Extra leerstof voor
hoogbegaafde kinderen
Shell helpt personeel
met eigen „ontbijtshow'
CNV verwijt werkgevers
conflict te verharden
Maaslander ramt
vrachtauto met
vorkheftruck
„Aus der Fünten
had kunnen vluchten"
Giro 50500
Bank70.70.70.929
BINNENLAND
ScidocCowottt
DINSDAG ,31 JANUARI 1989 PAGINA
.UI
Valse brief roept op tot genenonderzoek
LEIDEN In heel Nederland
is gisteren een brief verspreid
die oproept tot medewerking
aan een landelijk erfelijkheids-
onderzoek. Het gaat om een val
se brief waarbij gebruik is ge
maakt van de briefhoofden van
academische ziekenhuizen uit
Leiden, Utrecht, Rotterdam en
Nijmegen. Een woordvoerster
van het ministerie van WVC
sprak van een „goed gecoördi
neerde actie, maar er klopt abso
luut niets van".
In de brief wordt melding ge
maakt van het op grote schaal
verrichten van genetisch onder
zoek ten behoeve van een ge-
nenpaspoort. Informatie daar
over zou bij het ministerie ver
krijgbaar zijn. Gisterochtend
heeft de telefoon op het departe
ment dan ook roodgloeiend ge
staan, net als bij de centra voor
erfelijkheidsonderzoek.
Volgens het Academisch Zie
kenhuis Leiden (AZL) komt de
brief „zeer geloofwaardig over",
maar een woordvoerder raadt
iedereen aan het schrijven in de
prullenbak te gooien. De brief
die zogenaamd van het AZL
komt is ook op veel adressen in
Den Haag verspreid, zo blijkt uit
de vele telefoontjes.
In de brief staat onder meer:
„De centra voor erfelijkheidson
derzoek hebben nu de opdracht,
bij wijze van vooronderzoek, de
genetische gegevens van een
klein aantal mensen in kaart te
brengen. Een aantal steden is
aangewezen om als onderzoeks
gebied te functioneren. Wij ver
zoeken u uw medewerking aan
dit onderzoek te verlenen. Bin
nenkort zult u door onze afde
ling benaderd worden voor een
afspraak". Daaronder staat
steeds dezelfde handtekening
maar met „per ziekenhuis" ver
schillende namen.
Het Academisch Ziekenhuis
Utrecht heeft gisteren aangifte
gedaan van het frauduleus ge
bruik van één van zijn beeld
merken boven de brief. „Het
gaat niet om ons officiële beeld
merk maar om ons factuurmerk
en daar gaan er per maand
25.000 van de deur uit", aldus
een woordvoerster. Hoeveel
brieven er in totaal zijn ver
spreid is onduidelijk.
Gedetineerde
neemt de benen
HOORN De Hoornse ge
meentepolitie heeft gisteren
vergeefs gezocht naar een 23-ia-
rige Irakees, die is ontsnapt Dij
een bezoek aan de polikliniek
van het Westfries Gasthuis in
Hoorn. De man was gedeti
neerd in het Hoornse huis van
bewaring De Krententuin in af
wachting van uitzetting, nadat
hem de vluchtelingenstatus was
geweigerd. Hij ontkwam aan
twee begeleiders van De Kren
tentuin en liet ook de stok ach
ter, die altijd bij vervoer van
gedetineerden in een broekspijp
wordt geplaatst om vluchten te
verhinderen.
