2 Seksuele voorlichting - hihi -opschool „Kunnen we helpen of heb je al een probleem?" EHfflDHHEBHfll. Noctua/ffifr £eidóc Sou/Muit' ZATERDAG 14 JANUARI 1989 PAGINA 33 KU LEUVEN LAAT STUDENTEN NIET IN DE KOU STAAN LEUVEN - Studeren in Leuven is eigenlijk pure luxe: je bevindt je in een gezellige bierstad met een rijke historie, veel copy-shops, spotgoed kope studieboeken en een laag in schrijfgeld. Dat laatste trekt na tuurlijk ook veel Nederlanders, want die zijn niet dom. En wan neer je dan als eerstejaars vol en thousiasme je lelijk gemeubileerde kot hebt betrokken („niks verschui ven en geen meisjes meenemen", heeft de kotmadam eerst nog ge waarschuwd), breekt het voor woord in het handboek voor Stu denten aan de Katholieke Univer siteit Leuven onnodig een stuk van je motivatie af: „Van alle dingen die je kan doen, is studeren waar schijnlijk wel één van de minst prettige. Nochtans is het harde lot van een student juist dat hij veron dersteld wordt te studeren". Stom begin natuurlijk van de samenstel lers van dit Vademecum, die vervolgens 300 pagina's lang proberen hun ge schrokken lezers weer op hun gemak te stellen. Daarbij schuwen zij zelfs de meest voor de-hand liggende tips („in geval van een ongemeubileerde kamer meubels van huis meenemen of in Leu ven kopen") niet. Het motto van de on telbare hulpdiensten die in het handboek vermeld staan, luidt: „Kunnen we hel pen of heb je al een probleem?" De grap van het kleine Leuven is dat er ondanks de aanwezigheid van 22.000 studenten geen kamernood is, maar veel kamers tóch duur zijn. „In die dure kamers wonen alleen de eerstejaars, het jaar daarop weten ze wel beter", vertelt Frans van Hamersveld, die er zelf ook ingetrapt is. Deze 18-jari- ge student rechten is één van de 294 Ne derlanders die dit jaar, verspreid over alle faculteiten, aan de KU Leuven (anno 1426) studeren. MEISJES Op de gang in het dertig kamers tellende pand komen we ook meisjes tegen: maar die waren toch verboden? „Niet als ze er zelf een kamer hebben", zegt Frans. Wie nu denkt dat zo'n gemengde studenten gemeenschap leidt tot samenwonen of zondige feesten, vergist zich. „Hier gaat dat heel anders toe dan bij in Holland", weet een Belgische kamer bewoner, die na beleefd kloppen als een vérlegen schaduw het kot van Frans is Frans van Hamersveld (18) is één van de 294 Nederlanders die dit jaar, verspreid over alle faculteitenaan de KU Leuven studeren. FOTO'S: PERS UNIE binnengegleden. Hij leent vervolgens een boek en schuifelt weer uit beeld. Is dit 'nou het studentenleven anno 1989? Stormt hier dan niemand zomaar naar binnen om vervolgens te struikelen over lege bierflesjes en volle luidsprekers? Nederlandse en Vlaamse rechtenstudenten voor hun faculteitsgebouw „De Valk" in Leuven. Nee! Ook stoere praat over het andere geslacht ontbreekt overal, zelfs in de vol le cafés. Ook Frans is de rust en de beleefheid zelve, maar dat komt mogelijk doordat hij in België ook al de middelbare school heeft doorlopen en zijn Nederlandse ou ders daar nu al weer voor de derde keer wonen. Hij is de orde en tucht gewend die het rooms-katholieke deel van België kenmerken. „Omdat de Vlaamse taal zo genegeerd werd, is het minderwaardigheidscomplex nog bij velen merkbaar", beweerde een Vlaamse docent onlangs in een inter view. „Tijdens de lessen merk je zo wie de Nederlanders zijn. Als iets hun niet bevalt of ze zijn het niet met je eens. dan laten ze hun stem