Mulisch' theater, winter in Amsterdam,
[essays en gesprekken met Henry Miller
De liefde van
Sheena Easton
E
NT
Echte
bluesfan
kijkt niet
op een
krasje...
IGT «Kil
:ID
Komt mijn eten in mijn benen terecht?
U
I IS 01EEN complete agen
DEKEN/PLATEN£cidócgotrumlvriidag 27 ianuari 1939 pagina 17
Bezige Bij heeft een mooi
joek gemaakt van een aan
tal theaterstukken van Har-
•y Mulisch. „Theater 1960-
.,,..1977" bevat werkelijke klas
siekers, zoals „De Knop",
Hat legendarisch is door de
Voorstelling die Kees van
ie hyacfersel ervan maakte, met
'ri-Cintpphireen Strooker, Johan
nten geiValhain en Henk van Ul-
)e hoekten. Schandalen verwekte
1 aardig ket, met name in Brussel.
FOTO: (Vat was toneel mooi in die
j [lagen. Je kunt het weer le-
leid ten, dit stuk over twee
I itomme generaals die de
ïtctleifade knop bewaken. Wordt
Haarop gedrukt dan volgt
>1311 [iet finale wereldbombarde
ment. Afgelopen is het dan.
mee te IDe generaals voeren uiter-
>ering vïard een onmogelijke en be-
n voor jchamende klucht op.
door lj)ok „Tanchelijn" het stuk
opgestej,ver een middeleeuwse ket-
^anN{jer. die dacht God zelf te
de ^Sijn, zoals Lou de Palingboer
,nnstelij|eecjt en met Maria huw-
^keninOL' Ko van DÜk en Han
et DlanTentz van den Berg' hoort
iie aan Pun stemmen n°g als je het
gemaakrug|aest-
ïringen Peer dan herinnering is dit
^oortvloP^h met Theater-stukken
zou dofan Mulisch. Het lijkt me
n wordfen stevige uitdaging aan de
ofdbestuoneelmakers om deze stuk-
vergaderen nog eens te overwegen,
ir. Ad li/oor de Mulisch-lezer is dit
;r de priboek natuurlijk vooral een
,etucoroi ding-
^Olifant
sijn verahver poëzie en literatuur
ia de in^erzamelde Robert Anker
leze voften aantal essays onder de
ngrijpenjitgi „Olifant achter blok",
erschillejet js een reeks prachtige
me JjPstehbn. „Kan iemand een
ff weratoecj hoek schrijven in een
[lechte stijl?' Volgens Maar-
jn 't Hart kan dat!!!" is de
maagLanhef van een artikel over
Je gespannen relatie tussen
aan knq|e schrijver en zijn wereld,
eslook teei romantisch dus. „De
moderne schrijver is iemand
die met zijn stijl een brug
bouwt in het niets. Soms
vermoedt hij nog een over
kant vaker overspant
hij de wirwar van het leven
of de afgrond in zijn ziel en
noemt zijn uitzicht inzicht.
De postmoderne schrijver
noemt zijn uitzicht gewoon
het uitzicht. Ik weet niet ze
ker of hij al bestaat maar
zijn- boeken zullen in toene
mende mate nergens meer
over gaan".
Over allerlei aspecten van
literatuur en kunst schrijft
Robert Anker verrassende
dingen. Ik hou van het stuk
„Lege beelden", over het fo
towerk van Cindy Sherman,
die heel klassieke, herken
bare, vrijwel cliché-matige
foto's maakt, waarin de ver
valsing die kunst in wezen
is, steeds opnieuw wordt on
derzocht. Robert Anker is in
zo'n opstel heel indringend
en heel vaardig in de analy
se van kunst en werkelijk
heid.
Winter
Meer dan driehonderd jaar
geleden kon het bitter win
teren in Amsterdam. Jan
Six van Chandelier, een van
de notabelen van die stad,
die wat grasduinde - met
zijn familieleden - aan de
rand van literatuur en
kunst, schreef een lang ge
dicht over ,,'s Amsterdam
mers winter", een tekst die
stamt van rond 1650:
"De vollekrijke Kalverstraat
lijdt mens noch slede die men laadt.
De goten kletsen op 't gesteent'
en elke luifel huilt en weent".
Het is dus een rotzooitje in
Amsterdam. Een vieze, natte
bedoening. Six leidt de lezer
langs vele Amsterdamse plek
jes en typen. We komen de
zevenoogman tegen, die koek
verkoopt, maar ook in de
weer is met een gokspelletje.
