recr
tie van de gemeente begint
volgende week met een cl
sus golf voor beginners
met cursussen indoortennis
voor beginners en gevorder
den. Belangstellenden kun
nen zich op werkdagen tus
sen 8.00 en 9.00 uur opgeven
bij Aad van der Luit of Elly
Wulms, 315601. Bij hen
ook meer informatie over
verkrijgbaar.
predikbeurten
waarom nu niet verder?" Er
komst, voorlopig bestaande
uit Martien van der Knijff en
streekgraver Hans van der
Wereld, die bezig is met het
geven van ruchtbaarheid. Ze
ker met die gemeentelijke
herindeling voor de boeg.
„We willen proberen het ca
rillon vóór die tijd voor el
kaar te hebben".
Op het moment gaat het
erom. het fiat van het ge
meentebestuur te zien te krij
gen. Martien van der Knijff
heeft de Nederlandse Klok
kenspel Vereniging (waarvan
hij regio-vertegenwoordiger
in Zuid-Holland is) ingescha
keld voor het uitbrengen van
een advies. „Met dat advies
gaan we naar een gieterij,
Eijsbouts of Petit en Fritsen,
en dan hopen we op de in
stemming van de gemeente.
Nou, in het vat en in het ach
terhoofd zit een informatiea
vond voor de burgerij en an
dere belangstellenden. We
willen ook grote bedrijven
warm zien te maken voor
ons echte carillon. En dan is
er een excursie naar de Dom
van Utrecht of naar het Bei
aardmuseum in Asten (N.B.),
en aan bezoek aan een klok
kengieterij. Ik zie het zonder
meer zitten, ik heb geen en
kel idee dat het niet zou luk
ken. Die basis van 18 klok
ken is er al. Nu moeten we
het instrument afmaken".
Toen liet Martien, aanko
mend beiaardier alias klok
kenist, op een gramofoon-
plaat een manifestatie horen
van alle 13 luidklokken van
de Utrechtse Dom. Een uur
daarna hoorde ik dat won
derbaarlijke geluid nog door
galmen in m'n hoofd. Het
was gigantisch en bijna
angstwekkend. Kan zo'n to
ren het geweld houwen?,
dacht ik nog. Het dreef dui
vels uit en greep tegelijk
vooruit naar de triomf van
Pasen. Maar het was geen
zingend carillon, zoals de
Woudse Dom er een kan
krijgen als de plaatselijke
vroede vaderen daartoe wil
len besluiten. Alles is er
klaar voor en de nu al han
gende klokken kun je niet
meer terugdraaien. Om in
hemelsnaam maar in een po
litiek jargon te blijven: laat
het Woudse carillon met
klok- en hamerspel langs de
Braassem z'n werk afmaken!
•dDe Voorhoutse had er
trommeltje van gemaakt. 1
e ook toe. Ze moest zich
kantonrechter Rigters
(^verantwoorden, omdat ze
verdacht we/d haar auto
bergruimte tê hebben ge-
uikt. Bovendien was het
nteken deel III niet m
;eldig. De auto stond juni
rig jaar geparkeerd op een
iarkeerplaats aan de Kamil-
létuin in haar woonplaats, en
nijvere diender was eens
ien kijkje gaan nemen,
"antonrechter Rigters las de
ievindingen van de veld-
ichter voor uit het dossier.
hele binnenzijde, inclu-
f de bestuurdersstoel, was
aid met dozen met t
en ansichtkaarten", had
dienaar van de Herman-
I gerapporteerd. „Het ge-
ar de auto stond
begroeid met onkruid,
vijl de rest van de par-
plaats dat niet had", las
KRACHTDADIGE ACTIE VAN RIJNSATERWOUDSE COMMISSIE
KAMERLID OP PROTESTBIJEENKOMST:
LEIDEN „Het aantal
studenten dat recht heeft
op studiefinanciering
groeit. Dan kan de situatie
in het onderwijs nog niet
zo slecht zijn". Die
woorden sprak het CDA-
Tweede Kamerlid A.G.W.
Lansink gisteravond tij
dens een 'speakerscorner'
op de Leidse studenten
vereniging Augustinus
over het onderwijsbeleid
van minister Deetman'
De geringe opkomst leek Lan
sink in het gelijk te stellen,
ondanks verwijten van diverse
studentengroeperingen en vah
de rector magnificus van de
Leidse universiteit, prof. dr.
J.J.M. Beenakker. Volgens de
studentengroeperingen hebben
veel studenten grote moeite
om tijdig af te studeren. Daar
door blijft er geen tijd over
voor nevenactiviteiten, zoals
het besturen van een vereni
ging. Zo wordt niet alleen de
student in zijn studie gepakt,
maar dreigen ook de vereni
gingen onderuit te gaan we
gens een gebrek aan kader.
