naie
Rik de
Saedeleer
niet
weg te
branden
fi
ZATERDAG 28 JANUARI 1989
ONDANKS
PENSIOEN
GERECHTIGDE
LEEFTIJD
ANTWERPEN - Oud-voetballer
Jan Mulder heeft ooit geschreven
dat Rik De Saedeleer een sfeer kan
creëren, die doet denken aan de
jongensboeken van vroeger. De
sfeer van Dik Trom, waarin je
kunt dromen dat je op het punt
staat iets groots te realiseren.
De Saedeleer, die inderdaad van menige
voetbalwedstrijd iets „heroïsch" maakt
en van de spelers soms regelrechte hel
den, is op 17 januari 65 jaar geworden
en gaat op 1 februari met pensioen.
Meer dan dertig jaar is hij een begrip in
Vlaanderen en Nederland, niet weg te
branden achter de microfoon bij belang
rijke voetbalwedstrijden. Maar De Sae
deleer laat zich niet zomaar vervangen.
De man, van wie iedereen zegt dat hij
onvervangbaar is, wordt z'n eigen opvol
ger.
Tijd om zich te vervelen zal De Saede
leer voorlopig niet hebben. Vijf uitgeve
rijen toonden al belangstelling voor zijn
memoires, waarvan de eerste letter nog
op papier moet komen, maar waaraan
Rik in elk geval binnenkort zal gaan
werken.
De Saedeleer: „Ik heb nogal wat te ver
tellen hè? Op televisiegebied, op sportge
bied (Olympische Spelen en natuurlijk
wereldkampioenschappen voetbal) heb
ik veel beleefd, en men weet dat ik goed
kan vertellen, dus
Hij kan vertellen over een wereld die er
niet meer is, over de tijd dat radio nog
een luxe was, en tegenover het terrein
van Racing Mechelen (het elftal waar De
Saedeleer als voetballer z'n glorietijd be
leefde) een garagehouder woonde die' bij
elke België-Nederland op triplex een
speelveld tekende en dat voor de garage-
poort hing. „Met een koptelefoon luiste
rend naar Gust De Munck op de radio,
duidde hij met een stok waarop een ver
sleten tennisbal was gestoken, aan waar
hij dacht dat de bal was. En ik stond
daar dan tussen het volk dat naar hem
stond te kijken".
„Ik heb voetbal gespeeld in een tijd,
waarin er van buitenlanders in het voet
bal nog geen sprake was. In 1946 is de
eerste vreemdeling naar racing Mechelen
gekomen. Dat was Jos Mannaerts van
Geel, die was niet van Mechelen!".
Aftakelen
De Saedeleer zucht als hij denkt aan die
memoires. „De uitgevers willen mij on
der druk zetten. Die denken commer
cieel, die willen mijn memoires door ie
mand anders op papier laten zetten, zo
snel mogelijk natuurlijk, nu ik nog po
pulair ben. Maar ik wil ze zélf schrijven,
dat moet iets van mij zijn. Ik wil iets
achterlaten voor mijn kleinzoon. Ik wil
dat die jongen later kan lezen wat zijn
grootvader allemaal heeft meegemaakt.
Ik heb zoveel te vertellen en te doen,
maar ik heb niet zoveel tijd meer. Ik ga
die memoires nooit afkrijgen. En dan
denk ik nog niet direct aan doodgaan.
Maar met het ouder worden gaat je ge
heugen achteruit, je takelt toch afAl
lig ik daar geen moment wakker van, in
tegendeel: ik beleef mijn leven op dit
ogenblik veel intenser dan vroeger en ik
werk harder dan ooit".
- Ziet u op tegen de pensionering?
„Ik behoor tot de gelukkigen die heel
hun leven gedaan hebben wat ze graag
deden. Voor die mensen stelt het met
pensioen gaan de grootste problemen.
buiten kennen en trachten de spelers te
herkennen. In zwartwit. Op een dag was
er een match bij die niet was aangekon
digd. Bij de eerste beelden leun ik ach
terover in mijn hokje, en op dat mo
ment zie ik al mijn collega's met een
vragende blik hetzelfde doen. Die match
was Mexico-Brazilië en die zat ertussen
omdat Pele daar uit het toernooi is ge
trapt. Je kunt je dus wel voorstellen: als
je dat gedaan hebt, heb je van niets meer
schrik".
Nek
- Wat is het geheim van de goede voet
bal verslaggever?
„Je moet veel weten en veel durven zeg
gen. Er is niemand die zó zijn nek durft
uitsteken als ik. Niemand gaat zo diep
tactisch en technisch in op een wedstrijd
als ik. Ik weet dat ik ook meer kan zeg
gen dan iemand anders, omdat ik een
grote geloofwaardigheid heb. Zo permit
teer ik het me geregeld te zeggen hoe ik
denk dat het gaat evolueren, hoe gevaar
lijk dat ook is. Ik doe dat opzettelijk,
omdat ik een toetssteen moet zijn voor
de mening van de miljoenen voetbaldes
kundigen die zitten te kijken".
