Evangelisch feminisme": Geest
moet gelijkwaardigheid brengen
£cidóe
Humanae Vitae werd een bijna-dogma
Tegenspraak
kerk
wereld
Windstilte in de oecumene
weer
Perioden
met zon
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
£cidócSourant
ZATERDAG 11 FEBRUARI 1989 PAGINA
door Marinut van der Berg
In huwelijksvieringen lees ik
graag de woorden van Johan
nes: „In de ware liefde is geen
angst". In relaties tussen
mensen is er altijd sprake van
angst. Angst om de ander te
verliezen, angst om de ander
pijn te doen, angst dat de an
der je zal verlaten. Allerlei
angsten. Een van de belang
rijkste dingen die in een rela
tie geleerd moeten worden is
het oefenen in kritiek. Het oe
fenen in tegenspraak. Als de
angst overheerst krijgt de te
genspraak geen echte kans.
Tegenspraak kan alleen een
kans krijgen als de liefde, als
het vertrouwen overheerst.
Johannes zegt niet dat er in
de echte liefde geen angst is,
maar dat de angst niet alles
overheerst. Waar dat het ge
val is, bloedt de liefde dood.
Johannes spreekt over de re
latie van de mens tot God.
Voorop staat de liefde van
God voor de mens, maar te-
gelijktertijd horen we ook in
de bijbelse verhalen dat God
niet altijd een lieverdje is. God
is niet iemand die alles maar
over zijn kant laat gaan. God
spreekt de mens ook tegen en
zijn eigen Zoon werd een te
ken van Tegenspraak. Hij was
wel vol van liefde, maar niet
altijd een lieverdje. God is een
kritische partner van de mens
en spreekt de mens tegen als
er keuzes worden gemaakt die
geen leven maar dood tot ge
volg hebben. De meditatie
diensten die De Zwanenhof
heeft uitgegeven voor de vas
tentijd mediteren over de
kwestie van kiezen. Keuzes
die nodig zijn opdat er leven,
hoop en toekomst is. De ware
liefde zet ons aan het werk.
Dat geldt voor onze menselij
ke relaties, dat geldt voor
onze relatie tot de schepping.
Dat geldt ook voor de verhou
dingen in de geloofsgemeen
schap.
Kort voor de vastentijd heb
ben we kennis kunnen nemen
van een verklaring van meer
dan 160 theologen uit meer
dere landen die in de zoge
naamde „Keulse verklaring"
ernstige kritiek leveren op het
beleid van de huidige paus. Ze
zeggen dat hij met dit beleid
rekening moet houden met te
genspraak. De theologen wij
zen er op dat er vanaf het al
lereerste begin van de kerk
sprake is geweest van tegen
spraak. Zoals tussen Petrus
en Paulus. Tegenspraak in
een relatie is een uiting van
liefde. Wanneer je niet meer
van iemand houdt of als ie
mand geen betekenis meer
voor je heeft, dan houdt de te
genspraak op. Het is dan ook
niet meer mogelijk elkaar te
verrijken en te bevruchten. De
ernstigste ramp die de Kerk
kan overkomen is het uitban
nen van tegenspraak. De laat
ste jaren zijn een aantal be
langrijke thema's steeds meer
onbespreekbaar aan het wor
den. Dat lijkt me een teken
van zwakte. Ontkenning is een
teken van angst. De verklaring
van vooraanstaande theolo
gen kleineren door hen ket
ters te noemen, is een neder
laag.
Er is ook een andere weg mo
gelijk. Die andere weg meen ik
te beluisteren in de woorden
van de bisschop Ernst in zijn
laatste brief: „Het oneindig
verlangen". Hij schrijft hierin
over de Kerk die geroepen is
om de Naam van God te be
waren en het Woord van God
door te geven. Hij schrijft ook
over de Kerk die om uiteenlo
pende redenen als obstakel
wordt ervaren. Mgr. Ernst
noemt de verschillende verwij
ten die worden gemaakt en
zegt dan: „dat de verwijten te
gengesteld zijn aan elkaar
zegt niet dat ze ongegrond
zijn en tegen elkaar kunnen
worden weggestreept". Dit
zijn de woorden die uitnodi
gen tot dialoog en tot het se
rieus nemen van elkaar. Dit
laatste is, zoals in elke liefdes
relatie voorwaarde om tot ge
sprek te komen. Sommigen
ter linker en ter rechterzijde,
om even deze versimpeling
van de werkelijkheid te ge
bruiken, vinden dat er geko
zen moet worden. Zij zien kie
zen dan als een mes die een
geheel in twee delen snijdt.
