Bewaking Israëlische
toestellen verscherpt
Gijzelingsdrama
loopt goed af
Scepsis
over
Britse
therapie
tegen
aids
„Stagnatie
in Sovjetunie
duurt voort
£etdóc(3oma/nt
Van Agt: „EG-landen maken
Nederland zwart in Tokyo"
ROUTINE-CONTROLE NIET VOLDOENDE
t-
Halvering verzuring in 2000 haalbaar
Aanpak milieu is
mogelijk zonder
belastingverhoging
pi
BINNENLAND
DINSDAG 21 FEBRUARI 1989 PAGINA 4 yj-j
Boete van 20.000 gulden voor
Van der Valk-restaurant
ZUTPHEN - Het Van der Valk-motel De Cantharel in
het Gelderse Ugchelen heeft van de economische politie
rechter in Zutphen een boete van 20.000 gulden opgelegd
gekregen, waarvan 10.000 voorwaardelijk met een proef
tijd van twee jaar. De Keuringsdienst van Waren had vo
rig jaar herhaaldelijk bedorven etenswaar aangetroffen.
Garnalen lagen te rotten, stinkende koteletten lagen
naast vers vlees en op een partij rollade stond dik schim
mel, zo blijkt uit rapporten van de dienst. Ook werden er
dikke lagen aangekoekt vuil gevonden. In de stinkende
bierkelder lag eveneens een tapijt van schimmel. Direc
teur M. Zeeuw van der Laan van de Cantharel voerde als
reden aan dat het werk hem boven het hoofd was ge
groeid. De officier had geëist dat de directeur en vier
koks een cursus „praktische hygiëne in de horeca" zou
den volgen. Die eis werd door de politierechter afgewe-
Hoger beroep tegen
uitspraak babymoord
ARNHEM Het openbaar ministerie heeft
pro forma hoger beroep aangetekend tegen de
uitspraak van de Arnhemse rechtbank een
Velps echtpaar te ontslaan van rechtsvervol
ging. Het echtpaar bracht vorig jaar juni samen
met een vriendin hun tien weken oude zoontje
op gruwelijke wijze om het leven. De recht
bank volgde met de uitspraak het advies van
het Pieter Baan Centrum, dat stelde dat het
echtpaar op het moment van de moord volle
dig ontoerekeningsvatbaar was en dat de kans
op herhaling uiterst gering is. De vriendin
kreeg tbr opgelegd. Omdat vandaag de termijn
afloopt dat in hoger beroep gegaan kan wor
den en de zaak zeer complex is, besloot de offi
cier van justitie de rechtsgang te verlengen.
Deetman op bres
voor prof. Swaab
DEN HAAG Minister Deet
man van onderwijs en weten
schappen vindt niet dat hersen-
specialist prof. Swaab onzorg
vuldig heeft gehandeld bij de
presentatie van zijn onderzoek
van de hersenen van homosek
suele mannen. Evenmin is spra
ke van een eenzijdige medische
theorievorming, aldus de minis
ter. Deetman antwoordt dit op
vragen van PPR-kamerlid
Lankhorst. Deze wilde onder
meer weten of het wetenschap
pelijk verantwoord is uitspra
ken te doen op grond van on
derzoek van vijftien aan aids
overleden mannen.
Hulp van Bukman voor
bestrijding nekkramp
DEN HAAG Minister Buk
man voor ontwikkelingssamen
werking heeft een half miljoen
gulden beschikbaar gesteld
voor de bestrijding van de nek
kramp-epidemie in de Etiopi-
sche provincie Gama Gofa. De
epidemie heeft inmiddels aan
vierduizend mensen het leven
gekost. Om te voorkomen dat
de ziekte zich verder verbreidt,
wordt een grootscheepse inen
tingscampagne op touw gezet.
De Nederlandse organisaties
Cebemo en Memisa zijn belast
met de coördinatie van de cam
pagne. Het geld wordt gebruikt
voor de aankoop van vaccins,
injectienaalden en medicijnen.
