Sabotage nieuwe
i vliegramp toch
liet uitgesloten
Nieuwe Amerikaanse
theorie over heelal
Westen wil eerst totaal
verbod chemische wapens
Seismologen ontdekken methode
om aardbevingen te voorspellen
Armeense overlevenden
trotseren felle kou
VOLKSTELLING
IN SOVJETUNIE
aire wil
min niet
itleveren
Reagans laatste begroting
voldoet niet aan NAVO-eis
UITENLAND ficidacSoivumt DINSDAG 10 JANUARI 1989 PAGINA 7
Premier Thatcher bezocht gisteren de gewonde overlevenden van de vliegramp bij het Engelse
dorp Kegworth.
FOTO: EPA
gen. Maar het IRA heeft, voor
zover bekend, nog nooit een
terreurdaad gepleegd tegen
een civiel vliegtuig.
Minister Channon sluit echter
sabotage uit. Ook de lucht
vaartmaatschappij British Mid
land zegt nog altijd niet te
denken aan sabotage als oor
zaak van het ongeluk, de
tweede grote vliegramp in
Groot-Brittannië in minder
dan drie weken. William
Tench, gepensioneerd hoofd
van de Britse Onderzoekscom-
perde gisteren dat er mogelijk
een fout is gemaakt tijdens een
onderhoudsbeurt. Hij sluit niet
uit dat daarbij opzet in het spel
is. De kans dat beide motoren
van een Boeing 737-400 tegelij
kertijd uitvallen, is volgens
Luchtrampen, op- Tench één op 10 miljoen.
Sovjetunie opent
geheime archieven
MOSKOU Het Centrale Staatsar-
chief van de Sovjetunie heeft
500.000 geheime documenten van de
fieriode vóór de revolutie toeganke-
ijk gemaakt voor historici. Onder
de tot dusver strikt geheime docu
menten zitten onder meer stukken
over de onderdrukking van de Rus-
sischrOrthodoxe kerk en de opposi
tie van de „Witte Garde" tegen de
revolutie. Volgens het Russische
persbureau TASS blijft er alleen
„enig voorbehoud" met betrekking
tot de inzage in documenten van het
openbaar ministerie, het Hoogge
rechtshof, het ministerie van volks
gezondheid, de staats-uitgeverijcom-
missie en de centrale raad van vak
bonden.
Iraanse onderminister
bemiddelt in Libanon
BAYRUT De Iraanse ondermi
nister van buitenlandse zaken Ali
Mohammad Besharati is naar Da
mascus gereisd in een poging te be
middelen in de felle strijd tussen de
Amal-militie en de Hezbollah in
Libanon. Volgens de Amal zijn de
Hezbollah-strijders nu bijna uit hun
laatste steunpunt verdreven. De
reeds tien dagen durende gevech
ten hebben de laatste twee dagen
aan circa zestig mensen het leven
gekost.
Volgens het Iraanse persbureau
IRNA wil onderminister Besharati
een boodschap van de Iraanse pre
sident, Ali Khamenei, overbrengen
aan de strijdende partijen.
BOSTON Onderzoekers
van het Lawrence Livermore
laboratorium in de Ameri
kaanse staat California hebben
een nieuwe theorie ontwik
keld over de samenstelling
van het heelal. De onderzoe
kers in Californië houden zich
bezig met experimenten die
dienen om te bepalen wat er
precies gebeurde in de eerste
vijftien minuten na het ont
staan van het heelal. De inte
resse gaat met name uit gaat
naar de verspreiding van nu
cleaire deeltjes tijdens de ge
weldige explosie die bekend
staat als de „Big Bang". Vol
gens een woordvoerder van
het laboratorium werd tot nu
toe aangenomen dat het over
grote deel van de materie
waaruit het universum bestaat
onzichtbare stoffen zijn, die
niet vanuit de aarde kunnen
worden onderscheiden. De on
derzoekers zeggen nu dat het
echter zeer wel mogelijk is dat
het universum bestaat uit be
kende materie, met andere
woorden dezelfde bouwstoffen
waaruit de aarde en de zon
zijn gevormd.
PARIJS Het Westen wil eerst een totaal verbod op chemi
sche wapens, voordat alle bestaande voorraden van het wa
pentuig definitief worden opgeruimd. Dat hebben verschei
dene westerse delegaties verklaard op de conferentie over
chemische wapens in Parijs. Het Russische aanbod al te be
ginnen met de vernietiging van chemische wapens voordat
er een akkoord is, werd gisteren een „zeer bemoedigende"
stap genoemd. Aanvankelijk had het Westen nogal koel op
de aankondiging gereageerd. Maar een totaal verbod is vol
gens de delegaties toch de enige afdoende maatregel om een
einde te maken aan de chemische bewapening.
