Utrechtse theologische universiteit „in crisis Conciliair Proces en calvinisten: „Zeg maar wat moeten we doen' Êcidóe Comant ijr kerk wereld beroepingen Mis brieven lezers SINDS IK DE KRANT BEZORG WEETIK HET NIEUWS EERDER DAN M N VADER. EeN internist van Academisch Medisch Centrum (AMC) ien Amsterdam die tevens lid is van de Gezondheidsraad, <,jer S.A. Danner, zette gisteren in het tv-discussieprogramr an( „Het Capitool" uiteen, dat het voorgestelde onderzoek ju!en over die groep seropositieven meer duidelijkheid zou kunn verschaffen. Het zou bijvoorbeeld antwoord kunnen gev op de vraag hoe de verspreiding van het virus zich ontwilet kelt onder jongeren van 14 tot 20 jaar, zodat de voorlichti ^ijd zonodig meer in het bijzonder op die groep zou kunnen wi den toegespitst. >weer GEESTELIJK LEVEN/OPINIE QtidteQowiant MAANDAG 27 FEBRUARI 1989 PAGINA Bit „Doopsgezinden zijn geestelijk dieptepunt gepasseerd" DEN HAAG De doopsgezinde predikant ds. L. Laurense heeft de indruk dat de doopsgezinde gemeenten in Nederland „geestelijk het dieptepunt zijn gepasseerd". Hij schrijft dit in de Kroniek van het Doopgezind Jaarboekje, dat melding maakt van een daling van het ledental met 3 procent. Een verdere getalsmatige achteruitgang zal volgens de emeritus-predikant uit Zutphenhem voorlopig alleen nog het gevolg zijn van de ongunstige leeftijdsopbouw binnen de Doopsgezinde Broeder schap. De 137 doopgsgezinde gemeenten in Nederland telden aan het eind van 1988 17.280 leden. Dat waren er 531 minder dan het jaar daarvoor, heeft Laurense uitgerekend. Het aantal dopelingen dat hij heeft kunnen achterhalen blijft eveneens bescheiden: 49. Raad van Kerken gaat nadenken over Europese eenwording LEIDSCHENDAM De Raad van Kerken in Nederland heeft een taakgroep ingesteld die zich gaat bezinnen op de toene mende eenwording van de twaalf landen van de Europese Ge meenschap. De eerste activiteit van de taakgroep, die onder leiding staat van dr. J. Niessen, is een. verklaring opstellen met het oog op de Europese verkiezingen in juni. In die verklaring zal ervoor worden gepleit de democratie op Europees niveau te versterken, meldt de taakgroep nu al. De taakgroep zal nagaan wat de gevolgen van eenwording zijn voor vraagstukken die de aandacht van de Raad van Kerken hebben, zoals migratie, armoede, sociale zekerheid en de eman cipatie van vrouwen. In het najaar hoopt de taakgroep een conferentie te beleggen. De kankeraar zal zelfs in het paradijs nog wel iets te emmeren vinden. Henry David Thoreau Joodse contacten met RK Kerk bevroren NEW YORK De inter nationale joodse gemeen schap heeft alle contacten met de Rooms-Katholie- ke Kerk bevroren uit protest tegen de gang van zaken rond het klooster in Auschwitz. Dit heeft het internationale joodse comité voor interreligieu ze betrekkingen (IJCIC) te New York bekend ge maakt. Het IJCIC betreurt ten zeer ste dat de RK Kerk zich niet houdt aan de afspraken uit fe bruari 1987. Toen kwamen hoge vertegenwoordigers van het Vaticaan en de internatio nale joodse gemeenschap overeen dat het Karmelietes senklooster binnen twee jaar naar een plaats buiten het ter rein van het voormalige con centratiekamp Auschwitz zou worden verplaatst. Op de af gesproken datum (woensdag 22 februari) bleek daar niets van te zijn terecht gekomen. De joodse organisaties schor ten de gesprekken met het Vaticaan op tot het klooster daadwerkelijk is verplaatst. In het IJCIC werken samen het Joods Wereldcongres, het Amerikaans