DEN HAAG Nederland dreigt een zware tol te moeten betalen voor het feit dat
komende vrijdag geen lid van het koninklijk huis naar de begrafenis van Hirohito gaa
EG-landen die wèl een hoge afvaardiging sturen, proberen bij Japan in het gevlij t
komen ten koste van Nederland. In een interview met het Algemeen Dagblad zegt out
premier Van Agt, ambassadeur van de Eurbpese Gemeenschap in Tokyo, aanwijzinge aanv
te hebben dat „belanghebbenden uit andere EG-lidstaten" geprobeerd hebben Neder ,^et
land zwart te maken tegenover het Japanse bedrijfsleven. „Daarbij werd aangevoerd d;
Nederland een vijandige houding ten aanzien van Japan inneemt, gezien het gebrek aa
gewicht van de Nederlandse delegatie voor de begrafenis", aldus de voormalige premie
Ook Van Agt vindt dat ons land in de persoon van minister Van den Broek (buitenlant j-J'j'g.
se zaken) een te lage afgevaardigde naar de begrafenis stuurt. „Mag je dat hypocrit
noemen? Ik denk van wel. We hebben 1989 tot Japan-jaar uitgeroepen. We herdenke
dat er 380 jaar betrekkingen tussen Nederland en Japan bestaan. Dat is toch niet h(
meest voor de hand liggende jubileum. Nee, we zijn er kien op om geld te verdienen. O
19 april komt voor dre herdenking prinses Margriet naar Tokyo. Dan wèl. Typisch Ne
derlands".
ine
gei
NTI/
jd da
It vo
:inge
it var
te po
ilen,
ond<
de b«
tatuu
SCHIPHOL Op een ge
wone dinsdag als vandaag
komt volgens de dienstre
geling één El Al-toestel
uit Tel Aviv op Schiphol
aan en vertrekt er één in
omgekeerde richting.
Vannacht om een uur of
half vier het is dan in
middels woensdag
strijkt er opnieuw een
wit-blauw toestel neer op
de luchthaven. En net als
altijd staan op het moment
van landen witte pantser
wagens langs de baan.
Volgens de draaiboeken van
de dienst luchtvaart van de
rijkspolitie zijn de pantser
wagens niet meer dan een
routine-maatregel bij aan
komst en vertrek van Israë
lische toestellen. Na signalen
over terreurdreiging die bij
de Binnenlandse Veiligheids
dienst (BVD) zijn binnenge
komen is de bewaking op
Schiphol even geen routine
meer, maar werkelijk me
nens. Bij de beveiliging
wordt rekening gehouden
met schietende terroristen in
de vertrekhal, met een bom
in een koffer, ja zelfs met on
verlaten die luchtdoelraket
ten zouden willen afvuren.
Na de aanslagen op de lucht
havens van Rome en Wenen
in 1985 werden de veilig
heidsmaatregelen verscherpt
op diverse Europese luchtha
vens, waaronder Schiphol.
Het totale detachement van
de rijkspolitie op Schiphol is
toen gebracht op 162. Van
tijd tot tijd worden ver
scherpte controles uitgevoerd
bij vluchten van El Al, naast
de toch al uitzonderlijke
voorzorgsmaatregelen die
voor de maatschappij worden
getroffen.
Surveillance
Buiten de vertrekhal bij de
parkeerhavens vindt tijdens
de uren dat een toestel ver
trekt of aankomt een gecom
bineerde surveillance plaats
van rijks- en luchthavenpoli-
tie. Een pantserwagen houdt
de wacht op de stoep, waar
naast politiemensen in kogel
werende vesten en met kara
bijnen hun spiedend oog
langs de automobilisten laten
gaan. Het inchecken van El-
Al-passagiers gebeurt op een
afgezet deel van de vertrek
hal, ook wel eens „het fort"
genoemd. Daar staan nog
eens vijf tot tien bewakers
die hun aandacht richten op
de balie van de Israeli's.
