Wat je slaaphouding zegt
over je persoonlijkheid
Zwart loopt voorop
Ukkie
Nekkramp
BOLDERKAR
erksei
UIT THUIS
&24dóc6oU*OTlt
MAANDAG 23 JANUARI 1989 PAGIN.
dit in het kleine
zijden tasje, alleen
geschikt voor wat
wisselgeld,. de
huissleutel en een
zakdoekje? Maar
er is een oplos
sing: Wink'y-
Mono eyeshadow
in negen kleuren
en kleiner dan
een half lucifer
doosje. Het is een
zachte, fijne poe
der, waarin met
aminozuren ge
dekte pigmenten
zijn verwerkt. De
kleuren zijn
Egypt, USA, Ita
ly, Marocco, Por
tugal, Greece,
France, England
en Austria. In
makkelijk schuif
doosje 19,50 (2
gram).
Eeuwen lang heb
ben schoenen bij
gedragen aan de
uiterlijke status
van de mens. In
de Middeleeuwen
bestonden er zelfs
strenge voor
schriften over de
lengte van de
schoenpunten (de
zogenaamde pou-
laines). Hoe hoger
iemand in rang
was hoe langer de
punten mochten
zijn. Vorstinnen
moesten de lange
voorschoenen
zelfs aan de be
nen vastbinden'
om er geen doods
mak over te ma
ken.
Ook voor hakken
bestonden er (in
een latere perio
de) bepaalde re
gels, waarvan
niet mocht wor
den afgeweken
wilde men „erbij
horen". Neder
landers gebruiken
tegenwoordig ge
middeld vier paar
schoenen per jaar.
Dit getal is niet
om over naar huis
te schrijven, maar
de aandacht
neemt toe, zo roe
pen de statistici,
en laten we hen
maar geloven. Dit
voorjaar, zo meldt
„het fluister-
spook", zal zwart
voorop lopen. Tot
in de warmste
maanden van het
jaar zal dit een
volop geaccep
teerde tint zijn.
Voor dames
wordt zwart in
kleding en schoe
nen vaak gecom
bineerd met wit
en voor de jeugd
met neonkleuren.
De» nummers
twee op de kleu-
renranglijst voor
schoenen zijn
bruin en naturel.
Marine komt te
rug, zeker in
klassieke model
len. Daarnaast is
er een scala van
oosterse felheid
als fuchsia en lila
in nubuck (licht
geschuurd leer).
Varianten zijn
strikken en vro
lijke afbiezingen
om de wat donke
re tinten op tè
fleuren. Nieuw
zijn ook de hoog-
frontlijnen, zoals
een hoog op de
wreef doorlopen
de „tong". De
hakken variëren
van queenie tot
banaan en de
boeghak, terwijl
luxe pumps leven
naast eenvoudig
gestyleerd schoei
sel. Want plat
geeft gemak.
TINY FRANCIS
Schoenen in opgewekte India-kleuren. De „tong" loopt door
op de wreef. Ludiek zijn leren strikken en suède met zwierige
„finishing touch". De prijzen op de foto variëren van circa
42,- tot 89.- (C A).
Gympen in bonte zestiger jaren patchwork prints of met
druks van stripfiguren zijn populair bij de jeugd. Prijzen van
10.- tot 30.- (C A).
Hooggesloten schoenen en fietsschoentjes (met veter) voor
de jeugd. Sommige modellen zijn gepaspoleerd (afgebiesd)
in vrolijke kleuren. Knoopgarneringen haken in op surf-out-
fits. Prijzen variëren tussen 39.- en 45,- (C A).
FOTO'S: PR
Het blijft tobben
met de oog make
up in de avond-
tas. Januari is de
maand van uit
gaan. Na de
nieu wjaarsrecep-
ties en -bijeen
komsten zit de
gang om je te ver
pozen er zo in, dat
mensen er
vooral omdat de
avonden zo lang
zijn - toe komen
eens naar een
schouwburg of
een bioscoop te
gaan. Je wilt de
donkere dagen
wat opvrolijken.
Men kleedt zich
weer voor dit
soort vertier en
de avondtas is
deel van de uit
rusting. Meestal is
die klein van stuk
en meteen vol.
Voordat je de
deur uitgaat zit
het snor met de
make-up, maar in
de loop van de
avond (of in de
pauzemoet er
weer wat gestuca-
doord worden aan
het gezicht. Nu
willen doosjes
met eye-shadow
wel eens flink
van formaat zijn
en waar stop je
Qe koninklijke houding: „koninklijke" slapers hebben een grote dosis vertrouwen in zichzelf en de toekomst.
