Prijs der Nederlandse Letteren
voor dichter Gerrit Kouwenaar
„Rainman"
maakt kans op
acht Oscars
letterkundig Museum
net lO.OOOe aanwinst
Paóla Tuin en Vaughan Schlepp
laten weinig heel van Gerschwin
I
£eidóc@owtant
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1989 PAGINA
bioscopen
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straal 6. lel 01720-20800):
Cocktail (12); 18.30. 21 00 za
zo. wo. ook 13.30 zo. ook 16.00.
EUROCINEMA II: A fish called
Wanda (al); 18.45. 21.30. zo. ook
16.15. Frank en Fray (al); za. zo.
wo. 14.00. EUROCINEMA III:
Willow (al); 18.30, 21.15. zo. ook
16.00. Who framed Roger Rab
bit (al); za. zo. wo. 13.45. EU
ROCINEMA IV: Jan Rap en zijn
maat (al); 18.30, 21.15. za. zo
wo. ook 13.30. zo. ook 16.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19. tel. 071-121239): Cocktail
(12); 19.00, 21.15. za. zo. wo.
ook 14.30. LIDO en STUDIO
(Steenstraat 39. tel. 124130):
Jan Rap en zijn maat (al); 14.30,
18.45. 21.15. Willow (al). 18.45,
21.15. Who framed Roger Rab
bit (al); A fish called Wanda (al);
Big (al); 14.30. 19.00. 21.15.
Frank en Frey (al); za. zo. wo.
14.30. «TRIANON (Breestraat 31.
tel. 123875): De ondraaglijke
lichtheid van hel bestaan (al);
20.00. za. zo. ook 14.00. REX
(Haarlemmerstraat 52. tel. 071-
125414): Een vrouw voor elke
wens (16); 14.30, 19.00. 21.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
Bright lights, big city (12);
19.00, 21.15. za. zo wo. ook
14.45. CITY THEATER II:
D.O.E. (al); 19.00. 21.15. zo. ook:
14.45. Reddertjes (al); za. wo.
14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY
(tel. 01717-4354): Moonwalker
(al); do. t/m zo. 19.00. za. zo.
wo. 15.45. Buster (al); do. t/m
zo. 19.00, 21.15. ma. t/m wo.
20.15. za. zo. wo. 15.45. Spoor-
loos (16); do. t/m wo. 20.45.
KINDERVOORSTELLINGEN
Junglebook; za. zo. wo. 14.00.
De reddertjes; za. zo. wo. 14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13.269): De ondraaglijke
lichtheid van het bestaan (12):
vr. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
Benji het pientere hondje; za.
zo. wo. 14.00.
DEN HAAGASTA 1 (Spui 27. tel
463500): A fish called Wanda
(al); 14.00. 18.45, 21.30. zo
13.15. 16.00. 18.45. 21.30.
ASTA 2 Gorillas in the mist
(al); 14.00. 18.45. 21.30. zo.
13.15. 16.00. 18.45, 21.30.
ASTA 3 Cocoon (al); 14.00.
18.45, 21.30 zo. 13.15. 16.00,
18 45, 21.30. BABYLON 1
(Winkelcentrum Babylon, tel.
471656): A fish called Wanda
(al); 14.30. 17.00. 19.15. 21.45.
BABYLON 2: Track 29 (12);
14.30. 16.45, 19.00. 21.30.
BABYLON 3. Poussiére d'An-
ge (16); 14.30. 17.00. 19.30.
21.45. «CINEAC 1 (Buitenhof
20. tel. 630637): Cocktail (al);
14.00. 18.45. 21.30. zo. 13.15.
16.00. 18.45. 21.30. CINEAC
2: Willow (at); 14.00. 18.45.
21.30. zo. 13.15, 16.00. 18.45.
21.30. CINEAC 3: Die hard
(16); 18.45, 21.30. do. vr. ma. di.
ook 14.00. METROPOLE 1
(Carnegielaan, tel. 456756): Jan
Rap en z'n maat (al); 14.00.
