Van Asten
f moedig met
stuk Koltès
Üt
klei
CD
CO
071-
122244
IE
Soms sterk spel van
Jozef van den Berg
Platenindustrie in nopjes met uitspraak Hoge Raad
■WW*
KUNST
CeidaeSoutoiit
ZATERDAG 4 MAART 1989 PAGINA 17
Boekhandelaren teleurgesteld
over btw-standpunt Brinkman
AMSTERDAM De Vereeniging ter Bevordering van de Belan
gen des Boekhandels (VBBB) is teleurgesteld dat minister Brink
man van welzijn, volksgezondheid en cultuur (wvc) in zijn Lette-
rennota voorstelt boeken in de toekomst onder het lage BTW-
tarief te laten vallen. De bewindsman laat hier „een uitgelezen
jeans liggen om het economische draagvlak van de boekenmarkt
te versterken", zo schrijft de vereniging in een reactie op de
nota. Dit voornemen zou in 1992 gerealiseerd moeten zijn in het
kader van de harmonisatie van btw-tarieven binnen de Europese
Gemeenschap, zo deelde de bewindsman in zijn in november
1988 gepresenteerde nota mee. „Het feit dat Brinkman op dit
punt niet pleit voor invoering van een btw-nultarief wekt, zeker
gezien eerdere uitlatingen van de minister in deze richting, be
vreemding en teleurstelling", aldus de vereniging. De boekhan
delaren vinden een BTW-nultarief vanwege de uitzonderlijke
prijsgevoeligheid van het boek, juist bij uitstek een middel om de
afzet van literatuur en de leescultuur te bevorderen.
Rotterdams Jazzcentrum
Thelonious weer open
ROTTERDAM Het Rotterdamse jazz
centrum Thelonious, dat vorige zomer
zijn deuren sloot na onenigheid met de
Rotterdamse Kunststichting, gaat op 1
april weer open.
Er is een nieuwe stichting gevormd die
het aan de Lijnbaan gelegen centrum
wil gaan exploiteren en er zijn afspra
ken gemaakt over financiële steun. De
Kunststichting zette in juli vorig jaar de
subsidiëring van Thelonious stop, nadat
men het vertrouwen in het bestuur van
het jazzcentrum had verloren. De nieu
we stichting die het centrum gaat ex
ploiteren is nog op zoek naar een zake
lijk leider.
Het openingsconcert op 1 april is gratis
toegankelijk.
Atlas Ortelius
onder de hamer
In Amsterdam wordt door Van
Gendt op 7 en 8 maart een boe
kenveiling gehouden, waarbij on
der meer deze atlas van Ortelius
uit 1609 onder de hamer komt.
Het is de tweede Italiaanse uitga
ve van deze belangrijke atlas met
11 bladen van de twee Amerika's,
een zeldzame kaart van Engeland
en Wales (Saksisch type) etc. Vei
lingmeester H. Tijenk verwacht
een opbrengst van tachtig- tot
honderdduizend gulden. FOTO:
ANP
„NACHT VLAK VOOR DE BOSSEN"
Hel Nationale Toneel: „Nacht vlak
voor de boaaen" van Bernard-Marie
Koltèt. Vertaling: René van Aaten.
Regie: Michel van Rooy. Toneel
beeld: Marc van Helden. Koatuum:
Daan Wieman. Licht: Donald Klein.
Acteren: René van Aaten. Paradija,
Koninklijke Schouwburg, vrijdag 3
maart, herhalingen op 9, 11,12, 16 t/
m 19, 23 t/m 26 maart.
„Je ging net de hoek om toen
ik je zag", spreekt de eenzame
(man in de regenachtige nacht
aar horen wil, als
ibegin van een lange monoloog.
~»t is een vreemdeling, een
itenlander, die zich niet wil
schikken in een maatschappij,
alles is gericht op wer
ken en praten.
IHij moet slecht behandeld zijn,
imaar omdat hij eenzaam en
'rijfnat is en vijf, of waren het
es, biertjes op heeft, vertelt
hij zijn verhaal. Soms spreekt
Ihij tot de vrouw die hij eens
Iheeft leren kennen, die nacht
op de brug. Hij wilde haar
schreef haar naam
op alle eenendertig bruggen in
Parijs, „Mama, kom terug"; ze
kwam niet. Ziin andere imagi
naire gesprekspartners zijn
een loslopend kind, een lotge
noot of zomaar, het gedempte
licht van lantarens in de stro
mende regen.
