Comité bepleit „adoptie"
bedreigde Roemeense dorpen
EEN NIEUWE AUTO EN
TOCH OP VAKANTIE!
Nederlandse"
Estlanders
vieren vrijheid
in alle stilte
or
Sovjetunie en Israel praten snel verder Britsesoldaat
Khomeini's Death Threat
SALMON RUSH DIE ck
Saudiërs: Rushdie
bij verstek berechten
zes maanden lang
0% rente:
BUITENLAND
QtidM<2owuvnt
DONDERDAG 23 FEBRUARI 1989 PAGINA 5
j door
diep
bele-
t, zijn
d, hij
iit mij
i diep
bele-
op-
Iran-
door
unda-
icties,
- ooit
ag de
jitge-
Teruggestuurde
vluchtelingen
in Iran
geëxecuteerd
)EN HAAG Van de'negen
raanse vluchtelingen die eind
vorig jaar door Turkije werden
eruggestuurd naar Iran, zijn
er zeven meteen over de grens
in Iran geëxecuteerd. De ande
twee stonden op de nomina-
om als vluchteling naar Ne-
lerland te komen en hebben
iet waarschijnlijk dank zij tus-
ienkomst van hun advocaat
Groen overleefd. Ten
minste vijf van de negen te
ruggestuurde Iraniërs waren
als vluchteling erkend door
het Hoge Commissariaat voor
de Vluchtelingen in Ankara.
Voordat de Iraniërs echter met
Ankara gereisde Ne
derlandse delegatie in contact
konden komen, werden ze
ilotseling opgepakt.
)e Europese commissie voor
de mensenrechten stelt een
onderzoek in. Volgens de ver
eniging Vluchtelingenwerk is
een formeel protest echter niet
voldoende: „Terugsturen van
een vluchteling naar zijn eigen
land geldt als de grootste zon
de tegen het mensenrecht. Dit
moet gevolgen hebben voor
het Nederlandse en Europese
buitenlandse beleid. Zeker nu
Turkije lid van de EG wil
worden".
Jeltsin in
Moskou weer
op voorgrond
MOSKOU Boris Jeltsin, de
voormalige communistische
>artijchef van Moskou, is gis-
eren definitief aangewezen
ils kandidaat voor het eind
naart te verkiezen Congres
van Volksafgevaardigden,
leltsin, die in november 1987
loor Sovjet-president en par
tijleider Michail Gorbatsjov
vanwege zijn kritiek op de
jartijleiding werd ontslagen,
treeg 532 stemmen op een bij
eenkomst van het kiescomité
het Huis van de Vakbonden
Moskou. Tegenkandidaat
levgeny Brakov, directeur
van het autobedrijf ZIL, sleep
te 570 stemmen in de wacht.
Jeltsin zei tegen de leden van
het kiescomité dat hij een
overtuigd voorstander is van
Gorbatsjovs beleid, „maar," zo
voegde hij eraan toe, „vanuit
tactisch oogpunt heb ik mijn
eigen mening".
doodgeschoten
De ministers Arens (rechts) en Sjevardnadze (links) na afloop van
hun urenlange gesprek in Cairo.
FOTO: AP
CAIRO Het meer dan drie uur
durende gesprek van gisteren tus
sen de Israëlische en Rusissche mi
nisters van buitenlandse zaken
krijgt snel een vervolg. Ambtenaren
uit beide landen zullen op korte ter
mijn gaan praten over alle proble
men waarbij de landen betrokken
zijn, met name natuurlijk over de
kansen op vrede in het Midden-
Oosten.
