Voorbeelden stimuleren
vrouwelijke studenten"
Dagje allee
Bonden lopen zich warm
Alleen PvdA
houdt vast aan
toeslag voor
alleenstaanden
pag' binnenland
141
Werkloze jongeren tot studeren verplichten
T>!>
HOOFDDOCENT MR. JENNY GOLDSCHMIDT:
Pas narcose na contante
betaling oude rekening
CeidaeSowuwt
DINSDAG 24 JANUARI 1989 PAGINA 3
:hte
er grol
tenet
t<x
-id gee
barstin
ingwe]
;t te Q
J kent.
anwezi
enterei
met
tste tiji
or het
be\
en
beeft t
s beri(
ze ma;
ingeb
ins
iet uit
opniei
en
van g
aatste
dat o
en. En
Satan'
Prakl
Waan
1 en j
»k of ui
}addaf
en
bische
ku
s zijn
si
imogel
ntie he
aakt, d
op het
icteriën
enl
de vij
t tyfuj
hun t^
ikaans
el nooi
ig in 2
ns. Da
en Lad
gwees\
biowai
igingej
ook|
Doe-het-
zelf-test
Staatssecretaris Dees
(volksgezondheid) gaat
onderzoeken of er een
wettelijke regeling nodig
is voor zogenaamde ..di
agnostische kits", waar
mee patiënten of apothe
kers zelf een ziekte kun
nen vaststellen. Het
Utrechtse bedrijf ABC-Di-
agnostica is van plan de
kit op de markt te bren
gen. Hier toont een me
dewerkster enige tests
voor onder meer suiker
ziekte, alcohol- en cocaï
negebruik en zwanger
schap. F0T0; ANP
PLEIDOOI VAN MINISTER DEETMAN:
HILVERSUM Jonge
ren die langer dan een
half jaar zonder werk zijn,
zouden alleen een uitke
ring moeten krijgen als zij
scholing volgen. Hun uit
kering zou moeten wor
den verlaagd tot het ni
veau van de studiebeurs.
Dit pleidooi hield onder
wijsminister Deetman gis
teren voor de AVRO-tele-
Hij vindt dat jongeren óf
moeten werken óf op welk ni
veau dan ook scholing moeten
volgen. Daarmee verwerven
zij een gunstiger positie op de
arbeidsmarkt, aldus de be
windsman.
Deetman volgt met zijn idee
over verlaging van de uitke
ring voor werkloze jongeren
tot 27 jaar het kabinetsplan dat
vorig jaar werd ontvouwd.
Alle uitwonende jongeren zou
den volgens dat plan in uitke
ring teruggaan van rond de
duizend gulden naar 730 gul
den. De thuiswonende jonge
ren zien hun uitkering dan da
len tot 390 gulden. Het kabinet
wil hen zo prikkelen om een
baan te zoeken.
Het kabinet heeft aan het ont
vangen van dit geld jgeen
voorwaarde voor scholing ver
bonden maar Deetman wil dat
wel. Hij voegt daar nog aan toe
dat de jongere niet volstrekt
vrij is in de keus van scholing.
Hij vindt dat bekeken moet
worden welke banen er nood
zakelijk zijn. Zijn oogmerk, zo
zei hij, is niet bezuinigen.
Onderzoeker Meijers van de
Rijksuniversiteit Leiden vindt
dat Deetman een merkwaardi
ge omkering van redenering
hanteert. Het lage opleidings
niveau veroorzaakt geen
werkloosheid, werkloosheid is
een structureel probleem, zo
zei hij. Zelfs mèt scholing
komt een groot aantal werklo
ze jongeren niet aan de bak, zo
zei hij.
Zeldzame variant
van nekkramp
DEVENTER Een 4-jang
jongetje uit Deventer is afgelo
pen weekeinde aan een acute
zware bloedvergiftiging over
leden, veroorzaakt door een
bacterie die normaal gespro
ken nekkramp tot gevolg
heeft. Volgens de Districts Ge
zondheidsdienst (DGD) in De
venter gaat het om een zeer
zeldzame variant van nek
kramp. De ziekte openbaarde
zich zaterdagochtend doordat
de jongen hoge koorts kreeg.
Behandeling met een antibioti
cum had geen effect. Na enke
le uren overleed de jongen.
LEIDEN „Op onze juri
dische faculteit tref je on
der de dertig hoogleraren
geen enkele vrouw aan.
Vrouwelijke studenten
worden door dit perspec
tief afgeschrikt om te kie
zen voor een carrière bin
nen het hoger en weten
schappelijk onderwijs".