PvdA steunt plan Oort op
vijf van de zes onderdelen
AMERSFOORT De PvdA-fractie in de Tweede Kamer
zal donderdag bij de eindstemming over het plan-Oort in
stemmen met vijf van de zes hoofdonderdelen. Deze ver
wachting sprak PvdA-fractievoorzitter Wim Kok gister
avond uit op een spreekbeurt in Amersfoort. De Partij
van de Arbeid is van het begin af aan betrokken geweest
bij de plannen tot belastingvereenvoudiging, aldus Kok
„en we willen niet dat CDA en VVD ons straks in de ver
kiezingscampagnes verwijten dat we tegen een belasting
hervorming waren". Het onderdeel waar de PvdA don
derdag wél tegen zal stemmen is het zogenaamde Oort-2,
waaruit onder meer de belastingverlaging voor de mid
den- en hogere inkomens voortvloeit. Kok: „Wij zeggen
'nee' tegen deze omvang van belastingverlaging en daar
om 'nee' tegen Oort-2. Daarmee pakken we de midden-
en hogere inkomens niets af, maar zijn we wat minder
genereus dan het kabinet".
Eigen Huis: Bouwers
pikken btw-verlaging in
DEN HAAG Bouwondernemers
steken de btw-verlaging voor huizen
van 20 naar 18,5 procent in hun eigen
zak. Ze laten kopers net zo veel voor
een nieuwbouwhuis betalen als voor 1
januari 1989. Dit zegt de Vereniging
Eigen Huis die becijfert dat een bouw
ondernemer op een nieuwbouwpro
ject van bijvoorbeeld zestig huizen op
deze manier eenvoudig een ton ver
dient. De bouwondernemers, verenigd
in het NVOB, menen het gelijk aan
hun kant te hebben bij het gelijkhou-
den van de prijs van woningen; tal
van kosten zouden zijn gestegen en
als gevolg van de lopende cao-onder
handelingen in de bouw zullen de lo
nen vermoedelijk omhoog gaan, zeg
gen de bouwondernemers.
Aanrijdingen door mist
OOSTERHOUT Als gevol
van dichte mist in het geheï
land zijn vanmorgen op divers
plaatsen aanrijdingen gebeurd
Daardoor is zeker een persooi I
om het leven gekomen. Het w,
in het gehele land, met uitzoi
dering van de kustgebieden en
Friesland mistig. Op sommigage
plaatsen was het zicht minde|p
dan vijftig meter. Op de Maas
route tussen Oosterhout ei
Raamsdonksveer zijn in dicht
mist verscheidene ongelukke)
gebeurd als gevolg waarvan ze
ker een dode is gevallen. Vol
gens de rijkspolitie in Breda
treft het een vrachtwagen
chauffeur uit België. In tota;
zijn tot nu toe 24 wagens bij dt
aanrijdingen betrokken.
no
0(
IASH
•a ontra
m anald
getu
EXPERIMENT OP TWEE UTRECHTSE MIDDELBARE SCHOLEN
UTRECHT Ik verveel
me altijd zo rot op school.
Het is een veelgehoorde
klacht van hoogbegaafde
kinderen. En inderdaad,
als de leraar een som om
slachtig en met veel voor
beelden staat uit te leg
gen, heeft die ene slimme
rik 'm al na een minuutje
door. De bollebozen in de
klas worden vaak gepest,
„weten het altijd beter"
en raken daardoor nogal
eens in een isolement. Bij
sommige kinderen leidt
dat zelfs tot lichamelijke
klachten of een agressieve
houding ten opzichte van
de leraar en de andere
kinderen.
De laatste tijd staat het onder
werp hoogbegaafdheid sterk in
de belangstelling. Na jarenlan
ge aandacht voor de zwakkere
leerling, heeft de wetenschap
nu ook haar aandacht gericht
op de uitermate slimme kinde
ren. Aan de Katholieke Uni
versiteit Nijmegen werd zelfs
een speciale leerstoel voor de
ontwikkeling van het hoogbe
gaafde kind ingesteld.
Maar ook op de Rijksuniversi
teit Utrecht ligt het onderzoek
niet stil. Vandaag maakten
prof.dr. P. Span, oud-hoogle
raar psychologie, en dr. W.
Kok van de vakgroep onder
wijskunde, hun vorderingen
bekend in het onderzoekspro
ject „hoogbegaafde leerlingen
in het voortgezet onderwijs".
