Ontvoering YdB nog
groot mysterie
een
„Boete Union Carbide
is belachelijk laag"
Gorbatsjov erkent
meningsverschillen
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
V&D en Sony houden
je computer gezond.
Klimaat
i 'ml
veer
ven.
>nze
fITENLAND
E&idócSouocwt
WOENSDAG IS FEBRUARI 1989 PAGINA S
stoors lijdt
i epilepsie
jJANNESBURG De Belgisc-
jjederlandse Hélène Passtoors
de afgelopen maanden twee
r een aanval van epilepsie gehad,
zenuwarts in Johannesburg
jpmt de aanvallen van epilepsie
i wate^erkelijk, omdat het uitzondering
.dat deze ziekte zich „op latere
iftijd" openbaart. Deskundigen
den rekening met de mogelijk-
dat de epilepsie veroorzaakt is
een tumor. Passtoors zit sinds
1986 een gevangenisstraf van
aar uit in Zuidafrika, omdat zij
ildig is bevonden aan het smok- Hélène Passtoors
jen van wapens voor het Afri-
Nationale Congres.
Hollandse wijk van
Potsdam vernieuwd
POTSDAM In de Hollandse wijk van de
Oostduitse stad Potsdam krijgen de huizen
tussen nu en 1993 een nieuw uiterlijk. De
complexen van baksteen vormen het grootste
aaneengesloten voorbeeld van de Nederland
se architectuur buiten ons land. De Hollandse
wijk dankt Potsdam aan de Pruisische koning
Frederik Willem I (1688-1740). Hij wilde de
ervaring van Hollandse handwerkslieden ge
bruiken bij het droog maken van de moeras
sen rond Potsdam, maar de door hem nage
streefde immigratie op grote schaal van Hol
landers bleef uit. In slechts 22 van de onder
leiding van de Nederlandse architect Johan
Bouman (1706-1776) gebouwde huizen namen
Hollanders hun intrek.
Nederland: Europese
stappen tegen Sudan
MADRID Minister Van den Broek
van buitenlandse zaken heeft zijn colle
ga's uit de andere EG-landen voorge
steld dat de Europese Gemeenschap di
plomatieke stappen neemt bij de rege
ring van Sudan. Door droogte, overstro
mingen, hongersnood en een stijgend
aantal vluchtelingen voor de oorlog in
het zuiden wordt de situatie in dat land
voortdurend slechter. Nederland heeft
Sudan eind vorig jaar gedreigd dat de
ontwikkelingshulp wordt gestopt, als
het land geen serieuze pogingen doet
een einde te maken aan de burgeroor
log. Hoge ambtenaren van de EG-lidsta-
ten zullen de komende tijd nagegaan of
stappen bij de Sudanese regering wense
lijk en mogelijk zijn.
MOSKOU Sovjet-leider Gorbatsjov is na bijna
een maand weer in het openbaar verschenen en
heeft in een toespraak erkend dat er onder de lei
ders van de Sovjetunie nog grote meningsverschil
len bestaan over de economische en politieke her
vormingen die hij in wil voeren. In de toespraak
tot werknemers in de industrie, de bouw en het
vervoer in de burelen van het centrale comité zei
Gorbatsjov, dat dank zij zijn hervormingen al tal
van problemen waren opgelost. Maar de perestroj
ka had zelf ook weer tal van problemen in het le
ven geroepen. Gorbatsjov heeft wel eerder laten
weten dat er verschil van mening bestaat, maar
gisteren gaf hij daar een wat gedetailleerdere uit
eenzetting over. Ter geruststelling aan de conser
vatieve vleugel van de partij verklaarde hij dat het
socialistische systeem de basis blijft van zijn beleid.
shdie duikt
nder na
doodvonnis
inuit Iran
INDEN/TEHERAN
Britse schrijver Sal-
n Rushdie is op een
I- aar bewaakte plaats in
oot-Brittannië onderge-
>end <ten» nac*at de.Iraanse
ie codder ayatollah Khomeini
alvjn gisteren wegens
Islastering ter dood had
oordeeld. Aanleiding
en v° jg nog steeds groter
^Hieri rdende controverse
stimul id Rushdie is zijn boek
hitanische Verzen",
shdie verklaarde het
ïigement zeer serieus te
ïen rr nen.