De vreemdeling droomt ook
wel eens van dat landhuis, dat
hij zou kunnen bewonen, maar
zoekt nu slechts een plek om
te slapen. Dat landhuis had hij
gemaakt tot een pension, de
geraakt. Waar het hem
werkelijk om gaat, is licht te
worden, zodat hij kan opstij
gen bij een zuchtje wind. De
loodzware realiteit heeft hem
echter paranoïde en agressief
gemaakt, of komt dat doordat
hij net beroofd is door de
punks, die hij bewondert?
„Nacht vlak voor de bossen" is
het eerste stuk van de Frans
man Bernard-Marie Koltès.
Net diens latere werk voert
René van Asten in „Nacht vlak voor de bossen".
agressie tegen discriminatie de
boventoon. Koltès geeft maar
twee clues over de herkomst
van de vreemdeling. De man
streeft naar een wereldbond
van arbeiders en is gewend
niet zijn handen, maar zijn ge
slachtsdeel grondig te wassen daarmee dat zijn personage
na het urineren. zeer overtuigend overkomt als
een roepende in de stadsjun-
René van Asten haalt het on- gle. Het getuigt van moed, dat
derste uit zijn lijf om deze lan- Van Asten „Nacht vlak voor
ge, ratelende monoloog beel- de bossen" zo speelt. Het stuk
dend te houden. Hij bereikt lijkt op de monoloog van de
FOTO: PAN SOK
dronken zonderlingen, die je
tussen vier en zeven 's mor
gens tegenkomt. Je luistert
even en loopt dan door en dat
kon niet in Het Paradijs in de
Koninklijke Schouwburg.
PETER SNEL
AMSTERDAM De Ne
derlandse grammof oon-
J platenindustrie is zeer in
zijn nopjes met een uit
spraak van de Hoge Raad
van 24 februari waardoor
het moeilijk is geworden
illegaal platen en compact
disc's (cd's) op de markt te
i brengen.
De
teurs van beeld- en geluiddra
gers (NVPI) kondigt aan dat
zij nu met kracht zal optreden
tegen geluidsmateriaal dat
zonder toestemming op de
markt wordt gebracht.
De Hoge Raad draaide met
zijn uitspraak een vonnis terug
dat het Hof in An^sterdam had
gewezen in een zaak tussen
een platenproducent en een
dupliceerbedrijf. Het dupli-
ceerbedrijf bracht zonder toe
stemming van de platenprodu
cent liedjes van Elvis Presley
op de markt en betaalde
Door de uitspraak van het Hof
hadden, volgens de NVPI, pi
raten een „vrijbrief" om grote
hoeveelheden overgespeelde
platen, cassettes en cd's op de
Nederlandse markt te bren
gen. De organisatie schat dat
de grammofoonplatenindustrie
daardoor in 1988 alleen al tus
sen de 50 en 60 miljoen gulden
schade heeft geleden.
Directeur R. Edwards van de
NVPI verklaarde gisteren te
vreden te zijn met de uit
spraak van de Hoge Raad,
waardoor nu behalve het recht
voor de componist ook het
recht van de platenproducent
en artiesten wordt erkend om
materiaal dat zonder toestem
ming wordt uitgebracht te ver
bieden. Volgens Edwards zal
in samenwerking met het au
teursrechtenbureau Buma/S-
temra opgetreden worden te
gen personen die doorgaan
met het illegaal op de markt
brengen van platen en cd's.
LEIDSE COURANT
I LESSEN EN CLUBS
Verkeersschool
Tempo
33,90 per les, dlv. auto's. Tel.
071-131462
Ie les/3,95
Ook vrachtwagen en autobus.
MOTORHUIS Waspik.
Import. ANWB-bonds-
irhuur. Houtrustweg 102 a.
Den Haag. Tel. 070-642074.
Let opl Alleen vrijdag e
(ot vet) 2-dlg. motorpak, inte- dag: grote caravan-occasion-
gevoerde hand- markt bij THEO STETB.V.Unle-
rechtstreeks (en gratis) het Leiden te, 071-122026.
schoenen, Derrib
(norm. winkelw. 699.-). ONDER
DELEN STRUIK. Hooigracht 51.
centralenr.: 06-022.92.29.
KUNST EN ANTIEK
Grote antiekbeurs Woerden
Dr. Dijkstra Sporthal, lepenlaan 1
i 11.00-17.00 u. zo. 5 mrt. van 11.00-18.0i
schriftelijke garantie.
Midland B.V., 033-638176.
Cursus VOETREFLEXMASSA
GE door Marja Hummellng (do
cente acad. v. Natuurgenees
kunde), 12 lessen f 120,-;
woe. 15/3 20.00 u. Opj
070-600340/548464.