Opgekruld als een kat,
languit op de rug of in
tens verstrengeld met de
ander: mensen slapen in
allerlei houdingen. En
die houdingen zeggen
iets, over onze persoon
lijkheid, zo ontdekte de
Amerikaanse psychothe
rapeut dr. Samuel Dun-
kell, die hierover enkele
interessante publicaties
liet verschijnen.
Het idee om de slaaphoudin
gen nader te onderzoeken
kwam bij Dunkell op toen hij
in zijn praktijk geconfron
teerd werd met een jongeda
me, die erover klaagde dat ze
zo moeilijk relaties mét man
nen kon aangaan: Terloops
kwam ter sprake dat ze 's
nachts, met uitgestrekte ar
men en benen in bed lag, en
meestal nog diagonaal ook.
Eventuele parthers werden
op die manier het bed uitge
werkt, en de vrouw .beheers
te' haar hele slaapplaats.
Dunkell ontdekte vervolgens
dat ze niét alleen in bed veel
ruimte innam, maar ook in
haar relaties: ze was erg do
minant en speelde graag de
baas.
De psychotherapeut ging op
onderzoek uit en kwam vier
.favoriete' slaaphoudingèn te
gen:
Foetus-houding
De foetus-houding: op de
zij, helemaal ineen gestren
geld, met opgetrokken knie
ën. We liggen helemaal .op
gevouwen', waarbij het ge
zicht ,en: de buik" zijn afge
schermd. Wie zo in oèd ligt,
is volgens Dunkell iemand
die nog niet helemaal tot ont
plooiing gekomen is hij
staat als het ware op .open
springen'. Mensen die meest
al in;: deze houding slapen
neigen ertoe zich vast te
klampen aan relaties die-vei
ligheid in het leven garande
ren.
De semi-foetale houding.
Deze komt het vaakst voor;
ongeveer 75 procent van de
mensen slaapt zo. In deze
houding ligt men op de zij,
met opgetrokken knieën, de
armen gebogen naast 1 het
hoofd, of de handen tussen
de dijén. Een praktische en
comfortabele houding die een
grpté bewegingsvrijheid ga
randeert, zodat je niet vaak
van positie hoeft te. verande
ren. Mensen die zo slapen
zijn doorgaans vrij evenwich
tig, passen zich goed aan aan
hun omgeving, zijn zelfstan-
De slaaphouding verraadt iemands persoonlijkheid.
dig, kunnen goed alleen zijn
en wisselen nogal eens van
partner.
De koninklijke houding.
Hierbij ligt men op de rug, de
benen gestrekt en iets ge
spreid, de armen langs het li
chaam. Wie za slaapt stond
als kind waarschijnlijk vaak
in het middelpunt van de be
langstelling. Deze mensen
hebben een grote dosis ver
trouwen in zichzelf en de
toekomst. Het zijn sterke per
soonlijkheden die niet alleen
makkelijk geven, maar ook
De vooroverliggende hou
ding: op de buik, de armen
meestal boven het hoofd, de
.benen languit gestrekt. Die
houding betekent dat de per
soon graag in contact wil blij
ven met de directe omgeving,
en meester blijft over de situ
atie. Het zijn punctuele, kies
keurige mensen, altijd stipt
op tijd, en ze houden van
orde en regelmaat.
Sfinks-positie
Naast deze vier meest voor
komende houdingen zijn er
ook nog:
FOTO: PERS UNIE
De sfinks-positie: ineengedo
ken op de knieën, met gebo
gen rug. Kleine kinderen sla
pen vaak zo, maar volwasse
nen die deze houding kiezen
geven te kennen dat ze zo
snel mogelijk terug willen
naar de wereld van overdag.
Niet zo verwonderlijk dat
juist deze mensen erover kla
gen dat ze 's nachts geen oog
dicht doen.
De militaire houding: op de
rug, de armen strak langs het
lichaam, met het hoofd zo
ver mogelijk naar achteren.
Dergelijke slapers zijn in het
dagelijks leven energiek en
correct, en geven zich niet
snel gewonnen.
De mummiehouding is een
van de meest vreemdsoortige
slaaphoudingen. Hierbij trekt
de slaper het beddegoed ste
vig om het lichaam heen, en
houdt ook het hoofd bedekt.