Hoewel minder duidelijk
zichtbaar voor het lekenoog
stapt hier ook een handvol
Israëlische bewakingsbeamb
ten rond, sportief gekleed en
met wapens (met vergunning
en medeweten van de ver
antwoordelijke instanties) in
weekend-tassen.
Incheckbalie 17, zo ongeveer
de veiligste plaats op de hele
luchthaven, is beveiligd met
explosie-smorende schotten.
De beveiligers hebben er de
beschikking over speciale
glazen schotten die bij explo-
De vrachtjumbo van El Al op Schiphol kreeg gisteren nog meer bewakig dan gebruikelijk.
FOTO: DIJKSTRA
sies de scherven zo leiden
dat passagiers een zo groot
mogelijke kans van overle
ven hebben. Ook zijn er aan
het dak bouwkundige aan
passingen doorgevoerd om
passagiers zo veel mogelijk te
vrijwaren van neerstortend
puin of glas. In dezelfde
„dode" hoek van de vertrek
hal is ook een gepantserde
controlebalie van de mare
chaussee geplaatst.
Het zijn veiligheidsmaatrege
len die hier nog wat uitzon
derlijk overkomen, maar die
in Israel heel gewoon zijn.
De Israeli's voeren op hun
eigen luchthavens minutieu
ze inspecties uit op bagage en
toestel. Het is wellicht voor
een deel hieraan te danken
dat van de internationale
terreuracties van de laatste
jaren maar een klein deel
rechtstreeks tegen Israel of
tegen de toestellen van haar
nationale luchtvaartmaat
schappij was gericht.
ARJEN VAN DER SAR
UTRECHT Een gijze
ling in de Utrechtse recht
bank is gistermiddag goed
afgelopen. Een 31-jarige
man gijzelde gedurende
vier uur zijn ex-vrouw,
haar echtgenoot, een ad
vocaat, een gezinsvoogdes
en een griffier. De man
wilde met zijn actie een
nieuw onderzoek afdwin
gen naar een bezoekrege
ling met zijn kinderen.
De man trok een vuurwapen
en gijzelde de slachtoffers, na
dat de kinderrechter een be-
zoekregeling had afgewezen.
Hij eiste dat opnieuw naar zijn
kant van de zaak werd geke
ken. Een speciale onderhande
laar van de politie sprak enige
keren met de man en gaf hem
ook afschriften van het dossier
over zijn zaak.
Na vier uur werd de gijzeling
in alle rust beëindigd. Op een
persconferentie na afloop ver
klaarde de politie dat aan de
eis van de man is toegegeven.
„Dat kan, zolang het niet gaat
om het publiekelijk capitule
ren voor onzinnige eisen", al
dus hoofdcommissaris Wiarda.
Daar ging het volgens hem in
dit geval niet om. Omdat de
man geen bedreigingen uitte
of een ultimatum stelde, be
sloot de politie de zaak rustig
aan te pakken en niet het ar
restatieteam in actie te laten
komen.
t verlaat in allerijl de Utrechtse rechtbank nadat een 31-jarige man een gijzelingsactie
FOTO: 'T STICHT
Kamer wil meer vaart achter
milieuvriendelijke landbouw
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Alle land
bouwdeskundigen in de Twee
de-Kamerfracties hebben gis
teren kritiek geuit op het tem
po waarin minister Braks
(landbouw) zijn Meerjarenplan
Gewasbescherming tot stand
brengt. De bewindsman be
loofde de Kamer de zogeheten
geïntegreerde (milieuvriende
lijke) landbouw nu voortva
rend te zullen stimuleren.
De bewindsman toonde zich
bereid de proefprojecten met
geïntegreerde landbouw uit te
breiden tot alle agrarische sec
toren. Momenteel worden al
leen proeven in de akkerbouw
gehouden.
De Kamer drong er bij de mi
nister op aan schadelijke be
strijdingsmiddelen in de land
en tuinbouw zo snel mogelijk
te verbieden. Daarnaast moet
ook de ontwikkeling van al
ternatieve middelen krachtig
worden bevorderd.
