Behoud Keulse Dom dure continu-klus I De achillespees van de revolutie £ckbc Somont 1 Intimiteit I kerk wereld )weer GEESTELIJK LEVEN/OPINIE £eidóc@ou*a*it ZATERDAG 7 JANUARI 1989 PAGINA BU. KEI door Marinus van der Berg Het is dagelijks nieuws geworden: kindermishandeling, incest, vrij veilig, ongewenste intimiteiten- op-het-werk. In de laatste CAO voor de gezinsverzorging is bedongen dat een gezinsverzorgster bij ongewenste Intimiteiten weg mag lopen van haar werk. Een onderzoek vertelde dat één op de zes vrouwen te maken zou hebben gehad met ongewenste intimiteiten. Wat is er aan de hand? Ik zou willen zeggen: we weten niet of niet meer wat intimiteit is. In mijn kinderjaren hing er op de achterdeur van de boerderij van mijn grootouders een bordje met de tekst: Verboden Toegang, art. 471. Nergens anders zag ik zo'n bordje, maar mijn grootouders hadden dat. Het riep bij mij als kind altijd het gevoel op: hier mag niet iedereen binnengaan. Je moet vriend, familie of goede buur zijn om binnen te mogen lopen. Mijn grootouders, anders dan bij mijn ouders, hadden dan ook een bel aan de zijdeur, voor vreemden. Zo leerde ik in mijn kinderjaren al over intimiteit. Ook de slaapkamer van mijn ouders was geen plaats om zomaar binnen te lopen. Het was hun kamer. Intimiteit heeft alles te maken met een plaats, met verboden toegang. Er zijn gebieden, die niet voor iedereen bestemd zijn. Toen ik op het seminarie was, was het nog gebruik dat brieven geopend gepost werden en door één van de, paters werd gesloten. Hoewel ik nooit het gevoel heb gehad dat zij de brieven lazen, bestond wel de mogelijkheid en dat maakte me terughoudend om precies te zeggen hoe ik me voelde. Intimiteit luistert nauw en heeft alles te maken met je gevoel van veiligheid. Elke mens heeft een plek nodig om iets te kunnen verbergen, om zichzelf te kunnen verbergen. Intimiteit raakt de geborgenheid. Hoe schokkend is het om te ontdekken dat je partner in het huis overal verfijnde afluisterapparatuur heeft geïnstalleerd. Steeds meer vrouwen hebben in huis een eigen plek, een eigen bureau om de dingen die van en voor hen zijn op te bergen. Een plek die ook voor de eigen verboden is. Soms vragen vrouwen mij om niet telefonisch te reageren op een brief. „Mijn man en mijn kinderen hoeven niet te weten, dat ik u geschreven heb". Er is dringende behoefte aan een nieuw gevoel voor intimiteit. Het lijkt er op dat ik intimiteit tot nu toe eenzijdig en negatief benader. Ik heb intimiteit nu allereerst aangeduid als het gebied van verboden toegang. Mijn grootouders waren, zonder dat ze het wisten in dit opzicht hun tijd vooruit: een mens heeft recht op een eigen gebied. Dat hebben van een eigen gebied is belangrijker dan gedacht wordt. In het boek: „Liefde is een werkwoord" - een boek waarover ik bijzonder enthousiast ben, lees ik: „Binnen een huwelijk speelt ook het gevoel de baas te zijn over het eigen lichaam een grote rol. Alleen als iemand het gevoel heeft de baas te zijn van het eigen lichaam dan kan dat lichaam en het lichamelijke plezier met iemand anders gedeeld worden". Ik mag dus niet zomaar op het gebied van de ander komen. Ik mag niet zomaar bij een ander binnendringen. Er zijn verboden toegangen. Incest, kindermishandeling, zijn scherpe voorbeelden van het schenden van het verboden toegang. Maar de verboden toegangen worden dagelijks veel meer geschonden dan gedacht wordt. Intimiteit begint met respect voor het eigen leefgebied van de ander. Het is bijzonder jammer dat de term ongewenste intimiteiten in gebruik is genomen. Ongewenste intimiteit is geen intimiteit, maar schending van andermans gebied door handelingen of door woorden. Intimiteit is respect, dialoog, erkenning van de