Spannende week voor
Van Brienenoordbrug
Bijzonder onderwijs moet
eigen eindtermen opstellen
NIEUW DEEL WORDT NAAST OUDE BRUG GEPLAATST
IA 4
BINNENLAND CeUWSoiwant ZATERDAG 11 FEBRUARI 1989 PAGINA 5
ROTTERDAM Iedere
Nederlander is eraan ge
wend geraakt: „Voor de
Van Brienenoordbrug
staat een fila van drie ki
lometer". Maar binnen af
zienbare tijd zal dit ver
trouwde bericht uit de
ether verdwijnen, want
volgende week wordt een
belangrijke stap gezet in
de verbreding van Neer-
lands verkeersknooppunt
nummer één. Van Brie
nenoordbrug twee is in
aantocht.
De eerste brug werd in het be
gin van de zestiger jaren ter
plekke gebouwd, maar door de
toename van de scheepvaart
was dat voor de tweede versie
niet mogelijk. Die brug ligt nu
klaar op de werf van de
Zwijndrechtse bruggenbouwer
Grootint en gaat aanstaande
maandag mits het weer
meewerkt de grote reis ma
ken van de werf naar de defi
nitieve vestigingsplaats.
De boogbrug die 287 meter
lang en 40 meter hoog is en
een transportgewicht heeft
van 4800 ton, wordt voor het
vervoer op twee pontons van
100 bij 30 meter geplaatst, die
door vier sleepboten en twee
duwboten worden voortbewo
gen. Omdat de boog tijdens het
twintig uur durende transport
vier bruggen moet passeren,
worden de pottons extra ver
zwaard. zodat de ijzeren kolos
vlak boven het water zal lig
gen; de uiteinden van de brug
zullen bij deining door het wa
ter slepen. Op deze wijze kan
onder de Botlekbrug worden
doorgevaren, waar aan de bo
venkant slechts 30 centimeter
speling tussen de twee stalen
frames zal zijn. Nadat de nieu
we Van Brienenoordbrug vol
gende week donderdag naast
de bestaande brug tussen de
pijlers is gemanoeuvreerd,
wordt de dag erna gestart met
het omhoog vijzelen van de
boog. In totaal moet de brug 18
meter de lucht in, hetgeen in
stappen van 80 centimeter
wordt gedaan. Deze operatie
zal ongeveer negen uur in be
slag nemen.
Zetje
Minister Smit-Kroes geeft uit
eindelijk volgende week zater
dag het laatste „zetje" tijdens
een officiële bijeenkomst. Dan
zal de nieuwe boog zijn defini
tieve plaats hebben, waarna de
toevoerwegen en de beweeg
bare klap aangelegd worden.
In mei van het volgend jaar
gaat de nieuwe brug voor het
verkeer open, maar dan start
de opknapbeurt van de oude
brug, die tot medio 1992 zal
duren. Na voltooiing van de
werkzaamheden zal de capaci
teit van de corridor ongeveer
zijn verdubbeld. Op de verbre
de brug zullen 12 rijstroken
beschikbaar zijn in plaats van
de huidige 6 rijstroken. Maar
tot 1992 blijven de files op de
A-16 bij Rotterdam een dage
lijks terugkerend ritueel.
De Van Brienenoordbrug. ge
noemd naar een eiland dat in
de Nieuwe Maas ligt, kreeg
kort na de ingebruikneming in
1965 dagelijks 29.000 auto's te
verwerken. Dat aantal is nu
bijna vijfmaal zo groot. Elke
dag jakkeren 140.000 perso
nen- en vrachtwagens over
deze belangrijke verkeersscha-
De nieuwe Van Brienenoordbrug lijkt als twee druppels water op de oude brug. Toch is dat schijn,
want de boogdelen van de nieuwe brug zijn aan elkaar gelast, terwijl bij de oude nog gebruik is
gemaakt van klinkverbindingen. De nieuwe werkwijze geeft een flinke gewichtsbesparing.
FOTO: RIJKSWATERSTAAT
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
Ten westen van de oude Van Brienenoordbrug wordt, donderdag
de nieuwe boogbrug ingevaren, waarna de afbouw kan beginnen.
Mei 1990 gaat de brug open voor het verkeer en kan de opknap
beurt van de oude brug beginnen. Medio 1992 zal het gehele
project, dat 539 miljoen kost, voltooid zijn.
