Een goeie plaat draaien
is nog geen kateeheseles
kerk
wereld
beroepingen
Universiteit Amsterdam pakt theologen aan
Rikus Timmer,
bedenker van „Wilde
Ganzen" overleden
brieven
lezers
CeicLc Soman
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CcidoeGou/iont
DINSDAG 17 JANUARI 1989 PAGIN gJJ
Raad van Kerken wil boodschap Willibrord actualiseren
DRIEBERGEN Hoe kan de boodschap die Willibrord 1300
jaar geleden in de Noordelijke Nederlanden kwam brengen in
onze tijd verwoord en verbeeld worden?
Die vraag wil de Raad van Kerken gedurende het jaar 1990
aan de orde stellen, onder meer via een groot congres. Volgend
jaar namelijk is het dertienhonderd jaar geleden dat Willi
brord, de latere bisschop van Utrecht, naar ons land kwam.
Dr. D.C. Mulder, voorzitter van de Raad van Kerken deelde
dat mee op een nieuwjaarsbijeenkomst op Kerk en Wereld in
Driebergen.
Dit jaar is het twaalfhonderdvijftig jaar geleden dat Willibrord
als aartsbisschop van Utrecht stierf. De rooms-katholieken die
in de huidige aartsbisschop kardinaal Simonis de rechtsopvol
ger van Willibrord zien, gaan vooral in eigen kring de sterfdag
herdenken.
Op initiatief van de kardinaal, aldus Mulder, is de Raad van
Kerken bezig gegaan om oecumenische bijeenkomsten voor te
bereiden ter herdenking van de komst van Willibrord.
Vriendschap is de
enige roos zonder
doornen
Madame de Riccoboni
KTUA-SYMPOSIUM OVER POPMUZIEK EN
GELOOFSOVERDRACHT
AMSTERDAM Ge
loofsoverdracht vormt
niet alleen voor ouders
een probleem, maar ook
voor leraren. Bij geen en
kel ander vak op de mid
delbare school wordt er
meer geklierd en gebaald
dan juist bij de katechese-
of godsdienstles.
Katechese-leraren bezon
nen zich daarom gisteren
op een studiemiddag van
de Katholieke Theologi
sche Universiteit Amster
dam (KTUA) op de vraag
of ze met popmuziek en
videoclips wèl kunnen
aansluiten bij de bele
vingswereld van jonge
ren. Om met KTUA-rec-
tor prof. dr. P.G. van
Hooijdonk te spreken:
„Sommigen hier ver
wachten te horen hoe ze
Michael Jackson en Prin
ce kunnen gebruiken bij
het geloofsonderricht, zo
als ze vroeger de Gregori
aanse hymnen gebruik
ten".
De KRO zendt al enkele jaren
op de vroege zondagmorgen
het Radio 3-programma „Zin
in pop" uit, waarin presenta
tor Winfried Povel samen
met de luisteraars op zoek
gaat naar de boodschap achter
de popteksten. Eindredacteur
Gerard Swüste deed dat giste
ren dunnetjes over met de ka-
techeten, nadat hij had vast
gesteld dat de belegen kate-
cheten „niet de harde kern
van de Radio-3 luisteraars
vormen".
Hij liet aan de hand van tek
sten van bijvoorbeeld
Springsteen, Kate Bush en U-
2 zien dat ook in de popmu
ziek er meer is tussen hemel
en aarde. U-2 bijvoorbeeld
verwoordt in de songs het he
dendaagse jongerengeloof, na
melijk het geloof in de liefde,
aldus Swüste.
De religie is in huidige pop
teksten als vanzelfsprekend
ingevlochten. „In mijn jeugd
had je verschillende soorten
werkelijkheid: de veiligheid
en geborgenheid van de ge-
loofswerkelijkheid en de an
dere, harde werkelijkheid van
het journaal. In de huidige
popcultuur is er één werke
lijkheid. Het kruis en het Ko
ninkrijk dat komt van U-2's
,,I still haven't found what
I'm looking for" („ik heb nog
steeds niet gevonden wat ik
zoek") is net zo werkelijk als
de honger in de Derde We
reld", meende Swüste.
