Belgische politie zit nu
op spoor „grote jongens"
Najibullah „de os" geeft
zich niet zo gauw gewonnen
Gruwelijkheden van
Rode Khmer gaan door
Turkse regering
erkent marteling
ONTVOERING VDB WERPT NIEUW LICHT OP BENDE VAN NIJVEL
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
BUITENLAND CsidócSou/UMlt zaterdag is februari 1989 pagina 4 lil
Directeur Imhausen
doet zelfmoordpoging
LAHR De directeur van het West-
duitse chemische bedrijf Imhausen, dat
in Libië geholpen zou hebben bij de
bouw van de omstreden gifgasfabriek
bij Rabta, heeft geprobeerd zich van het
leven te beroven. Dat heeft de West-
duitse politie bevestigd. Directeur Hans
Renner (60) werd donderdagmiddag
door bosarbeiders bewusteloos in zijn
auto aangetroffen waar hij een een do
delijk middel had geslikt. Gisteravond
was de industrieel, in het ziekenhuis,
buiten levensgevaar maar nog steeds
buiten bewustzijn. In'het Duitse parle
ment heeft de oppositie gisteren heftige
kritiek geleverd op de manier waarop
de regering-Kohl de affaire-Rabta heeft
behandeld.
VN-commissie
veroordeelt
Israel
GENÈVE De VN-commis
sie voor de Mensenrechten
heeft op haar zitting in Genè-
ve Israel veroordeeld wegens
wat zij noemt brute behande
ling, martelen en doden van
mensen in de bezette gebie
den. Alleen de VS, Canada en
zes Europese landen stemden
tegen de resolutie, waarin de
commissie ook opriep tot be
ëindiging van Israels „bezet
ting en Palestina", die „een
grove schending van mensen
rechten vormt".
Sovjetambassadeur
bij EG benoemd
MOSKOU De Sovjetunie heeft de
naam bekendgemaakt van haar ambas
sadeur bij de EG. De benoeming vindt'
plaats krap een jaar na de wederzijdse
erkenning van EG en de Oosteuropese
tegenhanger Comecon. Het is Vladimir
Ghemjatenkov (50), een economisch
specialist, die verscheidene hoge func
ties heeft vervuld in de staf van het
centraal comité van de partij en in het
buitenland. Cuba en Hongarije zijn tot
dusverre de enige Comecon-leden die
ambassadeurs bij de EG hebben. Polen,
Tsjechoslowakije en de DDR hebben al
mensen benoemd, maar deze zijn nog
niet gearriveerd. De EG heeft nog geen
enkele ambassadeur bij een Comecon-
land benoemd.
WASHINGTON De Rode Khmer maakt zich schuldig
aan gruwelijkheden tegen vluchtelingen uit Kampuchea
in kampen in Thailand. De manier van optreden doet
denken aan de wijze waarop onder het Khmer-bewind
van 1975 tot 1979 meer dan een miljoen inwoners van
Kamouchea werden afgeslacht. Dat zegt Asia Watch, een
particuliere Amerikaanse mensenrechtenorganisatie, in
een rapport over de Rode Khmer. In kampen in Thai
land worden meer dan 100.000 mensen vrijwel gevangen
gehouden door de Rode Khmer. Mensen worden gemar
teld, willekeurig geexecuteerd, gedwongen te werken en
uitgehongerd, aldus Asia Watch. Intussen begint morgen
in de Indonesische hoofdstad Jakarta informeel overleg,
waar gezocht zal worden naar een oplossing voor de
kwestie-Kampuchea. De kans op succes is echter zeer ge
ring.
ANKARA In de afgelopen acht jaar
zijn in Turkije zeker 32 politieke gevan
genen overleden als gevolg van marte
ling. Dit heeft de regering in Ankara
volgens een Turkse krant toegegeven.
