De overgang als ziekte
Wijkverpleegster rots in laatste branding
PvdA zoekt weg uit armoedeproblemen^
Betere hulpmiddelen
voor gehandicapten
MEER MENSEN WILLEN THUIS STERYEN
BINNENLAND
Ceidac (Botnant
VRIJDAG 20 JANUARI
ITE
Minder bvb op
schone auto
DEN HAAG De Tweede
Kamer heeft gisteren haar fiat
gegeven aan de fiscale maatre
gelen die de aanschaf van een
schone auto moeten verge
makkelijken. Kopers van een
auto met katalysator hoeven
vanaf 1 februari minder bij
zondere verbruiksbelasting te
betalen. Al naar gelang de cy-
linderinhoud en de mate
waarin de aiito „schoon" is,
bedraagt deze „subsidie" 850 of
1700 gulden. De Europese
commissie wil de Nederlandse
wetgeving straks voorleggen
aan het Europese Hof van jus
titie.
Ferdi E. verbiedt
gebruik foto
AMSTERDAM Ferdi E., de ontvoerder
en moordenaar van Gerrit Jan Heijn, geeft
geen toestemming voor publicatie van de
winnende Zilveren-Camerafoto waarop hij
staat afgebeeld. Hij heeft dit via zijn advo
caat C. Sanders laten weten. Op de foto is
E. te zien tijdens de reconstructie van de
ontvoering in Bloemendaal. Hoewel het
hier om de foto ging waar volgens de jury
„heel Nederland destijds op zat te wachten"
wilde de Stichting de Zilveren Camera de
winnende foto niet openbaar maken omdat
Ferdi E. zich er op privacy-gronden tegen
zou kunnen verzetten. De foto werd overi
gens wel verspreid door het persbureau
ANP direct nadat ze was gemaakt.
Kamerleden moeten
op gang roken
DEN HAAG Rokende leden van de Tweede
Kamer worden vanaf 4 april, na het Paasreces,
beperkt in het bedrijven van hun „hobby". Het
presidium van de Kamer heeft een rookverbod
afgekondigd voor alle vergaderingen. Wel
kunnen voorzitters van de vergaderingen
rookpauzes inlassen. Maar wie dan wil roken
moet de gang opzoeken. Dat geldt ook voor
ambtenaren, pers. bezoekers en uiteraard be
windslieden. De anti-rookmaatregel behelst
verder kantoor- en werkruimten van de dien
sten van de Kamer, tenzij degenen die er hun
dagelijkse stek hebben unaniem besluiten dat
het wel mag. Wie een sigaret, sigaar of pijp wil
opsteken moet elke keer nagaan of niemand
bezwaar heeft.
Drugstoeristen blijven
komen naar Amsterdam
AMSTERDAM Het ontmoedigingsbeleid van de ge
meente Amsterdam ten aanzien van drugstoeristen
werpt nog weinig vruchten af. De stroom druggebrui
kers van buiten blijkt niet af te nemen. Dat maakte de
GG en GD in de hoofdstad gisteren bekend. Uit on
derzoek blijkt dat de eerder geconstateerde „positieve"
ontwikkelingen ten aanzien van het drugsgebruik zich
voortzetten. Het aantal cliënten blijft relatief constant,
de gemiddelde leeftijd van de verslaafden blijft stijgen,
terwijl de dalende lijn van het aantal jonge cliënten
zich voortzet. Ook is er sprake van een vrij laag aantal
dodelijke overdoseringen onder druggebruikers van
Nederlandse orgine en een stijgend aantal druggebrui
kers dat gebruik maakt van voorzieningen die gericht
zijn op afkicken.
Nederland gebruikte
in 1988 meer water
RIJSWIJK Nederland heeft vo-
rig jaar 1.209 miljoen kubieke me
ter water verbruikt. Dat is 1,8 pro
cent meer dan in 1987. Volgens de
vereniging van exploitanten van
waterleidingbedrijven in Neder
land nam vorig jaar alleen het ge
bruik in de provincie Groningen af
(4,2 procent). Daar zijn als laatste
provincie kort geleden watermeters
geplaatst. De permanente stijging
van het watergebruik wordt vooral
toegeschreven aan het nog steeds
voortgaande watergebruik voor hy
giëne en aan de groei van de bevol
king.
