Het grote zwijgen over incest tussen moeder en zoon Vijvers in de tuin steeds populairder H O; Ceidócöomotit binnen de perken lrftü*f.fc«É<riiinirriri^tfii>Éi*Afciiri>Éiiiil De zevende Vakbeurs voor de Tuinbran- che (VTB) begint aanstaande maandag in de Utrechtse Jaarbeurs. Het is de tweede maal dat de VTB gelijktijdig en onder één dak met de vakbeurs voor de doe-het-zelf-branche, Karwei, wordt ge houden. Volgens de organisator wijzen alle tekenen erop dat het succes van de vorige VTB overtroffen wordt. In elk ge val is de belangstelling van de kant van de exposanten zeer groot: begin oktober waren alle beschikbare vierkante meters tentoonstellingsruimte al verhuurd. In totaal doen 124 exposanten mee, zij vullen van 16 tot en met 19 januari de volledige Irenehal van het Jaarbeurs complex. Zij bieden een overzicht van machines, gereedschappen en andere ar tikelen voor de aanleg en het onderhoud van particuliere tuinen. Een ander on derdeel van de VTB is het decoratie- en verfraaiingsmateriaal voor tuinen en bal kons. Een duidelijk voorbeeld uit deze afde ling van de tentoonstelling zijn de pro- dukten voor aanleg en onderhoud van vijvers. En de daarbij behorende zaken als fonteinen en pompen. Steeds meer particuliere tuinen worden opgesierd met waterpartijen. Een trend die duide lijk waarneembaar is op de komende VTB. De tuin gaat een steeds belangrijker plaats innemen in de vrijetijdsbesteding. Een tuinbezitter beleeft zijn tuin ook heel anders dan vroeger. Het grote gras veld en het terrasje vlak voor het raam verdwijnen en de behoefte aan „natuur in de tuin" neemt sterk toe. Met name de toepassing van water in de vorm van tuinvijvers is erg populair. Op dit mo ment zijn er in ons land ruim een half miljoen tuinen met een vijver. Dat is tussen de vier en vijf procent van alle tuinen. Dit percentage is pas gedurende de afgelopen zes jaar opgebouwd en zal naar verwachting nog flink toenemen. In Engeland heeft al ruim vijftien procent van de tuinbezitters een vijver en ook daar verwacht men nog een verdere toe name. Een tuinvijver is bij voorkeur geen sho wobject: hij moet daarentegen rust bren gen. Het is een misverstand dat vijvers alleen maar in grotere tuinen kunnen worden aangelegd. Ook in de kleinere tuinen van rijtjeswoningen passen ze heel goed. De meeste hoveniers gaan er van uit dat een vijver een zesde deel van het tuinoppervlak dient in te nemen. In een tuin van vijftig vierkante meter kan met een vijver van zo'n acht vierkante meter worden volstaan. Vijverfabrikanten bieden een groot as sortiment tuinvijvers in verschillende vormen en afmetingen. Deze vijvers zijn onder te verdelen in twee categorieën: de voorgevormde vijvers van kunststof en de vijvers die worden gemaakt met be hulp van waterbouwfolie. Voor kleine vijvers wordt meestal ABS of polyethy leen gebruikt, voor grotere met glasfiber versterkt polyester. Een vijver is geen los onderdeel van een tuin. De beplanting rond en in de vijver moet in het totale tuinplan worden op genomen. De vijver moet zo worden aangelegd dat hij vanuit de huiskamer zichtbaar is. Zo'n vijver geeft een heel aparte sfeer: bij regen spatten de drup pels in het water en bij zonnig weer spie gelt dé beplanting zich in het waterop pervlak. Ook een terrasje aan het water geeft aardige mogelijkheden. De randen van de vijver kunnen tegen woordig fraai worden weggewerkt. Zo zijn er nu biotoopranden die over de vij verrand kunnen worden aangebracht en uitstekend als ondergrond voor beplan ting kunnen dienen. Ze