93844/45. H.H.waard, Pascal-
straat 16. tel. 02207-18088, vrij-
dag koopavond.
Recherchebureau Verhage. Te-
PERSOONSBEVEILI-
GING. Tel. 010-4659779 fax
010-4669683.
flOO jr. oud, vr.pr. 1500,-. Tel.
Te koop aangeb.: enkele
goede SCHILDERIJEN o.a.
van Kreglen en Knikker.
Gebroken ruiten, glas In lood,
lijk, de koffie staal klaar bij
bru.kt). A.S. interieurs, 01742- vanavond op TV In Club V
18.15 u. JUKEBOXEN
showroom Bennies fifties naast
bowling in Schevenlngen. lede-
e zaterdag en zondag verkoop-
Bouwpercelen In Port la Belle
6000.-. Crystal River 4000 i
18.000.-. Inlichtingen Van
Empel Vermeulen (sinds 1965)
03404-55019.
T.k. In Florida riant gelegen
bungalows, bouwpercelen v.a.
$5000. Inl. van Empel Vermeu
len (sinds 1965). Tel. 03404-
55019.
1 76, lel. 071-132916.
Wegens vertrek naar buitenland
t.k.a.: SLAAPKAMERAMEUBl.
blank eiken, gr. bed 2.00 x 1.85
gr. hang/linnenkast mooit
kaptafel, i.z.g.st. bankstel, 3-
zitsbank 2 fauteuils. Tel.
02522-30580.
Te huur: Knaus TOERCARA-
VANS ANWB-bondsverhuur.
Tel. 01719-14623.
Te koop KNAUS 325, I.z.g.st.,
550 kg. 5450.-. 01719-14823.
Te koop GEVRAAGD: Stacara
vans. contante betaling. Tel.
01611-1516/1762.
Nieuw stuk bij
poppentheater
Guido van Deth
DEN HAAG Poppen
theater Guido van Deth
heeft een nieuw stuk voor
volwassenen: „Herken
baar... soms". Het gaat 7
april in première in het
eigen theater aan de Nas
sau Dillenburgstraat 8.
Speelster Felicia van Deth:
„Soms is een woord, een beeld
of een object aanleiding voor
veel meer dan was voorzien.
Mieke Smulders maakte een
paar jaar nadat zij de opleiding
textiele vormgeving aan de
academie voor beeldende kun
sten had voltooid weefsels van
kunststof. Ik was erdoor bewo
gen, zag er beweging in, we
begonnen te praten en te wer
ken. Er kwamen abstracte ob
jecten, maskers en marionetjes
bij. Maanden werd er, behalve
het maken en bewegen, gele
zen. Nederlandse poezie werk
te inspirerend, maar bleek on
voldoende. De bewegingen
vroegen om klank, om ritme
en om licht. Samen bewegend
en spelend was het niet meer
mogelijk het totaalbeeld te
zien en te regisseren. Marian
ne Niederer heeft de regie op
zich genomen en is een niet
meer weg te denken schakel
in dit proces geworden. Een
open theater. Voor mij, na
achtendertig jaar zelf onzicht
baar te hebben gespeeld, een
experiment". De voorstellin
gen van „Herkenbaar... soms"
duren voort tot 20 mei.
GENOEG GEWACHT'
Het heeft Jozef van den Berg
een groot aantal proefvoorstel-
lingen gekost, voor hij de
overwegend definitieve vorm
vond van zijn jongste theater
stuk „Genoeg gewacht", waar
in hij de rol speelt van pu
bliek. dat klaarzit voor een to
neelstuk dat maar niet wil be
ginnen en waarvan de schrij
ver tegen de afspraak in maar
niet komt opdagen. De verge
lijking met Godot, die ook
maar niet wilde komen, nam
Van den Berg in Rotterdam
moeiteloos over.
Aanvankelijk nam hij de rol
van wachtend publiek zo let
terlijk mogelijk, als een fietser
die argeloos bij de schouwburg
aankomt, een gemoedelijk ge
sprek begint met de zaal en
dan is te volgen binnen de
schouwburgmuren. Boos, wan
hopig en berustend.
Die aanpak werkte maar op
halve kracht, want niet vol
gens de bedoeling van de ac
teur. „Ik was nog te veel ie
mand die voor publiek stond
op te treden, terwijl ik daar
van deel wilfle uitmaken. Ik
wil publiek zijn en namens dat
wachtende publiek het woord
kunnen nemen, als het stuk
waarvoor we zijn gekomen,
maar niet wil beginnen".
