Geen hoop op
overlevenden
na aardbeving
'C
Dochter van koning Bhumibol op cursus in Twente
£etdóc Commit
Kamer akkoord met hogere straffen bij paspoortfraude
Al jaren felle discussie
over eventuele vrijlating
Aidspatiënten zijn
gebaat bij bloedplasma
van seropositieven
Strepen en strikken
bepalen Parijse mode
Gezondheidszorg
niet op rantsoen
BINNENLAND
DINSDAG 24 JANUARI 1989 PAGINA [JJg
De Man weg
bij Defensie
DEN HAAG Ir. P.C. de
Man, secretaris-generaal van
het ministerie van defensie,
legt zijn functie in oktober van
dit jaar neer. De Man wordt in
die maand 61. In een toelich
ting zegt hij dat het voor de
continuïteit op een departe
ment het beste is dat de secre
taris-generaal aan het eind
van het laatste volle jaar van
een kabinetsperiode terug
treedt. De opvolger heeft dan
de gelegenheid zich in te wer
ken voor een nieuw kabinet
aantreedt. De Man heeft zijn
functie sinds 1984 uitgeoefend.
(Vervolg van de
voorpagina)
ENSCHEDE Ze is kolo
nel in het leger en schrijft
zowel poëzie als proza.
Daarnaast is ze geïnteres
seerd in de landbouwkun
dige ontwikkeling van
haar land en in kartogra-
fie. Prinses Maha Chakri
Sirindhorn is de 33-jarige
dochter van de beeldscho
ne koningin Sirikit en de
klarinet spelende koning
Bhumibol van Thailand.
Gisterochtend verscheen ze bij onderricht in luchtkartografie
het Internationale Luchtkarte-
ringsinstituut (ITC) in Ensche
de om 's middags meteen om
derwezen te worden
voor een Thaise prinses door
een privédocent. Normaliter
duurt een cursus aan het ITC
elf maanden. Even leek het er
perspectief voor de mens voor op dat prinses Maha Chakri
wat betreft ecologie en natuur
lijke hulpbronnen.
Het ITC had daarmee voor het
eerst in zijn ruim 30-jarig be
staan een cursist van konink
lijke bloede in de collegeban
ken. Overigens is het de twee
de keer dat prinses Sirindhorn
in Nederland verblijft; in 1980
woonde zij de kroning van ko
ningin Beatrix tot staatshoofd
bij.
Het doet wat gekunsteld aan:
Sirindhorn drie maanden in
Twente zou blijven. Maar uit
eindelijk werd de cursus inge
krompen tot drie dagen, waar
in vijf college-sessies zijn ge
pland. Daarbij gaat het de
prinses vooral om het inter
preteren en manipuleren van
door middel van satellieten
verkregen gegevens (geo-in-
formatica).
De directie van het Dish-hotel,
waarvan twee complete vleu
gels voor de prinses en haar
gevolg zijn gereserveerd, is ui
terst ingenomen met de hoge
gaste. Gisteravond was prinses
Sirindhorn te gast in het En-
schedese restaurant „De Broei-
erd", waar de chef-kok een
voortreffelijk 7-gangen diner
had bereid voor 23 gasten. Vijf
veiligheidsagenten keken toe
en waren niet te bewegen iets
anders dan een glaasje Spa
Rood te nemen. „It was very
nice food and we are very,
very happy", kreeg de chef
kok na afloop te horen van de
tevreden Thaise prinses en de
Thaise ambassadeur. Dat was
om 11 uur 's avonds toen de
prinses er zichtbaar vermoeid
uitzag. Maar ze had die lange
dag ook al even een bezoekje
gebracht aan de bloemenvei
ling in Aalsmeer. Ook vanoch
tend was het vroeg dag voor
prinses Sirindhorn. Alvorens
ze zich ging verdiepen in een
college van prof. ir. N.J. Mul
der over technieken in de
ruimte-verkenningen, maakte
ze een wandeling over de En-
schedese markt. Zij liet ze zich
ook verleiden tot het eten van
ons nationale zeebanket.
360 studenten
Aan het ITC hebben in de
loop der jaren zo'n 360 Thaise
studenten gestudeerd. Het in
stituut is bij tal van ontwikke
lingsprojecten in het land be
trokken, zij het dat het geen
speciale band met Thailand
heeft. Het ITC stond hoog op
het wensenlijstje van prinses
Sirindhorn.
