NOG EXCLUSIEVER
MET 1835,-VOORDEEL
Diep verborgei
verbeteringen
verlengen zwai|
leven van auto
verrassend veel klasse
Hyundai Sonata heeft
„Lolita" in fonds van DDR-uitgeverij
Ford: Britse produktie
Sierra naar België
Nederlands Studenten Orkest
geeft een prima uitvoering
23.135,-
AUTO
EaidóaQowumt
DONDERDAG 19 1ANUARI 1989 PAGIN A
(ADVERTENTIE)
(groenen^.
Geen krant ontvangen? Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoon 071-
12.22.48 en uw krant wordt nog de
zelfde avond nabezorgd.
Doll
cnn IN
loney
,VERS'
ls-zange
het ei
ep het
r gezie
jnwerp
op een
de „H
Bran
ive Alv
luet te
e Haw;
deiros.
Vele recente ontwikkelingen
aan de auto zijn bekend ge
noeg: geringere luchtweer-
stand, elektronische motorbe
sturing, multikleppenmotoren
en verbeterde wielophanging
zijn verworvenheden waarop
autofabrikanten en autobladen
geregeld de aandacht vestigen.
Bovendien heeft het autorij
dend publiek zelf wel gemerkt
dat de moderne auto, zelfs in
de kleinere klasse, intussen
zeer comfortabel is geworden.
Deze comfortverbetering was
van jaar tot jaar nauwelijks
merkbaar; het proces voltrok
zich immers heel geleidelijk.
Soms werd een önderstelcon-
structie enigszins gewijzigd of
werden andere materialen toe
gepast. Geen opzienbarende
veranderingen, zodat ze niet
als nieuws de wereld ingingen.
Niettemin waren na verloop
van tijd de gezamenlijke resul
taten wel degelijk merkbaar.
Dit proces van „verborgen"
verbeteringen vindt nog steeds
voortgang, zelfs in versneld
tempo. Telkens immers wor
den meer mogelijkheden ont
dekt op het gebied van moder
ne materialen zoals kunststof
fen. Zowel voor autofabrikan
ten als voor toeleveranciers
ligt hier een enorm terrein om
trillingen te dempen en gelui
den te absorberen.
Zo wordt thans voor motor-
steunen hydraulische demping
toegepast en zijn er koppe
lingsdempers die geluiden van
op elkaar komende tanden
van versnellingsbaktandwie
len elimineren. Met een spe
ciaal materiaal kunnen hoog-
frequent-aanzuiggeluiden (zo
als bij een diesel met turbola
der) worden geabsorbeerd.
Een speciale voering op de zij
kant van schokdemper;
laat irriterende demper;
den verdwijnen. Voor de
danas of voorwielaandrijï
zijn er isolatiestoffen waa
een nog rustiger loop
verkregen.
Maar dit alles behoort i
verborgen verbeteri
want behalve voor de
streeks betrokkenen wor
nauwelijks over geschrev e?r„«
gesproken. Wel moet hi r#R'vl
geïnteresseerde autorijde 5'uur. C
opgevallen dat de gelui<
tingen bij een autotest de r \rpt
ste jaren lagere dB(A)-i
den tonen.
ord
re-rëe
Langere levensduu vooi
Een niet minder belar?rou<
voordeel van deze nieuwe ir deli
structies en materialen ii lillen'
bijdragen tot een lange ndalis
Elsa, d
>nns la;
3e
ïome
de pr
vensduur van het
Dit wordt nog o
steund door doelmatiger
dichtingen voor assen en
kere afsluithoezen. Ene mbac
wordt het binnendringen ;ke S
stof en vuil tegengegaan
derzijds blijven olie en v ij
de plaats waar ze horen e
men niet op de weg terecpêf
„We
Misschien is het feit dati j
efficiënte torsietrillingsde deze
het leven van de krukas r hur
40.000 km verlengt op
niet iets om je als autoi.
over te verheugen. Maaif^r 1
wetenschappelijk ondei ijecte
spitst zich toe op alle motijreaus
derdelen die eveneens vaitJenk'
trillingvrije werking en 1; j
re levensduur profiteren. aprp,
zijn deze verborgen verf»
ringen die naast de alon wei
kende technische hoogsta hten
de moderne auto „valuejjnk
money" geven. iteil
ok ni
het
vand;
Toyota produceert 9,1 procent meei
De Japanse autofabrikant Toyota heeft vorig jaar bijna vierMa*'sl
joen auto's geproduceerd, 9,1 procent meer dan een jaar eeblwef.