Joods Comité, B'nai B'rith International, het verband van interreligieuze contacten in Israël en de Raad van Synagoges in de Verenig de Staten. Kerk moet vluchtelingen beleid overheid kunnen corrigeren GRONINGEN De kerk mag zich in bijzondere geval len - als de menselijkheid be dreigd wordt - het recht voor behouden het overheidsbeleid te corrigeren. Dat is de mening van prof. dr. J. Roldanus, hoogleraar theo logie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij doelde hierbij met name op de activiteiten van de stichting INLIA (In ternationaal Netwerk van Lo cale Initiatieven voor Asiel zoekers). Deze kerkelijke or ganisatie verschaft momen teel onderduikadressen aan uitgeprocedeerde Syrische asielzoekers die met uitzetting worden bedreigd. Dit werd zaterdag in Gronin gen namens Roldanus betoogd tijdens een door het INLIA georganiseerd congres over vluchtelingenbeleid. Volgens Roldanus zal de situ atie voor vluchtelingen na de eenwording van europa in 1992 veel slechter worden. Dat is het gevolg van het zo genoemde akkoord van Schengen. Frankrijk, Duits land en de Beneluxlanden willen daarin een éénduidig vluchtelingenbeleid vastleg gen. „Dat krijgt in ieder geval tot gevolg dat een vluchteling die geweigerd is in de ene staat, ook niet welkom is in de andere staat", aldus Rolda nus. Nederlands Hervormde Kerk Beroepen te Tjerkgaast-St. Nlcolaas- ga-ldskenhuizen-Doniaga-Legemeer (toez.) G.W. Smith te Rinsumageest- Sybrandahuis. Aangenomen naar Hoevelaken (tweede predikantsplaats) C.J.P. van der Bas te Noordeloos. Bedankt voor Amersfoort P. van der Kraan te Bleskensgraaf. - Gereformeerde Kerken Beroepen te Tzum drs. G. Olde, kan didaat aldaar, die dit beroep heeft aangenomen. Aangenomen naar Zuld-Bei|erland drs. R. van Gorkum, kandidaat al daar. Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt Aangenomen naar Ommen H.J. Sie gers te Leek, die bedankte voor Ten Boer en voor Giessendam en Neder- Hardinxveld. Christelijke Gereformeerde Kerken Bedankt voor Leerdam J.P. Boiten te Schiedam. UTRECHT „Het conci liair proces leidt er vaak toe dat mensen vooral als ze een calvinistische ach tergrond hebben, in een activistische houding schieten. Als ik ergens een lezing heb gehouden, vragert ze onmiddellijk: „Wat moeten we doen?", haast met een ondertoon van: Als u ons dat niet zegt, voelen we ons schul dig". Prof. dr. E. Schuurman Dat zei de gereformeerde theoloog dr. L. Schuurman uit Arnhem zaterdag in Utrecht op de tweede werkdag voor het conciliair proces, waar het thema „gerechtigheid" cen traal stond. Ruim 500 mensen waren op de studiedag afge komen, terwijl aan zo'n 100 mensen „nee" verkocht moest worden. Volgens Schuurman is ge rechtigheid het sleutelbegrip FOTO: DIJKSTRA voor het conciliair proces. Het heeft alles te maken met de beide andere thema's: vrede en heelheid van de schepping. Europeanen vullen het ge rechtigheid vaak in vanuit het eigen belang. De He breeuwse intuïtie gaat juist uit van het belang de ander, of het andere; God of de dieren. Schuurman zei dat de Thora ook leert dat we dingen en dieren recht moeten doen. Er wordt vaak geen recht gedaan aan de eigenheid van bomen, dieren, gesteenten, die zijn naar hun aard. Ze zijn niet van ons, dat moeten we besef fen, ze zijn, zoals Calvijn het zei, „het bruidskleed van God". De wereld is dus geen wegwerpwereld". Schuurman riep op tot daden. „De inhoud van het conciliair proces kennen we al lang. Ons probleem vandaag is: waarom doen we het