Hessing nieuwi
korpschef
Rotterdam
'ere:
isda
iKOU
jetunie
ien pr
ROTTERDAM Hoofde herv
missaris R.H. Hessing (4( jjleider
met ingang van 10 april r ,J~
noemd tot korpschef van di #o|
meentepolitie in Rotterdam t
volgt J.C. van Dorp op dit
gelopen najaar vertrok n
er problemen waren ger
over zijn functioneren. Hej
is sinds 1982 korpschef in E
hoven. Daarvoor was hij ki
chef in Oss. In beide si
kreeg hij te maken met ii
pende interne organisatie-
anderingen.
derr
•gens
opge
im
eigen
oegem
aanv
HORMOON-PLEISTER IN PLAATS VAN PIL
AMSTERDAM Het be-
handelen van vrouwen
die problemen hebben
met ae overgang gebeurt
in toenemende mate met
medicijnen. Al enkele ja
ren worden hormoonpre
paraten voorgeschreven
om zaken als opvliegers,
neerslachtigheid, inconti
nentie, slaapstoornissen,
pijn bij het vrijen en ang
sten tegen te gaan.
De laatste tijd schrijven artsen
hormoonpreparaten echter
ook voor omdat ze menen dat
daarmee ontkalking van het
bot (osteoporose) wordt voor
komen. Er bestaat namelijk
verband tussen ontkalking
van het bot en een tekort aan
het vrouwelijke hormoon
oestrogeen, dat vanaf onge
veer het veertigste jaar in af
nemende mate wordt geprodu
ceerd door de eierstokken.
Het resultaat is dat de farma
ceutische industrie in 1986 in
Nederland voor ruim 94 mil
joen gulden aan hormoonpre
paraten verkocht, liefst twaalf
miljoen meer dan het jaar
daarvoor. Steeds meer artsen
(en patiënten) zijn dus gaan
feloven in de werking van
ormoonpreparaten tegen de
overgang, hoewel er nog wei
nig tastbare bewijzen zijn dat
ze ook echt helpen.
Volgens onderzoeken in de
Zweedse steden Malmö en
Stockholm zou liefst veertig
procent van de mensen boven,
de 65 jaar.een heup breken
door gebrek aan goed, dicht
bot. Hoogleraar endicronologie
J. Netelenbosch aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam is
daar niet zo van onder de in
druk. Al is hij, na jaren fel te
genstander te zijn geweest, in
middels wel tot de slotsom ge
komen dat oestrogeen in som
mige gevallen helpt tegen ont
kalking van het bot. Maar hij
wil toch eerst echt harde be
wijzen zien, ook over het uit
blijven van bijwerkingen. Ne
telenbosch, die zelf proeven
neemt met het toedienen van
calcium tegen osteoporese,
voelt er vooralsnog niets voor
om alle vrouwen in de over
gang hormoonpreparaten voor
te schrijven.
Pleister
Netelenbosch was danook niet
aanwezig op de presentatie gis
teren in Amsterdam van de
pleister Estraderm TTS van de
Zwitserse firma Ciba Geigy. In
die pleister zit het hormoon-
preparaat tegen overgangspro
blemen dat tot nu toe in een
pil werd toegediend. Door de
stof in een pleister te stoppen,
die op de zijkant van de bil
moet worden geplakt, komt
het preparaat (via de huid)
veel beter tot ziin recht in het
lichaam. Maag, lever en ande
re organen hebben op die ma
nier ook veel minder te lijden.
Bovendien kan de dosering in
een pleister tien tot twintig
keer lager zijn dan in een pil.
De pleister moet wel twee
keer per week worden ver
vangen, mede om irritatie van
de huid te voorkomen.
De Utrechtse hoogleraar gy
naecologie A. Haspels, de te
genpool van Netelenbosch. is
groot voorstander van het
middel. Haspels beschouwt de
overgang als een ziekte en
maakt graag de vergelijking
met suikerziekte: zoals de al
vleesklier geen insuline meer
aanmaakt en van buitenaf
moet worden gestimuleerd, zo
maken de eierstoken van een
vrouw in de overgang niet ge
noeg of helemaal geen oestro
geen meer aan, dus moet dat
van buitenaf worden toege
voegd. Haspels maakt daarbij
wel het voorbehoud dat de
vrouw zelf een preparaat moet
willen, hij zal het haar niet op
dringen.
Haspels vindt de pleister heel
fijn, maar wijst er op dat het
toch nog niet voldoende is.