Vrouwen
- Uw stijl is meelevend, enthousiast, emo
tioneel. U probeert van elke wedstrijd een
verhaal te maken, zegt je zelf.
„Ik ben een man die van anekdotes
houdt. In en rond het voetbal heb je een
hoop anekdotes, verbonden aan de spe
lers of de clubs. Ik weet dat de mensen
van verhaaltjes houden, maar ik hou als
verslaggever altijd wel één regel voor
ogen, namelijk: het meest fantastische
wat ik ooit weet te vertellen, blijft nog
altijd minder belangrijk dan een feit dat
op het veld gebeurt. Alleen als er ruimte
is, ga ik vertellen. Ik denk dat ik een
mindere wedstrijd op die manier kleur
kan geven. In dat verband krijg ik trou
wens geregeld dankbetuigingen van
vrouwen. Door'die „tiran" met wie ze
getrouwd zijn, worden ze verplicht naar
uitzendingen te kijken waar ze niks van
snappen, maar als ik het commentaar le
ver, zeggen ze, is de kwelling minder
groot".
- Kunt u door uw commentaar van een
slechte wedstrijd een goeie maken?
„Kijk, elke televisiereportage heeft altijd
een amusementswaarde. Bij een slechte
wedstrijd is die laag, maar als verslagge
ver is het je plicht die amusementswaar
de zo hoog mogelijk te maken. Wie zegt
dat de match niet de moeite is om naar
te kijken, geeft een kaakslag aan de kij
ker die van oordeel is dat van de zestien
of achttien programma's die hij op dat
ogenblik zou kunnen kiezen, die match
het beste is".
„Ik ben een positief ingesteld iemand.
Voor een pessimist is een glas steeds
halfleeg. Voor mij is het altijd halfvol. Ik
beschik over het talent om een wedstrijd
zo levendig mogelijk te maken, door er
een verhaal in te leggen. Waregem tegen
AC Milan destijds, daar maak ik dan de
boeren tegen de miljonairs van. En ik ga
dat dan allemaal wat aandikken. David
tegen Goliath, de amateurs tegen de
profs. Maar een slechte wedstrijd blijft
een slechte wedstrijd. Ik kan dingen ver
zwijgen of aandikken, maar ik kan niet
liegen".
LIESBETH COOYMANS
„Er is niemand die zó zijn nek durft uitsteken als ik".
kampioenschap voetbal. Als je weet dat
Roger Moens nog mee is geweest naar
de Olympische Spelen in Los Angeles,
en dat Hugo Symons meeging naar Se
oel, hoe kun je er dan aan twijfelen dat
ik zou meegaan naar het volgende WK-
voetbal? Er zijn waarschijnlijk nog ande
re gegadigden dan de BRTMet de
BRT heb ik een jarenlange binding en
dat is Voor mij nummer één. Maar uiter
aard is er nog van elders belangstelling.
Ik kan dus altijd nog een transfer in
overweging nemen, wanneer de club van
mijn hart me niet meer kan gebruiken".
„Maar ook buiten de televisie kan ik on
middellijk op verschillende plaatsen te
recht", zegt De Saedeleer grinnikend.
„Denk je niet dat er al verschillende
clubs zijn die mij gevraagd hebben of ik
geen belangstelling heb? Als manager,
technisch directeur, public-relations, geef
het zelf maar een naam Racing Me
chelen heeft me zelfs gepolst om voorzit
ter te worden. Ik zou het graag doen,
maar ik zal er de tijd niet voor hebben".
Trucage
Rik De Saedeleer begon'bij de BRT in
1955 als losse medewerker. Vijfjaar lang
deed hij zowat alles, behalve rechtstreeks
voetbalcommentaar geven. Tot voetbal
commentator Herman Verhelst chef
werd bij de Dienst Ontspanning en De
Saedeleer aanraadde het op zijn minst
ook eens te proberen.
De Saedeleer: „De eerste vijf jaar zorgde
ik voor het commentaar bij de wekelijk
se voetbalwedstrijd. Dat wil zeggen: ik
ging naar de wedstrijd kijken en assis
teerde bij het monteren van de film.
Destijds schoten we 150 meter film van
een wedstrijd, wat ongeveer overeen
kwam met vijf minuten. Daaruit pro
beerden we twee minuten bruikbaar ma
teriaal te halen. De taak van de reporter
bestond erin om tijdens de wedstrijd te
gen de cineast „Nu!" en „Stop!" te roe
pen. Beelden van doelpunten, met een
schot dat van de voet vertrok, waren
toen uitzonderingen. Er werd in die pe
riode dan ook veel met trucage gewerkt.