Zoiets brengt duidelijkheid en
de rust zou wederkeren. Deze
wijze ,van kiezen zal slechts
schijnduidelijkheid brengen.
Er is ook een andere keuze,
namelijk de keuze van het uit
houden van een spannings
veld. Bisschop Ernst schrijft:
„Wanneer in de Kerk de ene
overtuiging tegenover de an
dere komt te staan moet hier
mee zo worden omgegaan dat
zowel de eigenheid van de
leer als die van het geweten
die in betrekking staan tot el
kaar - geëerbiedigd worden".
De leer mag nooit zo heersen
over het persoonlijke geweten,
dat de eigen stem van de
mens niet meer spreken kan.
-O
Tsjechische dissident uit psychiatrische inrichting
PRAAG Augustin Navra-
til, opsteller van een petitie
voor de rechten van de
rooms-katholieken in
Tsjechoslo wak ije, is vrijgela
ten uit de psychiatrische in
richting van Kromeriz in Bo-
hemen. Dat is deze week uit
de omgeving van Navratil
vernomen. De ijveraar voor
de rechten van de RK Kerk,
wiens petitie door ongeveer
600.000 mensen is onderte
kend, werd op 28 oktober vo
rig jaar met geweld van zijn
huis naar de inrichting over
gebracht. Officiële deskundi
gen hadden bij Navratil (60)
een vorm van achtervolgings
waanzin vastgesteld. Donder
dag kreeg hij toestemming
naar huis te gaan. Het minis
terie van volksgezondheid
van Tsjechoslowakije was van
mening was dat zijn toestand
zozeer verbeterd is dat alleen
nog maar ambulante hulp no
dig is. De juridische bevesti
ging van dit besluit van het
ministerie moet nog komen.
De aartsbisschop van Praag,
kardinaal Frantisek Tomasek,
heeft Navratil, spoorwegar
beider en vader van negen
kinderen, beschreven als een
„buitengewoon christen".
Iedereen ontvangt
twee opvoedingen: een
die hij van anderen
krijgt, en een
belangrijkere, die hij
zichzelf geeft.
Edward Gibbon
VROUW MOET AMBTSDRAGER KUNNEN ZIJN'
HOUTEN Het laatste
woord over christendom
en feminisme is nog niet
gezegd. Uit Amerika is
het evangelisch feminis
me overgewaaid en het
predikanten-echtpaar
Marianne en Jean-Jac-
ques Suurmond uit Hou
ten willen niets liever
dan deze stroming pro
moten in de Nederlandse
kerken en „vrije groe
pen".
„Het evangelisch feminisme
wil benadrukken dat mannen
en vrouwen nadenken over
hun rol, zoals in de bijbel naar
voren komt. Leiding geven
kunnen ze bijvoorbeeld alle
bei. Beiden zijn verantwoor
delijk en volwaardig voor het
werk in de kerk en de maat
schappij".
Marianne en Jean-Jacques
zetten vraagtekens bij de tra
ditionele kijk op de rolverde
ling. Het idee dat vrouwen
thuis horen en geen ambts
drager mogen zijn in de kerk
leeft nog steeds in diverse
protestantse kerken en vooral
in allerlei zogeheten „vrije
groepen".
Marianne en Jean-Jacques
waren enkele jaren in de Ver
enigde Staten als voorgangers
actief in de pinksterbeweging
en betrokken bij de charisma
tische vernieuwing. Ze willen
gelijkheid in de christelijke
gemeenten.
De vrouw moet de ruimte
krijgen om zichzelf te ont
plooien. Marianne: „Toen ik
voorganger was, merkte ik tot
mijn verbazing dat vrouwen
in dezelfde gemeente geen di
akenen mochten worden. Dat
verarmt de pinksterbewe
ging".