Zo'n slaper neigt ertoe zich
ook in het dagelijks leven te
.verstoppen' voor andere
mensen en verantwoordelijk
heden. Vaak staan er 's
nachts een aantal vertrouwde
voorwerpen in de omgeving
van het bed: een glaasje wa
ter of een pakje sigaretten
bijvoorbeeld.
Op deze houdingen zijn talrij
ke variaties mogelijk. Wie
bijvoorbeeld met één been uit
bed slaapt, geeftte kennen
graag een ontsnappingsmoge
lijkheid te houden, en zich
niet graag te binden. Mensen
die met gekruiste enkels sla
pen zijn doorgaans gereser
veerd, en kunnen maar
moeilijk initiatieven ont-
plooiien.
Comfortabel
Overigens: de meest comfor
tabele slaaphouding komt
maar heel weinig voor. Voor
over in bed, half op de zij,
met één arm boven het
hoofd, en het been aan die
zelfde kant een beetje opge
trokken. Veel vrouwen .ont
dekken' deze houding als ze
in verwachting zijn, en om
dat ze zo comfortabel is blij
ven ze ook daarna in die
houding slapen. Mensen die
van nature al zo slapen zijn
doorgaans ongecompliceerde
types: ze maken graag plan
nen, maar als die niet uitko
men hebben ze daar snel
vrede mee.
Ieder moet voor zich uitma
ken hoeveel waarde er ge
hecht moet worden aan Dun-
kell's theorieën. Maar op
zichzelf is het aardig om eens
na te gaan in hoeverre uw
slaaphouding overeenkomt
met uw karakter.
ANGELIQUE KUNST
Vorige week dinsdag zette het
ANP een bericht op de telex waar
nogal wat op was af te dingen. De
hoofdinspecteur voor infectieziek
ten waarschuwde alle huisartsen,
basisartsen en GG en GD's voor
een „lichte epidemie" van hersen
vliesontsteking ofwel nekkramp.
Dat klopte. Maar dat dezelfde in
specteur bij al die artsen een brief
in de bus had gestopt, was nou
weer niet waar. Er waren regio's
waar zelfs dagen later niet één
dokter een brief had mogen ont
vangen.
En dan zou de oorzaak van de nek
kramp de „meningococ sepsis" bac
terie zijn. Bijna goed. De bacterie
heet meningokok (of in deftig La
tijn: meningococcus), en de dodelij
ke bloedvergiftiging die het kan
veroorzaken, dat is nou een „me-
ningokokken sepsis". Enkele dagen
later meldde het ANP dat in het
nieuwe jaar al zes mensen zijn
overleden aan nekkramp en 42
ziek zijn, en -weer was de boosdoe
ner de „meningococ sepsis" bacte
rie. Tijd dus voor een goedgelij-
kend portret van de meningokok.
Hersenvliesontsteking kun je op
wel vijftig manieren krijgen, want
zoveel verschillende ziektekiemen
zijn er die deze ziekte kunnen ver
oorzaken. Die zijn Weer te verdelen
in twee grote groepen: de virussen
en de bacteriën. De virussen, een
veertigtal, zijn bijna niet gevaarlijk
en verlaten op een gegeven mo
ment vanzelf het lichaam zonder
schade aan de hersenen achter te
laten Koningin Beatrix werd nog
niet zo lang geleden door een der
gelijk virus overvallen en plaats
vervanger Willem Alexander had
nog geen twee lintjes doorgeknipt,
of ze was alweer op de been.
Gevaarlijker, veel gevaarlijker is
de hersenvliesontsteking veroor
zaakt door bacteriën als de strepto-
kok, de pneumokok, de Hemofilus
influenzae, en uiteraard de menin
gokok. De hersenvliesontsteking
die het viertal veroorzaakt, is niet
van elkaar te onderscheiden. Toch
neemt de meningokok een aparte
plaats in. Hij treedt anders dan de
anderen graag in epidemieën op,
zoals nu. Bovendien veroorzaakt hij
naast de hersenvliesontsteking een
ziektebeeld dat mogelijkerwijs nog
gevaarlijker is, de meningokokken
sepsis, ofwel bloedvergiftiging.