Het ging om drie miljoen personenauto's en 986.000 busselden
vrachtwagens. De export groeide met 2,5 procent tot 1,82 mfl deej'
auto's. »r de
j dat
OOST-BERLIJN De roman
„Lolita" van Vladimir Nabo
kov komt in de loop van 1989
in de DDR op de markt. Dit
blijkt uit de publikatie van de
lijst met boeken die de uitge
verij „Volk und Welt" voor dit
jaar op haar programma heeft,
aldus het Oostduitse persbu
reau ADN. Ook kunnen de ge
ïnteresseerde lezers in de DDR
uit de eerste hand kennis ne
men van het boek „Deutsch-
land im Juni", van Günter
Gaus die permanent vertegen
woordiger van de Bondsrepu
bliek in Oost-Berlijn geweest
is. Andere boeken die in 1989
via Volk und Welt in de DDR
verschijnen zijn aforismen van
Nobelprijswinnaar Elias Ca-
netti („Ünruhe der Zeiten"),
een selectie verhalen uit hei
oeuvre van Samuel Beckett en
„Unbefleckte Empfangnis"
van Rolf Hochhuth.
Hyundai presenteerde vo
rig jaar al het geheel nieu
we topmodel „Sonata".
We kregen toen alleen
prototypes te zien - de
Zuidkoreaanse arbeiders
zochten in het jaar van de
Olympische Spelen ook
positieverbetering. Door
stakingen kpnden pro-
duktieversies van de So
nata niet volgens plan
verscheept worden. Rij
den met die „handgeklop-
te" proto's was er toen nog
niet bij, maar dat is on
langs goedgemaakt: kort
na de Auto-RAI zal, aldus
directeur Kreber van het
importbedrijf Greenib
Car, de Sonata uit voor
raad leverbaar zijn.
Het zal wel even wennen zijn,
meent ook hij, om een nieuwe
auto te verkopen in een voor
het merk ongebruikelijk hoge
klasse. Het gat tussen deze So
nata en de Pony XP, het mo
del dat bijna de totale verko
pen van Hyundai op dit mo
ment vertegenwoordigt, is
fors. Er tussenin zit nog de
Stellar, maar die wagen is qua
model en techniek nogal ver
ouderd.
De verwachting is dan ook dat
de Stellar op onze markt geen
lang leven meer beschoren is,
vooral omdat de prijzen van
de Sonata nog gunstiger uit
vielen dan de importeur al had
verwacht. De Sonata is een
forse vierdeurs sedans met een
vrij uitgebreide uitrusting. De
wagen is nog wat groter dan
de Stellar en heeft aandrijving
In vergelijking met de eerste
presentatie zijn niet geringe
veranderingen in het gamma
aangebracht, een teken dat de
Zuidkoreaanse industrie min
stens zo snel op nieuwe situa
ties kan inspelen als de Japan
se. Alle motoren krijgen benzi-
ne-injectie en een geregelde
driewegkatalysator mee.
Evenals Suzuki met de nieuwe
Swift doet loopt Hyundai met
de prijsstelling van de Sonata
vast vooruit op de nog te be
vestigen stimuleringsregeling
voor schone auto's. Verder is
er een uitrustingsvariant bijge
komen, halverwege de GL
met gewoon nette afwerking
en de GLS met alles erop en
eraan: de GLX heeft ruwweg
de elektrische accessoires van
de GLS, maar niet diens mooi
ere bekleding en afwerkings
details. Men heeft waarschijn
lijk goed gezien dat zaken als
centrale deurvergrendeling,
vier elektrisch bediende ra
men en elektrisch bediende
antenne op zich al een luxe
sfeer scheppen. In totaal om
vat het gamma zo zes versies:
de GL en GLX met 1.8 of 2,0
liter motor en de GLS met 2,0
of 2,4 liter motor. Daarbij kun
nen de GLX en GLS voordien
worden van een vierversnel-
lingsautomaat in plaats van de
vijfbak (standaard op alle mo
dellen, evenals stuurbekrachti
ging). De motoren zijn nog van
Mitsubishi-origine, alle vierci-
linders met balansassen, maar
zijn wel in Zuidkorea ge
bouwd.
Aangename verrassing
De rijkwaliteiten van de Hy
undai Sonata symboliseren
aardig de gestegen status van
het land. Het is misschien als
discriminatie aan te merken,
maar in eerste instantie ga je
toch met niet al te hoogge
spannen verwachtingen achter
het stuur zitten. Een Zuidko
reaanse auto die in Europa in
de hogere klasse moet concur
reren?
De Sonata biedt echter een
aanzienlijke interieurruimte,
wel te vergelijken met wat een
VW Passat heeft. De stoelen
zijn eigenlijk zeer acceptabel
in vormgeving, formaat en be
kleding. De totale afwerking is
niet van het allerhoogste ni
veau, maar afgezet tegen de
prijs van de auto mag je ook
niet het allerbeste verwachten.