LONDEN Wetenschap
pers vaii de Britse Geolo
gische Survey, de BGS,
zeggen een ontdekking te
hebben gedaan die een
belangrijke doorbraak be
tekent in de voorspelling
van aardbevingen.
De grootste eer komt toe aan
de 53-jarige professor Stuart
Crampin van de BGS, één van
's werelds belangrijkste orga
nisaties voor de registratie van
aardschokken. De nieuwe vin
ding zal, als het eerste optimis
me gerechtvaardigd is, in de
toekomst mogelijk veel mense
lijk leed besparen.
Crampin kwam tot de volgen
de stellingen:
•Aardschokken ontstaan als
druk wordt uitgeoefend op
rotsen, zodat ze deformeren,
meestal op een diepte van tien
tot twintig kilometer in de
aardkorst.
•Terwijl deze druk toeneemt,
worden micro-aardschokken
veroorzaakt. De rotsen geven
dan „dwarskracht-golven" af,
dat zijn snelle, trillende bewe
gingen van deeltjes.
•Deze golven verspreiden zich
binnen korte tijd in alle rich
tingen. Door die te analyseren
kan inzicht worden verkregen
ge
beurt als aardschokken zich
ontwikkelen. Als de golven
gedecodeerd worden vóórdat
een grote aardbeving gaat
plaatsvinden, kan precies
voorspeld worden welke
kracht de aardschok zal heb
ben en wanneer deze begint.
•Als lang genoeg van tevoren
alarm wordt geslagen, kunnen
stadsplanologen er rekening
mee houden, zodat ze geen
woongebieden ontwikkelen in
zogeheten gevarenzones of dat
ze hoge flatgebouwen op stevi
ge funderingen bouwen en
verstevigen met stalen steun
balken, pijlers en geraamtes.
Bij de bestaande huizen zou
den de fundamenten versterkt
kunnen worden.
Precisie
Er is een belangrijke factor
waardoor het werk van Cram
pin en zijn team zo vernieu
wend genoemd kan worden.
En dat is de unieke combinatie
van precisie-instrumenten, be
staande uit laserapparatuur,
reflectoren, seismometers,
magnetometers en andere
hulpmiddelen, die elke bewe
ging op en onder het aardop-
Êervlak kunnen registreren.
>e aldus verkregen informatie
wordt per satelliet naar het la
boratorium gezonden, waar
seismologen berekenen wat er
gaat gebeuren.
Helaas was Crampin nog niet
ver genoeg gevorderd met zijn
onderzoekingen op het mo
ment dat de Armeense steden
Leninakan en Spitak werden
getroffen door de aardbeving.
Crampin benadrukt evenwel
dat er nog veel werk verzet
moet worden, wil de aard
schokvoorspelling net zo routi
nematig en accuraat geschie
den als de weersvoorspellin
gen. Niettemin was hij vorige
week zo vol vertrouwen dat
hij zijn nieuwe ontwikkeling
„de meest fundamentele voor
uitgang op het gebied van de
seismologie sinds vele tiental
len jaren" noemde.
Parkfield
Om zijn uitvinding kracht bij
te zetten, zal Crampin en zijn
39-jarige collega dr. Russ
Evans, gegevens onderzoeken
over Parkfield, een klein
dorpje in California tussen San
Francisco en Los Angeles, en
vervolgens vaststellen wan
neer het zal worden getroffen
door een aardschok.
Parkfield is een kleine agrari
sche gemeenschap van zo'n 34
inwoners en ligt op een paar
honderd meter afstand van de
San Andreas breuk, waar de
Amerikaanse aardkorstlaag en
die van de Stille Zuidzee tegen
elkaar schuren en in het ver
leden verantwoordelijk zijn
geweest voor talloze aardbe
vingen.
Los Angeles zal volgens de sta
tistici binnen dertig jaar door
een grote aardbeving getroffen
worden. Geschat wordt dat
daarbij circa twintigduizend
van de 3,1 miljoen inwoners de
dood zullen vinden.
Crampin concentreert zich op
Parkfield omdat zich hier elke
21 of 22 jaar een bescheiden
aardschok voordoet. De vol
gende kan zich nu elk moment
aandienen.
