Nederland staat voor een norme belastingoperatie i3? De belangrijkste pijnpunten op een rij una fJNENLAND. CeUbeSoutti/nt vrijdag 13 januari i989 pagina 5 makei i facto [roeien Ierland staat aan de vooravond de grootste belastingoperatie i de Tweede Wereldoorlog. gaat om de herziening van huidige, zeer ingewikkelde alastingstelsel die op 1 januari 0 een feit moet zijn. laf aanstaande woensdag ver- lert de Tweede Kamer maar rtae'ofst zes lange dagen over de ka- etsvoorstellen, die zijn ge noemd naar de voorzitter van de commissie die de wijziging heeft voorbereid: prof.dr. C.J. Oort, voormalig topambtenaar van fi nanciën en tegenwoordig lid van de Raad van Bestuur van de ABN-bank. In degeest van de commissie- Oort wil de regering het aantal tariefschijven terugbrengen van negen naar drie. De eenvoud zit hem in de gecombineerde heffing van de premies volksverzekerin gen en de loon- en inkomstenbe lasting. De tarieven worden: 35% voor een belastbaar inkomen tot 41.500 gulden (bejaarden in deze groep: 18,3%), 50% voor de vol gende 41.500 gulden en 60% voor de top-inkomens. De eerste 4.500 gulden per jaar (basisaftrek) is on belast. Alle toeslagen vervallen, behalve die voor alleenstaande ouders. Voorts wordt er flink ge schrapt in aftrekposten. Het lijkt eenvoudig. Maar de wij zigingen zijn zo omvangrijk en ingrijpend dat iedereen zich af vraagt wat precies de gevolgen zullen zijn. Met als hamvragen: „Wordt het systeem werkelijk eenvoudiger?" en „Gaan de mees te mensen er inderdaad financieel op vooruit?" Inkomenseffecten operatie-Oort Wijzigingen in besteedbaar inkomen in guldens per jaar voor werknemers met standaard-aftrekposten. Mensen die nu veel aftrekposten hebben (vooral de hogere inkomens) gaan er (veel) minder op vooruit, omdat de aftrekmogelijkheden sterk worden verkleind. Basisaftrek 4.500 lengte tarief lste schijf 41.500 35,2% 2de schijf 41.500 50,0% Daarboven (Open schijf) 60,0% N HAAG Zij heb- van het plan-Oort bij hun werk gemaakt, el dagelijks geraad- ;gd door politici, belas- [consulenten, hooglera- journalisten of stu- •n. Mr. W.F.C. Ste en prof.dr. J.F.M. Ie zijn dan ook specia- bij uitstek en beho- tot het selecte groepje de Oort-operatie tot in letails kent. maakte namens het deel uit van de commis- tort. De Amsterdamse ad- at en belastingadviseur Jit zich in grote lijnen te met de kabinetsvoor- „Ik ben blij dat de ran onze voorstellen - .1 grote groep mensen on- één tarief - gehandhaafd Ijebleven. Ik ben ook ver- Jgd dat de regering op rela- |j korte termijn in staat is est een zeer belangrijke, Nederlandse begrippen taculaire, tariefsverlaging jaliseren. Het is de eerste I naar verdere belasting- jaging. die absoluut nood- II ijk is willen wij in het Jopa van 1992 kunnen blij ft concurreren met andere lals Stevens heeft Giele, [leraar belastingrecht aan ijksuniversiteit van Leiden [ezaghebbend lid van de wetstoepassing van ederlandse Federatie van itingsconsulenten, de ont- ;elingen rond het plan- op de voet gevolgd. Over ;aag of we er volgend jaar tgaan twijfelt hij moment: „Het kabinet 4,1 miljard gulden uitge- en voor lastenverlich- Dat betekent dat het in- n van de meeste mensen stijgen. Het plan-Oort zou ïgens niet geaccepteerd zonder deze enorme las- erlichting. Dit zeg ik szins met spijt. In het be- had ik, net als Oort zelf, liefst dat de hele operatie worden uitgevoerd zonder cent extra. Achteraf vind et niet erg dat de regering geld heeft uitgetrokken". eenstaanden jens Stevens is de groep De rest is 60% belast alleenstaanden die er als ge volg van het schrappen van de alleenstaandentoeslag op