lilieubi roman heeft reeds tot ge
mor fi ddadige protesten geleid in
ïankoc ja en Pakistan, waarbij in
ai zes mensen het leven
stap qoren. In Bradford, een
milieij in het noorden van Enge-
mentf j waar tien procent van de
olking islamitisch is, wer-
miliei| vorige maand exemplaren
I het boek in het openbaar
beid e brand. Maar voor de Iraan-
jprake eider Khomeini is een ver-
worde njet genoeg. In een door
"nten jo-Teheran uitgezonden
houtLjschap zei hij gisteren dat
-egelg[hdie ter döod is veroor-
wegens belediging van
te 1 profeet Mohammed, de Is-
„Daa^ en de Koran,
ve door doodvonnis geldt niet
en de schrijver maar ook
<|enen die betrokken zijn bij
van de roman en
ïn vohnis hebben genomen van
aan< inhoud. „Ik vraag alle mos-
ïtiege s ter wereld hen (de schrij-
ïheve en de uitgever -red) te
lat e^cuteren, waar zij zich ook
nÊsgevinden", aldus Khomeini,
de vetereen die er in slaagt deze
racht uit te voeren, zal
den beschouwd als een
pers telaar".
V01 idaag is in Iran uitgeroe-
tef> i als een dag van nationale
Vo w |>uit protest tegen de
ondeuwe samenzwering van de
aan te Satan om giftige en bele-
rit vs ende dingen over de islam
1 19' lubliceren". Premier Musa
art vafZei volgens het persbureau
tevr ja dat Rushdie „een door
s". t>n lerika betaalde huurling" is.
n6- Groot-Brittannië werd
omeini's oproep door isla-
jische leiders gemengd ont-
-Ogen. In Bradford verklaar-
r» 1 Sayed Abdul Quddas, de se-
L(i tar's van **aad van Mos-
ën, dat hij bereid was aan
omeini's oproep gehoor te
ing Den. „Iedere goede moslim
en. H*ft het op zijn leven ge-
ïoudant. Ik ben een huisvader
vas oiiar zou het mijne opoffe-
in. Ei".
na eehamed Ebrahimsa, een lid
zl het Britse Actiecomité
ïishar r Islamitische Aangelegen-
te. Epen, distantieerde van Kho-
mi ni's oproep,
ewee shdie, die in Bombay in een
wo mitische familie werd ge-
krijgsen. reageerde gisteren ge-
st vaokt op de berichten uit
„Het is afschuwelijk dat
ïisen zo reageren op wat
ïindelijk maar één roman is
de hele historie van de Is-
De schrijver verklaarde
«twijfelen of Khomeini en
I andere critici het boek wel
emaal hebben gelezen. Die-
en die het werk veroorde-
matigen zich de rol aan
i een „gewetenspolitie", al--
Rushdie. De bedreigingen
l volgens hem „het laatste
liüm in een campagne, die
ön met vuilspuiterij, laster
verdraaiingen en is uitgelo-
i op allerlei soorten geweld,
'lijk gezegd had ik bij nader
ien liever een kritischer
nJ" k geschreven",
met
POLITIEK MOTIEF BLEEK VALS SPOOR
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL Toen de
Belgische oud-premier
Paul Vanden Boeynants
maandagavond om twin
tig over tien vlakbij het
station van Doornik door
zijn ontvoerders werd
vrijgelaten, kreeg hij het
consigne nog twee minu
ten geblinddoekt op straat
te blijven staan. Daarna
zou hij een vrij man zijn.
Vrij om te gaan en te
staan waar hij wilde, vrij
om te doen en laten wat
hij wilde.