Het afgelopen jaar is slechts
één nieuw middel toegelaten
tot het arsenaal van alternatie
ve bestrijdingsmiddelen. „Ik
ben daar ook wel van ge
schrokken", zei Braks. „We
hebben behoefte aan een ruim
gesorteerde hoeveelheid mid
delen". Het CDA-kamerlid Es-
selink legde er de nadruk op
dat het niet zozeer om een
breed scala aan middelen moet
gaan, zoals de minister aan
voerde, maar om een „noodza
kelijk scala".
De VVD'er Braams waar
schuwde echter voor het uit
sluiten van zeer effectieve
middelen. Verboden moeten
bij uitzondering worden ge
hanteerd. In bepaalde situaties
wil hij bijvoorbeeld voor het
middel methylbromide onthef
fingen blijven toestaan.
UTRECHT
InternisLd ir
dr. J. Lange van het Acaa^
demisch Medisch Centrum*
in Amsterdam is na ziji lus
bezoek aan het Verenigciwo
Koninkrijk niet erg ondeh
de indruk van een nieuw m<
methode om ernstig ziekt
;US£
f
apje:
hers
dri
aidspatiënten weerbaarde lger
te maken tegen het aidsvi terr
rus. Eind januari kwamctie
deze therapie in de publiieter
citeit. Onderzoekers uit d<
Verenigde Staten en Enk
geland noemden de therafk "l
pie hoopgevend. NederöL
landse aidsdeskundigen
reageerden destijds terugtjsf
houdend. k>s
Bij de methode, de zogenoeni" j,
de passieve immuuntherapif i
wordt gebruik gemaakt var
het bloedplasma van seroposs1"2611
tieven, mensen die met hen g
aidsvirus zijn besmet. Dezjukk
mensen zijn niet ziek omdiSpre
hun bloed rijk is aan antistol -
fen die het virus tegenhouder
Hun bloedplasma wordt vi
transfusies ingebracht bij aic sde
spatiënten die wel ziek zijiar
door een gebrek aan antisto ften
fen. Het nieuwe plasma ren
volgens de onderzoekers de a
braak van het immuunsys
teem. „Bij de patiënten waarb6^1"1
de therapie is toegepast, is ol t St<
jectief gezien niets verbetenfpart
Sommige voelen zich wat bepk
ter, maar dat is niet zo vresflor^
lijk indrukwekkend. Dat ka
ook door een psychisch effec
komen", zegt Lange.
In het AMC zal binnen enkel
maanden een klein onderzoe
naar de nieuwe therapie va
start gaan. „Dat is om te ki
ken of de methode kwaad kaï
Van een therapie wil ik
spreken, het gaat om eer
periment", aldus Lange. H
wil daarbij niet meer aan vi
aidspatiënten betrekken.
ar e
rtha
jdag
•;LV'
RAPPORT BEPLEIT HERINVOERING 100 KM:
DEN HAAG De zure
regen kan rond de eeuw
wisseling met vijftig pro
cent zijn gereduceerd. Dit
is mogelijk door het toe
passen van reeds bestaan
de en niet buitensporig
dure maatregelen. Zo
dient bijvoorbeeld de
snelheidslimiet op de au
tosnelwegen weer overal
te worden teruggebracht
tot 100 km per uur. Dat
staat in het rapport „Naar
een nationaal beleid tegen
de verzuring" van de
Stichting Maatschappij en
Onderneming (SMO), dat
gisteren is gepresenteerd.
De drie sectoren verkeer,
landbouw en industrie moeten
elk evenveel bijdragen aan de
vermindering van de verzu
ring. Daarbij wordt gedacht
aan simpele methoden die
vooruit lopen op toekomstige
maatregelen, die veel duurder
zijn en vaak nog in een ont
wikkelingsfase verkeren. Prof.
W. Beek van de Technische
Universiteit Delft, een van de
auteurs van het rapport: „Dit
is het pakket maatregelen.
waarmee je móet maar vooral
ook kan beginnen".