werden verbroken. „Ik kan niet zeggen kan er zonder de Sovjetunie nooit een
dat we het over alles eens waren, maar vredesproces komen". Op een conferentie
dat hadden we ook niet verwacht. We in Jeruzalem heeft de tweede man van de
hebben een periode van twintig jaar ach- PLO de Israëlische regering opgeroepen
ter de rug, waarin we niet of nauwelijks directe besprekingen met de PLO te hou-
met elkaar hebben gesproken. Nu we den. De boodschap van Salah Khalaf, ook
weer contact hebben zijn we tot de con- bekend onder zijn strijdnaam Abu Iyad,
clusie gekomen dat er juist enorm veel is was ingesproken op een Israel binnenge-
om over te praten, terwijl we daarvoor smokkelde videoband. Het was een van
veel te weinig tijd hebben", aldus de Is- de meest verzoenende PLO-voorstellen
raelische ministers Arens. Een uitnodiging tot nu toe. Khalaf zei te hopen dat, „voor
aan Sjevardnadze voor een officieel be- het te laat is", de Israëlische leiders net als
zoek aan Israel wees de Rusissche minis- de PLO tot het standpunt zouden komen
ter echter vooralsnog af, omdat volgens „dat twee volkeren en twee staten in dit
Met het gesprek tussen de ministers Arens hem „de tijd daarvoor nog niet rijp is". Hij land moeten samenleven". De Israëlische
en Sjevardnadze lijkt een forse stap gezet zei verder dat zonder de medewerking premier Shamir wees in een reactie con-
op de weg naar het herstel van de diplo- van Israel „nooit een oplossing kan wor- tacten met de PLO af. „Met de PLO kan
matieke betrekkingen tussen beide lan- den gevonden voor het conflict in het niet worden onderhandeld",
den, die na de Zesdaagse Oorlog van 1967 Midden-Oosten. Maar aan de andere kant
„NEDERLAND MOET BEHALVE PRAAG OOK ROEMENIE AANKLAGEN"
AMSTERDAM De Ne
derlandse regering moet
een procedure aanspan
nen tegen Roemenië we
gens flagrante schendin
gen van het in januari ge
sloten Europese akkoord
over veiligheid en men
senrechter* Zo'n protest is
temeer geboden, nu Ne
derland een aanklacht
heeft ingediend tegen Tje-
choslowakije, waar de
mensenrechten op minder
grote school worden ge
treden dan in Roemenië.
Dat zegt professor dr. S.
Alexandrescu, woordvoerder
van het Nederlandse Roeme-
nië-Comité in oprichting. Roe
menië, dictatoriaal geregeerd
door president Ceausescu,
heeft verleden maand in We
nen het slotakkoord van de
CSVE-conferentie onderte- zeker
kend en daarmee beloofd de
mensenrechten te eerbiedigen.
Bovendien heeft het land zijn
handtekening gezet onder de
bepaling dat de 35 CSVE-lan-
de internationale ge-
den elkaar ter verantwoording meenschap dat Ceausescu
kunnen roepen, als zi;
dat de gemaakte afspraken
overtreden worden. Daar is
volgens Alexandrescu in het
geval van Roemenië wel heel
duidelijk sprake van. De Roe
menen voelden dat zelf ook
wel aan toen ze in Wenen als
enigen bezwaren bleven ma
ken tegen het slotakkoord en
uiteindelijk tegen heug en
meug tekenden.
Isolement
„We tekenen het akkoord wel,
maar we respecteren de bepa
lingen niet", riep de Roemeen
se minister van buitenlandse
zaken. „Dat kan natuurlijk
niet", zegt Alexandrescu. „Als
je iets tekent, moet je het ook
naleven". Volgens hem heeft
Roemenië met het akkoord in
gestemd, omdat Ceausescu het
niet verdragen kon in een nog
groter isolement te geraken,
opzichte van de
andere Oosteuropese landen
die het Weense slotdocument
alle wel hebben ondertekend.
Dat sprankje gevoeligheid
Wenen heeft laten zien, geeft
Alexandrescu alle aanleiding
aan te dringen op verdergaand
protest. „Het is heel slim ge
weest van de Westerse landen
om Roemenië te laten teke
nen, want daardoor kan Ceau
sescu tenminste ergens ter
verantwoording worden ge
roepen", aldus Alexandrescu.
