Van Gogh- herdenking
met opera en exposities
Triomfantelijke terugkeer van verloren zoon Ivens
Salvador Dali in eigen theatermuseum begraven
KUNST
foidóc (Sou/tont
DONDERDAG 26 JANUARI 1989 PAGINA U
BARCELONA Meer
dan 15.000 belangstellen
den hebben gistermiddag
de uitvaartdienst en de
begrafenis bijgewoond
van de maandag overle
den 84-jarige Catalaanse
schilder Salvador Dali.
Om precies kwart over
yijf 's middags werd de
graftombe van Dali in zijn
theatermuseum in Figue
ras afgedekt met een dui
zend kilo zware steen die
geen enkel opschrift
draagt. Boven zijn graf
tombe hangt een van zijn
geliefdste werken, „Lin
coln in de visie van Dali",
een reusachtig naakt van
zijn eerder overleden
echtgenote Gala, dat, van
uit een speciale hoek ge
zien, verandert in de beel
tenis van de Amerikaanse
president Lincoln.
In een nabijgelegen katholiek
kerkje, waar de kunstenaar 84
jaar geleden werd gedoopt,
werd een korte herdenkings
dienst gehouden. De uiterst so
bere plechtigheid werd bijge
woond door de Spaanse cul
tuurminister Jorge Semprum
en de president van de Cata
laanse streekregering, Jorei
Pujol.
Intussen duurt de polemiek
voort om de vermeende laatste
wil van het overleden surrea
listische genie. De burgemees
ter van Figueras verzekert,
dat Dali hem op zijn sterfbed
onder vier ogen heeft toever
trouwd, dat hij begraven wil
worden in zijn museum in Fi
gueras. En niet, zoals Dali al
tijd heeft gezegd, in de graf
tombe naast zijn aanbeden
r Gala in de tuin
het
kasteel Pubol. „Ik beweer niet
dat Maria Lorca, de burge
meester van Figueras, leugens
vertelt", zo verzekerde woens
dag zijn ambtsgenoot van het
dorpje Pubol. „Maar als Dali
hem dit zes dagen voor zijn
dood heeft gezegd, heb ik het
in ieder geval niet gehoord. Ik
heb geen enkel geschreven do-
cumént dat bewijst, dat Dali
niet in Pubol begraven wilde
worden. Ik ben niemand, ik
heb geen invloed, en ik moet
de dingen accepteren zoals ze
gebeuren. Maar dat neemt niet
weg, dat ik mijn privémening
heb over wat er is gebeurd."
Vandaag wordt door het vei
lingshuis Sotheby's in Madrid
de eerste lithografie van Dali
verkocht na de dood van het
genie. De prijs die voor het
stuk geboden wordt, zal een
aanwijzing zijn voor de specu
latie die er in de komende
maanden rond het werk van
Dali kan ontstaan. Tot nu toe
is het hoogste bedrag ooit voor
een Dali betaald 4,5 miljoen
gulden. De belangrijkste reden
voor de relatief lage markt
waarde van de werken van
Dali is de angst voor verval
singen, waaraan Dali zelf mee
werkte. Zo weet men met ze
kerheid, dat Dali in 1981 hon
derden en wellicht duizenden
blancovellen met zijn originele
handtekeningen heeft onder
tekend. Dali verzekert dat hij
zelf de tel was kwijtgeraakt.
Al in 1974 onderschepte de
Franse douane bij de grens
tussen Andorra en Frankrijk
een vrachtwagen met 40.000
blancovellen die door Dali
hpogstpersoonlijk waren on
dertekend. En 'kapitein Moor-
re', in het verleden een van de
vertrouwensmannen van Dali,
verkocht in die jaren 35.000
ondertekende blancovellen,
waarvoor de toenmalige
vrouw van Dali, Gala, per stuk
30 dollar zou hebben gebeurd.
1990: JAAR VAN GROTE HOMMAGE
AMSTERDAM Nooit
eerder heeft Vincent van
Gogh zo veel belangstel
ling gekregen als de naar
hem genoemde stichting
het komende jaar probeert
bijeen te brengen. De op
37-jarige leeftijd overle
den kunstschilder, die al
leen door broer Theo en
enkele vrienden echt op
waarde werd geschat,
krijgt in 1990 - Van Gogh
overleed in 1890 - een gi
gantische hoeveelheid
herdenkingsactiviteiten
toegemeten.
