Protestanten niet akkoord met opzet vastenbrief over conciliair proces Aandacht kerken gaat weer uit naar geloof kerk wereld beroepingen Gereformeerden onverschillig tegenover het eigen belijden Kritiek Lambsdorff op visie van paus over bevolkingsgroei MAATSCHAPPELIJK ENGAGEMENT WORDT MINDER BELANGRIJK £eidóc Laatste eerbetoon ËP ''r- X Ag.. y >weer brieuen •GEESTELIJK LEVEN/OPINIE £otdóc6ou*mit MAANDAG 9 JANUARI 1989 PAG1N Aantal priesters in Polen neemt verder toe WARSCHAU Het aantal rooms-katholieke priesters en priesterstudenten in Polen is het afgelopen jaar opnieuw geste gen. Dit blijkt uit cijfers die de Poolse bisschoppen hebben ge publiceerd. In 1987 werden 1169 nieuwe priesters gewijd, een stijging met 160 (bijna 16 procent) in vergelijking met 1986. In 1980 werden 632 priesters gewijd. Ook het aantal priesterstu denten is gestegen. Bereidden in 1980 6285 mannen zich voor op het priesterambt, vorig jaar waren dat er 8867. Kort na de Tweede Wereldoorlog telde Polen ruim 11.000 priesters. Vorig jaar was dat aantal meer dan verdubbeld tot 23.432. Paus kondigt synode over Afrika aan VATICAAN Paus Johannes Paulus II heeft een bijzondere bisschoppensynode aangekondigd over het thema „De kerk in Afrika op weg naar het derde millennium". De bijeenkomst, waarvoor nog geen datum is vastgesteld, moet een belangrijke impuls geven aan de verbreiding van het geloof, aldus de paus. Met de bijzondere synode komt de paus tegemoet aan de wen sen van vele Afrikaanse bisschoppen, priesters en theologen die bij het Vaticaan al geruime tijd aandringen op „pastorale solidariteit" met het Afrikaanse continent. In de voorberei dingscommissie zitten de voorzitters van de bisschoppenconfe renties uit negen Afrikaanse landen. De gebreken van het karakter nemen met de jaren toe, evenals de gebreken van het uiterlijk. Frans spreekwoord Veel geld van katholieken voor ontwikkeling DEN BOSCH Katho- lieke organisaties en par ticulieren hebben in 1987 ruim 132 miljoen gulden besteed aan pastorale en ontwikkelingsprojecten in de ontwikkelingslan den. Dat is een stijging met 14 miljoen (ruim 11 procent) in vergelijking met 1986. Vooral de Bis schoppelijke Vastenactie heeft veel meer aan pro jecten kunnen uitgeven. Dat blijkt uit cijfers die de Nederlandse Missieraad heeft gepubliceerd. In de Missie raad werken de RK organisa ties op het gebied van missie en ontwikkeling samen. Meer dan. 82 miljoen, negen miljoen meer dan in 1986, werd uitgegeven door die or ganisaties die elk jaar een beroep doen op katholieke en niet-katholieke donateurs. De uitgaven van de Vastenactie namen van iets meer dan 9 miljoen in 1986 toe tot 13,5 miljoen in 1987, een stijging met 50 procent. Mensen in Nood gaf 3,4 miljoen gulden meer uit en Memisa, dat zich richt op de gezondheidszorg in de ontwikkelingslanden, bijna 2 miljoen meer. Daaren tegen waren de Miva (ver keersmiddelen) en de Week voor de Nederlandse Missio naris gedwongen hun uitga ven te verminderen. Naast de 82 miljoen via de or ganisaties kwam er 50 miljoen uit plaatselijke acties of van particulieren. Het grootste deel daarvan gaat naar de ontwikkelingslanden via de bemiddeling van religieuze orden en congregaties. In de cijfers is geen rekening gehouden met de opbrengst van de adventsactie Solidari- dad. Omdat het een interker kelijke actie betreft, is niet aan te geven hoeveel van de opbrengst van 3.775.000 gul den in 1987 te danken was aan rooms-katholieken. Ook de opbrengst van het Missie bureau van het bisdom Roer mond, dat geen zitting heeft in de Missieraad, is niet in de cijfers opgenomen. „Kenmerk" over