Telefoon is
achilleshiel
samenleving
Proef met keurmerk
voor ziekenhuizen
Verlofdag voor
verkeersleider
is Smit-Kroes
1450 waard
fruTQ'89
Verruiming openingstijden
winkels maakt weinig kans
Wegwerp -
lens op
de markt
Van Dijk: „Gewone agent moet
ook officier kunnen worden"
CcidócGounwnt
BINNENLAND
£cidóc6otvumt
vrijdag 3 maart 1989 pagina 3
Sony geeft kopers
gratis virusdoder
AMSTELVEEN Elektroni-
ca-gigant Sony start deze
maand een actie die computer
gebruikers in staat stelt hun
systeem te vrijwaren van com
putervirussen. In samenwer
king met de Algemene Com
puterclub Nederland heeft het
bedrijf een programma ont
wikkeld dat vrijwel alle op dit
moment bekende „computer
ziektes" kan opsporen. Er zijn
virusdoders voor MS-DOS,
Amiga, Atari en Apple Macin
tosh. De consument kan in het
bezit komen van de program
ma's door twee doosjes Sony-
diskettes te kopen.
DEN HAAG Het voorstel
van staatssecretaris Evenhuis
(economische zaken) om de ope
ningstijden van winkels te ver
ruimen is door de Tweede Ka
mer zeer lauw ontvangen.
Alleen Evenhuis' partijgenoten van
de VVD-fractie reageerden in een
eerste, schriftelijke standpuntbepa
ling met „redelijk enthousiasme". Die
steun is niet genoeg om het wetsvoor
stel door de Kamer te krijgen.
PvdA en CDA staan zeer kritisch te
genover het plan van Evenhuis om
naast de huidige dagwinkels ook
middag-avondwinkels mogelijk te
maken. Die zouden van 12.00 uur tot
21.00 uur geopend mogen zijn. Het
CDA ziet vooral nadelen voor onder-
winkelpersoneel. De be
rt de PvdA richten zich
met name op de „starre" manier,
waarop de staatssecretaris de nieuwe
regeling wil opleggen.
De CDA-fractie, die zich steeds tegen
een verruiming van de openingstij
den heeft verzet, heeft onlangs zelf
een wetsvoorstel ingediend. Dat
voorziet in een tweede koopavond.
Minister Braks
FOTO: DIJKSTRA
Boeren kunnen het niet
meer vinden met Braks
DEN HAAG Het bestuur van het Ko
ninklijk Nederlands Landbouw Comité
(KNLC) heeft gisteren unaniem besloten
het overleg met het ministerie van land
bouw en visserij op te schorten. Het besluit
betreft alle landelijke organen en de provin
ciale raden en adviescommissies. Het over
leg wordt volgens het KNLC pas weer her
vat wanneer minister Braks antwoord geeft
op en in voldoende mate toezeggingen doet
over de eisen zoals die de laatste dagen zijn
gesteld. Minister Braks is teleurgesteld dat
het KNLC het overleg heeft opgeschort. De
bewindsman meent dat hij woensdag duide
lijk heeft laten blijken dat hij is doordron
gen van de problemen van de akkerbouw.
De katholieke en christelijke boerenbonden
hebben nog niet gereageerd op de stap van
het KNLC
Spoedig nieuw
kenteken op weg
DEN HAAG Kentekenpla
ten van auto's zullen binnen
kort de nieuwe combinatie
van twee letters-twee letters-
twee cijfers dragen, omdat de
huidige combinatie van let-
ters-cijfers-letters bijna „op" is.
Gezien het grote aantal ver
kochte nieuwe auto's wordt
het nieuwe kenteken een jaar
eerder ingevoerd dan was
voorzien. Met de nieuwe com
binatie kunnen acht miljoen
auto's van een kenteken wor
den voorzien. Dat betekent dat
men daarmee tot ruim na het
jaar 2000 vooruit kan. De hui
dige combinatie dateert van
1978.
Kunstgebit levert
veel problemen op
NIJMEGEN Meer dan de helft van
de Nederlanders van 45 jaar en ouder
draagt een kunstgebit. Onder de men
sen van zeventig jaar en ouder is dat
zelfs negentig procent. Veel van deze
tandelozen hebben problemen met hun
kunstgebit: blaasjes in de mond, een
loszittend gebit of moeilijkheden met
eten. Volgens professor Kalk van de
Nijmeegse universiteit biedt de combi
natie van een frame van titanium - via
de ruimtevaart beschikbaar gekomen -
met een keramisch gebit een goede op
lossing. Wel moet het aanleggen gelei
delijk verlopen. Eerst moet de kaakchi-
rurg het frame in de kaak zetten; pas
na drie tot zes maanden kan het gebit
vastgemaakt worden.