Ben Frie, stafmedewerker
van het Katholiek Mediacen
trum in Zeist zei dat wie met
jongeren wil communiceren,
hun taal moet spreken. Dit
„jongerendialect" noemde hij
de „lingua franca" (de taal die
iedereen verstaat). De praat
cultuur verliest het daarin
van „de geborgenheid in beel
den, geluiden, gevoel en mu
ziek". Met andere woorden:
de walkman wint het van het
goede gesprek.
Tot troost van de katecheten
zei Frie dat de popcultuur
niet gespeend is van levensbe
schouwing. „Maar die is ver
huld in vooral amorfe (onge
vormde) geloofservaring, die
beleefd wil worden, niet
geëxpliciteerd. Jongeren zijn
wel degelijk aan te spreken
op bijvoorbeeld de waarden
van het conciliaire proces,
maar zij verwoorden die heel
anders dan de Kerk dat doet."
Uit de forumdiscussie bleek
dat de middelbare scholieren
voorlopig nog niet bang hoe
ven te zijn dat hun favoriete
popartiest „misbruikt" wordt
voor de katechese- of gods
dienstles. Volgens een kate-
chese-lerares op een LTS
„gaat het gros van de poptek
sten over ,ik hou van jou en
blijf je trouw'," en vormt de
„hemelse selectie" van Swüste
een uitzondering. Onbruik
baar voor de katechese-les,
hoewel „je daar natuurlijk
ook nog een katechetische
wending kunt geven".
Twee van de leden van U2: Bono (I) en The Edge.
Een niet-katecheet vroeg de
katechese-leraar „met zijn po
ten van mijn popmuziek af te
blijven. Als jongeren in het
weekend met elkaar uitgaan,
een eigen sfeer hebben, dan
moet je daar op maandag niet
nog een keer mee aan komen.
Dan zeggen ze: „O, hij gaat
popi doen." En een katecheet
uit Hoorn merkte op: „Als ik
een videoclip laat zien, zeggen
FOTO: ARIOLA
twee „hoi", zes „bah" en de
rest: „het is mijn smaak niet".
Swüste vond echter de pops-
maak van de middelbare
scholier geen probleem. En,
voegde hij eraan toe, als je
een goeie plaat hebt gedraaid,
heb je nog geen katechese ge
geven. Maar ik kan me voor
stellen dat dat een opstap kan
zijn.
RUUD VAN HAASTRECHT
BEYERS NAUDE:
„Meer
Zuidafrikanen
in Nederland
laten studeren'"
GRONINGEN Er is in de
Verenigde Staten een doelbe
wust beleid om meer Zuida-
frikaanse jongeren in Ameri
ka te laten studeren. Ook En
geland laat steeds meer Zuid-
afrikaanse jongeren in dat
land studeren. Er is geen re
den voor Nederland om wat
dat betreft achter te blijven.
De Nederlandse universitei
ten hebben een belangrijke
rol: zij moeten deze jongeren
opvangen en voorbereiden op
de dag dat zij teruggaan naar
een vrij Zuidafrika.
Dat betoogde gistermiddag
dominee C.F. Beyers Naudé.
Onder grote belangstelling
pleitte hij voor een actieve rol
van Nederlandse universitei
ten bij de bestrijding van de
apartheid.
Behalve dat er meer zwarte
Zuidafrikaanse jongeren en
blanke jongeren die dienst-
weigeren door Nederland zou
den moeten worden toegela
ten om hier te studeren, zou
Nederland nog meer kunnen
doen voor de bestrijding van
de apartheid.
Zo zouden universitaire me
dewerkers contacten kunnen
leggen met universitaire krin
gen in Zuidafrika die ook ge
kant zijn tegen de apartheid.
Met het ANC zou kunnen
worden samengewerkt voor
de planning van het toekom
stige onderwijs in Zuidafrika.
Ook pleitte hij voor een eco
nomische boycot. „Natuurlijk,
het is juist dat zwarte Zuid
afrikanen daarvan als eerste
de dupe worden. Daarvan ben
ik mij bewust. Maar welk
middel blijft er anders over,
behalve geweld?" vroeg hij
zich af. „Ik geloof niet zo in
de zogenaamde bezorgdheid
van de mensen die tegen een
boycot zijn omdat de zwarten
daarvan als eerste het slacht
offer worden".