Jean-Jacques vult aan: „De
vrouwelijke waardigheid
moet overeind blijven. Om
dat te bewerkstelligen moet je
in de pinksterbeweging hard
werken, want daar is het fun
damentalisme sterk gegroeid.
De biibel wordt losgemaakt
van de Geest. Zonder enig
voorbehoud worden bijbeltek
sten over de rol man/vrouw
letterlijk als norm gehanteerd.
Mensen komen vaak aan met
teksten van de apostel Paulus,
bijvoorbeeld: de man is het
hoofd van de vrouw. Maar in
het grieks, de grondtekst,
wordt een woord gebruikt dat
„oorsprong" betekent en geen
Vandaag wordt in een Episcopaalse (Anglicaanse) Kerk in Boston (VS) de eerste vrouwelijke
bisschop gewijd. De wijding heeft in de wereldwijde anglicaanse gemeenschap veel (theologi
sche) discussie en commotie veroorzaakt. foto: ap
de vrouwenrol. Jean-Jeaques:
„Wij hebben er samen veel
over gepraat. Voor de man is
het ontzettend moeilijk om te
wennen aan een situatie
waarin een vrouw op gelijke
voet staat. Ik moest sterven
aan macht. De gemeente en
de Geest hielpen me om het
evenwicht te vinden".
Marianne: „En ik moest leren
om uit mijn klein wereldje te
stappen. Het is soms bedrei
gend om naar buiten te tre
den. Maar het moet, God
geeft je die verantwoordelijk
heid. Iedereen heeft zijn eigen
identiteit, die je kunt ontwik
kelen door ontplooiing van ta
lenten".
Onlangs heeft een enquête
uitgewezen dat veel vrouwen
helemaal geen zin hebben om
bijvoorbeeld part-time bezig
te zijn en zo te werken aan
zelfontplooiing. Marianne:
„Inderdaad, sommige vrou
wen kunnen het goed vinden
in de bestaande situatie:
vrouw aan het aanrecht, de
man de deur uit. Maar dat is
gemakzucht en wijst op een
groot gebrek aan verantwoor
delijkheid gebaseerd op angst.
Tenzij de vrouw bewust geko
zen heeft voor haar beroep als
huisvrouw".
Partnerschap
In het evangelisch feminisme
staat de relatie centraal.
„Aanvullend partnerschap"
heet het mooi gezegd. Het
lijkt weinig te verschillen met
de werkgroep „Vrouw en
Kerk" in de Rooms-Katholie-
ke kerk. Wil Bus, de voorzit
ter vindt immers ook dat
mannen en vrouwen samen
„chef". Ze worden als het
ware door een traditie-ge
kleurde bril bekeken.
Het echtpaar geeft toe dat zij
bij het lezen eveneens een ge
kleurde bril op hebben. Maar,
zo zeggen ze, het gaat om het
nieuwe charisma: de Geest
moet de nieuwe bewustwor
ding tot stand brengen.
Thatcher
Het evangelisch feminisme
streeft naar een verandering
van het rollenpatroon. Niet
alleen in de kerk maar ook in
de maatschappij. Marianne:
„Vrouwen krijgen nog steeds
de rituele baantjes, als secre
taresse bijvoorbeeld; econo
misch worden ze onderge
waardeerd. We willen streven
naar een leefbaarder wereld
waarin niet meer het bedrijf
centraal staat. De relatie, de
vriendschap tussen mensen
moet in het middelpunt van
de samenleving staan".
In de emancipatiestrijd is het
belangrijk dat vrouwen alle
vrouwelijke eigenschappen
houdt. Vrouwen moeten geen
mannen worden. Tatcher is
een voorbeeld van hoe het
niet moet. Nu is er nog steeds
een mannen-maatschappij.
Het is nodig dat het veran
derd in een man/vrouwmaat-
schapij".
Jean-Jacques: „We willen er
aan bijdragen dat naar femi
nisten wordt geluisterd. Vrou
wen worden nu onderdrukt,
terwijl God zelf in alle opzich
ten de mensen bevrijdt, van
welk juk dan ook. Het evan
gelisch feminisme wijst op die
bevrijding van God".