dan niet?" In de discussie kwam naar voren dat het moeilijk is om aan zowel gerechtigheid, als vrede, als behoud van de schepping te werken. De be langen van deze drie spreken elkaar soms ook tegen. Bo vendien komen uit ae derde wereld geluiden naar ons toe, dat de milieuproblematiek een typisch westers probleem is. Schuurman: „Het conciliair proces kan gebruikt worden als een verhulling van zeer geprononceerde westerse ei genbelangen. Uit de derde wereld wordt ons de vraag gesteld, of we hier niet het ge vaar lopen, dat het sterven van onze bomen belangrijker is, dan het sterven van de ar men". Met andere woorden: (als voorbeeld) onze zorg voor het milieu kunnen wij gebrui ken om het armoede/rijk- domvraagstuk te laten lig gen". Niet diep Volgens prof. dr. E. Schuur man, bijzonder hoogleraar wijsbegeerte en Eerste Ka merlid voor de RPF gaat het Conciliair Proces niet diep ge noeg in de analyse. De relatie tussen deze problemen (ge rechtigheid, vrede en heel heid van de schepping) en de godsverduistering of seculari satie ontbreekt volgens hem. Schuurman sprak op een stu diedag over het Conciliair Proces in Amersfoort. De or ganisatie van de dag berustte bij de Evangelische Hoge school. Sinds de middeleeuwen zijn filosofie en wetenschap, aldus de RPF-senator, steeds meer onder invloed komen te staan van wat hij noemde het tech- nicisme. Technicisme heeft te maken met de grondhouding van de mens, dat hij heel de werke lijkheid naar zijn hand wil zetten. Dit technicisme be heerst op dit moment de tech niek, de wetenschap, de eco nomie, de landbouw, de ge zondheidszorg, de organisatie, de politiek enzovoorts. De mens streeft naar een technisch paradijs. „Dit is een utopie; wij kunnen geen nieu we wereld scheppen", aldus Schuurman. Hij trok een pa rallel met de torenbouw van Babel. Ook toen dachten dé mensen dat ze hun leven in eigen hand konden nemen. Christenen zijn medeschuldig aan de Babelcultuur van nu, betoogde Schuurman. Juist zij moeten zich echter „bekeren van het technicisme", omdat de verwachting hebben van de komst van het Rijk van God. Godsdienst vrijheid is geen absoluut recht ARNHEM Mag een domi nee van de kansel ten over staan van een paar honderd toehoorders roepen dat een kerklid die zich uit de kerk laat uitschrijven daarmee au tomatisch God en diens gebod de rug toe keert? De president van de Arnhemse rechtbank, mr. L. van der Weij, vindt van niet en bepaalde vorige week in kort geding dat er in het kerkblad een rectificatie moet worden opgenomen. Van Riessen verhuisde in 1987 van Lunteren naar Am sterdam, en vroeg om die re den aan de kerkraad hem uit te schrijven als lid van de christelijk gereformeerde kerk in Ede. De kerkraad liet hem daarop weten dat die stap automatisch inhoudt ?lat hij zich niets meer gelegen laat liggen aan God en diens Gebod. Van Riessen zegt ech ter Gods woord en gebod wel degelijk te achten. Het uit schrijven uit de Edese kerk zou daar niet aan af doen. Wat hem helemaal in het ver keerde keelgat schoot was dat hij in een kerkdienst op eerste kerstdag werd omschreven als 'goddeloos'. Samen met de verzamelde gemeente vroeg de Edese dominee Van Am- stel aan de Heer zich over Van Riessen te ontfermen. Volgens de president wordt hier de vrijheid van menings uiting en de godsdienstvrij heid gebruikt om een verte kend Deeld van Van Giessen te schetsen. De Edese domi nee had namelijk nagelaten om vanaf de kansel ook het standpunt van Van Riessen weer te geven. Deze nalatig