Sacharov in verkiezingen
rivaal van Boris Jeltsin
lechts één bloemenkrans bereikt graf Jan Palach
Beursschandaal
steeds groter
probleem voor
Franse regering
Ook politiedossier over Belgische
oud-premier spoorloos verdwenen
It
z''n meer dan
iritse actiegroep „Charter 88" wil geschreven grondwet
ig AVONTUREN VASJ KAPITEIN ROB
AGINjS
JITENLAND
QeidócQowiant
MAANDAG 23 JANUARI 1989 PAGINA 5
•U1S
ug
nnesty bezorgd rver
oorden in Brazili;
medei',
ternatio
Rode
iyrut te
naand
SS#
:n h
het
de orgL
land te
leven
gevaar
N HAAG De internalonale
nsenrechtenorganisatie Annes-
International heeft de repring
Brazilië opgeroepen eei on-
zoek in te stellen naar dewijd-
spreide moorden op leider, van
^tttelandsgemeenschappen.
>ral in het Amazone-gibied
den landarbeiders, advooten,
ikkelingswerkers en vak-
dsmensen die de uitbuitingvan
ie boeren en de teloor[ang
het gebied aan de kaak ;tel-
bedreigd door grootgronlbe-
:rs. Het totale aantal moorien
verband hiermee is sinds 980
elopen tot ruim duizend, adus
inesty.
Hongerdood bedreigt
vluchtelingen Etiopië
MUQDISHO Bijna 400.000
Etiopische vluchtelingen in
Somalia dreigen de honger
dood te sterven, omdat een or
ganisatie van de Verenigde
Naties haar voedselzendingen
heeft stopgezet. Daartoe werd
besloten vanwege de onveilig
heid in gebied door gevechten
tussen Somalische regerings
troepen en rebellen. De kam
pen die nu vrijwel door hun
voedselvoorraden heen zijn,
worden voornamelijk bevolkt
door etnische Somaliërs en
Oromos afkomstig uit Etiopië.
Zij verlieten hun woonplaat
sen na de oorlog tussen Etiopië
en Somalia in 1978.
Rellen in Seoul
Deze Koreaanse demon
strant werd op handen ge
dragen; niet zozeer uit be
wondering maar meer als
extra „wapen" tegen de
oproerpolitie. In de Zuid-
koreaanse hoofdstad
Seoul kwam het gisteren
tot heftige rellen tussen
vijfduizend activisten, die
het aftreden eisten van de
regering van president Roh
Tae-woo en het vertrek
van Amerikaanse militairen
uit Zuidkorea, en zesdui
zend agenten van de op
roerpolitie. Bij de charges
raakten tientallen mensen
gewond en een groot aan
tal betogers werd opge
pakt. FOTO: ap
Drugswereld
Iran in paniek
TEHERAN In de Iraanse drugs
wereld is regelrechte paniek uitge
broken nadat zaterdag draconische
anti-drugswetten van kracht wer
den. De prijzen van heroïne en
opium zijn in Teheran verviervou
digd. De nieuwe wet houdt in dat
iedereen die wordt opgepakt met
dertig gram hard drugs op zak of
vijf kilo drugs smokkelt, automa
tisch de doodstraf krijgt. De afge
lopen weken zijn 75 drugssmokke
laars geëxecuteerd en meer dan
duizend mensen gearresteerd. Vol
gens de nieuwe wet kunnen ook
mensen worden opgepakt die ver
slaafden een schuilplaats bieden.
Onpioffing in
vuurwerkfabriek
eist 26 levens
PEKING Een ont
ploffing in een vuur
werkfabriek in de
zuidelijke Chinese
provincie Henan
heeft aan 26 mensen
het leven gekost.
Achttien anderen
raakten gewond ge
raakt. Het vuurwerk
zou begin februari
worden gebruikt tij
dens het Chinese
Lentefestival, waarin
het nieuwe jaar van
de maan wordt ge
vierd.
Olievondst in Peru
komt als geroepen
LIMA - De Amerikaanse oliemaat
schappij Occidental heeft in het
noordoosten van Peru een olie
vondst gedaan van naar schatting
600 miljoen vaten (van 159 liter),
anderhalve keer het volume van de
bestaande reserves van het land.
Dit garandeert de voorraden voor
vijftien jaar en zorgt ervoor dat
Peru een netto-exporteur van olie
kan worden, zo verklaarde presi
dent Alan Garcia in het weekeinde.
