Ook alternatieve plannen
Stationsplein maken kans
STAD OMGEVING
an zinken asemmer tot
(lastic minicontainer
ml'
iomst vrouwencentrum niet ten koste van welzijnswerk
Pesthuistunnel
Eilander verlengt
contract
ster met slogan
)oor rood: dood"
DEN „Door rood: dood". Dat staat op de
iwe poster van de gemeente Leiden die bin-
cort te zien zal zijn op de mupi's, de reclame-
in die vooral in de binnenstad staan. De poster
t de gevolgen van het rijden door een rood
jicht: op een weg ligt een kinderfiets en een
oltas, op het wegdek is met krijt de contouren
een kind getekend dat daarbij is overleden,
poster werd gisteravond in een vergadering
de commissie ruimtelijke ordening onthuld
Leidenaar P. de Leeuw. Hij voerde enige tijd
ien actie om de massale overtreding van ver
sregels aan de kaak te stellen en stelde toen
een standbeeld op te richten voor de „laatste
beeldige weggebruiker", namelijk hemzelf. Hij
k de hoop uit dat in elk geval enkele wegge-
kers de strekking van de poster ter harte zul-
lemen.
VRIJDAG 17 FEBRUARI 1989 PAGINA 13
Plant en vlees
gestolen
LEIDEN Een 27-jarige
vrouw uit Leiden is giste
ren aangehouden nadat zij
uit een vriesvak in een su
permarkt aan het Leven
daal vlees had gestolen. In
totaal nam zij vleeswaren
voor een bedrag van 240
gulden mee.
Een 37-jarige bewoonster
van de Oude Vest ontdek
te gisterochtend dat de
bruidssluier die tegen de
gevel van haar huis aan
groeide was verdwenen.
De klimplant was uit de
grond gerukt en meegeno-
AZL kan geen
Belgen trekken
LEIDEN Het Academisch
Ziekenhuis Leiden (AZL)
slaagt er niet in om verpleeg
kundigen uit België aan te
trekken. Een personeelsadver
tentie in een Belgisch dagblad
heeft niets opgeleverd, zo
meldt het universitair week
blad Mare. Het AZL is vanwe
ge een groot tekort aan specia
listische verpleegkundigen
gaan werven in het buiten
land. Het ziekenhuis wil het
tekort nu gaan opheffen door
zelf meer personeel op te lei
den. Vanwege taalproblemen
wil het AZL geen personeel
van buiten het Nederlands
taalgebied werven.
Publex verdient volgens
gemeente te veel aan zuilen
LEIDEN De firma Publex, exploitant
van de reclamezuilen in de stad, verdient
daar veel meer aan dan met de gemeente
Leiden contractueel was afgesproken. De
gemeente wil daar iets voor terugkrijgen.
Dat zei wethouder M. van der Molen (ruim
telijke ordening) gisteravond tijdens een
commissievergadering. Doordat het druk
ken van 30 stadplattegronden meer tijd
vergt dan verwacht, kan Publex op die
plaatsen nu reclame ophangen. De firma
heeft daardoor extra inkomsten, waar de ge
meente echter- niets voor „terugkrijgt".
CDA-raadslid W. Hettinga vond dat merk
waardig en in strijd met het contract met
Publex. Van der Molen zal zich daarover bij
de exploitant beklagen, zo liet zij gister
avond weten. Overigens zijn de plattegron
den naar verwachting binnenkort klaar.
Geen hotel aan Levendaal
LEIDEN Er komt geen low-budgethotel in het
Van Wijk-complex aan het Levendaal. De gemeen
te Leiden heeft geen toestemming voor het bouw
plan gegeven omdat het wil dat er woningen wor
den gebouwd en vreest voor parkeeroverlast.
De gemeente zag af van toestemming toen bleek
dat de geplande bouw van twaalf premie-D-wonin-
gen niet te duur was. Project-ontwikkelaar Erica
had beweerd dat eisen van de monumentencom
missie de woningen onbetaalbaar zou maken. Na
vraag leerde de gemeente dat dat helemaal niet
waar was. Het was slechts minder lucratief voor
Erica, zo maakte wethouder M. van der Molen
(ruimtelijke ordening) gisteravond tijdens een
commissievergadering duidelijk. Erica wilde in het
gedeelte van het complex naast de supermarkt een
hotel met 40 kamers bouwen.
De gemeente gaat uitzoeken of de 12 woningen als
nog kunnen worden gebouwd. Mogelijk is het con
tingent dat de provincie hiervoor had verleend in
middels verspeeld.