Belangrijkste daarvan zijn
twee grote tentoonstellingen:
een in het Rijksmuseum Vin
cent van Gogh in Amsterdam
met 120 schilderijen die de
schilder zelf tot zijn belang
rijkste rekende en een van 250
tekeningen, in het museum
Kroller- Muller in Otterlo. De
schilderijen komen voor een
derde uit eigen bezit van de
bruikleen. Zonder bedenkin
gen, ondanks de recente dief
stal uit het museum op de Ve-
lüwe, hebben musea uit onder
meer Parijs, Londen, New
York, Boston, New Haven,
Moskou en Zurich hun mede
werking toegezegd. Ook de
aangezochte verzekeraars stel
den geen moeilijke vragen.
Dank zij deze bruiklenen ko
men voor het eerst (weer) bij-
elkaar de beroemde werken
als de Aardappeleters, de Zon
nebloemen, de Wever, het
Nachtcafé, het Gele Huis, de
Arlésienne, de Korenvelden
uit juli 1890 en nog zo heel
veel meer aan moois, waarvan
een ferm deel toch al in Am
sterdam dagelijks massaal
wordt bekeken.
Heeft de stichting voor alle be
zigheden 25 miljoen gulden
nodig (vervoer, verzekeringen,
drukwerken etc.), daar staan
ontvangsten tegenover uit
sponsoring, subsidies, royalties
Van Gogh: Brug te Arles, Pont de Langlois.
FOTO: RIJKSMUSEUM VINCENT VAN GOGH
van verkochte boeken en de
verkoop van taartjes die even
prijzig als miezerig zijn. En
dan is er nog de verkoop van
toegangskaartjes tot beide mu
sea: de stichting rekent op
800.000 bezoekers.
Dat is veel. Zeker gezien de
350.000 bezoekers die de ten
toonstelling „La Grande Para
de" trok. De stichting houdt er
niettemin aan vast, omdat het
nu zal gaan om twéé exposities
van redelijk lange duur: van
30 maart (geboortedatum) tot
en met 29 juli (sterfdag). Bo
vendien zijn de exposities da
gelijks 12 uur te zien, van 's
morgens negen tot 's avonds
negen en op stille tijden
(maandagochtend bijvoor
beeld) voor halve prijs. Nor
maal gaat een toegangskaartje
20 gulden kosten en wie beide
tentoonstelling wil zien, be
taalt totaal 35 gulden.
De stichting wil het aantal toe
schouwers een beetje in de
hand houden, door de kaartjes
in de voorverkoop te gooien.
Wie op de dag van het voorge
nomen bezoek nog een kaartje
wil hebben, neemt een risico,
omdat per kijkdag niet meer
dan een beperkt aantal wordt
verkocht. „Niet té veel", aldus
de stichting, „de bezoekers
moeten ook nog een beetje vrij
kunnen kijken".
Opera en musical
Hoewel de produktie vast wel
de moeite waard zal worden,
doet de opdracht aan Jan van
Vlijmen een beetje merkwaar
dig aan: de voormalige inten
dant van de Nederlandse Ope
ra en componist is gevraagd
een avondvullend muziekdra
matisch werk te schrijven over
de laatste jaren van Van Gogh,
getiteld „Een ongelukkige in
het zwart gekleed". Moet Vin
cent nu op muziek en op
woorden van de Belg Johan
Tielemans nu wéér een stuk
van zijn oor afsnijden?
Ook komt er, misschien nog
meer discutabel, een musical
over het leven van de schilder
uit Zundert: „Vincent, the mu
sical" gaat naar verwachting
volgend jaar in première in
het Amsterdamse theater Car
ré. De Amsterdamse produ
cent Karei Braun, van wie het
idee afkomstig is, meldt Mi
chel Legrand te hebben aange
trokken voor de muziek. Voor
de teksten zorgen Alan en Ma
rilyn Bergman, ook verant
woordelijk voor onder meer
„The way we were" van Bar-
bra Streisand en „L.A. is my
Lady" van Frank Sinatra.