Het Engelstalige dagblad „Turkish Dai
ly News", baseert zich op een niet gepu
bliceerd document dat volgens de krant
naar ambassades in het buitenland ge
stuurd is. Met dit document in de hand
zouden de ambassades kunnen reageren
op een recent verschenen rapport van
de mensenrechtenorganisatie Amnesty
International. Daarin stond dat in Tur
kije 144 politieke gevangenen gemarteld
zijn tot ae dood er op volgde.
Pretoria verbiedt
twee tijdschriften
JOHANNESBURG De Zuidafrikaanse
regering heeft twee anti-apartheidstijd
schriften een verschijningsverbod van
drie maanden opgelegd. „Grassroots" en
„New Era" werden vorig jaar gewaar
schuwd dat zij verboden zouden worden
of een censor van de regering toegewe
zen zouden krijgen, als zij ondermijnende
artikelen zouden publiceren. Grassroots,
een weekblad van 72 anti-regeringsorga
nisaties in Kaapprovincie, werd opge
richt in 1980 en heeft een oplage van
rond de 40.000. Van New Era, een popu
lair kwartaalblad, worden per uitgave
ongeveer 3.000 kopieën verkocht. De
Zuidafrikaanse regering heeft eerder de
tijdschriften Weekly Mail, New Nation
en South tijdelijk verboden.
Overvloed narische Eilanden klopt er ook al niets van. In
plaats van de overvloed aan zon die je daar zou
Wie het de afgelopen weken nog niet geloofde mogen verwachten, is er de afgelopen dagen
dat het weer volstrekt van slag is, kan er nu sprake geweest van een overvloed aan regen,
toch niet meer omheen. Gisteren in het hele Een zondvloed is misschien nog beter gezegd,
land bijna-winterse koude; vandaag een tempa- want onder meer in Las Palmas (foto) werd gro-
ratuur van boven de tien graden. En op de Ca- te schade aangericht. FOTO: AP
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL De ontvoe
ring van de Belgische
oud-premier Paul Vanden
Boeynants lijkt de Belgi
sche politie te leiden naar
de oplossing van een gi
gantische reeks misdrij
ven, die de afgelopen ja
ren aan 32 mensen het le
ven heeft gekost en de da
ders een buit van vele
tientallen miljoenen fran
ken heeft opgebracht.
Het parket in Brussel hult zich
in een volledig stilzwijgen,
maar de zenuwachtige sfeer
waarin momenteel gerechtelij
ke dossiers uit alle hoeken van
het land naar het imposante
Paleis van Justitie in Brussel
worden overgebracht wijzen
erop, dat Justitie zelf ernstig
rekening houdt met verban
den die nooit eerder werden
gelegd.
De politie in België en, via In
terpol, haar collega's in de
buurlanden zijn op de eerste
plaats met man en macht op
zoek naar Patrick Haemers.
Volgens de autoriteiten in Bel
gië is deze 36-jarige reus uit de
Brusselse gemeente Schaer-
beek een sleutelfiguur, die on
der meer betrokken is geweest
bij een reeks spectaculaire
overvallen op geldauto's. Maar
dat is mogelijk nog lang niet
alles.
De overvallen op de geldtran
sporten, die steeds goed geor
ganiseerd waren en waarbij
mensenlevens niet werden
ontzien, doen qua methodiek
sterk denken aan de nooit op
gehelderde supermarkt-over
vallen van de Bende van Nij-
vel, waarbij in de jaren '83-'85
in totaal 28 slachtoffers vielen
en waarbij voor een deel de
zelfde wapens werden ge
bruikt.
In de Bende-overvallen zijn
veelvuldig de namen genoemd
van twee Brusselse oud-rijks
wachtofficieren, Bouhouche
en Beyer, die beiden ook wor
den verdacht van de moord, in
januari '86, op Juan Mendez,
commercieel directeur van de
wapenfabriek FN. In deze
zaak wordt ook de naam van
Haemers genoemd en er zijn
enige aanwijzingen, dat hij er
inderdaad mee te maken heeft
gehad.