ach teruit gaat, relatief klein. „Overigens hebben wij zeer principieel geadviseerd de toe slagen op de belastingvrije som af te schaffen. De filosofie daarachter is dat de ingewik keldheid van het huidige be lastingstelsel voornamelijk veroorzaakt is door de intro ductie van allerlei toeslagen. Dankzij de globale tariefsver laging blijft de inkomensachte ruitgang (voor alleenstaanden) binnen aanvaardbare grenzen. Introduceer je toch weer toe slagen, dan neem je een be langrijk deel van de vereen voudiging weg". „Aan de andere kant zijn er zo veel gebeurtenissen in het le ven van de mens die fiscale gevolgen hebben. Aan trou wen, scheiden, het kopen van een huis zitten veel grotere fis cale gevolgen. Bovendien: in komensoverzichten zijn maar een tijdopname. De situatie kan over een paar maanden al weer anders zijn. Wij moeten, zoals Oort dat ook altijd zei, los van de dictatuur van het inko mensplaatje zolang geen groep er echt schrijnend op achteruit gaat". Giele twijfelt of het uiteinde lijke resultaat daadwerkelijk de beoogde vereenvoudiging zal zijn. „Voor de laagste inko mens wordt het inderdaad een stuk eenvoudiger. Tot 41.500 na zou verdubbelen als je het aantal aftrekposten niet zou verminderen. Maar er is geen inventiever volk dan het Ne derlandse volk. Dus zullen ve len andere aftrekposten gaan verzinnen, net zo lang tot ze door de Hoge Raad worden te ruggeroepen". Prof. Oort onder wiens naam de belastinghervorming wordt uitgevoerd. FOTO: DIJKSTRA Giele vult aan: „Als er wordt geschrapt uit het oogpunt van ereenvoudiging, heb ik er _een moeite mee. Maar nu wordt puur het inkomensef fect als norm gehanteerd. Voor de ware Oort-enthousias- teling is dat volkomen verkeerd". de'zwakkë Vereenvoudiging stond bij Zwakke punten Ook Stevens is weinig geluk- moeite kig met de manier waarop door het kabinet aftrekposten geschrapt en beperkt worden. „Een principieel onjuiste stel lingname, één van de zwakke - rr-. punten in de tariefsvoorstellen ?or* v°oroP- Z,Jnf co™miss.e van het kabinet. Ik heb begre- bestaande uit fiscale specialis- Huidig bruto Tariefgroep jaarloon II ld IV 2.500 508 508 508 508 5.000 794 794 1109 1109 10.000 126 44 1628 1312 15.000 - 25 -543 878 562 20.000 -170 -688 379 269 25.000 85 -802 254 144 25.761') 123 -764 232 123 30.000 326 -568 129 167 35.000 853 -330 361 399 40.000 1379 196 597 754 45.000 1893 710 1112 1268 50.000 1797 610 1608 1700 60.000 2109 594 1365 1485 70.000 2516 906 1641 1797 80.000 3094 1209 1574 1878 90.000 3189 1304 1669 1973 100.000 3130 912 1395 1741 125.000 3464 1025 1395 1741 150.000 4888 2449 2709 3145 200.000 9154 6604 6753 7233 Bruto minimumloon Tariefgroepindeling: I tweeverdieners II alleenstaanden III alleenverdieners/kostwinners IV alleenstaande ouders NB: De meeste mensen gaan erop vooruit. Dit overzicht geeft echter slechts de gevolgen va Oort. Er is geen rekening ge houden met andere ontwikkelingen, zoals de reorganisatie van het ziektekostenstelsel volgens het plan-Dekker, Het is moge lijk dat de operatie-Dekker, die in 1991 moet zijn afgerond, nadelige invloed heeft op het inkomen. ap naar verdere belasting- FOTO: DIJKSTRA gulden hoeven belastingplich tigen geen aangiftebiljet meer in te vullen. Dat is tachtig pro cent van de negen miljoen be lastingplichtigen die Neder land telt. Maatschappelijk ge zien een enorme vooruitgang, zowel voor de mensen zelf als nodige problemen. „In de sfeer van de inkomstenbelasting, dus waar het aankomt op de aftrekposten, blijft de wet in gewikkeld. Daarom ben ik al lerminst optimistisch over het schrappen van aftrekposten. De politiek