De musical is geïnspireerd op
de televisie-productie „Vin
cent, een ontmoeting met de
kunstenaar in muziek en
dans", waarin Concertgebouw
orkest en Nationaal BMlet een
ode brengen aan Van Gogh.
Deze productie wordt volgend
jaar uitgezonden door de NOS.
Boeken
De stichting heeft het voorne
men om alle tentoongestelde
schilderijen en tekeningen in
kleur te boek te stellen. Er ko
men twee uitgaven van, éen
voor de tekeningen en een
voor de schilderijen, die geza
menlijk honderd gulden
moeten kosten, gebonden
150,-. De kunstboeken ver
schijnen in zowat alle moderne
talen.
Ook de ruim 660 brieven die
Van Gogh aan zijn broer Theo
verstuurde, uitgebreid met an
dere worden gebundeld en,
wat niet eerder gebeurde, voor
zover het de Franse en Engel
se brieven betreft, in Neder
landse vertaling. En het Ne
derlands uit zijn tijd wordt
„met enige terughoudendheid"
aangepast aan het modern Ne
derlands. „Maar alleen als
woorden uit zijn tijd nu abso
luut niet meer worden begre
pen", aldus de stichting. De
prijs van deze brievenbundel -
in chronologische volgorde -
wordt ongeveer 150.-. Tot
boek worden ook verwerkt de
tekeningen die Van Gogh in
zijn brieven maakte of als
brief verzond. Hiervan komt
een aparte editie.
Foto's
De fotograaf Paul Huf treedt,
op verzoek van de stichting,
„In de voetsporen van Van
Gogh" met 250 foto's in kleur
van plaatsen waar de schilder
heeft gewoond. De foto's zul
len een expositie vormen die
over de hele wereld gaat, te
beginnen in het Rijksmuseum
Vincent van Gogh.
Los van deze grote activiteiten
zijn in diverse musea kleinere
exposities te verwachten, zoals
in het Frans Hals Museum in
Haarlem, het Rijksmuseum
voor Volkenkunde in Leiden
en het Nederlands Textielmu
seum in Tilburg. Er komen
kleinere uitgaven, zoals van
condoleancebrieven, waaruit
moet blijken dat Van Gogh
ook bij leven meer werd ge
waardeerd dan algemeen
wordt aangenomen. Ook
wordt van een aantal bekende
kunstenaars affiches (posters)
verwacht, gemaakt als hom
mage aan Van Gogh; deze pos
ters in onbeperkte oplage -
handel blijft handel - gaan 30
er stuk kostem
FRITS BROMBERG
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
bioscopen
Langkous (al); za. zo. wo. 13.45.
EUROCINEMA II: Moonwalker
(al); 18.45. za. wo. 13.45. zo. ook
13.45, 16.15. Coming to
EUROCINEMA IV: Willow (al);
18.30, 21.15. za. wo. ook 13.30. zo.
ook 13.30, 16.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
1.30. LIDO en STU
DIO (Steenstraat 39, tel. 124130):
Betrayed (16); 19.00, 21.15. do. vr.
ma. di. ook 14.30. A fish called
Wanda (al); 14.30, 19.00, 21.15.
Willow (al); 14.30, 18.45, 21.15.
Young guns (16): 14.00. 18.45,iiOïïl]
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45; i
21.30. ASTA 3 Beetlejuice (al)jOK
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,1
16.00, 18.45, 21.30. BABYLON lL. VT?1
(Winkelcentrum Babylon, t'el.ILV£J
471656): A fish called Wanda (al) rsoftw
14.30, 17.00, 19.15, 21.45. BAJ0progl
BYLON 2: Betrayed (16); 14.30.' ia;
16.45. 19.00, 21.30. BABYLON 3:
Mauvaia sang (16); 14.30, 17.00J, zencJ
19.30, 21.45. CINEAC 1 (Bultend °P
hot 20. tel. 630637): Willow (al)in. Re
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15Lding
16.00, 18.45, 21.30. CINEAC 2:ilmatll
Die hard (16); 14.00. 18.45, 21.30T"'t'
zo. 13.15, 16.00. 18.45. 21.30.Par,aO(
CINEAC 3: The kiss (16); 18.45,prdt v
21.30. do. vr. ma. di. ook 14.00
METROPOLE 1 (Carnegielaank nu
tel. 456756): Betrayed (16); 14.00,ateur
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,L..pn
18.45, 21.30. METROPOLE 2r
Who framed Roger Rabbit (al);® Dru
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15jch al
16.00, 18.45, 21.30. METROPO-jmputi
LE 3: Moonwalker (al); 14.00iat az
18.45. zo. 13.15, 16.00, 18.45. TucJ
ker, the man and his dream (al);
21.30. METROPOLE 4: De on-C
draaglijke lichtheid van het beitel op
staan (al); 20.30. do. vr. ma. di. ookjnome
METROPOLE 5: 18 Again^ „orn1
as 91.30. do. vr. ma dij 1
ODEON 1 (Heren-P
gracht 13, tel. 462400): Me andfogran
(al); 18.45, 21.30.