Het echtpaar Suurmond wil
dit proces niet alleen in de
pinksterbeweging op gang
brengen maar ook in de Ne
derlandse Hervormde kerk.
Daarom hebben ze allebei een
beroep aangenomen naar ge
meenten vlakbij Nijmegen:
Jean-Jacques naar Gendt en
Marianne naar Angeren.
Maatschappij
Het evangelisch feminisme
proberen Marianne en Jean-
Jacques tevens in hun huwe
lijk tot uiting te brengen. Ze
proberen het evenwicht te
vinden tussen de mannen- en
thuis als in de kerk.
Grote verschillen zijn er ech
ter met het liberaal-feminis
tisch individualisme. Over
tuigd van de gelijkwaardig
heid vinden ze dat dit femi
nisme te individueel is. „Het
gaat ten koste van relaties",
aldus Jean-Jacques. Ook het
marxistische feminisme wij
zen ze af. „We vinden ook dat
de sociaal-maatschappelijke
orde moet veranderen, maar
het gaat te ver om alleen daar
de oorzaken te zoeken voor de
bestaande man/vrouwverhou
ding". Over het radicaal femi
nisme worden helemaal wei
nig woorden vuil gemaakt.
„God heeft nooit gewild dat
de vrouw hoger staat dan de
man; ze zijn partners".
MONIQUE BOOM
„Gedurende de afgelopen
jaren is met toenemende
duidelijkheid de profeti
sche waarde van de ency
cliek Humanae Vitae
aangetoond. Het gaat om
de verdediging van het
mens zijn (het „huma-
num") in een van zijn we
zenlijke kenmerken. Er
kan geen sprake zijn van
vooruitgang als dat op het
spel wordt gezet. De gelo
vige weet overigens dat
God zelf de beste waar
borg is van de waardig
heid van de persoon".
Met deze woorden uit zijn
jaaroverzicht, een paar dagen
voor Kerstmis 1988 uitgespro
ken ten aanhoren van de kar
dinalen en de Romeinse Cu
rie, maakte paus Johannes
Paulus II duidelijk waar hij
staat inzake de seksuele
ethiek. De seksuele moraal
vormt een zwaartepunt in de
verkondiging van deze paus.
Dat wisten we al, maar in
1988 werd het duidelijker dan
ooit.
Het is tegen dit loodzware ac
cent op kwesties rond de ge-
boortenregeling waartegen de
163 theologen in de „Keulse
verklaring' van 27 januari
protest aantekenen. Ze noe
men het een „aanvechtbare
poging om de leerstellige be
voegdheid van de paus te
overtrekken". De paus doet
alsof het bij de geboorterege
ling gaat om een van de grote
geloofwaarheden, een soort
dertiende artikel van het ge
loof. Terwijl het in werkelijk
heid gaat om een heel bijzon
dere leer, waarvan noch in de
heilige Schrift noch in de gro
te stroom van de kerkelijke
traditie een spoor is terug te
vinden. Bovendien, zo stellen
de 163 vast, kunnen de uit
spraken van Humanae Vitae
nooit de plaats innemen van
het geweten. De waarde van
het geweten schuilt immers
niet alleen in de gehoorzaam
heid, maar juist ook in het ne
men van verantwoordelijk
heid.
In feite had in de Verklaring
van Keulen het thema van de
seksuele ethiek nog meer cen
traal kunnen staan. Immers
ook de omstreden bisschops
benoemingen en de moeilijk
heden van een aantal theolo
gen hebben daarmee te ma
ken. Acceptabele bisschops
kandidaten zijn voor Rome de
reserveloze verdedigers van
Humanae Vitae, en conflicten
ontstaan met theologen die
juist op deze en verwante
punten voorbehouden maken.
Voor de paus staat vast: na
1968 is de leer van Paulus VI
(alleen periodieke onthouding
toegestaan, verbod van pil en
andere kunstmatige voorbe
hoedmiddelen) gebleken de
enige juiste leer te zijn. De
critici hebben ongelijk gekre
gen en niet ingezien, of willen
inzien, dat dit pauselijk woord
een goddelijk gebod inhoudt
waaraan elke christen in ge
weten gebonden is. Wie het
naast zich neerlegt, miskent
de waarde van de menselijke
persoon. Voor de paus is dat
allemaal zonneklaar.