vredesactivisten HILVERSUM De actuali- teitenrubriek Kenmerk brengt vanavondn reportage over de twee actievoerders die op de basis Woensdrecht voor Turkije bestemde vlieg tuigen met moker en bijl be schadigden. Daarbij staat de vraag centraal wat deze men sen (op hoge leeftijd en met een aanzienlijke carrière) heeft bewogen tot deze daad. (Ned. 3, 21.55 uur) Nederlands Hervormde Kerk Benoemd tot bijstand in het pasto raat te Eefde (per 1 september a.s.) (part-linie) G A. Zuidam te Lemmer, die deze benoeming heeft aangeno- Aangenomen naar Ruinerwold-Koe- kange C.A.D. van der Meulen te 's- Gravenmoer LEIDSCHENDAM- HAARLEM Er komt geen gezamenlijke vas tenbrief van de Neder landse kerken over het conciliair proces voor ge rechtigheid, vrede en be houd van de schepping. Een ontwerp-tekst die op verzoek van de Raad van Kerken door het secreta riaat van de RK Kerkpro vincie was opgesteld, was voor drie protestantse kerken (de Nederlandse Hervormde Kerk, de Ge reformeerde Kerken in Nederland en de Remon strantse Broederschap) onaanvaardbaar. Dat heeft de perschef van de Nederlandse RK Kerkprovin cie, Th. Palstra, meegedeeld. februari) als vastenbrief van de Nederlandse bisschoppen verschijnen. De secretaris-generaal van de hervormde kerk, dr. K. Blei, zegt desgevraagd dat zijn kerk twee bezwaren had. In de eer ste plaats werd in het ontwerp een veel te harmonisch beeld gegeven van de schepping. De manier waarop de mens met de schepping is omgegaan, het leed in de wereld en de per soon van Jezus Christus in de schepping kwamen niet aan de orde. Verder had de her vormde kerk moeite met de „ongebruikelijke" manier waarop de schepping werd voorgesteld als plaats waarin Dr. K. Blei men God kan ontmoeten. FOTO: SP Een tweede bezwaar gold een passage in de ontwerp-brief Vooral de visie op de natuur waarin wordt gezegd dat in was een breukpunt. De tekst sommige landen de islamieten zal nu kort na Aswoensdag (8 naar een theocratische staat streven. Daarbij werd er vol gens Blei aan voorbijgegaan dat ook christenen eens een theocratische staat nastreef den en dat ook zij een ge schiedenis van intolerantie en ondemocratisch handelen hebben. Bedroefd Tegenover de leden van de pastorale raad van het aarts bisdom Utrecht sprak kardi naal dr. A.J. Simonis er vrij dag zijn bedroefdheid over uit dat er geen gezamenlijke brief van de kerken komt. Hij weet het vooral aan het feit dat protestanten het niet met de RK Kerk eens zijn dat de na tuur iets heiligs is. Het is de kardinaal opgevallen dat in het conciliair proces rooms- katholieken vooral aandacht besteden aan het derde thema (behoud van de schepping). Protestanten leggen meer ac cent op gerechtigheid en Volgens Blei zou overleg over wijzigingen in de tekst zoveel tijd hebben gekost dat de vas tentijd allang voorbij zou zijn geweest. Hij betreurt het dat de protestantse kerken niet van meet af- aan bij de opstel ling van de brief zijn betrok ken. De hervormde kerk zal geen alternatieve vastenbrief publiceren. De kerk kent geen traditie van vastenbrie ven. Volgens Palstra hebben de opstellers van de ontwerp tekst regelmatig overlegd met vertegenwoordigers van de protestantse kerken. Het ge volg is nu dat de brief over het conciliair proces de meest „algemeen christelijke" vas tenbrief is die Nederlandse bisschoppen ooit hebben ge schreven. ERMELO De voorzit ter van het Confessioneel Gereformeerd Beraad (CGB), drs. R. van den Berg, beticht vele lei dinggevenden binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland van onver schilligheid tegenover het gereformeerde belijden. Sommigen bestrijden het be lijden