Haspels: „Er moeten nog altijd
wat tabletten bij worden ge
slikt met het andere vrouwe
lijke hormoon progestageen.
Anders worden alle slijmvlie
zen en vooral die van de baar
moeder'beschadigd. Dat kan
de kans op baarmoederkanker
verhogen tot één op duizend".
Ciba Géigy denkt in 1991 een
pleister op de markt te bren
gen die alle preparaten combi
neert.
Markt
De vraag is in hoeverre er hier
sprake is van het creëren van
een markt. Is, met de woorden
van de Amsterdamse hoogle
raar Netelenbosch in gedachte, Huisartsen
na de bevalling ook de over
gang het slachtoffer geworden
van zogenoemde medicalise-
ring - wat ooit als normaal,
natuurlijk werd beschouwd is
nu ineens een zaak van medi
ci.
De Tilburgse gynaecoloog dr.
J. Menkus denkt dat dit deels
inderdaad het geval is. Hij
vindt dat er niet per definitie
behandeld moet worden, maar
als er behandeld moet worden
is volgens hem het hormoon
oestrogeen de beste oplossing.
Menkus: „Je moet niet zomaar
medicijnen geven, maar eerst
nagaan of de klachten echt
ernstig zijn, of de patiënt er
werkelijk mee zit of dat het
wel meevalt. Als iemand eens
in de week thuis een opvlieger
heeft, hoef je daarvoor niet
meteen medicijnen uit de kast
te halen. Maar als bijvoorbeeld
een kapster het tijdens haar
werk regelmatig heel warm
krijgt en het zweet in stralen
van haar gezicht afloopt, dan
vind ik een preparaat zo gek
nog niet. Over het geheel ge
nomen moet je dus zeker te
rughoudend zijn".
Prof. Haspels, die de overgang graag vergelijkt
met suikerziekte; een tekort moet van buitenaf
worden aangevuld.
FOTO'S: PR
Gynaecoloog dr. Menkus: „Als iemand een
de week thuis een opvlieger heeft, hoef je d
voor niet meteen medicijnen uit de kast te
Ien".
Die terughoudendheid betreft
dan vooral de huisartsen, want
zij doen de selectie. Specialis
ten weten doorgaans iets meer
over hormonen, maar huisart
sen behoren de overgrote
meerderheid van overgang
sproblemen zelf te behande
len. Driehonderd van hen
werden daarom door het
NIPO gevraagd wat zij vinden
van de behandeling met hor
monen. Uit de enquête blijkt
dat huisartsen gemiddeld eens
per week een vrouw in de
praktijk krijgen die problemen
met de overgang heeft. Zeven
van de tien huisartsen zegt dat
in die gevallen hormonen de
klachten wegnemen en een
evengroot aantal vermoedt dat
ze helpen tegen osteoporose.
Jongere artsen schrijven de
middelen overigens minder
vaak voor dan oudere colle
ga's.
Over één ding zijn alle artsen,
huisartsen en specialisten, zeer
uitgesproken: vrouwen die
voortijdig in de overgang ko
men, dus versneld ouder wor
den als gevolg van bijvoor
beeld verwijdering van de ei
erstokken, moeten altijd
oestrogeen toegediend krijgen.
Het preparaat is in alle ge 1
len overigens maar een on<1
deel van de behandeling,
chaamsbeweging is hoogm 1
en dar» moeten we vol| 'ei
prof. Haspels al snel den
aan twee uur wandelen of R
daarmee vergelijkbaar is. (jtig
het drinken van melk,
driekwart liter per dag
hij noodzakelijk, al zijn e.
cent onderzoeken geweest
de gunstige uitwerking
melk op de kalkvorming i
twijfel trekken.
DICK HOFLA
UTRECHT De technie
ken waarmee hulpmidde
len voor gehandicapten
worden ontworpen en ge
maakt, zijn de afgelopen
jaren enorm verfijnd. Op
dat gebied is nu veel meer
mogelijk. Het zal echter
vrijwel onmogelijk zijn
elke gehandicapte precies
dat aan te bieden wat hij
nodig heeft, juist omdat er
zoveel nieuwe ontwikke
lingen zijn.
