Een uitweg uit het getto
Eed van trouw voor RK
hoogleraren theologie
üeidóaQowuvnt
Brug
kerk
wereld
Gereformeerden
leiden consultaties
over vrede
>weer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CcidócSointmt
ZATERDAG 4 MAART 1989 PAGINA 2
door Marinus van der Berg
Het transport van de tweede
Van Brienenoordbrug heeft
tot de verbeelding van dui
zenden gesproken. Het spijt
mezelf dat ik juist in die da
gen niet naar een journaal
heb kunnen kijken. Ik had het
graag gezien, want ik heb
diep respect voor zulk minu
tieus werk.
Zo'n transport van een brug
spreekt tot diepere lagen in
een mens. Het doet denken
aan het soms ook zo mini-
tieuze werk van overbruggen,
als er in menselijke verhou
dingen kloven zijn ontstaan.
Als de oevers van de mense
lijke ziel zo zijn aangetast dat
het leggen van een brug om
de uiterste zorg vraagt.
Het was juist in deze zelfde
dagen dat iemand me vertel
de hoe ze al vele jaren, met
deskundige hulp van het RI
AGG waarvoor ze alle waar
dering had, geprobeerd had
om een relatie met haar
schoonmoeder te overbrug
gen. Telkens weer stootte ze
op een muur van afweer en
werd ze beschadigd. Al het
zorgvuldige werk leek tever
geefs en ze was op het punt
gekomen dat ze ontdekte dat
ze haar pogingen moest op
geven. Dat betekende een
tweede desillusie voor haar.
Niet alleen het verlies van een
relatie maar ook van een ide
aal. Het ideaal om bruggen te
slaan naar mensen toe. „Ik
kan het zo moeilijk van me
zelf verdragen", zei ze, „om
dat ik veel tijd besteed aan
het bezoeken van zieken en
mensen die eenzaam zijn. Dat
lukt me prima en met mijn
schoonmoeder krijg ik maar
geen kontakt".
Deze ervaring zal velen niet
vreemd voorkomen. In fami
lieverhoudingen zijn afstan
den soms moeilijker pver-
brugbaar of zelfs onover
brugbaar dan in andere ver
houdingen.
Overbruggen is een kunst. Al
lerlei factoren spelen een rol,
zoals de windsnelheid en de
stroming in het water. Wie in
relaties wil overbruggen moet
ook zoeken naar gunstige
omstandigheden. In het boek
„Liefde is een werkwoord"
van Alfons Vansteenwegen
zijn goede tips te vinden voor
mensen die aan conflicten in
'de relatie willen werken.
Het is een pijnlijke ervaring
als je merkt in je leven dat er
afstanden zijn waarvoor geen
brug gebouwd kan worden of
waarvoor geen brug meer is.
Lange tijd kun je tobben en
wakker liggen van de vraag
hoe dat mogelijk is. Je kunt
ook lang de schuld bij jezelf
zoeken. Een van de merk
waardige ervaringen is dat
mensen geen toegang bij el
kaar vinden omdat ze te dicht
op elkaar zitten en niet te ver
van elkaar zitten. Ze benau
wen elkaar en dan moeten er
brugggen worden opgehaald
om verder te kunnen leven.
De ervaring dat je niet met ie
dereen een goed kontakt
kunt leggen, leert je ook de
ervaring dat er soorten van
relaties zijn. Werkrelaties en
intieme relaties. Vrienden en
kennissen. Sommige mensen
noemen iemand al gauw een
vriend, maar anderen zijn
hierin veel terughoudender.
Van een aantal relaties wordt
verondersteld dat ze goed
moeten zijn. Zoals familierela
ties of tussen mensen die
nauw met elkaar moeten sa
men werken. Anderen vullen
dan in dat het wel goed zal
zitten. Dat maakt het alleen
maar moeilijker om te erken
nen dat relaties niet zo goed
verlopen.
Het leggen van bruggen
spreekt tot de verbeelding,
maar we moeten leven in de
werkelijkheid waarin er ook
onoverbrugbare afstanden
zijn. Het kan een bevrijding
zijn om dat te erkennen en de
verwachting op te geven dat
een overbrugging ooit nog
mogelijk zal zijn.
