De lotgevallen van een
Hollands kaasje in Japan
Tuberculose komt bij
thuislozen vaker voor
Ambtelijke
exodus uit
Londen
PRODUCENT ACHT BESMETTING IN NEDERLAND UITGESLOTEN
Hulpbedragen voor
PvdA ruziet over overslag
Zuidafrikaanse produkten
Salmone
la-bacterie brengt Thatcher weer in opspraak
programmalanden
Situatie Suriname slechter dan ooit
BINNENLAND £eidóe(Sou/ia*vt vrijdag 10 februari 1939 pagina 4
AMSTERDAM Tuberculose komt vaker
voor bij thuislozen dan bij de gemiddelde
Nederlandse bevolking. Dit blijkt uit een
onderzoek dat de afdeling Tuberculosebe
strijding van de Amsterdamse GG en GD
in 1987 heeft gehouden onder een groep
van 666 daklozen in de hoofdstad. Van de
onderzochte groep werd bij zes personen
tbc vastgesteld. In ciifers uitgedrukt komt
het neer op negen tbc-gevallen per 1.000
thuislozen, terwijl binnen de rest van de
Nederlandse bevolking acht gevallen per
100.000 mensen gebruikelijk is. Jaarlijks
worden in de hoofdstad circa 200 gevallen
van open en gesloten tbc geconstateerd. Pa
tiënten met open tbc kunnen eventueel an
deren besmetten, met name door overbren
ging via speekseldruppeltjes.
Brand in piep-
schuimfabriek
Een brand die ge
paard ging met een
enorme rookontwik
keling heeft gister
middag een loods
van de piepschuim-
fabriek Polycel in
Gouda volledig ver
woest. Er deden
zich geen persoon
lijke ongelukken
voor. Het schadebe
drag is nog onbe
kend. De brand ont
stond door een che
mische reactie bij
de bewerking van
platen piepschuim.
FOTO: ANP
Jan Soldaat wordt langer
UTRECHT Nederlandse dienstplichti
gen zijn tegenwoordig gemiddeld onge
veer 181,3 centimeter lang. In 1948 wa
ren de soldaten gemiddeld 7,5 centimeter
korter. De cijfers zijn berekend op basis
van de keuringsgegevens, die niet hele
maal met elkaar vergeleken kunnen
worden, omdat de gemiddelde keurings
leeftijd in 1979 is verlaagd van 19 tot 18
jaar. Bovendien stopt de lengtegroei nu
als mannen ongeveer 19,5 jaar oud zijn,
terwijl vlak na de oorlog de groei door
liep tot na hun 20e jaar. Na de oorlog
was het verschil in de provincies met de
langste en kortste jongemannen nog 4,6
centimeter. Dat verschil is nu teruggelo
pen tot 3,3 centimeter. Drenthen zijn nu
de langsten met een gemiddelde van
182,77 cm., Limburgers de kortsten met
179,45 centimeter (1948: 171,4).
Polikliniek open voor
mensen met hoge cholesterol
NIJMEGEN In het Sint Radboud-
ziekenhuis in Nijmegen is een specia
le afdeling geopend voor mensen met
een verhoogd cholesterolgehalte. In
de polikliniek worden mensen be
handeld die door een te hoog gehalte
aan cholesterol in hun bloed een ver
hoogd risico lopen op hart- en vaat
ziekten. Het gaat dan vooral om pa
tiënten die niet meer met een dieet
kunnen worden geholpen maar voor
wie medicijnen, met name het nieu
we middel simvastatine, de enige op
lossing zijn. Meestal zijn het patiënten
die door een erfelijke stofwisselings
stoornis een zeer hoog gehalte heb
ben. In Nederland heeft ongeveer
één op de vijfhonderd mei
zeer hoge cholesterolspiegel.