direct horen. Vla mingen zijn meestal volgzaam, beleefd en ijverig, het zijn doe-mensen. Neder landers zijn open, eerlijk, spontaan". ARMZALIG Dat Nederlanders vlotter praten dan hun zuiderburen en dezen op hun beurt weer beter schrijven, is iets dat weinigen zullen ontkennen. Paul, een Nederlandse drs. Nederlands, studeerde af in zijn ei gen land maar volgde oqit colleges in Leuven toen de Franstaligen daar nog waren. Zijn indruk uit die tijd: „De Vlaamse studenten kwamen wat armza liger van geest over. Zij voelden zich tussen die Walen vreemden in hun eigen stad". Sinds een kleine twintig jaar is er ook het elders gestichte Franstalige Leuven, Louvain-la-Neuve. Onder de 18.500 stu denten daar bevinden zich 61 Nederlan ders. In Nederland bestaan studierichtingen met een studentenstop, waardoor veel aanmelders uitgeloot worden. In België houdt men niet van dat systeem en om dat het onderwijs daar gelijkwaardige ei sen en mogelijkheden kent, schieten veel Nederlanders de grens over. Nou is België geen filantropische instel ling en slechts door een uitspraak van het Hof van Justitie in Luxemburg mag dit land ook aan buitenlanders slechts 700 gulden inschrijfgeld vragen. Het had in zijn bezuinigingswoede en geldzucht een tijd lang inschrijfgelden van 8000 tot 14.000 gulden'bedacht voor de 12.000 niet-Belgen die jaarlijks komen studeren. België wil liever niet meer dan twee pro cent buitenlanders per universiteit. LICENTIAAT Frans van Hamersveld, die met 350 (van de 700 rechtenstudenten) tegelijk college volgt in het faculteitsgebouw De Valk in hartje Leuven, heeft voor zijn 40-urige werkweek (alles inbegrepen) een prettig schema gekregen. „Ik heb meestal alleen van negen tot één uur les. En vrij dags, na de populaire stapavond op don derdag, pas vanaf half elf. Ik heb negen vakken. Je begint hier met een nogal al gemeen studiejaar, na het tweede haal je als het goed gaat je kandidaats en daarna specialiseer je je pas". De rossige Nederlander wil internatio naal recht gaan doen, maar eenmaal ge slaagd zal hij geen meestertitel verwer ven en dus ook geen mr. of iets anders voor zijn naam kunnen zetten. In België haal je je licentiaat, met de waarde van een meesterresultaat. Frans: „In het algemeen is er in België een tekort aan werk en daarom zie je steeds chiquere studenten. De tegenstel lingen tussen hippies en rechtse types zijn verdwenen, iedereen moet zich gun stig kleden om in de markt te blijven voor een baan, nu al. Daarom zie je hier ook steeds minder bruine kroegen". ROMMELDOOS Tot slot nog een Vlaamse tip uit het stu dentenhandboek: „Je moet van je studies niet dadelijk té veel resultaat verwachten. Je geheugen is geen rommeldoos waarin je alles lukraak opstapelt en het dan nog terugvindt ook. Terwijl je een computer om het even wat voor onzin kunt laten onthouden, is het menselijk geheugen slecht uitgerust voor het stockeren van losse feiten. Het is daarentegen zeer geschikt voor het verwerken van zinvolle verbanden en globale strukturen. Je moet deze zoveel mogelijk eerst ontdekken vooraleer je details gaat memoriseren". We zullen het onthouden. HERMAN JANSEN „ALS KINDEREN ZICH VEILIG VOELEN, KUN JE OVER ALLES PRATEN" „Voorlichting over veilig vrijen in de klas? En ze is pas veertien". De vader in het tv-spotje heeft het er maar moeilijk mee. De docente ook, maar de leerling helemaal niet. Sinds aids is seksuele voorlichting weer een hot item, maar