Het „aardbeving prototype ex
periment" werd ten dele ont
wikkeld door dr. William Ba-
kun. Hij is chef van de seismo
logische afdeling van de Ame
rikaanse Geologische Survey
in Menlo Park, California en
zette het gebied vol met meet
apparatuur en instrumenten
„Wij beschouwen Crampins
onderzoeksmethode als een
veelbelovende ontwikkeling.
Hoewel het in wetenschappe
lijke kringen nog niet alge
meen geaccepteerd is, is het
heel goed mogelijk dat hij ge
lijk heeft. Internationaal ge
zien is hij duidelijk de belang
rijkste vertegenwoordiger van
deze techniek".
(c) The Sunday Times, Londen
SPITAK Ruim een
maand na de verwoesten
de aardbeving die de Ar
meense stad Spitak met de
grond gelijk maakte, bi
vakkeert de helft van de
overlevenden onder de
blote hemel, bij tempera
turen die de laatste twee
weken gezakt zijn tot
meer dan twintig graden
onder nul.
De tenten waarin ze verblij
ven, bieden zo weinig bescher
ming tegen de kou dat langer
dan twee uur achter elkaar
slapen onmogelijk is. Alleen al
in Spitak zijn er negenduizend
mensen die maar moeten zien
hoe zij het tot maart in de
open lucht moeten uithouden.
Behalve de overlevenden gaat
het ook nog om een stuk of
duizend vrijwilligers die zijn
ingezet bij de opruimwerk-
zaamheden en de wederop
bouw van de stad, die voor de
aardbeving op 7 december
twintigduizend inwoners telde.
Spitak, gesitueerd op een punt
waar drie breuklijnen bij el
kaar komen, zal vier kilome
ter verderop opnieuw worden
opgebouwd. Italië heeft be
loofd in maart geprefabriceer
de woningen te leveren. De
republiek Oezbekistan gaat in
dividuele woonhuizen bou
wen, terwijl andere Sovjetre
publieken zich belast hebben
met de wederopbouw van
twintig omliggende dorpen.
Gaarkeukens
Voor de 58-jarige Rafael Tera-
nian, bleek en aangedaan door
de kou, is het moeilijk zijn be
staan op orde te brengen. Hij
heeft op 7 december zijn
vrouw verloren. Zijn drie kin
deren liggen in een ziekenhuis
in Moskou. Teranian heeft
werk gevonden als monteur
bij de opbouw van een grote
hal, recht tegenover de onder
komens van de partijleiding,
die de provisorisch in tenten
ondergebrachte gaarkeukens
moet vervangen. Maar de
meeste mannen in Spitak zit
ten zonder werk. Er is immers
een schreeuwend gebrek aan
materiaal. De dagen gaan
voorbij met het zoeken naar
voedsel en overblijfselen on
der het puin.
Karina, een onderwijzeres,
heeft bij het hoofdkwartier
haar loon opgehaald en zich
laten inschrijven voor een van
de woonbarakken, waar ieder
een van droomt. Haar zuster
bivakkeert nog steeds in een
tent, met twee kinderen, in af
wachting van een plaats in een
sanatorium elders in het land.
MOSKOU In de Sovjetunie gaat
aanstaande donderdag een volkstelling
van start, die beoogt.een beter inzicht
te geven in de manier waarop de Russi
sche bevolking is samengesteld en in de
huidige levensomstandigheden van de
burgers. Meer dan een miljoen studen
ten, leraren en ambtenaren zullen in de
week van 12 tot 19 januari het land
doorkruisen om de inwoners van een
vragenformulier te voorzien. Gevraagd
zal onder meer worden hoe oud hun
huizen zijn, van welk materiaal ze zijn
gebouwd, of ze staatseigendom of ei
gendom van een coöperatie zijn en hoe
veel kamers ze tellen. Volgens de auto
riteiten zal alle informatie vertrouwe
lijk worden behandeld.
Hongkong heeft
politieke partij
HONGKONG In de Britse
kroonkolonie Hongkong,
waarvan Engeland in 1997 of
ficieel volledig afstand zal
doen, is de eerste politieke
partij opgericht. De initiatief
nemers, onder leiding van
Yeung Sam, willen deelnemen
aan de eerste rechtstreekse
verkiezingen die over twee
jaar in Hongkong worden ge
houden. De kroonkolonie
wordt nu nog geregeerd door
een gouverneur, die formeel
wordt benoemd door de Britse
koningin. De opzet is dat
Hongkong na 1 juli 1997 een
speciale bestuursregio (SAR)
van China wordt, met een gro
te mate van zelfbestuur.