Thailand staat vooral in de pu
blicitaire belangstelling door
dat het land deel uitmaakt van
de zogenaamde gouden drie
hoek (Thailand, Laos en Bur
ma) waar grote papavervelden
zijn aangelegd en waar guer
rilla-benden de dienst uitma
ken in de intensieve drugs-
wbai
I tijd
smokkel. Hoewel de militaii
het voor een belangrijk te
gen hebben in Thailand, ii
positie van koning Bhumi
als die van een absolute
narch. Tijdens recepties
den de minuten geteld t,
welke hij zich met (buil
landse) bezoekers onderhol
Een ontwikkelingswerker
het ITC in Enschede die
dens een ontvangst liefst 1
minuten met de koning in
sprek was geweest, werd
volgende ochtend met zi<
baar respect bejegend. „En
koning wist waarover
sprak", aldus de ITC'er.
KLAAS GOÏNI
ENE
is aag in
ij naaf'"®
leiding
iare a;
as de
tjager
de e<
I is o{
tering,
mei'
lij vo<
;en ve
ic tld us
n wer
de n
litie s
fde gr
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De maxi
mum-gevangenisstraf
voor het frauderen met
paspoorten en andere reis
documenten wordt ver
hoogd van twee tot vier
jaar. De Tweede Kamer
zal vanavond in een debat
hierover unaniem met dit
voorstel van minister
Korthals Altes (justitie)
instemmen.
De nieuwe strafbepaling geldt
voor alle vormen van fraude
met reisdocumenten, zowel
Nederlandse als buitenlandse
exemplaren. Niet alleen de
vervalsers en degenen die ge
bruik maken van falsificaties
zijn strafbaar, maar ook perso
nen die een paspoort, visum of
soortgelijk document aan an
deren ter beschikking stellen
met het doel er een vervalsing
van te laten maken, personen
die een vals reisdocument in
bezit hebben en degenen die
opzettelijk valse gegevens ver
strekken bij het aanvragen
van reisdocumenten. Tot nu
toe kan iemand die zijn pas-
poort aan een vervalser ter be
schikking stelt niet wegens
fraude worden bestraft. Ook
het louter in bezit hebben van
een vals reisdocument is mo
menteel niet strafbaar.
Volgens minister Korthals Al
tes worden er op grote schaal
frauduleuze handelingen met
paspoorten gepleegd. Drugs
smokkelaars, terroristen en
vluchtelingen maken veelvul
dig gebruik van vervalste reis-
papieren. Ook wordt vaak ge
tracht met behulp van een
vals paspoort geld op te nemen
bij banken. Op Schiphol wer
den in 1987 bijna 1000 valse
paspoorten in beslag genomen.
In 1983 waren het er nog 227.
Dit alles vormde mede de aan
leiding tot het regeringsbesluit
om een nieuw fraudebestendig
Nederlands paspoort te laten
maken.
FOTO: ARCHIpingN
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De me
ning van de regering is in
gegeven door het verzoek
dat 19 prominente oud-
verzetstrijders en oorlogs
slachtoffers in juli vorig
jaar tot Korthals Altes en
premier Lubbers hebben
gericht. De groep vroeg de
gevangenisstraf van de
Twee van Breda „in het
belang van de beginselen
van de rechtsstaat" te
beëindigen.
Begin januari heeft het kabi
net nogmaals met de groep ge
sproken en vernomen dat het
standpunt niet was gewijzigd.
Vervolgens heeft de minister
raad afgelopen vrijdag beslo
ten aan de oproep gehoor te
geven. „De groep vertegen
woordigt tot op grote hoogte
de deelnemers van het verzet
tegen de Duitse bezetter", al
dus Korthals Altes.
De minister erkent dat de vrij
lating veel oude wonden zal
openrijten. Maar het kabinet is
vooral door de oproep van de
groep van 19 overtuigd van de
juistheid van de beslissing, al
dus de bewindsman.
Eventuele vrijlating van de in
Breda gevangen zittende Duit
sers is sedert de vrijlating van
de voormalige SD-chef Lages
in 1966 (om gezondsheidsrede-
nen), diverse keren onderwerp
van felle discussies geweest. In
1969 dienden de drie overge
blevenen, Kotölla, Aus der
Fünten en Fischer, opnieuw
een verzoek tot gratie in.