De onderzoekers gaan uit van
wat zij „interne differentiatie"
noemen. Dat wil zeggen dat de
leraar moet inspelen op de mo
gelijkheden van de individuele
leerling. Waar echter dat in
spelen op de individuele mo
gelijkheden tot nu toe vooral
gericht was op de zwakkere
leerlingen, komen juist nu de
superslimme kinderen aan
hun trekken.
Als het aan Span en Kok ligt
krijgen deze hoogbegaafde
leerlingen extra leerstof aan
geboden, maar dan wel binnen
hun eigen klas. Zij noemen dat
additieve of verrijkende leer
stof die een verbreding en ver
dieping van de basisstof moet
geven. Deze manier van op
vang van hoogbegaafden ver
schilt sterk met die iri het bui
tenland, waar de slimmeriken
veelal buiten de klas worden
geplaatst om de extra leerstof
tot zich te nemen. Volgens
Span legt dit echter de kinde
ren een stempel op.
De Utrechtse onderzoekers
gaan bij hun onderzoek uit
van het Basisstof-Herhalings-
stof-Verrijkingsstof-model
(BHV-model). De basisstof is
gericht op de leerdoelen die ie
dere leerling, slim of minder
slim, moet kennen en beheer
sen. Na de verwerking daar
van moeten de leerlingen een
toets doen, waarmee bekeken
kan worden of de basisdoelen
zijn bereikt. Bij de minder goe
de leerlingen zal dat niet het
geval zijn; zij krijgen dan de
herhalingsstof voorgeschoteld,
waarbij de basisstof nogmaals
aan bod komt. De hoogbegaaf
de kinderen daarentegen krij
gen de verrijkingstof aangebo
den, waarbij ze juist nieuwe
leerdoelen leren. Na de harha-
lings- of verrijkingsstof volgt
voor beide groepen de eind
toets.
Een proef met extra leerstof
voor hoogbegaafde kinderen is
onlangs onder leiding van de
onderzoekers op twee middel
bare scholen in Utrecht van
start gegaan. Zo krijgen sinds
twee weken de slimsten uit de
vijf brugklassen van het
Christelijk Gymnasium voor
de vakken Nederlands en wis
kunde extra leerstof aangebo-
deq, Het gaat om een proef
van vier weken. In het voor
jaar volgt nogmaals zo'n vier
weken durend blok.
Hoewel hij het nog wat voor
barig vindt om nu al conclu
sies te trekken, heeft directeur
drs. P. van Tuinen toch al po
sitieve reacties gekregen. „De
kinderen vinden het heel leuk
en hebben het gevoel nu echt
met iets bezig te zijn, wat op
hun tempo ligt".
In eerste instantie is gekozen
voor de vakken Nederlands en
wiskunde. „Juist bij Neder
lands is de startsituatie ert het
niveau van de kinderen vaak
heel verschillend. Wij hebben
soms wel kinderen van vijftig
verschillende basisscholen.
Wat ook meespeelde is dat zo
wel wiskunde en Nederlands
vier uur per week worden ge
geven. Daar zit altijd wel een
blokuur bij e/i dat is gunstig".
Als de zwakkere leerlingen
bijvoorbeeld bezig zijn met
ontleden worden de hoogbe
gaafden aan een dictee of tek
stanalyse gezet. Overigens is
men het er nog niet over eens
wanneer een kind nu hoogbe
gaafd genoemd mag worden.
Op het Christelijk Gymnasium
bleek na de diagnostische toets
15 tot 20 procent tot deze cate
gorie te behoren. Een vrij hoog
aantal, waar volgens Van Tui
nen ook „de brave werkers"
tussen zitten.
