Verzet wist alle sporen
Sovjet- aanwezigheid uit
g
„Verkiezingen
in Paraguay
valstrik voor
de oppositie"
„Bijna gaf ik mijn
ziel mee ter crematie
Staak dialoog met PLO
Moskou zegt Na jib
te blijven steunen
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
ISRAEL TOT VS:
buitenland ecidócsomatlt dinsdag i februari i9s9 pagina 4 ;co
Kitty Dukakis
aan de alcohol
BOSTON Kitty Dukakis, die
net van haar verslaving aan ver
mageringstabletten af was, leidt nu
opnieuw aan een verslaving: alco
hol. De echtgenote van de Ameri
kaanse democratische gouverneur
Michael Dukakis, is opgenomen in
een kliniek in Newport om van
haar alcoholprobleem af te komen.
De lichamelijke uitputting, ze
nuwslopende toestanden tijdens de
campagne en de vergetelheid na
de verkiezingen zouden tot haar
alcoholverslaving hebben geleid.
..Tot vlak na de verkiezingen
heeft Kitty nooit problemen gehad
met alcohol", zo zei de gouverneur
in een verklaring.
Bush blijft
Tower steunen
WASHINGTON De
Amerikaanse president
Bush wil nog steeds dat
John Tower zijn minister
van defensie wordt.
Ondanks geruchten over
Towers reputatie als rok
kenjager en dronkaard
vindt Bush het niet nodig
dat hij zich terugtrekt.
„Ik houd me niet bezig met
geruchten.
Als er nieuwe feiten aan
het licht komen zal ik mijn
beslissing heroverwegen",
zei Bush.
Oppositie Chili kiest
presidentskandidaat
SANTIAGO De Chileense christen-de
mocratische partij heeft gisteren de advo
caat Patricio Aylwin aangewezen als pre
sidentskandidaat voor de verkiezingen in
december. Aangenomen wordt dat de 70-
jarige Aylwin in maart als de enige kandi
daat zal worden aangewezen van de vere
nigde oppositie, die oktober vorig jaar het
referendum over het voortduren van het
bewind-Pinochet won. Aylwins verkie
zing had veel voeten in de aarde waar
door de campagne van de oppositie tegen
president Augusto Pinochet dreigde te
mislukken. De verkiezingen in december
moeten een opvolger opleveren voor Pi
nochet, die in 1973 via een coup de macht
overnam van de gekozen president Salva
dor Allende.
Honderd bedrijven
bij „Libië"
betrokken
HAMBURG Zeker honderd
bedrijven uit West-Duitsland,
Amerika en andere Europese
landen waren betrokken bij de
bouw van de chemische fabriek
in Libië. Dit zei directeur Ernst
Pieper van het Westduitse staats
bedrijf Salzgitter AG in „Der
Spiegel". De directies van de be
trokken bedrijven zouden heb
ben gedacht dat het door hen ge
leverde materiaal bestemd was
voor een fabriek in Hong Kong.
Die fabriek in Hong Kong is op
gezet door Imhausen-Chemie als
dekmantel voor de giffabriek in
Libië, aldus Pieper.
In Engeland
fikse boete voor
weggooien afval
LONDEN Wie in de
toekomst in Engeland nog
achteloos papier of etens
resten weggooit op straat
of in het park, kan reke
nen op een fikse boete.
De Britse regering is van
plan vervuilers voortaan
geldboetes op te leggen tot
ongveer 1.400 gulden.
Tot nu toe liep men in
Groot-Brittannië slechts
een kleine kans zo'n hon
derd gulden kwijt te raken
aan het weggooien van af-
Dochter Hongaarse leider {c
bepleit eerherstel vader j
BUDAPEST De dochter van de voormalige
Hongaarse premier Imre Nagy, die na de Russi
sche inval in 1956 werd terechtgesteld, heeft
gevraagd om een openbare herbegrafenis van
haar vader en van de andere terechtgestelde
leiders van de Hongaarse opstand. Erzsebet
Nagy zei afgelopen weekeinde voor de Hon
gaarse televisie dat „er een veranderingsproces
gaande is in Hongarije. De gebeurtenissen van
1956 worden nu in alle details openbaar ge
maakt". Het optreden van Nagy's dochter past
in de herziening van de naoorlogse Hongaarse
geschiedenis, die de regering op het ogenblik
bestudeert. Politburo-lid Imre Pozsgay,
ter van de commissie, noemde de revolte in
1956 twee weken geleden een „volksopstand"
terwijl sinds 1956 officieel steeds werd gespro
ken van een „contra-revolutie".