In september 1970 liet de toen
malige minister van justitie
Van Agt weten daar om „hu
manitaire redenen" geen be
zwaar tegen te hebben. De
weerstand onder de bevolking
en in de Tweede Kamer bleek
echter zo groot dat in februari
1972 het zittend kabinet Bies
heuvel van plannen daartoe
moest afzien. In die periode
bedong de Kamer tevens dat
c het kabinet nooit tot vrijlating
zou besluiten zonder de volks
vertegenwoordiging te raad
plegen.
In juli 1979 overleed Joseph
Kotalla. Ruim drie jaar later
deed de Bondsdag een beroep
op de regering in Bonn om de
vrijlating van Fischer en Aus
der Fünten te bepleiten. Het
zelfde zou in de Sovjetunie (in
zake Rudolf Hess) en Italië
(Walter Reder) dienen te ge
beuren. Nog voor er een offi
cieel verzoek was keerde de
publieke en politieke opinie
zich hier al tegen vrijlating.
In februari 1987 schreven de
Twee van Breda een open
brief aan het Nederlandse
volk, waarin zij hun spijt be
tuigden over hun daden tij
dens de Tweede Wereldoorlog.
In het schrijven werd niet na
drukkelijk om gratie ge
vraagd. Dat bleek echter niet
nodig om de discussie opnieuw
hevig te doen oplaaien. Het
voormalig verzet sprak zich
niet voor of tegen uit en nam
de brief „voor kennisgeving
aan". Directeur Paape van het
Rijksinstituut voor Oorlogsdo
cumentatie was voor vrijla
ting. Bisschop Ernst van Breda
was eveneens voor. Voor het
overige echter was men it j
steeds tegen invrijheidstelli
gekant.
Doodstraf *rsPa
Ferdinand Hugo Aus der Füfs
ten (79) was tijdens de oorlrV
chef van de Zentralstelle fi ind"
Jüdische Auswanderung.
werd in 1949 uiteindelijk dcr.ea e
het Hof van Cassatie vero(
deeld tot de doodstraf voor zi°or P
duizenden joodse Nederlrf
ders. Hij organiseerde oncï
meer talloze razzia's en gaf lf.ei:;u
ding aan overvallen op diveir
joodse inrichtingen. P^r'
Franz Fischer (88) werd in
eveneens tot de doodstraf v£
oordeeld. Hij was werkzaal
bij de Nederlandse afdelir-
van het zogenoemde Refeil1-'
IV b4, waarvan Adolf EicjfJ
mann de baas was. Dit
denreferat" was officieel
last met het „oplossen van 1
jodenvraagstuk". Mede dc
Fischers toedoen zijn tenmii
ste 13.000 joden uit Den Hai
en omstreken via WesterboiL
naar de vernietigingskamp
gestuurd.
Van beiden werd in 1951 zoL
der verdere opgaaf van redfl^
bij Koninklijk Besluit de doo|
straf omgezet in levenslang
gevangenisstraf. Een jaar latj
werden ze overgebracht na.
de Koepelgevangenis in Bredf£^,.
waar ze sindsdien verblijvel
Sinds het overlijden van Hel
en, enkele jaren geleden, Wa|fan 0
ter Reder en Herbert Kapplj
(die beiden in Italië gevang&jjsj
zaten) zijn Fischer en Aus de^r
Fünten de enige nog vastzij
tende Duitse oorlogsmisdadi.van
gers. lë h
j de
Bush wil nieuw jterse
besluit abortus lens
fpdui
WASHINGTON Amerikilieuv
president George Bush rekegtdui
er op, dat het Hooggerechtsh^gel
nog dit jaar een zestien jal
oud besluit over abortus hefeens
ziet. Volgens Bush moeten (floend
afzonderlijke staten zelf ufender
maken of zij abortus toestairige 1
of niet. Zestien jaar geledasaver
besloot het Hooggerechtshof öient'
de zaak „Roe versus Wadfoept 1
dat iedere vrouw de grondwet- en fc
telijke vrijheid heeft een abotiienst
tus te laten plegen. Bush dee
zijn uitspraken tijdens een t^
lefonische toespraak tot zestifc Mi
duizend betogers, die in Waf*
hington demonstreerden tegel
de uitspraak van 1973. Eerdfeso
had minister van juustitt
Thornburgh al verklaard 9
verwachten, dat het Hooggj
rechtshof het besluit zal terujL
draaien.