Mr. Jenny Goldschmidt
spreekt uit ervaring: zij is zelf
hoofddocent staats- en be
stuursrecht aan de universiteit
van Leiden en lid van de
Emancipatieraad. Vanuit die
betrokkenheid verzorgde zij
daarom vandaag op het con
gres „Tussen in- en uitstroom"
een inleiding over de planning
van de studieloopbaan van
vrouwelijke studenten in het
hoger onderwijs.
Op de Nederlandse
teiten stromen steeds
jonge
kiezen meestal voor die studie
richtingen waarin vrouwen al
tijd al terecht kwamen: ge
neeskunde, farmacie en talen.
Als arts, apotheker of lerares
zijn er genoeg kansen op de
arbeidsmarkt. Mevrouw
Goldschmidt: „Op zich is het
verheugend dat er steeds meer
meisjes gaan studeren, maar
het is verontrustend dat ze
vooral voor de typische „vrou
wenstudies" kiezen. Die keuze
wordt vooral in de schoolpe
riode meegegeven. Een groot
aantal meisjes heeft bij de in
vulling van het vakkenpakket
de mogelijkheid van een tech
nische studie al afgesloten".
Ze benadrukt de rol die docen
ten daarin spelen. „Nog steeds
is de sfeer bepalend of een
meisje iets in een b-vak ziet.
Hoe vaak wordt een meisje
niet afgescheept met de op
merking „ga maar naar huis",
als ze een natuurkundevraag
stuk niet begrijpt. Meisjes krij
gen ook eerder het advies om
te stoppen met een b-oplei-
ding. Ik denk dat training van
docenten op dit punt noodza
kelijk is".
Daarnaast drukt de samenle
ving meisjes nog altijd in de
bekende vrouwenberoepen.
Meisjes zien vrouwen in die
beroepen werken en nemen
hen als voorbeeld. Ook in hui
ze Goldschmidt is dat feno
meen bekend. „Ik merkte het
ook aan mijn eigen dochter
die, hoewel ze opgroeit in een
omgeving waar vrouwen wer
ken in niet-specifieke vrou
wenberoepen, graag verpleeg
ster wilde worden „omdat ze
een meisje was". Kinderen
pikken dat heel snel op".
Stationschef
Als voorbeeld van hoe het an
ders kan, noemt mr. Goldsc
hmidt de Nederlandse Spoor
wegen. „In een korte tijd zijn
we eraan gewend geraakt dat
heeft een belangrijke signaal
functie voor kinderen, want zij
willen graag worden wat ze
zien. Zoiets zie je ook op de
universiteiten. Het carrière
perspectief is voor de meeste
vrouwen volstrekt onaantrek
kelijk. Daarom is het zo be
langrijk dat er voorrang wordt
gegeven aan vrouwen: positie
ve discriminatie. Een goed
voorbeeld is derol van de
vrouw in de geschiedenis. Het
is nog niet zo lang geleden dat
de geschiedenis alleen maar
bestond uit veldslagen. Nu zie
je steeds meer aandacht ko
men voor de rol van vrouwen
in historische processen. Voor
veel vrouwelijke studenten is
het volgen van vrouwenstu
dies een stimulans om te stu
deren. Ze krijgen meer be
langstelling: ze kunnen zich
beter inleven in het onder
werp. Het aantal uitvallers
wordt daardoor lager".
Voordat meisjes de universitei
ten bezoeken, moeten ze een
hoge drempel over. Zeker als
ze geïnteresseerd zijn in tech
nische vakken. Al bij de voor
lichtingsdagen worden de
meeste meisjes afgeschrikt
door de presentatie. Onder
zoek leert dat ze exacte infor
matie willen hebben over wat
hun te wachten staat. Verder
is duidelijk geworden dat
meisjes meer behoefte aan
contact met hun docenten heb
ben. Ze blijken ook anders te
gen de stof aan te kijken dan
hun mannelijke collega's;
vooral de maatschappelijke
consequenties van de techniek
die ze leren, willen ze onder
ogen zien.
Goldschmidt ziet gelukkig
veranderingen in de benade
ring van meisjes: „Je ziet dat
er aparte voorlichtingsdagen
voor hen worden georgani
seerd. Op die wijze zien ze on
middellijk hoe groot ze als
minderheid zijn. Maar op de
universiteiten worden de pro
blemen van die minderheid
Mr. Jenny Goldschmidt: „Hoe vaak wordt een meisje niet afgescheept met de opmerking „ga maar
naar huis", als ze een natuurkundevraagstuk niet begrijpt". foto: wim van noort
nog steeds onderschat".