Op de ontmoetingsdag hoor
de ik zeggen: „Als je huwelijk
breekt, breekt dan ook je ge
loof", was voor sommigen de
bevrijdende ervaring dat ze
zagen dat je met blijvende
gevoelens van wraak en bit
tere woede tenslotte alleen
nog maar jezelf ondergraaft.
Het is heel begrijpelijk dat die
gevoelens er zijn en ze
moeten ook geuit kunnen
worden. Zo'n explosie van
gevoelens kan bevrijdend
werken, maar die bevrijding
houdt op als je er zelf de
dupe van wordt.
Soms kunnen afstanden wel
ten dele overbrugd worden,
maar moet tegelijk gezegd
worden: „Zoals het was,
wordt het nooit meer en dat
moet ook niet meer verwacht
worden".
Raad van Kerken valt met KLM „trots van Nederland" aan
AMERSFOORT Het Inter
kerkelijk Comité Tweezijdige
Ontwapening (ICTO) verzet
zich tegen het pleidooi van de
Raad van de Kerken in Ne
derland om het luchtvaart-
verdrag met Zuidafrika op te
zeggen. Zo'n oproep toont aan
dat de Raad op de stoel van
de regering wil zitten. De
raad zou moeten bedenken
dat de KLM „de trots van Ne
derland" is, zo schrijft het
ICTO aan de Raad. De Raad
van Kerken meent dat de
lijndienst van de KLM naar
Johannesburg moet worden
vervangen door lijndiensten
naar de buurlanden van Zuid
afrika. De Nederlandse Her
vormde Kerk en de Rooms-
Katholieke Kerk hebben
eveneens voor opzegging van
het luchtvaartverdrag met
Zuidafrika gepleit.
Het ICTO vergelijkt de hou
ding van de Raad met die van
twee joden die in 1938 aan
dachtig luisterden naar een
toespraak van de nazi-minis
ter van propaganda, Joseph
Goebbèls. Na afloop waren ze
zo enthousiast dat ze luidkeels
riepen: „Weg mit uns". „Het
zal dan nu wel de bedoeling
zijn dat we dat voorbeeld vol
gen en roepen ,Weg met ons',
weg met de KLM", aldus het
ICTO.
Wanneer men de
natuur de vrije loop
laat, gaat elke vorm
van gelijkheid
verloren.
VATICAANSTAD
Rooms-katholieke hoog
leraren in de theologie
moeten sinds 1 maart een
eed van trouw aan de RK
Kerk afleggen. Ook
rooms-katholieke pries
ters en diakens moeten
bij hun wijding voortaan
plechtig verklaren trouw
te blijven aan de leer van
de kerk.-Na de nu al ge
bruikelijke belijdenis van
het geloof moeten zij
plechtig verklaren dat zij
in woord en daad de een
heid met de kerk zullen
bewaren, het geloofsgoed,
de leer en de wetten van
de kerk zullen eerbiedi
gen, en aan de bisschop
pen en het leergezag zul
len gehoorzamen.
De verplichting geldt niet
voor diakens en priesters die
al zijn gewijd of hoogleraren
die al in functie zijn.
De formule van de eed van
trouw is opgesteld door de
Congregatie voor de Geloofs
leer in Rome, die waakt over
de zuiverheid van het RK ge
loof. De oversten van de reli
gieuze orden en congregaties
zijn verplicht erop toe te zien
dat leden van hun orde of
congregatie zich in overeen
stemming met de plechtige
verklaring gedragen.
Tot nu toe waren alleen bis
schoppen verplicht een eed
van trouw af te leggen. Pries
ters, diakens, vicarissen-gene
raal en docenten theologie
konden sinds 1967 volstaan
met de geloofsbelijdenis van
Nicea en een algemene ver
klaring dat zij alles zouden,
eerbiedigen wat de kerk op
het gebied van het geloof en
de moraal leert. Voor 1967
moesten zij de 'anti-modernis
ten-eed' afleggen, die paus
Pius X in 1910 invoerde om
de ketterij van het modernis
me te bestrijden. Geestelijken
en theologiedocenten beloof
den daarbij plechtig bepaalde
opvattingen over de openba
ring en de overlevering met
kracht van de hand te wijzen.