Voorlichtingsavond
voor vrouwen bij
reinigingsdienst
LEIDEN De directie reiniging, havens en
warenmarkten houdt maandag vanaf 19.00
uur een voorlichtingsavond voor vrouwen die
als reiniger willen werken. De bijeenkomst
wordt gehouden in de kantine van de directie
aan de Admiraal Banckertweg 15. Er hebben
al twaalf vrouwen -gesolliciteerd. Daar
moeten nog vier vrouwen bij komen. Tijdens
de voorlichtingsavond worden er ook demon
straties van het werk gehouden zoals het los
sen van minicontainers, het gebruik van de
kraak- en laadkistenwagen en het hand- en
machinevegen. Wie daaraan mee wil doen
moet zelf voor handschoenen en een voor
schoot zorgen.
ling
GEEN VOORRANG VOOR GESELECTEERDE PROJECTONTWIKKELAARS
LEIDEN Elk plan dat
door een projectontwik
kelaar wordt ingediend
voor bebouwing en on
dertunneling van het
nieuwe Stationsplein, zal
serieus worden beoor
deeld en maakt een
even grote kans om te
worden gerealiseerd.
Dat de gemeente enkele
maanden geleden de
drie ontwikkelaars Mab,
iMabon en AMRO heeft
verzocht een plan te ma-
'ken, doet daar niets aan
iaf, zo bleek gisteravond
tijdens een vergadering
van de commissie ruim
telijke ordening.
Wethouder M. van der Mo
len (ruimtelijke ordening)
zei dat zij plannen van ande
re dan de geselecteerde ont
wikkelaars zal beschouwen
als „voorbarige inspraakre
acties". Omdat de gemeente
die serieus moet beoordelen,
maken die net zo goed een
kans om te worden verwe
zenlijkt. De drie zijn destijds
uitgekozen omdat de ge
meente meent dat van hen
interessante plannen te ver
wachten zijn, al werd toen al
het voorbehoud gemaakt dat
wellicht geen van de plan
nen in de smaak zou vallen.
De drie krijgen elk 40.000
gulden voor hun ontwerp.
Vooral D66 maakte tijdens
de selectie bezwaar, omdat
de gemeente zich daarmee te
veel zou vastleggen. Van der
Molen maakte gisteravond
duidelijk dat dat niet zo is.
„Iedere ontwikkelaar dië
een plan inlevert, krijgt een
serieuze reactie". Woord
voerders van de PvdA en de
VVD benadrukten nog eens
de vrijheid van de gemeen
teraad Om een „alternatief
plan" te verkiezen. Mocht
blijken dat een andere ont
wikkelaar een plan indient
dat meer voldoet aan de
voorwaarden van de ge
meente, dan wordt zijn plan
uitgevoerd. Van der Molen
verwacht dat zulke plannen
zullen binnenkomen.
De stem van de Leidse ge
meenteraad is overigens niet
allesbeslissend. Ook andere
betrokkenen dan de ge
meente hebben daar een
stem in: de NZH, het Acade
misch ziekenhuis en de NS.
Directeur A.H.F. Swaak van
Erica voorspelde twee maan
den geleden dat geen van de
drie geselecteerde plannen
makers het groene licht van
de gemeente zal krijgen, of
omdat zij de Leidse situatie
onvoldoende kennen, of om
dat zij niet over de juiste fi-
beschikken. Hij be
weerde dat zijn firma, met
de AMRO-bank als finan
cier, uiteindelijk zou worden
uitverkoren. Verder hebben
de architectenbureaus
Nieuwpoort Splinter uit
Den Haag en Hans Bik uit
Leiden gezamenlijk een plan
ingediend.
De plannen van Mab, Mabon
en AMRO worden woensdag
22 februari om 16.00 uur ge
presenteerd in het Gulden
Vlies (Breestraat 125). De
plannen worden vanaf 27 fe
bruari gedurende een maand
tentoongesteld in kamer
12/13 van dat pand. Op de
gangen komen alternatieve
plannen te hangen.
N DONGEN WIL GEEN EXTRA GELD BESCHIKBAAR STELLEN
(IDEN De komst van
vrouwengezondheids-
htrum in Leiden zal niet
koste gaan van de be
lande subsidies voor so-
jal-cultureel werk. Dat
wethouder H. van
Ingen (onderwijs, soci-
-cultureel werk en
ancipatie) gisteravond
ens een inspraak-
benkomst over de nota
©liw en Gezondheids-
g.' Ze reageerde daar
op de kritiek van
r)uwenorganisaties dat
gemeente Leiden te
•inig geld beschikbaar
|t voor het vrouwenge-
édheidscentrum.