Artsen zonder Grenzen wil
hulp bieden in Afghanistan
AMSTERDAM De organisatie Artsen zon-
der Grenzen is van plan binnen twee weken
medische teams naar Afghanistan te sturen
om hulp te bieden aan de burgerslachtoffer? f
van de oorlog. Het is de bedoeling dat één
team bestaande uit een arts, een anaesthe-
sist en een operatie-verpleegkundige -
hoofdstad Kabul wordt gestationeerd. De se
lectie van personeel is reeds in een vergevor
derd stadium. De medici, allen werkzaam in de° V
Nederlandse ziekenhuizen, zullen vier tot zes S
weken in Afghanistan blijven, waarna ver-1
vangende teams worden samengesteld op ba-
sis van de geconstateerde behoefte. De on- B
derhandelingen over het projekt verlopen
zowel langs diplomatieke kanalen als via de |f
verzetsgroepen in Afghanistan.
«nol
vijf d
voorbehoud haar goedkeuring. ove
De kwestie liep uiteindelijk met ï,ar
een sisser af. De Rotterdamse *ei
PvdA-wethouder Den Dunnen sPr
(haven en economische aange- B"1
legenheden) heeft inmiddels 19!
naar aanleiding van de onrust 'V,
binnen de PvdA een gesprek
gehad met de directie van Fruit !K
Terminal Rotterdam, waar de
omstreden uitbreiding zal gaan i?e
plaatsvinden. Den Dunnen
heeft de directie gezegd dat de "J*
gemeente het tekenen van het
contract over de uitbreiding zal ,e
uitstellen tot na de discussie die "F
over deze kwestie binnenkort te
nog in Rotterdamse gemeente- d
raad gevoerd zal worden.
In
gel
op
tec
(Van onze correspondent jjt(
Roger Simons) jj£
LONDEN Duizenden Britse
ambtenaren hebben gisteren «e
van de regering Thatcher te
horen gekregen dat zij hun co
huis in de regio Londen
moeten verkopen en verhui-
zen naar de provincie. Pre-
mier Thatcher en haar minis
ters zijn van plan het aantal ót
ambtenaren in de hoofdstad
gevoelig te verminderen.
De Britse rijksdiensten waar- I
van de hoofdkwartieren over- !rc
wegend gevestigd zijn in of J10'
nabij Whitehall, een brede ;er
straat vol ministeries in de ar
Londense binnenstad, kosten 11
het land jaarlijks meer dan uu
een miljard pond, ruim 3,5 re
miljard gulden. Premier That- 'er
cher is voornemens deze uitga- ae
ve sterk te verminderen door 'ra
middel van spreiding tot ver )e
buiten de hoofdstad waar °in
doorgaans bijna alles minder °ri:
kost. Ook de lonen zijn in de ile'
provincie een stuk lager dan ïoc
in Londen. De nijpende hoofd- cc
stedelijke woningnood heeft *e
tot gevolg dat Londense hui- Gr'
zen almaar duurder worden;
van dergelijke problemen ft
heeft men buiten de Britse U
hoofdstad veel minder last. De
verhuizing van duizenden m
ambtenaren zal worden ver- n
deeld over een periode van f
tien jaar. Nadien zal het Lon-
dense ambtenarenbestand nog
slechts een tiende zijn van wat I
het nu is. De huidige getal- I
sterkte is 115.000 personen. De
Britse staat heeft in totaal r
580.000 mannen en vrouwen I:
in dienst, arbeiders niet mee-
gerekend.
Sommige ambtenaren vinden 8
het niet leuk vinden dat zij uit h
Londen moeten vertrekken, T
anderen willen niets liever C
dan zo snel mogelijk verhui- 1 P
zen naar oorden waar de span- 1 t
ningen veel minder zijn en er
nog lucht in de straten hangt. 2
Talrijke grote handelsonder- j1
nemingen trekken ook naar jj
buiten. De meeste verhuizin-
gen komen voor rekening van I J
de ministeries van sociale za-
ken, financiën en werkgele-
genheid.
DEVENTER „Het gaat
maar om één kaasje, één
kaasje!". General-marke
ting-manager Van Gullik
van de zuivelcoöperatie
Coberco zucht. Dat ene
verrekte Kernhem-kaasje!