wil uiteraard dat voor de belastingdienst". Deze de hogere inkomens de tariefs- dienst zal het straks overigens verlaging zelf betalen door diverse politieke stro mingen, was het gevolg van een in 1985 ingediende motie van de kamerleden Vermeend (PvdA) en De Grave (VVD). Twee jonge, maar gezagheb bende fractiewoordvoerders voor financien. Zij wilden we- 3 ten of het mogelijk was het be- met 1600 belastingambtenaren minder gaan doen. Maar voor de midden- en hoge inkomens voorziet Giele de minder te kunnen aftrekken. Het is inderdaad moeilijk te accepteren dat het besteedbaar inkomen van deze mensen bij pen dat er nog overleg gaande is tussen fracties en Financiën om te kijken hoe bepaalde on evenwichtigheden uit de voor stellen kunnen worden wegge haald. Het is inderdaad onjuist dat enerzijds vergoedingen door de werkgever aé werknemer niet belast «Ui- - - den, terwijl de werknemer die lastmgsysteem drastisch uit eigen zak bepaalde dingen vereenvoudigen. In 1986 con- voor zijn werk betaalt, deze cludeerde de commissie-Oort niet langer kan aftrekken. Dat 11 inderdaad zou kunnen riekt naar fiscale discriminatie zoncier het rijk met extra uit en gelegenheidswetgeving, 6aven °P te zadelen. Twee ja- waarschijnliik ontstaan door ren van politiek beraad ver- tijdsdruk en het sluiten van st"*en voordat de coalitie politieke compromissen. Hoe Partners CDA en VVD een dan ook, het zijn niet bepaald ^kkoord bereikten, voorstellen die de schoon- Door de economische groei en beids- en vereenvoudigirtgs- bijbehorende belastingmee- prijs krijgen". tingvereenvoudiging in zat, maar ook een belastingverla ging. Interne strijd De afgelopen maanden bogen de fracties zich over de wets ontwerpen. Hoewel CDA en VVD de kabinetplannen op hoofdlijnen steunen, werden toch door beide fracties op en kele belangrijke onderdelen wijzigingen voorgesteld. De PvdA voerde eerst een interne strijd. Uiteindelijk bereikten de sociaal-democraten onder ling een compromis in de vorm van een alternatief be lastingplan met een lastenver lichting van 2,35 miljard gul den. Het PvdA-plan werd ech ter vrijwel direct door kabinet, CDA en VVD verworpen en zal derhalve in de komende Hoewel de Tweedg-Kamerleden officieel nog met Kerstreces zijn en 17 januari weer voor het eerst sinds een maand bij elkaar komen, heb ben de fractiespecialisten de afgelopen weken druk overleg gepleegd over 'Oort'. Pas na de fractievergaderingen van dinsdag zal duidelijk zijn hoe de vlag er bij hangt, maar zeker is dat de messen al geslepen zijn, weet een ingewijde te vertellen. Minister Ruding en staatssecretaris Koning zijn d'etre dr'empeb vëria^d wöriën! er, met behulp van een leger ambtenaren van r Financiën, klaar voor. Zij zijn bereid kleine aanpassingen door te voeren, maar zullen zich tegen grote wijzigingen verzetten omdat die veel zouden kosten ging indruisen. Aftrek van ziektekosten Het kabinet wil hier drastisch in snijden. Er geldt voortaan een drempel. Pas als ziektekos ten boven een bepaald bedrag uitkomen, mogen ze worden afgetrokken. Bij een bruto jaarinko men tot 50.000 gulden is de drempel 12% van dit inkomen. Tot 113.000 gulden is de drempel 4500 plus 3% van het inkomen. Daarboven is de drempel ƒ7900. Vrijwel alle fracties willen •Alleenstaandentoeslag tegen de vereenvoudi- Het kabinet wil deze toeslag afschaffen. Daar- door gaan bepaalde groepen alleenstaanden (vooral de laagstbetaalden) er behoorlijk op Algemeen wordt verwacht dat de discussie zich achteruit. Maximaal kan het inkomen jaarlijks mate VVD zijn hier tegen. Handhaving van deze toeslag kost tenminste 600 miljoen