De verzuring door mest in de
landbouw kan in elk geval al
sterk worden teruggedrongen
door de uitgereden mest direct
om te ploegen. Daardoor krijg
je een aanzienlijke reductie
van de ammoniak-uitstoot in
de lucht. In de elektriciteis-
voorziening wordt gedacht aan
het extra inzetten van gas in
de centrales, in plaats van ko
len en olie. Verder moet naast
het weer omlaag brengen van
de maximumsnelheden het
openbaar vervoer worden uit
gebreid en het gebruik ervan
worden gestimuleerd.
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
VVD-LEIDER VOORHOEVE:
(Van onze
parlementaire redactie)
DEVENTER VVD-
fractieleider Voorhoeve
meent dat er tal van mo
gelijkheden zijn om de
uitgaven voor het milieu
beheer te vergroten zon
der de belastingen te ver
hogen. Tijdens een partij
bijeenkomst in Deventer
somde hij gisteren een
scala van maatregelen op
waardoor de kool (het mi
lieu) en de geit (belasting
verhoging) kunnen wor
den gespaard.
Voorhoeve erkende de nood
zaak om in de komende vijf
jaar ongeveer vier miljard gul
den méér uit te geven aan het
milieu. Volgens hem hoeft
echter de overheid daar niet
alleen voor op te draaien,
maar ook het bedrijfsleven en
de burgers. „Dat is mogelijk
zonder schade aan de welvaart
en zonder belastingverhogin
gen".
Bij het beleid dat de VVD
voorstaat moet het principe
„de vervuiler betaalt" als uit
gangspunt worden gehanteerd.
„Ieder hoort zijn eigen reke
ning te betalen. Anders wor
den rekeningen naar anderen
of naar de toekomst doorge
schoven", betoogde Voorhoe
ve. „Dit houdt ook in dat de
kosten van de milieuzorg zo
veel mogelijk in de prijzen van
produkten moeten worden op
genomen. De consument krijgt
dan een beter en schoner,
maar ook een duurder pro-
dukt. Dat moeten we er voor
over hebben".
De VVD wil voorts dat de bur
gers heffingen gaan betalen op
bepaalde milieuvervuilende
produkten. De opbrengst van
die heffingen kan volgens
Voorhoeve in de vorm van
lastenverlichting en subsidies
(bijvoorbeeld voor de aankoop
van schone auto's) weer aan de
burgers worden teruggegeven.
„Ook de overheid zelf zal
meer in het milieu moeten in
vesteren", aldus Voorhoeve.
Het extra geld dat daarvoor
nodig is kan naar zijn mening
worden verkregen door ver
der te gaan met de verkoop
van staatsbezittingen èn door
een verschuiving aan te bren
gen in de begroting van het
ministerie van VROM. Het
milieu moet meer geld krijgen
en de volkshuisvesting min-
Een andere bron voor extra
milieu-uitgaven van de over
heid is in VVD-ogen de econo-
njische groei, die zorgt voor
toename van belasting-inkom
sten en vermindering van de
uitgaven voor werkloosheids
uitkeringen. Voorhoeve: „Als
er een verstandig financieel
beleid wordt gevoerd en als te
vens wordt doorgegaan met
loonmatiging, kan het finan
cieringstekort in de jaren '90-
'94 ook nog met twee procent
omlaag worden gebracht".
AMSTERDAM - De Sovjetu
nie zal de komende jaren blij
ven kampen met een stagne
rende economie. Partijleider
Gorbatsjov heeft elementen
van het marktmechanisme in
gevoerd, maar de oude bu
reaucratie is blijven bestaan.
Er is een nieuw systeem ge
creëerd, maar het oude is niet
vernietigd. Die systemen ko
men met elkaar in conflict en
wat resulteert is voortdurende
stagnatie. Dit heeft de Russi
sche econoom Stanislav Mens-
jikov gisteren gezegd in een le
zing aan de Universiteit van
Amsterdam.