Mede om het ook daadwerke
lijk zover te laten komen, is hij
bezig met de oprichting van
een Roemenië-Comité in Ne
derland. De aanzet daartoe
werd spontaan gegeven tijdens
een discussie-bijeenkomst in
november. In het bestuur zit
ten onder meer kamerleden en
vertegenwoordigers van Pax
Christi, IKV, Boekovski-stich-
ting en Helsinki-comité.
Dorpen-actie
De eerste actie die het comité
wil ontketenen is een dorpen-
actie, naar Belgisch voorbeeld.
Ceausescu is van plan 7000
van de 13.000 Roemeense dor
pen te vernietigen en de inwo
ners onder te brengen in zoge-
beter is, zich al jaren mogen
verheugen in belangstelling
uit Nederland, hebben de Roe
menen het moeten doen met
uitsluitend de steun uit ortho
dox-christelijke hoek. Groot
schalig protest bleef uit.
heten agro-industriële centra.
Dat is reden voor Belgische
dorpen om een partnerschap
aan te gaan met Roemeense
dorpen. De Belgen bestoken de
Roemeense autoriteiten met
post, om te laten weten dat het
dorp „geadopteerd" is en ze
schrijven aan de inwoners van j
de dorpen dat zij zich met alle Imago
macht voor hun lot zullen in- Alexandrescu verklaart dat uit
zetten. het „progressieve imago" dat
Bij deze „Operatie Roemeense Ceausescu jarenlang in het
dorpen" wil het Nederlandse Westen heeft gehad omdat hij
comité zich graag aansluiten. in zijn buitenlandse politiek
Ook Nederlandse dorpen zou- van Moskou afweek. Dat in
den Roemeense dorpen tusseri de eigen bevolking van
moeten adopteren. Op die ma- Roemenië door de wringer
nier wordt in elk geval voor- werd gehaald,- ontging de
komen dat de vernietiging van Westeuropeanen. Bovendien
het Roemeense platteland in zijn de gebeurtenissen in Roe-
het geheim geschiedt. We menië zo absurd, dat velen in
moeten laten merken dat we het Westen het nauwelijks
het weten en ertegen proteste- kunnen geloven. Maar nu is
ren, vindt Alexandrescu. het moment gekomen, vindt
Alexandrescu, hoogleraar Roe- Alexandrescu, om daaraan een
meens aan de Universiteit van einde te maken. Als zelfs soci-
Amsterdam, erkent dat de op- alistische broedervolken als de
richting van het Roemenië- Sovjetunie en Hongarije Roe-
Comité rijkelijk laat komt. menie op de vingers tikken,
Terwijl landen als Tjechoslo- kan Nederland niet achterblij-
wakije en Polen, waar de situ- ven.
atie relatief minder slecht tot STEVO AKKERMAN
ROTTERDAM Vilma
Belinfante-Saidlo heeft de
„vrijheid" nog gekend; die
korte periode waarin de
Baltische Sovjet-republiek
Estland onafhankelijkheid
kende. Morgen herdenkt
de Sovjetrepubliek voor
het eerst sinds de commu
nistische annexatie in 1939
openlijk die dag, waarop
Estland in 1918 zijn onaf
hankelijkheid verwierf.
En Belinfante, voorzitter
van de Vereniging van
Estlanders in Nederland,
viert vanuit Rotterdam in
stilte mee.
Heimwee heeft ze nog altijd.
Maar zolang Estland niet vrij
s, ga ik niet terug. Ik ga niet
bedelen bij de Russen voor een
n naar mijn eigen land.
De Russen moeten teruggaan
naar waar ze vandaan komen
de Estlanders met rust la
ten".
Vilma Belinfante beseft heel
dat onafhankelijkheid
de Baltische staten een
droombeeld is. „Daar liggen de
enige ijsvrije havens die de
Sovjetunie in het westen heeft;
ze zijn van militair strategisch
belang en hun springplank
naar het Westen. Die laten ze
nooit meer gaan. De glastnost
en perestrojka geeft mensen
wel iets meer vrijheid, maar er
is nóg steeds maar één partij".