Anti-modernisteneed
i had
eed de leemte sinds
het vervallen van de anti-mo
dernisteneed op te vullen. De
tekst werd in juli vorig jaar
door paus Johannes Paulus II
goedgekeurd, nadat de
gregatie er vier jaar aan
gewerkt.
De Osservatore Romano, de
krant van het Vaticaan, wijst
er in een commentaar op dat
het onderschrijven van de ge
loofsbelijdenis van Nicea ie
mand bevoegd maakt om een
functie in de kerk te vervul
len. De nieuwe eed is volgens
de krant nodig als „officiële
verklaring dat men probeert
de functie goed uit te oefenen,
zowel tegenover de kerk zelf,
als tegenover de instellingen
en personen" die men dient.
Waarnemers in het Vaticaan
Paus Johannes Paulus II
FOTO: AP
wijzen erop dat de geloofsbe
lijdenis van Nicea, die uit de
vijfde eeuw nar Christus
stamt en niets zegt over zaker
als abortus, voorbehoedmid
delen, het celibaat en de toe
lating van vrouwen tot het
priesterambt. Via de eed van
trouw probeert het Vaticaan
diakens, priesters en de do
centen theologie ertoe te ver
plichten de leer van de RK
Kerk op deze punten te on
derschrijven, zo menen deze
LEIDSCHENDAM Als de
hervormde synode er deze
maand mee instemt, krijgt het
deputaatschap voor de vragen
van oorlog en vrede van de
Gereformeerde Kerken in
Nederland de verantwoorde
lijkheid voor opzet en organi
satie van de consultaties over
oorlog en vrede. Het depu
taatschap heeft zich daartoe al
bereid verklaard. De acht
consultaties die tot nu toe zijn
gehouden, werden in op
dracht van de synode door de
hervormde Raad voor de za
ken van Overheid en Samen
leving (ROS) georganiseerd.
De hervormde synode be
spreekt 17 maart het verslag
van de tweede ronde van vier
consultaties, die tussen okto
ber 1987 en december 1988
zijn gehouden. De synode be
sloot in 1983 tot het houden
van consultaties om de polari
satie binnen de kerk over de
(kern)bewapening te bestrij
den. In 1986 en 1987 werd een
eerste ronde van vier bespre
kingen gehouden. Het Inter
kerkelijk Vredesberaad, Kerk
en Vrede en het Hervormd
Beraad Vredesvraagstukken
(HBV) hebben aan alle acht
bijeenkomsten deelgenomen.
Het Interkerkelijk Overleg
Tweezijdige Ontwapening
(ICTO), dat aanvankelijk van
deelneming afzag wegens de
nauwe band tussen de ROS en
het IKV, nam wel aan de
tweede ronde deel. Verder
liike
ïsoe-
weging Pax Christi bij de con
sultaties vertegenwoordigd.
In de tweede ronde is gespro
ken over onder meer de taak
van de kerk bij het bestrijden
van het vijand-denken, het
beleid van de kerken ten aan
zien van Oost-Europa en poli
tiek in de kerk. De menings
verschillen tussen bij voor
beeld ICTO en IKV zijn ge
bleven - zo riep een ICTO-no-
titie waarin werd gezegd dat
de vredesbeweging in West-
Europa zich sterk heeft laten
manipuleren door het Oost
blok, veel kritiek op -, maar
toch bepleit de ROS voortzet
ting van de gesprekken. De
consultaties voldoen aan een
duidelijke behoefte aan her
stel en verdieping van de on
derlinge communicatie tussen
de diverse organisaties, zo
wordt gezegd.
Als de synode ermee instemt,
zal het gereformeerde depu
taatschap een voorstel indie
nen voor een vervolg van de
consultaties.
Zendelingen vrijgesproken
Een rechtbank in Nepal heeft deze week twee protestantse zendelingen, Davld McBride uit de
VS en Mervyn Budd uit Canada, vrijgesproken van de beschuldiging dat zij illegaal zieltjes zou
den hebben gewonnen in het hindoeïstische koninkrijk. De twee werden op 27 oktober vorig jaar
gearresteerd op beschuldiging van het bekeren van Nepalezen. Daarop staat maximaal zes jaar.