ander als een eigen persoon. Helaas heeft ook de katholieke moraal de indruk gewekt dat een man recht zou hebben op zijn vrouw als zij eenmaal getrouwd zijn. Ik ben'van mening dat mensen nooit recht hebben op elkaar. Ze kunnen elkaar uitnodigen om leven te delen en samen te beleven. Intimiteit is elkaar welkom heten. Ik stel me voor om dit jaar een aantal keren met u na te denken over de vraag: „wat is intimiteit?" Als u mee wilt denken, dan is dat welkom. Het boek „Liefde is een werkwoord" is van Alfons Vansteenwegen en uitgegeven bij Lannoo//Tielt. (fl 38,50) In Vlaanderen is het een bestseller aan het worden. Nieuwe vicaris-generaal voor aartsbisdom UTRECHT Vicaris dr. P.A.G. Rentinck is benoemd tot vicaris-generaal van het aartsbis dom Utrecht. Hij neemt de komende jaren ge leidelijk enkele taken over van de huidige vi caris-generaal, mgr.dr. A.J. Vermeulen, die eind dit jaar 65 jaar wordt. Vermeulen wil zijn functie blijven vervullen, maar met vermin dering van het aantal taken. Kardinaal dr. A.J. Simonis heeft een en ander meegedeeld in een brief aan de priesters van het aartsbis dom. Rentinck (49) werd geboren in Utrecht. Hij werd in 1964 priester gewijd. In Rome pro moveerde hij tot doctor in de theologie. Bij de oprichting van het Ariënsconvict in 1979 be noemde de toenmalige aartsbisschop, kardi naal J. ,Willebrands, Rentinck tot rector van dit centrum voor de priesteropleiding. In 1986 werd hij benoemd tot vicaris van het aartsbis- dom met als opdracht de priester- en diakeno pleiding en het roepingenwerk. Rentinck combineert zijn nieuwe functie voorlopig met die van rector van het convict. Wanneer de kerk een staat zou oprichten in overeenstemming met de christelijke beginselen, dan zou ze een staat ZURE REGEN VREET AAN DUITSLANDS GROOTSTE KERKGEBOUW (Van onze correspondent Rink Drost) KEULEN Agressieve stoffen in de atmosfeer, vooral veroorzaakt door verbranding van steen kool en olie, plegen een constante en in hevigheid toenemende aanslag op een van Duitslands om vangrijkste monumenten: de Dom van Keulen. In de Dom zijn meer dan vijftig soorten steen toe gepast, waarvan sommige bijzonder gevoelig zijn voor de schadelijke stof fen in de atmosfeer, de zogenaamde zure regen. Om het gebouw te behou den blijft in veel gevallen geen andere keus over dan vervanging van de verweerde gedeelten door kopieën van een minder weergevoelige steensoort. Dat vervangingswerk is geen kleinigheid, want de rijke or namentering in haar geometri sche gevels en met haar vele gebeeldhouwde elementen mag in geen geval verloren gaan. Het restauratiewerk, dat na de Tweede Wereldoorlog een constant proces is gewor den, vereist bij de vervaardi ging van vervangende steene lementen een grote mate van vakkennis en ervaring. Voor het herstel- en onder houdswerk aan de Dom is een compleet bedrijf geschapen, de zogenaamde Dombauhütte. Het personeelsbestand telt zo'n 25 steenhouwers, tien glasres taurateurs en verder dakdek kers, timmerlieden, siersme- den, meubelmakers, schilders en zelfs een goudsmid. In leef tijd lopen zij sterk uiteen. Hun gemeenschappelijke eigen schappen zijn hun liefde voor het oude handwerk en hun grote vakkennis. Dan zijn er nog de steenhouwersleerlin gen, en natuurlijk de bureau- werkers, zoals architecten, technici, kunsthistorici, arche ologen en het secretariaat. In totaal levert de Dombauhütte Een van de steenhouwers van de Dombauhütte vervaardigt een onderdeel van de kopie van een laatgotische friesrand met ge bladerte, uit de zestiende eeuw. De fries was door zure regen en andere weersinvloeden onherstelbaar beschadigd. Alleen al bij dit stukje moest de steenhouwer zo'n 250 punten van het voorbeeld op de kopie overbrengen. De