zelfs, zo constateert hij in een brief aan de 4500 leden van zijn vereniging en de abonnees van het nauw met de vereniging verbonden blad Credo. Het CGB verenigt die leden van de Gereformeerde Ker ken, die zich inspannen voor behoud en verdieping van het gereformeerde belijden. Van den Berg verwijt vele ge reformeerden dat zij mensen die zich nog inspannen voor het belijden, „maar al te graag binden aan de schandpaal van de onverdraagzaamheid". Er is een grote vrijblijvend heid in de kerken, aldus Van den Berg. Van de synode wordt niet meer verwacht dat zij de kerkleden aan het belij den bindt. Verder mogen pre dikanten die bij' voorbeeld de maagdelijke geboorte of de verrijzenis van Christus ont kennen, gewoon in het ambt blijven. Van den Berg schrijft dat Christus bij terugkeer op aar de op dit moment nog wel ge loof zou vinden. De meeste mensen zijn tegenwoordig heel religieus. „Er is veel ge loof: het New Age-geloof, het holistisch geloof, het geloof in Veronica's zwarte gat, het reïncarnatie-geloof, het spiri tistisch geloof en ga zo maar door". Maar of Christus bij wederkomst op aarde hét ge loof in hem als de Zoon des mensen zal vinden, is twijfel achtig, aldus Van den Berg. Ds. R. van den Berg FOTO: PERS UNIE Het CGB heeft een goed jaar achter de rug. Er kwamen in 1988 300 nieuwe ledenbij. Verder liet een grote afdeling in Kampen zich inschrijven en nam het aantal plaatselijke afdelingen toe tot zestig. Graaf Otto Lambsdorff BONN De voorzitter van de Westduitse libera le partij FDP, Otto Lambsdorff, heeft scher pe kritiek geuit op de op vattingen van paus Jo hannes Paulus II over be volkingsgroei. Het is „onverstandig en on verantwoordelijk" dat het hoofd van de RK Kerk katho lieken in Afrika en Latijns- Amerika oproept veel kinde ren te krijgen, aldus Lambs dorff tijdens de traditionele Driekoningenbijeenkomst van zijn partij in Stuttgart. „On danks alle nood en alle ellen de blijft de paus zeggen: Weest vruchtbaar en wordt talrijk. Waar moet dat heen", zo vroeg de FDP-leider. De li berale partij heeft niet slechts kritiek op de katholieke kerk. Over de kerkelijke bereidheid tot samenwerking in bijvoor beeld het vluchtelingenbeleid is zij zeer te spreken. PROF. GEERTSEMA: „Persoonlijke levensheiliging moet ook worden opgenomen in conciliair proces" AMSTERDAM Behal- ve gerechtigheid, vrede en behoud van de schep- vping zou ook de persoon lijke levensheiliging een thema moeten zijn van het conciliair proces. Dat bepleitte prof.dr. H.G. Geertsema zaterdag tij dens de jaarvergadering van de vereniging voor Calvinistische wijsbegeer te. Geertsema is voorzitter van de vereniging. Hij omschreef de persoonlijke levensheili ging als de „binnenkant" van de drie andere thema's. De kerken mogen in het kader van het proces niet voorbij gaan aan onderwerpen als de eerbied voor het ongeboren leven en de verloedering van de seksualiteit. Geertsema voorspelde dat deze onder werpen over 25 jaar in de westerse samenleving volop in de belangstelling zullen staan en sprak de vrees uit dat de kerken ook dan achter op zullen lopen. Prof.dr. D.C. Mulder, voorzitter van de Raad van Kerken gaf hem te verstaan dat de kerken zich met nog- veel meer dan het conciliair proces bezighouden. AMSTERDAM Het klinkt paradoxaal, maar de Kerk kan niet zonder het geloof. Meer en meer dringt dat besef momen: teel door in de grote ker ken in ons land. In de jaren zeventig oriënteerden de grote protestantse kerkgenoot schappen zich vooral op hun .profetisch spreken' over maatschappelijke ontwikkelingen. Het kernwapenvraagstuk bij voorbeeld leverde binnen de Kerken