Onfeilbaarheid
Vooral in het najaar heeft
men een aantal uitspraken
kunnen noteren die erop
neerkomen dat het standpunt
van Paulus VI tot een bijna-
dogma wordt opgewaardeerd,
en dat het met een sfeer van
onfeilbaarheid wordt omge
ven. Dat kwam sterk tot ui
ting bij de herdenking van de
encycliek Humanae Vitae op
7 november 1988. Uitermate
krasse taal reserveerde de
heilige vader voor een conser
vatief gezelschap. Op 12 no
vember heeft zich in het Vati-
caan een „internationaal con
gres voor moraaltheologie"
verzameld voor een audiëntie
bij de paus met toespraak.
Sponsors van het congres zijn
de „Knights of Columbus",
een zeer behoudend Ameri
kaans lekengenootschap. Op
nieuw betoogt de paus dat
„onderzoek de profetische
waarde van de encycliek
heeft aangetoond. Het gaat
hier niet om een door mensen
bedachte leer, ze staat veeleer
door Gods scheppende hand
ingeschreven in de natuur
van de mens, en ze is door
Hem in de Openbaring be
krachtigd". En: „Het wanke
len of twijfelen aan de in Hu
manae Vitae voorgehouden
norm heeft ook andere grond
waarheden van het verstand
en van het geloof aangetast".
Wie de norm van Humanae
Vitae - geboortenregeling al
leen met periodieke onthou
ding - ter discussie stelt, kan
dus geen gelovige zijn, eigen
lijk niet eens een mens die
goed bij zijn verstand is. Ook
kan zo iemand volgens de
paus niet zeggen dat het hem
om de waarheid te doen is, hij
slaat immers geen acht op wat
het leergezag voorhoudt.
„Wanneer een gelovige in een
twijfelgeval zijn eigen mening
volgt of die van theologen en
die stelt boven de zekere doc
trine van het leerambt, is het
hem niet om een zorgvuldig
zoeken naar de waarheid te
doen". - Zo'n katholiek heeft
dus niet alleen een dwalend
geweten, hij is onoprecht.
Rangorde van waar
heden
Het is deze gespierde taal en
dit zicht op de geloofsleer als
een sluitend geheel waartegen
de Keulse verklaring zich
richt. De geloofsleer is niet
een symfonie, waarin de
kleinste wanklank het geheel
bederft, maar er is een „hië
rarchie of rangorde van waar
heden", zoals het decreet over
het Oecumenisme van Vatica-
num II leert. Dat wil zeggen
dat niet alles wat de kerk
voorhoudt even belangrijk is,
omdat niet alles even direct te
maken heeft met de grondsla
gen van het geloof. Dit uit
gangspunt voor de oecumeni
sche gesprekken heeft voor
de theologen ook geldigheid
voor het gesprek binnen de
kerk.
Tevens wijzen de onderteke
naars van de Verklaring af
dat het geweten van de mens
alleen maar een instantie is
die pauselijke uitspraken ver
werkt. Er is ook een omge
keerde weg: de paus en het
leergezag zijn mede aangewe
zen op de gewetens van de ge
lovigen. Tegen het „alles of
niets" van de paus dringen de
theologen aan op het maken
van onderscheid. Dat de laat
ste methode meer die is van
het concilie kan uit de stuk
ken worden aangetoond.
Maar deze paus is nu eenmaal
gefixeerd op het terrein van
de seksualiteit en alles wat
daarmee samenhangt.
Rolduc
In Nederland hoor je over
Humanae Vitae maar weinig.
Geen enkele priester, diaken
of pastorale werk(st)er in een
gewone parochiekerk hoor ie
er ooit over preken. Zelfs de
bisschoppen zijn zuinig met
hun aanbeveling van dit stuk.
De enige die nu en dan propa
ganda maakt voor een „na
tuurlijke" geboortenregeling
(in concreto: die van het Au
stralische echtpaar Billings),
en die „een broertje of zusje"
aanbeveelt als het mooiste ca
deau voor een kind, is bis
schop H. Bomers van Haar
lem.