FOTO: ANP
kei tussen Noord en Zuid-Ne
derland. En aan de groei lijkt
geen eind te komen. Het
opvallend daarbij is de sterke
jaarlijkse toename van 5% in
de afgelopen vijf jaar, na een
aanvankelijke groei van 1%
per jaar in de periode 1980 tot
1984. Teneinde het knelpunt
op te lossen gaf minister Smit-
Kroes van verkeer en water
staat in 1984 aan Rijkswater
staat de opdracht de brug te
verdubbelen. In 1979 was het
besluit al genomen om aan de
westzijde van de bestaande
brug een tweede brug te bou
wen. In 1986 werd daadwerke
lijk een begin gemaakt.
Geregeld komt de vraag naar
de Van Brie-
De tweede Van Brienenoord
brug wordt maandag over de
Oude en Nieuwe Maas van
Zwijndrecht naar Rotterdam
gebracht. Voor belangstellen
den is dat goed te volgen, mits
er geen mist is die roet in het
eten gooit. Bij minder dan een
kilometer zicht gaat de opera
tie niet door.
Om 10.00 uur gaat het trans
port de Oude Maas op om ach
tereenvolgens de Spijkenisser-
brug (17.00 uur) en de Botlek-
brug (18.30 uur) te passeren.
Om 22.00 uur wordt onder de
spoorhefbrug bij het Rotter
damse Noordereiland gevaren.
Op donderdag 16 februari
vindt het invaren van de
boogbrug plaats. Dat karwei
begint om 12.00 uur en zal om
streeks 18.00 uur zijn afgerond.
Vrijdag 17 februari wordt om
12.00 uur begonnen met het
optakelen van de brug. In to
taal moet 18 meter worden
overbrugd.
Zaterdag 18 februari zal minis
ter Smit-Kroes rond 12.30 uur
de officiële plaatsing verrich
ten. Uiteraard zijn al deze ge
gevens onder voorbehoud.
De werkzaamheden op don
derdag kunnen worden gade
geslagen vanaf de Schaardijk
te Rotterdam. Vanaf de me
trostations Kralingse Zoom en
Capelsebrug rijden gratis pen
delbussen.
Over het gehele project is na
bij de brug een expositie inge
richt. Met veel foto's en ma
quettes is de Van Brienenoord-
corridor in beeld gebracht. Het
informatiecentrum is gratis
toegankelijk op werkdagen en
ook op zaterdag 18 februari
van 10.00 tot 16.00 uur. Adres:
Toepad 5. Rotterdam. Telefoon
010-4523877.
nenoordbrug niet wordt ver
vangen door een tunnel. Toen
in 1958 de keus werd gemaakt
tussen een brug en tunnel, viel
de laatste variant af omdat het
transport van gevaarlijke stof
fen te riskant werd geacht. Nu
er al een brug ligt, is voor de
omgeving een verdubbeling de
minst ingrijpende oplossing.
Bovendien is het financieel en
esthetisch het meest verant
woord. Want het neerleggen
een onderdeel van het totale
plan: de Van Brienenoord-cor-
ridor. De kosten van het pro
ject bedragen 539 miljoen gul
den, waarvan 215 miljoen
wordt besteed aan de werk
zaamheden voor de verbre
ding van de brug.
Elke brug krijgt de beschik
king over rijbanen voor het
doorgaande verkeer, die zijn
gescheiden van de rijbanen
voor het plaatselijke verkeer.
Deze scheiding betekent dat
men al ver vóór de brug een
keuze zal moeten maken voor
de' richting, die men nó de
brug uit wil.
Ook moest het bedieningshuis
voor het open- en dichtdoen
van het beweegbare deel van
de brug worden 'vervangen.
De oude regelkamer zat aan de
kant waar de nieuwe brug
komt. Vanuit het nieuwe be
dieningshuis zullen straks de
beweegbare delen van beide
bruggen worden bediend. En
ook het fiets- en bromfietsver-
keer profiteert van de aanleg.
Er komt aan de oostzijde een
geheel nieuw fietspad voor
beide rijrichtingen.