Nederlandse Hervormde Kerk
Aangenomen naar 's-Gravenhage
J.C. van Dongen te Baarn; naar
Groot-Ammers M.A. van den Berg te
Harderwijk.
Gereformeerde Kerken
Beroepbaarstelling mw.drs.T.W.
Griffioen, Hoofdweg 313 III, 1056 CM
Amsterdam.
AMSTERDAM De
Amsterdamse theologi
sche faculteit is door het
College van Bestuur van
de Universiteit van Am
sterdam voorwaardelijk
gekort. De faculteit
kwam, met de filosofen,
„erg negatief" uit een in
terne sterkte-zwakte ana
lyse van de Universiteit.
De faculteit moet voor 1
mei aan het college van
bestuur duidelijk maken
op welke wijze de gesig
naleerde gebreken zullen
worden verholpen. Lukt
dat niet, dan wordt de fa
culteit voor het studiejaar
1989-1990 voor een be
drag van 410.000 gulden
gekort.
De faculteit, die het onder
zoek aanvecht, praat inmid
dels met het college van be
stuur hierover. De Universi
teit van Amsterdam is op aan
dringen van de universiteits
raad begonnen met een sterk
te-zwakte analyse om zelf de
goede en minder goede plek
ken in het universitaire bestel
te kunnen vaststellen. Bedoe
ling ervan is tot een duidelij
ker profiel van de universiteit
te komen. Zwakke faculteiten
zouden dan geld moeten inle
veren ten gunste van minder
zwak geachte faculteiten. In
dit kader zou in 1989 reeds
een miljoen gulden en in 1992
vijf miljoen gulden worden
herverdeeld.
De theologen scoorden vol
gens dit onderzoek negatief.
Nog erger zou het gesteld zijn
bij de filosofen. Maar de de
caan van de theologishe facul
teit, prof. K. Deurloo meent
dat zijn faculteit is beoordeeld
op grond van onjuiste en on
duidelijke gegevens. „Verder
zijn we gemeten aan de hand
van criteria die niet op ons
van toepassing zijn." Er is vol
gens hem het een en ander
recht te zetten. De theologen
hebben de indruk dat er bij
het opstellen van deze zwak
te-sterkte analyse een uitdraai
van computergegevens is ge
maakt zonder dat men zich
heeft afgevraagd of alle gege
vens wel (goed) in de compu
ter waren ingevoerd.
Martin Luther King herdacht
Op de Amerikaanse ambas
sade in Pretoria werd giste
ren een borstbeeld onthuld
vati Martin Luther King. Links
naast het borstbeeld ambas
sadeur Edward Perkins. Gis
teren werd in de Verenigde
Staten herdacht dat Martin
Luther King zestig jaar gele
den werd geboren. De ko
mende president George
Bush stak gisteren de lof
trompet over King. Bush zei
dat hij de droom van King dat
er in de Verenigde Staten een
maatschappij van raciale ge
lijkheid zou ontstaan, zou
waar maken. De regering-
Reagan heeft van de geboor
tedag van King nooit een na
tionale herdenkingsdag willen
maken, maar Bush zei dat hij
de behoefte begreep om
Martin Luther Kin z'n voor
beeld te blijven herinneren.
NAARDEN Morgen wordt
in Naarden Hendrik (Rikus)
Timmer begraven, de „beden
ker" van de radio-collecte
„Wilde Ganzen".
Timmer, die bijna 83 jaar
werd, was ook mede-oprichter
van het radiopastoraat van de
IKON, toen IKOR geheten.
Vanaf de oprichting van de
IKOR (Stichting Interkerke
lijk Overleg in Radioaangele
genheden) in 1949 tot aan be
gin van de jaren zeventig was
Timmer penningmeester.
Toen bleek dat luisteraars
naar de radio-kerkdiensten
die de IKR uitzond, ook een
soort van collecte wilden, be
dacht hij de „Wilde Ganzen",
die nu nog elke week voor
een project vliegen.