Niet zwaarder dan 2,8
kilo, maar wel verant
woordelijk voor een hele
berg ellende. Het kwam
in Japan terecht en werd
daar schuldig bevonden
aan besmetting met de le
vensgevaarlijke bacterie
listeria monocytogenes,
kortweg aangeduid als lis
teria.
Het was onduidelijkheid troef,
gistermiddag op de onderzoek
safdeling van Coberco in De
venter. In de pers verschenen
berichten over Japanse maat
regelen tegen besmette kaas,
waaronder kaas van handelaar
Van Tol uit Woerden. Van Tol
kennen ze wel bij Coberco, die
verhandelt inderdaad hun
Kernhem-kaas, maar vanuit
Japan vernam de melkfabriek
niets. Niets. Van Gullik: „We
hebben geen enkel contact ge
had met de Japanse autoritei
ten. Maar via via* hebben we
inderdaad vernomen dat de
Japanse keuringsdienst van
waren bij acht kazen de liste
ria heeft aangetroffen en dat
daaronder één Hollandse kaas
was, inderdaad van het soort
Kernhem, dat alleen door Co
berco gemaakt wordt".
Een paar uur later, aan het be
gin van de avond, wist Van
Gullik meer. De Nederlandse
ambassade in Tokyo had laten
weten dat het ging om een
kaas die op 23 mei 1988 in Ja
pan arriveerde, in het gezel
schap van nog 19 andere
Kernhem-kazen, en dat de
keuringsdienst van waren er
tussen juli en september mon
sters van had genomen. Begin
februari werd de uitslag daar
van aan de Japanse importeur
bekendgemaakt: besmet. Van
Gullik: „Maar er werd niet bij
gezegd hoe érg besmet. Uit het
feit dat het zo lang duurde
voordat de importeur werd in
gelicht zou je kunnen afleiden
dat er kennelijk niet al te
groot gevaar voor de volksge
zondheid bestond". Dat zou
kunnen. Er zijn geen meldin
gen binnengekomen van men
sen die ziek geworden zijn van
de Nederlandse kaas. Maar de
Japanners hebben voor alle
zekerheid toch maar besloten
alle kaas waarin de bacterie is
aangetroffen (zowel de Hol
landse als de Franse) uit de
winkels te verwijderen. De lis
teria kan namelijk hoofdpijn,
koorts en verlammingsver
schijnselen veroorzaken, en
zelfs miskramen en de dood
van ongeboren baby's. Volgens
het Japanse ministerie van
volksgezondheid zijn de afge
lopen dertig jaar ruim 600
mensen met de listeria besmet
en overleefden 177 van hen
dat niet.
Controle
Van Gullik acht het, daarin
bijgevallen door het Neder
lands Zuivelbureau en het Ne
derlands Instituut voor Zuive-
londerzoek, uitgesloten dat het
bewuste kaasje in Nederland
besmet is geraakt. „In de eer
ste plaats omdat wij bij de pro--
duktie van Kernhem-kaas de
melk zodanig verhitten dat de
bacteriën gedood worden.
Daarnaast houden we zelf een
zeer intensieve controle. En
dan wordt de kaas nog onder
zocht door het Centraal Or
gaan Zuivelonderzoek in
Leusden. Pas als ook daar is
vastgesteld dat de kaas volko
men gezond is, kan hij voor
zien worden van een export
certificaat waarop vermeld
staat dat de listeria niet aange
troffen is. Zo is het ook met
deze partij van twintig kazen
gegaan".
Volgens Van Gullik moet de
besmetting wel haast in het
buitenland hebben plaatsge
vonden. „De bacterie komt
vrij in de natuur voor en wie
weet is de kaas in die lange
tijd tussen vertrek uit Neder
land en aankomst in de Japan
se winkel wel vaak getrans
porteerd en opgeslagen, of
misschien wel versneden en
opnieuw ingepakt. Tja, en hoe
zijn dan de omstandigheden
geweest, wat voor mes is er ge
bruikt, wie heeft er met zijn
handen aangezeten? Ik weet
het niet".