Verzakkingen
Door het plaatsen van de nieu
we brug worden ook de ver
zakkingen gecorrigeefd, die bij
de oude brug in de loop de ja
ren zijn ontstaan. De Van
Brienenoordbrug is aan de
noordkant tien centimeter la
ger komen te liggen, doordat
de grond onder de pijlers min
der stevig is dan die aan de
overkant. Door het plaatsen
van nieuwe pijlers wordt de
grond aan de rechter Maas
oever weer enigszins „terugge
drukt". Maar er heeft«zich bij
de oude brug ook een verzak
king voorgedaan over de leng
terichting. De brug helt naar
de oostzijde over. omdat de pij
lers zijn scheefgezakt. Dat pro
bleem wordt verholpen door
de nieuwe brug - aan de wes
telijke kant dus - voor een
deel op de oude pijlers te
plaatsen. Het gewicht moet de
pijlers weer in evenwicht
trekken.
Medio 1992 is het karwei ge
klaard en zal de Van Brienen
oordbrug zijn dagelijkse „ster-
spot" op de radio kwijtraken.
Maar de verkeersprognoses
Op de werf van Grootint in
Zwijndrecht ligt de boogbrug,
die 287 meter lang en 40 me
ter hoog is en een transportge
wicht heeft van 4800 ton, te
wachten op het transport naar
Rotterdam, dat 20 uur zal du-
FOTO: RIJKSWATERSTAAT
wijzen nu al uit dat „het Ter-
bregscplein" de aansluiting
van de A-16 (Rotterdam-Bre
da) op de A-20 (Hoek van Hol-
land-Gouda) die twijfelach
tige eer zal overnemen. Dat
knooppunt is bij plannen be
trokken om ten noorden van
Rotterdam een nieuwe rijks
weg aan te leggen naar de
snelweg Rotterdam-Den Haag.
Maar dat zijn nog papieren
plannen.
LUCAS BOLSIUS
CDA-SENATOR EN HOOGLERAAR ONDER WIJSRECHT POSTMA:
Minister Deetman van onderwijs lijkt erg
zelfverzekerd over zijn plannen voor de
basisvorming en de daarbij behorende
eindtermen. Maar of daar wel zoveel redenen
voor zijn, is maar de vraag.
Onderwijsorganisaties verwijzen de vorige
maand verschenen voorstellen voor
eindtermen naar de la; in de politiek worden
grote vraagtekens gezet achter de praktische
haalbaarheid (te weinig tijd voor te veel
vakken) en er bestaat.zorg over de scheve
schaats die de minister in grondwettelijk
opzicht dreigt te gaan rijden.
DEN HAAG „Als er
dan eindtermen basisvor
ming moeten komen ik
ben daar niet op voorhand
van overtuigd dan
moet het bijzonder onder
wijs de gelegenheid krij
gen eigen eindtermen te
formuleren".
Dat zegt prof.dr. A. Postma,
Eerste-Kamerlid voor het
CDA en bijzonder hoogleraar
onderwijsrecht in Amsterdam
en Groningen. Eindtermen
voor de basisvorming geven
aan wat alle leerlingen van
vijftien/zestien jaar minimaal
moeten weten.
De minister wil die eindter
men vaststellen en daarin ziet
prof. Postma problemen met
de vrijheid van onderwijs. In
de praktijk immers bepalen de
eindtermen voor het grootste
deel, zo niet helemaal, de in
houd van de lessen. En dat
kan niet, gelet op die vrijheid
van onderwijs. Dus, meent de
senator, moet het bijzonder on
derwijs van r.k. scholen tot
en met de Vrije Scholen van
de antroposofen de gelegen
heid krijgen hun eigen eind
termen te formuleren, die ove
rigens wel door de minister
moeten worden getoetst. Bij
gebleken onenigheid zou de
Onderwijsraad het laatste
woord moeten spreken.
Prof. Postma: „De minister wil
zelf de eindtermen vaststellen
om daarmee greep te krijgen
op de kwaliteit van het onder
wijs. Die kwaliteit moet om
hoog, want de samenleving
heeft behoefte aan meer en
beter opgeleide mensen. De
minister spreekt over de kwa
liteitsverhoging mede met het
oog op de (economische) posi
tie
i land
het
nigd Europa, maar ook ten op
zichte van Japan en de Vere
nigde Staten".