De eerste actie van de Wilde
Ganzen was 30 juni 1957 voor
hulp bij een aardbeving in
Turkije. De actie bracht toen
ruim 100 gulden op. In de ja
ren zestig was Timmer enige
jaren voorzitter van de Wilde
Ganzen.
Timmer, die groothandelaar
was in bakkerijbenodigdhe
den, zorgde er ook voor dat de
IKOR Frits Mehrtens, de sti
mulator en vernieuwer van
de protestanse kerkmuziek
(part-time) in nam, ondanks
grote financiële problemen.
Voorts deed hij het zogeheten
Günterstein-beraad ontstaan,
het eerste regelmatige contact
tussen oecumenische en evan
gelische christenen.
Joods cultureel centrum Moskou
MOSKOU Het joodse culturele centrum in Moskou, het eer
ste van dien aard in de Sovjetunie, gaat op 12 februari open.
Dat maakte het Joodse Wereld Congres WJC maandag in New
York bekend.
Bij de opening van het centrum zullen ondermeer Edgar
Bronfman, de president van het JWC, en de schrijver en No
belprijswinnaar voor de vrede van 1986, Elie Wiesel, aanwezig
zijn. Het is de eerste keer dat de Sovjet-regering erkent dat de
joden recht hebben op hun nationale erfgoed, aldus het WJC.
Met de opening van het centrum gaat ook een festival over
joodse cultuur van start. Het is eerste festival van dien aard in
de Sovjetunie.
Frans episcopaat ontneemt bisschop het woord
PARIJS Mgr. Gaillot, bisschop van Evreux, mag niet langer
communiceren via de zogenaamde minitel met mensen die mét
hem in debat willen. Gaillot kwam vorig jaar in het nieuws
doordat hij afstand nam van zijn collega-bisschoppen inzake
het celibaat en andere vraagstukken. Mgr. Jacques Fihey,
voorzitter van de bisschoppelijke commissie voor de media, liet
op het nummer van de minitel waarop het officiële blad van
de rooms-katholieke kerk bereikbaar is, deze boodschap ver
spreiden. Een minitel is een soort huistelex, die gebruik maakt
van de normale telefoonlijnen en waarmee - in tegenstelling
tot teletekst - een dialoog mogelijk is.
inrichting nergens meer te
recht te kunnen, is doorgaans
aangewezen op sociale institu-,
ten, die opvang bieden. Voor
dakloze zwervers, die overal
vandaan kunnen komen, is er
in Den Haag de alom gewaar
deerde Kesslerstichting aan de
De La Reyweg, maar dit op-
vangadres biedt slechts de mo
gelijkheid voor acht gratis
overnachtingen per maand.
Waar blijf je dan als zwerver?
Menigeen denkt dan waar
schijnlijk direct aan het Leger
des Heils. Dat biedt wel een
joepbUS oplossing, maar alleen als de
zwerver in kwestie een uitke-
Wie ooit in de situatie heeft ring ontvangt. Het Leger moet
gezeten bijvoorbeeld na een namelijk te allen tijde worden
opname in een psychiatrische betaald, in tegenstelling tot de
Brieven graag Kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor mgezon-
r den stukken te bekorten
Kesslerstichting, die zich weer
tot die acht gratis nachten per
maand moet beperken. Blijft
de zwerver alleen nog over
een beroep te doen op de zoge
naamde soepbus, bij het Haag
se Centraal Station.
Nu er grote onduidelijkheid
bestaat over het voortbestaan
van deze bus, is voor de zwer
vers echt het „hek van de
dam". Waar moeten ze blij
ven? Moeten ze zich,dan een
veel duurdere oplossing laten
aanmeten en zich via een arts
in een gekkenhuis laten opne
men. Dat willen de meesten
echt niet. Voor een goede
„schoonmaakbeurt" in een
van de vele centra in de Rand
stad zijn ze nog wel te porren.
maar niet voor een langdurige
opsluiting.
Als regelmatige bezoeker
geen echte zwerver van
de soepbus van de Kessler
stichting merk ik de laatste
maanden grote ontevreden
heid over de onzekerheid over
het voortbestaan van de bus.