Vrijheid
Belinfante werd in 1922 gebo
ren, vier jaar na het verdrag
van Versailles, dat de Balti
sche staten onafhankelijkheid
verleende na eeuwen van ko
loniale overheersing door
Zweedse, Deense en tsaristi
sche troepen. Lang .konden ze
daar niet van genieten. Duits
land en de Sovjetunie sloten in
1939 een pact waarin de Euro
pese buit verdeeld werd. Est
land viel toe aan de Sovjetu
nie. Stalin liet er geen gras.
over groeien en deporteerde
60.000 Estlanders, bijna de
helft.van de bevolking.
Vilma Belinfante zag in 1944
haar kans schoon. De Duitsers
verlieten de Russische slagvel
den, de Sovjettroepen hadden
voorlopig nog wat anders aan
hun hoofd dan een terugkeer
naar „hun" ijsvrije westkust.
Mevrouw Vilma Belinfante bij haar kast vol herinneringen, foto's, de vlag en kranten uit Estland.
FOTO: CEES VERKERK
Samen met haar eerste man en
haar moeder trok ze de grens
over, om na een half jaar als
verpleegster aan de slag te
gaan in Duitsland. Daar stierf
haar echtgenoot aan longont
steking. Ze ontmoette zij de
Nederlander Belinfante. Ze
trouwden en vertrokken met
de moeder van Vilma in 1951
naar Nederland.
Verpleegster
Het is het verhaal van veel
Estlandse vrouwen in Neder
land. „Na de oorlog bestond de
Vereniging van Estlanders in
Nederland uit tweehonderd
mensen, voor het grootste deel
verpleegsters die met een Ne
derlander getrouwd waren. Nu
zijn er nog vijfendertig leden".
Die komen geregeld bijeen in
de Finse Zeemanskerk in Rot
terdam, waar ze Lutherse
kerkdiensten houden en her
inneringen ophalen. Ook de
onafhankelijkheidsdag zou zo
gevierd worden, maar Vilma
Belinfante kan de organisatie
dit keer niet opbrengen. „Mijn
moeder is inmiddels negentig
en invalide. Ze woont bij ons
in huis en ik zorg voor haar.
En
niemand anders die
de bijeenkomsten organiseert".
Ze werpt een trotse blik op
een vlaggetje met een zwarte,
blauwe en witte balk, dat een
ereplaatsje in de kamer heeft.
„Dat is onze nationale vlag.
Voor Gorbatsjov verscheen,
kon je drie jaar gevangenis
krijgen als je die vlag had. Nu
mag je hem openlijk op straat
dragen. Maar Estland is pas
vrij als hij permanent op de
hoogste toren van de hoofd
stad Tallinn wappert, zonder
dat die rode vlag met hamer
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Kapitein Rob in China
306) Marga is Willy te hulp gesneld en in de machinekamer wer
ken beide meisjes koortsachtig om het mankement aan de moto
ren op te sporen. Wat kan er nu aan haperen? Aha, de brand
stofleiding is verbogen! Bij het camoufleren van het «chip is er
blijkbaar een stuk hout op de leiding gevallen. Terwijl ze nog be
zig zijn het euvel te herstellen, dreunt plotseling een kanonschot
op zee. „Willy," zegt Marga, „de poppen zijn aan 't dansen. Dat
is iets voor jou! Neem je camera, dan maak ik die leiding wel
klaar." Dat laat Willy zich geen tweemaal zeggen en even later is
zij al ijverig met de camera in de weer. Dat wordt een mooie film!
Een gevecht tussen twee jonken; het schip van Wang Hang
wordt de pas afgesneden door de Wenchow jonk van Taaie
Toon, die van het dek van de „Pandora" af het gevecht gade
slaat. Wanneer hij Willy gadeslaat mompelt hij: „Nou, die meisjes
vallen me mee. Ze zijn tenminste niet bang...."