„Een gehandicapte zal zich
blijven afvragen of die bepaal
de nieuwe techniek nog voor
hem van toepassing zal zijn
voordat hij overlijdt. We heb
ben alles niet meteen in de Ia
liggen", vertelt L. Montagne
van het Innovatiegericht On
derzoek Programma Hulpmid
delen Gehandicapten (IOP-
HG). Deze organisatie houdt
nu, na vijf jaar, op te bestaan.
Maar omdat het zonde zou zijn
niet door te gaan met allerlei
studies probeert het IOP-HG
in gesprekken met kamerle
den en verzekeraars zijn voor
bestaan in een andere vorm te
garanderen. Op een conferen
tie morgen in Amsterdam
worden de bij het IOP-HG ge
subsidieerde projecten gepre
senteerd aan fabrikanten, stu
denten, overheid, behande
laars en gehandicaptenorgani
saties. De organisatie betaalt
slechts de helft van het pro
ject. de andere helft is voor re
kening van de initiatiefnemer
van het onderzoek. Zo ont
wierp een ondernemer uit
Stadskanaal samen met de
Universiteit van Twente een
handbewogen kinderrolstoel.
De Technische Universiteit
Delft werkte aan de ontwikke
ling van een verbeterde auto
voor gehandicapten.
Nog een greep uit de projec
ten: een rolstoel die dwars kan
rijden, een verbeterde boven
beenprothese, een dynamische
voetdrukmeting voor het aan
passen van orthopedisch
schoeisel, een computerhand
boek voor mensen met motori
sche handicaps, nieuwe lees-
loeps en een synthetisch spre
kende elektronische keuken
weegschaal voor visueel ge
handicapten.
Montagne schat het bedrag dat
jaarlijks omgaat binnen de
markt van hulpmiddelen tus
sen de 500 miljoen en een mil
jard gulden, brillen en inle-
gluiers meegerekend. Het pro
bleem binnen die markt was
tot voor kort dat vooral kleine
ondernemers de hulpmiddelen
maakten maar geen geld had
den voor de broodnodige re
search. Via het IOP-HG is dat
nu wel mogelijk gemaakt.
Montagne geeft een voorbeeld
van een apparaat waarmee
mensen met verlamde benen
via elektrische prikkels toch
kunnen staan en enkele stap-
f>en kunnen zetten. „Dat was
aatst op televisie. Maar wees
eerlijk: het is toch wel erg ge
brekkig. Dan denk je: is dit nu
zo'n verbetering van de kwali
teit van het bestaan van die
gehandicapte? Het is natuur
lijk mooi en heel knap dat zo
iemand kan staan, maar het is
nog maar het begin. We
moeten verdergaan met stu
dies. Op het gebied van incon
tinentie zijn veel mensen nu
van problemen verlost, maar
ook dat kan nog beter".
ia]
BUNNIK Kruisvereni
gingen worden steeds va
ker geconfronteerd met
mensen die de laatste fase
van hun leven thuis wil
len doorbrengen. Dat aan
tal, nu nog 6 procent, zal
verdubbelen. Vrijwilliger
sorganisaties steunen de
vrienden en familie bij
het verzorgen van de pa
tiënt, de huisarts zorgt
voor de medische kant
van de zaak en daar tus
sendoor loopt de wijkver
pleegkundige. Zij (of hij)
is feitelijk de spil waarom
de zorgverlening draait.
In tegenstelling tot de fa
milie is ze een deskundi
ge, en ze heeft meer con
tact met patiënt en zijn
omgeving dan de huisarts.
Dat vraagt nogal wat van
een wijkverpleegkundige.
Ze raakt emotioneel be
trokken, maar moet tege
lijkertijd het hoofd koel
houden.
In Bunnik nam ex-staatssecre
taris Veder-Smit (volksge
zondheid) vanmiddag het eer
ste exemplaar in ontvangst
van het boek „Terminale
thuiszorg - verpleegkundige
zorg ten behoeve van kanker
patiënten". De Enschedese
schrijfsters, Els Koldewijn en
Yvonne van de Wiel, zijn bei
den werkzaam in de wijkver
pleging.
Wijkverpleegkundigen zouden graag zien dat ze in een vroeger stadium worden ingeschakeld bij
een erg zieke of oude patiënt. Dan kunnen ze deze nog goed leren kennen en z'n wensen met hem
doornemen.