In die opzet is Van den Berg
nu bijna geheel geslaagd, al
blijft hij wel een acteur die
een rol speelt; er is geen fiets
meer, er is niets, behalve een
bijna leeg podium en een zaal
publiek. En dan is Jozef zelf
er, natuurlijk, als het stukje
publiek waar de mond in zit,
die alles kan en ook doet wat
een getergd publiek doet, wan
neer gewacht wordt op een to
neelschrijver die niet komt op
dagen.
Het is niet alleen grensverleg
gend, wat Van den Berg doet,
het is bij vlagen adembene
mend en soms heel sterk, wan
neer hij emoties oproept en be
speelt die bij het publiek mo
gelijkerwijs kunnen opkomen.
En er komt heel wat los, want
hoe Van den Berg zich ook
vermomt, hij is een langza
merhand zeer ervaren theater
man, die nu in de rol van ge
tergde schouwburgganger zijn
spelletjes speelt, met zichzelf
en met het publiek en tegen
een onzichtbare belichter.
Het stuk heeft tijd nodig om
foed op gang te komen, be-
end verschijnsel van Van
den Berg, die in al zijn voor
gaande produkties met het do
ven van de zaallichten een
duistere leegte schept, van
wa#uit hij kan beginnen. Het
WB&MimÈÊi
Jozef van den Berg: „Genoeg gewacht". foto: pr
houden Die spanning kwam
er later wel en het beste kwam
tegen het einde, toen de losse
eindjes bijeen kwamen en Van
den Berg zijn stuk op papier in
handen kreeg, daaruit kon
voordragen en de sterke op
merking opleverde: „Ja, maar
dat had ik nou net willen zeg
gen".
In „Genoeg gewacht" wordt
meer geschreeuwd dan nuttig
is, soms tegen het irritante en
de stukjes verfijnde humor
van Van den Berg waren deze
keer niet opmerkelijk talrijk.
Terwijl deze acteur toch zelf
riep dat humor in geen enkel
stuk mag ontbreken. Zwak
daarin waren de grapjes die
Van den Berg zich veroorloof
de; oude bekende grapjes, die
hem toch wat gelach oplever
de. Een te goedkoop succes
van Jozef van den Berg die
kennelijk ook niet tegen een
dergelijk grote zaal is opge
wassen, waardoor veel con
trast wegviel. En daar moet hij
het juist zo van hebben, om
emoties en ontroering op te
wekken die zijn trouwe pu
bliek van hem gewend is,
maar in Rotterdam met een
schaduw ervan genoegen
moest nemen.'
FRITS BROMBERG
is zijn manier om spanning op
te roepen en die tot het laatste
fluitsignaal vast te houden.
Het publiek gnuift.
Hoewel nu geen sprake meer
is van try-outs, is niet één
voorstelling gelijk aan een an
dere, te meer omdat Van den
Berg gewend is zich spontaan
met het publiek te bemoeien
in die grote nieuwe schouw
burg in Rotterdam niet zijn
meegevallen. Mogelijk is deze
zaal te groot voor dit soort so
lotoneel en wordt Van den
Berg gedwongen op sterkere
toon te spreken dan gewoon
lijk, in kleinere zalen. Zijn
voorstelling in Rotterdam had
daardoor iets bijterigs en in
zijn spel met en tegen de on
zichtbare belichter van wie
Van den Berg sterk afhanke
lijk is, ontstond iets van een
verbeten strijd, ten koste van
het lichtvoetige toneel dat we
van deze acteur gewend zijn.
Het was voor zowel publiek als
voor Van den Berg kennelijk
wennen; het stuk - want dat is
het weldegelijk, al suggereert
Van den Berg van niet -
kwam deze keer traag en soms
brokkelig op gang en kon de
aandacht niet altijd gespannen
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
bioscopen
i. ook 13.30. zo. ook 16.00.
16.15. Frank en Fray (al);
zijn maat (al); 18.30,
19, tel. 071-121239):
(12); 19-00. 21.15.
Jan Rap en zijn maat (al); The
Accused (12); Dead Pool (12); A
fish called Wanda (al); 14.30,
19.00, 21.15. Mujerea (al): 19.00,
21.15. do. vr. ma. di. 14.30. Who
framed Roger Rabbit (al): za. zo.
wo. 14.30. «TRIANON (Bree-
4.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(tel. 01717-4354): Willow (al); do.
t/m zo. 15.45, 19.00 wo. 15 45.
Buster (al); do. t/m za. 19.00.
21.15. ma. t/m wo. 20.15. Der
himmel uber Berlin (12); do. t/m
zo. 20 45 Wish you were here
(16); ma. t/m wo. 20.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
Junglebook; vr. 15.45. za. zo.
wo. 14.00. Moonwalker: vr.