De uitrusting van de GL is
voldoende, die van de GLX is
uitgebreid te noemen; daar zit
bijvoorbeeld een in hellings-
hoek verstelbare bestuurders
stoel in, verstelbare lenden-
steun, verstelbaar stuurwiel,
afstandsbediening voor tank-
dopklep en achterklep enzo
voort. Jammer is dat men bij
Hyundai, evenals bij sommige
Japanse merken, de term
kaartenbak in het portier zeer
letterlijk opvat: dat vak kan
ook echt niet meer dan één be
hoorlijke wegenkaart bevat
ten, de bergruimte voor kleine
dingen voor in de auto is in
het algemeen niet overdadig.
Een detail natuurlijk, maar
hoe rijdt-ie nou? Wel, dat valt
Het Amerikaanse aütomobielconcern Ford gaat de produktie
van haar model Sierra in de Engelse stad Dagenham overbren
gen naar de fabriek in Genk in België, waar deze auto nu ook al
wordt gemaakt. Daardoor zullen er in Dagenham de komende
vijf jaar ongeveer 500 banen verloren gaan. De maatregel is be
doeld als voorbereiding op het wegvallen van de binnengrenzen
in de Europese Gemeenschap eind 1992.
De vestiging in Dagenham, die ongeveer 9000 werknemers telt,
zal zich concentreren op de produktie van de Ford Fiesta. De
verplaatsing van de produktie van de Sierra vanuit Engeland
begint in augustus. De Britse vakbonden hebben geprotesteerd
tegen het besluit van Ford. Ford Europa heeft verder fabrieken
in Halewood (Engeland), Keulen (West-Duitsland) en Valencia
(Spanje). -
Een complete uitrusting.
De algehele rijkwaliteit en de afwerking van de Hyundai Sonata zijn aardig aangepast aan de hoge
re middenklasse.
„Studenten uit het hele land,
zijn voor een maandje muzi
kant". Het zijn de eerste regels
van een aan het Nederlands
Studenten Orkest gewijd ge
dicht bij de 37e tournee. Deze
tournees, met als doel directe
hulpverlening aan gehandi
capte studenten, omvat tien
concerten door het hele land
en gisteravond was Den Haag
aan de beurt. Minister en me
vrouw Brinkman, burgemees
ter en mevrouw Havermans
en een overweldigend groot
aantal andere vrienden van
een orkest dat ieder jaar een
andere samenstelling telt,
maakten in de Schönbergzaal
kennis met dirigent Kasper de
Roo, opvolger van Lucas Vis.
De Roo, die meer in het bui
tenland dan in eigen land diri
geert, durfde het aan om met
een gelegenheidsorkest na tien
dagen studeren een program
ma neer te zetten om U tegen
te zeggen. Traditiegetrouw een
Nederlandse première, „Na
gras" geschreven door Paul
Termos (36), het celloconcert
van Saint-Saëns met Larissa
Groeneveld als soliste en de
zevende symfonie van Bruck
ner.
„Nagras" wil niet meer zeggen
dan: gras dat nog staat na het
hooien. Op het eerste oog en
op het eerste gehoor hebben ti
tel en inhoud van de composi
tie weinig met elkaar van
doen, ook hier geldt „what is
in a name?" Het werk opent
met klaroenstoten die in veler
lei variatie worden herhaald
en waaraan langzamerhand
nieuwe elementen worden toe
gevoegd. De componist rekent
zich tot de stroming de Nieu
we Eenvoud, het is echter een
open vraag 'of in deze opzet
eenvoud kenmerk van het
ware is. Zeker niet volgens het
publiek dat voor werk en uit
De bassisten van de eerste les
voering nauwelijks een be-
leefdheidsapplausje over had.
Alleen al de moeite van het
instuderen was meer waard
geweest.
Larissa Groeneveld is vijfde-
jaars conservatoriumstudente
maar werd toch uitverkoren
voor deze tournee. Zij is soliste
in het eerste celloconcert van
Saint-Saëns en daarin bewijst
zij vele kwaliteiten in huis te
hebben. Technisch was zij gis
teravond niet altijd gelukkig
en ook qua expressie was de
weergave te terughoudend,
maar muzikaal stal zij veler
harten.
Kasper de Roo deed met de
keuze van het symfonisch
werk niet voor zijn voorgan
gers onder, Bruckners zevende
symfonie is een partituur van
enaar. foto: nso
het grootste kaliber. Het werk
werd voltooid in 1883, niet het
sterfjaar van Bruckner zoals
het programmaboekje de lezer
wilde doen geloven, de compo
nist overleed in 1896. De Roo
beheerste het werk tot in de
tail en wist met een voortref
felijke directie de intensie van
dit machtige opus op de musu-
ci over te brengen. Er werd
voortreffelijk werk geleverd,
een weergave vol spanning,
overtuigingskracht en melo
dieuze rijkdom. Een prestatie.