Het hindoeisme is staatsgodsdienst in Nepal. Het veranderen van geloof is er verboden. Hier
poseert David McBride met zijn Duitse vriendin Connie op het vliegveld van Katmandu. FOTO: ap
Bijna geen vrouwen
LEIDSCHENDAM In de
hoogste salarisklassen van de
Nederlandse Hervormde
Kerk zitten bijna geen vrou
wen, terwijl ze in de laagste
salarisklassen zwaar zijn over
vertegenwoordigd. Dat blijkt
uit een verslag over de perio
de 1969 - 1987 van de Raad
voor de kerkelijke medewer
kers van de Hervormde Kerk,
dat deze maand door de syno
de wordt besproken. Kerkelij
ke medewerkers zijn - met
uitzondering van de predi
kanten in een gemeente - al
diegenen die bij de Kerk,
in hoogste salarisklassen Hervormde Kerk
haar gemeenten of instellin
gen werken. In de laagste sa
larisschaal zaten op 31 decem
ber 1987 9 vrouwen en geen
man. In de daarop volgende
schaal 20 vrouwen en 1 man.
Ook in de salarisschalen 3 tot
en met 7 zaten veel meer
dan
Ook in de salarisschalen daar
onder zijn de mannen verre
in de meerderheid.
Eind 1987 werkten bij de kerk
In de hoogste salarisschaal
daarentegen zaten eind 1987 8
mannen maar geen enkele
vrouw. In de een na hoogste
schaal zat slechts één vrouw,
die zich in deze situatie om
ringd weet door 17
Uit de cijfers over de leeftijds
opbouw blijkt dat vrouwen
oververtegenwoordigd zijn in
de jongste leeftijdscategorieën.
Zo i
jonger dan 20 en za
ten in de categorie 21 tot 25
jaar 30 vrouwen en 7
In de leeftijdsgroep v,
jaar en ouder zaten 33
nen en 19 vrouwen.
Goede lezers zijn zeld- staat op de grond een aantal heeft in zijn poëzie, zoals gumenten om de
Goede lezers zijn zeld
zaam, misschien wel juist
onder de critici die im
mers zo veel en dan nog
ook in veel te weinig tijd
staat op de grond een aantal
collega-critici de les te lezen
die zich nogal positief hadden
uitgelaten over een boek van
Maarten 't Hart uit 1986, De
Jacobsladder
moeten lezen. Hans gereformeerde karakter daar-
Werkman, criticus bij het van. Volgens een van hen
streng gereformeerde Ne
derlands Dagblad, is een
goede uitzondering daar
op.
Juist vanwege die streng ge
reformeerde achtergrond
heeft hij meer dan anderen te
maken met het vooroordeel
dat hij wel moralistisch te
werk zal gaan en dat zijn oor
deel daarom niet interessant
is. Nu is het zo dat Werkman
deze levensovertuiging be
paalt niet wegstopt, integen
deel, - vandaar ook het heer
sende vooroordeel - het is in
zekere zin de kracht van
waaruit zijn kritische arbeid
gedragen wordt. Maar voor
het uitoefenen ervan bedient
hij zich toch in de eerste
plaats van het instrument dat
voor alle kritici moet gelden:
zo onbevangen mogelijk lezen
en gewapend met een zo groot
mogelijke kennis van de we
reld om ons heen. Dat ook an
deren met zijn kritische ar
beid hun voordeel kunnen
doen - ook al delen zij zijn ge
loofsovertuigingen niet - be
wijst Werkman in een artike
lenbundel Gerommel van
Biich tot Bommel, waarin hij
een aantal kritieken en be
schouwingen heeft gebundeld.
Juist vanwege die verbonden
heid met het vrijgemaakt-ge-
reformeerde geloof spreekt
het van zelf dat hij deze we
reld ook in de meest ware zin
van het woord kent. Die ken
nis stelt hem in staat in een
artikel De toren van Delft
i dat boek genegenheid
voor het gereformeerde geloof
het van de spot. Door gedul
dig deel voor deel het boek te
analyseren maakt Werkman
duidelijk dat zijn collega's het
bij het verkeerde eind heb
ben. Daarmee is een oordeel
over dat boek niet af - en ook
Werkman zal dat overigens
niet ontkennen -, maar wel is
een van de zijns inziens be
langrijkste aspecten waarnaar
dit boek beoordeeld moet
worden, aan de orde gesteld.