Niet in leerboeken
Het bepalen van de inhoud
van de verdiepende leerstof is
nog een probleem. De meeste
leerboeken bieden geen extra
materiaal aan, dus moet de le
raar maar zelf met aanvullen
de leerstof komen. „Het is heel
moeilijk om de inhoud daar
van te bepalen", aldus Van
Tuinen. „Want je moet name
lijk de voorsprong niet groter
laten worden dan die al is".
De extra leerstof die het gym
nasium op het ogenblik aan
biedt is ontwikkeld samen met
de universiteit. Ook met de
andere middelbare school die
aan het experiment deelneemt
heeft het gymnasium intensief
contact. Als de plannen van de
onderzoekers werkelijkheid
worden, moet op den duur
voor elk vak verrijkende leer
stof worden aangeboden. „Dat
zal de docenten dan ook nog
heel wat kopzorgen bezorgen,
zeker als straks ook nog de ba
sisvorming moet worden inge
voerd", aldus Van Tuinen.
CLARISSE BUMA
„WE ZIEN DIT ALS EEN LEUKE SERVICE"
ROTTERDAM Mor
genochtend is het zover.
De duizend personeelsle
den van Shell aan het
Hofplein in Rotterdam
kunnen tussen zeven en
acht uur het ontbijt op het
werk nuttigen. De leiding
van dit bedrijf ziet het
louter als dienstverlening
aan het personeel, maar
heeft niet de illusie dat
daarmee de files rond
Rotterdam worden opge
lost.
Woordvoerder Peter Stroink
snapt niets van de aandacht
die de media voor deze „ont-
bijtshow" hebben. „In het bui
tenland, met name in de Vere
nigde Staten en Groot-Brittan-
nië, is het heel normaal dat je
's morgens niet thuis maar in
een speciaal ontbijtrestaurant
eet". J. Hogendonk, kantoor-
manager in de 24 verdiepingen
tellende kantoorkolos: „Het is
allemaal bij toeval tot stand
gekomen. We zien dit als een
leuke service om onze mensen
te helpen".
Shell start de ontbijt-service
overigens niet omdat in de
ochtenduren het personeel
massaal te laat komt. Volgens
de woordvoerder is het tegen
deel het geval. „Steeds meer
personeelsleden gaan 's mor
gens vroeger van huis om niet
in de file terecht te komen of
om een goede zitplaats in het
openbaar vervoer te bemachti
gen. Ook voor die laatste cate
gorie is de ontbijtservice be
doeld, want de auto is geen
voorwaarde om aan het ontbijt
deel te nemen", aldus Hogen
donk.
stoord aan uitlatingen in de
pers dat er een inbreuk wordt
gepleegd op het gezinsleven.
„Het is een eigen keus van de
mensen. Niemand wordt ge
dwongen of verplicht deel te
nemen", aldus Stroink. Hij ziet
het ontbijt niet als hét middel
tegen het toenemend aantal fi
les. „Stel dat er 80 tot 100
mensen meedoen aan het ont-
Opvallend is dat de olie-gigant bijt dan merk je daar niets
absoluut geen onderzoek heeft op het totale aanbod van
gedaan naar het aantal te ver- to's".
wachten „ontbijters". In de ko
mende drie maanden zal dui- In het beleid
delijk moeten worden of ei
een markt is voor ontbijt-op-
het-werk. Gedurende die pe-
de oliemaat
schappij wordt volgens eigen
zeggen het gebruik van het
openbaar vervoer gestimu-
riode zijn tussen zeven en acht leerd. Maar bij doorvraging
medewerkers van blijkt dat voorop staat dat ie-
het bedrijfrestaurant
zig, die de vroege klanten e
kopje thee of koffie zullen i
schenken.
Wanneer de proef als geslaagd Stroink: „Per saldo is het ge-
kan worden beschouwd, is bei- bruik van de auto altijd duur-
dereen vrij is om te
waar hij of zij dat wil. Alleen
is de reiskostenvergoeding aan
verbonden.
de heren niet echt duidelijk.