Een schande, want het zijn
ook mensen, vaak „verschop
pelingen". Maar ja, de winter
is zo zacht, ze kunnen net zo
goed op straat dolen en slapen.
Ik zou de zwervers het advies
willen geven bij het gemeente
bestuur een premie te vragen
voor een enkeltje naar Parijs.
Daar heb je tenminste nog
warme roosters waar je op
kunt liggen. Maar ik zie dat al
in Den Haag gebeuren. Dan
kunnen ze beter direct het po
litiekorps uitbreiden, want ze
worden geheid opgepikt, al
dan niet wegens „dronken
schap" en „landloperij". Dus
zwervers op naar het oude
stadhuis om die premie te be
pleiten.
P.v.d.Zijden,
DEN HAAG.
Weduwnaarspensioen
Waarom wordt er zoveel
drukte gemaakt over het we
duwnaarspensioen? Al jaren
heb ik als werkende vrouw
weduwe-pensioenpremie be
taald, terwijl ik nooit een we
duwe kan nalaten. Als dus
eindelijk gelijke behandeling
tussen vrouwen en mannen
wordt nagestreefd, is dat toch
het eerste wat moet worden
uitgevoerd: weduwnaarspensi
oen. Bovendien een weduw
naar heeft het over het alge
meen moeilijker dan een we
duwe, zeker als er kinderen
zijn. Een huishoudster is door
gaans onbetaalbaar en onaan
genaam (privacy) voor het
zin. Honderdduizenden wer
kende vrouwen (gehuwd en
ongehuwd) hebben reeds jaren
meebetaald voor de weduwe
van de werkende mannen. Dat
moet eindelijk eens uit zijn.
Mevr. J. Niclou-Nassau,
DEN HAAG.
Succes in Wenen
Op de valreep voegt de aftredende Amerikaanse presi
Ronald Reagan deze week nog een belangrijk akkoord
aan zijn recente internationaal politieke successen. Zijn
nisfer van buitenlandse zaken, Shultz, is overmorgen
van de ondertekenaars van het slotdocument van de co
rentie in Wenen over veiligheid en samenwerking in E
pa. Twee jaar en drie maanden hebben Oost en West
keihard onderhandeld over de inhoud van het slotdocum
Het resultaat ervan, ook al is het in wollige diplomaten
verpakt, is die lange onderhandelingen waard geweest.
VERUIT de belangrijkste doorbraak die „Wenen" heeft
geleverd ligt op het terrein van de mensenrechten. Gede
leerder dan ooit tevoren zijn afspraken gemaakt; somu
met een belangrijke politieke strekking, andere praktisi
van aard. Zoals de mede door ons land bepleite erkeni
van het toerisme, als brug voor contacten tussen de bevol
gen van Oost en West. Zeker zo belangrijk is de erkent
die milieuactivisten krijgen voor hun strijd voor een
baarder wereld. Later dit jaar zal er zelfs een speciale coi
rentie over het milieu worden gehouden. Politiek het m
zwaarwegend is de verankering van een breed scala
mensenrechten in juridische structuren en betere mogel
heden om schendingen ervan aan de kaak te stellen.
EjEN tweede positief gevolg van de conferentie in Wene
de impuls die ervan uitgaat op een nieuwe overlegvorm o
de vermindering van de conventionele bewapening in Ei
pa. Misschien dat daar de doorbraak kan worden bereikt,
in de al jaren slepende MBFR-onderhandelingen maar
bewerkstelligd kan worden. De vooruitzichten zijn niet
slecht: in zijn rede tot de Verenigde Naties, begin deceml
heeft de Russische leider Gorbatsjov al een aanzet gegei
tot een terugtrekking van Russische troepen uit Oost-Eurc
In april zal daarmee een begin worden gemaakt.
MET Gorbatsjov is gelijk de leider genoemd, die meer
enig ander zijn stempel heeft gedrukt op de laatste maant
van de conferentie in Wenen. Onder zijn bewind is Oost-]
ropa stapje voor stapje tegemoet gekomen aan de eisen
het Westen vanaf het begin heeft gesteld over mensenre
ten en samenwerking in Europa. Net als eerder in de kwei
van de kruisraketten, blijkt ookvhier een standvastige w
terse houding de beste resultaten te hebben opgeleverd.