PTT BEVEILIGT VERDEELKASTEN
De Tweede Kamer wil van minister Smit-Kroes van verkeer en
waterstaat zo snel mogelijk opheldering over de gebrekkige be
veiliging van het Nederlandse telecommunicatienet. De fracties
van PvdA, VVD en SGP hebben schriftelijke vragen ingediend
waarin zij zich zorgen maken over de grote kwetsbaarheid van
het telefoonnet. Terroristen zouden door aanvallen op de ver
deelkasten die overal in het land langs de openbare weg staan
ook vrij eenvoudig het militaire telefoonverkeer lamleggen.
Nederlandse telecommu
nicatie.
De telefoonlijn is de achilles
hiel van de computer en daar
mee van de samenleving,
meent prof. J. Ooninckx,
hoogleraar bestuurlijke infor
matiekunde aan de Koninklij
ke Militaire Academie (KMA)
in Breda. Een decennium gele
den voorspelde hij, toen nog
hoogleraar aan wat nu de Ka
tholieke Universiteit Brabant
(KUB) heet, al dat de samenle
ving uitermate kwetsbaar
dreigde te worden door de toe
nemende communicatie via de
telefoonlijn. Ooninckx nu:
„Wil je een oorlog winnen, doe
dat dan niet met vliegtuigen,
bommen en kanonnen. Het is
veel efficiënter om de compu
tercentra en "de telefoonver
bindingen te saboteren. Com
puters hebben hun nut bewe
zen, maar we hebben ons met
de afhankelijkheid van data-
kwetsbaar gemaakt. Niet al
leen in tijden van oorlog la
ten we hopen dat het er nooit
meer van komt maar zeker
voor criminelen en zelfs terro
risten".
Filosoferend over de desas
treuze gevolgen van het lang
durig uitvallen van telefoon
verbindingen ziet hij de ban
ken, het uitkeringsapparaat en
de pensioenfondsen als de
hardst getroffen partijen bij
een gerichte actie tegen onze
telecommunicatie. „Daarmee
liggen niet alleen de verbin
dingen van hun computernet
werken stil, maar meteen ook
een belangrijk deel van ons
lomisch leven".
DEN HAAG Een vin
dingrijke crimineel met
de nodige kennis van
electronica kan een ramp
aanrichten in de Neder
landse samenleving. De
beveiliging van de 18.900
kabelverdeelkasten van
het Nederlandse telecom
municatienet schiet te
kort en dat opent griezeli
ge mogelijkheden van
misbruik, afluisteren, sa
botage en diefstal van ge
gevens die computers via
de telefoonlijnen verzen
den. De PTT heeft aange
kondigd werk te zullen
maken van de beveiliging
van deze belangrijke
knooppunten, die van cru
ciaal belang zijn voor de
Sabotage
Het eerst bekende geval van
doelbewuste sabotage stamt uit
1987. In mei van dat jaar werd
in Den Haag al een verdeel
kast van de PTT gesaboteerd;
de materiële schade was
enorm, een hele stadswijk kon
de telefoon niet gebruiken. Ze
ker zo ernstig was dat alarm
installaties van bedrijven in de
direkte omgeving nutteloos
waren geworden. Tevens wer
den door de doelgerichte actie
van criminelen kostbare com
putersystemen lamgelegd
doordat ze niet meer met an
dere systemen in ons land
konden communiceren.
Door de vernieling van een
paar kabeltjes werd een groot
aantal bedrijven flink getrof
fen, waaronder een postorder
bedrijf, een woningbouwver
eniging en een keuringscen
trum van de Rijksdienst voor
het Wegverkeer. „Het bewijs
op kleine schaal dat we enorm
kwetsbaar zijn", zegt prof. Oo
ninckx. De daders zijn nooit
gepakt. Een PTT-monteur
verzuchtte destijds: „Het is on
voorstelbaar. Zoiets heb ik nog
nooit meegemaakt. Het
In 1987 werd voor het eerst in Den Haag een bewuste poging tot sabotage van telefoonlijnen gedaan. Hier werkt een PTT'er aan het
herstel van de storing, die veel bedrijven in ernstige problemen bracht.
moeten mensen geweest zijn
die precies wisten wat ze de
den. Ze hebben de juiste ka
bels doorgesneden".