I 52. tel. 071-125414): Liefde
zonder schaamte (16); 14.30,
Frantic (16); 19.00, 21.15.
tion Jackson (16); 21.15.'
19.00. ma. t/m wo. 20.15.
The unbearable lightness of
being (al); 20.15. Hoop en glorie
14.00, 18.45, 21.30.
16.00, 18.45, 21.30. ASTA 2
Coming to America (al);; cmii
18.45, 21.30. zo. 13.30,f *PUI
16.00, 18.45. 21.30. ODEON 3f
Big (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45, 21.30. ODE-Ujo 5
ON 4: Messenger of death (16);,
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.30,
16.00, 18.45, 21.30. STUDIO l! doel
(Kettingstraat 12b, tel. 656402):)ter-h
Bagdad cafe (16); 19.15, 21.45. zo.»rs bel
wo. 14.00. STUDIO 2: White mi-,7enc]
schiet (al); 19.00, 21.30. STUDIOL
3: Midnight run (al); 19.00, 21.30.Pratn
HAAGS FILMHUIS: Zaal 1: Eenls var
verhaal van de wind; 19.30, 21.45.0agd
zo. ook 14.00, 16.15. Zaal 2: Drow-et NC
ning by numbers; 19.30, 21.45. zo.. wa,
ook 14.00, 16.15. Zaal 3: do. 20.00.f
za. 19.30, 22.00. zo. 14.00, 16.15,amr"'
19.30, 21.45. vr. ma. di. wo. 19.30.)zend
21.45. De mantel; do. Americanesban
graffiti; vr. La citta delle donne;|<st jr
za. How to marry a millionaire; zovs oc
Les choses de la vie; ma. Une P
journal d'une femme de chambre;'acni-
di. The front; wo. jnkte
•rstelc
luikba
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Cocktail; (16); za.
00.15. CINEAC 2. License to dri-*
ve (16); za. 00.15. CINEAC 3: 9Mpn
Weeks (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN |j
CINEAC 3: Walt Disney's Frank J
en Frey; za. wo. 14.00. zo. 13.15,
16.00. METROPOLE 4: Pippin yi
Langkous; za. wo. 14.00. zo. 13.15,,
16.00. METROPOLE 5: Frank en1 v
Frey; za. wo. 14.00. zo. 13.15,fembo
16.00. STUDIO 2: Jungle book;OS-ic
zo. wo. 14.15. STUDIO 3: Bambi; ns{^
Eenmalig concert
Kool The Gang in Ahoy'
jdacti
DEN HAAG Kool The
Gang geeft op donderdag 2
maart a.s. in sportpaleis Ahoy
te Rotterdam een eenmalig
concert in ons land. De uit tien
man bestaande Amerikaanse
formatie, die zich ooit als één
van de eerste zwarte funk-
groepen manifesteerde en la
ter met succes ingrediënten uit
soul, disco, rock, pop en r&b
aan haar sound heeft toege
voegd, geldt al vijftien jaar als
één van de meest populaire
bands uit het dansgenre. De
groep beweegt zich daarmee
op een vergelijkbaar nivejad ir
als generatiegenoten EarflOS n
Wind Fire en The Commiir
dores. Alleen in de tachtigfcoS
jaren al is Kool The Gat>or u
verantwoordelijk voor za ROl
twintig top-40 noteringen
de Verenigde Staten. Klassii
ke Kool The Gang nummet p,
zijn „Celebration", „JoannffP*
en „Cherish". Het concert BBi
Ahoy maakt deel uit van e4
Europese tournee, die m •IRT
liefst negen weken in beslLggg
neemt.