vervaardiging van de gehele fries vergt een produktietijd van meer dan drie maan den. Bij alle moderne technieken die worden toegepast gaat het steenhouwen nog precies zo als in de Middeleeuwen. FOTO: PR aan meer dan zeventig mensen een vaste baan. Wanneer gothische stenen ele menten moeten worden ver vangen, verricht een technicus eerst een pijnlijk nauwkeurige meting, die een tekening in schaal 1:1 oplevert. Aan de hand daarvan worden schabio nen vervaardigd voor de steenhouwers en worden de ruwe steenblokken besteld. Gaat het om beeldhouwwerk, dan is óf een origineel, óf een model op ware grootte als voorbeeld noodzakelijk. Met behulp van een zogenaamd punteerapparaat wordt de vorm van het origineel punt voor punt overgedragen op de kopie. Ramen De Dombauhütte houdt zich uiteraard niet alleen bezig met het vervangen van verweerde onderdelen uit het metsel werk. De glasrestaurateurs bij voorbeeld zijn jaar-in-jaar-uit bezig met het behoud en her stel van niet minder dan 10.000 vierkante meter ge brandschilderde ramen. De tand des tijds heeft zwaar aan het eeuwenoude glaswerk ge vreten. En nog steeds gooien vernielzuchtige kinderen, maar ook volwassenen, vrijwel dagelijks steentjes door de kostbare glas-in-lood-construc- ties. Oud glas is weliswaar vervangbaar, maar het blijft behelpen. Duidelijk waar neembare kleurverschillen la ten zien waar nieuwe ruitjes zijn ingezet. Lood speelt een belangrijke rol om het dak van het machtige bouwwerk waterdicht te hou den. In de dom is niet minder dan 12.000 vierkante meter verwerkt. Enkele dakdekkers hebben aan het onderhoud daarvan een dagtaak. Dan is er nog de archeologi sche afdeling, die onder de vloeren van de dom naar spo ren uit het verleden zoekt. Niet zonder resultaat, want kort geleden konden de oud heidkundigen vaststellen dat reeds in de vierde eeuw van onze jaartelling, nog volop in de Romeinse tijd van de 'Colo- nia Agrippina' dus, christenen bijeenkwamen op de plaats waar nu de Dom staat. De Dom van Keulen, het 'han delsmerk1 van de Rijnmetro pool, is van de belangrijkste gotische kathedralen ter we reld en is het grootste kerkge bouw van geheel Duitsland. De grootste lengte is 145 me ter, de hoogte binnenin reikt tot 45 meter, het interieur be vat 400.000 kubieke meter. De beide torens hebben een hoog te van 160 meter. Onvoltooid Met de bou.w van de reusachti ge kathedraal werd in 1248 be gonnen, onder leiding van bouwmeester Gerard van Amiëns. De kathedraal van Amiëns had voor de Dom van Kéulen model gestaan. Drie kwart eeuw later, in 1322 (Ge rard van Amiëns was in 1271 opgevolgc) door bouwmeester Arnold), werd het koor van de kerk ingewijd. Zowel het middenschip als de zijbeuken bleven onvoltooid, evenals de westgevel. In 1560 werden de bouwwerkzaamhe- De Keulse Dom gezien vanuit het archeologische Römisch- Germanisch Museum FOTO: PR den geheel gestaakt: er was geen geld meer. Pas in 1842 kwam de voltooiing, volgens de oude bouwplannen, weer op gang. Ze duurde tot 1880. In 1944 raakte de Dom bij ge allieerde luchtaanvallen zwaar beschadigd. Dat het monu mentale gebouw niet, net als de royale omgeving, geheel werd vernield kwam vooral, doordat de geallieerde vliegers de toren-tweeling gebruikten als zichtbaken. Na de Tweede Wereldoorlog is het herstel van de Dom voort varend ter hand genomen. Maar nog steeds zijn niet alle beschadigingen uit de oorlogs tijd weggewerkt. In een van de torens is bijvoorbeeld nog een grote lap klinker-metsel werk zichtbaar, dat helemaal uit de toon valt. Het herstel en het onderhoud van de Dom vergen jaarlijks een kapitaal, dat ver uitgaat boven de draagkracht van het aartsbisdom Keulen, dat toch een van de rijkste bisdommen ter wereld is. 9,3 miljoen Duit