meer strijd op dan daarbuiten. Nu is er sprake van een kerend tij. In het oudejaarsnummer van Kerknieuws noemde de secre taris-generaal van de Neder landse Hervormde Kerk dr. K. Blei het afgelopen jaar een .jaar van heroriëntatie". Hij naar het rapport Godsverduistering' 1988 het brandpunt vormde van de discussie in hervormde kring. In het rapport buigt het hervormd moderamen (dagelijks bestuur) zich over de vraag hoe de secularisatie w, zowel binnen de Kerk (zich Waardering bijvoorbeeld uitend in geloofs- onzekerheid en een steeds va ger Godsbeeld) als buiten de Kerk (waar men zich niet eens meer afvraagt óf God be staat) zo heeft kunnen toe slaan. deren werd de nota overigens even positief ontvangen. Blei noemt als oorzaken de scheiding tussen geloof en we tenschap, het terugdringen van het geloof uit de samenle ving naar de privésfeer, en het feit dat mensen niet meer vragen naar de zin en doel van het leven. De oplossing voor de in- en uitwendige secularisatie is volgens het moderamen een «terugkeer naar het bijbels abc'. Het geloof moet weer persoonlijk worden, bijvoor beeld door zelf opnieuw de bijbel te gaan lezen. Alom gaat de gedachte heersen dat er meer spiritualiteit nodig is, zei de hervormde synode voorzitter ds. B. Wallet bij de presentatie van de nota op de synodezitting eind april vorig jaar. Niet in alle hervormde gele- De mensen die betrokken wa ren bij de andere hervormde nota die het afgelopen jaar het licht zag, .Gemeente-zijn in een mondiale samenleving', blijven de secularisatie (zoals dat begin jaren zeventig alge meen gebeurde in de Kerken) positief waarderen. De Kerk herwint haar geloofwaardig heid, aldus het rapport, door zich nog meer maatschappe lijk te oriënteren. De makers van het rapport reageerden fel op het „Godsverduiste- ringsrapport", omdat ze vre zen dat door die visie een Kerk ontstaat die ,met een Boekje in een hoekje' gaat zit ten. Zo'n „Mussert of Moskou"-te- genstelling tussen geloof en maatschappelijk engagement verliest echter meer en meer terrein. Dr. Blei reageerde in Kerknieuws op de kritiek: „Zeker, het evangelie kan niet recht worden verstaan buiten de confrontatie met de oervragen van het menselijk bestaan om. Maar anderzijds: loopt niet elk oecumenisch engagement, elke mondiale betrokkenheid, hoe enthou siast ook, dood wanneer er geen geloof is waaruit zij voortkomt?" En vorig jaar constateerde Jurjen Beumer, voorman van de basisgemeen schappen in ons land, op een bijeenkomst in Hengelo dat de ,dood in pot zit in het kerke lijk maatschappelijk engage ment' vanwege het ontbreken van spirituele wortels. Honger Het rapport „Kerk-zijn in een tijd van Godsverduistering" kan wel eens profetisch blij ken te zijn. Juist in onze tijd is er - nota bene buiten de Kerk - sprake van een enorme reli gieuze honger. De onkerkelij- ken zoeken het stillen van die trek echter niet in de Kerk, maar in de .religieuze hum bug' van de New-Agebewe- ging en .zwarte gat'-experi- menten. In het augustusnum mer van 'Vuur', het blad van de charismatische werkge meenschap Nederland, con stateert ds. W.W. Verhoef „dat de Kerk weinig ant woord geeft op het menselijk zoeken, zodat velen het in alle mogelijke andere religieuze en pseudo-religieuze stromin gen zoeken". De Kerk lijkt bij. de heilvolle ontdekking van haar taak óók maatschappe lijk te moeten spreken, het kind (de spiritualiteit) met het badwater (louter verticalisme) te hebben weggegooid. Maar gelukkig, er zit een zeef in de afgoot: de Heilige Geest. Prof. dr. J. Veenhof, hoogle raar in de dogmatiek aan de Vrije Universiteit, hield afge lopen jaar in het