ROTTERDAM Joris
Ivens is de eerste regis
seur die in het licht van
de schijnwerpers komt
van het 18e Film Festival
van Rotterdam dat van
avond geopend wordt met
zijn laatste film „De
Wind" (Une histoire de
vent).
Een festival (tot en met 5 fe
bruari) dat daarna vooral het
stempel zal dragen van ie
mand die er niet meer is: De
vorig jaar overleden Huub
Bals, wiens reeds gemaakte
keuze een deel 'van deze acht
tiende versie van „zijn" festi
val nog rechtstreeks bepaalt.
De feestelijke binnenkomst
van Joris Ivens, in een gala
opening die bijgewoond wordt
door de koningin, is om meer
dan een reden bijzonder: Het
ia. het vervolg van het op 11
september '85 ingezette eer-
Herstel voor Nederlands inter
nationaal beroemdste cineast.
Toen toog minister Brinkman
naar Parijs om Ivens er de
Cultuurprijs uit te reiken, na
dat Ivens al belangrijke onder
scheidingen (o.a. het Legioen
van Eer) van andere landen
had ontvangen. Maar de rela
tie tussen Ivens en Nederland
was een gebroken relatie wat
de overheid betreft. Toen
Ivens in '47 de Nederlandse
ambassade van Praag binnen
kwam om z'n pas te laten ver
lengen, werd die hem afgeno
men. Het duurde zeven jaar
voor hij hem terug zou krij
gen. Oorzaak: Ivens kreeg di
rect na de oorlog de regerings
opdracht een film te maken
over de bevrijding van Indo
nesië. Hij gaf die terug en
maakte in plaats daarvan „In
donesia calling", een docu
mentaire van 23 minuten over
de boycot in Australische ha
vens van Nederlandse wapen
zendingen bestemd voor de
strijd tegen de Indonesische
opstandelingen. De film werd
verboden, Ivens als „landver
rader" beschouwd. In '63 zelfs
nog probeerde Luns de verto
ning van de film tegen te hou
den. Met Klompé ('68) en de
opdracht tot een film - „De
Vliegende Hollander" die ove
rigens niet van de grond
kwam - begon de dooi. Tijdens
het festival in Rotterdam zal
alles eindelijk recht komen.
Filmgedicht
Ivens laatste film, „Une histoi
re de vent", zou je met een va
riant op Hemingway „De oude
man en de wind" kunnen noe
men. Geen echte documentai
re. In '84 was Ivens er al aan
bezig en zei hij tegen Peter
van Bueren in het filmblad
Skoop: „Ik weet wel dat ik te
rug ga naar een heel oude
vorm van mij: het filmgedicht,
de epische stijl". „De wind"
die met Frans, Engels en Ne
derlands geld (Filmfonds)
werd gemaakt en door Pieter
Goedings' The Movies direct
deze week in roulatie wordt
gebracht is het relaas van een
oude man die nog eenmaal in
zijn leven naar China trekt om
zijn oude droom waar te ma
ken: de wind vast te leggen op
film.
Het is realiteit en metafoor
door elkaar heen. De oude
man is uiteraard de op 18 no
vember 1898 in Nijmegen ge
boren Ivens, die met een kara
vaan medewerkers China
doortrekt, het land waar hij
lang en veel gefilmd heeft. Het
levert prachtige beelden op in
een door z'n poëtische aanzet
ten wat ouderwets aandoende
en niet zo evenwichtige film:
de grijze Ivens zittend op een
stoel in het zand van een Chi
nese woestijn wachtend tot de
storm opsteekt, heeft iets ont
roerends en tegelijk iets gecon-
strueerds. Dat laatste geldt -
als moedwillig vormprincipe
trouwens - voor de hele film,
die eerder een speelfilm dan
een semi-documentaire is. Tot
de aardigste, met veel humor
genoteerde fragmenten beho
ren Ivens' onderhandelingen
om het beroemde leger van
stenen krijgers uit een Chinees
koninginnegraf te filmen.