kunnen dan met bijvoorbeeld aarde of grint worden ge vuld. De randen van folie kunnen heel natuurlijk worden weggewerkt. Een onderdeel waarmee zeker bij tuin vijvers rekening gehouden moet worden is veiligheid. Het moet niet mogelijk zijn in het duister pardoes in de vijver te be landen. Vooral als er kleine kinderen in het gezin zijn moet absoluut extra af scherming worden aangebracht in de vorm van een hekje of een andere afras tering. Heel praktisch is het de vijver in een verhoogde bak aan te brengen, zodat kinderen er niet in kunnen vallen. Een vijver in de voortuin is om veiligheids redenen eigenlijk uit den boze. Er is een ruime keuze in planten die ho ren bij een natuurlijke omgeving van de vijver. Bamboeriet en verschillende soorten grassen lenen zich daarvoor bij uitstek evenals inheemse kattestaart- planten zoals wederik, zwanenbloem en dergelijke. Lavendel en de fraaie rietsi gaar zijn minder gelukkige keuzes omdat zij de andere begroeiing verdringen. In het water hóren zuurstofplanten thuis, zoals waterviolier, moeras-vergeet-me- niet en fonteinkruid. De keus uit drijvende planten is enigs zins beperkt omdat een aantal zeer deco ratieve soorten zoals waterhyacint en pistia niet bestand zijn tegen onze win- tertemperaturen. JAN VAN KOOTEN Psychotherapeut De Johg: „Mannelijke slachtoffers gaan in veel gevallen over tot aanranding of verkrachting". HEINO - Gelach. Mama zit met haar zoontje in bad. Shampoo op de haartjes, het lijfje stevig inge zeept. En terwijl zij z'n oren boent, raakt het jongetje haar borsten aam „Wat is dat?". Lachend maakt ze een grapje, of geeft serieus uitleg. En probeert tegelijkertijd uit alle macht het gevaarlijke gevoel te on derdrukken dat ze zojuist kreeg. Want opgewonden raken van je ei gen kind, dat kan toch niet? Dat kan wel. Alle ouders worden wel eens seksueel geprikkeld door arge loze of nieuwsgierige handelingen van hun kind. Dat is niet erg, al kun je daar als ouder behoorlijk van schrikken. Maar er zijn moe ders die emotioneel of lichamelijk een slechte relatie met hun partner hebben, weinig warmte en gebor genheid kennen. En sommigen van hen bekijken hun zoontje met an dere ogen. Heel andere ogen. Nog niet zo gek lang geleden was incest absoluut een taboe. Niemand praatte er over, er werd niét over geschreven, het leek niet te bestaan. Die onbekendheid met het fenomeen is verdwenen. Vrijwel dagelijks klaagt wel ergens in ons land een dochter haar vader aan. Vader-met- dochter, een seksueel misdrijf waarover niet meer Het Grote Zwijgen hangt. Toch, het is slechts één facet van het verschijnsel incest. Het massale zwijgen geldt nog voor seks tussen moeder en zoon. Want ook dat komt voor. En waarschijnlijk aanzienlijk vaker dan me nigeen verwacht, zo is de overtuiging van psychotherapeut G. de Jong uit Hei- no. „Jongens laten niets met zich doen, ze ker niet door een vrouw", probeert De Jong de onbekendheid van deze incest- vorm te verklaren. „Tegenwoordig is het niet vreemd als een vrouw vertelt dat ze verkracht is, maar een man ervaart dat vertellen als heel vernederend. Die geeft voor zijn eigen gevoel zichzelf een bre vet van onvermogen". Terwijl buiten een vochtige schemer over de weilanden trekt, legt de psycho therapeut in zijn warm-verlichte spreek kamer uit waarom hij wil praten over incest met jongens. Ogenschijnlijk onbe wogen. „Jarenlang heb ik gewerkt bij de Van Mesdagkliniek in Groningen, waar de linquenten een psychisch-therapeutische behandeling krijgen. Daar kwam ik er achter