Bram Zandstra van de Lande
lijke Studenten Vakbond
(LSVB) verweet de regering
voorts dat door de decentrali
satie in het onderwijs zoveel
plaatselijke regelingen ont
staan dat er in aanzienlijke
mate sprake is van rechtsonge
lijkheid en rechtsonzekerheid.
Vooral de regelingen voor au
ditoren -studenten die langer
over hun studie doen dan
toegestaan-verschillen per u
versiteit veel. De universit
'ten willen zich juist door de
auditorenregelingen profileren
en studenten bij andere uni
versiteiten weglokken", aldus
Zandstra.
Volgens rector magnificus
J.J.M. Beenakker blijkt eens te
meer dat het onderwijs in het
kabinetsbeleid altijd onderaan
de lijst met prioriteiten heeft
gestaan. Het ministerie be
stuurt al jaren onder het motto
„al doende leert men", maar
ziet nu geen kans meer om bij
te sturen waar dat nodig is. In
tussen worden de kosten daar
van wel verhaald op de kwali
teit van het onderwijs."
Lansink ontkende evenwel
dat er sprake zou Zijn van een
drama. De lengte van de stu
dietijd staat vast, maar de
breedte wordt bepaald door de
student zelf. Als je gemoti
veerd bent, kun je naast de
studie heel wat doen."
e agent had dan ook gecon
cludeerd dat de auto als
limte werd gebruik
geen enkel wei
;ld dat dat niet
ig, maar in Voorhout zijn
niet voor een gat te a
Daar hebben
gelijkèninê opgenomen,
de pa A ™7
•kook
het ii
mde APV. Voorhouters
~kook&ie hun auto als bergruirr
itgebrui
koken hun tellen
an d<De Voorhoutse dame vond
je vai het allemaal een beetje raar.
Houi Die aut0 had daar een week
uddei-oi drie gestaan. „Hij stond
klaar om weggehaald te wor-
want hij was kapot". En
dozen, hoe zat het daar
„Nou, we hadden een
ruimte in Noordwijk.
die moest dicht. Die
stonden toevallig nog
de auto. Maar alleen ach-
ik had de achterbank
klapt", verklaarde de
'ite. Dat van dat deel
II gaf ze toe en de daarbij
ihorende boete had ze ook
Iwel willen betalen. Maar ze
kreeg een acceptgiro binnen
voor beide overtredingen,
dus had ze niet betaald.
(AAWilOfficier van justitie Meijer
Iwijfelde niet aan de juist-
de dagvaarding en
volle pond: 60 gul-
r de illegale berg-
130 gulden voor het
eldige deel III. Ze memo-
erde dat ze nog vrij cou-
t was, want de auto was
nlijk onverzekerd en dat
nog eens honderden gul-
s extra boete kunnen be
tekenen.
Voorhoutse keek na het
i de eis uiterst
dijkt. „Iedereen heeft
rommel in zijn auto lig-
Wanneer wordt het dan
bergplaats? Bij twee do-
Of bij vier dozen?". Rig-
s gaf haar gelijk. Hij legde
;n 130 gulden boete op
het ongeldige deel III.
het dossier al op-
zijn gezicht een
hrikte uitdrukking. „Ik
dat die auto nu
'el weg is", vroeg hij haastig
opge
lucht toen dat inderdaad het
Trein
(De Amsterdammer was op
21 april vorig jaar betrapt
toen hij in de buurt van'Lei
den zonder geldig kaartje in
de trein had gezeten. Maar
dat klopte niet. „Ik heb sinds
1975 niet meer in de trein
gezeten en dit is pas de eer-
»te keer dat ik in Leiden
>en", zo liet hij kantonrech-
;er Rigters en officier van
justitie Meijer in wat gebro
ken Nederlands weten. Die
n daar wel even stil
Sinds 1975 niet meer in
de trein? „Hoe verplaatst u
zich dan?", wilde Rigters we
ten. „Met de auto", ant
woordde de verdachte sim
pel en hij leek zich op zijn
beurt wat te verbazen over
de verbazing aan de andere
kant van de tafel.
Hij iad een verklaring mee
genomen van het gerenom-
lerde hotel in Amsterdam
ar hij werkte, waarin
stond dat hij op 21 april tot
half tien 's avonds aan het
werk was geweest. Dat pleit
te hem niet vrij, want Rig
ters merkte op dat de bekeu
ring om zes minuten voor
half drie 's nachts was uitge
deeld. „Maar hij moet 's och
tends vroeg beginnen, dan
zit je niet midden in de
nacht in de trein", bracht
kennis van de verdachte
naar voren, die als tolk was
meegekomen, maar zich nu
als raadsman opwierp. Meij
er en Rigters hadden hun
twijfels en vonden dat de
man moest worden vrijge
sproken. Bewonderend ke
ken ze de Amsterdammer
na. Sinds 1975 niet meer in
de trein. Hoe kreeg hij het
voor elkaar.