In elk geval, zo drukt Van
Gullik de consumenten op het
hart, is er naar aanleiding van
de lotgevallen van „dit ene
kaasje" absoluut geen reden
om binnen de Nederlandse, of
zelfs de Europese (de kaas
wordt onder meer naar België
geëxporteerd) grenzen te twij
felen aan de betrouwbaarheid
van de Kernhem-kazen.
STEVO AKKERMAN
Dodelijke
schietparti
Een schietpartij
gisteravond op het
Haarlemmermeer
circuit in
Amsterdam heeft
een vermoedelijk
Turkse man het
leven gekost. De
politie vermoedt
echter dat het
slachtoffer op
straat is
doodgeschoten,
nadat hij uit een
café was gekomen.
Uniforme regeling
alimentatie bepleit
DEN HAAG Landelijk ge
zien zijn er nog te veel ver
schillen in de toekenning van
kinderalimentatie. De uitge
keerde bedragen zijn verschil
lend, zelfs bij mensen met de
zelfde inkomens. De Neder
landse Gezinsraad vindt dat er
landelijke richtlijnen moeten
komen over toekenning en
uitbetaling van alimentatie. De
Gezinsraad schrijft dit in het
rapport Kinderalimentatie dat
vandaag naar de minister van
justitie is gestuurd.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN - Een werk
groep die vorige zomer
was aangesteld door het
ministerie van volksge
zondheid acht het moge
lijk dat in Engeland en
Wales jaarlijks twee mil
joen menensen besmet ra
ken met de salmonella-
bacterie. Die conclusie
hadden ze in een rapport
gezet, dat niet voor publi-
catie bestemd was. Maar
deze week werd het bijna
achteloos gedeponeerd op
de leestafels van de parle
mentaire bibliotheek, zo
dat 630 afgevaardigden
van het Lagerhuis het on
der ogen kregen.
De explosieve toename van
mogelijke vergiftiging is vol
gens de onderzoekers het ge
volg van het eten van eieren
of kippevlees in de jaren 1981
1987. Velen zijn daarom
van oordeel oordeel dat pre
mier Thatcher en de andere
Britse bewindslieden iets
trachten te verbergen. Het
Britse ministerie van land
bouw spreekt dat tegen; het
controversiële rapport zou
nieuw zijn noch geheim.
De rapporteurs zijn gespeciali
seerde ambtenaren van land
bouw en volksgezondheid en
vertegenwoordigers van de
raad van eierenproducenten.
De regering Thatcher baseert
vrij geregeld haar gedragslijn
op wat ze aan de weet komt
door middel van dergelijke
commissies. Dit keer is zij het
kennelijk niet eens met de
conclusie van de rapporteurs,
die spreken over „een ware
epidemie".
Eén van de grootste critici van
de Britse regeringspolitiek in
zake voedselhygiëne, professor
Richard Lacey van de univer
siteit van Leeds, vindt de
schatting van de werkgroep te
royaal. Volgens hem zou een
kwart miljoen mensen getrof
fen kunnen worden. „Maar
ook dat zijn nog veel te veel
mensen", zegt hij. Lacey geeft
de schuld in elk geval wel aan
de regering Thatcher: „Die oe
fent veel te weinig controle
uit".
Voormalig onderminister van
volksgezondheid Edwina Cur-
rie waarschuwde begin decem
ber vorig jaar voor de grote ri
sico's van het eten van eieren.
Haar verklaring veroorzaakte
felle protesten van de produ
centen, die al hun invloed
aanwendden om het rijk een
schadeloosstelling van 10 mil
joen pond af te dwingen. Cur-
rie nam gedwongen ontslag.
Na lang tegenspartelen ver
scheen ze woensdag voor een
parlementaire commissie, die
er echter niet in slaagde a
haar iets meer aan de weet te
komen over het salmonella-
vraagstuk. De Britse produ
centen beweren intussen, dat
hun verkoop nog steeds 30
procent lager ligt dan normaal
en dat de ergste salmonella-ge
vallen meestal niet kunnen
worden toegeschreven aan be
smette eieren.