heid vindt de president on rechtmatig. Via het kerkblad kunnen de gelovigen binnen kort nu ook de mening van Van Riessen vernemen. De christelijke gereformeerde hoogleraar dr. W. van 't Spij ker uit Apeldoorn meent ech ter dat de Arhemse rechtbank voor haar beurt heeft gespro ken. Volgens hem is de eis van de rechtbank „lariekoek" want kan een rechter niet ei sen dat een gebed wordt ge rectificeerd. Bovendien is hij „vresèlijk bang" voor de juris prudentie van dit geval. „Als de rechter zich met een gebed gaat bemoeien kunnen we nog wat beleven", zegt hij. Kerkrechterlijk waren er vol gens hem nog mogelijkheden geweest voor Van Riessen. Zo had Van Riessen volgens hem tegen de beslissing van de kerkeraad hem niet te willen laten uitschrijven in beroep kunnen gaan bij de classis. Drie jaar gele den kwam Cora- zon Aquino aan de macht op de Filipijnen; ter gelegenheid daarvan werd zaterdag een speciale mis ge vierd. Op de foto: Een zin gende Aquino samen met le den van haar re gering. UTRECHT De Katho lieke Theologische Uni versiteit Utrecht (KTUU) verkeert in een crisis, zo meent de rector van deze instelling, prof. dr. F.J.A. de Grijs. Hij liet dit vori ge week horen tijdens de academische zitting van de KTUU in de Janskerk te Utrecht. Niet alleen heerst er een „diepgaand gevoel van onbe hagen en onmacht" in af wachting van het rapport van de Verkenningscommissie Godgeleerdheid, waarin waarschijnlijk kritiek op het wetenschappelijk peil van de KTUU zal staan. Ook is er volgens de rector een „gevoel van onzekerheid en geprik keldheid" naar aanleiding van het onderzoek dat de aartsbisschop van Utrecht laat instellen naar de overeen stemming van het lespro gramma met het geloof en de leer van de RK Kerk. De Grijs volgde onlangs prof. dr. H. Wegman op die zijn prie sterambt heeft neergelegd. Het bestuur van de universi teitsraad van de KTUU heeft vorig jaar juni een gesprek gehad met de Verkennings commissie over de eerste uit komsten van het werk van de commissie. De commissie doet in opdracht van de regering onderzoek naar het weten schappelijk niveau van alle door de overheid gesubsi dieerde theologische opleidin gen in Nederland. Tijdens dit gesprek bleek, aldus De Grijs, dat de KTUU „pas begonnen was aan enige vorm van se rieuze zelfkritiek". Wel heeft dit er toe geleid dat de KTUU kritischer is geworden bij de beoordeling van haar eigen wetenschappelijk onderzoek en meer aandacht heeft ge kregen voor de wetenschap pelijkheid van haar onder wijs. Het onderzoek dat de aartsbis schop van Utrecht, kardinaal dr. A.J. Simonis, laat instellen naar de katholiciteit van de opleiding, roept volgens De Grijs binnen de KTUU onze kerheid, geprikkeldheid en soms zelfs wantrouwen op. Het kan namelijk worden ge zien als een inbreuk op de wetenschappelijke vrijheid. De KTUU krijgt niet alleen kritische vragen van de rege ring en de leiding van de RK Kerk. Ook intern valt er kri tiek te beluisteren, aldus De Grijs. Zo signaleren sommigen het risico dat de KTUU ge heel „verkerkelijkt" raakt en geen rekening meer houdt met wat in de samenleving leeft. Ook worden er binnen de KTUU vragen gesteld naar de band met de RK Kerk. Kan een universiteit als de KTUU zich in geweten blijven bin den aan een kerk, waarin de gezagsstructuren een zo straf bestuur mogelijk maken dat aan inzichten, verlangens en eisen van onderop vaak syste matisch lijkt te worden voor bijgegaan, zo vragen sommi gen zich volgens De Grijs af. Tenslotte kampt