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. METROPOLE 2:
Betrayed (16); 18 45. 21.30. do.
vr. ma. di. ook 14.00. METRO-
POLE 3: Who framed Roger
Rabbit (al); 14.00. 18.45. 21.30
zo. 13.15. 16.00. 18 45, 21.30.
METROPOLE 4: De ondraag
lijke lichtheid van het bestaan
(al); 20.30. do. vr. ma. di. ook
14.00. METROPOLE 5: Co
ming to America (al); 18.45.
21.30. do. vr. ma. di. ook 14.00.
ODEON 1 (Herengracht 13.
tel. 462400): Cocktail (al); 13.45.
18.45. 21.30. zo. 13.30. 16.00.
18.45. 21.30. ODEON 2: Me
License to drive (al); 13.45,
18.45, 21.30. zo. 13.30. 16.00.
18.45, 21.30. ODEON 3:
Fright night 2 (al); 13.45. 18.45,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 4: Big (al):
13.45. 18.45. 21.30. zo. 13.30.
16.00, 18.45, 21.30. STUDIO 1
(Kettingstraat 12b. tel. 656402):
Young guns (12); 19.15. 21 45.
zo. wo. 14.00. STUDIO 2: Bag
dad café (16); 19.00, 2130
STUDIO 3: Spoorloos (16);
1900. 21.30. HAAGS FILM
HUIS: Zaal 1: Een verhaal van
de wind; 19.30. zo. ook 14.00
Het rode korenveld; 21.45. zo.
16.15. Zaal 2Drowning by
numbers; 19.30. zo. ook 14.00.
Mauvais sang; 21 45. zo. ook
14.00. Zaal 3: 19.30. 21.45. zo.
14.00. 16.15. 19.30. 22.00. La
notte; do. Sept mort sur ordon-
nance; vr. That's life; za. Ikuru/
The dommed; zo. II mistero di
Oberwald; ma. Jeui interdits:
di. Deut for one; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: The accused; (16);
za. 00.15. CINEAC 2 Cocktail
(16); za. 00.15. CINEAC 3. Die
hard (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
CINEAC 3: Walt Disney's
Frank en Frey; za. wo 14.00. zo.
13.15, 16.00. METROPOLE 2:
Frank en Frey; za. wo. 14.00. zo.
13.15. 16.00. METROPOLE 4:
Pippi Langkous; za. wo. 14.00.
zo. 13.15, 16.00 METROPOLE
5: Moonwalker; za. wo 14 00.
zo. 13.15. 16.00. STUDIO 2:
Jungle book; zo wo 14.30
STUDIO 3: Bambi; zo. wo
14.15.
Extra voorstelling
film
stadhuisbrand
ZOETERWOUDE Er komt
op donderdag 9 maart in Ons
Huis te Zoeterwoude-dorp een
extra vertoning van de film
„Leiden in de iaren twintig".
Voor de eerste bijeenkomst op
14 februari in de Eendenkooi
was de belangstelling bijzon
der groot. De Eendenkooi was
met 250 bezoekers tot de laat
ste plaats bezet en er moesten
nog 100 mensen teleurgesteld
worden.
De thema-avond, georgani
seerd door de stichting Oud-
Zoeterwoude, draaide rond de
Leidse stadhuisbrand in de
winter van 1929. Bij de film
beelden zorgde voorzitter A.
Duindam, van Oud-Zoeter-
woude, voor commentaar. Hij
woonde, toen de brand uit
brak. op een steenworp af
pand van het Leidse stadhuis.
ipnieuw „Hints"
LVERSUM ,Dit voorjaar
"l||p jjden opnieuw zestien
Ji ims, elk bestaande uit vier
cende Nederlanders, op de
vrijdagavond bij de
om de titel 'Hints Kam-
1989'. Frank Kramer
vanaf vrijdag de
uitzendingen, uitmon-
in vier kwartfinales,
halve finales en de fina-
op Ned. 1 om 19.18
De teams krijgen ook dit
weer de opdracht om titels
en spreek-
gezegdes met ge
uit te beelden. Nieuw in
1 rijtje is de categorie 'schil-
|rijen'.