Vanden Boeynants wachtte
twee minuten, en hoorde in
die tijd de auto waarmee hij
„na een rit van enkele uren"
in Doornik was afgezet, snel
wegrijden. Hij liep naar het
station, koos een van de vier
daar gestationeerde taxi's, en
liet zich daarmee naar Brussel
rijden. Eerst' naar zijn partijge
note en ex-schepen van Sport
Viviane Baro, vanwaar hij zijn
familie belde. Vervolgens naar
huis, vanwaar hij kort voor
middernacht de gerechtelijke
politie van zijn vrijlating op de
hoogte bracht. Waarom heeft
VdB niet in Doornik de politie
opgezocht, zoals de 49-jarige
taxichauffeur Fernand Tricot,
die de oud-premier onmiddel
lijk herkende, hem had gesug
gereerd? Dat is slechts een van
de zeer vele vragen die men
zich in België stelt, een dag
nadat de meest mysterieuze
ontvoering uit de Belgische
politieke geschiedenis in een
al lang niet meer verwachte
gelukkige ontknoping is geëin
digd.
Jules Croiset
Dertig dagen na zijn spoorloze
verdwijning en een etmaal na
de onverwacht goede afloop
daarvan, beschikken politie en
Justitie in Brussel nog steeds
niet over het geringste spoor
dat naar de ontvoerders van
de schatrijke oud-premier en
voormalige vleeswarenfabri-
kant kan leiden. Daags na zijn
verdwijning eiste de tot dan
toe volstrekt onbekende Socia
listische Revolutionaire Briga
de zijn ontvoering op. Twee
dagen later eiste diezelfde
groep een bedrag van dertig
miljoen frank (1,65 miljoen
gulden), waarvan twee-derde
over een aantal nog nader aan
te duiden armen-organisaties
in Belgie zou moeten worden
verdeeld. Maar de theorie dat
achter de ontvoering van de
zeer omstreden oua-politicus
politieke motieven schuilgaan,
is nu door Justitie verlaten.
Hoewel ook zij niet kan ver
klaren waarom de ontvoer
ders, die nu als ordinaire cri
minelen worden gezien, ge
noegen hebben genomen met
een fractie van de tientallen
miljoenen die de familie Van
den Boeynants bezit. Het is
geen toeval, zo wordt in Brus
sel opgemerkt, dat de familie
van de oud-premier, die nog
maar enkele jaren geleden
voor een gigantische belasting
fraude werd veroordeeld, de
ontvoerders via een Zwitserse
bank het losgeld betaalde.
Maar Justitie beschouwt der
gelijke vragen als laster, zoals
ze ook aanhoudende geruchten
dat VdB als een tweede Jules
Croiset zijn ontvoering van a
tot z zelf heeft geënsceneerd,
verontwaardigd van de hand
wijst. De details over zijn ont
voering zoals die nu bekend
zijn, gelden voor Justitie als
voldoende bewijs dat van een
echte criminele actie sprake is
geweest, aldus de leider van
het politie-onderzoek, eerste
substituut Andre Vandoren.
Maar dat is dan ook een van
de weinige zekerheden die de
politie in Brussel op dit mo
ment heeft.