DEN HAAG - Minister
Bukman van ontwikke
lingssamenwerking stelt
in 1989 944,3 gulden mil
joen beschikbaar voor de
tien landen en vier regio's
met wie Nederland een
ontwikkelingsrelatie on
derhoudt. Door het her
vatten van de hulp aan
Suriname is het bedrag
iets lager dan vorig jaar:
toen ging 957 miljoen gul
den naar de tien program
malanden en vier regiop
rogramma's.
Bij de verdeling van de gelden
over de landen is rekening ge
houden met het niveau van de
lopende verplichtingen per
land en regio en met de moge
lijkheden tot het aangaan van
nieuwe activiteiten. Deze
overwegingen hebben niet tot
belangrijke wijzigingen ten op
zichte van 1988 geleid. Van de
944,3 miljoen wordt 251,3 mil
joen als leningen verstrekt,
terwijl de rest wordt geschon
ken.
Voor de vier Afrikaanse pro
grammalanden is 280 miljoen
gulden bestemd. Sudan krijgt
iets minder, Tanzania iets
meer. Egypte en Kenia blijven
gelijk. Ook voor de zes Aziati
sche programmalanden blijven
de kasplafonds nagenoeg ge
lijk. Bangladesh ontvangt 100
miljoen. Daarnaast 10,3 mil
joen ten behoeve van een le
ning. Het kasplafond voor In
dia ligt op 200 miljoen. Indone
sië ontvangt 182 miljoen,
Noordjemen 37 miljoen. Pakis
tan ontvangt 59 miljoen gul
den en Sri Lanka 41 miljoen
gulden. Het kasplafond voor
het regioprogramma Midden-
Amerika is voor dit jaar vast
gesteld op 53,5 miljoen gulden.
De regio Andes wordt onder
steund met 52,5 miljoen gul
den. De regio Zuidelijk Afrika
ontvangt 103 miljoen en de Sa-
hel-programmaregio 99 mil
joen.
Oppositie
De Zuidkoreaanse oppositieleider Kim Dae Jung houdt het erop dat de betrekkingen tussen Noord
en Zuidkorea, „binnen afzienbare tijd" een keer ten goede zullen nemen, ondanks het eerder deze
week mislukte overleg tussen vertegenwoordigers van beide landen. Kim is voorzitter van de Partij
voor Vrede en Vooruitgang (PPD), de grootste oppositiepartij van zijn land. Op uitnodiging van het
CDA is hij drie dagen in Nederland. Hij bezocht gisteren onder anderen premier Lubbers (links),
minister Van den Broek van buitenlandse zaken en kamervoorzitter Dolman. Kim reist twee weken
door Europa om kennis te vergaren over beleid, systemen en instituten die wellicht bruikbaar zijn
voor zijn land. FOTO: AP
ROTTERDAM Binnen het
Gewest Rotterdam van de
PvdA is opnieuw beroering
ontstaan over besluitvorming
door het Rotterdamse gemeen
tebestuur over het verlenen
van een krediet aan bedrijven
in de haven die waarschijnlijk
ook Zuidafrikaanse produkten
overslaan.
Dit keer gaat het om een kre
diet voor een fruit-terminal in
de Merwedehaven waar Zuida
frikaanse citrusvruchten zou
den worden overgeslagen. Het
gewestelijk bestuur van de
PvdA wil dat de gewraakte
kredietverlening - volgens het
bestuur in strijd met het verkie
zingsprogramma - alsnog wordt
teruggedraaid.
Het gewestelijk bestuur zegt pas
onlangs te hebben vernomen
dat B en W van Rotterdam in
augustus van het vorig jaar het
groene licht hebben gegeven
voor het krediet, juist op het
moment dat binnen de Rotter
damse PvdA een hevige discus
sie oplaaide over het besluit
krediet te verlenen voor de
bouw van een kolenterminal
voor het overslagbedrijf Frans
Swarttouw dat ook Zuidafri
kaanse kolen overslaat. Ook
aan dit voorstel van PvdA-ha-
venwethouder Den Dunnen gaf
de PvdA-raadsfractie zonder
„Waardevolle boom krijg je niet meer om"
'S-GRAVELAND „Een waardevolle boom krijg je niet meer
om". Die mening ventileerde mr. R.W. Schweden van de direc
tie bos- en landschapsbouw van het ministerie van landbouw en
visserij gisteren tijdens de presentatie van het boek „Bomen en
Wet".