Leiden wil jaarlijks 120.000
gulden uittrekken voor het
centrum, waarvan 35.000 gul
den afkomstig uit de subsidie-
pot voor het vrouwencentrum
aan de Doezastraat, dat wordt
opgeheven. Bovendien wordt
een van de gemeentelijke
emancipatiewerksters in het
centrum ondergebracht.
De kritiek tijdens de inspraak
avond in het Antonius Club
huis aan de Lange Mare had
voornamelijk betrekking op
drie punten. Het geld dat het
college voor een vrouwenge
zondheidscentrum wilde uit
trekken was te weinig om het
centrum behoorlijk op te kun
nen zetten, het centrum zou
niet in Leiden-Noord maar in
de binnenstad moeten komen
en de nota Vrouw en Gezond
heidszorg was volgens de di
verse vrouwenorganisaties te
vaag.
De startgroep vrouwengezond
heidscentrum bood het college
in reactie op de eerdere nota
Vrouw, Gezondheid en Zorg
in april vorig jaar een blauw
druk voor een vrouwenge
zondheidscentrum aan. Daar
bij ging de startgroep uit van
een jaarlijks budget van
220.000 gulden, exclusief huis
vestingskosten. Het centrum
zou onderdak aan onder meer
een vrouwelijke huisarts
moeten bieden en zou een
bundeling van taken op het
gebied van vrouwengezond
heidszorg moeten zijn. De
83.000 gulden die het college
beschikbaar wil stellen is veel
te weinig, aldus woordvoerster
Roelien den Ouden van de
startgroep. „We vrezen dat
voorlichting en documentatie
overblijven en hulpverlening
als eerste zal afvallen".
Van Dongen wees er op dat
het college de vrouwenorgani
saties. al een eind tegemoet was
gekomen door nu wel met het
plan voor een apart vrouwen
gezondheidscentrum te ko
men. Eerder voelde het college
daar niet voor. De wethouder
beaamde dat met de gemeente
lijke subsidie alleen een mini
maal centrum opgezet kon
worden. „Ik zie echter geen
mogelijkheden om er een ton
bij te toveren. Ik ben niet be
reid om op het andere wel
zijnswerk te bezuinigen", al
dus Van Dongen. Ze wees er
op andere gemeenten niet
meer geld uittrekken voor een
dergelijk centrum. De jaarlijk
se gemeentelijke subsidie be
draagt in Amsterdam bijvoor
beeld 78.000 gulden, in Utrecht
60.000 gulden, in Delft 35.000
gulden en in Den Haag 50.000
gulden.
Vestigingsbesluit
Wethouder F. Kuijers (volks
gezondheid) weerlegde de kri
tiek op De Kooi als beoogde
lokatie van het centrum door
te wijzen op het vestigingsbe
sluit voor huisartsen. Daarin is
vastgelegd hoeveel huisartsen
zich in een wijk mogen vesti
gen. De binnenstad zit in dat
opzicht „vol", terwijl in Lei-
den-Noord een tekort aan
huisartsen is. Omdat in het
centrum een vrouwelijke huis
arts moet komen is het college
aangewezen op Leiden-Noord,
aldus Kuijers. Hij zegde toe te
onderzoeken of er uitzonde
ringen op het vestigingsbeleid
mogelijk zijn. Het college heeft
de schoolgebouwen aan de Bo-
nairestraat op het oog als on
derkomen.
Volgens Kuijers en Van Don
gen waren in de nota sommige
zaken niet expliciet gesteld,
omdat ze de betrokken organi
saties de ruimte willen geven
om het vrouwengezondheids
centrum zo veel mogelijk naar
eigen inzichten op te zetten.
„We willen als college geen in
houdelijke zaken regelen,
maar alleen de grote lijnen
aangeven", aldus Kuijers.
De nota zal met de antwoor
den van het college op de in
spraakreacties in april in de
raadscommissies en de raad
behandeld worden.