FOTO: PR
Koldewijn: „Er zijn verschil
lende boeken die informatie
geven over hulpverlening bij
terminale patiënten, maar die
gaan voornamelijk over emo
tionele kanten van het ster
vensproces. De zuiver ver
pleegkundige kant komt veel
minder aan bod, en wij merk
ten dat daaraan wel degelijk
behoefte is. Want een wijkver
pleegkundige komt vaak voor
heel complexe situaties te
staan, waarbij je gewoon niet
weet waar je moet beginnen.
In het boek beschrijven we 45
meest voorkomende verpleeg-
problemen. Die variëren van
benauwdheid, doorliggen
jeuk tot angst, schaamtegevoel
en de euthanasievraag. We be
schrijven steeds heel systema
tisch wat de oorzaken kunnen
zijn, hoe je in zo'n geval met
de patiënt en de naasten kunt
omgaan, en welke praktische
handelingen je zelf kunt ver
richten".
„Het uiteindelijke doel", ver
volgt Koldewijn, „is het ster
vensproces van de patiënt zo
harmonieus mogelijk te laten
verlopen - voor de patiënt,
maar ook voor de omgeving.
Want als de familie de zaak
niet meer aankan, kun je als
professional ook wel inpak
ken: zij zijn 24 uur per dag met
de patiënt bezig, zij zijn er heel
direct bij betrokken. Een wijk
verpleegkundige komt één tot
drie keer per dag langs, elke
keer zo'n anderhalf uur. Ze
moet zorgen dat de andere
verzorgers die overige uren
ook goed kunnen invullen".
Kan iedere wijkverpleegkun
dige dat opbrengen, om steeds
weer een rots in de - laatste -
branding te zijn? Van de Wiel:
„Het is een heel zware taak,
maar als je het goed doet is het
ook heel dankbaar. Er zijn na
tuurlijk situaties waarvan je
zelf wanhopig wordt, dat je
echt met je rug tegen de muur
staat. Als je bijvoorbeeld een
patiënt niet meer pijnvrij kunt
houden, of als een patiënt de
emoties rond het sterven niet
aankan, dan voel je je heel
machteloos. Je kan het ook
niet altijd aan; heel jonge col
lega's moeten goed begeleid
worden, anders gaan ze de
mist in. Maar ook als je veel
ervaring hebt, kunnen er in je
privéleven omstandigheden
zijn waardoor je bepaalde emo
ties in je werk niet goed aan
kan. Het gebeurt ook steeds
vaker dat er voor een patiënt
twee wijkverpleegkundigen
zijn, die om en om komen. Dat
werkt goed: je kunt eens met
elkaar praten over situaties
je tegenkomt, afreageren,
zaak van een andere kant
kijken".
Vertrouwen
Koldewijn en Van de V
zouden graag zien dat de wi
verpleging eerder wordt in
schakeld. „Veel mensen di
ken dat we alleen langs
nicn als ze er heel slecht
toe zijn. Die reageren dan
boos als we binnenkomen
van: „Ik kan mezelf echt
wel wassen". Maar we kunifc*
veel meer voor de mens
doen. Nu worden we er
pas bijgehaald als de n<1
hoog is. Een voorbeeldje:
komt bij een patiënt die h
ziek is, sterk vermagerd is
bijna niet meer praat. Dan z
de vrouw tegen je: „Oh zusi
u had mijn man eens moe
zien toen hij nog goed was,
was altijd zo vrolijk en op
wekt". Dan spijt het je écht
je de patiënt niet in zijn n
male doen kent, want dat
enorm kunnen helpen bij
praten met de familie -
met hem zelf. Als hij nog j
is kan je hem zelf vragen
hij het liefst begraven
worden; met wélke mu:
wie moeten er uitgenod
worden. Dat is voor de rou
verwerking van de naas!
heel belangrijk, omdat ze
zeker weten dat er afsch^
genomen is op de manier
de overledene graag wilde,
zijn er dus niet alleen vooi
lichamelijke verzorging, n
ook voor emotionele steun"
ANGELIQUE KUN»
bran<
>Se
was
■edei
vijf
i nen
i jkse
as-pi
stra
(den
>gen
[en
»et
gem
inek
visie
ligir
Hi
c 'oud
tie-c
jk o
terei
lent
da]
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
(c) Standaard Uitgevent. Antwerpen-Weesp
DEN HAAG Wat is armoe
de? Iedereen kan zich vrij ge
makkelijk een voorstelling
van het begrip „armoede" ma
ken en voor mensen die het
aan den lijve ondervinden is
het uiteraard helemaal geen
probleem.