„Zo'n redenering geeft het
verschil aan met het onderwijs
in de vorige eeuw tot en met
de eerste helft van de twintig
ste eeuw. Toen ging het om de
ontplooiing van individuele
kinderen: de hogere burger
school (hbs) werd opgericht
om aan de verlangens van een
deel van de bevolking, een ze
kere elite, tegemoet te komen.
Nu gaat het om de „verhef
fing" van het hele volk".
Postma: „Je kunt het ook zo
zeggen: vroeger was onderwijs
het middel voor ontplooiing of
emancipatie van individuele
kinderen, nu is onderwijs een
investeringsmiddel van een sa
menleving in haar geheel. De
overheid heeft daarin een stu
rende taak. Daarvoor zijn be-
heersingsinstrumenten nodig
en de minister heeft gekozen
voor onder meer eindtermen".
„Dat de minister zo handelt, is
helemaal niet zo merkwaardig.
Niemand kan immers ontken
nen dat de omstandigheden
volstrekt anders zijn gewor
den; de oude beleidsvormen
passen niet meer op de huidige
en toekomstige situatie. Bo
vendien doet de minister z'n
plicht, zou je kunnen zeggen.
Hij moet volgens de grondwet
immers zorgen voor het mate
riële welzijn van het volk en
onderwijs is een belangrijke
factor voor de economie van
een land, hebben we gezien"
„Het verzet tegen de plannen
van de minister met de basis
vorming met name tegen de
eindtermen is voor een
groot deel te herleiden tot een
botsing van die „economische"
belangen met belangen van
kinderen. Sommigen vinden
de plannen schadelijk voor het
welzijn van het individuele
kind. Ze denken dat op grond
van hun mensbeeld. De antro
posofen, die de Vrije Scholen
hebben opgericht, denken zo,
maar ook uit confessionele
hoek rijzen bezwaren".
„Ik denk trouwens dat heel
veel mensen de minister ei
genlijk gelijk geven. Ze den
ken dat zijn no-nonsensebeleid
de beste garantie is voor een
materieel wel voorzien leven
van hun kinderen. In die zin
zou het inhoudelijke verzet
weieens een elite-verzet kun
nen zijn. En dat is niets
nieuws; heel vaak is het een
kleine groep die (anti-)bewe-
gingen in gang zet. Hoeveel
mensen waren er eigenlijk
echt betrokken bij de oprich
ting van de confessionele schoL
len in het begin van deze
Grondwet
De CDA-senator wijst op een
ander aspect: de minister komt
in conflict met de grondwet.
„De eindtermen zullen in de
praktijk de inhoud van het on
derwijs gaan bepalen, en dat
kan grondwettelijk niet. Het
leerplan van de school wordt
indirect bepaald door de eind
termen en op hun beurt zou
den die eindtermen moeten
worden vastgesteld door de
minister. Die constructie is
niet aanvaardbaar, gelet op de
grondwettelijke vrijheid van
onderwijs. Ook niet in de
vorm zoals de minister die la
ter heeft voorgesteld: hij be
paalt voor de duur van één
jaar de eindtermen en vervol
gens stelt de wetgever, het
parlement, die eindtermen
„Dat lijkt best aardig, maar in
de praktijk zal het parlement
die eindtermen die de minister
had vastgesteld en waarmee
de scholen al een jaar werken,
natuurlijk niet kunnen wijzi
gen. De meest zuivere vorm is
dat de wetgever de eindter
men vaststelt voor het open
baar onderwijs en dat het bij
zonder onderwijs zelf eindter
men ontwikkelt. De minister
moet vanwege het publieke
belang de eindtermen van het
bijzonder onderwijs toetsen en
in geval van een geschil kan
de Onderwijsraad de doorslag
geven Zo zou het naar mijn
idee kunnen, vooropgesteld
dat eindtermen noodzakelijk
dachte van het zelf formule
ren van eindtermen door het
bijzonder onderwijs uitstekend
binnen de gedachten van het
CDA over het „maatschappe
lijk middenveld". „CDA-voor-
zitter Van Velzen heeft het er
voortdurend over: de overheid
moet terugtreden om dat
„maatschappelijk middenveld"
de kans te geven (de voor
waarden scheppen) om de ei
gen verantwoordelijkheid
vorm te geven. Het idee van
eigen eindtermen door en voor
het bijzonder onderwijs sluit
daar perfect bij aan"
Prof. Postma zegt zich overi
gens ambtshalve niet zo druk
te maken over de kwestie van
de eindtermen: „Het voorstel
ligt nog maar bij de Tweede
Kamer én het is de vraag hoe
en of wij het hier in de Eerste
Kamer krijgen. We wachten
dus maar rustig af".