dat een relatief groot aantal van die mensen, onder wie aanranders en verkrachters, te maken heeft gehad met seksueel geweld. Voor een deel was dat de oorzaak van hun gewelddadig gedrag. Er waren ook mannen bij die vroeger door een familielid waren misbruikt. Niet alleen door de vader, maar ook door de moeder". Er valt een stilte. Dan: „Ik ben ervan overtuigd dat er heel wat jongetjes door hun moeder misbruikt zijn. Of mis bruikt worden". Rustig achteroverleunend vertelt De Jong systematisch wat hij kwijt wil. „Het is al bekend dat incest in alle mi lieus voorkomt. Maar het is opvallend dat het altijd om minder harmonieuze gezinnen gaat. De moeders die een sek suele relatie aanknopen met hun zoontje komen iets te kort. Warmte, geborgen heid, liefde, noem maar op. Die zoeken ze bij hun kind. En ik zeg relatie, omdat die situatie werkelijk jarenlang kan du ren". Spelenderwijs „Incest-begint vaak spelenderwijs. De moeder doet het kind in bad. Of ze gaan er samen in. Je moet weten dat kinderen nieuwsgierig zijn. Bovendien zijn kinde ren seksueel onbevangen, ze doen din gen waar volwassenen opgewonden van kunnen raken. Zoals aaien. Of knuffelen, aanraken. Trouwens, omgekeerd gebeurt hetzelfde. Een jongetje van drie kan net zo goed een erectie krijgen. Sommige ou ders schrikken van de gevoelens die ze krijgen, maar tot een bepaalde leeftijd mogen kinderen zoiets doen". „Nu gaat het om de reactie van de moe der. Ze kan besluiten voortaan lichame lijke warmte bij haar kind te gaan halen. En het jongetje vindt dat vaak heel ple zierig. Fijn, dat geknuffel. Al die aan dacht. Totdat zijn eigen moeder met hem vadertje en moedertje gaat spelen. Of doktertje. Die spelletjes zijn niet verkeerd, maar wél als die gebeuren met je eigen moeder". De twee komen vervolgens in een web terecht. Eén web van spanning en ge heimhouding. „Ons geheimpje" groeit uit tot een groot geheim. Het kind voelt aan z'n moeder dat er iets niet klopt: Bijvoorbeeld door veelbetekenende blik ken wanneer vader in de buurt is. Waar door het zoontje constant op z'n hoede is, bang om zich te verspreken. Gespan nen. Altijd even nadenken voordat hij iets zegt. En waarbij vader in zijn ver beelding een machtige, grote boeman is. Zelfs vaders die van niets weten, zijn in de verbeelding van het jongetje constant dreigend aanwezig. Net als de zelfbe schuldiging. Want mama heeft niets ge daan, hij' is de grote schuldige. Terreur „Gaandeweg worden moeder en zoon steeds meer tot elkaar veroordeeld", zucht De Jong. „Het kind is bang dat zijn moeder hem zal verraden aan die grote vader. Maar ook de moeder is bang. Het jongetje zou z'n mond voorbij kunnen pratén. Zodat beiden met ge kromde tenen aan de eettafel zitten. De moeder houdt haar zoontje voortdurend in dé gaten. Het wordt een ware terreur, ze kunnen niet meer aan elkaar ontsnap pen. Probeer dan als klein kindje geeste lijke evenwicht maar eens te bewaren". „Tenslotte komt wel een einde aan die situatie. Zo'n jongen loopt bijvoorbeeld weg van huis. Of hij probeert die nare dingen uit z'n jeugd en het schuldgevoel te vergeten. En tenslotte gaat hij het ont kennen. Dat ontkennen deden die jon gens overigens ook als jiun moeder hen dwong tot allerlei handelingen. Ze besef ten wel dat het met hen gebeurde, maar ze gingen dan fantaseren. Of vergeten dat het om henzelf ging". „Wat je dan ziet, is dat de wereld van die jongen heel erg klein wordt. Want als je een dergelijk belangrijk gedeelte uit je leven wilt vergeten, betekent dat kijken door een