Van deze in 1887 ontdekte bacterie
vallen. Verder is er nekkramp, een
dermate opvallend symptoom dat
het een andere naam voor deze
ziekte is geworden. Het naar voren
bewegen van het hoofd doet, omdat
je .dan aan het uiterst gevoelige
hersenvlies trekt, zo'n pijn dat de
patiënt zijn hoofd krampachtig
naar achteren gebogen houdt: nek
kramp dus. De dokter maakt dank
baar gebruik van dit verschijnsel
bij de diagnose.
Abrupt
Een tweede, minder bekend ziekte
beeld zijn de verschijnselen die het
gevolg zijn van de aanwezigheid
van de meningokokken in het
bloed. Bij 30 tot 35 procent is dit
het enige, maar toch geduchte te
ken van ziekte, Het begin kan ab
rupt zijn, maar ook voorafgegaan
worden door een griepachtige toe
stand, die snel uit de hand loopt.
De patiënt heeft hoge koorts, een
snelle pols en ademt ook snel. Ver
der is hij buiten alle proporties
moe. Dan ontstaan er kleine rode
vlekjes, puntbloedinkjes, vooral on
der de oksels, in de flanken, aan de
polsen en enkels, maar niet onder
de nagels. Dit is het teken om met
gezwinde spoed de dokter te bellen.
Hoe meer vlekjes, en hoe groter ze
worden (soms hele plakkaten) hoe
meer dat wijst op een ernstige
bloedvergiftiging ofwel sepsis, en
hoe dichter men tegen het syn
droom van Waterhouse Friderich-
sen aanzit: een totale ineenstorting
van de bloedcirculatie, shock dus,
die via een coma onherroepelijk
overgaat in de dood. Trouwens,
beide ziektebeelden waren vroeger
bijna altijd dodelijk. Tegenwoordig
kan men met een intensieve anti-
bioticakuur (zoals penicilline) in de
meeste gevallen het getij keren.
Van deze ziekte maken we dus nu
een epidemie mee. Nu moet u niet
denken dat net als bij griep hon
derdduizenden mensen hersen
vliesontsteking zullen krijgen. Inte
gendeel. Mtn heeft afgesproken dat
er een epidemie heerst als zo'n 5,5
tot 6 gevallen voorkomen per
100.000 inwoners, dat is voor Ne
derland 800 tot 900 gevallen. Dat is
niet veel, maar de ziekte is buiten
gewoon gevaarlijk. De dikke Harri
son, een polsdik leerboek daarover:
„De capaciteit van de meningokok
om een volmaakt gezond iemand in
enkele uren naar zijn grat te sle
pen, blijft een van de indrukwek
kendste eigenschappen van deze
ziekte".
ionke
jn vol
ilieke
Go
efdadij
lar ho
door Joke Forceville-Van Rossun [at
3 iterieu
Ik denk aan de uren uit\ ltwier
kinder1 ,t noc
met vriendjes in de cfc//heerl
doorgebraden
Adriaan Morriën
Jn mijn kinderjaren hel
hem nooit gekend: de boh [jpii
kar. Mijn eigen gezin r
nog maar iong, toen hij r»Q
het toneel verscheen,
oüdste zoon werd vier [na]
met oma samen gaven
hem een bolderkar cadf 0112
Nou ja, helemaal een boh
kar was het niet. Want IL.VE
deren is, Volgens Van D
het: zich rommelend vb\ in2tes
bewegen van een legé l
renkar. Onze bolderwa f ajo
had luchtbanden en liep ote -
een trein. a cscen
Een oud filmpje herini esenti
nog aan die verjaardag: cf$ ^erk
rige, zijn tweeënhalf jaar} or den
ger broertje en een stoet i ederk
vriendjes en vriendinne ill O
voor het feest. In de gi ifta, S
tuin van ons toenmalig h illroo:
een vermakelijke, leveni (grid
vertoning. Om beu? ijk,
mochten ze een ritje makIrn E
een buitelende troep enth uzika
siastelingeh er achtera'slor&
Die kar is gedurende velétkest
ren zijn dienst in ons gè
blijven bewijzen. Vooral
zusje dat beperkt was in h I
loopfunctie, maakte het 'xjl
bruik ervan optimaal. Als jlve
kar met veel moeite in euwe
achterbak van de auto iekker
gemanoeuvreerd, konden dezi
onze beperkingen als gezh akant
boven komen. Want bos ng va:
en duinen zijn zeer toeg, levisi
kei ijk /ontvankelijk voor l één
derwagens. ARA
Bolderwagens en -kari
roepen associaties op i e pos
kleine kinderen. De na ikant
van het medisch dagverï et hoi
dat momenteel zo in de Innen
langstelling staat, de Boltknciie
kar, doet dat óók. Ieder
denkt meteen aan kleuti
En hoewel het vast nooit\
bedoeling kan zijn gew\
bij de oorspronkelijke kt
van die naam, kunnen
constateren dat die om
dan één reden een juisi
gebleken.