Neergeknuppeld
Vanden Boeynants, die na een
schitterende politieke carrière
minister van Middenstand,
minister van Defensie, twee
maal premier vorig jaar
een mislukte gooi deed naar
het burgemeesterschap van
Brussel, werd op 14 januari uit
de garage bij zijn appartement
aan de Brusselse Franklin
Rooseveltlaan ontvoerd. Nadat
hij in de garage zijn Mercedes
had geparkeerd, gooiden twee
mannen een zak over zijn
hoofd. Ze sleurden hem in een
bergruimte, die van een kijk
gaatje was voorzien, en knup
pelden hem neer. Een derde
wachtte in een gereedstaand
voertuig. Vanden Boeynants
werd de afgelopen dertig da
gen op een adres vastgehou
den, naar de politie vermoedt,
ergens in Noord Frankrijk,
maar veel houvast daarom
trent heeft ze niet. Maandag
avond, voor hij werd vrijgela
ten, moest Vanden |ioeynants
geblinddoekt een autorit van
enkele uren maken, „maar het
kan evengoed zijn dat ze met
hem rondjes hebben gereden",
aldus gistermiddag procureur-
generaal Rutten. óver haar
strategie de ontvoerders in de
kraag te grijpen, heeft de poli
tie nog weinig losgelaten. Van
Met een baard van een paar dagen en sterk vermagerd keerde
„Polleke Saucisse''
Aton.ft "VIei een Daara van een paar uagen en sier* vein
krijgen was de eerste prior® Vanden Boeynants gisteren naar zijn familie terug
teit, het grijpen van de ont-
voerders de tweede, het niet Vandoren illustreerden dat
betalen van een losgeld de gisteren op een voor hen pijn-
derde. lijke manier, omdat ze zelfs
over de exacte hoogte van het
betaalde losgeld nog geen ge
verifieerde informatie konden
Toen na twee emotionele op- geven. Vandoren sprak niet
roepen van de zoon van de tegen dat het om 63 miljoen
ontvoerde oud-premier, Chris- frank zou kunnen gaan. Dat is
tian Vanden Boeynants, de ongeveer 3,5 miljoen gulden,
ontvoerders contact opnamen De 69-jarige politicus, die als
met diens familie, kwam de „Polleke Saucisse" een fortuin
politie grotendeels buitenspel opbouwde in de vleeshandel,
te staan. Procureur-generaal heeft tijdens zijn ontvoering
Rutten en eerste substituut uitsluitend groente gegeten.
FOTO: EPA
De 69-jarige politicus, die sterk
vermagerd en oververmoeid
is, heeft het opsporingsappa
raat nog maar enkele uren te
woord gestaan. Veel bruikbare
tips die kunnen leiden tot de
aanhouding van zijn ontvoer-
nog worden gegrepen en de
meest mysterieuze ontvoering
uit de Belgische geschiedenis
ooit zal worden ontraadseld, is
nu voor heel België nog een
open vraag.
Mega-huwelijk
„De grootste dag van hun leven" werd voor tweehonderd echtparen in spe in Los Angeles groot
scheeps opgezet. Zij trouwden op de ochtend van Valentijnsdag allemaal tegelijk tijdens een radio
uitzending. Een heus mega-huwelijk dus, waarna massaal de bruid werd gekust.
Kapitein Rob in China
Vlak onder de kust, bij de monding van een rivier, ligt de
k van Wang Hang voor anker. Het is een groot schip met een
dvajiög opgebouwde achtersteven. Daar staan' enkele Chinezen,
wie er één is gewapend met een ouderwetse, koperen zeekij-
Blijkbaar heeft hij Taaie Toon herkend, want ze zien hem
r ir beneden lopen om Wang Hang te melden, dat er bezoek op
nst is. Taaie Toon vraagt Rob mee te gaan aan boord van de
te jonk. „En neem ook die pakken opium mee," zegt hij. Tja,
niets aan te doen: Rob moet het spelletje, dat ze eenmaal
zijn begonnen, nu ook verder spelen, maar een prettig idee is het
toch voor een gezonde Hollandse zeeman niet om nu aan zo'n
smerige smokkelzaak mee te doen. Dat die Taaie Toon, die nog
wel gezagvoerder is geweest van een flinke koopvaarder, zich
daarvoor leent.... Enfin, er wordt natuurlijk heel behoorlijk aan
verdiend en ook met opiumsmokkel gekregen geld stinkt niet.
Rob volgt hem, maar voor alle zekerheid heeft hij in iedere
broekzak een revolver gestoken....
NEW DELHI Slachtof
fers van de giframp in
Bhopal in India zijn onte
vreden over de boete,
waartoe het Amerikaanse
bedrijf Union Carbide gis
teren is veroordeeld. Het
Hooggrechtshof van India
bepaalde dat het bedrijf
940 miljoen gulden scha
devergoeding moet beta
len voor de giframp, die
in 1984 aan meer dan
3.300. mensen het leven
kostte. De in de VS geves
tigde multinational moet
vóór 31 maart dit jaar met
het geld voor de dag ko
men.
Een groepering die de belan
gen van de slachtoffers van de
ramp behartigt, noemde het
bedrag „verschrikkelijk laag".