Hij heeft het over de water
vervuiling in grachten, reden
waarom bierbrouwers het no
dig vinden hun water van el
ders te halen. Er is dus een
waterschip en zelfs is het in
de winter nodig dat daar een
ijsbreker bij komt.
Poëtisch wil het wel eens uit
de hand lopen in dit gedicht
van Six van Chandelier. Zo
laat hij op zeker moment een
kind zo hevig huilen om zijn
door het ijs gezakte tranen,
dat door de hitte en het zout
van de tranenzee het ijs smelt,
als een vorm van afstraffing.
,,'s Amsterdammers winter"
van Six van Chandelier is in
een leuke uitgave met veel
interessante toelichting uitge
geven door HES in Utrecht.
Veel illustraties sieren dit
boek, dat werd verzorgd door
Maria Schenkeveld.
Stukjes bij elkaar
Vaak is zo'n verzameling
journalistieke stukjes, als bij
drage verschenen in dag- of
weekbladen, wat pretentieus.
Dat geldt zeker voor „Pech-
vermaak" van Theo Kars,
stukjes voor een weekblad dat
Aktueel heet. Het bewijst in
vervelende mate het Kars-ni-
veau van denken; laag bij de
gronds, ongenuanceerd, dom.
Heel erg zijn daarin de versla
gen van ontmoetingen, in een
Haags etablissement, met een
hypnotiseur. Vaak weet Kars
helemaal niet waar hij over
moet schrijven.en dan krijgen
we weer een hoofdstuk „Aan
tekeningen" waarin platidu-
des als deze staan: „Leugens
komen nooit alleen. Als je ie
mand op één leugen betrapt,
kun je er zeker van zijn dat
hij er meer heeft verteld of
gaat vertellen. Hetzelfde geldt
voor sexuele ontrouw".
Veel leuker is „Over taal" ook
een boekje met cursiefjes.
Deze zijn van Camiel Ha-
mans, ze verschenen in NRC
Handelsblad. Vaak heel inter
essant en heel aardig van on-
derwerp-keuze.
Harry Mulisch
Het gaat ergens om de merk
waardige moderniteit een z
uit te spreken waar steeds een
s werd gebruikt. Zamenleving
en zoep, of perzonen. Het sub
tiele verschil tussen koeken
die makrons of makronen he
ten, de meneer die meer dan
één ex-echtgenote moet 'ali
menteren'. Hamans heeft het
over de misdienette en het te
onpas gebruikte voorvoegsel
'Euro-'. Aan het slot zijn nog
wat bladzijden gewijd aan
stellingname tegen W. F. Her
mans, maar dat stelt niet zo
veel voor.
Jan Cremer
Een schaarsgeklede, kennelijk
zeer opgewonden dame is af
gebeeld op het omslag van
een nieuw boekje van Jan
FOTO: DIJKSTRA
Cremer. „De liefdes van Jan
Cremer". Verwacht er maar
niet te veel van. Onder de au
teursnaam staat en anderen
en er komen er wat aan te pas
om dit boekje vol te krijgen:
Betty van Garrel, Guus Luij-
ters, enz. Ook Jan Cremer
treedt zowaar op als auteur.
Maar je moet echt de inhoud
sopgave nakijken om er ach
ter te komen welk stuk door
wie is geschreven, als je niet
erg goed op elk detail let
word je als lezer dus tamelijk
in de maling genomen, om
niet te zeggen „gelicht".
Niets nieuws verder, gewoon
het grote eenzame kind Jan
Cremer en alle vrouwen die
heel lief, heel sexy, of heel
moederlijk voor hem zijn.
Henry Miller
Ook legendarisch op het ge
bied van erotica en sexuele
avonturen is Henry Miller, de
Amerikaanse auteur, die jaren
in Parijs woonde, waar hij
met een nieuwe generatie
Franse auteurs en artiesten
optrok.
In een boekje van uitgeverij
Altamira „Henry Miller - een
FOTO: AP
ontmoeting" worden gesprek
ken weergegeven tussen de
auteur en Georges Belmont.
Over allerlei zaken gaan deze
conversatie: religie en jeugd,
sex en kunst, Millers moeder,
zelfmoord en het leven.
Een eenvoudige inleiding tot
de wereld van Henry Miller,
die zo legendarisch werd.
In deze rubriek besproken
en genoemde boeken:
Harry Mulisch: „Theater
1960-1977" - Uitgave De Bezi
ge Bij. prijs 88,50 of 84,50
(geb.)