We bolderen er met zijn\
len lustig overheen. Pei
televisie doen voor ell
niet onder in vermeit
van feiten, waarht
(waarschijnlijk allemaal
ve waarheden) vermoedt
Ik ben geen deskundige
deze materie en het is vei
van mij, me een oordeel a
te matigen over de vraag
er al dan niet incest is
pleegd met de kinderen
daar worden verzorgd,
eventueel door wie dan.
In de berichtgeving woi
daar vaak heel stellig o\
gesproken. Vakmensen/pi m
chologen vliegen elkaar
de haren over de omstred Kert
poppenmethodes om ond ygp
zoek bij kleuters te do
plaatsvindentegenstrijd py
meningen worden gever
leerd omtrent de houd
van sommige (de meest
ouders; vragen van de vt
zorgenden in het medis
kinderdagverblijf komen a
bod... dat alles maakt dat
maar wat bolderen door i
privébestaan van kleuters
hun ouders.
Incest is zo langzamerhai
het modewoord waarmee i
a la minute de op sensa
beluste gemoederen opzwjg_»5 y
pen. Een zielige, maar o
kwetsende vertoning als
leen al bij de minste of
ringste vermoedens dat
afkeurenswaardige ding
gebeuren, hoog van de tor 110
wordt geblazen. Is niet n
'altijd een gulden regel v
juiste rechtspleging dat
de onschuld van een m^3Q
wordt vastgehouden, tof do'
het tegendeel met bewijz
wordt duidelijk gemaal
Moet de journalistiek zi
voortdurend als een hye
werpen op mogelijke prooi &-2C F
voor sensatie? We hadden
een affaire in Oude Peke
Zijn de ouders daar tot n
gekomen? Misschien. We hD-30 C
ren er niet meer van. Ma
hun kinderen, zullen die m
voor jaren getekend blijve
Weet je nog, één van die
Oude Pekela....
Een bolderkar kan tot
onze dagen gezonde ontspai
ning bieden... Maar door h
privéleven van gezinnt 1.2b k
heenbolderen past niet
een beschaafde samenlevin,2
a 1.25 U
zijn er zes stammen: A, B, C zijn de
voornaamste, en dan heb je nog
X,Y en Z. Op dit moment heersen
vooral de B en C stam, wat een
beetje vreemd is, want vooral de A
stam heeft de naam om in epide
mieën flink uit, te pakken. De bac
terie huist in de keel-neus holte
meestal zonder.dat je er ziek van
wordt. Zelfsals er helemaal geen
nekkramp voorkomt is zo'n 2 tot 15
procent van de mensen in het bezit
van de meningokok, en bij epide
mieën kan dat oplopen tot zo'n 40
procent. Dat zijn de dragers en
waarschijnlijk zijn zij het die deze
ziekte in uitgehoeste druppeltjes
verspreiden. Vandaar dat de ziekte
vooral in de winter voorkomt,
wanneer mensen dicht op elkaar
zitten gepakt, en verder vooral bij
hele jonge kinderen, maar ook bij
jong volwassenen.
De - meeste mensen worden er niet
ziek van, alleen een enkeling wel.
En dan heel erg. Waarom bij die
ene de bacterie verder komt dan de
neus-keelholte weet men niet pre
cies, misschien door oververmoeid
heid of omdat een andere ziekte de
weerstand al had verlaagd. Na
soms een wat griepachtige periode
verspreidt het virus zich vervol
gens via het bloed en dan kunnen
er twee aparte ziektebeelden ont
staan (of een combinatie ervan).
Het bekendste ziektebeeld treedt
op wanneer het met het bloed mee
reizende virus op een gegeven mo
ment de hersenvliezen bereikt, en
daar een hersenvliesontsteking
veroorzaakt. (Daar dankt de me
ningokok zijn naam aan, want me
ningen is het Griekse woord voor
hersenvlies.) Dit is een dramatisch
ziektebeeld met hoge koorts, koude
rillingen en vreselijke hoofdpijn,
braken, verwardheid, ijlen en toe-