De enige plek waar de gezins
pastoraal wordt gepraktiseerd
in de geest van de encycliek
van Paulus VI is de hoeve
Kloosterrade bij het grootse
minarie Rolduc. Pater Gerard
Wilkens s.j. tilde het van de
grond („Laten de mensen het
maar eens proberen met Hu
manae Vitae") en hij laat zich
onder meer bijstaan door een
betrouwbaar echtpaar dat in
tussen is benoemd tot lid van
de Pauselijke Raad voor het
gezin. Het vinden van zo'n
echtpaar was nog niet zo een
voudig: de eerste kandidaten
die waren geselecteerd wer
den al snel te licht bevonden
en op straat gezet. Een ma
noeuvre die het bisdom Roer
mond op een gerechtelijke
procedure kwam te staan en
het betalen van een forse ge
noegdoening. Het was deze
instelling die door de paus
persoonlijk in 1985 op het
vliegveld Beek werd geprezen
en die volgens hem „zeker
veel vruchtzou dragen. In
dezelfde preek kregen ge
scheiden mensen te horen dat
zij voor „de gemakkelijkste
wegen" hadden gekozen. Die
opmerking is in Nederland
niet goed gevallen. Evenmin
als de brief van Paulus VI
twintig jaar geleden. Verre
weg de meeste Nederlanders
zagen en zien dat document
als een zeer feilbare brief,
waardoor ze zich geen slecht
geweten laten bezorgen. De
paus zou dat graag anders
zien. Wat voor hem een dog
matische zekerheid uitmaakt
is in ons land een Romeinse
vergissing, waaraan men
liefst zo weinig mogelijk aan
dacht besteedt. Johannes Pau
lus II noemt dat „een onaan
vaardbaar zwijgen".
TON VAN SCHAIK
De auteur is kerkhistoricus en
free-lance publicist Hij werkt
aan een biografie over kardi
naal Alfrink.
Het is bepaald rustig in de oecumene, met name wat 1
treft het gesprek Rome-Reformatie. De „windstilte", de „c|
sis" of welke term er ook wordt gebruikt, is al geruime t
realiteit. De bevlogen bijeenkomsten, het elan en het
trouwen in een steeds hechter wordende eenheid behoren tj
de verleden, tijd. Sommigen zeggen: de kerken hebben moi
te genoeg om in eigen huis de zaken op orde te houden; j
komen niet toe aan de ander.
A.LS de oecumene nog eens van zich doet spreken dan is d
vaak negatief. Dat bleek de afgelopen weken een paar keè
Bijvoorbeeld bij de presentatie van een studierapport ovT
eucharistie/avondmaal en het ambt. De commissie heeft ji
renlang gesproken vanuit de liturgische teksten in de diverfc
tradities. De conclusie was dat er meer overeenstemming wl
dan de deelnemers hadden gedacht. Zo'n uitspraak lijkt
tief, maar kan ook verhullend werken voor de andere kaf*
van de medaille: er is geen enkel concreet beleidsadvies naj
de kerken uitgekomen.
EeN ander voorbeeld is het stuklopen van de pogingen
een gemeenschappelijke brief te schrijven in verband
vastentijd-Conciliair Proces. Van hervormde zijde werd aai
gegeven hoe de katholieke zienswijze op de schepping ni|r
acceptabel was. Zodoende presenteerde hulpbisschop La
crauwaet deze week een katholieke vastenbrief, in plaat
van een oecumenisch document.