uiterst nauwe kijker. Alles wat ook maar in de verte doet denken aan de incest, wordt genegeerd. De bladzijde in krant of tijdschrift wordt snel omge slagen, de tv gaat op een andere zender. Incest? Emoties? Niets mee te maken". Treurig De Jong lijkt misschien onaangedaan, maar z'n stem klinkt treurig als hij over de gevolgen vaa het seksuele misbruik praat. „Als je iets heel hard probeert te vergeten, dan komt het op de meest on gelegen momenten terug. In nachtmer ries bijvoorbeeld. Een nachtmerrie is volgens mij een van de akeligste manie ren om weer aan iets herinnerd te wor den. Mensen durven vaak niet meer te gaan slapen. Ze draaien door". „Wat je ook ziet bij misbruikte jongens, is dat hun gevoelsleven heel beperkt wordt. Allerlei belangrijke gevoelens die opkwamen bij de incest, zoals angst, schrik, schuld en opgewondenheid, wor den weggesloten. Resultaat: een man die bang is om te voelen". Een kleine pauze. Ernstig: „Een leden pop die zichzelf niet toestaat te voelen, bang als hij is om zichzelf weer in de el lende te storten. Hij hecht zich niet aan anderen, krijgt geen vlinders in de buik van verliefdheid. En vlucht vaak in agressie en geweld, misbruikt anderen zoals hijzelf misbruikt is". Geen aandacht Bijna verbaasd trekt hij zijn wenkbrau wen op. „Het vreemde is dat zo iemand geen aandacht heeft voor de pijn en angst van degene die hij tot seksuele handelingen dwingt". Dan heel nadrukkelijk: „Zó'n man die bij mij in therapie komt, heeft heel lang een zeer intensieve behandeling nodig. Soms jarenlang vier, vijf keer in de week praten over wat er allemaal in zijn leven is gebeurd. Dat is erg veel". Gebarend: „Aan de ene kant is lucht Incest tussen moeder en zoon. Ook wel het meest vergeten hoofdstuk van het ver haal incest genoemd. De omvang van deze vorm van het seksueel misbruiken van kinderen is (nog) niet bekend. Het onder zoek ernaar komt maar langzaam op gang. De schattingen over hoe vaak het voor komt, variëren. Maar in de loop van de af gelopen jaren is het aantal meldingen ge stegen en in kringen van deskundigen is de verwachting dat voorlopig nog wel zal blijven stijgen. Dat geldt voor het totaal aantal meldingen (van jongens én meisjes) maar ook voor het percentage jongens binnen dat totaal. Sommige experts in de VS zijn ervan overtuigd dat jongens net zo vaak seksueel misbruikt worden als meis jes. Anderen menen dat de jongens in wer kelijkheid twintig procent van het totaal uitmaken. „Bij zeker een derde deel van de mcestgevallen zijn jongens het slachtof fer", stelt de Nederlandse arts-psychothe rapeut W.L. Gianotten, „hoewel de dader in de meeste gevallen een man is". „De Britten hebben een mooie term voor zaken als incest tussen zonen en moe ders", zegt kinderpsychiater G.H.F. van der Most. „Die omschrijven ze met „con spiracy of silence" - de samenzwering van het zwijgen. Eigenlijk weet iedereen die nadenkt dat het bestaat, maar niemand praat erover. En zo simpel ligt het; als je er niet over praat, dan bestaat het in de ogen van de mensen ook niet". ZATERDAG 14 JANUARI 1989 PAGINA 24 hem dat enorm op, eindelijk bevrijd te zijn van dat grote geheim. Maar afschu welijk is het net zo goed. Want langza merhand komen al die gevoelens weer terug en dan kunnen mensen echt bijna gek worden. De schaamte, de angst, het verdriet. Het gevoel van vies, abnormaal zijn". „Maar ook de kwaadheid. Mannen lo pen dan met het idee rond hun moeder iets aan te doen. En worden tegelijkertijd panisch bij het idee dat iemand anders op het idee