Stakende ambtenareiiN
blokkeren de StoperaüÉS
AMSTERDAM Het pen
neel van het Amsterdam
stadhuis is vanochtend vroi
de aangekondigde staking 1
gonnen met een blokkade vaj
het stadhuis/muziektheatel
De actie is een protest tegen d
reorganisatieplannen van hd)
college van b en w. Daarbï
dreigen driehonderd banen cjl
het stadhuis verloren te gaaCl
In totaal werken er dertiei»
honderd ambtenaren. Da
CFO-groep gemeentepersone^
doet niet mee aan de staking:
UTRECHT Onderzoe
kers uit de Verenigde Sta
ten en het Verenigd Ko
ninkrijk hebben een nieu
we methode ontwikkeld
om ernstig zieke aidspa
tiënten weerbaarder te
maken tegen het aidsvi-
rus. Na de eerste proeven
met de behandeling lijkt
deze methode te werken.
Dat staat in het nieuwste
nummer van de Gay
Krant dat vandaag is ver
schenen.
De krant heeft onder meer ge
sproken met dr. Max Peruts,
Nobelprijswinnaar in 1962, die
de behandelwijze in het blad
een doorbraak en een uiterst
belangrijke ontwikkeling in de
strijd tegen aids noemt. Bij de
methode, de zogenoemde pas
sieve immuuntherapie, wordt
gebruik gemaakt van het
bloedplasma van seropositie
ven, mensen die met het aids-
virus zijn besmet. Deze men
sen zijn ondanks de besmet
ting niet ziek, omdat hun
bloed rijk is aan antistoffen
die het virus tegenhouden.
spatiënten die wel al erg ziek
zijn doordat ze niet genoeg an
tistoffen hebben. Het nieuwe
plasma remt volgens de onder
zoekers de afbraak van het
immuunsysteem en de afweer
mechanismen komen weer in
opstand tegen het virus.
In het St. Stephens Hospital in
Londen zijn tien terminale pa
tiënten volgens de nieuwe me
thode behandeld. Alle patiën
ten toonden opmerkelijke
vooruitgang, doordat het aids-
virus na de bloedtransfusie
werd teruggedrongen. De be
handelend geneesheer, dr. A.
Karpas van de Universiteit
van Cambridge, benadrukt dat
de therapie niet genezend is.
„Het virus in de cellen kan
door het ingespoten plasma
niet worden bereikt. De thera
pie zorgt er uitsluitend voor
dat geen nieuwe cellen wor
den geïnfecteerd".
Viroloog en aidsdeskundige dr.
S. Danner vindt het bericht
over de nieuwe therapie zo op
merkelijk dat hij of zijn naaste
medewerker nog deze week
naar Londen of de VS zal af
reizen om de onderzoekers
persoonlijk te spreken. De Na
tionale Commissie Aids-Be-
strijding (NCAB) spreekt van
een „hoopgevend experiment,
maar zeker geen doorbraak".
PARIJS Strepen en
strikken bepalen het nieu
we modebeeld, zo bleek
gisteren op de tweede dag
van de Parijse haute-cou-
ture-shows.
De vrouw die Pierre Balmain
wil kleden, mag best een wis
pelturig vrouwmens zijn. 's A-
vonds eist die dame vuurwerk
ter verstrooiing en als er toe
vallig niets afgestoken wordt
ter ere van de revolutie van
1789, dan doet ze er zelf wat
aan. Dan draagt ze een lange
hoesjurk, waarvan de zwartge-
biesde laagjes over elkaar lig
gen als de bladzijden van een
(geschiedenis)boek.
Gevoel voor galgenhumor, dat
heeft de Jolie Madame ook.
Daarom draagt ze vrolijk een
korte wijde jas met horizontale
zwart-witte gevangenisstrepen
over een bloezende minijurk,
die op de dijen eindigt in een
strakke wit-zwarte strook.
Pierre Cardin laat lange ver
lakte regenjassen zien, rood als
het vergoten bloed of zwart als
de ziel van booswichten, ver
volgens korte pasteljurkjes
met een deinende noepel in de
zoom.