gulden. Dat kan ten koste gaan van andere inkomens groepen. Aftrekposten (gemengde kosten) Het kabinet wil de aftrekbaarheid beperken, zowel privé als zakelijk. Er komen nieuwe re gels voor tal van aftrekposten, zoals geldboetes, aktentassen, representatie- en verblijfskosten, computers en auto's van de zaak. Alle fracties geven toe dat snijden in deze posten nodig is. Maar bepaalde posten, zoals het bezoek aan congressen, zouden volledig aftrekbaar moeten blijven. zal toespitsén op de volgende 'pijnpunten': netto met 800 afnemen. PvdA Zelfstandige ondernemers De 140.000 zelfstandige ondernemers met een mindere bruto jaarinkomen van minder dan 45.000 gul den gaan er gemiddeld duizend gulden per jaar op achteruit. Dit tot woede van de werkgever sorganisaties in het midden- en kleinbedrijf, die in de Tweede Kamer een intensieve lobby heb ben gevoerd. De fracties zullen het kabinet vrijwel zeker aan de tand voelen over de nega tieve effecten voor zelfstandigen. Belasting voor buitenlandse werknemers Veel buitenlandse werknemers hoeven geen premies volksverzekering te betalen, omdat ze in hun eigen land zijn verzekerd. Zij zullen voortaan 7% loon- en inkomstenbelasting afdra gen. In de Tweede Kamer zijn stemmen opge gaan om dit percentage te verhogen. Dit bete kent volgens het ministerie van financiën ech ter dat ook de tarieven voor Nederlandse werk nemers zouden moeten veranderen. parlementaire behandeling kansloos zijn. De voorstanders van 'Oort' ho pen echter dat de PvdA bereid is de hoofdlijnen van het kabi netsplan te steunen. „Het zou een blamage zijn als de PvdA het laat afweten", meent prof. Giele. „Het plan- Oort is toch ook een kindje van Vermeend". Volgens Gie le is kamerbrede steun nodig voor deze operatie. Ook Ste vens zegt het zich buitenspel plaatsen door de PvdA zeer te betreuren. „Een meerderheid van de Kamer en het kabinet heeft een duidelijke keuze ge maakt om met 4,1 miljard de vereenvoudiging mogelijk te maken. Zonde^dat bedrag was vereenvoudiging waarschijn lijk niet mogelijk geweest, om dat er dan te grote inkomens verschillen zouden optreden. Dan zou belastingvereenvou diging er zelfs deze eeuw niet meer van zijn gekomen en dat zou een enorme stap terug ge weest zijn". Beide belastingdeskundigen noemen de hele Oort-operatie slechts een begin op weg naar verdere vereenvoudiging. „We zijn er op 1 januari 1990, als het nieuwe stelsel wordt inge voerd, nog niet", stelt Giele. „De inkomstenbelasting moet veel overzichtelijker worden. In heel Nederland is niemand te vinden die alle regels van de inkomstenbelasting uit het hoofd kent. Zelfs niet bij de belastingdienst. De inkomsten belasting is aan goedigheid ka pot gegaan, aan tal van aftrek posten zoals een rolstoel-aftrek voor iemand die z'n oude moe der liever in huis houdt dan haar naar een verpleeghuis te sturen". MARGA RIJERSE ROB SEBES De daarop volgende f 41.500,- is 50% belast De daarop volgende 41.500.- is 35,2% belast De eerste 4500.- van het belastbaar nkomen is onbelast 87.500,- 46.000,- 4500,- De vereenvoudiging is het gevolg van de gecombineerde heffing van premies Dlksverzekeringen en belasting in de eerste belastingschijf. Dit gaat vooral ten koste van de Uleenstaanden, mensen die de bestaande scale aftrekposten volledig benutten en de mensen die hun ziektekosten niet langer kunnen aftrekken. len Jeroepskosten zijn iet meer aftrekbaar Auto van de zaak Prlvé-auto voor de zaak 20% van de cataloguswaarde Maximaal 44 cent per kilometer wordt beschouwd als inkomen. mag worden afgetrokken. 