se Marken, ofwel 10,6 miljoen gulden, slokte de restauratie vorig jaar op. Het aartsbisdom leverde daarvan DM 2,5 mil joen, de deelstaat Nordrhein- Westfalen DM 1,2 miljoen. De grootste hap kwam, als steeds, van de Centrale Dom- bouw-Vereniging: DM 5,6 mil joen. Deze vereniging is in 1841, kort voor de eindfase van de bouw, opgericht door Keulse burgers. Zij was des tijds al goed voor de financie ring van 65 procent van die eindfase, en is nu de belang rijkste pijler onder het behoud van de kathedraal. RINK DROST „Dit interview is erger dan de retraites bij de je zuïeten", zegt Fidel Ca stro gekscherend wan neer hij een van de uren durende interview-sessies beëindigt met de Brazili aanse dominicaan Alberto Libanio Christo. Christo, beter bekend onder zijn schrijversnaam Frei Bet- to, is een van de leidende Bra ziliaanse bevrijdingstheologen en mocht in die hoedanigheid enkele jaren terug de „com mandante" ondervragen over zijn (religieuze) opvoeding, zijn opmars naar de macht, het aandeel van christenen daarin en wat de perspectie ven zijn voor samenwerking tussen christenen en revolu tionairen in het huidige Cuba. Het geheel, gebaseerd op drieëntwintig uur praten, is zeer breed uitgesponnen met de nodige herhalingen, maar het geeft een interessant beeld van Castro's opvoeding en de manier waarop hij tot zijn overtuigingen is geko men. Castro's vader was een Spaan se immigrant die zich opmer kelijk snel omhoog wist te werken en daardoor in staat was zijn kinderen een behoor lijke opvoeding te geven. Ca stro heeft zijn schooltijd voor een deel doorgebracht bij de broeders van de congregatie van La Salie en bij de jezuïe ten. Zeker voor de laatsten - het waren meestal Spanjaar den - steekt hij zijn bewonde ring niet onder stoelen of banken, want hij zegt er veel geleerd te hebben en waar deerde hun persoonlijke aan dacht en veeleisendheid. „Ze stimuleerden ondernemings geest en volharding en ze weerhielden je niet van ge waagde en moeilijke onderne mingen." Castro had een re belse mentaliteit die hem al vroeg in aanvaring bracht met zijn meerderen. Maar ook Frei Betto zijn leiderscapaciteiten traden al vroeg aan het licht. Hij hield van gewaagde avontu ren. Bijvoorbeeld het beklim men van bergen. Later zou die bergervaring hem goed 'van pas komen toen hij van uit de Sierra Maestra zijn guerrilla tegen het bewind van Batista begon. Minder gekerstend Voor de godsdienstige opvoe ding bij de jezuïeten heeft hij weinig goede woorden over. De beschrijving die hij er op verzoek van Betto van geeft lijkt als twee druppels water op de godsdienstlessen van Zijn leeftijdgenoten in Europa in die tijd. Thuis was hij als vanzelfsprekend in aanraking gekomen met een vroom en bijgelovig rooms-katholicisme, ook al zou het vele jaren du ren voordat hij een kerk van binnen zag. Op het platteland in Cuba waren in zijn jeugd namelijk nauwelijks kerken en dit herinnert er nog eens aan dat Cuba eigenlijk een uitzondering was in het La tijns-Amerikaanse patroon. Het was veel minder geker stend dan de andere voorheen Spaanse kolonies van dit we relddeel. In de steden waren er wel katholieke scholen en kerken, maar nogal wat be dienaren waren afkomstig uit Spanje en Frankrijk. Wat hij van de Spaanse jezuïeten te horen kreeg noemt hij zelf zeer dogmatisch en intellectu alistisch. „Iets was zo omdat het wel zo moest zijn; het was een kwestie van geloven, al hoewel je er niets van be greep. Als je er desondanks niet in geloofde was dat een fout, een zonde en strafbaar. Er kwam geen redenering aan te pas. Er werd geen aan dacht geschonken aan wat je er bij dacht, wat je erbij voel de." Tijdens de retraites werd volgens hem vrijwel alleen over straf en beloning gespro