Smartegeld
Marc Christian, de homo-
sexuele partner van de aan
aids overleden acteur
Rock Hudson, heeft van
een jury dertig miljoen gul
den toegewezen gekregen
uil de nalatenschap van
zijn vriend. Christian had
een rechtszaak aange
spannen, omdat Hudson
ondanks hun intieme rela
tie zijn besmettelijke ziekte
altijd heeft verzwegen. Eni
ge voorwaarde voor de
toekenning van het smar
tegeld was dat Christian
voortaan zwijgt over de re
latie die hij met Hudson
had. Vandaar dat hij op de
foto demonstratief zijn
stropdas in zijn mond
steekt. foto; ap
Ramses
Shaffy
gaat niet
door
DEN HAAG
De lunchtheater-
voorstelling die
Ramses Shaffy in
Diligentia zou ge
ven op dinsdag 28
februari, komt te
vervallen. De di
rectie van Diligen
tia heeft nog geen
vervanger gevon
den voor „Ramses
Shaffy, zijn liedjes,
zijn leven, zijn
liefde".
Storm blaast
radio uit ether
HILVERSUM Het stormachtige
weer heeft gisteren aan het eind van de
middag de middengctlfzenders van Ra
dio 1 en Radio 5 uit de ether geblazen.
Rond half vijf zagen monteurs steek
vlammen schieten uit de antennes in
het zenderpark in Flevoland. Daarop
werden de zenders uitgeschakeld. Door
weersinvloeden en ijsafzetting bleek
een isolator het te hebben begeven, al
dus een PTT-woordvoerder. Even na
vijf uur kon Radio 5 weer in de ether
komen via een noodzender in Lopik.
Een uur later waren beide zenders
weer in de lucht, maar nu via slechts
één antenne. Daardoor kan de ont
vangst in de randen van Nederland
wat minder zijn. Vandaag werden ver
dere reparaties uitgevoerd.
Dustin Hoffman en Tom Cruise in „The Rainman", de film die
met acht nominaties de beste kansen maakt tijdens de Oscar
uitreiking. FOTO: AP
LOS ANGELES De
film „Rainman" van de
Amerikaanse regisseur
Barry Levinson is gisteren
genomineerd voor acht
Oscars, waaronder die
voor beste film en voor de
beste mannelijke hoofdrol
voor Dustin Hoffman. De
uiteindelijke winnaars
van de Oscars worden be
kendgemaakt op 29 maart.
Zij worden gekozen door
de 4600 leden van de
„Academy of Motion Pic
ture Arts and Sciences".
„Rainman" vertelt het verhaal
van een autistische geleerde
die beschikt over een fotogra
fisch geheugen en zeer gecom
pliceerde rekenkundige opga
ven weet op te lossen, maar
die zich geen raad weet met
het alledaagse leven en zich
volledig afsluit van de buiten
wereld. Hoofdrolspeler Hoff
man kreeg eerder in 1979 een
Oscar voor zijn rol in de film
„Kramer versus Kramer".
Kort achter „Rainman" ein
digden „Dangerous Liaisons",
een Frans kostuumdrama over
liefde en verleiding en „Mis
sissippi Burning", over de
moord- op drie burgerrechtsac
tivisten in 1960. Beide rolpren
ten werden zeven keer geno
mineerd, waaronder voor de
beste film.
De hoofdrolspeler in Mississip
pi Burning, Gene Hackman,
werd net als Hoffman genomi
neerd voor de prijs van de bes
te mannelijke acteur. Maar in
gewijden in Hollywood ver
moeden dat hij weinig kans
maakt de prijs ook daadwerke
lijk te krijgen wegens protes
ten tegen de film van vooraan
staande zwarte leiders, onder
wie de weduwe van Martin
Luther King. Zij vinden dat de
film een slecht beeld geeft van
de rol van zwarten in de bur
gerrechtenbeweging in de ja
ren '60. De films schetst een
controversieel beeld van een
onderzoek door de FBI naar
de dood van drie Amerikaanse
activisten voor burgerrechten
in 1964.