Nylonkous
De onderhandelingen duren
acht dagen, Ivens (de man van
wie nota bene gezegd wordt
„dat hij China leerde filmen")
krijgt toestemming om tien
minuten in van te voren be
paalde camerastandpunten te
draaien. Hij weigert, maar
trekt met z'n mensen het dorp
in, de markt op en overal ko
men kopieën van die krijgers
vandaan. Hij zet ze op een rij,
zet er een spiegel achter en
heeft z'n leger. Terwijl hij dat
daarna nog eens over doet met
Chinese figuranten, die in een
stoffig kopie-pak van die beel
den, met een nylonkous over
het hoofd, de stenen beelden
„levend" mogen maken. Het is
een metafoor binnen de grote
metafoor die de film al is: de
regisseur die zijn werkelijk
heid maakt als de werkelijk
heid niet beschikbaar is. Nog
zo'n frappante scène: wanneer
de wind uiteindelijk opsteekt
is er een Chinese „tovenares"
aan te pas gekomen, die nota
bene twee moderne ventilato
ren als hulp en dank vraagt.
De magie van het creatieve:
hoe het tot stand komt mag
dan deels charlatannerie zijn,
het resultaat telt.
Ivens introduceert zichzelf er
even in als jongen (een Frans
sprekend „Nederlands" jonge
tje wat clichématig tegen de
achtergrond van een folkloris
tische windmolen) als afkom
stig uit een land waar altijd al
tegen water en wind gevoch
ten is. Hij grijpt terug naar
stukjes uit zijn carrière via
scènes uit zijn films „Bran
ding" (1929) en „400 miljoen"
(1939). En citeert ook nog eens
een trucage-scène uit Méliès'
oerfilm „De reis naar de
maan". De politieke Ivens van
„De Spaanse aarde", „Borina-
ge", van de Russische films, de
man die de vinger aan de pols
van de tijd had, som^ de goede
kant koos, later moest beken
nen niet altijd de goede kant
(Stalin) gekozen te hebben, is
ver weg in „Une histoire de
vent". Het is een vooral in het
perspectief van zijn leven en
werken uniek document Van
een negentigjarige geworden.
Aangrijpend
Een van de aangrijpendste
films die er uit de veelheid
van het Rotterdamse festival
te lichten zijn is Krzysztof
Kieslowski's „A short film
about killing", ook wel „Thou
shalt not kill". Het eerste pro
ject in de Tien Geboden-serie
van de Poolse cineast, waar
voor Kieslowski al de persprijs
in Cannes kreeg en kortgele
den ook de eerste uitgave van
de Europese Filmprijs in Ber
lijn in de wacht sleepte. Het is
een film die eerst gaat over
een zinloze wurgmoord van
een 20-jarige Poolse jongen op
een taxichauffeur en daarna
overspringt naar het even on
menselijke antwoord van de
maatschappij: de „officiële
moord" van het gerecht - even
gruwelijk gefilmd - op de jon
gen, want hij wordt opgehan
gen. Behalve een pleidooi te
gen de doodstraf, levert Kies
lowski in uitermate geserreer
de vorm een maatschappij
beeld om van te huiveren: een
grauw beeld van desintegratie,
contactloosheid, menselijk iso
lement dat je heel lang niet
meer loslaat.
Hommage aan Bals
Een plukje uit het aanbod van
het Film Festival Rotterdam:
De „Hommage aan Huub
Bals", met archiefmateriaal en
bijdragen van regisseurs als
Greenaway, Johan van der
Keuken, Agniesza Holland,
Ivan Passer en Otar Iosselani.