PAUL VAN DER BIJL
In Den Haag mag dan een
graaf gewoond hebben wiens
zoon Jantje heette en met z'n
handje wuifde, in het Zuid
hollandse lange dorp Rijnsa-
terwoude heeft het eigen
aardige volkje aan de boor
den van de verraderlijke,
soms woedende Braassem
een kerk staan die evenzeer
tot de verbeelding spreekt.
Het is weliswaar geen
sprookje, geen Maaslandse of
Brabantse gotiek wat de to
ren betreft, maar een eerlij
ke, Hollandse, bakstenen
vertelling in de cultuur van
een land dat van water en
woestenij aan elkaar hangt.
In haar opbouw gelijkt ze
sterk op de Dom van Utrecht
en beantwoordt ook aan het
Dom-begrip: een vierkante
opbouw van de toren met
daarop een zeskantige vol
tooiing van de spits. Daarom
is de oude kerk van Rijnsa-
terwoude niet zomaar een
kerk; ze is een Dom, waar
mee Vondel wel raad had ge
weten als hij haar stemmen
gehoord had. En stemmen
heeft dat juweeltje, die enige
Hollandse Dom! Alleen nog
niet genoeg. Er kan binnen
die stoerheid en sierlijkheid
nog meer bij en daar wordt
aan gewerkt. We staan voor
de kerkdeur en kijken om
hoog. Daar zien we de inge
metselde koppen van grijn
zende saters; bosgeesten als
diabolische visitekaartjes
waaraan» nijvere beeldhou
wers in het verleden een dra
matisch karakter hebben ge
geven. Rijn, saters en woud.
Alles is betrekkelijk.- Alleen
dat echte carillon moet er
een keertje komen.
In 1963 vierde men de 900-ja-
rige vestiging van het „chris
tendom rond de Braassemer-
meer". En het was louter oe
cumene wat de Domse klok
sloeg. De kinderen van één
Vader die in de loop der eeu
wen door verschillen van in
zicht uit elkaar gedreven wa-»
ren en op „zichzelf" in het
Vaderhuis dat vele wonin
gen telt waren gaan wo
nen, vonden die scheiding ei
genlijk toch maar ongewenst
en nogal absurd. Reformato
rische en roomse voorgangers
gingen zich ermee bemoeien,
bij een groeiende ontdekking
van de oude „familieban
den". Men vond dat er mu
ziek in zat, en die muziek
kon het best uit de Woudse
Dom klinken. In die compac
te „mini-reus" was volop
plaats, voor klokkenklanken.
Pastoor Thomas
Pastoor Thomas, de ruimhar
tige herder in het aanpalende
Leimuiden, met z'n Franse
inslag, geloofde sterk in een
carillon dat in de Woudse
Dom het oecumenisch ijzer
zou kunnen smeden terwijl
het heet was. Zijn reformato
rische collega-zieleherder do
minee Gijsbers kreeg hij in
z'n enthousiasme mee. Beide
eerwaarde heren de één
LEIDEN De 38ste paasvee
tentoonstelling wordt donder
dag gehouden in de Groe
noordhallen. De Vereniging
tot het bevorderen van de
Agrarische belangen in de
Rijn- en Duinstreek (VEBO)
zal vanaf 9.00 uur 's ochtends
verschillende stieren, vaarzen,
koeien en kalveren keuren.
De runderen zijn naar leeftijd
ingedeeld in rubrieken. Het
aantal ingeschreven dieren is
groot en dat betekent dat de
jury in totaal zo'n zeventig ru
brieken zal beoordelen. Naast
de inzendingen van runderen
zijn er rubrieken voor 3-tallen
ooilammeren, 3-tallen ram-
lammeren en zuiglammeren
voor de slacht.
In de Groenoordhallen is een
grote keuringsring uitgezet
met rondom tribuheplaatsen.
Om 11.00 uur zijn er demon
straties van stamboekvee. "De
dieren zijn afkomstig van De
vereniging Nederland Stam
boek Verbeterd Roodbont
Vleesras en het Stamboek van
het Belgisch Wit-Blajjwras.
Ook zijn in een gedeelte van
de hal allerlei landboywma-
chines en -werktuigen tê'be
zichtigen. Om 13.00 uur Kceft
de kampioënskeuring voor alle
categorieën plaats, waarop de
prijsuitreiking volgt.