Forlani nieuwe
secretaris Christen
democraten Italië
ROME De Christendemo
cratische Partij heeft gisteren
Arnaldo Forlani gekozen tot
secretaris, een functie die als
de invloedrijkste in de Itali
aanse politiek geldt. Forlani
was de enige officiële kandi
daat voor de post die voorheen
bekleed werd door premier Ci-
riaco De Mita. De verkiezing
van Forlani werd algemeen
beschouwd als een nederlaag
voor De Mita, die voor de bij
eenkomst zijn voorkeur had
uitgesproken voor andere kan
didaten. Als partijsecretaris
heeft Forlani een beslissende
stem inzake benoemingen op
hoge posten in het bedrijfs
leven, het bankwezen en radio
en televisie. De 63-jarige For
lani was van 1969 tot 1973 se
cretaris van de partij en dien
de later acht maanden als pre-
Medestanders
Havel ook
gevangenis in
PRAAG De rechtbank in
Praag die dinsdag de toneel
schrijver Vaclav Havel tot ne
gen maanden cel veroordeel
de, heeft gisteren nog twee
dissidenten gevangenisstraf
opgelegd wegens „straatschen
derij". Vijf verdachten kregen
voorwaardelijke straffen. Ha-
vel en de anderen werden op
16 januari gearresteerd toen zij
probeerden bloemen te leggen
op het Wenceslas-plein waar
zich twintig jaar geleden Jan
Palach in brand stak als pro
test tegen de Russische invasie
in Tsjechoslowakije. Een
woordvoerder van de mensen
rechtenorganisatie Charta 77,
Tomas Hradilek, is gisteren
ondervraagd en in afwachting
van het proces later op de dag
weer vrijgelaten. Hradilek
schreef in januari twee brie
ven aan de Tsjechoslowaakse
regering waarin hij kritiek le
verde op het politieoptreden
tegen demonstranten vorige
maand.
LONDONDERRY In
Noord-Ierland is gisteren een
27-jarige Britse soldaat dood
geschoten terwijl hij met een
bus op weg was om kinderen
van militairen van school op
te halen in Londonderry. Vol
gens een ooggetuige werden er
minstens vijftien schoten op
hem afgevuurd. De verant
woordelijkheid voor de moord
werd opgeëist door het verbo
den Ierse Republikeinse Leger
IRA. De politie van London
derry arresteerde later drie
mannen in verband met de
aanslag.
VSk
s an Extension of 10 fers X
0NI*«g
In New York hielden Amerikaanse schrijvers een betoging voor
de winkel die het boek van Rushdie uit de handel had genomen.
De actie had succes: het boek is er weer gewoon te koop.
FOTO: AP
MECCA De hoogste
geestelijke leiders in Sau-
diarabië willen de omstre
den schrijver Salman
Rushdie bij verstek be
rechten wegens zijn boek
„De Duivelsverzen".
Op die manier kan officieel
worden vastgelegd dat het
boek de islam beledigt, zonder
dat de schrijver er persoonlijk
nadelige gevolgen van onder
vind.
Volgens een bericht in een
van de grootste Saudische
kranten zouden ook geestelijke
(soennitische) leiders uit Pa
kistan, Egypte, India, Marokko
en Jordanië zich bij het voor
stel hebben aangesloten. Op
deze manier kunnen zij af
stand nemen van de Iraanse
(sji'itische) geestelijkheid, die
de schrijver ter dood heeft
veroordeeld.
Het zou niet de bedoeling zijn
enige straf over Rushdie uit te
spreken. Maar tegelijkertijd
kan wel het boek worden ver
oordeeld. Eerder al hadden de
gezaghebbende geestelijke lei
ders van de Al Azhar Moskee
in Egypte verklaard dat er in
de traditie van de Islam geen
enkele basis is te vinden voor
de Iraanse oproep Rushdie
zonder vorm van proces om
het leven te brengen. In plaats
daarvan zouden islamitische
geestelijken de bezwaren tegen
Rushdie te boek moeten stel
len.