ken, maar het aanpraten van vrees vindt hij geen goede methode „om de mens van wat dan ook te overtuigen. Ik heb me nooit verbeeld dat iets dat niet begrepen werd een goede basis kon vormen voor een werkelijke overtuiging of dat angst en beloning daartoe zouden kunnen inspireren." Marxisme Het deel van het interview met Castro dat zijn jeugd be handelt is het best uitgewerkt. Veel minder is dat het geval met de periode waarin Ca stro's overtuigingen vorm' krijgen, wanneer hij studeert aan de universiteit van Hava na en betoverd raakt door het marxisme. Hij zegt zelf de no dige politieke denkbeelden te hebben ontwikkeld omdat hij leefde in een grenssituatie. Hij behoorde niet tot de maat- bovenlaag, maar zijn ouderlijk milieu ontste gen, waar men behalve geld verdienen maar ternauwer nood kon lezen en schrijven. Dat deze periode niet zo uit de verf komt heeft waarschijn lijk te maken met het feit dat de interviewer zich voor het eerst duidelijk met zijn ge sprekspartner kan vereenzel vigen. Frei Betto is weliswaar achttien jaar jonger maar Fidel Castro heeft net als Castro studie ge maakt van het marxisme. Hij is theoloog met een grondige kennis van de geschiedenis van Europa en het door haar gekoloniseerde Latijns Ameri ka, zoals hij in het inleidende hoofdstuk van zijn boek be wijst. Opvallend in Latijns Amerika is volgens hem de grote en schijnbaar onover brugbare kloof tussen arm en rijk. Tegenover een kleine groep bezitters staat een zeer omvangrijke groep van wat hij noemt niet-personen. Als het op geloven aankomt, moet in de reflectie daarover - en dat is tenslotte theologie - de positie van deze zeer omvang rijke groep van niet-personen worden verdisconteerd, meer dan dat, ze vormt er de basis van. Frei Betto weet zeer aan nemelijk te maken dat theolo- gie-beoefening bepaald wordt door de samenleving waarin men leeft. Bondgenoot Het hoeft dan niet te verba zen dat deze twee mannen el kaar hebben gevonden. De kerk, maar het was een gro tendeels geïmporteerde Euro pees georiënteerde kerk, die ooit zo afwijzend stond tegen over Castro's revolutie, lijkt door mensen als Frei Betto onverwachts een bondgenoot te zijn geworden. En geïso leerd als Castro is kan hij nieuwe bondgenoten wel ge bruiken. Maar over de status van die nieuwe bondgenoten is Castro nog hoogst onzeker. In het proces van radicalisering in de eerste jaren na de machtso- vernbame in 1959 werd -de partij zo georganiseerd dat „infiltranten" geen kans kre gen binnen te dringen. We moesten wel, aldus Castro te genover Betto, om een opper machtige vijand, de Verenig de Staten, het hoofd te bie den. In dat proces van radica lisering verslond de revolutie niet alleen zijn eigen kinde ren, katholieken waarvan het heette dat zij altijd hadden ge heuld met Batista werden na drukkelijk uitgesloten van het lidmaatschap. Maar Castro meent dat die relatie met de kerk nu aan herziening toe is. De revolutie is in zijn ogen een kunstwerk dat niet af is als die honderdduizend ka tholieken die volgens hem in Cuba wonen niet mee mogen doen. Maar duidelijke toezeg gingen doet Castro toch niet. Het hoeft ook niet echt te ver bazen: hier wordt geraakt aan de achilleshiel van Castro's revolutie. Samenwerking met anderen betekent noodzakelij kerwijze pluriformiteit en zou wel eens kunnen betekenen dat de door Castro zo bezon gen resultaten van die revolu tie op het spel worden gezet. Het is pijnlijk dat Betto, al was het maar met een vraag, hier niet doorheen prikt. Ca stro wordt daardoor niet al leen tot een soort godheid, met hem deelt hij kennelijk ook de wens dat de realisering van een hemel op aarde mo gelijk is. PAUL VAN VELTHOVEN Fidel Castro en zijn gods dienst. Een onthullend in terview