IG WORTH Het on-
zoek naar de oorzaak
de vliegramp zondag
Engeland waarbij 44
insen omkwamen, heeft
geen duidelijke aan-
opingspunten opgele-
Door een toene-
ind aantal deskundigen
rdt voorzichtig reke-
ïg gehouden met sabo-
;e, hoewel die mogelijk-
i aanvankelijk volle-
werd uitgesloten.
na analyse van de vlucht-
order van de Boeing 737-
■IROBI/KAMPALA
is onwaarschijnlijk dat
ire dè voormalige Ugande-
dictator Idi Amin uit zal
'eren een Uganda, zo heeft
ambassadeur van Zaire in
anda maandag gezegd,
re zou Amin willen terug-
ren naar Saudiarabië, het
d waar hij naar toe ver
men was. De Ugandese
derminister van buiten-
dse zaken, Agad Didi,
kent overigens dat Ugan-
om de uitlevering van Idi
lin zal vragen. De Zairese
bassadeur in Kampala,
iagira Wanyaburenge, be-
jfelde of Kinshasa Amin
uitleveren. „Daar is een
leveringsverdrag voor no
en dat bestaat op het mo-
nt niet", zo zei hij.
elgische
interjassen
iet welkom
Zaire
NSHASA Een Belgisch
oorradingsschip dat giste-
uit Zeebrugge is vertrok-
zal niet welkom zijn in
De regering van de
irmalige Belgische kolonie
ran geen liefdadigheid we-
zeker niet nu de betrek-
igen tussen beide landen tot
der het vriespunt zijn ge
lid. Aan boord van het
lip „Godetia" bevonden zich
ivankelijk ook vierduizend
nterjassen van het Belgische
er, maar die zijn weer aan
aams) land gebracht omdat
ire daar helemaal geen prijs
stelt. „Wij hebben hier geen
Ter en geen sneeuw", aldus
regeringswoordvoerder.
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB Het Pinguïnland van Professor Lupardi
Natuurgeweld blijft de Kaukasus treffen. Terwijl in Armenië nog
steeds de ravage wordt opgeruimd van de aardbeving van eind
december, is de republiek Georgië getroffen door zware sneeuw
stormen. Inmiddels is de sneeuw weer weggedoold maar de ver
woestingen, zoals op de foto in het dorp Manavl, zijn er niet min
der om.
FOTO: TASS
Hun twee broers moeten ach
terblijven om te werken.
Maar de meeste mannen wil
len niet klagen. Zij hebben
geen keus: het graf van hun
ouders bevindt zich daar en zij
moeten blijven om de terug
keer van vrouw en kinderen
voor te bereiden. Als de avond
valt, verzamelen zich dik inge
pakte mannen bij vuren die bij
de tentenkamp aan de uitvals
wegen van de stad zijn aange
stoken. Vrouwen lopen voor
bij, met kinderen tegen zich
aangedrukt die in hun van de
kou rood aangelopen handen
brood vastklampen. En dat
terwijl volgens plaatselijke au
toriteiten „het leven zijn nor
male gang moet hernemen".
400 blijft onduidelijk, hoe het
mogelijk is geweest dat beide
motoren gelijktijdig uitvielen.
Een aantal experts acht het
daarom niet uitgesloten, dat er
aan de motoren is geknoeid.
Ook premier Thatcher wil een
mogelijke sabotagedaad niet
uitsluiten.
Minister van verkeer Paul
Channon zei, dat de nu be
schikbare gegevens erop wij
zen dat de rechtermotor al was
uitgevallen voordat het toestel
neerstortte, en dat de linker
motor vermoedelijk in brand
stond. Ten minste vier Britse
soldaten die dienden in Noord-
Ierland zijn onder de 44 doden
van het ramptoestel, dat op
weg was naar Belfast. De Roy
al Ulster Constabulary (RUC),
de Noordierse politiemacht,
deelde mee dat er zich ook
verscheidene RUC-functiona-
rissen aan boord bevonden,
van wie er twee omkwamen.
De Noordierse protestantenlei
der, dominee Ian Paisley, zegt
sterke vermoedens te hebben
dat het toestel is gesaboteerd.