EVEN'
luwer
ncernl
r. Einc
•ïnforn
tie bet
itslage
erkers
rsonet
ïgen n
Wetenschappers
gaan rust
van walvissen
verstoren
SAN DIEGO Twee grij
ze walvissen zwemmen nu
nog rustig rond in kleine
strandmeren bij San Diego
aan de westkust van
Mexico. Na morgen is het
met die rust gedaan door
de komst van een Ameri
kaans-Nederlandse expe
ditie, waarvan ook Prins
Bernhard deel uitmaakt.
Het is de bedoeling dat van de
dieren electrocardiogrammen
(ECG) worden gemaakt om
meer inzicht te krijgen in de
hartfunctie van walvissen en
daardoor ook meer kennis
over het menselijk hart. De
walvissen, van dezelfde fami
lie als de vissen die in oktober
jaai
Alaska, bevinden
deze winter in de strandmeren
„Ignacio" en „Scammon" om
te kalveren.
Bij het onderzoek naar het
hart van de walvis proberen
de wetenschappers meer te
weten te komen van een
knoop die tussen de kamer en
de boezem zit. Deze knoop be
paalt in belangrijke mate het
hartritme. Dat is bij mensen
ook het geval. Soms zorgt een
defect aan de knoop echter
voor een hartstoornis. Het pro
ject kan nieuws opleveren
waardoor zulke „fouten" bij
een mensenhart beter verhol
pen kunnen worden.
De leider van de expeditie is
professor F.L. Meijler, direc
teur van het Interuniversitair
Cardiologisch Instituut Neder
land. Hij houdt zich al ruim 25
jaar bezig met het onderzoek
naar de hartfunctie. Nadat hij
aapjes, honden en muizen on
derzocht heeft, bekijkt hij dus
nu het reuzehart van de wal
vis. Interessant vindt hij, want
het is het grootste dier dat op
aarde rondzwemt. „Hoewel
het hart vijfhonderd kilo
zwaar is en dus veel groter,
gaat het ritme maar twee keer
zo snel als van de mens. Daar
om kan een mensenhart hier
mee vergeleken worden".
Meijler hoopt op meer ontdek
kingen rond de het hart en de
knoop.
„We proberen zo dicht moge
lijk bij de walvissen te komen,
vervolgens brengen we elec-
troden met zendertjes aan om
de impulsen van de hartslag te
meten. Dezelfde methode die
bij het hartonderzoek onder
mensen wordt gebruikt. We
hebben trouwens deze werk
wijze eerst bij de dolfijnen in
Harderwijk uitgeprobeerd. Ik
kijk er gespannen naar uit.
Het lijkt me fascinerend wer
ken met de walvissen".
De stichting „Walvis-ECG" is
speciaal opgericht om de expe
ditie van 25 mensen toe te rus
ten. Naast prins Bernhard die
voorzitter van „Walvis-ECG"
is, en een aantal Nederlandse
en Amerikaanse cardiologen,
zullen ook Mexicaanse waar
nemers, biologen en inge
nieurs deel uit maken van het
gezelschap. Om eventuele
I schadelijke gevolgen voor de
dieren te voorkomen heeft een
fabriek voor pace-makers een
half jaar lang onderzoek ver
richt naar de veiligheid van de
apparatuur.
De expeditie, die tot 19 februa
ri duurt, wordt financieel ge
steund door onder andere de
stichting Fondsenwerving
Volksgezondheid en de Neder
landse Hartstichting (25.000
gulden). „Maar wij willen
vooral morele steun geven",
aldus een woordvoerder van
de Hartstichting.
MONIQUE BOOM
GHAZI ABAD Met de
terugtocht van het ooit
meer dan 100.000 man
sterke Sovjetleger uit Af
ghanistan vrijwel voltooid,
zijn de Afghaanse rebel
len druk doende alle spo
ren van de Russische aan
wezigheid in hun land uit
te wissen.
Zo is er weinig over van de
uitgestrekte modelboerderij in
Ghazi Abad in Oost-Afghanis-
tan, die het verzet heeft vero
verd op het regerinsgleger.
Hoewel de verzetsleiders heb
ben gezegd dat de geavanceer
de machinerie hard nodig is
voor de wederopbouw van het
land, hebben de strijders zowat
alles kapotgeslagen wat aan de
Russen herinnerde. De haat
tegen de communisten is diep
geworteld.
Een verzetsstrijder die ver
slaggevers rondleidt op het
uitgestrekte complex, op zo'n
25 kilometer ten oosten van de
stad Jalalabad, doet verbaasde
vragen over een verwoeste
melkmachine af met een sch
ouderophalen. „Wij willen
geen koeien van de vijand",
zegt hij.