Robert Anker: „Olifant ach
ter blok"-essays. Uitgave
Querido. prijs 39,50.
J. Six van Chandelier's
„Amsterdammers winter" -
een gedicht, uitgegeven
door Maria A. Schenkeveld-
vander Dussen. Uitgave
HES.
Theo Kars: „Pechvermaak"
- Uitgave Loeb. Prijs ƒ15,-.
Camiel Hamans: „Over
taal" - Uitgave Nijgh
Van Ditmar. Prijs ƒ29,90.
Jan Cremer e.a. „De liefdes
van Jan Cremer". Uitgave
Loeb. Prijs 25,-.
„Henry Miller-een ontmoe
ting" - Uitgeverij Altamira.
Prijs ƒ25,-.
jkt uit e
t Amel
[anker l[ (ADVERTENTIE)
;voerd
rïïeV- Ginsberg bv
1 u. Breestraat 127-129
'GE"8 0'311 CM Leiden
£Pnl"fel. 071-12.46 42
3033.
in. diflj
tijdelijk f
Joek- en kantoorboekhandel
wordt \t/eenerick
dere mog^0Or(jejncje 33
ïg en ae|371 CM R0e|0faren<jSveen
RALE tel. 01713-16033.
Tel. 149|
l zandvliet
- BOEKHANDEL BV
lemmerstraat 117
HL dmKJjp)R£MANïi STOLK
0.00 u. KI
eg 2, Leiêlieuwe Rijn 9
.eiden - 071-12.21.44
leidingsgitfoor a| uw boeken en CD's
Ipdlenst
"DEKfrER
Deze top 5 is samengesteld
naar aanleiding van de
'erkoopcijfors bij de boven
staande handelaren.
AMSTERDAM Met de
regelmaat van de klok
duikt de Amsterdamse
blueswinkelier Paul Duvi-
vié in de oudste geschie
denis van de blues. Elk
kwartaal verschijnen er
op zijn platenlabel Old
Tramp twee elpees met
opnamen uit de stoffige
vooroorlogse bluesperiode.
Binnenkort probeert de
Amsterdammer met obs
cure opnamen van onder
anderen Monkey Joe en
Guitar Slim opnieuw een
graantje mee te pikken
van de groeiende popula
riteit voor de blues, die
mede te danken is aan het
enorme succes van de
Amerikaanse muzikant.
Robert Cray.
Het Old Tramp-label werd bij
na twee jaar geleden door Du-
vivié opgericht op initiatief
van producer Johnny Parth.
Deze Oostenrijker - hij werkt
voor onder meer de labels
Matchbox en Blues Documents
- is evenals Duvivié een uitge
sproken liefhebber van de
vooroorlogse blues. Parth bezit
een uitgebreide collectie band
opnamen van 78-toeren blues
platen afkomstig van verza
melaars uit de hele wereld.
Die collectie, aangevuld met
opnamen uit de persoonlijke
verzameling van Duvivié, vor
men de rijke bron voor de
Amsterdamse maatschappij.
Bakeliet
Opnamen van Peetee Wheat-
straw (uit de periode 1931-
1941), Tampa Red (1935-1942),
Blind Boy Fuller (1936-1940),
Robert Cray zet de blues opnieuw in het zonnetje.
Bo Carter (1931-1940), Leroy
Carr met Scrapper Blackwell
(1929-1935), Sonny Boy Willi
amson (1937-1945), Casey Bill
Weldon (1935-1937) en Memp
his Minnie (1930-1941) werden
tot nog toe aan de vergetelheid
ontrukt. Al die opnamen wer
den en worden zonder meer
van het ouderwetse bakeliet
op vinyl gezet. Bewust ziet
Duvivié af van technische op
waardering van het geluids
materiaal waaraan de tand des
tijds doorgaans behoorlijk
heeft geknaagd.
Het vaak ergerlijk krakende
geluid wordt door Duvivié -
èn zijn klanten, zo beweert hij
- op de koop toegenomen. „Ik
ben altijd op zoek naar nog
niet eerder uitgebracht materi
aal. Het is vaak moeilijk om
dan aan goede kopieën te ko
men. Het liefst heb ik de opna
men zo puur mogelijk op de
plaat. Met trucs als valse echo
gaat er te veel van het oor
spronkelijke geluid verloren",
vindt de Amsterdamse platen
baas. Hij wordt in zijn opvat
ting gesteund door critici van
de internationale vakbladen
die volgens hem de Old
Tramp-uitgaven over het alge
meen positief beoordelen.