kader van de VU-lezingen twee keer een lezing over nieuwe vormen van spiritualiteit. Ook hij con stateert de religieuze honger in de samenleving van van daag en het feit dat „er ken nelijk behoeften zijn die door de kerken en de theologie niet worden vervuld". De re den voor het gebrek aan „Godservaring" is volgens Veenhof, zelf gereformeerd, het fundamentele wantrou wen in calvinistische kring tegenover gevoelens. „De Kerken, althans die van cal vinistische signatuur, hebben te weinig gehonoreerd dat de Geest gevoelens niet minacht, maar ze inschakelt. De Geest is een gentleman! Alles wat ik voel, mag aan zijn trekken komen." De consequenties voor die he rontdekking van de geloofs beleving betekenen volgens Veenhof een nieuw soort preek qua vorm (niet meer „van bovenaf" maar „tussen een volwassen ik en een vol wassen ik") èn qua inhoud (de bijbelvertelling moet relevant zijn voor je leven hier en nu). Verder betekent het dat in de van oudsher kale calvinisti sche kerkdienst ruimte komt voor liturgische vernieuwing (bijvoorbeeld symboliek). En de gereformeerde traditie kan nog wat leren van de rooms- katholieke spiritualiteit, con stateert Veenhof. Want pas in de stilte en door meditatie wordt de stem van de „gentle man" hoorbaar boven het la waai van het dagelijkse strijd om het bestaan uit. RUUD VAN HAASTRECHT De lezing Nieuwe vormen van spiritualiteit van prof. dr. J. Veenhof kan worden be steld door fl 5,- over te maken op giro 6327 van de VU-vere niging in Amsterdam onder vermelding van de titel. 9TT oord eurtj inten vord irj ho |ii Nu de Japanse keizer Hirohito gestorven is dreigt i: land opnieuw een pijnlijke discussie gevoerd te gaan wi die in september vorig jaar bij menigeen de emoties heeft doen oplopen. Wie moet Nederland vertegenwoordig si bij de begrafenisplechtigheid eind volgende maand? Volgens een snelle NIPO-enquête zou maar liefst 79 p cent van de Nederlanders die de Tweede Wereldoorlog wust hebben meegemaakt (ouder dan 65 jaar) gekant zijn gen de aanwezigheid van koningin Beatrix in Tokyo. Van jongeren tussen 18 en 24 jaar zou slechts 47 procent daar bezwaar tegen hebben. Een sterk omstreden kwestie derh ve, voor zover die in een (in zijn vraagstelling altijd zeer perkte) enquête voldoende uit de verf kan komen. Nu moet de kans dat de koningin straks aan het hoofd de Nederlandse delegatie naar de Japanse hoofdstad verti zeer klein worden geacht, hoewel ons eigen orakel in Tol EG-ambassadeur en oud-premier Van Agt, heeft laten ken dat afvaardiging van ons staatshoofd of van prei Lubbers de voorkeur heeft. De aanwezigheid van minisl van buitenlandse zaken Van den Broek is naar zijn oordf echter nog net voldoende. „Dat is het absolute minimu daar beneden heerst absolute duisternis", aldus de heer V Het kabinet zou er goed aan doen als het zo snel mogel het definitieve besluit bekend maakt, dat minister Van d Broek straks de delegatie zal leiden bij de begrafenis van EN Japanse keizer. Aan hen die in de Tweede Wereldoor] ,gei zwaar hebben geleden onder de Japanse bezetting van Nedei derlands-Indië en de afvaardiging liever beperkt zouden zive tot ambassadeursniveau, moet daarbij worden duidelijk gese maakt, dat het kabinet met dit „absolute minimum" hun pifn blemen zeker niet wil bagatelliseren. ,jjiei Zerk IN kringen van de Indische oorlogsslachtoffers wordt Hirerar hito in belangrijke mate verantwoordelijk geacht voor ittor oorlogsmisdaden, die in zijn naam zijn gepleegd. In wete ehet schappelijke kringen lopen de meningen daarover overige in e uiteen. Na de Tweede Wereldoorlog is in elk geval een nie rage we fase