De paasveetentoonstelling is
voor iedereen toegankelijk. De
toegangsprijs is vier gulden
per persoon. Kinderen tot
twaalf jaar onder begeleiding
en 65+-ers betalen twee gul
den.
met de baret van een Gal
lisch getinte geloofsbeleving
en met het Magnificat in het
achterhoofd en de ander in
een colbertje waarmee de
Dordtse Synode nog wel
vrede mee had kunnen heb
ben draaiden aan het wiel
van een straatorgel en gingen
met de bus rond. In Rijnsa-
terwoude waren Rome en
Genève eindelijk in een
grensgebied elkaar genaderd.
Terug naar het dorp nu. Aan
de Herenweg woont, werkt
en studeert in een knus on
derkomen Martien van der
Knijff (35). Hij is aankomend
musicus. Ik bezocht hem
voor een nader onderhoud.
Voordat ik aanbelde hoorde
ik via de voordeur een flard
van een orgelsonate, op piano
uitgevoerd. Daarna deed
Martien open en ging me
voor in zijn walhalla. Een
woon-werkkamer met een
piano (vanwege het inmid
dels afgerond bijvak) en twee
orgels: een klassiek orgel en
een „populair elektronisch"
orgel „met moderne klan
ken". „Het probleem is na
melijk, dat je in de muziek
geen werk kunt vinden. Ja,
in het privé lesgeven. Dat
loopt nog wel. Over een half
uur kfijg jk een paar leerlin
gen". In $en achterkamer
komt de liefde van Martien
tot volle rijkdom. Daar staat
een instrument, dat je ner
gens anders in een achterka
mer tegenkomt: een carillon,
een beiaard, een klokkenspel.
Hier staat het smeltpunt van
Van der Knijffs voorliefde.
Vervaardigd door een doe-
het-zelver, Jan Zwart uit
Hattem, kleinzoon van de le
gendarische Jan Zwart.
Het is een oefenklavier van 4
octaven, waarop Martien
elke dag een paar uur stu
deert. „Wat je nu hier ziet",
zei Van der Knijff, „is een
volwaardig carillon, alleen de
klokken zijn uitgedrukt in
omgekeerde medicijnbakjes,
gebittenbakjes, vla-bakjes, en
de grote „klokken" die je
daar ziet zijn omgekeerde
fikse waskommen". Maar het
klonk ragfijn toen Martien
met de vuisten op de stokken
sloeg en het pedaal met z'n
vöeten beroerde. Als je je-
ogen dichtkneep hoorde je
het carillon van de Amster
damse Munttoren of de wat
afgeslankte beiaard van de
O.L.Vrouwe kathedraal van
Antwerpen. Klokkenspel is
het spel van klanken in to
rens en in de wind. Het kan
verwaaien, maar komt steeds
weer bij je terug. Zeker in de
achterkamer van Martien
aan de Herenweg.
Martien van der Knijff stu
deert orgel in Rotterdam en
beiaard aan de Nederlandse
Beiaardschool in Amersfoort.
„Dat is de enige mogelijk
heid; in België heb je ook een
school. Maar zeker in ons
land bestaat een groeiende
belangstelling voor de bei
aard, en er komen steeds
meer beiaardiers. Het is een
dagelijkse studie. Op onze
school in Amersfoort zitten
Duitsers, Amerikanen en een
Fransman. We hebben onge
veer 25 leerlingen. Net zoals
op het conservatorium duurt
de opleiding voor uitvoerend
musicus (U.M.) zes jaar, en
dan nog een jaar of 3 voor de
beiaard. Ik moet nu eerst m'n
spullen afmaken en daarna
zien we wel weer verder".
49 klokken
Het is aanpoten voor Van der
Knijff, met z'n brede interes
se „voor alle stijlen; impres
sionisme vooral ja. Debussy
vind ik eindeloos. Enfin, je
studie is halen, halen en ver
zamelen; zien, dat je het te
pakken krijgt". Maar waar
het nu in feite om ging was
het carillon van de Woudse
Dom. In '66 hingen er negen
klokken na die oecumenische
actie rond de Braassemer-
meer en in '78 werden er ne
gen bijgegoten. Echter, het is
nog niet af. Martiens bekom
mernis is: waarom gaat de
gemeente niet verder met
bijgieten tot een volwaardig
carillon met 49 klokken?
„Waarom om in '78 wel, en
De Woudse Dom is stoer, mooi en achter de galmgaten ont
vankelijk genoeg om er een volwassen klokkenspel in te her
bergen. Het moet er maar eens van komen.
rveur metjbiers aan ue stag op oe paasveetentoonstelling in de Groenoordhallen. Behalve vaklui i
donderdag ook het publiek welkom.
Beiaardfanaat Martien van der Knijff ziet boven in de Dom de klokken niet alleen hangen, hij ziet
een volwaardig carillon met 49 bronzen stemmen ook helemaal zitten, en droomt van parelende
klanken die, met een bereik van vier octaven, uitwaaieren over het lage land bij het Braassemer-
meer. foto's wim van noort