Voor dc prijs van beste man
nelijke hoofdrolspeler komen
verder in aanmerking Tom
Hanks, die in de film „Big"
een dertienjarige jongen speelt
in het lichaam van een 35-jari-
ge man, Edward James Olmos
voor zijn rol in „Stand and De
liver" en de Zweedse acteur
Max von Sydow, voor zijn rol
van een slappe dronkaard in
de Deense film „Pelle de Ver
overaar", eerder al winnaar
van de „Golden Globe".
De genomineerden voor de
beste vrouwelijke hoofdrol zijn
Glenn Close (Dangerous Liai
sons), Jodie Foster (The Accu
sed), Melanie Griffith (Wor
king Girl), Meryl Streep (Cry
in the Dark) en Sigourney
Weaver (Gorillas in the Mist)
die ook is genomineerd voor
de beste vrouwelijke bijrol in
„Working Girl".
De Deense film van Bille Au
gust is ook één van de vijf
kandidaten voor de Oscar voor
de beste buitenlandse film. De
andere genomineerden in die
categorie zijn de Hongaarse
film „Hanussen" van Istvan
Szabo, „De Muziekleraar" uit
België, „Vrouwen aan de Rand
van een Zenuwinzinking" vpn
de Spanjaard Pedro Almodo-
var en „Salaam Bombay" uit
India.
De grootste verrassing van de
nominaties is de kandidatuur
van Martin Scorcese voor de
Oscar voor de beste regisseur.
Scorcese werd gekozen voor
zijn omstreden rolprent „The
Last Temptation of Christ" die
massale protesten uitlokte we
gens een controversiële scene
waarin Christus erotische visi
oenen beleeft.
EN HAAG In het Ne-
Irlands Letterkundig
!useum wordt 21 februa-
een beknopte tentoon-
Jelling geopend die is ge
jijd aan de lO.OOOe aan-
pnst sinds de oprichting
1954. De jubileum-aan-
is een schenking
t mevrouw J. Henkels-
llooster en bestaat uit
In aanvulling op een
Irdere schenking waarbij
handschriftern en brie-
van onder anderen
jertus Aafjes en Martinus
Jijhoff aan het museum
Verdroeg.
nieuwe schenking betreft
in aantal belangrijke hand-
nhriften en brieven van Si-
ïstdijk zijn gericht aan
|R.A. Henkels (1906-1975)
wiens nalatenschap de
Heven en handschriften af-
pmstig zijn.
ïstdijk en Henkels waren,
fet een groot aantal andere
IDoraanstaande Nederlan-
prs op 4 mei 1942 als gijze-
lars geïnterneerd in het
leinseminarie Beekvliet in
pnt-Michielsgestel omdat zij
ieger in het openbare le-
fen stonden en van wie aan
Portret-tekeningen van F.R.A. Henkels door J.E. de Ranitz en
van Vestdijk door A. de Zeeuw.
te nemen is, dat zij met de was Henkels, voor wie Vest-
aanstichters van tegen de be- dijk een bijzondere vriend-
zettende macht gerichte kui- schap opvatte. Henkels werd
perijen sympathiseren". Een 17 december 1942 vrijgelaten,
van de gegijzelde dominees Vestdijk februari 1943.
Jane
Fonda
gaat
scheiden
LOS ANGELES
De Amerikaanse
filmster Jane Fonda
en haar echtgenoot
Tom Hayden, Ameri
kaans Congreslid
voor de staat Califor-
nië, gaan scheiden.