Zulke telefoonkabels zijn van
levensbelang voor de alarm
systemen waarvan veel bedrij
ven, banken en postkantoren
gebruik maken. Juist die ka
bels zijn al verschillende ke
ren doelwit geweest. Vorig
jaar nog sneed iemand die zich
toegang had verschaft tot een
verdeelkast de telefoonkabels
door van een nabijgelegen
bank. Tot de wellicht beoogde
overval op de bank is het nooit
gekomen, omdat die z'n zaak
jes zo had geregeld dat bij on
klaar raken van de telefoon
lijn automatisch een alarm af
Beveiliging
Bij Siemens Nederland, dat
over zo'n beveiligingscentrale
voor bedrijven en instellingen
beschikt, wordt uiterste terug
houdendheid betracht bij me
dedelingen over de wijze
waarop cliënten hun beveili
ging hebben geregeld. Ook de
PTT wil over dit onderwerp
weinig kwijt. Er circuleren
binnen de onlangs geprivati
seerde organisatie rapporten
over de kwetsbare verdeelkas
ten, zo geven woordvoerders
toe. „Dit geeft aan dat de be
drijfsleiding van PTT Telecom
groot belang hecht aan de be
veiliging van de openbare in
frastructuur. Dit mede om er
voor zorg te dragen dat bij de
bedrijfsvoering met betrek
king tot de telecommunicatie-
infrastructuur het grondwette
lijke telefoon- en telegraafge
heim wordt nageleefd", aldus
een officiële verklaring.
De gemeentepolitie van Am
sterdam kent deze vorm van
criminaliteit nog niet, meldt
woordvoerster Emmy Florax.
„Vernielingen van van alles
en nog wat is uiteraard aan de
orde van de dag, maar met
doelbewuste inbraken of sabo
tages aan die PTT-kasten heb
ben we tot dusver gelukkig
nooit te maken gehad".
Niet moeilijk
De postale recherche zegt tot
FOTO: MILAN KONVALINKA
nu toe slechts één keer te zijn
geconfronteerd met misbruik
van het telefoonnet. Ze erkent
echter wel dat het niet moei
lijk is om de verdeelkasten te
manipuleren. „Het zijn na
tuurlijk geen brandkasten. Ie
mand die er veel verstand van
heeft zou inderdaad gesprek
ken kunnen afluisteren of
alarmen onklaar kunnen ma
ken", aldus de woordvoerder.
Vanwege het nog vrij zeldza
me karakter van het ver
schijnsel zegt de Centrale Re
cherche Informatiedienst
(CRI) nog geen registratie bij
te houden van de sabotage-,
vernielings- en inbraakgeval-
len in de verdeelkasten van
het telecommunicatienet.
ARJEN VAN DER SAR
UTRECHT De zoge
noemde wergwerplenzen
komen binnenkort op de
markt. Ze kunnen een
week lang dag en nacht
worden gedragen en
moeten daarna worden
vervangen door een nieu
we, steriele set. Het ge
bruik van reinigings
vloeistoffen is overbodig.
De lenzen kosten 75 gulden
per maand. Daar komen nog
aanpassings- en controlekosten
bij. Aan de andere kant ver
vallen de kosten van de vloei
stoffen, de verzekering en re-
servelenzen.
De Schotse optometrist P
Ivins zei gisteren bij de intro
ductie dat veel oogartsen en
thousiast lijken over het weg-
werpsysteem. Maar volgens
hem kan dat ook komen door
dat ze, gezien de enorme be
langstelling bij de industrie
voor wegwerplenzen, niet bui
tengesloten willen worden.
Anderen, aldus Ivens, zijn be
zorgd dat de lenzen op een
niet verantwoorde manier zul
len worden aangepast, wat tot
ernstige oogklachten kan lei
den. Ook kunnen de lenzen
uiteindelijk gewoon, zonder
recept, te koop zijn bij apothe
ken. Dat kan wetgeving over
contactlenzen nodig maken.