„Het is zeer verdacht, omdat
militairen geregeld van deze
vlucht gebruik maken", aldus
Paisley. Militairen en politie
mensen zijn in Noord-Ierland
een door de katholieke guer
rillabeweging IRA veelvuldig
gekozen doelwit voor aansla-
De autoriteiten in Praag hebben geen toestemming gegeven voor een herdenkingsbijeenkomst
zondag voor Jan Palach. Deze Tsjechoslowaakse student stak zichzelf 20 jaar geleden op het
Praagse Wenceslas-plein in brand als protest tegen de inval van Warschaupact-troepen in 1968,
waarmee een eind kwam aan de Praagse Lente. Ook dit keer heeft een student gedreigd zichzelf in
Praag te verbranden. foto: anp
LONDEN Minder dan
twee weken voor zijn ver
trek uit het Witte Huis
heeft Amerika's president
Ronald Reagan zijn laatste'
begroting ingediend.
Daarin heeft hij een groei
van de defensie-uitgaven
voorgesteld van twee pro
cent .boven de inflatie.
Daarmee voldoen ook de
VS niet aan de NAVO-
richtlijnen, die uitgaan
van een reële groei van
drie procent.
Volgens Hans Binnendijk, di
recteur van het Internationaal
Instituut voor Strategische
Studies in Londen, zullen de
Amerikaanse defensie-plan
nen waarschijnlijk leiden tot
nog minder bereidheid bij de
Europese NAVO-landen hun
eigen defensie-uitgaven op te
schroeven. Vooral binnen het
Amerikaanse Congres wordt
veelvuldig geklaagd dat de
Europeanen niet genoeg mee
betalen aan de NAVO. Overi
gens verwacht Binnendijk dat
ook het Congres in de defen
sie-begroting zal snijden. Die
begroting zou volgens de plan
nen van Reagan een bedrag
belopen van 730 miljard gul
den.
De begroting voor1990 van
het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken voor
ziet voor het eerst in acht jaar
niet in hulp aan de Nicara
guaanse opstandelingen. Hier
mee lijkt Reagan's opvolger,
George Bush, zijn handen vrij
te hebben om zijn eigen poli
tiek ten aanzien van Nicara
gua te bepalen. Israel blijft
verreweg de belangrijkste be
gunstigde van Amerikaanse
hulp: ruim zes miljard gulden.
Voor Egypte is 4,5 miljard gul
den uitgetrokken. Ook Pakis
tan kan weer rekenen op ruim
1,2 miljard gulden.
De verwachting is overigens
dat behalve het Congres ook
Reagans opvolger, George
Bush, de begroting zal wijzi
gen, door te bezuinigen op de
fensie en meer geld te steken
in zaken als kinderopvang, het
schoonmaken van het milieu
en het opvangen van daklo-
okodil
n krodil van vijf meter
g zit vast In een net,
idat hij is gevangen in
Proserpine-rivier in
stralië. Op de
nsterkrokodil, die
er dan een ton weegt,
rd jacht gemaakt uit
)St voor de veiligheid
de bevolking.
Buren merkten
niets van
dood Frans paar
BOURGES De politie van
Bourges in Midden-Frankrijk
heeft gisteren een gruwelijke
ontdekking: zij trof de stoffelij
ke resten aan van een reeds
lang overleden echtpaar.
De ruim 70-jarige Raymond
Moronnier moet al meer dan
vier jaar dood geweest zijn, en
zijn vrouw Reine ruim een jaar.
De buren hadden niets gemerkt:
zij dachten dat de man ziin da
gen sleet aan de Middellandse
Zee en dat zijn vrouw bij fami
lie elders was ingetrokken.
Yoto wil de opdracht van zijn meester ten uitvoer leggen:
moet onschadelijk worden gemaakt. Wanneer weer een
wolk van zwaveldamp het uitzicht geheel belemmert, ziet
snel naar boven te glippen en op een richel te komen,
boven Rob. Dan springt hij onverhoeds naar beneden, maar
heeft het geschuifel van zijn voeten nog juist op tijd gehoord
zich plat tegen de kraterwand. Hij grijpt en.... heeft de
Yoto te pakken. Met een forse zwaai slingert hij de knecht
naar zijn meester, die loerend het gevecht gadeslaat. Maar
Lupardi steekt geen hand uit: hij Is bang, dat de vallende Yoto de
atoombommen zal beschadigen en zonder een spier van zijn ge
laat te vertrekken, ziet hij zijn helper in de peilloze diepte storten.
De doodskreet van de ongelukkige gaat verloren in het rumoer
van de vulkaan, die opnieuw verstikkende dampen en felle vlam
men uitstoot. Rob rilt....Het lot, dat Yoto was beschoren, had ook
hem kunnen treffen. Maar er Is geen tijd om lang over die dingen
na te denken: zijn gevaarlijkste tegenstander. Lupardi, loert nu
op hem en ook met die gek zal Rob moeten afrekenen.