Het paar is zestien
jaar getrouwd ge
weest. Het nieuws
over de scheiding
kwam in Hollywood
als een grote verras
sing, omdat het hu
welijk van Fonda en
Hayden gold als sta
biel. Jane Fonda ge
niet grote bekend
heid als filmactrice,
maar maakte ge
schiedenis door haar
omstreden bezoek
aan Noord-Vietnam
tijdens de oorlog van
dat land met de Ver
enigde Staten. Vele
Amerikaanse Viet-
namveteranen heb
ben haar dat bezoek
nooit vergeven.
Echtgenoot Hayden
was in dezelfde tijd
lid van de „Chicago
Seven", een militante
groepering die zich
verzette tegen de
Vietnamoorlog. Het
paar heeft een kind,
een zoon, Tr°y-
Waarschijnlijk afgaande op het
toverwoord „Gershwin" had
zich gisteravond in de Kapel
zaal een grote groep liefheb
bers van het lichte Ameri
kaanse lied verzameld. Begrij
pelijk, want zelden waagt een
zangeres zich aan dit genre.
Waarom? Gershwins levendi
ge en expressieve liederen lij
ken simpel, terloops geschre
ven om ook op die manier ge
zongen te worden.
Die schijnbare ongedwongen
heid is precies hun verraderlij
ke moeilijkheid: het zijn com
pacte liederen en de zangeres
moet maar zien dat ze op de
haar toegemeten vijf vierkante
milimeter een perfect geplaat
ste muzikale voltreffer met
alle expressie en al het gevoel
die in het lied besloten liggen,
op het publiek afvuurt. Dat
vraagt om een professionele
aanpak en om een specialiste.
Zangeres Paóla Tuin die zich,
Recital door Paöla Tuin (zang) en
Vaughan Schlepp (piano). Werken
voor zang en piano en voor piano
aolo van Gershwin. Gehoord in da
Kapelzaal (K&O) op 15 februari.
zoals uit het programma bleek,
op Gershwins muziek had toe
gelegd, vertoonde in haar op
treden een grote affiniteit met
dit werk, wat een genot was
om te zien. Haar liefde voor
dit werk moest het jammer ge
noeg zonder voldoende techni
sche middelen stellen om dit
gevoel een bevredigende mu
zikale vorm te geven.
Aan de uitvoering van de lie
deren schortte helaas tamelijk
veel. Om maar iets te noemen:
ondanks zeer beweeglijke lip
pen was Paóla Tuin zelden te
verstaan. Dit vond zijn oor
zaak vooral in het feit dat zij
veel vocalen uitsluitend voor
in de mond vormde en zo
doende min of meer van de
stembanden afschoot. In de
meeste gevallen leverde dit bij
veel inspanning weinig toon
op.
Haar stem, die wel vele moge
lijkheden heeft en rijk aan
kleurvariaties is, klonk
niettemin vlak en droeg niet
verder dan de eerste rij. In de
liederen verzuimde de soliste
om de adem ruim te laten stro
men, waardoor elke toon als
het ware opnieuw veroverd
moest worden, wat een muzi
kale interpretatie veelal in de
weg stond. Men zou Paóla
Tuin willen aanraden om tij
dens een tussenspel van de
piano het publiek niet, met
een stap opzij direkt na de
laatst gezongen lettergreep, los
te laten en even plotseling op
de laatste noot van zo'n inter
mezzo - meestal net te laat -
weer in het lied te schieten.
Dergelijke dingen werken het
publiek danig op de zenuwen
en komen de muziek aller
minst ten goede.
Al met al miste men in deze
aanpak met name een fluwe
len gestroomlijnde sfeer, de
beruchte ongedwongenheid.
Nogmaals, deze gebreken ko
men niet voort uit onvoldoen
de muzikaal gevoel maar uit
een haperende zangtechniek.
Met een betere adembeheer-
sing zouden onzuivere intona
ties en veel van de hierboven-
genoemde problemen opge
vangen Jcunnen worden. De
pianopartijen die de liederen
ondersteunden, hadden in
Vaughan Schlepp een gedre
ven en verdienstelijke vertol
ker gevonden. Wel klonken de
enkele solo's die hij tussen de
liederen» door ten beste gaf,
wat rammelend.