'olledige tabel aftrekposten plan Oort: Nieuwe regels van aftrekposten i ingang: 1 januari 1990 Belastingplichtige/werknemer (IB/LB) Winst IB: kosten voor ondernemer zelf (pers.) Winst IB/Vpb: algemene kosten ten aanzien van ieder (als bedrijf) woon-werkverkeer t/m 10 km woon-werkverkeer meer dan 10 km personeelsvereniging telefoonabonnementen persoonlijke verzorging aktentassen e.d. geldboeten relatiegeschenken vanaf f.50,- vaartuigen voor representatieve doelen voedsel, drank, genotmid. kleding uitgezonderd werkkleding congressen,seminars, symposia e.d. representatiekosten verblijfkosten kantinevoorzieningen literatuur uitgezonderd vakliteratuur tekstverwerkers, compu ters e.d. apparatuur en beeldapparatuur muziekinstrumenten geluidsapparatuur en gereedschap uitgezonderd bij uitsluitend beroepsgebruik auto van de zaak aftreksfeer: (als kostenpost bij de werknemer) vergoedingssfeer: (als vergoeding door de werkgever) aftreksfeer: aftreksfeer: (als kosten bij berekening (als kosten bij berekening van de fiscale winst) van de fiscale winst) vergoedingssfeer: (als kosten bij bereta van de fiscale winst) niet aftrekbaar belast a) aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar: bedragen belast bij overschrijding b) aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar in min.regeling bedragen min.regeling niet aftrekbaar belast niet aftrekbaar belast c) aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar niet aftrekbaar belast (onbel. voor artiest d) niet aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar presentator en sportman) e) niet aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar niet aftrekbaar belast niet aftrekbaar belast zie representatiekosten zie representatiekosten f) niet aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar g) niet aftrekbaar niet aftrekbaar aftrekbaar n.v.t. n.v.t. h) niet aftrekbaar niet aftrekbaar zie represen tatiekosten niet aftrekbaar onbelast 0 niet aftrekbaar niet aftrekbaar n.v.t. niet aftrekbaar onbelast j) 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar niet aftrekbaar onbelast k) niet aftrekbaar 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar niet aftrekbaar onbelast 0 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar niet aftrekbaar onbelast n.v.t. n.v.t. m) 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar niet aftrekbaar onbelast n) 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar o) 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar 75% aftrekbaar niet aftrekbaar onbelast P) niet aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar q) niet aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar niet aftrekbaar onbelast 1 D aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar: brandstofkosten ministeriele verhuiskosten gebruik priveauto voor ondernemingsdoeleinden regeling: max. aftrekbaar 0,44 per km. aftrekbaar: 12% salaris, max. 12.000 plus kosten van over brenging max.2 jaar aftrekbaar kantoorruimte waarin of niet aftrekbaar van waaruit niet groten deels ink. wordt verworven kantoorruimte waarin of aftrekbaar: 15% van waaruit grotendeels huurwaarde en 15% inkomen wordt verworven energiekosten In de regel zijn dit de huidige bedragen uit <1© fabel van het reiskostenforfait minus f.200,-. Beoogde (vervroegde) ingangsdatum: 1 juli 1989. belast voor het meerdere belast s) aftrekbaar t) ministeriele regeling: max. aftrekbaar f.0,44 per km u) f.12.000 max. plus kosten van overbrenging v) max. twee jaar aftrekbaar w) niet aftrekbaar x) aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar aftrekbaar

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5