We kregen geregeld reacties van mensen
die de wedstrijd hadden bijgewoond en
zich afvroegen of ze dronken waren toen
het doelpunt gemaakt werd, omdat de
beelden op televisie helemaal niet klop
ten. Nu coveren we per speeldag ten
minste vijf wedstrijden gedurende de
volle 90 minuten".
Frankfurt
- Er moet een hemelsbreed verschil van
werken zijn voor een voetbalverslaggever
van 25 jaar geleden en nu.
De Saedeleer: „Ik heb alle wereldkampi
oenschappen verslagen sedert '62, maar
dat wil niet zeggen dat ik ook altijd ter
plaatse was. Het wereldkampioenschap
in '62 werd gehouden in Chili, maar de
hele duur van dat kampioenschap heb ik
in Frankfurt gezeten". De Saedeleer
schatert: „Je ziet wat er veranderd is,
hé? In '62 bestonden er nog geen satellie
ten en beeldband. De wedstrijden wer
den in Chili gefilmd en dagelijks in een
door de Eurovisie gehuurde Boeing ge
stoken. In het vliegtuig werden die films
ontwikkeld en gemonteerd door perso
neel van de BBC, die trouwens ook de
cameralieden leverde. Die Boeing vloog
naar Frankfurt, waar alle commentato
ren van de Eurovisie bijeen zaten in een
studio. Daar kregen wij dagelijks ander
half uur van vier wedstrijden. Dus ieder
van ons moest elke dag 92 namen van
Omdat je niet zomaar plots iets anders
kunt vinden om je dagen te vullen. Bo
vendien zie ik niet in waarom ik plots,
nu ik 65 word, minder goed zou zijn.
Kun je je voorstellen dat Frank Sinatra
ermee stopt omdat hij de pensioenge
rechtigde leeftijd heeft bereikt? Of kijk
naar de legendarische brandweerman
Red Adair! Veel mensen zijn na hun
vijfenzestigste nog even goed, zoniet be
ter dan op jongere leeftijd. En mochten
ze stoppen, dan zou dat een verlies bete
kenen".
- Zoals het ook jammer zou zijn voor
alle rechtgeaarde voetballiefhebbers als
ze opeens Rik De Saedeleer zouden
moeten missen?
„Ik meen (en mijn reputatie in Neder
land bevestigt dat) dat ik een unieke
plaats inneem als voetbalcommentator.
Mocht ik er plots mee stoppen en voor
de rest van mijn leven in mijn tuin gaan
werken, dan zpu dat een gat in de markt
achterlaten. Ik vind het heel normaal dat
ik op mijn vijfenzestigste als regisseur
bij de BRT met pensioen ga en dat een
jongere die taak van mij overneemt.
Maar ik voel me nog goed genoeg om
voetbalcommentaar te blijven verzor
gen".
Armand pien
- En dat zal kunnen?
„Waarom niet? De sportredactie moet
elk weekend een beroep doen op corres
pondenten en medewerkers. Op die ma
nier kunnen ze mij in de toekomst in
schakelen (kijkt samenzweerderig). Ik
vergelijk mijn positie met die van weer
man Armand Pien. Die is ook met pen
sioen gegaan, maar verzorgt nu nog we
kelijks de belangrijkste weersvoorspel
ling. De nummer één bij de BBC voor
het tenniscommentaar is Dan Maskell.
Die man haalde in 1928 als speler de
halve finale op Wimbledon en wordt dit
jaar 19- En nog altijd verzorgt hij het
commentaar bij de grote toernooien.
Waarom? Omdat hij de beste is. Je kunt
het aan zijn stem niet horen, hè, hoe
oud hij is. Net zomin als je aan mijn
stem zult kunnen horen dat ik nu plots
65 zal geworden zijn. Zolang ik het blijf
doen met het enthousiasme van een der
tigjarige, wil ik ermee door blijven
gaan".
- Veronderstel dat er in de strijd om de
Europa-Cup na de kwartfinales nog
maar één Belgische ploeg overblijft. Wie
doet dan het commentaar voor de BRT?
Er zijn toch vaste (jonge) mensen die
■'deze klus dolgraag zouden klaren?
„In mijn gedachten zal ik dan de com
mentator zijn. Natuurlijk! Als je ervan
uitgaat dat commentaar geven kwalita
tief een meerwaarde geeft aan een uit
zending, waarom zou een radio- of tele
visiezender, die een zo groot mogelijk
publiek wil bereiken, iemand die goed is
dan vervangen door iemand die slechter
is, enkel op grond van het feit dat dege
nen die het slechter doen, dat óók wel
eens graag zouden doen?".
Transfer
„Ik zou graag één competitiewedstrijd
per week blijven doen, plus de grote
toernooien. Natuurlijk ook het wereld
Luieren op het strand. Rik de Saedeleer denkt niet dat hij dat de komende jaren vaak zal doen. Hij is van plan het druk te blijven
hebben. FOTO'S: BERT HUSELMANS
£eidóc6otmmt