KABUL De Russische minister van buitenlandse zaken
Sjevardnadze heeft herhaald dat zijn land het Afghaanse
bewind zal blijven steunen, zolang andere landen het verzet
hulp blijven geven. Sjevardnadze sprak na terugkeer uit Pa
kistan, waar hij zonder succes had getracht tot een politieke
regeling te komen met het Afghaanse verzet. Sjvardnadze
zei echter ook dat de nu vertrekkende Sovjettroepen niet
naar Afghanistan zullen terugkeren. Het verzet laat die Rus
sische troepen over het algemeen ongemoeid bij hun ver
trek. De hoofdstad Kabul daarentegen wordt geregeld met
raketten en mortieren bestookt. Volgens waarnemers willen
de islamitische opstandelingen Kabul zo stormrijp maken.
De Russische onderminister van buitenlandse zaken Voront-
sov, die wel een aantal malen heeft gesproken met het Af
ghaanse verzet, zei nog steeds te hopen dat alle politieke
groepen uit Afghanistan een coalitie zullen vormen als de
Russische troepen vertrokken zijn. De rebellen zijn het on
derling overigens nog steeds oneens over de toekomst van
het land.
De Russen bouwden de boer
derij om de Afghanen ver
trouwd te maken met moder
ne landbouw- en veeteeltme
thodes. Kantoren, klaslokalen
en woningen op de boerderij
zijn nu verwoest, de veestapel
gestolen, melkmachines en an
dere moderne apparatuur ka
potgeslagen. Op ae brede we
gen over de boerderij staan
uitgebrande wrakken van
tractoren, bulldozers en Af
ghaanse tanks en legertrucks.
De bloembedden vertonen
sporen van vuurtjes die de
verzetsstrijders hebben ge
stookt met schoolboeken en
handleidingen voor de machi
nerie op de boerderij. Op de
muur van een kantoor staat
met grote letters gekalkt:
„Dood aan de Russen".
Boven het bioscoopje kondigt
een affiche een film aan over
moderne landbouwmethoden.
Maar het gebouwtje is uitge
brand. „We hebben het in
brand gestoken omdat er Rus
sische films werden vertoond",
zegt een guerrilla-strijder.
De verzetsleiders hebben er
alles aan gedaan om de schade
tijdens de opmars zo beperkt
mogelijk te houden. „We we
ten dat er mensen zijn die al
leen maar aan vechten den
ken. Ze denken niet aan de
toekomst, dat we deze boerde
rij nodig zullen hebben", zegt
Ahman Ehsan, een gids
het verzet.
Maar de haat is veel te groot.
„We willen geen hulp van
Rusland", zegt Khialuddin,
een jonge verzetscommandant
terwijl hij naar een rij ver
woeste oogstmachines van sov-
iet-makelij wijst. „In de toe
komst, als we een islamitische
regering gevestigd hebben,
willen we geen Russisch mate
rieel, maar spullen uit de Ver
enigde Staten en Japan".
Een Afghaanse verzetsstrijder poseert bij een van de verwoeste landbouwmachines van de model
boerderij in Ghazi Abad.
ASUNCION De opposi
tie van Paraguay noemt
de voor 1 mei aangekon
digde verkiezingen een
valstrik. De oppositielei
ders zeggen te weinig tijd
te hebben om zich voor te
bereiden.
„De datum is zonder overleg
vastgesteld", zei Domingo Lai-
no, een voormalig balling en
leider van de Authentieke Ra
dicale Liberale Partij. „Zelf
kan ik niet eens kandidaat
staan omdat ik niet geregi
streerd ben. Onze mensen zijn
niet geregistreerd".
Generaal Andres Rodriguez,
sinds afgelopen vrijdag de
nieuwe machthebber van Pa
raguay, heeft gisteren het par
lement ontbonden. Hij zei dat
de nieuwe president onmiddel
lijk na de verkiezingen in
functie zal komen. De commu
nistische partij zal overigens
van de verkiezingen worden
uitgesloten, aldus Rodriguez.
Op de vraag of Rodriguez kan
didaat zou staan in de presi
dentsverkiezingen, zei hij dat
de Colorado Partij over de
kandidatuur beslist en niet hij.
„Ik ben slechts een militair,
geen politicus. Maar als ik mij
nuttig kan maken voor het
land, zal ik doen wat mij
wordt gevraagd".