TOM STRENGERS
1SN HAAG De dichter
irrit Kouwenaar (65) is
Prijs der Nederlandse
jetteren van 30.000 gul-
toegekend. De jury
nnjeft hem unaniem voor
ie onderscheiding voor-
iragen. De prijs wordt
i?4id 1989 in Brussel uitge-
1C1 likt.
ceerskjet de prijs, die eens in de
n de (ie jaar wordt toegekend,
o-RAIordt een auteur onder-
ncludiheiden van oorspronkelijk
RijvJ het Nederlands geschre-
na.|n letterkundige werken,
jury, ingesteld door het
de Rj)mité van Ministers van de
dezeiyeriandse Taalunie, be-
lind uit W. J. van den Ak-
>r, H. Bousset, H. Brems, C.
ifermans, H. C. ten Berge
een G. Wildemarsch.
iar^al juryleden meenden zon-
over (r uitzondering dat Kouwe-
geeftjar de prijs moet worden
dat tgereikt. Sinds zijn eerst
tie sleindel „Achter een woord"
Ot 1953 heeft hij 35 jaar met
vast-
•rderhjudendheid een oeuvre op-
te ibouwd van een kwalitatief
CBR jer hoog niveau, ook geme-
rrangfo aan minder nationale
i beö
kandi
emerj!
kei
'rank Boeijen
jjeunt Wereld
jjatuur Fonds
het
esuh1jMEGEN De Frank
Ster f
rkeef1 <*e opbrengsten van de
uwe single „De We
id" af te dragen aan het
'ereld Natuur Fonds,
t het geld zal het fonds
■n aantal natuurbescher-
ingsprojecten financie-
In om te voorkomen dat
wereld een „modder-
td" wordt, zoals Frank
Deijen in „De Wereld"
ngt.
Frank Boeijen Groep en
t Wereld Natuur Fonds
cleT i 'amen met elkaar in contact
tiens de opnamen voor het
^RO-programma „Muziek in
atura", dat op 9 maart wordt
.^gezonden. In een onheil-
bellend decor van een door
Jre regen aangetast sparre-
oI)s* brengt de Frank Boeijen
toebé oeP nummer.
Gerrit Kouwenaar, die de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend heeft gekregen, foto: anp
maatstaven, aldus de jury. jan Helder en K. van Rigter, surrealisme. Daarna was hij
Kouwenaar, die zich ook be- ontdekte tijdens de Tweede journalist bij De Waarheid
dient van de pseudoniemen Wereldoorlog dada en het en kunstcriticus bij Het Vrije
Volk, voor hij zich uitslui
tend toelegde op letterkundig
werk en vertalingen.
Hij sloot zich aan bij het tijd
schrift Reflex, waarin onder
meer ook Lucebert en Jan
Elburg schreven en dat later
in de Cobra-beweging op
ging. Hij werd wel tot de
Vijftigers gerekend maar hij
schreef geen „eruptieve"
poëzie.
De jury die Kouwenaar in
1970 voor de P.C. Hooftpriis
voordroeg, oordeelde dat de
laureaat verwijderd was ge
raakt van de anti-intellectue
le instelling die de Vijftigers
karakteriseerde en dat hij
zich allengs meer gewonnen
had gegeven aan „de dicta
tuur van het abstracte den
ken".
De Prijs der Nederlandse
Letteren werd in 1956 inge
steld. Beurtelings werd hij
aan een Belg en een Neder
lander toegekend. Eerdere
laureaten waren achtereen
volgens: Herman Teirlinck,
Adriaan Roland Holst, Stijn
Streuvels, Jacques Blqem,
Gerard Walschap, Simon
Vestdijk, Marnix Gijsen,
Willem Frederik Hermans,
Maurice Gilliams, Lucebert
en Hugo Claus.