TOCH dienen bij al het optimisme rond „Wenen" nog
enige kanttekeningen te worden gemaakt. Vooralsnog is
slotdocument niet veel meer dan een opsomming van got
voornemens en beloftes, waarvan in de praktijk zal moei
blijken in hoeverre die echt worden nagestreefd en -gelee
De gebeurtenissen in Praag, waar de Tsjechische politie j
teren voor de tweede achtereenvolgende dag hard optrad
gen demonstranten, vormen geen reden tot optimisme. E
volgende test-case zal niet lang op zich laten wachten:
deelnemers aan de conferentie moeten Roemenië er toe zi
te bewegen dat het toch de paragrafen over de mensenrec
ten ondertekent.
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Shu
zei gisteren bij aankomst in Wenen, dat op grond
slotdocument van de conferentie de Muur in Berlijn z
moeten worden afgebroken. Die droom zal voorlopig niet
vervulling gaan. Maar ondanks alle voorbehouden die ku dt
nen Worden gemaakt, is in de Oostenrijkse hoofdstad stev
ingehakt op het fundament van de Muur tussen Oost
West.
Jai
Af en toe zon
DE BILT (KNMI) Een
zwak koufront passeerde van
daag van noordwest naar zuid
oost ons land. Achter dit front
stroomt momenteel wat droge
re lucht via de Britse eilanden
naar ons land. In deze lucht
komen flinke opklaringen
voor. Tijdens deze opklaringen
kan het in het binnenland bij
een tot zwak afnemende wind
tot dicht bij nul graden afkoe
len. Vlak aan de grond zal het
daarbij wat aanvriezen. Voor
namelijk in de zuidelijke pro
vincies kunnen ook mistban
ken ontstaan. De kans is groot
dat deze zich gedurende een
groot deel van de ochtend
kunnen handhaven. Vooral
meer naar het noorden en
westen start de woensdag ech
ter met zon. In de loop van de
middag of avond drijft daar
mogelijk wat sluierbewolking
binnen.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Angeles onbew.
Sneeuwberichten
DEN HAAG Sneeuwberichten.
mengesleld door de ANWB, naar
situatie van maandag 16 januari.
erland en de Belgische Ardennen
momenteel geen wintersportmoj
lijkheden.
In het Zwarte Woud zijn er uitsli
tend in Feldberg op verharde
oude sneeuwlaag tol circa 15 cm i
beperkte wintersportmogelijkhedi
Een verbetering in deze situa
wordt ook niet verwacht.
De weersverwachting geldig tot do
derdagavond:
België:
Veel bewolking en regen m
af en toe een opklaring. Temperal
ren 6 tot 10 graden.
Duitsland:
Vandaag vanuit het noordwesten
gen of motregen, vervolgens m
opklaringen en vrijwel overal dro<
Temperaturen van 7 tot 12 graden,
het zuiden een kleine kans op nacl
Tirol
Salzburgerland
Karinthië
Steiermark
Oberösterr.eich
Ost-Tirol
Zwitserland
Graubünden
Wallis
Sankt Gallen
Obwalden
Vaud
Noord-Italië
Bolzano
Sondrio
Frankrijk: In het noorden veel be
wolking en regen, af en toe ook eei
opklaring temperaturen 6 tot 10 gra
den. In het zuiden zonnig, tempera
turen 8 tot 12 graden.
Oostenrijk/Zwitserland In de vroegi
ochtend kans op mist vercfer over he
algemeen zonnig weer. Temperatu
ren van 4 tot 9 graden. Vorstgrens op
circa 2000 meter.
Italië-. In Noord-Italië mist met een
temperatuur van circa 3 graden
Voor de overige delen wisselend be
wolkt en geen neerslag van beteke
nis. Temperatuur aldaar van 6 tot 12
graden.
Gedetailleerde informatie over de
sneeuwhoogten in de populairste
wintersportplaatsen is dag en nacht
verkrijgbaar via de ANWB-sneeuw
lijn:
België/Duitsland: 06-910 910 20
Oostenrijk 06-910 910 30
Zwitserland/Noord-Italië/Frankrijk:
06-910 910 40