Zowel Mendez als Beyer wa
ren bekenden van VDB. Beyer
bood de oud-premier tegen be
taling aan diens fiscale dossier
te doen verdwijnen, om zo een
veroordeling wegens belas
tingfraude en valsheid in ge
schrifte te ontlopen.
Daarnaast houdt Justitie er nu
rekening mee dat Patrick Hae
mers de nooit teruggevonden
„reus" is, die bij een aantal aan
de Bende van Nijvel toege
schreven overvallen door ge
tuigen is gezien.
Als de bende rond Haemers
inderdaad verantwoordelijk is
voor de Bende-overvallen op
de supermarkten, de moord op
Mendez, de ontvoering van
VDB en de raids op de geld
transporten, dan hebben de
Belgische politiediensten nu
een tegenstander van formaat
tegenover zich. Volgens bron
nen uit het milieu zou de Ben
de van Haemers uit dertig a
veertig criminelen bestaan,
waarvan het merendeel het
„afgeleide" werk doet (bevoor
rading van wapens en vlucht
wagens, het op valse naam hu
ren van garages en apparte
menten) en een harde kern
van tien twaalf gangsters het
eigenlijke werk voor haar re
kening neemt.
Deze groep heeft al vaak gede
monstreerd dat het gebruik
van vuurwapens haar eerste
antwoord is op zelfs maar de
geringste tegenstand. Bij min
stens een gelegenheid wachtte
zij de politie zelfs op, om haar
met machinegeweren onder
vuur te nemen. De weten
schap dat deze groep recent de
hand wist te leggen op een
niéuwe voorraad handgrana
ten, mitrailleurs en explosie
ven, is voor de politie in België
een extra reden om de komen
de dagen zeer omzichtig te
werk te gaan.
PESHAWAR Van alle
staatshoofden ter wereld
ispresident Mohammed
Najibullah van Afghanis
tan waarschijnlijk het
minst te benijden. Er is
geen andere wereldleider
van wie zo beslist voor
speld wordt dat hij ten val
komt. Niet alleen door z'n
vijanden, maar in toene
mende mate ook door
vroegere vrienden.
Hij zélf vraagt zich ongetwij
feld ook af hoe lang zijn kwij
nende regiem nog stand houdt.
Hij vraagt zich misschien
eveneens af wat er met hem
zal gebeuren als zijn bewind
bezwijkt. Mogelijk iets in de
orde van moord, openbare
executie, of de rest van zijn le
ven in ballingschap in een
dacha", een buitenhuis, aan
de rand van Moskou.
Hét „Sovjettijdperk", oftewel
de oorlog die een land ver
woestte en het leven kostte
aan meer dan anderhalf mil-
joén Afghanen, is voorbij. De
Russen zijn eindelijk naar huis
teruggekeerd, de president
achterlatend in zijn paleis,
voor het eerst bewaakt door
zijn eigen mannen. Najibullah
ziet zich geconfronteerd met
zwaarbewapende guerrilla's,
die hunkeren naar wraak en
naar een overwinning. En op
de Sovjetrussische militaire
hulp kan hij niet meer reke
nen. „Hij moet één ding goed
begrijpen; hij maakt geen
schijntje kans", waarschuwt
een Europese analist.
De Afghaanse president, wel
iswaar geleid door een meedo
genloos streven naar macht, is
echter niet op z'n achterhoofd
gevallen en ook geen lafaard.
Ondanks alles blijft hij erop
vertrouwen dat zijn regering
het wel zal redden. En hij
heeft duidelijk te kennen ge
geven dat hij bereid is daar
voor te vechten.
Verder staat hij open voor on
derhandelingen met iedereen
die met hem wil praten. Maar
waar hij uiteindelijk op aast is
de schijnbaar steeds groter
wordende verdeeldheid onder
de Afghaanse verzetsleiders.
Hij gelooft dat dit de militaire
samenwerking van de muja-
heddin in de weg zal staan, zo
dat ze er niet in zullen slagen
de hoofdstad in te nemen.