Hans Werkman
der twee verschillende alter
Literatuur is immers zoals hij ego's, die worden aangeduid
ook stelde in een vraagge- met 'lezer' en 'biograaf. Ze
sprek met deze krant, onlos- zijn jn, Amsterdam aanwezig
makelijk verbonden met le- bij een voorstelling plus dis-
vensbeschouwing. cussie over de (tragische) le-
De religieuze overtuigingen vensloop van de homoseksue-
waarvan in het boek van ]e protestantse dichter Willem
Maarten 't Hart sprake is, zijn De Mérode, die zijn dagen in
onderdeel van een subcultuur afzondering sleet nadat hij als
die door andersdenkende
tici niet meer wordt begrepen,
Zij geven er interpretaties aan
die vanuit het gezichtspunt Werkman schreef
van de gelovige geen recht fie
doen aan hun werkelijkheid.
onderwijzer betrapt
het hebben van homoseksuele
contacten met zijn leerlingen.
;f een biogra-
hem en bezorgde zijn
gedichten.
heeft in zijn poëzie, zoals
Werkman in zijn boek met
kracht van argumenten ge
probeerd heeft aan te tonen.
Er is in de situatiebeschrijving
in het verhaal in feite sprake
van een botsing van twee ver
schillende, volstrekt aan el
kaar tegengestelde, onver
zoenlijke culturen, aan de ene
kant de christelijke wereld
van de eerste helft van deze
eeuw waarin homoseksualiteit
wordt afgewezen en onthou
ding als ideaal wordt gezien,
de wereld ongetwijfeld waar
in De Mérode zijn poëzie
heeft gemaakt, en aan de an
dere kant die van de huidige
homocultuur. Maar dat de
)or de
pleit
de kracht ervan.
Verkmans alter ego's zien in
de toneelmakers in Amster
dam slechts verminking om
dat de ware bedoelingen van
De Mérodes poëzie worden
ontkend.
Het werk van De Mérode
neemt in de activiteiten van
Werkman een grote plaats in.
Hij herschreef een eerdere
versie van deze biografie over
daarvoor drie
wordt
juist
Werk
hem i
De
kreeg
jaar geleden de Henriëtte de
Beauiortprijs. Hij raakte er
oover in discussie met Boude-
het Zowel de 'biograaf' als de '1e- wijn Büch die vond dat De
zer' hebben met stijgende er- Merode de verkeerde biograaf
getroffen had vanwege een
(uiteraard beargumenteerde)
interpretatie van het leven
van De Mérode die Büch niet
zinde. Al weer weet Werk
man in De biograaf en zijn
verantwoordelijkheid waarin
hij deze discussie samenvat,
zich op heel geloofwaardige
wijze te verdedigen. Büch
komt daaruit te voorschijn als
een goedkope praatmaker, die
geen thuis geeft als hij met ar-
vensovertuiging, kan daarmee gemis gekeken naar die
niet uitgeput zijn.
Alter ego
Op heel beeldende
heeft Werkman inzicht gege
ven in zijn positie als criticus nei
in een verhaal in het mede ke
door hem geredigeerde chris-
stelling, waarin volgens hen
de dichter tot held gemaakt
wordt vaq permissieve homo
seksuelen, die in de dichter
slechts een slachtoffer kun-
en van maatschappelij-
kerkelijke repressie. In
die bewondering is zelfs de
telijk literair tijdschrift mogelijkheid ondenkbaar dat
Woordwerk. In dit verhaal De Mérode later van zijn ho-
dakloze (Woordwerk moseksuele verlangens heeft
21) treedt de auteur op on- afgezien en deze gesublimeerd
gumenten
geslagen.