Voor de positie van vr
in de universitaire wereld valt
nog veel te doen. Goldschmidt:
„Ik zou me kunnen voorstel
len dat vanuit het ministerie
van onderwijs harde eisen
worden gesteld aan bijvoor
beeld het betrekken van vrou
wen in onderzoeksprogram
ma's. Of aan het aantal vrou
wen dat in hoge functies moet
werken. Maar op dit punt
merken de universiteiten wei
nig van enige bemoeizucht
van Deetman".
Op 1 februari verhuist me
vrouw Goldschmidt naar de
universiteit van Utrecht, waar
ze de eerste juridische hoofd
docent wordt die de leerop
dracht vrouwenstudies tot
taakgebied krijgt. Over de
nieuwe functie zegt ze: „Ik
ben veel onzekerder dan vroe
ger bij een nieuwe baan. Toen
dacht ik vaak dat er ook slech
te mannelijke hoofddocenten
waren en dat ik in het slecht
ste geval niet echt zou opval
len. Nu moet ik het beter doen
of in elk geval even goed als al
die andere vrouwen die derge
lijke leeropdrachten hebben".
Zelf combineert
Goldschmidt haar universitai
re carrière met een gezin.
„Gelukkig denkt mijn man er
eender over, dus zijn er weinig
problemen. We hebben wel
een bepaald rollenpatroon: ik
kook meestal, maar hij heeft
de afgelopen twee jaar het
huis opgeknapt terwijl ik toe
keek". Bij deze uitleg kan ze
een lach niet onderdrukken,
want het bevestigt enigszins
een typische man-vrouwver-
houding.
LUCAS BOLSIUS
tijd gj
t hele
voortvj
beteï
is, in I
wapej
de wj
en
(ondanlj
Ie of
dal zijn!
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De PvdA
wil dat in het nieuwe fis
cale systeem een, welis
waar beperkte, alleen-
staandentoeslag blijft gel
den. Daarvoor heeft de
PvdA 500 miljoen gulden
over. Maar minister Ru-
ding en staatssecretaris
Koning van financiën wil
len hier absoluut niets van
weten.
Zij vinden dat de Kamer het
inkomensverlies van laag be
taalde alleenstaanden moet ac
cepteren. „Ruding noemt een
achteruitgang van zestig gul
den niet dramatisch. Daarvan
neem ik afstand",zei PvdA-
woordvoerder Vermeend.
„Kennelijk geeft het financiële
aspect de doorslag voor de re
gering".
Het CDA stapte- af van de
eerder aangekondigde bejaar
denaftrek van duizend gulden
omdat deze fractie toch meer
ziet in een verhoging van de
aftrekmogelijkheden voor be
jaarden en arbeidsongeschik
ten in de buitengewone las-
tensfeer (kosten die alleen
door deze groepen worden ge
maakt). Dit idee, in feite aan
gedragen door de PvdA, werd
halverwege de vergadering
plotseling door het kabinet ge
presenteerd als wijziging op
het originele wetsvoorstel. De
standaard-aftrek buitengewo
ne lasten voor bejaarden en
arbeidsongeschikten wordt
verhoogd van 500 naar 750
gulden voor ongehuwden en
van 1000 naar 1500 gulden
voor gehuwden.
De bewindslieden van finan
ciën waren niet enthousiast
over de meeste wijzingsvoor-
stellen van de Kamer. Zij zul
len zich echter niet meer ver
zetten tegen een lagere drem-
Minister Ruding van financiën in gedachten verzonken tijdens de commissievergadering
wetsvoorstellen „Oort". f
pel voor de aftrek van ziekte
kosten en ruimere aftrekmo
gelijkheden voor dieetkosten
en kosten voor ziekenbezoek.
Wel stelde Ruding zich vier
kant tegen de door CDA ge
wenste verhoging van de af-
foto: anp
trek (van 44 naar 55 cent per genen die een T-biljet invullen
kilometer) voor het gebruik omdat zij over een jaar te veel
van de privé-auto voor zakelij- belasting hebben betaald krij-
ke doeleinden. Voorts kwam gen deze terug boven 350 gul-
Ruding met een compromis- den (dit was 400 gulden). De
voorstel voor de teruggave van Kamer wil die grens op 300
te veel betaalde belasting: de- gulden vastleggen.
DEN HAAG Het was
gisteren een dagje „alleen-
staan" in de Kamer.
Terwijl de uitgebreide com
missievergadering over de
wetsvoorstellen „Oort" een
flinke vertraging opliep door
de discussie over het al dan
niet invoeren van een finan
ciële tegemoetkoming aan al
leenstaanden, voerden de be
langengroeperingen een uitge
breide lobby in de wandelgan
gen. De PvdA was feitelijk
ook een alleenstaande door de
vlotte samenwerking van van
CDA en VVD.