De Iraanse leiders blijken ech
ter maling te hebben aan de
opvattingen van hun geloofs
genoten. Zowel geestelijk lei
der Khomeini als president
Khamenei herhaalden gisteren
het doodvonnis. „Een pijl reist
naar het hart van de godslaste-
rende bastaard Rushdie. Hij
moet worden gedood", aldus
een woordvoerder van Kha
menei, die waarschuwde voor
een nieuwe golf van woede
onder islamieten in de wereld,
indien het boek van .Rushdie
verdere verspreiding krijgt.
Khomeini zei dat de nog steeds
voortdurende diplomatieke en
publieke protesten aantonen
dat pogingen om Iran opnieuw
met de rest van de wereld in
contact te brengen tot misluk
ken zijn gedoemd.
In Israel heeft rabbijn Abra
ham Ravitz, leider van de Is
raëlische orthodoxe partij De
gel Hatorah, scherpe kritiek
geuit op „De Duivelsverzen".
De wereld moet volgens hem
ophouden van Rushdie een
heilige en martelaar te maken.
Het boek kwetst de gevoelens
van miljoenen islamieten
doordat het het leven van de
profeet en zijn vrouwen belas
tert. Hoe juist het protest is te
gen de oproep Rushdie te ver
moorden. evenzeer moeten ge
lovige mensen tegen de min
achting van welke religie dan
ook protesteren, aldus rabbijn
Ravitz.
In kringen van de Verenigde
Naties in New York is van
nacht sterk afwijzend gerea
geerd op een voorstel van de
Bondsrepubliek om de Veilig
heidsraad in te schakelen bij
de affaire-Rushdie. De Raad is
bedoeld voor urgente zaken
van oorlog en vrede, niet om
zich uit te spreken in een con
flict om een schijver,' aldus
VN-functionarissen. Bonn zou
ook bereid zijn economische
sancties te treffen. Dat is een
opmerkelijk geluid, want de
Bondsrepubliek loopt nooit
voorop met het nemen van
economische strafmaatregelen.
(ADVERTENTIE)
Wij, de Opel OK-dealers van Nederland,
maken 't mogelijk. Want u kunt dit jaar veilig
en voordelig naar de zon met een perfekte
Opel. Die u tussen 15 februari en 31 maart
zeer voordelig bij ons kunt financieren:
U betaalt pas over 6 maanden. De aan
betaling voor de financieringsovereenkomst
bedraagt slechts 30% van
de aanschaffingswaarde;
meestal is de inruil-
waarde van uw huidige
auto hiervoor al vol
doende.
Betere inruilprijzen.
Wees slim en vermijd de
vakantie-inruildrukte.
We geven méér voor alle
merken, jong en oud. U gelooft 't niet? Kom
maar langs!
OK-gekeurde Opeis van minder dan 4
Dit financieringsaanbod is geldig tussen 15 februari en 31 maan
eenkomst wordt op de daarvoor geldende voorwaarden via GNL
36 maanden. Het maximum te financieren bedrag bedraagt 71
BESLIS VÓÓR 31 MAART.
jaar oud. Dit is dè kans om Opel te gaan rij
den. Want onze showroom staat vol met
eerste klas Jonge" Corsa's, Kadetts, Manta's,
Ascona's en Rekords.
Minder onderhoud, hoge restwaarde.
U zult versteld staan wat de betrouwbaarheid
van Opel u de komende jaren nog gaat schelen
in onderhoudskosten. Èn
van z'n waarde, als u 'm
over een paar jaar weer
inruilt!
Aantrekkelijke
financiering mogelijk.
Na 6 maanden kunt u het
restbedrag volledig bij
ons financieren tegen
aantrekkelijke tarieven.
Derenteoverdathalfjaarnemen wij vooronze
rekening! Vraag in de showroom naar de
financieringsvoorwaarden.
)pels. niett
ma DE OPEL 0K-DEALER.T0T TIMAART VOORDEEL VÓÓR Al IFS "7 OPELQ