Ze wensen zich ook niet uit te
spreken over het te verwach
ten aantal gebruikers. Het ont
bijt is wel het gesprek van de
dag binnen het kantoorge
bouw. Van diverse collega's is
vernomen dat ze de speciaal
gereserveerde hoek van het
restaurant zullen bezoeken,
maar of ze trouwe klanten zul
len worden is nog de vraag.
Stroink en Hogendonk hebben
zich de afgelopen weken ge-
der dan dat van de trein,
onze personeelsleden moeten
zelf die afweging maken".
Hogendonk en Stroink zulleh
niet vaak samen aan het ont
bijt zitten, want de laatste is,
volgens eigen zeggen, absoluut
geen ochtendmens. Bovendien
is er voor hem nauwelijks re
den om vroeg van huis te ver
trekken omdat het verkeer
naar Rotterdam uit de richting
Den Haag geen problemen op
levert.
De 1000 personeelsleden kun
nen daar morgenochtend voor
het eerst ontbijten.
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
Milieuraad
verdeeld over
opslag afval
in zoutkoepels
DEN HAAG De Centrale
Raad voor de Milieuhygiëne
(CRMH) is ernstig verdeeld
over de vraag of de droge
zoutkoepels in Drenthe en
Groningen moeten worden ge
vuld met gevaarlijk afval. Een
meerderheid van de CRMH
wijst dit van de hand, maar
een belangrijke minderheid -
die uit werkgeversvertegen
woordigers bestaat - is het niet
met dit standpunt eens. De
CRMH is bezig met het formu
leren van een advies aan mi
nister Nijpels van milieube
heer. De meerderheid van de
CRMH wil volgende genera
ties niet opzadelen met de ge
volgen van de afval-opslag.
Terwijl hun vrachtwagens stilstaan op het parkeerterrein overleggen enkele stakende chauffeurs
over het effect van hun actie.
FOTO: ANP
la
:ic
vei
(Vervolg van de voorpagina)
UTRECHT Volgens de
vakbonden hebben de
werkgevers met denigre
rende uitspraken over het
verloop van de stakingen
in het vrachtvervoer de
actiebereidheid bij de
chauffeurs doen toene
men: „Ze hebben ons er
een goede dienst mee be
wezen".
Volgens het CNV verharden
de werkgevers het conflict.
„Ze graven zich in. Als ze oor
log willen kunnen ze oorlog
krijgen", zei secretaris Swart.
„Het gaat niet alleen om geld,
maar vooral om menselijker
werktijden voor de chauffeurs,
aldus Swart, die aankondigde
dat het vervoer „plat" blijft tot
de werkgevers toegeven. „We
gaan er van uit dat we de ac
ties buitengewoon lang, we
ken, moeten volhouden om de
werkgevers op andere gedach
ten te brengen", aldus de
woordvoerder van de FNV.
Zowel CNV als FNV zeggen
„buitengewoon tevreden" te
zijn over de grootste actie ooit
in het Nederlandse beroeps-
goederenvervoer gehouden.
Volgens de bonden zal het pu
bliek geen directe hinder on- naar een onderzoek in.
dervinden van de stakingen. De Federatieraad van de FNV
Wel is het mogelijk dat de ko- (bestuur en bondsvoorzitters)
mende dagen tekorten zullen heeft besloten de stakingskas
ontstaan in de supermarkten, open te stellen voor de acties.
Er zijn al werkgevers die on- Alle FN V-bonden hebben zich
bevoegde chauffeurs hebben bovendien bereid verklaard
ingezet. De Verkeersinspectie zonodig personele ondersteu-
van het ministerie van ver- ning a
keer en waterstaat stelt hier- bieden.