Het Platform van Landelijke
Organisaties voor Alleenstaan
den (PLOA) mobiliseerde de
pers met de mededeling dat de
VVD was gezwicht voor een
dreigement van de coalitie
partner. Het CDA zou de VVD
onder neus hebben gewreven
dat de extra belastingverlaging
voor de middeninkomens op
de tocht zou komen te staan
als de liberalen wat de alleen
staanden betreft met de PvdA
in zee zouden gaan. Het PLOA
hekelde de VVD, die de libe
rale principes zou hebben ver
kwanseld. Uiteraard gingen
beide fracties niet op deze be
schuldiging in en hielden zij
het erop dat de standpunten
het resultaat zijn van zakelijke
overwegingen.
Een paar uur na de persconfe
rentie van het PLOA gebeur
de er iets merkwaardigs: in de
zee van wijzigingsvoorstellen
en pogingen van de fracties
voor hun plannetjes een meer
derheid te krijgen, ging het
CDA plotseling akkoord met
de overgangsregeling die de
VVD had bedacht. Daarmee
werd de bodem weggeslagen
onder het PvdA-plan voor het
behoud van een beperkte
vorm van een alleenstaanden-
toeslag.
Antipathie
De PvdA had al diep in het
stof gebeten door de toeslag te
beperken tot alleenstaanden
die aantoonbaar een zelfstan
dige woonruimte hebben. Vol
gens de PvdA is dit gemakke
lijk te controleren bij de bur
gerlijke stand. Met dit argu
ment hoopte de PvdA de be
zwaren bij de VVD weg te ne
men tegen een oncontroleer
bare en dus fraudegevoelige
regeling. Maar toen De Grave
nog eens de antipathie van het
kabinet had aangehoord, bleef
hij bij zijn voorstel voor een
overgangsregeling. Even later
zei CDA-woordvoerder Van
Amelsvoort in de wandelgan
gen dat hij wel enige sympa
thie koesterde voor het VVD-
plan. Nog geen uur later had
hij het voorstel van zijn libera
le collega De Grave onderte
kend.
De irritatie bij de PvdA uitte
zich tegen elven, toen de ver
gadering bijna twaalf uur aan
de gang was. De sociaaldemo
craat Kombrink vond het zeer
vreemd dat het CDA plotse
ling afzag van de speciale be
jaarden-aftrek. Hij vermoedde
een politiek spelletje tussen
kabinet en CDA, omdat minis
ter Ruding tijdens het debat
onverwachts met een nota van
wijziging was gekomen, die
het mogelijk maakt dat de be
jaarden en arbeidsongeschik
ten een hogere vaste aftrek
hebben voor buitengewone
lasten. Dit idee was oorspron
kelijk afkomstig van... de
PvdA.
„Het CDA stond vorige week
op de trom te roffelen met een
extraatje voor bejaarden", al
dus Kombrink. „Daar horen
hadden dit voorstel nota bene
als eersten willen ondersteu
nen. Ik vind het niet passend
in de normale gang van zaken
dat de PvdA weer is gepas
seerd. Ruding heeft zich te
zeer tot een politiek spelletje
laten verleiden". Ruding ont
kende dit. „Deze conclusie is
niet rechtvaardig", reageerde
de minister. „Ik heb me niet
voor een karretje laten span
nen. Ik wilde met de nota van
wijziging juist de parlementai
re behandeling bespoedigen".
Kombrink en zijn fractiege
noot Vermeend keken echter
uiterst ongelukkig; de „truc"
met de alleenstaanden en de
bejaarden zette de PvdA wéér
een stap verder van CDA en
VVD.
ROB SEBES
(ADVERTENTIE)
ALVAST ÉÉN AVOND
NAAR INDONESIË
Kleurrijke reisinformatie
Boeiende diapresentatie
WIETEKE VAN DORT
Ais Lawa-Lata
Indonesische dansgroep
Aanvang 20.15 uur. Entree 10.-
Inlichtingen en reserveringen:
070-959856
SOC-REIZEN OVERZEE
Nederlands oudste
Indonesië-specialist
Ook vestiging in Den Haag.