Platteland
Najibullahs verleden is nauwe
lijks beschreven en zelfs de
meest volledige biografieën
vermelden niet meer dan wat
oppervlakkige feitjes van zijn
ënge jaren.
ij werd in 1947 geboren in de
oostelijke provinciestad Gar-
dez uit een Pathaanse bourge-
ois-familie. Het grootste deel
van zijn jonge jeugd woonde
hij in de Pakistaanse grensstad
Peshawar, waar nu zijn vijan
den hun hoofdkwartier heb
ben.
Zijn vader, een regeringsfunc
tionaris die Kabul vertegen
woordigde in Gardez, trachtte
de contacten tussen de eeuwig
ruziënde Pathaanse stammen
te verbeteren en te bevorde
ren. Zo kreeg de jonge Naji
bullah zijn eerste lessen in de
kunst van het onderhandelen,
waarin hij inmiddels zeer be
dreven is. Hij maakte van zijn
kennis op effectieve wijze ge
bruik en slaagde erin om veel
stamhoofden uit het gebied
rond Kabul voor zijn regering
te winnen en dus tegen de
plaatselijke mujaheddin-lei-
ders.
Najibullah bezocht in Kabul de
'élitaire Habibia school, waar
hij bekend stond als een ijveri
ge student. Daarna, in 1965,
ging hij medicijnen studeren
aan de universiteit van Kabul.
Tien jaar deed hij erover om
zijn graad te behalen. Zijn op
leiding heeft hij evenwel nooit
in de praktijk gebracht.
Gevangenis
Het was in zijn studententijd
dat Najibullah actief werd in
de politiek, en wel voor de ra
dicale linkervleugel. Hij ver
koos dialectisch materialisme
(de marxistische wereldbe
schouwing) boven islamitisch
fundamentalisme, organiseer
de demonstraties en werd lei
der van de Parcham (dat bete
kent vlag) vleugel van de
Communistische Partij, die
toen nog in de kinderschoenen
stond.
Zijn politieke activiteiten de
den hem ten minste twee maal
in de gevangenis belanden,
waaronder een keer omdat hij
de auto van een voormalige
Amerikaanse vice-president,
Spiro Agnew, met eieren had
bekogeld.
Op de universiteit kreeg Naji
bullah de bijnaam „de os" en
zo wordt hij nog steeds ge
noemd. Niet alleen vanwege
zijn omvangrijke postuur (hij
weegt honderd kilo en is niet
groot), maar ook vanwege zijn
kracht. In de vrije tijd die hem
restte naast studeren en poli
tiek bedrijven deed hij aan
worstelen en gewichtheffen.
Kapitein Rob in China
302) Maar elders op het schip heeft men de bevelen van Wang
Hang wèl verstaan en nu springen van alle kanten nieuwe bela
gers op Rob en Taaie Toon aan. t/We moeten ons er doorslaan!"
schreeuwt Taaie Toon, maar Rob heeft geen tijd hem te antwoor
den. Hij slaat juist een Chinees, die hem een beentje heeft willen
lichten, tegen het dek. Taaie Toon heeft inmiddels de verschan
sing bereikt en met een behendigheid, die men van hem niet zou
hebben verwacht, springt hij op het dek van de „Pandora". Maj-
ga is op het lawaai afgekomen en staat gereed met een revolver
om eventuele achtervolgers warm te ontvangen. Nu Rob nog.
Maar die heeft pech, want juist wanneer ook hij zich over de ver
schansing wil werpen, springt een Chinees uit een schuilhoek te
voorschijn en slaat beide armen om Robs linkerbeen, terwijl hij
zich pardoes laat vallen. Rob struikelt en met een smak valt hij
op het dek. Daar hebben die gele kerels hem zowaar toch nog te
pakken gekregen....
De universiteit bood hem na
tuurlijk tevens de gelegenheid
andere jonge radicalen te ont
moeten, zowel binnen als bui
ten de communistische partij.
Veel van hen leiden nu guer
rilla-groeperingen tégen hem.