De Colorado Partij, die al sinds
1947 aan de macht is, heeft een
vaste meerderheid van twee
derde in het parlement. De
partij heeft 1,4 miljoen leden
op een bevolking van onge
veer vier miljoen zielen. Dit
hoge aantal leden is vooral het
gevolg van de verplichting lid
te zijn van de partij wil men in
aanmerking komen voor een
overheidsfunctie of voor over
heidssteun.
Nu hij Stroessner het land uit
heeft weten te krijgen, spreekt
Rodriguez lovende woorden
over de voormalige president.
„Als de Colorado Partij hem zo
veel jaren heeft gekozen, moet
dat zijn geweest omdat men
vertrouwen in hem had," zei
hij. „Stroessners juridische po
sitie wordt bekeken," voegde
Rodriguez daar aan toe. „Hij
kan misschien over twee of
drie jaar terugkomen. Hij is
naar Brazilië gegaan om uit te
rusten".
Alsof hij geen aandeel in het geweld heeft gehad, woont generaal
Rodriguez samen met zijn vrouw een mis bij voor de slachtoffers
die bij zijn staatsgreep zijn omgekomen.
FOTO: AP
Kapitein Rob in China
292) De „Pandora" wordt gereed gemaakt voor een nieuwe, lan
ge tocht en behalve proviand en olie krijgt het motorjacht ook
een lichte bewapening aan boord. Dat is een idee van Rob. De
meisjes hebben er eerst om gelachen. „De „Pandora" is toch
geen oorlogsschip," heeft Willy opgemerkt, maar Rob weet, dat
die smokkelbenden In de Zuid-Chinese wateren niet erg op pot
tenkijkers zijn gesteld en je kunt beter op alles voorbereid zijn.
Dan kiest de „Pandora" zee. De reis verloopt vlot en voorlopig
lijkt het wel, of ze op pleizierreis zijn. Maar wanneer de Chinese
kust nadert, wordt het ernst. Iedere dag staan ze op de uitkijk en
nauwkeurig observeren ze de jonken, die hen passeren. En zo
waar, daar nadert op zekere dag een jonk, die naar de beschrij
ving van Chung Chi best de Wenchow jonk van zijn oom zou
kunnen zijn. „We zullen hem maar eens praaien," stelt Rob voor.
Kiszczak wil
Raad van
Nationale
Ontspanning
WARSCHAU De Poolse
minister van binnenlandse za
ken, Czeslaw Kiszczak, heeft
gisteren op de eerste dag van
de ronde-tafelbesprekingen
tussen oppositie en regering
voorgesteld een „Raad van
Nationale Ontspanning" of een
„Commissie van Overleg" in
te stellen. Die raad zou zich
moeten uitspreken over de
door de regering voorgestelde
economische en politieke her
vormingen, aldus de minister.
De besprekingen zijn gisteren
begonnen met een herhaling
van de standpunten van beide
partijen.
Manifestatie voor wanhopige Tjechische dissidenten 1*6
k
DEN
vindt
AMSTERDAM Nog
maar een paar weken ge
leden, toen ze met de
voorbereidingen bezig
waren, hadden de organi
satoren van de gisteren in
het Amsterdamse Paradi-
so gehouden manifestatie
voor Tjechische dissiden
ten gedacht vooral actie te
moeten voeren voor twee
kunstenaars: Ivan Jirous
en Petr Cibulka.
Sindsdien gingen in Praag de
mensen steeds vaker de straat
op en gooide de politie er
steeds meer in de gevangenis.
Zo ook de toneelschrijver Va
clav Havel, die in 1986 de
Erasmusprijs kreeg. Zo ook
Jana Petrova, lid van de onaf
hankelijke vredesbeweging.
Zo ook velen van wie de na
men niet bekend zijn. Vandaar
dat de leus gisteravond gewij
zigd werd in: „Ivan Jirous,
Petr Cibulka en alle anderen
vrij!"
Solidariteit
Dat een manifestatie op zo
maar een maandagavond in
Amsterdam voor gewetensge
vangenen in Tjechoslowakije
zin heeft werd duidelijk, toen
rechtstreeks werd gebeld met
Karei Srp, woordvoerder van
het verboden kunstenaarsco-
mite Jazz Section. „Schrijf de
regering in Praag!", hield Srp
zijn Nederlands gehoor voor.
„Schrijf de ambassade in Den
Haag. Laat weten dat u de
vrijlating van onze vrienden
verlangt. De situatie is hier
heel slecht, en daarom hebben
wij uw solidariteit hard no
dig".
Koos Menius, van de organise
rende stichting Informatie
over Charta 77: „De autoritei-
ten verharden zich wel, maar
het verzet verbreed zich ook.