I JAAR STRIJD TEGEN VUIL EN AFVAL
[DEN Handkarren
opgestapeld vuil, zin-
asemmers, uniforme
Inisemmers met het
igsel naar voren op de
ïprand, de grijze plastic
ken en sinds kort de
bij iedereen geliefde
ie minicontainers.
huisvuilattributen
en in vogelvlucht de
;orie van de Leidse rei-
ingsdienst weer. Op 1
ïari van dit jaar be
id de directie reini-
g, havens en waren-
rkten precies drie
eeuw. Vandaag
"dt op grootse wijze ge-
rd dat het 75 jaar gele-
is dat de gemeente de
antwoordelijkheid
>r het inzamelen van
svuil op zich nam.
besluit voor de oprichting
een gemeentelijke reini-
[s- en ontsmettingsdienst
d in 1911 genomen. Daar-
werd ook een vuilverbran-
gsinstallatie gebouwd op
terrein naast de Lichtfa-
ken aan de Langegracht.
den was daarmee de twee-
stad in Nederland die het
foorverbranding opruim-
die tijd werd het vuil huis
huis opgehaald door parti
eren die onder de meest
hte arbeidsomstandigheden
i werk moesten doen. In
Lkreeg de dienst officieel
alte. Als eerste directeur
werd de heer C. de Koning be
noemd. Het centrale gebouw
van de nieuwe dienst werd
aan de Noorderstraat ge
bouwd. Daar vonden de admi
nistratie, het magazijn, het
schaftlokaal, de paardenstal
len, de smederij, de schilders
werkplaats en de garages on
derdak. Voor de berging en
verwerking van de baggerspe
cie uit de grachten, het straat-
veegvuil en het marktafval
kreeg de reinigingsdienst de
beschikking over een stuk
vaarwater bij het terrein aan
de Zijl.
Asemmers
Algauw werd de vuilnisman
die met zijn bel of ratel de
straat in kwam om de zinken
asemmers te legen een ver
trouwd beeld in Leiden. Met
bezem, handveegwagen en
door paarden getrokken veeg-
machine maakte hij fluitend
de straat op gezette tijden
schoon, overal een praatje ma
kend bij een kopje koffie. In
totaal waren er 66 mensen bij
de reiniging in dienst, onder
wie een stalbaas en een stal
en terreinknecht, een nacht
wacht, een hoef- en wagens
mid, een hoofdontsmetter, en
kele handkarophalers en wa
terschuimers voor het opvissen
van drijvend vuil uit de grach
ten.
Net zoals bij de huidige mini-
container, ging de invoering
van de verplichte asemmer
ook niet zonder slag of stoot. B
en W van Leiden brachten
zelfs een nota uit waarin zij
ernstige bezwaren uitten tegen
de gebreken aan de emmers
waardoor deze niet goed leeg
te storten waren in de schui-
finrichting van de vuilniswa
gen.
Ook de ontsmettingsdienst
stak in die tijd de handen flink
uit de mouwen om de openba
re gezondheid te handhaven.
Zo werd er in 1914 door deze
dienst een premie van vijf
cent voor' elke dode rat uitge
loofd. Hiermee probeerde men
het gevaar voor het terugke
ren van de pest de kop in te
drukken. In totaal werden er
in dat jaar 4.173 ratten ingele
verd. Deze werden verbrand
in de ovens van de gasfabriek.
In 1928 bleek de vuilverbran
ding zoveel overlast voor om
wonenden met zich mee te
brengen, dat besloten werd al
les stop te zetten. Vanaf die
tijd werd het Leidse vuilnis
naar Nieuwkoop afgevoerd.
„Het vuil werd in overdekte
schuiten gestort die het ver
volgens naar de Nieuwkoopse
Plassen vervoerden. Daar
werd het vuil gebruikt om de
rietlanden op te hogen", weet
mevrouw R. Scharloo-Huy-
zendveld die in die periode ne
gen jaar op het kantoor van de
reinigingsdienst werkte.
In 1933 werden de eerste ge
mechaniseerde huisvuilwagens
ingevoerd. De putjesscheppers
werden vervangen door put-
zuigmachines. Rond 1940 werd
ook de uniforme gesloten vuil
nisemmer ingevoerd die een
grote verlichting van het werk
van de ophalers betekende.
De vuilniswagens van de Leidse reinigingsdienst hebben in de loop van 75 jaar heel wat verande
ringen ondergaan. Deze auto reed in de jaren dertig in de Sleutelstad.
Verstopt
reinigingsdienst door de bezet
ters in beslag genomen. De
rest van het autopark en de
sleepboot, de baggermolen en
de onderlossers werden voor
de vijand verstopt. Gedurende
vijf jaar kwam er niet veel te
recht van de werkzaamheden.
Vooral in de laatste acht
maanden van de bezetting lag
al het werk stil.
Tussen 1945 en 1970 werden
materieel en werkwijze van de
reinigingsdienst steeds meer
vernieuwd. Belangrijk daarbij
>vas het moment waarop de
vertrouwde stalen vuilnisem
mer moest wijken voor de
plastic zakken.