Noordeinde 146, 070-469723
Ud Garantiefonds/ANVR
Vraag onze brochures
DELFZIJL Een 36-jarige patiënte uit. Uithuizen heeft giste
ren in het Delfzicht-ziekenhuis in Delfzijl een achterstallige re
kening contant moeten betalen om vandaag geopereerd te kun
nen worden. De anesthesist wilde haar niet behandelen voordat
hij er zeker van was dat de patiënte een rekening van 170 gul
den uit juni 1988 had voldaan. De patiënte had dat, ondanks drie
aanmaningen en de dreigende bemoeienis van een incasso-bu
reau, nog altijd niet gedaan.
Omdat het niet om een spoedeisende operatie ging, wilde de
anesthesist die zaak gisteren opgehelderd zien alvorens hij de
patiënte onder narcose zou brengen. Daarop kwam de patiënte
binnen twee uur met het contante bedrag op de proppen, waar
na de operatie vandaag gewoon (en geslaagd) kon plaatsvinden.
De echtgenoot van de patiënte heeft zich bij de directie van het
Delfzicht-ziekenhuis beklaagd. Directeur-geneesheer Nederveen
meent dat de anesthesist correct heeft gehandeld.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 e
en 15.00 uur, telefoon 071-12.22.48 en u
nabezorgd.
DE KNOLLEN
UTRECHT De indus
trie- en bouwbonden van
FNV en CNV lopen zich
warm voor acties in res
pectievelijk de metaalnij
verheid en de bouw. Dis
trictsbestuurders van de
vier bonden bezoeken ge
zamenlijk bouwwerken
om de werknemers te in
formeren over de vastge
lopen cao-onderhandelin
gen in de bouw (250.000
werknemers) en de actie
bereidheid te peilen.
De industriebonden doen mee
aan de informatiecampagne
vanwege de cv-monteurs, in
stallateurs en loodgieters die
bij de bouwwerken betrokken
zijn. De Industriebond FNV
bezocht verder 23 metaalnij-
verheidbedrijven (garages en
installatiebedrijven) in de
Rijnmond en, op carnavaleske
wijze, Zuid-Limburg.
Weliswaar is voor morgen nog
een onderhandelingsronde
over de cao-metaalnijverheid
(270.000 werknemers) voor
zien, maar de verwachtingen
over een wijziging van het
standpunt van de werkgevers
zijn niet hoog gespannen. De
werkgevers in de metaalnij^,
verheid beschouwen de nullijn
als maatstaf voor de nieuwe
cao, terwijl er volgens de bon
den genoeg ruimte is voor
loonsverhogingen en maatre
gelen om de herverdeling van
arbeid voort te zetten.
De bouwbonden willen op
vrijdag U februari een lande
lijke actiedag organiseren om
de werkgevers tot andere ge
dachten te brengen. Breek
punt van de onderhandelingen
is de vormgeving van de ar
beidstijdverkorting.
De actiebereidheid bij de
werknemers in de bouw is
groot. Dat wordt mede veroor
zaakt door het gezamenlijk op
trekken van de Industrie- en
Bouwbonden. De werknemers
ervaren dat als een positieve
zaak.
Uit een opinie-onderzoek in
opdracht van de Industriebond
FNV blijkt dat een meerder
heid van de vijfhonderd on
dervraagde Nederlanders de
voorstellen van de werkgevers
onredelijk vinden. Het voeren
van acties (werkonderbrekin
gen en eventueel later stakin
gen) kan ook op de sympathie
van een meerderheid rekenen.
Vooral het voorstel van de
werkgevers om werknemers
bij ziekte twee atv- of vakan
tiedagen te laten inleveren,
wordt onredelijk gevonden
(75%).
Eén op de tien
lessen valt uit
DEN HAAG Eén op de
tien lessen in het voortge
zet onderwijs is in het sei
zoen 1987-1988 uitgeval
len. Op sommige* scholen
is zelfs een kwart of de
helft van de lessen ver
vallen. De onderwijsin
spectie meent dat hierdoor
de kleine criminaliteit
toeneemt: veel scholieren
zwerven over straat als z€
vrij hebben.
Dat blijkt uit een nog niet af;
gerond en gepubliceerd rap
port aan de hand van eer
steekproef op 250 scholen. D<
voorlopige uitkomsten bevesti
gen de stroom berichten die dt
laatste tijd vanuit de onder
wijswereld is gekomen.
De uitval van lessen word
voor een kwart veroorzaak
door ziekte van leraren. Vol
gens het Nederlands Genoot
schap van Leraren (NGL
komt dit doordat de werkbe
lasting voor leraren veel ti
hoog is. Verder worden lessei
geannuleerd voor vergaderin
gen. niet vervulde vacatures
sportdagen en excursies. Al
leraren niet zo veel hadden in
gevallen voor hun collega's
zou de lesuitval niet 9,2% maa
12,7% zijn.