^ai
de vervoersbond te
POELDIJK Een 45-jarige man uit Maasland werd gister
middag zo kwaad over een blokkade van een vrachtwagen
dat hij deze met een vorkheftruck ramde. De vrachtwagen
blokkeerde de toegangsweg tot de veiling Westland-West in
Poeldijk, waar de Maaslander zijn bedrijf jieeft. Hij eiste van
de leden van de vakbond en enkele ook aanwezige tuinders,
dat zij de weg vrijmaakten. Toen dit niet gebeurde, probeer
de hij zelf een doorgang te forceren met de vorkheftruck.
Enkele ruiten van de vrachtauto en een deurstijl werden
daarbij vernield. De gehele groep actievoerders werd naar
het politiebureau van Monster gebracht, maar de strijdende
partijen werden het snel eens over een schadevergoeding
van enkele duizenden guldens.
Nederlanders zien als eersten elektron bewegen
UTRECHT Onderzoekers
van het instituut voor Funda
menteel Onderzoek der Mate
rie (FOM) hebben als eersten
in de wereld direct de bewe
ging van een elektron in een
atoom waargenomen. Dat ge
beurde door met behulp van
nen een atoom in een grotere
baan te brengen. De onderzoe
kers, die bij hun experiment
gebruik maakten van de laser-
faciliteit van het Natuurkun
dig Laboratorium van de Uni
versiteit van Amsterdam, wis
ten dat zij niet als enigen i
laserstoten een elektron bin- wereld hiermee bezig waren. ren.
Ze slaagden er echter in als
eerste groep hun manuscript
bij het gezaghebbende tijd
schrift Physical Review Let
ters te krijgen, waardoor ze
collega's in de Bondsrepubliek,
Groot-Brittannië en de Vere
nigde Staten net te vlug af wa-
DEN HAAG De vrijdag
vrijgelaten oorlogsmisda
diger F. aus der Fünten
had veertig jaar geleden
zo kunnen ontsnappen.
Hij zat toen, zoals meer
oorlogsmisdadigers, in de
inrichting „Norgerhaven"
in Veenhuizen en mocht
van de toenmalige direc
teur, H. Stouten, alleen op
de fiets naar het zieken
huis voor controle.
„Er moesten altijd wel meer
gevangenen naar het zieken
huis. Die gingen dan per bus
onder begeleiding van bewa
kers. Maar Aus der Fünten
vond dat hij dan te veel tijd
kwijt was, omdat hij moest
wachten tot de rest klaar
was. Dat vond hij zonde en
daarom vroeg hij een fiets",
vertelde Stouten gisteren.
Aus der Fünten is zo „een
aantal keren" alleen naar het
ziekenhuis gegaan. Het was
twee kilometer rijden. „Wel
een risico", aldus Stouten.
„Hij had inderdaad zó weg-
gekund".
Weinig kijkers
De rechtstreekse uitzendin
gen van het debat over de
„Twee van Breda" hebben
weinig kijkers getrokken. De
uitzending van het eerste
deel op donderdagavond op
Nederland 3 werd door 3
procent van de Nederlanders
bekeken. Het tweede deel op
vrijdagmorgen trok ongeveer
2 procent (circa 210.000 kij
kers). Een waardering kon
niet worden gegeven vanwe
ge de te lage kijkdichtheden.
Ook in het Israëlische parle
ment trok de kwestie van de
„twee van Breda" weinig be
langstelling. In een kort de
bat werd het Nederlandse
besluit gisteren unaniem af
gekeurd.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur. telefoon 071-12.22.48 en u
nabezorgd.
(ADVERTENTIE)
Nederlandse Stichting voor Leprabestrijding
pgezi
itler
oortc
et h<
A
)ostei
Iraun
loren
let „1
chterl
rordt
anda
lp gr<
antal
ermat
preid.
lichae
kisten
ielgie.
'egen.
«se f;
'oorbe
liens h
[edenk
lachto
De bii
lienste
iliek
loogte
lation;
ien ze
DE/
286) Dt
toeken
to ong
in het
het set
meters
;de bod
om ha<