De vondst komt op een gelukkig
moment voor Peru. Het land kampt
met een inflatie van 1.700 procent,
een buitenlandse schuld van zestien
miljard dollar en een tekort aan ba-
sisprodukten.
nderzoek
lar verkoop
|n organen
INDEN Een zieken-
I in Londen zal de pro-
lures bij de transplanta-
Ivan organen herzien,
meer zekerheid te ver-
jgen dat alleen familie
gezinsleden kunnen
beden als levende do-
Imaatregel \plgt nadat be
id is geworien dat twee
Ikse boeren eder zo'n ze-
jduizend gilden zouden
ontvangei voor het af-
l-familielid. D? Britse rege-
stelt een cnderzoek in
r deze handel in menselij-
I organen. Hel ziekenhuis
•n dat het in goed ver
had gehindeld. Vol-
t verklarng van het
Henhuis leken de twee
ifkse donoren niet onder
druk te staai en hadden
Jrit vrije wil eéi document
lakend, waarin :ij akkoord
iet de transplantatie.
MOSKOU Nobelprijs
winnaar Andrei Sacharov
zal het in de verkiezings
strijd voor een zetel in het
parlement van de Sovjetu
nie mogelijk gaan opne
men tegen de voormalige
Moskouse partijleider Bo
ris Jeltsin en een machtig
lid van hpt Politburo. De
verkiezingen worden op
26 maart gehouden.
Sacharov werd als kandidaat
voor de hele stad Moskou aan
gewezen op een door de Her-
denkings-groep georganiseer
de bijeenkomst. De Herden-
kings-groep is opgericht ter
ere van de slachtoffers van de
terreur van Stalin. De groep is
niet officieel erkend, en heeft
daarom eigenlijk niet het recht
kandidaten voor de verkiezin
gen te benoemen. Aangeno
men wordt echter, dat de kan
didatuur van Sacharov wel
aanvaard zal worden. Partijlei
der Michail Gorbatsjov „heeft
mensen als hem nodig in het
parlement", aldus de opvatting
van de Sacharov-aanhangers.
De Herdenkingsgroep had de
bijeenkomst georganiseerd, na
dat de prestigieuze Academie
voor de Wetenschappen vorige
week Sacharovs kandidatuur
had verworpen en in plaats
daarvan een veel behoudender
kandidaat had aangewezen.
Sacharov zei „ontroerd" en
„geëerd" te zijn dat hij alsnog
is aangewezen.
Via een uiterst ingewikkelde
procedure worden op 26 maart
de 2.250 leden gekozen van het
Congres van Volksafgevaar
digden, dat uit zijn midden een
Opperste Sovjet van 420 gede
puteerden zal aanwijzen als
vervanging van het huidige,
veel te omvangrijke parle
ment. De vorming van het
nieuwe parlement is een van
de onderdelen van de hervor
mingspolitiek van partijleider
Gorbatsjov. Als Sacharov in
het parlement wordt gekozen,
zou hij ook een plaats kunnen
bemachtigen in de machtige
Opperste Sovjet.
Bij de verkiezingen zal Sacha
rov het moeten opnemen te
gen drie kandidaten, onder
wie de voorzitter van de Rus
sische Federatie en politburo-
lid Vitali Vorotnikov. Een an
dere mede-kandidaat is de eer
ste vice-voorzitter van het Co
mité voor de bouw, Boris Jelt
sin. De nog altijd populaire
Jeltsin moest eind 1987 aftre
den als partijleider van Mok-
sou, nadat hij kritiek had gele
verd op het naar zijn mening
te trage verloop van de her
vormingen. De derde kandi
daat is niet bekend.
Ondanks de mogelijkheid om
meerdere kandidaten te stel
len, is het echter niet de be
doeling dat in de Sovjetunie
echte oppositie-partijen gaan
bestaan. Aan voorstanders van
een meerpartijenstelsel in zijn
land zei Sovjetleider Gorbats
jov zaterdag: „Niemand zal de
communistische partij vervan
gen". „Ons volk heeft voor het
socialisme gekozen". „Velen
menen dat een stelsel met
meer partijen dynamiek in de
samenleving brengt", aldus
Gorbatsjov, om er direct aan
toe te voegen dat hij daar fali-
kant tegen is.
de Poo:
foto- De Tjechoslo-
pkse politie heft de af-
k jopen week ii totaal
ier dan 800 arestaties
[richt tijdens <e groot-
protestgolf inds de
Iget-invasie va 1968.
meesten zijn al weer
vrije voeten.
erdag werden te minste
i personen opgepat en ver
hoord na uit de trein te zijn
gehaald bij het dorp Vsetaty
waar zij het graf van Jan Pa
lach hadden willen bezoeken.