De uitgave van Natuurmonumenten, de Bomenstichting en de
Vereniging voor Milieurecht, bevat alle juridische informatie
over het kappen en herplanten van bomen. Bomen genieten de
laatste jaren vooral op het platteland een grote bescherming, ter
wijl in de steden sneller een kapvergunning wordt afgegeven
omdat bomen eerder overlast bij de buren bezorgen. In het ge
heel herziene boek zijn nu ook de Boswet, allerlei subsidierege
lingen, de modelkapverordening en de verordeningen van het
Bosschap opgenomen.
CONCLUSIE UIT PROEFSCHRIFT:
LEIDEN„De situatie
waar Suriname zich mo
menteel in bevindt, is in
zijn geschiedenis nog niet
slechter geweest". Dat
concludeert mr. H.K. Fer-
nandes Mendes in zijn
proefschrift „Onafhanke
lijkheid en parlementaire
stelsel in Suriname" waar
op hij aanstaande dinsdag
aan de Leidse universiteit
hoopt te promoveren.
Fernandes constateert dat het
autoritaire door militairen be
heerste bestuur zich weinig ge
legen heeft laten liggen aan
beginselen van de rechtsstaat,
de voorgaande en ernstige
schendingen van fundamente
le mensenrechten, de verre
gaande beknotting van de
pers, de grote werkloosheid, de
financiële positie en het ge
brek aan voedsel en medicij-
Volgens de promovendus valt
te vrezen dat de schade ook in
sociale en culturele zin groot
zal zijn. „Een gehele generatie
dreigt verloren te gaan door
de versnelde afbraak van het
eertijds redelijk ontwikkelde
onderwijssysteem. Het maat
schappelijke waarden- en nor
menstelsel is ontregeld; door
de gewelddadigheden zijn de
grenzen tussen goed en kwaad
moeilijker waarneembaar ge
worden. Het klimaat voor de
(verdere) vorming van een
moraal-ethisch besef is er der
halve niet beter op geworden",
aldus Fernandes.
In het proefschrift wordt uit
gebreid ingegaan op de afhan
kelijkheid van Suriname met
het voormalige moederland.
Fernandes: „In de verhouding
tot de voormalige koloniale
macht Nederland is Suriname
terug bij af". Fernandes Men
des constateert dat de Haagse
politici elke ontwikkeling in
Suriname afwegen op een gou
den schaal en dat zij met de
hand op de knip dicteren wel
ke wind er in dat land moet
gaan waaien.
In zijn analyse geeft de promo
vendus nog meer redenen:
„Voeg hierbij dat ruim eender
de van de Surinaamse bevol
king, waaronder een groot
deel van het kader, in Neder
land vertoeft, dan is de weder
om groeiende betekenis van
Nederland duidelijk. De nieu
we kolonialisatie, gewild dan
wel ongewild, is een feit".
Fernandes had het proces van
onafhankelijkheid liever aan
het begin van de jaren zestig
gezien toen er een gunstig ge
sternte was. Maar volgens hem
had ook de onafhankelijheid
van 1975 meer kans van sla
gen gehad als gekozen was
voor een overgangsperiode
van vijf jaar. Fernandes: „Dan
was er meer tijd geweest voor
overleg tussen het kabinet, de
oppositie en Nederland. Het is
waarschijnlijk dat de politieke
onrust en vrees zouden zijn
voorkomen en de uittocht uit
het land was tegengegaan. Een
goede voorbereiding en een zo
groot mogelijke consensus zijn
immer een belangrijke voor
waarde voor de sprong naar
zelfstandigheid".
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
l/f htbbtn illti ajitiotht
op dit ttland is de uhai
m Icrwrurnirtte rinden*