door Frei Betto. Uitgave Gooi en Sticht. Prijs 45,- Uitbanning chemische wapeni tr In het verleden heeft de Libische leider kolonel Gaddafi les in het werk gesteld om een atoombom in zijn bezit te kr gen, desnoods door er een te kopen. Telkens ving hij bot. Zi pogingen om een „islamitische atoombom" te producer) bleven eveneens zonder succes. Israëlische straaljagers bo bardeerden op 7 juni 1981 een kernreactor in Iraq, er v uitgaande dat die reactor gebrüikt zou kunnen worden vo de aanmaak van kernwapens. Deskundigen veronderstell dat Pakistan inmiddels over „de bom" beschikt, maar het niet erg waarschijnlijk dat de Pakistaanse leiders bereid zi len zijn dat wapen beschikbaar te stellen aan een man jDEN Gaddafi. lood al d' WAAROM zou de Libische leider zich na al die tegensl niet tevreden stellen met „de atoombom van de armen": ch mische wapens? Die zijn vrij eenvoudig te maken, kost) niet veel en zijn bijna niet op te sporen. De produktie ervi kan immers gemakkelijk verborgen gaan achter een oi chijn ifgerc irordi schuldige fagade, zoals bijvoorbeeld een fabriek voor medic nen. ?e p?/ den v haddei C-HEMISCHE wapens zijn ook bijzonder effectief. Dat is niraam. alleen op een afschuwelijke wijze aangetoond tijdens de E«J'cj ,h. ste Wereldoorlog, maar ook bij de uitmoording van de Ku?®1^ dische stad Halabdja door het Iraakse leger en bij de Golfoo wri0g log tussen Iran en Iraq. Op een man als Gaddafi, die wein jet. vrienden heeft en een stevig appeltje heeft te schillen met jHoe hi VS, moeten chemische wapens een onweerstaanbare aa c trekkingskracht uitoefenen. DAARMEE is niet gezegd en nog minder bewezen, dat i Neder fabriek die Gaddafi in Rabta heeft laten optrekken, is bi^e doeld voor de produktie van chemische wapens zoals (^e°^x Amerikaanse regering zegt met bewijzen te kunnen staveijapan Het is mogelijk dat de fabriek bedoeld is voor de farmaceut door r sche industrie, zoals Gaddafi beweert. Een sluitend bewiheter zou slechts te leveren zijn via regelmatige en onaangekondijvan al de controle ter plaatse door deskundigen. fohito land 1 WET zal wel geen toeval zijn dat de Amerikaanse campagnlVan i tegen Libië samenviel met de voorbereiding van de vanda; ln(*S€ officieel begonnen internationale conferentie over chemisch er wapens in Parijs. Vertegenwoordigers van meer dan hondei landen zullen er tot en met woensdag besprekingen voert velijk over zulke gevoelige en gecompliceerde zaken, dat toevadalig ging van de kwestie-Libië aan de agenda eigenlijk een st( de lai rend element zal kunnen zijn. Het belangrijkste doel van kee^ conferentie is een herbekrachtiging van het Protocol va Genève van 1925, dat uitsluitend het gebruik van chemisch Mem wapens verbiedt. Aan. De Amerikanen hopen met een niet gering optimisme eeiw$ei nieuwe overeenkomst tot stand te brengen, die veel verdl gaat. Ook de aanmaak, het transport en de opslag van chemiBoere sche wapens zouden in de toekomst onder (een wereldwijs menst verbod moeten vallen. Bovendien zouden landen die ander zijn landen helpen bij het produceren van chemische wapens bijvoorbeeld door het leveren van technologie getroff< moeten worden door een algemene economische boycot. Het ziet er niet naar uit dat een dergelijk akkoord op ddkeiz^ Parijse conferentie tot de mogelijkheden behoort, maar neemt niet weg dat zo'n overeenkomst eigenlijk dringem gesia| noodzakelijk is, hoe moeilijk controle op de naleving érvai i9.00i ook zou zijn. Het gebruik van gifgas in de Golfoorlog en h vrou\ de uitroeiing van bevolkingsgroepen zoals de Hmong in Viel Koek nam of de Kurden in Iraq tonen aan dat spoed geboden Een algeheel verbod op de produktie van chemische wapen zou ook Israel, dat herhaaldelijk uiting heeft