Het is heel goed voorstelbaar als gewone gelovigen dei
gebeurtenissen heel negatief duiden. Natuurlijk, men kil
zeggen: als er meer tijd was geweest dan was die gemeeiog
schappelijke brief er wel gekomen. Of men kan zeggen: sF1
men studeren vergt nu eenmaal tijd en we moeten na viien
eeuwen gescheiden te zijn niet te veel in te korte tijd willet*^
Of is het realistischer wat ds. Wallet, voorzitter van de heL
vormde synode, onlangs zei: „Laten we maar niet meer oL
nieuw studiecommissies benoemen. Dat wordt weer jara
praten, zonder praktisch resultaat. We moeten iets doen, b^
voorbeeld voor de gemengd gehuwden. De nood is groot
noeg; nog steeds mogen de gemengd gehuwden niet gezijj
menlijk de eucharistie vieren". f
ei
ONAFHANKELIJK van de (inhoudelijke) positie in het oj^
cumenisch conflict kan worden gezegd, dat het wellicht vef
standiger is als katholieke kerkleiders en protestantse verte
genwoordigers maar niet meer al te grote oecumenische prfrrj
tenties uitspreken. In de praktijk blijken de visies zo ver irp
elkaar te liggen dat suggesties van toenadering op het niveifoei
van de leer eerder negatief uitwerken dan positieve betekèet
nis hebben. Iedereen is gebaat bij eerlijkheid: De kerken vaist
Rome en Reformatie zijn langs de formele kanalen gewoc[ra
even uitgepraat. Pet
M
Hoe triest deze constatering ook is, ze neemt niet weg dl
in de harten van vele gelovigen de oecumenische herkesinj
ning leeft: boven de kerkmuren uit de ander zien als medlije
gelovige, ook in het Conciliair Proces. Het stokkend gespre"1'
op hoog kerkelijk niveau, het niet samen schrijven van e#£
brief, kan niet verhinderen dat samen werken aan vrede, gr^
rechtigheid en behoud van de schepping tussen gelovigen
derling gewoon doorgaat.
DE BILT (KNMI) Een
zwakke storing die gisteren
nog boven oost-Engeland lag
trekt vanmorgen langzaam
van west naar oost over ons
land. Samenhangend hiermee
zijn er wolkenvelden maar hel
blijft vrijwel overal droog. Te
gen de middag, wanneer de
storing boven Duitsland is
aangekomen, komen er van
het westen uit weer flinke pe
rioden met zon. Deze opkla
ringen hangen samen met een
uitloper van het Azoren hoog
die morgenmiddag boven
noordwest-Frankrijk word!
verwacht. Komende nacht
passeert een nieuwe storing
ons land. Deze is aanmerkelijk
actiever en er wordt dan ook
enige regen verwacht. Later
klaart het weer op.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en maandag:
Zuid-Scandinavië: eerst nog
wat zon, later toenemende be
wolking en af en toe wat re
gen. Middagtemperatuur rond
2 graden. In de nacht lichte
vorst.
Denemarken: eerst nog wat
zon, later toenemende bewol
king en af en toe wat regen.
Middagtemperatuur rond 4
graden.
Britse Eilanden: half tot zwaar
bewolkt en vooral in het noor
den af en toe wat regen. Mid
dagtemperatuur rond 8 gra
den.
Benelux en Bondsrepubliek
Duitsland: half tot zwaar be
wolkt en maandag in de noor
delijke streken wat regen.
Middagtemperatuur rond 8
graden.
Frankrijk: in het noorden wat
bewolking, elders zonnige pe
rioden. Middagtemperatuur
van 8 graden in het noorden,
tot 14 in het zuiden. In het
binnenland in de nacht tempe
ratuur net boven nul.
Alpenlanden: in de dalen en
lage gebieden mist of lage be
wolking bij een temperatuur
om het vriespunt. Hogerop
zonnig.
Spanje en Portugal: in het zui
den wat bewolking, elders pe
rioden met zon. Middagtempe
ratuur van 12 graden in het
noorden, tot 16 in het zuiden.
In het binnenland in de nacht
plaatselijk lichte vorst.
Italië, Joegoslavische en
Griekse kust: in noord-Italië
mist bij een middagtempera
tuur rond 7 graden, meer naar
het zuiden meer zon, mai
langs de Griekse kust
meer bewolking. Middagtenf
peratuur naar het zuiden opw
pend tot 14 graden.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Weer Max M
Amsterdam onbaw. 10
De Bt« onbaw. 10
Deelen onbaw. 10
Eeldo onbaw.
Eindhoven onbaw. 12
Den Halder onbaw. 10
Rotterdam onbaw. 11
Twente onbaw. 11
Vllsslngen onbaw. 10
Zuid-Limburg onbaw. 13
Aberdeen onbaw. 10
Istanbul
Klagen furt
Kopenhagen
Manorca
Malta
Stockholm
Warschau
Wanen
baw. 1 -3
If baw. 92 23
Palm Beach half baw.