15.45. za. zo. wo. 14.00, 15.45.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13.269): From the hip
(al); vr. zo. 20.00. Kroniek van
een aangekondigde dood (12);
ma. t/m wo. 20.00. Batteries not
included (al); za. zo. wo. 14.00.
DEN HAAGASTA 1 (Spui 27. tel.
463500): The dead pool (16);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45. 21.30. ASTA 2
Gorillas in the mist (al); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. ASTA 3 Things
change (al); 14.00, 18.45, 21.30.
ZO. 13.15, 16.00. 18.45, 21.30.
BABYLON 1 (Winkelcentrum
Babylon, tel. 471656): The accu
sed (16); 14.30, 17.00. 19.15,
21.45. BABYLON 2: Mujerea
(al); 14.30, 16.45, 19.00, 21.30.
BABYLON 3: A fish called
Wanda (al); 17.00, 19.30, 21.45.
do. vr. ma. dl. ook 14.30. CI
NEAC 1 (Buitenhof 20. tel.
630637): Cocktail (al); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. CINEAC 2: Stor
my monday (16); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. CINEAC 3: Willow (al);
18.45, 21.30. do. vr. ma. di. ook
14.00. METROPOLE 1 (Carne-
gielaan, tel. 456756): A fish cal
led Wanda (al); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18 45,
21.30. METROPOLE 2 Jan
Rap en z'nmaat (al); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00.
18.45, 21.30. METROPOLE 3:
Betrayed (16); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15. 16.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 4: De on
draaglijke lichtheid van het be
staan (al); 20.30. do. vr ma. dl.
ook 14.00. METROPOLE 5:
Who framed Roger Rabbit (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15.
16.00, 18.45, 21.30. ODEON 1
(Herengracht 13. tel. 462400):
Cocktail (al); 13.45, 18.45,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 2: License to
drive (al); 13.45, 18.45. 21.30.
zo. 13.30, 16.00. 18.45. 21.30.
ODEON 3: Fright night 2 (al);
13.45. 18.45, 21.30. zo. 13.30,
16.00, 18.45, 21.30. ODEON 4:
Big (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45, 21.30.
STUDIO 1 (Kettingstraat 12b,
tel. 656402): Onze eerste wip
(16); 19.15, 21.45. e STUDIO 2;
Half moon alreet (16); 19.00,
21.30. STUDIO 3: Die Hard
(16); 19.00, 21.30. HAAGS
FILMHUIS: Zaal 1Track 29;
19.30. zo. ook 14.00. Het rode
korenveld; 21.45. zo. ook 16.15.
Zaal 2: Anita-Tanze des laaters;
19.30. 21.45. zo. ook 14.00,
16.15. Zaal 3: 19.30, 21.45. za.
20.00. zo. ook 14.00. 16.15. The
titfield thunderbolt; do. Brief
encounter; vr. Once upon a
time in the weet; za. Some like
it hot; zo. A hard day'e night;
ma. The train; di. Houdt de trein
in't oog; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Cocktail; (16); za.
00.15. e CINEAC 2: Monkey
ehinee (16); za. 00.15. CINEAC
3: Predator (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 3. Who framed Ro
ger Rabbit; za. zo. wo. 14.30.
CINEAC 3: Wait Disney's
Frank en Frey; za. wo. 14.00. zo.
13.15, 16.00. METROPOLE 4:
Moonwalker; za. wo. 14.00. zo.
13.15, 16.00. STUDIO 1; Pippi
Langkous; zo. wo 14.00.
STUDIO 2: Jungle book; zo.
wo. 14.30. STUDIO 3: Bambi,
zo. wo. 14.15.
Cello-orkest in
Circustheater
DEN HAAG Ter gelegen
heid van het Scheveningen In
ternationaal Muziek Concours
1989, dat van 7 tot en met 18
maart in het Circustheater
wordt gehouden, geeft het or
kest Villa Lobos komende
maandag een feestelijk cello
concert. Het orkest bestaat uit
12 cellisten onder leiding van
Mario Brunello. Ze zijn afkom
stig uit enkele grote symfonie
orkesten van Italië, zoals het
orkest van de Scala van Mi
laan, van het Koninklijk The
ater van Turijn en uit het ka
merorkest van Padua. Op het
programma staan werken uit
de tijd van de Barok tot aan de
20e eeuw, onder het motto
„Van Bach^tot Bachinas". Aan
het optreden in het Circusthe
ater werkt ook de soprafn
Gi<f/anna Gomeiro mee.