Inmiddels hebben de meeste
organisaties kritisch gerea
geerd op de presentatie van de
concept-eindtermen voor ba
sisschool en basisvorming. Ze
zijn daartoe ook uitgenodigd
door de minister, die een „bre
de discussie" wil over de
kwestie.
De Katholieke Onderwijsva
korganisatie KOV heeft in een
commentaar aangegeven dat
zij de minister met zijn proce
durele plannen niet serieus
kan nemen. De bewindsman
wil de eindtermen vaststellen
in augustus van dit jaar en te
gelijkertijd heeft hij het over
een „brede discussie"
Die tijd is veel te kort voor
een goede gedachtenwisseling.
vindt de KOV. De kamerbe
handeling vindt in elk geval
niet voor Pasen plaats; tot na
die behandeling is het dus on
zeker of de plannen doorgaan.
De Besturenraad Protestants
Christelijk Onderwijs (over
koepeling van schoolbesturen)
is om dezelfde redenen van
oordeel dat de eindtermen te
vroeg zijn gemaakt.
De minister heeft de concept-
eindtermen vorige maand tij
dens een feestelijke bijeen
komst gepresenteerd gekre
gen. Dat feestje is de perso
neelsorganisatie PCO in het
verkeerde keelgat geschoten.
Een blijde ambtenaar Bas van
Eyndhoven had gezegd dat de
bijeenkomst een uitdrukking
is van het belang dat de over
heid stelt aan de verhoging
van de kwaliteit in het onder
wijs. De PCO spreekt honend
Naar zijn oordeel past de ge- offer deze „kwaliteitsverbete-
Prof. Postma: De meest zui
vere vorm is dat de wetgever
de eindtermen vaststelt voor
het openbaar onderwijs en dat
het bijzonder onderwijs zelf
eindtermen ontwikkelt".
FOTO: DIJKSTRA
rende bijeenkomst"; een voor
beeld hoe de overheid kwali
teitsverbeterend werkt in de
vergaderzalen. De praktijk
van het schoolwerk en de
voortdurende aantasting van
de voorwaarden waaronder
dat werk moet plaatsvinden,
worden vergeten, aldus de
PCO
Drs. K. de Jong Ozn. voorzit
ter van de Unie School en
Evangelie (de bezinningsorga-
nisatie van het prot. chr. on
derwijs), wijst op de „aardver
schuiving" die dreigt plaats te
vinden.
Eindtermen gaan, als het zo
doorgaat, veel meer aan de
scholen voorschrijven dan
menteel doen.
pel mogelijk te zeggen: in exa
menprogramma's schrijft de
overheid globaal voor wat je
Vnoet weten en kunnen bij een
bepaald vak. Maar bij de eind
termen zoals ze er nu uitzien
gaat de overheid zeer gedetail
leerd voorschrijven wat voor
leerstof een school bij een be
paald vak moet aanbieden en
zelfs wat het doel van het on
derwijs in dat vak moet zijn.
De nu voorgestelde eindter
men zijn veel uitvoeriger dan
de huidige examenprogram
ma's. Voor allerlei vakken be
slaan ze veertig a vijftig pagi
na's, terwijl de meeste exa
menprogramma's nu op een
paar pagina's kunnen", aldus
De Jong.
Behalve de hierboven ge
noemde kritiek op het wets
voorstel basisvorming, zijn er
de zorgen van de opstellers
van het rapport (van de We
tenschappelijke Raad voor het
Regeringsbeleid, WRR) dat de
basis vormde voor het wets
voorstel. Enkelen van hen dis
tantiëren zich volledig van
wat Deetman uiteindelijk van
hun voorstel heeft gemaakt.
En tenslotte: uit het bedrijfs
leven klinken ook nogal kriti
sche geluiden
Het is dan ook te verwachten
dat na de huidige politieke
windstilte over het onderwerp,
er een flinke bries zal opste
ken en wie weet, wel een har
de storm
LÜTSEN KOOI/JRA