Student Palach stak zich twin
tig jaar geleden in brand uit
protest tegen de inval van het
Warschaupact.
De politie had de omgeving
van het plaatsje Vsetaty, 30
km ten noorden van Praag,
eergisteren hermetisch afge
sloten. De hele middag werden
het dorp en de omgeving in de
gaten gehouden vanuit een he
likopter. Aan het hek van het
kerkhof waar Palach ligt, hing
een bordje waarop stond dat
het kerkhof „om technische
redenen" niet betreden kon
worden. De straten van het
dorp lagen er verlaten bij, op
enkele tientallen in uniform
en burger geklede politieagen
ten na. Een van hen maakte
video-opnamen. Toch slaagde
Stanisiav Devaty, een lid van
Charta 77, er zaterdagochtend
in een krans over de muur
van het kerkhof te gooien na
zich gedurende de nacht schuil
te hebben gehouden in een na
bijgelegen greppel.
In Praag verhinderde een po-
litieovermacht zaterdag dat er
op het Wenceslas-plein op
nieuw demonstraties zouden
plaatsvinden. Het partijblad
Rude Pravo beschuldigde de
organisatoren van de demon
straties ervan dat zij gedreigd
Hadden vuurwapens te zullen
gebruiken tegen de politie als
zij zou ingrijpen tegen de beto
gers. Ook waren er volgens
het partijblad bommeldingen
binnengekomen bij enige
openbare gebouwen en een
warenhuis in Praag. De be
drijfsleider van het warenhuis
ontkende dat echter.
De Tsjechoslowaakse oud-par
tijleider Alexander Dubcek
heeft gezegd dat de jongeren
in zijn land nu protesteren om
dat ze dezelfde hervormingen
willen als die nu in de Sovjet
unie worden doorgevoerd. Hij
deed de uitspraak in een giste
ren geplaatst interview met
het Italiaanse communistische
dagblad L'Unita. Aan Dubceks
periode van hervormingen, die
als de „Praagse Lente" de ge
schiedenis inging, werd in au
gustus 1968 een einde ge
maakt.
mog lenen vooi
racisten
er nog;
erstel
)esturen
cbond n
Wale
e zijn, a
vechj
>te kw|
onale Sens een protest-
rs van zes blanke
isten (leden van de
iionale Beweging) in
Amerikaanse stad
I 10 leden van de Na-
yM~ lale Garde ingezet
hen te beschermen
ïn honderden woe
de omstanders
/bij raakten zeker
i gardisten gewond
werden veel stenen-
Diers gearresteerd.
Vandi foto: ap
heeft
eld bij
ewind f
katholjNDEN Een snelgroeiet-
e meniigroep Britten voert sinls
.ervatiet campagne voor een gi
jn de «Teven grondwet om verdt-
iraan ofaantasting van de burgeR
iemen,hten door de Conservatie
j tegen te gaan.
Britten hebben zichzelf d»
liet jvocerende naam „Chartei
gegeven, een stille verwij-
laakl
zing naar de Tsjechoslowaakse
mensenrechtenorganisatie
„Charta 77". Gisteren plaatste
Charter 88 een twee pagina's
grote advertentie in „The Ob
server" met de namen van
duizend .aanhangers. Toen de
groep in december begon, wa
ren het er nog geen tweehon
derd. Initiatiefnemers van
Charter 88 zijn intellectuelen
en academici die vinden dat
ook in Groot-Brittanniè de po
litieke burgerrechten in een
wet moeten worden vastge
legd.
Het rechtssysteem in Groot-
Brittannië is niet verankerd in
een grondwet, maar berust op
drie bronnen, waarvan de de
creten (de eerste was de Mag
na Charta uit 1215) de belang
rijkste zijn. Verder wordt alles
wat de jurisprudentie beslist
verheven tot recht.
De ondertekenaars van Char
ter 88 zijn van mening dat het
Thatcher-regime de politieke
vrijheden heeft uitgehold door
het overheidsapparaat zijn
conservatieve waarden op te
Een grondwet moet volgens Pinter.