Communisme
Mensjikov heeft een indruk
wekkende carrière achter de
rug. Hij was professor in Mos
kou en Novosibirsk, werkte bij
de Verenigde Naties en was
van 1980 tot 1986 adviseur op
de internationale afdeling van
het Centraal Comité van de
Communistische Partij van de
Sovjetunie. Hij is nu hoofdre
dacteur van het tijdschrift
„World Marxist Review", dat
in Praag wordt uitgegeven.
Onlangs heeft Mensjikov sa
men met de Amerikaanse eco
noom John Kenneth Galbraith
een boek geschreven onder de
titel „Capitalism, communism
and coexistence". Daarover zei
hij gisteren dat was gekozen
voor de term „communisme",
omdat die beter zou verkopen
in het Westen dan „socialis
me".
De economische groei in de
Sovjetunie is volgens Mensji
kov kleiner dan de officiële
cijfers aangeven. De indices
die worden gebruikt om de
groei te corrigeren voor priis-
veranderingen zijn niet ade
quaat. Mensjikov raamt dat
het Russische bruto nationale
produkt met 2 tot 2,5 procent
per jaar groeit, terwijl officieel
wordt gesproken van een
groeivoet van 5 procent.
De oorzaak van de geringe
economische groei ligt volgens
Mensjikov in het conflict tus
sen de gevestige bureaucratie
en het nieuwe economisch sy
steem met een grotere rol voor
het marktmechanisme. „Hoe-
ind:
ik d
[en li
1 ol
it h;
t Zu
ïval
Etic
tse c
Russische bureaucratie zullei
zeker slachtoffers vallen. D
helft van de bureaucraten
andere baan kunnen vin
den in het management of bin N
een onderzoeksinstituut. Eeiftrga
deel kan met pensioen wordei
gestuurd. „En de rest, tja, voofe
hen zal het een tragedie zijn'
aldus Mensjikov.
wel fabrieken volgens de wet
handelingsvrijheid hebben,
zijn ze in de praktijk niet vrij",
aldus de econoom.
Remedie
Om de bedrijven werkelijke
vrijheid van handelen te ge
ven, zouden de vijfjarenplan
nen moeten verdwijnen, aldus
Mensiikov. Dat is nog met ge
beurd. Daardoor blijven de mi
nisteries zich verantwoordelijk
voelen voor de vervulling van
de economische plannen en
blijven ze orders geven aan
bedrijven, die daardoor niet
autonoom kunnen handelen.
Hetzelfde gebeurt op het plat
teland. Daar wordt de produk-
tievrijheid van familiebedrijf
jes en collectieve ondernemin
gen aangetast door de regiona
le partijorganisaties. Die blij
ven zich bemoeien met de pro-
duktiedoelen, aldus de Russi
sche econoom. De perestrojka
is dan ook niet geheel ge
slaagd.
Mensjikov pleit als remedie
voor de afschaffing van de mi
nisteries en de regionale par
tijorganen. Bovendien moeten
de particuliere en de collectie
ve sector zo veel mogelijk
worden gestimuleerd om een
einde te maken aan het staats
monopolie in veel sectoren.
Bij het ontmantelen van de
iühei<
winc
nbe
dank
Steun p
De Sovjetunie zal ook na d
hervormingen geen kapitalis-^-^
tisch systeem krijgen. „De toe y
komst van het socialisme i V
geen kapitalisme, het is eei T
nieuw soort socialisme", aldu
Mensjikov. Het nieuwe sy
steem heeft drie kenmerken
De belangrijkste economisch
kracht komt uit de particulierl
en de collectieve sector, dj
openbare diensten zoals ge
zondheidszorg en onderwij
blijven gratis en de maal
schappij kent een rechtvaard:
ge inkomensverdeling.
Mensjikov denkt dat de herj
vormingen van Gorbatsjov eeig_
succes zullen worden. VoorL
waarde is dat de economischW) W
hervormingen samengaan mepjd a
ideologische hervormingen etèft z
dat de macht van het militairflk. E
apparaat wordt verkleind. Dfkkei
steun onder de bevolking is ii»
elk geval groot genoeg, alduln d<
de econoom. In de