Een slachtoffer zei te vrezen
dagelijks de gevolgen van het ring genoemde twintigduizend
feit dat zij indertijd bloot ston- gewonden. Dat officiële getal
den aan het methyl-isocya- moet je met een grote korrel
naat, dat op 3 december 1984 zout nemen", zegt ze veront-
uit een opslagtank van een fa- waardigd. „Gewoonweg bela-
•m chelijk. Dat zijn alleen de
mensen die in het rampgebied
briek voor onkruidverdel-
gingsmiddelen ontsnapte.
Ruim tweeduizend mensen zelf woonden. Maar er is nooit
vonden vrijwel onmiddellijk onderzoek gedaan naar al die
de dood toen de gaswolk bo
ven de sloppenwijken gren
mensen buiten dat gebied, die
bijvoorbeeld schade aan hun
zend aan het fabrieksterrein ogen opliepen. Of naar al die
dreef. Sommigen stierven in vrouwen die bij een miskraam
hun slaap; anderen trachtten hun kind verloren of een mis
te ontkomen maar kwamen, maakte baby kregen",
verblind en in ademnood, niet TT.
ver Uit wetenschappelijk onder-
Dagelijks doet zich in het ge- zoek naar planten in de omge-
bied gemiddeld één sterfgeval vin& ^ai\ Bhopal blijkt dat er
voor waarbij een direct ver- nog steeds iets mis is met het
band met de ramp kan worden sVi .m j ^u. Waterman:
„Met de lucht, water en de
aarde zit het nog steeds niet
goed. Je kunt het vergelijken
met Hiroshima. Daar kon je
ook niet zeggen dat er met de
volgende generatie niets aan
de hand was".
Miskraam
Volgens Ruth Waterman van
Nederlandse Aktiegroep
dat alleen al de helft van de Nooit meer Bhopal zijn er in
som zal opgaan aan de kosten totaal 100.000 families getrof-
die de Indiase regering ge- fen door de ramp. „Zo'n vier-
maakt heeft bij de hulp aan de honderdduizend slachtoffers
slachtoffers. Volgens de voor- dus, tel maar na. Een schril
aanstaande advocaat Meivin contrast met de door de rege-
Belli is het chemieconcern er
met een koopje vanaf geko
men. Meivin Belli behartigde
de belangen van ongeveer
tweeduizend eisers voor de
zaak. Hij vond dat Union Car
bide twee tot drie keer zoveel
zou moeten betalen.
Ook Babulal Gaur, een politi
cus van de Indiase oppositie
partij Bharatiya Janata, noem
de de schadesom „te verwaar
lozen" en sprak van „verraad
van de gas-slachtoffers". Een
activist die herhaaldelijk de
monstraties voor de slachtof
fers van de ramp op touw zet
te, Abdul Jabbar Khan, ver
weet de regering te zijn ge
zwicht voor „druk van de lob
by van multinationals".
Ademnood
Met de uitspraak van gisteren
zullen alle aanklachten tegen
het chemieconcern en zeker
negen huidige of voormalige
werknemers van Union Carbi
de vervallen. Een van de aan
geklaagden was de voormalige
president-directeur van het
chemieconcern, Warren An
derson, die dood door schuld
ten laste werd gelegd.
Volgens gegevens van de
Indiase overheid ondervinden
meer dan 20.000 mensen nog
De vraag is nu: Hoe gaat de
Indiase regering het geld ver
delen? Ruth Waterman is daar
zeer sceptisch over: „Ik geloof
nooit dat het eerlijk zal gebeu-
Bij aankoop van 2 doosjes Sony diskettes
gratis viruskiller.
3V4 MF 2 HD 2 x
10 stuks 230.-
3V4 MF 2 DD
2x10 stuks 99-
5Va M2D
2 X 10 stuks 54-
Zolang de voorraad strekt
WASHINGTON Soms
hangt de publieke opinie van
zeer toevallige
omstandigheden af, vooral in
een stad als Washington. Zo
dreigde er dit jaar geen winter
te komen in Amerika. Eind
januari was het nog overal
zacht en warm en droog. De
eerste crocussen vèrhieven
zich boven de aardbodem.