zeker zo beladen is de vraag of dat in het biologielokaal moet gebeuren of thuis, onder het eten. DEN HAAG - Nee, ze is nog nooit de klas binnengekomen met de op merking dat ze de vorige avond toch zo lekker heeft gevreeën. Dan zou de hele groep in een deuk lig gen en dat is ook weer niet de be doeling. Toch is het raar, vindt Maija Kuipers, want als ze zegt dat ze de vorige avond toch zo héérlijk heeft gegeten, zo'n prachtige film heeft gezien of een gewéldig ge sprek heeft gehad, dan gebeurt er niets. Vinden jullie dat zelf nou niet vreemd, vraagt ze dan aan een klas. En ja, dan vinden ze het, hihi, eigenlijk wel een beetje gek, hihi. Marja Kuipers geeft biologieles aan alle klassen van het het Aloysiuscollege. Sek suele voorlichting is voor haar een es sentieel onderdeel van die lessen, maar de vraag is hoe je dat moet doen. Er zijn docenten die bij het begin van de les met een rood hoofd het bord openklap pen waarop de menselijke geslachtsorga nen met naam en toenaam zijn gete kend. Ze dragen de leerlingen op dat snel na te tekenen om na tien minuten het bord weer dicht te klappen. „En dan nu verder met het herderstasje". Zo doet Marja Kuipers het dus niet. „Bij het onderwerp voortplanting komt sek- sualtiteit altijd ter sprake, maar het hangt van de klas af hoe je daar verder mee omspringt. Leerlingen moeten zich veilig voelen, ze moeten weten dat ze hun opvattingen kwijt kunnen, ook als die afwijkt, dat ze zich niet hoeven te schamen, dat ik ze geen mening opdring, dat er alles bij elkaar wëderzijds respect is. En, zeker zo belangrijk, dat leerlingen "weten dat het geen probleem is als ze hun mond houden. Als aan die voor waarden wordt voldaan, kun je verder gaan dan alleen de anatomische uitleg. Dan kun je het hebben over hoe mensen met elkaar omgaan, over normen en waarden, over voorbehoedsmiddelen, ja over alles eigenlijk". TIENERPAAR Ze heeft het dan hoofdzakelijk over de bovenbouw, vanaf de derde klas. „In de eerste twee klassen zitten kinderen van twaalf, dertien jaar. Die zijn nog bezig met de vraag of ze meer van Michael Jackson houden dan van hun konijn. Dan kan ik wel vragen of ze vinden dat een tienerpaar al éen kind mag hebben, maar dan weten ze echt niet waar ik het over heb. Een enkele uitzondering daar gelaten, maar dat geldt voor alles, je hebt overal uitersten, overal vroeg of juist laat rijpe mensen. Er lopen hier ook jongetjes van amper dertien die een seksfilm huren en die doorverhuren aan leeftijdsgenoten. Die film brengen ze dan weer terug naar de videotheek met vette winst". „Maar ik heb het over de doorsnee-kin deren, over de meerderheid. En die zijn op hun twaalfde jaar niet toe aan ge slachtsgemeenschap. Uit Amerikaanse onderzoeken onder kinderen, die denk ik ook voor Nederland opgaan, blijkt dat van de 12- en 13-jarigen twee a drie pro cent echt met iemand naar bed is ge weest. En van de twintigjarigen heeft één op de vijf nog nooit gezoend. Dat is een basis voor de lessen, maar ook dat kin deren veel, heel veel meemaken. En dat ze een mening hebben". Een probleem voor haar is dat leerlingen na de tweede klas een vakkenpakket moeten kiezen en dat betekent voor di verse kinderen dat ze daarna nooit meer biologie krijgen. „Ik weet dat de meeste collega's er anders over denken, maar ik vind dat die kinderen voor die tijd wel iets moeten weten, zeker nu we met aids te maken hebben. Het probleem is dat hun leefwereld zo verschilt met