Man klem bij
bagageband
SCHIPHOL Een medewer
ker van een schoonmaakbe
drijf heeft gisteren op Schip
hol bijna een half uur klem
gezeten tussen de bewegende
delen van één van de bagage
banden op Schiphol. De man
die werkzaam was in de ver
trekhal bij één van de balie-
rijen, merkte dat hij iets ver
loor tussen de bagageband die
omlaag voert naar de bagage
kelder van Schiphol. Toen hij
op de lopende band ging staan
om het spoor te volgen kwam
hij ten val, waarna hij klem
kwam te zitten. Een deel van
de band moest gedemonteerd
worden om hem te bevrijden.
Burgemeester
hoeft niet in
rode dienstauto
GRONINGEN Burgemees
ter Staatsen van Groningen
hoeft zich niet in een rode
dienstauto met het logo van de
stad Groningen te laten ver
voeren. De wethouders zijn
gisteren teruggekomen op dit
voorstel, nadat Staatsen pu
bliekelijk had verklaard te
weigeren een rijdend bewijs
van de opvallende gemeente
lijke huisstijl te vormen. In
plaats van één vuurrode
dienstauto met logo schaft de
gemeente nu twee goedkopere
wagens aan. Eén daarvan
krijgt een gedekte kleur, de
andere wordt uitgevoerd in de
opvallende huisstijl. Staatsen
kan zodoende gebruik maken
van de onopvallende wagen.
Inval drugspand:
twee mensen vast
DEN HAAG Bij een inval
in een woning aan de Troost-
straat in Den Haag heeft de
politie gisternacht een hoe
veelheid heroïne met een
straatwaarde van vijfhonderd
gulden in beslag genomen. De
politie arresteerde de 40-jarige
«n de 27-jarige Hagenaar, die
in de woning aanwezig waren.
Behalve de heroïne trof de po
litie in de woning 38 girokaar
ten en vijf horloges aan, die
vermoedelijk zijn gestolen.
SCHIPHOL Verkeers
leiders op Schiphol die be
reid zijn dagen extra te
werken kunnen daar, af
hankelijk van hun func
tie, 500 tot 1450 gulden
per dag mee verdienen.
Dit is een van de voorstel
len waarmee minister
Smit-Kroes van verkeer
deze zomer het tekort aan
verkeersleiders hoopt op
te lossen.
Naar schatting van AbvaKabo,
CFO en Ambtenaréncentrum
zullen de voorgestelde regelin
gen een bedrag van 4 tot 6
miljoen gulden per jaar ver
gen. Waar het ministerie van
verkeer en waterstaat dit geld
vandaan denkt te halen, is de
bonden nog onduidelijk.
De bonden, die leden hebben
onder het ondersteunend per
soneel van de luchtverkeers
beveiliging (LVB) op Schiphol,
zullen niet toestaan dat alleen
luchtverkeersleiders een bete
re afkoopregeling van verlof
dagen krijgen. Woordvoerders
verklaarden dit gisteren tij
dens een bijeenkomst die was
afgedwongen door het tech
nisch en administratief perso
neel bij de luchtverkeersbevei
liging.
Het technisch en adminstratief
personeel van de luchtver
keersbeveiliging is niet direct
betrokken bij de afhandeling
van het luchtverkeer. In totaal
werken ruim 400 mensen bij
deze ondersteunende diensten,
daarmee een ruime meerder
heid van het totale LVB-per-
soneel vormend. De LVB telt
in totaal 725 medewerkers.
De bonden stellen dat de on
dersteunende diensten net zo
goed onder druk staan en dat
deze onderbezet zijn. De LVB-
directie ontkent dat er sprake
is van tekorten bij deze dien
sten, maar erkent wel een
tiental vacatures.
DE KNOLLEN
"Ik ne.5 nieuwe
TABLETTEN voor MIJN
MAAG NODIG, J
-DOKTER.
Batterijen
Oude batterijen
die zijn
ingezameld om
het milieu niet te
belasten, zouden
verdwijnen naar
stortplaatsen in
de DDR. Daarom
heeft het
kamerlid
Lankhorst van de
PPR minister
Nijpels van
milieu gevraagd
maatregelen te
nemen om dit te
voorkomen. Ook
heeft hij de
minister gevraagd
H hun chemisch
II afval inleveren in
|j| de verwachting
|i;| dat dit op
s| verantwoorde
wijze verwerkt
p wordt, nu worden
misleid.