Charter 88 garanties bieden
voor de mensenrechten en po
litieke vrijheden in Groot-
Brittannië om zo niet langer
afhankelijk te zijn van de wil
lekeurige decreten van West
minster en Whitehall. Beken
de mensen die Charter 88
steunen zijn de acteur John
Cleese en de schrijver Harold
Zwaar verlies
voor partij
van Gandhi
MADRAS De Congres-
I-partij van premier Rajiv
Gandhi van India heeft
een verpletterende neder
laag geleden bij verkiezin
gen in de deelstaat Tamil
Nadu.
De Dravida Munnetra Kaz-
hagam (DMK) behaalde de
absolute meerderheid. Van
ochtend vroeg was van 219
van de 234 zetels in het par
lement de uitslag bekend.
Daarvan gingen 139 zetels
naar de DMK. De Congres-I-
partij kreeg er slechts 24 en
lag daarmee op de derde
plaats, achter de regionale
partij onder leiding van oud
filmster Jayalalitha Jayaram,
die beslag legde op 27 zetels.
DMK-leider Muthuvel Karu-
nanidhi zag in de uitslag een
uitspraak van het volk tegen
het optreden van de premier,
zijn redevoeringen in Tamil
Nadu en zijn pogingen de ge
voelens van de Draviden
(Tamils) te onderdrukken.
De uitslag van de verkiezin
gen zal binnen de partij van
Gandhi de stemmen doen
verstommen die pleiten voor
algemene verkiezingen op
korte termijn, zo menen
waarnemers.
Er moeten dit jaar in heel
India verkiezingen worden
gehouden omdat de ambtspe
riode van de regering in de
cember afloopt.
President Francois Mitterrand van Frankrijk (rechts) en de In op
spraak geraakte zakenman Roger-Patrice Pelat zijn heel goede
vrienden. AO
(Van onze correspondent Bob van Huët)
PARIJS De Franse pre
sident Mitterrand is in een
delicate positie gekomen
door de dubieuze effec
tenhandel van één van
zijn beste vrienden, de za
kenman Roger-Patrice
Pelat. Volgens Le Monde
zou deze in het beur-
schandaal „Pechiney" met
voorkennis vijf keer zo
veel aandelen Triangle
Industries hebben gekocht
als aanvankelijk werd toe
gegeven; Pelat zou daar
aan een kleine vier mil
joen gulden hebben over
gehouden.
Mitterrand zou na zijn terug
keer van een staatsbezoek aan
Bulgarije hierover zijn geïn
formeerd. De zaak-Pechiney
dreigt de socialistische rege
ring in steeds grotere proble
men te brengen. Vrijdag moest
een naaste medewerker van
minister Bérégovoy (econo
mie) zijn ontslag nemen na
aanhoudende geruchten over
het laten uitlekken van ver
trouwelijke gegeven. Die had
den betrekking op de recente
overname van het Amerikaan
se verpakkingsbedrijf Ameri
can National Can (ANC) door
het Franse staatsconcern Pe
chiney, dat daarvoor vrijwel
alle aandelen Triangle op
kocht. Vlak voor de bekend
making van het akkoord de
den te goed ingelichte zaken
lieden fenomenale zaken op de
Newyorkse effectenbeurs door
Triangle aandelen nog voor 10
dollar per stuk te kopen, ter
wijl Pechiney ze vijf dagen la
ter voor 56 dollar zou overne
men. Roger-Patrice Pelat, vol
gens Le Monde „een van de
weinigen die Francois Mitter
rand tutoyeren", zou zo op de
valreep 50.000 aandelen heb
ben gekocht. Eerder hadden
Libanese financiers al van het
uitlekken van vertrouwelijke
gegevens geprofiteerd en min
stens 80.000 aandelen Triangle
Zoon
Onduidelijk is of de 70-jarige
Pelat zijn aandelen zelf heeft
gekocht of zijn zoon, wiens
voornaam eveneens Roger-Pa-
trice luidt. Op het Elysée, het
presidentiële paleis, wilde men
de nieuwe onthullingen „be
vestigen noch tegenspreken".
De gebruikelijke wandelingen
door Parijs van Mitterrand en
Pelat hebben sinds het begin
van de affaire niet meer
plaatsgehad. Naar verluidt zou
Mitterrand zeer zijn aangegre
pen door de affaire. In de oor
log ontsnapte hij samen met
Pelat, die te boek staat als een
echte avonturier, uit een Duits
kamp. Beide mannen speelden
een belangrijke rol in het
Franse verzet.