komt hetzelfde bij hen te doen. Heel kinderlijke gevoelens en re acties, ja. Logisch, want hun gevoelsle ven heeft nooit de kans gehad zich te ontwikkelen. In psycho-therapie leren ze omgaan met hun gevoelens. Het resul taat is dat zij zich vrijer gaan voelen. Trouwens, dat geldt net zo goed voor de moeders. De psychische nood bij hen is vaak zeker zo groot, maar de drempel voor hulp is erg hoog. Hebben ze echter hun grote geheim eenmaal „verklapt", dan is de opluchting heel groot". Merkwaardig Volgens De Jong kijkt een mannelijk slachtoffer op z'n zachtst gezegd heel merkwaardig tegen vrouwen aan. Voelt voor hen slechts een ongelofelijke min achting en blijft bij ze uit de buurt. En als het niet anders kan, moet hij ze de baas blijven. Agressie is het gevolg. De seksuele behoefte die zo'n man heeft, bevredigt hij in sommige gevallen door zich op mannen te gaan richten. Of door naar prostituées te gaan, want dan betaal je er voor en dan is het een zakelijke transactie, dan mag het. Maar in veel ge vallen gaan ze over tot aanranding, ver krachting. De psychotherapeut fronst. „Over een aantal jaren zullen er heel wat meer van dergelijke' incestgevallen boven water zijn gekomen, daar ben ik zeker van. Nu gaat het om de publiciteit. Want het is voor slachtoffers onmogelijk de media helemaal te negeren. En die publiciteit is ook belangrijk voor de moeders. Om ze van incest te weerhouden, ja. Want ze beseffen niet hoe grondig ze het leven se Reag gepal slope rug 1 betre in de Ange zekei bij S als van hun zoon vernielen, hoe zeer die er kapot aan kan gaan. Het klinkt drama tisch, maar het is wel waar; het geluk van een kind hangt grotendeels af van een heel belangrijk iemand. Zijn moe der". ulpverlening Hulpverleningsinstanties hebben mo menteel nog te weinig kennis en capaci teit in huis om op een adequate wijze hulp te bieden aan mannelijke slachtof fers van incest. Dat zegt arts-psychothe rapeut Woet Gianotten, verbonden aan het seksuologieteam van het Rutgershuis in Hilversum en het Academisch Zie kenhuis Utrecht. „Stel nou dat een man die in zijn jeugd ernstig seksueel misbruikt is, naar een psychiater gaat. Om te vertellen wat hem is overkomen en te proberen alles te verwerken. Tot zijn grote ellende stuit hij veelal op een muur van onbegrip bij die psychiater. „Zie je wel?", kan het slachtoffer dan denken en de komende jaren durft hij niet meer om hulp te vra gen". Gianotten noemt .het voorbeeld van vrouwenverkrachting. „Twintig jaar ge leden werd een verkrachte vrouw vaak een slet genoemd. Eén fatsoenlijke vrouw overkwam zoiets niet, zo dacht men toen. De volgende fase was dat men dacht: „Maar met zo'n kort rokje aan heeft ze er toch wel zelf om ge vraagd. En dan had ze maar niet door een park moeten lopen". Nü pas wordt algemeen het gegeven geaccepteerd dat geen enkele vrouw om verkrachting vraagt. En dat het niets uitmaakt wat ze aan heeft of waar ze rondloopt". „Bij misbruik van jongens staan we pas aan het begin van dat proces. Mensen moeten beseffen dat het in principe iede re jongen kan overkomen, dat jongens er niet om vragen, dat ze tegen hun zin bij seksuele handelingen betrokken kunnen worden. Maar ik twijfel er niet aan dat het nog wel ettelijke jaren zal duren voordat seksueel misbruikte jongens en jlen v Reag; houd nume i en zi; waar eerste waar; worsi veert i State ijaren die over moet voor voor pier van i gelev Huis en i verd cenn Ron; een onbi gelul Hij; j schil steec k

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 24