ingetreden, waarbij Hirohito in zijn optreden, ziissiri aanpak van de opvoeding van zijn kinderen en zijn schaar ede uitlatingen, een positieve mentaliteit ten toon spreidde. en ervi Het eerbetoon aan het graf van keizer Hirohito moet zij niet beperken tot een gebaar aan de laatste Japanse machat h hebber uit de Tweede Wereldoorlog. In een breder perspe tief kan het ook worden gezien als een gebaar naar het J pan van na de oorlog en aan de naoorlogse generatie Japai aag ners, waarmee ons land goede relaties blijkt te kunnen hel larsn bep. Dat gevoelen klinkt ook door in de woordkeus van h D0.00 rouwbeklag van de Nederlandse regering aan het Japan ,erkf kabinet, waarin wordt gesproken over Japan als een land d lidd€ zich na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorli ,amp „heeft geschaard in de gemeenschap van democratische st luerl Opklaringen DE BILT (KNMI) - De ko mende nacht en morgenoch tend wordt ons weer nog be paald door een zachte en zeer vochtige luchtstroming. Van uit het zuidwesten stroomt hiermee vochtige lucht via het Engelse Kanaal naar ons land. Een op de oceaan aanwezig front, samenhangend met een depressie voor de kust van Noord-Noorwegen, ligt van avond boven de Britse Eilan den. Dit front passeert ons land morgen van noordwest naar zuidoost. Vooral tijdens de passage van dit front wordt wat regen verwacht ofschoon het ook de komende avond en nacht in de vochtige lucht al wat kan motregen. Achter het front bevinden zich op de oceaan opklaringen. Deze be reiken rond het middaguur het noordwesten van ons land en breiden zich in de middag over het gehele land uit. In de nacht van dinsdag op woens dag wordt het door uitstraling wat minder zacht. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor dinsdag en woensdag: Zuid-Scandinavië: Half tot zwaar bewolkt en eerst nog WEERRAPPORT HEDENMORGEN een enkele bui. Middagtemjtf^kl ratuur van 1 tót 4 graden.T de nacht lichte vorst. Denemarken: Eerst veel wolking en perioden met gen, later opklaringen. Mi dagtemperatuur van 2 graden. In de nacht tem] tuur om het vriespunt. Benelux en noordelijke bonóf" republiek Duitsland: Veel 1 wolking en in Noord-Duil land eerst nog wat regen. Mi dagtemperatuur van rond. graden. Frankrijk en de rest van Bondsrepubliek: Veel bewö king, later opklaringen en hi( en daar wat zon. Middagten peratuur van 8 graden in h )EN westen tot 6 graden in Zuil n d Duitsland. In het zuiden vs e Frankrijk rond 13 gradei at Overal iets lagere temperati Alpenlanden: Aan de noordziemc de van de Alpen veel bewo king en mogelijk wat sneeuv ij Later zonnige perioden, toJPP° houdens in de dalen en lagei 'niv{ gebieden. Zij krijgen lage b 'ijkt wolking en mogelijk Temperatuur in de da! lage gebieden rond het vrie un 1 punt. Kfagenfurt Kopenhagen 16 10 38 Bangkok Singapore Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Plantsoenen t)EN De actie van de Plantsoenen |enz dienst in Den Haag heeft aan getoond, dat er Hagenaars zijll0ev die schandalig met hun groen er* voorzieningen omspringen twil Die er stortplaatsen van ma Jem ken. Er zou veel voor te zegjeej gen zijn mensen, die hun huis5j vuil in de plantsoenen deponé l( ren, zeer grof te beboeten. J. de Haan, DEN HAAG. Verhaal Steeds vaker zie ik dat in aan kondigingen, inleidende stuk jes e.d. in de krant de tern „verhaal" wordt gebe: waar eigenlijk het woord „ar tikel" op zijn plaats is. Hf woord verhaal is een s vakterm, denk ik, maar stoort mij een nieuwsfeit „verhaal" te zien aangeduid Als ware het een verzinsel. J. Haarsma, LEIDSCHENDAM. :ent DE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2