Na afloop van de Nederlandse
tournee concerteert het Neder
lands Studenten Orkest met
hetzelfde programma op 27 ja
nuari in het Spaanse Madrid.
Een dag later bestaat het NSO
jaargang 1989 niet meer.
ADRIAAN HAGER
PEUGEOT 309 MAGNUM MET GRATIS SCHUIFDAK EN ANTRACIETGRIJZE METALLIC LAK.
PEUGEOT 3Q9
I PEUGEOT. DYNAMISCH OP WEG. Ongehoord goed.
lang niet tegen. We begonnen
met een 1.8i GL automaat en
meenden op grond van de mo
torische pit dat dit wel een 2.4
moest zijn (de Hyundai-moto-
ren produceren over het alge
meen een behoorlijk beschei
den vermogen per liter moto-
rinhoud, weten we). Toch
weet de 1.8 goed weg met de
forse koets en de samenwer
king met de automatische
transmissie verloopt eveneens
goed. De automaat schakelt
voldoende soepel en reageert
vlot met terugschakelen als
wat meer acceleratie gevraagd
wordt. De prestaties leken
lang niet slecht, de motor is
wel voortdurend maar niet
hinderlijk hoorbaar.
Echte 2.4i
Daarna wilden we natuurlijk
wel een echte 2.4i proberen.
Ook die kregen we in auto
maat-versie onder handen,
waarbij meteen opviel dat de
grootste motor een „langere"
transmissie-reduktie meekrijgt
(minder toeren bij een bepaal
de snelheid). Daardoor is de
2.4i niet opzienbarend veel
sneller dan de 1.8i maar wel
rustiger. Wat aan de andere
kant weer doet opvallen dat de
Sonata-carrosserie het nodige
windgeruis opwerkt bij hogere
snelheid. Het veercomfort gaf
geen enkele reden tot kritiek
en de stuurbekrachtiging be
viel ook wel. Dan de prijzen:
29.950,- voor de goedkoopste
1.8i GL tot 42.850,- voor de
2.4i GLS automaat.
Als het nu alleen maar een
hele hoop ruimte was wat Hy
undai voor dat geld bood dan
hoefde de concurrentie zich
niet veel zorgen te maken.
Maar de algehele rijkwaliteit
en de afwerking blijken op het
eerste gezicht ook aardig aan
gepast aan de hogere midden
klasse. Daar zullen we nog
meer van horen, van die Ko
reaanse auto's. Daarover doet
men niet geheimzinnig. Eind
dit jaar mag een gefacelifte
Pony XP verwacht worden,
uitgebreid met een coupéver
sie. In de loop van 1990 komen
dan de aangekondigde geheel
zelf ontwikkelde motoren en
transmissies in alle modellen.
In plaats van de Stellar komt
dat jaar een nieuw model uit,
dat beter tussen Pony en So
nata past.
PETER FOKKER
Peugeot viert zijn succes meteen bijzondere en exclusiever maakt. De Peugeot 309 Magnum
uitvoering van de Peugeot 309: de Peugeot 309
Magnum. Een schitterende auto met het comple
te comfort, de opvallend grote binnenruimte, de
zuinigheid en de pittige prestaties die de 309 tot
zon bijzondere auto maken.
Maar de 309 Magnum heeft méér: stijlvolle,
antracietgrijze metallic lak en een glazen schuif-
dak. Extra's die normaal gesproken 1.835,- kos
ten, maar die nu gratis zijn.
Een cadeau van ons voor u dat de toch al zo
aantrekkelijke Peugeot 309 nog aantrekkelijker
is leverbaar in 3-deurs (XL) en 5-deurs (GL)
uitvoering met een schone 1.3 liter benzine
motor met 5-bak.
Maar let opdeze aanbieding geldt zolang de
voorraad strekt! Dus snel naar de Peugeot-dealer,
z'n adres vindt u in de Gouden Gids.
Er is al een Peugeot 309 Magnum, inclusief
glazen schuifdak en antraciet
grijze metallic lak, vanaf
PRIJZEN INCLUSIEF BTW. EXCI USIEF AFI.EVERINGSKOSTEN 485,-. WIJZIGINGEN VOOR
REI lOUDEN. PEUGEOT LEASE. LEASEN TFGEN EEN AANTRFKKEI.IJKE PRIJS. 309 VANAF
591,- PER MAAND (EXCLUSIEF BTW) OP BASIS VAN 48 MAANDEN EN 20.000 KM PER JAAR.