Maar wat geldt voor de bio
grafie, hoeft niet op te gaan
voor de poëzie. Is nu juist de
kracht van grote literatuur
niet dat zij op meer manieren
kan functioneren? Werkman
toont zich de verdediger van
een bepaalde interpretatie, dé
interpretatie in zijn ogen. Als
het over levensfeiten gaat die
in een biografie worden ver
teld, kan die aannemelijk
worden gemaakt. Argumen
ten beslissen dan. Maar bij de
poëzie ligt het anders. Werk
man toont zich in de interpre
tatie van De Mérodes poëzie
door middel van zijn alter
ego's als een ouderwetse apol
ogeet en dat is een grote be
perking, hoe groot zijn ver
diensten als lezer ook zijn.
In het post-christelijke tijdvak
blijkt de poëzie van de Méro
de nog altijd aan te slaan.
Daarmee wordt de bron waar
uit de dichter heeft geput niet
onherkenbaar gemaakt. Die is
voor iedereen die kan lezen
zichtbaar. De taak van een
criticus is nu juist die nieuwe
interpretaties te ontwikkelen.
Als het over grote christelijke
literatuur gaat, is het ook in
dit geval mede de taak van de
criticus haar grensverleggen
de karakter te laten zien. Het
werk van de Mérode lijkt
daar getuige de bewondering
die het in zulk uiteenlopende
kring oproept mogelijkheden
toe te bieden. Het is niet te
recht en onverdiend dat De,
Mérodes poëzie wordt opge
sloten in een getto.
PAUL VAN VELTHOVEN
Hans Werkman: Gerommel
van Büch tot Bommel. Uit
gave Kok, Kampen. Prijs
22,50.
Protest en landbouwsanering
BOEREN hebben van effectief actievoeren geen kaas gege
ten. Als ze de straat opgaan is het resultaat ofwel een ludieke
actie die geen zoden aan de dijk zet, ofwel de zaak loopt vol
slagen uit de hand. De Wageningse hoogleraar Nooij stelde
dit al vele jaren geleden vast en sindsdien is zijn gelijk meer-
malen bewezen. Een demonstratieve trekker-estafette van
verontruste akkerbouwers ontaardde in Den Haag in een
niet geplande omsingeling van het ministerie van landbouw.
Netto-effect was dat een afgesproken overleg tussen minister!
Braks en een delegatie van het Landbouwschap werd afge
blazen. De duizenden protestgangers konden na drie actieda
gen met lege handen naar huis.
HELEMAAL voor niets zijn hun inspanningen nu ook weer
niet geweest. In elk geval zal heel Nederland thans beseffen
dat er angst en woede heersen in de akkerbouw. Of dat met
name in politiek Den Haag veel indruk maakt valt echter te
betwijfelen, zelfs met verkiezingen in het vooruitzicht. De
„boeren-stem" is in ons land reeds lang geen factor van bete- -
kenis meer, anders dan bijvoorbeeld in Duitsland en Frank- -
rijk. De boze agrariërs menen dat dit een van de redenen is
waarom de belangen van de Nederlandse landbouw in Brus
sel keer op keer worden verkwanseld.
DEZE beschuldiging is tydens de demonstraties herhaalde
lijk geuit aan het adres van landbouwminister Braks. Een
onjuist en oneerlijk verwijt. „Boeren-Gerrit" pleegt tijdens
de jaarlijkse marathonzittingen in Brussel over het prijs- en
inkomensbeleid in de Europese landbouw zijn partij duchtig
mee te blazen. Maar ook hij kan en wil zich niet onttrekken
aan de harde realiteit: de noodzakelijke sanering van de EG-
landbouw is nog lang niet voltooid.
Al tientallen jaren is in de landbouw een grote uittocht
gaande. In geen enkele economische sector is in zo'n relatief
kort tijdsbestek zoveel werkgelegenheid verloren gegaan.
Gelijktijdig kende nauwelijks enige sector zo'n explosieve
verhoging van de produktiviteit als gevolg van schaalvergro
ting en de toepassing van nieuwe technieken.