gegeven aa zijn angst voor chemische wapens, van een grote zorg verlos sprok sen. Volgens Israel beschikt niet alleen Iraq over dergelijk tv wapens, maar ook het buurland Syrië. Een uitbanning vaca! chemische wapens zou daarom zeker ook een belangrijke bij drage leveren aan een vredesregeling voor het Midden-Oos y! ten.. De oj in 19<! Gerei oorloj Vrij veel bewolking vandaag een bewolkte dag. de loop van de middag gaat het vooral in het noorden van het land af en toe wat regen. Deze regen hoort bij een warmtefront, dat van west naar oost over ons land trekt. Na de passage van dit front komen we opnieuw in de vochtige en warmere lucht te recht. Het front hoort bij een lagedrukgebied dat bij IJsland ligt en eveneens naar het oos ten trekt. De middagtempera- tuur wordt ongeveer 8 graden en blijft ook vannacht rond deze waarde liggen. De wind is westelijk rond kracht 4. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig voor zondag en maandag: Zuid-Skandinavië: In zuidwest-Noor- wegen van tijd tot tijd regen, meer naar het oosten, vooral ten oosten van de Noorse bergen, overwegend droog en soms enkele opklaringen. Middagtemperatuur in het zuidwes ten 5 tot 7 graden, landinwaarts be zuiden Oslo en Stockholm enkele graden boven nul, benoorden deze steden rond het vriespunt met lichte tot matige vorst in de nacht Britse eilanden: Overwegend be wolkt. Vooral op maandag af en toe regen, het meest in het westen en noorden. Middagtemperatuur van 9 graden in Schotland tot 13 graden in het zuidwesten, maandag iets minder Denemarken en noord-Duitsland: Veel bewolking. Af en toe wat regen of motregen, vooral in Denemarken. Middagtemperatuur 6 tot 9 graden. Benelux en noordwest-Frankrijk: Veel bewolking. Weinig of geen re gen. Middagtemperatuur 9 tot 12 gra- 1Midden- en zuid-DuitsIand, noord oost-Frankrijk: Veel bewolking. Hier en daar mist. Hoofdzakelijk droog. Middagtemperatuur 5 tot 8 graden. Alpengebied: Eerst in het noordoos- telijkd deel nog wat neerslag van minder betekenis, overigens droog. In het laagland veel bewolking en plaatselijk mist, boven zo'n 1200 me ter hoogte overwegend zonnig. Mid dagtemperatuur aan de grond, in de dalen en het laagland 3 tot 7 graden, igrens vanuit het wesl plopend tot 2000 a 2500 n Istraal Itheat "maar «idachl willij Spanje en Portugal: In het zuidwi ten van Spanje en zuid-Portugal e nog een enkele bui, overigens zor maar landinwaarts hier en daar n Middagtemperatuur van 12 graden if het noorden tot 16 graden in het zijniet den, landinwaarts wat kouder, i in mistgebieden. !Koni Italië en Joegoslavische kust: Perktkon den met zon. In zuid-Italië eerst eë-mr. enkele bui. In de Povlakte vooral d WlE maandag weer mist. Middagtempera,, i in het noordff Caba tuur van 10 graden i tot 15 graden in zuid-Italië, gebieden kouder. Griekenland: Wisselend bewc vooral op de eilanden plaatselijk en. Op maandag meer zon en feen buien. Middagtemperatuur graden in het noordoosten tot graden in het zuidwesten. WEERRAPPORT HEDENMORGEN WNr Ma» M Amsterdam rw. bew. 10 De Bilt rw. bew. 11 Dealen motrgn 7 Eindhoven motrgn 11 Den Helder rw. bew. 8 Rotterdam motrgn 9 Twente zv». bew. 5 Vllsslngen mW 10 Zutd-Llmburg rw. bew. 9 Aberdeen zw. bew. 7 Athene had bew. 14 Barcelona regon 9 Budapest sneeuw -4 Bordeaux regen 12 Brussel zw. bew. 10 Cyprus I. bew. 15 Dublin zw. bew. 10 Frankturi regon 9 Genève halt bew. 4 Helsinki zw. bew. 1 Klagenfurt hall bew. -1 Kolenhagen zw. bew. 2 Jlnasti il relds 24 di j godd Troo bare l Aan Damascus I. bew. Los Artgoles onbew. Now Orleans zw. bew Palm Beach hall bew Paramaribo Rk) da Janeiro zw. bew. Sao Paolo zw. bew. Singapore zw. bew. Tokyo zw. bew. zw'bew

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2