Moeilijker is het echter om ar
moede in een definitie te van
gen. Iemand die arm is in Ne
derland, kan in Bangladesh
een rijkaard zijn en er wonen
in ons land mensen die ogen
schijnlijk in armoe leven maar
dat zelf niet als zodanig zien.
Met andere woorden: armoede
is dus maar een betrekkelijk
begrip.
De PvdA'ers An Huiting, me
dewerkster van de Wiardi
Beckmanstichting (het weten
schappelijk bureau van de
PvdA) en René Cuperus, be
leidsmedewerker van het par
tijbestuur hebben de volgende
voorzichtige definitie opge
steld: „Arm is degene die over
onvoldoende inkomen be
schikt om te leven op een ni-
dat in hun samenleving
als normaal wordt gezien".
In Nederland wonen naar
schatting bijna een miljoen
mensen voor wie deze defini
tie geldt. Huiting en Cuperus
schrijven dit in een discussie
nota, bedoeld als leidraad voor
een PvdA-conferentie over ar
moede die vandaag in Ede is
gehouden. De bijeenkomst, die
het thema „Weg uit de armoe
de" heeft meegekregen, is ge
organiseerd door het „Tref
punt voor Socialisme en Le
vensovertuiging", een PvdA-
„club" van religieuze socialis
ten.
De groep armen in Nederland
bestaat volgens Huiting en Cu
perus vooral uit alleenstaande
ouderen, langdurig werklozen,
bijstandsmoeders en gezinnen
met kinderen die van één mi
nimum-uitkering moeten
rondkomen. Voor een belang
rijk deel gaat het ook om men
sen met een laag opleidingsni
veau. De laatste zes jaar zijn
deze mensen, die veelal zonder
uitzicht op verbetering van
hun positie aan de rand van de
maatschappij leven, er hollend
op achteruit gegaan. Dat komt
vooral door twee oorzaken:
door het loslaten van de kop
peling tussen lonen en uitke
ringen en door de opeenstape
ling van bezuinigingsmaatre
gelen.
Deze twee factoren hebben de
kloof tussen arm en rijk in
snel tempo groter gemaakt. En
als ministers en staatssecreta
rissen dit blijven ontkennen of
negeren (zoals volgens Huiting
en Cuperus tot nu toe steeds is
gebeurd) zal die kloof alleen
maar breder worden.
Een aanzienlijke groep armen
heeft volgens Huiting en Cu
perus in de praktijk nog min
der geld te besteden dan waar
men eigenlijk recht op heeft.
Veel mensen maken namelijk
geen gebruik van subsidies en
andere financiële tegemoetko
mingen, waar ze wel degelijk
voor in aanmerking zouden
komen. De schrijvers van de
discussienota menen dat dit
verschijnsel te wijten is aan
onwetendheid, schaamte of
zelfs onwil.
Oplossingen
Het armoedesvraagstuk is niet
met één verlossend antwoord
op te lossen. Daar is onze
maatschappij te ingewikkeld
voor en bovendien is de ene
arme de andere niet. De aller
eerste stap op weg naar een
oplossing is volgens de discus
sienota een herstel van de
koppeling tussen lonen en uit
keringen. Ten tweede zal de
regering diepgaand moeten la
ten onderzoeken hoeveel geld
iemand in Nederland tegen
woordig minimaal nodig heeft
om het hoofd boven water te
kunnen houden en menswaar
dig te kunnen leven.
Verdere deel-oplossingen die
worden genoemd zijn onder
meer: betere voorlichting aan
de armen over subsidies en
dergelijke waar zij recht op
hebben (terwijl er tevens fli l /V
gekapt moet worden in 1
woud van regels en vo<
schriften), een actiever wei
gelegenheidsbeleid, beter
derwijs. meer bijscholing
omscholing van werklozen
ook een verruiming van
mogelijkheid om er naast e
uitkering iets bij te verdiend
„De jaren tachtig hebben V
het teken gestaan van ecoil
misch herstel", aldus Bj
Trefpunt-secretaris Bert
rends, „maar de jaren negen!
moeten de jaren van het mar
schappelijk herstel worden'1
DICK VAN RIETSCHOT!
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER. RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Hi
gzar
n zie
ar h
huyn