Het kost hem geen moeite om
de platen - die in oplagen van
vijfhonderd stuks verschijnen
- aan de man te brengen. Ne
gentig procent van de Old
Tramp-elpees verdwijnt over
de Nederlandse grenzen. In de
Verenigde Staten, Japan en
een aantal Europese landen
heeft het label distributeurs.
Van sommige eerdere uitga
ven (Peetee Wheatstraw, Tam
pa Red, Blind Boy Fuller en
Bo Carter) zijn of worden
tweede oplagen van nog eens
vijfhonderd exemplaren uitge
bracht om aan de vraag te
kunnen voldoen.
Populariteit
In zijn Amsterdamse blues
winkel - die ook nog een pos
torderbedrijfje van bluespro-
dukten herbergt - profiteert
Paul Duvivié volop mee van
de groeiende belangstelling
voor de bluesmuziek. Twee
jaar geleden nog ging de regel
matig verschijnende bluescata
logus „Blues Record Centre-
mail order service" in twee
duizendvoud de deur uit. Dat
aantal is nu verdubbeld.
Toch kijkt Duvivié wat argwa
nend tegen de blueshausse
aan. „Jongeren worden vooral
FOTO: CEES VERKERK
aangetrokken door de blanke
blues/rockscene met de
Texaanse artiesten als de Fa
bulous Thunderbirds en Omar
de Howlers. Zwarte blues
krijgt veel minder aandacht en
gaat langzaam maar zeker
achteruit. Er ontstaat een te
kort aan platenmateriaal voor
de maatschappijen. Labels val
len in herhaling. Twee jaar ge
leden bijvoorbeeld bracht het
Charly-label het oude King-
materiaal uit. Dezelfde catalo
gus hebben ze nu alweer uitge
bracht, maar deze keer op het
Sing-label. Dat vind ik een
slecht voorteken. Ik ben bang
dat de aandacht voor blanke
blues maar tijdelijk is. In de ja
ren zestig had je ook zo'n golf.
Al die groepen van toen zijn
uiteindelijk een andere rich
ting opgegaan. Voor hen is de
blues niet meer dan een mode
gril".
Voor het voortbestaan van zijn
eigen label zegt Duvivié niet
bang te zijn. „De vooroorlogse
blues heeft een vaste kern pu
bliek. Die mensen kopen onge
zien de nieuwe uitgaven. Er
ligt nog zoveel interessant ma
teriaal op de plank dat ik nog
wel een tijdje vooruit kan".
HARRY DIJKMAN
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
l INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
„Je binnenste buiten" is de ti
tel van een bij de uitgeverij
Rostrum verschenen „Klap-
de-flap-uit-platenboek", dat de
werking van het menselijk li
chaam duidelijk maakt aan
kinderen van pakweg acht
jaar en ouder. Het boek, dat
veel mooie platen in kleur be
vat, heeft als aardigheid een
aantal uitklap-platen. Klapt
men zo'n flap open, dan wordt
een deel van het inwendige,
bijvoorbeeld het darmkanaal,
zichtbaar. Behandeld worden
de huid, de ademhaling, het
geraamte en het begit, de spijs
vertering en de bloedsomloop.
Er wordt aandacht besteed aan
veelgestelde vragen van kin
deren over het eigen lichaam,
zoals: „Waarom zweet ik als ik
hardloop?", „Komt mijn eten
i-n mijn benen terecht?" en
„Hoe zie ik er zonder botten
uit?". Ook de samenhang van
de verschillende functies
wordt kort belicht. De tekst is
eenvoudig en begrijpelijk ge
schreven. Al met al een leuk,
leerzaam boek voor kinderen
die belangstelling hebben in
„hoe het van binnen allemaal
Overigens: de sexua-
liteit wordt niet behandeld. Of
dat een manco is of niet, moet
elke ouder die de aanschaf van
een dergelijk boek aanschaft,
voor zichzelf uitmaken.
LEO HENNY
Clare Smallman-Edwina
Riddel: „Je binnenste bui
ten". Uitgeverij Rostrum.
Prijs ƒ24,90.
Sheena Easton heeft in acht
jaar zowel muzikaal als per
soonlijk een stormachtige
ontwikkeling doorgemaakt.