wat je ze wilt vertellen. Ik doe dat niet op een ma nier van: gooi die geslachtsdelen maar weer eens door de klas. Nee, dat gebeurt op het niveau van: hoe krijg je nou tweelingen, en: wat is de baard in je keel? Daar kunnen ze zich iets bij voor stellen. Soms komt er wel eens een jon getje trots een plaatje in z'n agenda laten zien waarvan ik denk: mijn god, weer een hele generatie beschadigde jongetjes. Maar ze weten zelf niet eens wat er aan de hand is, ze willen alleen maar laten zien dat ze groot zijn. Nou, dan denk ik: ach joh, ga toch met je lego spelen". OUDERS In de hogere klassen sluit de leefwereld van de leerlingen beter aan op wat Mar ja Kuipers wil. „Wat ik vind dat mijn morele verplichting is om te vertellen, wat ik móet doen. En nu komt daar nog bij: er gaan mensen dood door seks". Ze gaat er van uit dat niet bij iedereen thuis over seksualiteit wordt gesproken en dat het voor een docent veel makke lijker is er over te beginnen. „Die zit toch meer in de positie van een verko per, alleen zijn het dan geen auto's of spruitjes". Het sturen vindt ze daarna weer belangrijker voor de ouders, en uit reacties blijkt dat die het uitstekend vin den. Het is vaste prik, bij de eerste keer dat ze er in een klas over begint, zit iedereen te wachten op een schuttingwoord of tot ze een condoom laat zien. Zodra dat ge beurt, ligt iedereen gillend onder de bank, maar daarna kan er gewoon wor den gepraat. „Je moet het zo snel moge lijk uit de giechelsfeer halen, wel vertel len dat seks ook leuk kan zijn natuurlijk, maar zolang je geheimzinnig blijft doen, er omheen blijft draaien, vragen open laat, dan wordt het alleen maar moeilij ker voor ze". „In grote lijnen gaat het niet om de tech nische zaken, om hoe je HET doet, om hoe je een condoom gebruikt, maar om relaties, over de consequenties die seks heeft, over alles wat met lust te maken heeft. En daarover kun je met kinderen uit de bovenbouw heel goed praten, als het maar eerlijk gebeurt. Vaak genoeg komen ze zelf met onderwerpen aan, met verhalen uit kranten of zo, waar je dan rustig vier, vijf lessen aan kunt wij den". „Doorgaans gaat het om normen en waarden; kijk eens om je heen: is de hele samenleving versekst? Heb je gisteren de Pin-Up-Club opgenomen? Goh, dan vind je mij zeker maar een raar mens hè, dat ik niet in m'n blote billen sta, dat ik een onderkin heb of een bril draag? Moet alles alleen maar prettig en móói zijn? Denk daar eens over na. Daarbij bepaal ik toch in feite hoe ver we gaan en bied ik alleen dingen aan; ik zal nooit zegen dat ik iets afkeur. Natuurlijk, er zijn mensen die vinden dat dat al te ver gaat. Die vinden dat je niet mag zeggen dat er ook mensen zijn die elkaar niet eeuwig trouw blijven, dat je door onver standige seks aids kunt krijgen, dat er voorbehoedsmiddelen zijn, hoe die wer- Voor lerares biologie Marja Kuipers is seksuele voorlichting een essentieel onder deel van de lessen. En dat houdt voor haar meer in dan alleen de anatomische uitleg, zoals ze die hier aan een paar leer lingen geeft. FOTO: CEES VERKERK ken en wat de voor- en nadelen daarvan zijn. Echt, het is nog altijd een taboe hoor, laat je niks wijsmaken. Maar ik vind dat je tegen kinderen moet vertel len en laten zien: dit zijn de mogelijkhe den. Of zijn we vergeten dat we zelf ook die vragen hadden?". DICK HOFLAND (ADVERTENTIE) Den Haag RIJKSGESUBSIDIEERD

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 33