De problemen die uit deze ontwikkeling voortvloeiden zijn
bekend. Er is een gigantische, structurele overproduktie ont
staan die ondanks richtprijzen, interventies, inkomensgaran
ties, kortom met het hele complexe apparaat van de land
bouwpolitiek, niet langer beheersbaar en betaalbaar is. De
oplossing die Brussel hanteert is een tot dusver zeer be
scheiden herinvoering van het marktmechanisme, dat in
agrarisch Europa vrijwel was uitgebannen. De garantie- en
interventieprijzen zakken heel geleidelijk af naar het peil
van de wereldmarkt. Alleen op die manier kan een eind
worden gemaakt aan de bestaande overcapaciteit en aan het
zinloze rondpompen van steeds hogere subsidiebedragen, zo
wel in Europa als in de Verenigde Staten.
Een onvermijdelijk, maar ook een zeer pijnlijk proces. Het
is een feit dat Nederlandse akkerbouwers van het ene jaar op
het andere zijn geconfronteerd met een inkomensdaling van
soms tientallen procenten. Zij betalen in EG-verband, samen
met hun Franse collega's, inderdaad de zwaarste tol. En het
is een feit dat Brussel de marktprijzen zo laag houdt, mede
met de bedoeling zoveel mogelijk kleine boeren te dwingen
hun bedrijf te sluiten. Het wekt geen verbazing dat onder
zulke omstandigheden de emoties hoog oplopen, zelfs in een
bevolkingsgroep die van oudsher een reputatie van grote
nuchterheid heeft.
DiEZELFDE nuchterheid zal er echter ongetwijfeld voor
zorgen dat de agrariërs niet blind blijven voor de noodzaak
en de onomkeerbaarheid van het huidige EG-beleid. Hun
voorlieden hebben zich er al tot op zekere hoogte bij neerge
legd. Dat kwam een hunner tijdens de demonstratie op een
fluitconcert van de achterban te staan. Zulke uitingen van
begrijpelijke wanhoop veranderen niets aan de situatie. Het
moeten voor minister Braks en voor zijn officiële gespreks
partners in de landbouw echter wel duidelijke signalen zijn.
De financiële en sociale begeleiding van de landbouwsane
ring zal op korte termijn aanzienlijk moeten worden geïnten
siveerd.
Nu en dan zon
en tamelijk zacht
DE BILT (KNMI) Vandaag
wordt het vriendelijk en tame
lijk zacht weer. De middag-
temperatuur loopt op tot onge
veer 10 graden en de zon zal
zich laten zien. Het blijft
droog.
De wind is zwak tot matig en
komt uit het zuidwesten. Het
weertype hebben we te dan
ken aan een zwak hogedruk-
gebied, dat óver ons land naar
het oosten trekt. Dit weersys
teem wordt echter gevolgd
door een zwak oceaanfront dat
in de loop van de avond in het
zuidwesten van het land wat
lichte regen of motregen kan
gaan brengen.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en maandag:
Zuid-Scandinavië: Langs de
Noorse westkust eerst buien,
op maandag vanuit het zuid
westen regen, elders verander
lijk bewolkt en eerst nog een
enkele bui. Middagtempera-
tuur 4 tot 7 graden.
Britse Eilanden: In het noor
den en westen bewolkt met af
en toe regen of motregen, in
het zuiden en oosten overwe
gend droog met vooral in zuid
oost Engeland af en toe zon.
Zacht weer met middagtempe-
raturen van 10 graden in het
noorden tot 14 graden in het
zuidoosten.
Denemarken en noord Duitse
kustgebieden: Veel bewolking.
Eerst plaatselijk wat regen of
motregen, maandag overwe
gend droog. Bij zee kans op
mist. Middagtemperatuur 8 tot
11 graden.
Benelux, noord Frankrijk,
westelijk deel van Duitsland:
Eerst veel bewolking en voor
namelijk meer haar het noor
den plaatselijk regen of motre
gen, op maandag droog en
soms zon. Langs zee plaatselijk
mist. Middagtemperatuur van
9 graden aan zee tot 12 graden
meer naar het zuidoosten, op
maandag iets hoger.
Alpengebied: In het noordoos
telijke deel eerst nog bewol
king, overigens overwegend
zonnig en in de dalen en het
laagland's ochtends soms mist.
Middagtemperatuur in de da
len op laaglandniveau van 10
graden in het noordoosten tot
16 graden in het zuidwesten.