Verleden week hebben 700
kunstenaars een petitie onder
tekend waarin de vrijlating
van Havel werd geëist. Veel
van hen hadden in 1977 nog
een anti-Charta-verklaring ge
tekend! Het is van zeer groot
belang dat juist zij, werkend
binnen de officiële structuren,
deze stap nu zetten. De rege
ring kan onmogelijk al deze
mensen opsluiten, dan zouden
alle theaters van Praag stil ko
men te liggen, dan zou er geen
televisieprogramma uitgezon
den kunnen worden".
Genoeg
Dat de ondertekening van een
petitie niet zonder risico's is,
heeft de aanhouding van Ji
rous en Cibulka wel bewezen.
Zij zitten vast (Srp: „Niemand
weet wanneer het proces tegen
hen dient") omdat ze deze zo
mer een petitie hebben opge
steld en ondertekend waarin
ze zeggen „genoeg te hebben"
van de „moorden" die het Tje-
chisch regiem in de afgelopen
jaren op politieke tegenstan
ders heeft gepleegd. Zelf zijn
ze bang ook het leven te ver
liezen; nog een gevangenis
straf zouden ze, na de ettelijke
vorige, niet kunnen verdra
gen.
Op de manifestatie werden
gisteren gedichten van Jirous
voorgelezen die hij maakte tij
dens een eerder verblijf in de
cel en waarvoor hij in 1986
een Westerse literaire prijs
kreeg. Jirous „schreef" ze niet
in de eigenlijke zin van het
woord, want schrijven was
hem verboden. Maar hij leerde
ze uit zijn hoofd om voor te
dragen aan een mede-gevan
gene, die ze op zijn beurt leer
de, zodat ze per geheugen uit
de gevangenis gesmokkeld en
in net Westen gepubliceerd
konden worden.
Bijna, zo laat Jirous in een van
die gedichten weten, was hij
van wanhoop door de knieën
gegaan en had hij gevraagd of
hij de gevangenis niet mocht
verlaten om naar het Westen
te emigreren: |,'s Morgens
kwamen de stillen en bijna gaf
ik ze mijn ziel mee ter crema
tie".
„Niet doen!" zou Simon Vin
kenoog hem toeroepen als hij
in de buurt was. Vanuit Am
sterdam riep hij gisteren een
gedicht naar Tjechoslowakije:
„Ze zijn bang. Ze zijn bang
voor boeken en gedichten. Ze
zijn bang voor brieven. Ze zijn
bang voor graven en voor de
bloemen die
ilijvei
oekoi
'okk<
lenk
nend
allen
te laten. Ze zijn bang
;en er uit te laten. Ze
zijn bang voor de waarheid. Ze
zijn bang voor de vrijheid.
Waarom zijn wij dan bang
voor henWaarom zijn wij
dan bang voor hen?'."
STEVO AKKERMAN
CDA
'vang
wille
JERUZALEM De VS stel
len een onderzoek in naar de
klacht van Israel dat PLO-lei-
der Arafat zijn belofte om alle
terreur af te zweren niet na
komt. Israel heeft intussen een
formeel verzoek gericht aan
de Amerikaanse regering om
haar dialoog met de PLO te
staken.
Israëlische troepen doodden
afgelopen zaterdag vijf guer
rillastrijders bij gevechten in
de door Israel tot veiligheids
zone uitgeroepen strook in
Zuid-Libanon. Volgens het Is
raëlische leger waren de vijf
plan aanvallen uit te voe-
in Israel. Het ging .om
van de PFLP en de
PLF, twee door Syrië gesteun
de leden van de PLO.
De Israëlische minister van
buitenlandse zaken, Moshe
Arens noemde het voorval een
duidelijke schending van de
voorwaarden die de Verenigde
Staten hebben gesteld aan een
dialoog met de PLO. Eén van
die voorwaarden is dat geen
enkele tak van de PLO nog
terreurdaden uitvoert.
In Tunis sprak de PLO de Is
raëlische zienswijze tegen. Het
was een militaire operatie, al
dus een PLO-functionaris.
„Het was een antwoord op Is
raëlisch terrorisme en het doel
was Israëlische soldaten aan te
vallen". In de eerste ronde
van besprekingen tussen de
PLO en de Verenigde Staten,
verleden jaar december in Tu
nis, behield de PLO zich het
recht voor militaire doelen in
Israel aan te vallen, aldus de
PLO-functionaris. De Vere
nigde Staten hebben geen ei
gen definitie van terrorisme
gegeven.