de KTUU met een „zorgelijke terug loop" van het aantal studen ten. Enkele studenten en staf leden houden zich sinds me dio 1988 bezig met de vraag, hoe jongeren enthousiast ge maakt kunnen worden voor de theologiestudie. Tl Brieven graag kort en duidelijk geschreven. De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten. Ouderbescherming Uw commentaar van afgelo-iiuitu„itiu w pen woensdag over Ouderbe- zaï 'zïjn"'Yvonne Ke'uis'zëi scherming is mij uit het hart gegrepen. De instanties als de Kinderbescherming, JAC e.d. hebben in Nederland een on gekende macht. Jammer dat juist altijd de bonzen daarvan in het nieuws komen en niet de slachtoffers van die praktij ken. Zaterdag 18 februari j.l.bracht de NCRV-televisie daar een indrukwekkende dis cussie over in het programma „Welles, Nietes" waarin vooral ouders aan het woord kwamen die nauwelijks hun emoties de baas konden. Jammer dat zo'n tv-uitzending op een tijdstip valt (17.35-18.30 uur) waarin de kijkdichtheid niet optimaal haar kritiek op die Kinderbe scherming: „Er moet altijd een schuldige zijn" van die instan ties. En precies, daar gaat het niet altijd om. Het doel van de Kinderbescherming, JAC, RI AGG etc. is te proberen ouders en kinderen met elkaar in goede harmonie te brengen, maar dat schijnt niet het voor opgezette doel te zijn. Dat in toenemende mate kinderen vanaf 12 jaar van huis weglo pen en met een aantal in krui pruimtes de nachten doorbren gen moet in onze maatschappij toch een teken aan de wand zijn. H. Paalvast, DEN HAAG. Overhaaste beslissing et 1< STAATSSECRETARIS Dees van volksgezondheid heioor met opmerkelijke snelheid een voorstel afgewezen voor e )e ai verplicht maar anoniem bloedonderzoek op aanwezighe!e van het virus dat aids veroorzaakt. „Vooralsnog" is hij v ,orr,c mening dat het nut van zo'n onderzoek niet opweegt teg - het grondwettelijk recht op bescherming van de privacy c dé zeggenschap over het eigen lichaam. De staatssecreta ivee sluit echter niet helemaal uit, dat een groeiend aids-gevaar rand ons land in de toekomst tot een andere afweging zou kunn£ leiden. DiE gedachtengang van de heer Dees komt enigszins ovi een met het standpunt van een kleine minderheid in de ai<f" commissie van de Gezondheidsraad. Die commissie heeft m grote meerderheid de staatssecretaris geadviseerd de v«i plichte, maar anonieme aidstest wèl in te voeren. De twF tegenstanders binnen de commissie van de Gezondheidsra| zijn net als de heer Dees van mening, dat de situalp rond aids in ons land nog niet zodanig is, dat de rechten vj de burger zouden moeten wijken voor het belang van 1 volksgezondheid. VOLGENS verklaringen van medische deskundigen ko| het moment dat de aidsepidemie ook in ons land ernstig vormen zal hebben aangenomen onvermijdelijk en met ras schreden naderbij. De ontwikkeling gaat gelukkig mind snel dan aanvankelijk werd gevreesd, maar toch verdubb het aantal patiënten, dat nu 737 bedraagt, op het ogenblik jaar. Over het aantal seropositieven dat met het virus is smet maar bij wie de ziekte zich (nog) niet heeft voorgedai bestaat grote onzekerheid. De schattingen lopen uiteen v 20.000 tot 40.000. De voorgestelde anonieme test op blo dat toch al voor andere doeleinden wordt onderzocht z aan die onzekerheid een einde moeten maken. pur( STAATSSECRETARIS Dees, die „niet helemaal uitsluit iver( een groeiend aidsgevaar in ons land in de toekomst tot e ander besluit over het voorgestelde onderzoek zal leidei ra lijkt zich niet te