FOTO: ANP
LEIDEN TEKENT OVEREENKOMST
LEIDEN De vier aca
demische ziekenhuizen in
Leiden, Rotterdam en
Amsterdam alsmede het
Westeinde Ziekenhuis in
Den Haag hebben een
overeenkomst getekend
voor een proef met een
kwaliteitskeurmerk voor
ziekenhuizen. Om te be
ginnen gaan de vijf zie
kenhuizen een handboek
maken met normen waar
aan de kwaliteit van de
dienstverlening (exclusief
medisch-technische ingre
pen) moet voldoen. In een
latere fase wordt het toet
sen van de naleving van
de normen overgedragen
aan een onafhankelijk in
stituut.
Het initiatief werd vandaag
bekend gemaakt tijdens een
congres in Amsterdam, waar
vice-voorzitter dr. E. Borst-Ei-
lers van de Gezondheidsraad
een pleidooi hield voor zo'n
keurmerk. Ze zei dat de dage
lijkse praktijk van de arts zo is
gewijzigd - onder meer door
de explosieve ontwikkelingen
in de technologie - dat de
noodzaak van richtlijnen,
toetsingssyste-
steeds meer toeneemt.
Een keurmerk geeft onder an
dere de „consument" meer
duidelijkheid over wat hij of
zij kan verwachten in het be
treffende ziekenhuis.
Mevr. Borst-Eilers verwees
naar de Verenigde Staten,
waar al statistieken worden
gepubliceerd met het aantal
overleden patiënten per zie
kenhuisafdeling. Bovendien
gaan verzekeraars bij de be
oordeling van ziekenhuizen
ook na of sprake is van onno
dige ingrepen. Een omvangrij
ke Amerikaanse studie wees
onlangs uit dat veertig procent
van een aantal onderzochte in
grepen, waaronder open-har
toperaties, niet nodig of zelfs
onjuist was geweest.
DEN HAAG Minister
van Dijk van binnenland
se zaken vindt dat 'gewo
ne' politie-agenten ge
makkelijker moeten kun
nen doorstromen naar de
hogere (officiers)rangen.
Deze kwestie wordt bestu
deerd bij het onderzoek
naar de herwaardering
van politiefuncties dat in
1991 zal zijn afgerond.
In een vraaggesprek met dag
blad Trouw zegt Van Dijk dat
hij de strikte scheiding tussen
Moge en lage politierangen
„ouderwets" vindt. Agenten
met veel praktijkervaring,
kennis van zaken en leiding
gevende capaciteiten zouden
best tot ^inspecteur kunnen
worden bevorderd. Momenteel
kan iemand pas politie-officier
worden als hij of zij is afgestu
deerd aan de Apeldoornse po-
litie-academie.
Bij het functiewaarderingson-
derzoek wordt ook nagegaan
of de beloning voor bepaalde
functies al dan .niet moet wor
den «verhoogd. De minister
zegt dat het hem niet zal ver
bazen als in 1991 zal blijken
dat er meer salariskosten voor
de politie moeten worden uit
getrokken.
Van Dijk ontkent dat de poli
tiemensen dankzij hun acties
van eind vorig jaar al
risverhoging hebben
„Wat er uit de bus is gekomen
is een tijdelijke toelage, in af
wachting van de uitslag van
het functiewaarderingsonder-
zoek. Daar zijn ook tijdelijke
financieringsbronnen voor
aangeboord". Ook zonder de
politie-acties zou die toelage er
volgens van Dijk zijn geko
men. „Ik kan best begrijpen
dat andere groepen, zoals ver
pleegkundigen, zeggen: zie je
wel, alleen als je hard actie
voert boek je resultaten. Toch
hou ik vol: de politie-acties
waren niet nodig geweest". De
minister zegt dan ook dat hij
de verpleegkundigen en on
derwijzers „die het ook zwaar
t.e verduren hebben", recht in
ere ogen kan kijken.
Vrijdag 17 maart verschijnt deze krant met de special
Komt er na de teleurstellende verkoopcijfers in 1988 dit
jaar een opleving in de verkoop van nieuwe auto's? Zeker is
dat u via de special AUTO'89 een publiek bereikt dat geïn
teresseerd is in auto's. Bovendien wonen deze mensen in
een welvarend deel van Nederland.
Informatie over de adverteermogelijkheden in deze special
wordt u graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, bereik
baar onder nummer 071 - 122 244.