De schotse zangeres veran
derde van een nauwelijks op
vallend meisje uit Glasgow
tot een van de meest oogstre
lende schoonheden van de
wereld. Haar muziek ging in
die jaren eenzelfde weg. De
voorthobbelende popdeuntjes
die even kleurloos waren als
haar uiterlijk, hebben inmid
dels plaatsgemaakt voor
strakke dansbare composities,
waarin vooral haar tot or
kaankracht gegroeide stem
diepe indruk achterlaat. Op
haar nieuwe elpee „The Lo
ver In me" legt Sheena haar
hart bloot in een aantal pak
kende composities. Het is als
of haar adem zachtjes langs je
wang glijdt, wanneer ze in
„101" troost zoekt en zingt
over een verloren liefde.
„The Lover In me" is een el
pee die de verschillende kan
ten belicht van haar gevoels
leven. Daarbij is niet alleen
het veelzijdige stemgeluid
van Sheena bepalend voor de
sfeer, maar levert ook de mu
ziek een belangrijke bijdrage.
Opvallend is dat de 28-jarige
zangeres geen gebruik hoeft
te maken van de klassieke
opstelling met drums, gitaar,
basgitaar en toetsen om de
vreugde van een ontluikende
liefde of de depressieve sfeer
van een stukgelopen relatie
te bezingen.
Danspatronen
De meest opvallende voor
beelden daarvan zijn terug te
vinden bij het materiaal van
de hitleveranciers/producers
L.A. en Babyface. Het twee
tal maakt bij het componeren
van de funky danspatronen
voornamelijk gebruik van
drums en synthesizers. Er
komt geen gitaar aan te pas.
Zo'n compositie blijft alleen
overeind wanneer de stem in
staat is het nummer te dra
gen. Sheena faalt geen mo
ment.
Degene die lange tijd de
adem van Sheena onder
meer langs zijn wangen voel
de glijden, is Prince. Hij
schreef eerder de singles
Sheena Easton ...het is alsof haar adem zachtjes langs je
wang glijdt...
„Sugar Walls" en „Eternity"
voor haar, maar hét tweetal
vond de wereld als een en al
oor tegenover zich bij het uit
komen van het duet „U Got
The Look". Er zijn inmiddels
heel wat verhalen in de rod
delpers verschenen over hun
verhouding. Sheena noch
Prince laten zich echter uit
over hun nachtelijke uren sa
men, al zeggen „Cool Love"
en „101", die beide op .The
Lover In Me" zijn iciug te
vinden fen door Prince onder
het pseudoniem Joey Coco
werden geschreven, mogelijk
iets over hun verhouding.
Vast staat in elk geval dat
hét Sheena, die haar carrière
weer in haar armen heeft ge
sloten als was het haar groot
ste liefde, momenteel beter
afgaat dan Prince. De klein?
muzikant zit in financiën
moeilijkheden, veroorzaakt
door de verliesgevende Euro
pese tournee van vorig jaar.
Zijn oplossing was zijn pla
tenmaatschappij Paisley Park
failliet te laten verklaren, het
personeel te ontslaan en ook
zijn advocaten en persoonlij
ke adviseurs buiten de deur
te zetten. Prince is nu bezig
een nieuwe maatschappij van
de grond te tillen.
Wereldtournee
Sheena Easton werkt mo
menteel aan de voorbereidin
gen van een wereldtournee
en heeft net de opnamen af
gerond van een video, die de
eerste single „The Lover In
me" moet begeleiden. Deze
produktie is opgebouwd uit
een aantal dansscènes, waar
bij ex-Shalamars Jeffrey Da
niels verantwoordelijk is
voor de choreografie.
De langspeler, de eerste in
twee jaar, markeert haar de
buut op het MCA-label, nadat
ze jarenlang onderdak vond
bij EMI voor wie ze hits afle
verde als het James Bond-
thema „For Your Eyes
Only". Stilgezeten heeft ?e in
die periode niet. Sheena: „Ik
ben zeer betrokken geweest
bij de „Rock Against Drugs"-
campagne. Ik vind dat het le
ven al moeilijk genoeg is,
zonder drugs en dat heb ik
geprobeerd in de reclame
spots duidelijk te maken. Ik
heb ook vijf afleveringen
meegespeeld in „Miami Vice"
als de vrouw van Don John
son en ik ben nu op zoek
naar een goede filmrol".
Sheena Easton is in acht jaar
tijd uitgegroeid tot een op
merkelijke vrouw, die niet
zomaar meer kan worden ge
negeerd.
HANS PIËT