De film kwam deze morgen
uit het laboratorium en krijgt
vanavond z'n publiekspremiè-
re in het Luxortheater. De
NOS zendt hem op zondag 29
januari uit. Dan is er de Dag
van de Nederlandse Film (op 1
februari in Lumière), met o.a.
het korte, fijne en met veel
humor gemaakte filmpje van
Heddy Honigmann „Uw me
ning graag", over een meisje
dat maar niet aan de man kan
komen. En met Bob Visers
film „Plan Delta", de enige
Nederlandse film die nog door
Huub Bals - geen groot vriend
van de Nederlandse cinema -
zelf werd geselecteerd. Er is
een benefietvoorstelling voor
Armenië van de film „Komi-
tas" van de Armeense cineast
Ook uit Rusland de film „De
Kommissaris" van Aleksander
Askoldov, die 20 jaar verboden
was (Askoldov werd er van
beschuldigd het zionisme te
steunen en een „imperialisti
sche chauvinist" te zijn) In
'87 kwam de film weer tevoor
schijn, vorig jaar werd hij in
Berlijn vertoond en meteen als
meesterwerk erkend. Daar
naast een retrospectief van het
werk van de Amerikaanse ac
teur-regisseur John Casavetes,
en meer dan honderd films uit
alle delen van de wereld, dis
cussies en talkshows op en om
de Rotterdamse Kruiskade.
Als slotfilm is „Dangerous
Liaisons" van Stephen Frears
afgevallen omdat die film als
openingsfilm voor het komen
de festival in Berlijn is gepro
grammeerd. Interim-festival
directrice Anne Head (die de
laatste drie jaar al met Bals sa
menwerkte) besloot toen de in
Cannes met een Gouden Palm
bekroonde Deense film „Pelle,
de veroveraar" van Bille Au
gust (met o.a. Max von Sydow
als arme Zweedse immigrant
in Denemarken) als slotfilm te
kiezen.
Het Film Festival van Rotter
dam is anders dan alle andere
festivals in Europa. De com
mercie is er minder sterk - al
wordt er voor de zesde maal
een Cinemart gehouden - de
„grote" films zijn vaak elders
al op festivals vertoond, maar
dat maakt niet uit. Rotterdam
is vooral een publieksfestival,
waarbij in de dagen van Bals
elk jaar wel weer een nieuw
exotisch filmgebied werd ont
dekt. Tijdens het achttiende
festival zal gepraat worden
over de voortzetting van „Rot
terdam". In een land zonder
enig ander festival voor de in
ternationale speelfilm is het te
hopen dat het een vruchtbaar
gesprek wordt.
BERT JANSMA
Jongerentoneello" i
Cervelaat in U5 2
Den Haag en j-go
Zoetermeer l
35 F
DEN HAAG De Sticli'25 5
ting Cervelaat brengt d.25 n
seizoen in Den Haag, J
termeer, Utrecht, Lelysta c
en Groningen een reeh j
voorstellingen uit die doo r
jongeren worden uitgt
voerd: toneel, dans, mus "v
cal of film. Twee produlj c
ties zijn al in première gi
gaan.
IRT
Op 15 februari volgt in
Graanschuur in Zoetermeer d 0Q -
eerste voorstelling van „Ir c
Laatste Koning" naar „Le rt
se meurt" van Ionesco, in d-23
regie van Peter Lintelo. r
Cervelaat is een landelijke ir^ f
stelling voor kunsteducatie ®oo
kunstbeoefening die f r
Utrecht zetelt. De voorstelliii
gen worden gegeven door jon
geren die al enige jaren speet
ervaring hebben. Ze words r
geholpen door een professij r
nele regisseur en een produlj
tieteam. De voorstellingen mi j
ken na een serie in de eige, 30
speel- en produktieplaats ee s
toernee langs de overige sped
plaatsen. „De Laatste Koninj}
wordt na de eerste uitvoerin
nog drie keer in Zoetermeé-1o-2
herhaald. F
Op basis van improvisatie
over de mens als dier en hCyp
dier als mens maakt AlbefD
Maurits in Den Haag t
bel-achtige voorstelling die I
op 27 april haar eerste uitvoi
ring beleeft. De cineaste Noi"^
cha van Bakel en schrijver C
rel Donck tekenen voor
speelfilm mert jeugdige
teurs die tijdens de Nederland-®® 1
se Filmdagen in Utrecht zijgjjQ
eerste vertoning krijgt. Op hfi.oo
programma staat voor januar:
volgend jaar nog een v
ling onder regie vai
Hauser. In voorbereiding
tenslotte een musical, waa
voor Marjan Berk de teki
schrijft en Ruud Bos de
ziek.