In 1970 kwam een fusie tussen
de reinigingsdienst en de
markt- en havendienst tot
stand. Deze bestond al vanaf
1896. „In die tijd verhuisde de
veemarkt van de binnenstad
naar de Groenoordhallen. Bo
vendien werden de bruggen in
de stad gesloten voor de bin
nenvaart. Dat betekende dat
er minder brugwachters nodig
waren. De markt- en haven
dienst kromp daardoor flink
in en werd bij de reiniging ge
voegd", vertelt Mari Tol, voor
lichter van de jubilerende di
rectie.
De afgelopen tien jaar staan
volgens Tol vooral in het te
ken van het milieubewust om
gaan met afval. „We zijn het
afval steeds meer gescheiden
gaan ophalen. We kregen de
glas- en papierbakken, het
apart ophalen van het grofvuil
en het klein chemisch afval en
nu sinds kort ook het groente-,
fruit- en tuinafval".
Sinds enkele jaren is de direc
tie gevestigd in een gloed
nieuw gebouw aan de Admi
raal Banckertweg 15. Daar
wordt vandaag ook het jubile
um gevierd. Zoveel mogelijk
oud-medewerkers zijn uitge
nodigd het feest en de receptie
bij te wonen. Ook wordt een
vijftig jaar oude en voor de
gelegenheid geheel gereno
veerde jubileumfilm ver
toond.
JEANNETTE SCHREUDER
Wethouder M. van der Molen
(ruimtelijke ordening) en het
hoofd van de gemeentelijke
directie civiele werken ir. L.
Barendregt hebben gister
middag de Pesthuistunnel
officieel in gebruik gesteld.
Ze deden dat door twee
vlaggen die bij de tunnel wa
ren opgehangen weg te trek
ken. Kort daarvoor waren ze
in een vierwielige fiets door
twee hellebaardiers staande
gehouden.
De tunnel loopt van de Von
dellaan onder de Plesman-
laan door naar het Pesthuis
en is bestemd voor fietsers
en voetgangers. De ongelijk
vloerse doorgang was hard
nodig. Per dag maken ruim
20.000 auto's gebruik van de
Plesmanlaan. Het oversteken
door fietsers en voetgangers
was in het verleden een ha
chelijke zaak. De verkeers
drukte zal in de toekomst
nog toenemen door de aan
leg van de S4, de ontwikke
ling van nieuwe bouwlokaties
in de Leeuwenhoek, de
voortzetting van de kantore
nontwikkeling op het Schut
tersveld en de ontsluiting
van de huidige en toekomsti
ge nieuwbouw van het Aca
demisch Ziekenhuis.
De bouw van de tunnel heeft
negen maanden geduurd. De
tunnel maakt onderdeel uit
van de reconstructie van de
kruising Plesmanlaan/Von-
dellaan die in 1987 is begon
nen. De hele reconstructie
heeft ongeveer zes miljoen
gulden gekost. Een vijfde
daarvan is gebruikt voor de
fietsers- en voetgangerstun
nel.
FOTO: HENK VAN DEN ENDE
LISSE Wim Eilander heeft
zijn contract met FC Lisse ver
lengd. De Rotterdamse oefen-
meester en de zaterdag-twee
deklasser kwamen een verbin
tenis van een jaar overeen.
Hierdoor begint Eilander de
komende competitie, na een
korte onderbreking in 1986,
aan zijn vijfde seizoen bij FC
Lisse.
Eilanders collega. Verburg, die
momenteel nog het eerste zon
dagelftal van FC Lisse onder
zijn hoede heeft, vertrekt al
weer na een jaar. Omdat men
bij Lisse het aantal trainingen
wil opvoeren, kan Verburg dit
niet meer combineren met an
dere bezigheden. Over de op
volging van Verburg die een
contract heeft getekend bij
ZOB is nog niets bekend.
Deze minibankschroef
voorkomt dat u een hand
tekort komt bij
bijvoorbeeld
modelbouw of andere
Is'fijne' karweitjes. Hij
is_voor u als u een
nieuwe
abonnee aanbrengt.
De nieuwe abonnee
krijgt de krant de
eerste twee weken gratis.
Noteer als nieuwe abonnee ingaande
Naam:
Postcode/plaats:
Telefoon
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnementsgeld betaald per
maand automatisch betalen f 24,24
kwartaal per acceptgiro f 72,34
Stuur als dank het bankschroefje naar
(voor controle bezorging)
Adres:
Postcode/plaats:
Stuur deze bon in een open envelop - postzegel niet nodig - nt
^LeidseCourant, Antwoordnummer 998,2500 VD Den Haag. 1 JNZ
CeidaeSouaont