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
KAMER EN REGERING EENSGEZIND
(Van onze parlementaire redactie)
kenhuizen en klinieken, de
winkels", aldus Nasreddinov.
De inwoners van de dorpen
Sjarora en Okoelibolo, die in
hun slaap werden verrast, zijn
allen bedolven onder de acht
kilometer lange en twee kilo
meter brede modderstroom,
die als gevolg van de beving
over de heuvels schoof.
Het persbureau Tass echter
spreekt van „enkele overle
venden". Het voorlopige aan
tal slachtoffers wordt geschat
op duizend. „Het reddings
werk wordt voortgezet en af
gelegen bergdorpen zijn nog
niet eens geïnspecteerd, omdat
een aantal wegen is weggesla
gen", aldus Tass.
De meeste slachtoffers, onge
veer zeshonderd, vielen in het
dorp Sjarora. In het dorp
woonden ruim 150 boerenfa
milies. De gezinnen in het ge
bied zijn dikwijls groot en de
meeste huizen in de streek
worden door zo'n acht tot tien
personen bewoond. In Sjarora
kon overal gehuil en gejam
mer worden gehoord, aldus
Tass. „Sommigen bewenen en
begraven hun verwanten, ter
wijl anderen in de dikke laag
zand en klei op zoek zijn naar
overlevenden".
Cardin speelt verder met cow
boyfranjes aan de taille van
een jasje of voor de rok van
een avondjurk. Rechte rokken
met een grote split, zowel voor
als achter.
Net als Balmain heeft ook
Cardin volop bloempatronen,
maar dan in de gedempte
kleuren van de natuur. Tenzij
het om zijn zelf ontworpen
hoofddeksels gaat, kleurige
dopjes, nauw aansluitend als
badmutsen en versierd met
een bloementwijg of een heel
boeket. In Cardins eigen thea
terzaaltje aan de Avenue Ga
briel, wemelde het van de
strikken. Cardin strooide
strikken waar hij maar kon.
DEN HAAG De Tweede Kamer is het roerend eens
met het standpunt van de regering dat het hoogst on
gewenst is de gezondheidszorg op rantsoen te stellen,
zodat nog maar een beperkte groep mensen van be
paalde voorzieningen gebruik kan maken.
In 1972 moest het kabinet Biesheuvbel afzien van het plan de drie van Breda vrij te laten,
protesten uit de samenleving waren te ernstig.
Een lange hoesjurk, waarvan de zwartgebiesde laagjes over el
kaar liggen als de bladzijden van een boek.
MOSKOU Er bestaat
geen enkele hoop om
overlevenden te vinden
na de aardbeving, die gis
teren verscheidene berg
dorpjes in de Centraalazi-
atische Sovjetrepubliek
Tadzjikistan van de aard
bodem heeft weggevaagd.
Dat verklaarde Zainiddin Nas
reddinov, het hoofd van het
officiële persbureau van Tadz
jikistan, bij terugkeer uit het
rampgebied. „Alles is vernield.
Alle huizen, de scholen, de zie-
Witte strikken op de schou
ders van zwart hoesjurkje; een
wit, op de schouders gestrikt
„eretekenlint" voor een blauw
exemplaar, strikjes als de
staart van een vlieger op de
voorkant van een jurk of
strikjes van de schouder tot de
pols om de twee delen van de
lange mouw aan elkaar te
klinken. „Look", zegt mijn Ja
panse buurman, „there is Ma
dame Chi-l-ac!".
LILY ARMON
In principe moet elke vorm van zorg voor iedereen, van baby
tot hoogbejaarde, bereikbaar blijven, ongeacht de kosten daar
van. Wel moet er alles aan gedaan worden de kosten van de
gezondheidszorg zoveel mogelijk te drukken en verspilling van
geld tegen te gaan.
De kamercommissie voor volksgezondheid sprak dit unanieme
standpunt gisteren uit in een discussie met minister Brinkman
en staatssecretaris Dees over de regeringsnota „Grenzen aan de
zorg". In die nota wordt onder meer gefilosofeerd over vragen
als: waar ligt de grens van het betaalbare in de gezondheidszorg
en waar ligt de grens tussen wat ethisch wel en niet toelaatbaar
moet worden geacht?
Hartverscheurende taferelen in het dorp Sjarora.
aardbeving zijn omgekomen.
Deze vrouw huilt om haar familieleden die bij de
FOTO: TASS