Ambassadeur
In de jaren dat de Khalq (Af-
ghaans vpor het gewone volk)
vleugel 'van de communisti
sche partij het voor het zeggen
had na de marxistische coup
van 1978, werd Najibullah,
plus nog een aantal andere
Parchafn-leiders, op bedekte
wijze, het land uitgewerkt. Hij
werd benoemd -tot ambassa
deur van Teheran.
Hij en zes ambassadeurs van
andere steden, onder meer die
van Islamabad en Washington,
legden zich niet bij hun ver
banning neer en namen de be
nen, met medeneming van de
ambassadekas. Ze verdwenen
ergens in Oost-Europa. In
1979, toen de Sovjettroepen
Afghanistan binnenvielen,
keerde Najibullah freer terug
naar de hoofdstad, samen met
Barbrak Karmal. De laatste
werd de nieuwe president in
de door de Sovjetunie gesteun
de Parcham-regering.
Najibullah was een ambitieus
en fervent aanhanger van het
communisme, overtuigd dat
Afghanistan dringend behoef
te had aan een ingrijpende
verandering. Daartoe behoor
den ook de radicale landher
vormingen die de regering na
1980 trachtte door te voeren.
Moskou zag in hem een be
trouwbare bondgenoot en
maakte hem hoofd van de ge
heime politie, de KHAD,
waarmee hij de rechterhand
van de president werd. Deze
functie bekleedde hij totdat hij
zelf in 1986 het presidentschap
overnam.
Het feit dat Najibullah de
KHAD leidde een wrede
en alom gehate organisatie, op-
feleid door de KGB, die door
e jaren heen duizenden te
genstanders gevangen nam,
martelde en vermoordde is
waarschijnlijk de belangrijkste
reden waarom Najibullah mo
menteel in zo'n knellende po
sitie verkeert.
Folteringen
Alhoewel keiharde bewijzen
ontbreken, zijn de mujaheddin
leiders ervan overtuigd dat
Najibullah persoonlijk de hand
had in de folteringen van te
genstanders. Het is in elk ge
val zo dat ze het hem nooit
zullen vergeven dat hij zo'n
lange tijd hoofd was van de
politie. „Voor mij maakt het
geen verschil of hij nu zelf de
zweep hanteerde of niet
het komt op hetzelfde neer.
Hij is verantwoordelijk", aldus
een Afghaan iri ballingschap.
Toen het Kremlin op een ge
geven moment besefte dat het
geen steek wijzer werd in Af
ghanistan, werd Najibullah
aangewezen om de bijna
voortdurend dronken Karmal
te vervangen. De laatste kreeg
een enkele reis Sovjetunie
aangeboden en het Russische
persbureau Tass liet weten dat
Karmal „wegens gezondheids
redenen" was afgetreden.
Vast staat dat president Gor-
batsjov handig gebruik heeft
gemaakt van Najibullahs hang
naar macht en zijn trouw aan
Moskou toen hij hem over
haalde in Kabul te blijven.
Onderwijl maaiden de Sovjets
geleidelijk maar gestaag het
gras voor zijn voeten weg.
„Niemand anaers van de rege
ring in Kabul zou dat allemaal
geslikt hebben. Behalve hij.
En hij is bovendien bereid tot
de laatste snik te vechten",
weet de hierboven geciteerde
analist.
Alhoewel gezegd wordt dat
Najibullah wel eens in verzet
kwam tegen Gorbatsjov en
meerdere malen langdurig met
hem in discussie trad, deed hij
meestal precies wat hem ver
teld werd. Dat hield onder
meer in dat hij, vanaf januari
1987, een „vredesoffensief", de
zogeheten Nationale Verzoe-
Godvruchtig
Najibullah is in twee jaar tijd
behoorlijk veranderd. Zo lijkt
zijn regering uiterlijk in bijna
niets meer op een communis
tisch regiem. Hij kruipt als het
ware voor de verzetscomman-
danten en hun politieke lei
ders en loopt nu zelfs te bewe
ren dat hij een godvruchtig
man is. „Ondanks ziin slechte
kaarten heeft hij toch heel re
delijk gespeeld", vindt een
westerse diplomaat.