Overmoedige vogels zetten het
op een vroegtijdig zingen. De
katers begonen al kabaal te
maken in de achtertuinen.
De dames hier ter stede
haalden alvast wat luchtige
niemandalletjes uit de de
kleerkast waarin ze zich nog
op straat vertoonden ook. Je
zag mannen met opgerolde
hemdsmouwen en ze zag zelfs
macho's, die het dak van hun
wagen hadden neergelaten om
indruk te maken.
Het weer was het
hoofdonderwerp van gesprek
en iedereen zette zich opnieuw
aan de theorie dat het
broeikaseffect de oorzaak was
van zoveel zachtheid. Dat is
een veel verkochte gedachte in
dit land en elders vooral
na de zeer droge zomer van
het vorig jaar. Weliswaar
rekenden de weerkundigen
voor dat er geen sprake was
van een algemene verhoging
van de temperaturen, maar
wat Amerikanen eenmaal in
hun hoofd hebben is er met
geen mogelijkheid uit te
praten. Daar komt dan nog bij
dat het milieu min of meer in
de mode is en iedereen een
expert in zure regen,
broeikassen en aanverwante
zaken is geworden.
Hoe het ook zij; de van zoveel
toevalligheden afhankelijke
publieke opinie begon zich,
toen het maar niet winter
wilde worden: tegen de
regering en dus tegen George
Bush te keren. Diens
voorganger Ronald Reagan
heeft het milieu altijd van
Onze Lieve Heer, in plaats
van van de politiek laten
afhangen. Bush moest er dus
maar eens iets aan doen, zo
vonden de Amerikanen.
Maar weer had Bush geluk,
zoals hij tot dusver op
nagenoeg alle fronten geluk
heeft gehad. Op de ochtend
van zijn innauguratie was het
weer nog zacht en aangenaam.
Maar vlak na de inhuldiging
van deze Texaanse
beschermeling der politieke
goden stak een bitterkoude
noordenwind op, die Bush nog
een forse verkoudheid
bezorgde. Tijdens de
feestparade die door Bush
werd gadegeslagen vanaf een
verwarmde tribune liepen
hele pelotons militairen al
volkomen uit de pas van de
kou. Jawel, er stroomden zeer
koude luchtmassa's vanuit
Alaska over het land uit, een
deel van de samenleving
onder sneeuw bedelvend en
vervolgens de
maatschappelijke ontreddering
en de daarbij behorende
paniek veroorzakend, zonder
welke het leven van de
gemiddelde Amerikaan niet
interessant is.
Met een graad of dertig onder
nul was Bush gered. Het kon
toch nog koud worden, zo
bleek, en de aarde ging tot
opluchting van veel
Amerikanen nog niet aan de
benauwenissen van het
broeikaseffect ten onder.
De bei chtgeving over de op
handen zijnde milieuramp
hielden op en iedereen zette
zich aan het sneeuwruimen.
Bush kon vorige week met een
gerust hart naar Canada reizen
waar men nog een appeltje
met hem te schillen had,
omdat dat land zowat alle zure
regen van de VS opvangt.
Alles is nu weer rustig. De kou
heeft wat sinaasappelbomen in
Californie te grazen genomen,
heeft ijzel veroorzaakt in
delen van Texas en dorpen
geïsoleerd in de Midwest. Het
waren welkome rampen in
een land, dat zich niet langer
ongerust hoeft te maken over
zijn eigen economische driften
die de uiteindelijke oorzaak
van al die milieu-ellende zijn.
De crocussen liggen kwijnend
in het bevroren gras, de vogels
nemen alsnog een verbaasd
zwijgen in acht, de katers
hebben hun wild geraas in de
achtertuinen gestaakt, de
vrouwen verhullen hun
luchtige niemanddalletjes met
zware, doorstikte
wintermantels, de mannen
hebben hun mouwen naar
beneden gedaan en de macho 's
loeren weer op hun prooi
vanachter de bevroren ruiten
van hun cabriolets. De
ondergang van de wereld is tot
nader order uitgesteld.