realiseren dat zo'n onderzoek jaren zal v(,en't gen voordat de eerste conclusies kunnen worden getrokki >eld Het ziet er naar uit dat de heer Dees „vooralsnog" een ov^elii haaste en verkeerde beslissing heeft genomen. I )E> GEEF VOOR DE BEHANDELING VAN SUIKERZIEKTE GIRO 5766 Aanhoudend buiig DE BILT (KNMI) De om- vangrijke depressie die bij ons het afgelopen weekeinde de druk tot een absoluut record deed dalen, ligt het komende etmaal boven de noordelijke Noordzee en neemt uiterst langzaam wat in betekenis af. Enkele oceaanstoringen met flinke regengebieden volgen een erg zuidelijke koers en be wegen zich vanaf de oceaan via noord-Spanje naar Italië. Zij laten ons weer voorlopig nog ongemoeid. Ons land ligt binnen het stromingsveld dat aanwezig is rond de Noordzee- depressie. Met krachtige tot stormachtige winden wordt bij ons lucht aangevoerd die van af IJsland naar de Britse Ei landen stroomt en vervolgens met een wijde boog ons land vanuit het zuidwesten bereikt. Deze lucht is sterk onstabiel van opbouw. Daardoor vor men zich hierin talrijke buien. Ook de komende 24 uur zullen deze soms met hagel, natte sneeuw en flinke windstoten over ons land trekken. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig voor morgen en woensdag: Zuid-Seandinavië: hoofdzakelijk veel bewolking. Van tijd tot tijd regen, wat meer naar hét noorden in het binnenland sneeuw. Middagtempera- tuur van 4 graden langs de zuid- en westkusten tot om het vriespunt rond Oslo. Britse Eilanden: half tot zwaar be wolkt. Vooral in het noordwesten re genbuien, in de wat hogere delen van noord-Engeland en Schotland ook sneeuw. Middagtemperatuur van 5 graden in noord-Schotland tot 9 gra den in het zuidwesten. Denemarken, noordwest-Duitsland, Benelux en noord-Frankrijk: half tot zwaar bewolkt. Vooral meer naar het noorden talrijke buien, soms met ha- fel of natte sneeuw. In Noordwest- 'rankrijk en België op woensdag weinig of geen buien en meer opkla ringen. Middagtemperatuur van 5 f;raden in Denemarken tot 9 graden angs de Kanaalkust. Midden- en zuid-Duitsland, oost- Frankrijk: meest veel bewolking. Af en toe regen of buien. In de middel gebergten boven 500 meter sneeuw buien. Middagtemperatuur 4-8 gra- West- en midden-Frankrijk: eerst veranderlijk bewolkt en plaatselijk een bui. Woensdag vanuit het westen regen. Middagtemperatuur van' 14 graden bij de Pyreneeën tot 9 graden meer naar het noorden. Alpengebied: eerst vooral langs de Alpen noordzijde regen en boven 800 meter sneeuw. Woensdag vooral in 'i 3e; hoog Middagtemperatuur aan de Alp noordzijde 4-8 graden, aan de Alp zuidzijde tot 12 graden. Noord-Spanje, Franse Middellant Zeekust, Noord-Italië en Noord-Jt goslavië: eerst in noordoost-Italiè i gen wegtrekkend naar het oostï Woensdag van west naar oost "1S nieuw regen. Middagtemperatuur riiet 16 graden, in de Povlakte lager, aai Zuid-Spanje en Portugal: vrij zonnig., Meer naar het noordwesten r- noord-Portugal bewolking en i lijk regen. Middagtemperatuur 13- graden, langs de Spaanse zuidooom kust tot 23 graden. vai Midden- en Zuid-Italië, Zuid-Joel slavië en Griekenland: eerst regen mogelijk ook onweer wegtrekke naar het oosten. Woensdag vrij zcp"a; nig maar in west-Italië weer opkEeei mende regen. Middagtempera tujafw van 14 graden meer naar het ntXyg], den tot 18 graden in het zuiden. WEERRAPPORT HEDENMORGEN Zuld-llmburg regen II bew. 18 14 Los Angeles onbew. Rlo de Janeiro zw. bew. PI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2