Terwijl de extreme Jean-Ma
rie le Pen het aftreden van de
president eist en beschaafd
rechts de zaak wil uitspelen
met het oog op de naderende
gemeenteraadsverkiezingen,
trachtte een van de weinig
aanspreekbare socialisten de
zaak te sussen met de medede
ling dat de president nooit zou
kunnen worden aangekeken
op eventueel geknoei van een
vriend, hoe goed ook.
Kapitein Rob in China
k, ook
^ontrol
gaan.
I) Bij een poging bij te draaienscheurt de stormfok aan flar-
i. Rob gooit een anker uit aan e zwaarste manillatros, die hij
i boord heeft. Hij houdt torn on de beting als het anker pakt.
Vrijheid" zwaait om en als R(b een tweede anker aan een
ting heeft uitgebracht, gaat hij aar binnen om een SOS uit te
jden. want zo vlak voor een koaalrif is zijn toestand wel ui-
st gevaarlijk! Tien minuten langzendt hij het noodsignaal uit
wanneer hij op ontvangst overcïiakelt, hoort hij vrijwel on
middellijk keiharde morsetekens van een schip, dat dus blijkbaar
dicht in de buurt moet zijn. „Hier motorjacht Pandora!" ontcijfert
hij; „geef uw positie, Vrijheid!" Rob seint terug, dat zijn vermoe
delijke positie is ten Westen van het eilandje Nonimai in de Gil-
bertsgroep. „Wij zijn op geen tien mijl afstand," wordt er terug
geseind; „met deze windkracht kunnen we echter onze rede niet
verlaten. Probeer het te houden; wij komen zo snel mogelijk."
JUSTITIE VREEST VOOR LEVEN VANDEN BOEYNANTS
(Van onze correspondent
Frans Boogaard)
BRUSSEL Een dossier met
belangrijke informatie over
contacten tussen de ontvoerde
Belgische oud-premier Paul
Vanden Boeynants en twee van
zware misdaden verdachte oud
rijkswachters is spoorloos ver
dwenen uit de archieven van
het Bestuur voor Criminele In
formatie, een voormalige op
sporingsdienst. Maar volgens
minister Wathelet van justitie is
een verband met de ontvoering
van de oud-premier, nu ruim
acht dagen geleden, nog ondui
delijk. De twee oud-rijkswach
ters, Madani Bouhouche en Ro
bert Beyer, hebben beiden deel
uitgemaakt van de Bijzondere
Opsporings Brigade. Na hun
ontslag begonnen ze een privé-
detectivebureau. Vorig jaar
werden hun namen in verband
gebracht met de moord op een
topman van de wapenfabriek
FN, Juan Mendez, en met de
nooit opgehelderde aanslagen
die de Bende van Nijvel in '84
en '85 op een reeks supermark
ten uitvoerde en die totaal 28
doden eisten. Geruchten over
contacten tussen dit tweetal en
de oud-premier kwamen vorig
jaar al in de publiciteit, toen po
litieke tegenstanders van de
ontvoerde oud-premier daar
mee zijn kansen op het burge
meesterschap van Brussel wil
den torpederen. Vanden Boey
nants gaf bij die gelegenheid
toe dat Beyer en Bouhouche
hem hadden aangeboden, in
ruil voor een flinke som geld,
het justitieel dossier over zijn
belastingfraude te laten ver
dwijnen. VdB ging op dat aan
bod niet in. Hij werd in juni '86
voor de bewuste fraude tot drie
jaar voorwaardelijke celstraf en
een forse geldboete veroor
deeld. Procureur des konings
Rutten heeft gisteren bevestigd
dat politie en justitie in België
ruirrt acht dagen na zijn ontvoe
ring nog steeds geen enkel
spoor hebben van de oud-pre
mier. Een oproep aan de ver
moedelijke ontvoerders, de So
cialistische Revolutionaire Bri
gade, bleef tot nu toe zonder re
sultaat. Ook zoekacties in het
Kanaal Brussel/Charleroi naar
de auto waarmee de ontvoer
ders zich uit de voeten hebben
gemaakt, leverden niets op.
Justitie, aldus Rutten, houdt er
om meerdere redenen, waaron
der het stilzwijgen van de ont
voerders, steeds ernstiger reke
ning mee dat de 69-jarige oud
politicus inmiddels niet meer in
leven is.