Toch heeft dit allemaal niets
uitgehaald. Het is daarom niet
onwaarschijnlijk dat, nu de
Russen verdwenen zijn, de
president de komende maan
den zal proberen de Afghaanse
regering zijn eigen agressieve
beleidsstijl op te leggen.
Nog niet zo lang geleden ver
klaarde Najibullah dat hij vijf
honderdduizend mannen on
der de wapenen had, die allen
klaarstonden om voor hem te
vechten. Westerse deskundi
gen komen zelfs met de ruim
ste schattingen nog niet op een
vijfde van dat aantal. Ook
wordt betwijfeld of de gewone
dienstplichtigen stand zullen
houden als het tot een gevecht
met de mujaheddin komt.
Niemand weet, Najibullah zelf
ook niet, hoeveel tijd hem nog
rest of wat er gaat gebeuren
met zijn vrouw Fatana, die
hoofd van een school is in Ka-
bul. Ook voor zijn befaamde
twintig minnaressen, die hij
volgens de geruchten over
laadde met dure kado's zoals
Russische auto's, is de toe
komst onzeker.
„Wat er zal gebeuren valt met
geen mogelijkheid te voorspel
len", zegt de diplomaat. „Het is
heel aannemelijk dat hij
opeens in een vliegtuig rich
ting Moskou zit. En evengoed
dat hij hier over twee jaar nog
rondhangt. Maar zo lang hij
hier is, duurt de oorlog voort".
Midden - Oosten
krijgt geen
voorrang Baker
WASHINGTON De
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken James
Baker heeft een beroep
van zijn Nederlandse col
lega Van den Broek van
de hand gewezen, om snel
een vredesinitiatief voor
het Midden-Oosten te ne
men. Dat meldde gisteren
de New York Times.
Een recente missie van Euro
pese ministers naar het Mid
den-Oosten zou Van den
Broek hoopvol hebben ge
stemd over de kansen op een
doorbraak in het Midden-
Oosten. Maar een pleidooi bij
Baker voor een Amerikaans
initiatief zou zijn afgewezen
met als argument, dat de tijd
er nog niet rijp voor is. De
nieuwe Amerikaanse minis
ter zou willen dat er eerst
een gesprek komt tussen Is
rael en Palestijnse leiders in
de bezette gebieden. Pas als
er enige mate van wederzijds
vertrouwen is, willen de
Amerikanen eventueel gaan
denken over een breder ini
tiatief.
In Washington wordt alge
meen aangenomen dat bij
het stellen van prioriteiten
op het gebied van de buiten
landse politiek de Oost-West
betrekkingen voorop staan
bij de regering Bush, gevolgd
door Midden-Amerika en de
schuldencrisis van ontwikke
lingslanden. Het Midden-
Oosten staat laag op de Ame
rikaanse prioriteitenlijst, ook
al omdat de kansen op mis
lukken groot zijn. De rege
ring van president Bush
voelt er weinig voor het eer
ste jaar met een mogelijke
flop te beginnen.
Tijdens het bezoek dat minis
ter Baker de afgelopen dagen
aan Europa bracht kwam
ook al naar voren, dat het de
Amerikanen vrezen dat som
mige Europese bondgenoten
kunnen bezwijken voor de
invloed van Sovjetleider
Gorbatsjov door de bewape
ning al op voorhand te ver
minderen, terwijl hij alleen
nog maar beloften heeft ge
daan. Vooral de Bondsrepu
bliek zou zeer gevoelig zijn
voor dit „Gorbie-effect
De Westduitse minister van
buitenlandse zaken, Hans-
Dietrich Genscher, meent
echter dat door een onwrik
bare houding van de NAVO
de kansen voor verdere ont
spanning en ontwapening in
Europa kunnen worden ge
mist. In mei wordt een top
conferentie gehouden van
staatshoofden en regerings
leiders van het bondgenoot
schap, bedoeld om de me
ningsverschillen op te lossen.
