t
Moskou geeft statistiek kerken vrij
£eidóe(3oma/n£
GEESTELITK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
beroepingen
Liberale en orthodoxe joden in verzet tegen
benoeming joodse hoogleraar in Nijmegen
Winkeldeur normaal op slot
weer
Ccidóc Somant
ZATERDAG S MAART 1988 PAGINfl
door Morinus van dor Borg
Mantelzorg
In het taalgebruik van de ge
zondheidszorg en welzijnszorg
heeft de laatste jaren het be
grip „mantelzorg" opgang ge
maakt. „Mantelzorg is zorg die
door een persoon gegeven en
ontvangen wordt binnen een
kennissenkring, familie of buurt
waartoe hij of zij behoort. Dit
alles op basis van wederkerig
heid. Mantelzorg ligt als een
mantel om de zelfzorg van ie
mand heen. Ze beveiligt, ver
sterkt en vult aan". Zo schrijft
professor J.C.M. Hattinga Ver-
schure in het boek „Thuis in
het verpleeghuis". Aan hem
hebben we dit nieuwe woord te
danken. Je zou kunnen zeggen
dat het 'n modern woord is
voor naasten-liefde, zorg om je
naaste. De overheid ziet mo
menteel „brood" in dit begrip.
Ze vindt dat de mantelzorg ge
stimuleerd moet worden om zo
weer een meer zorgzame sa
menleving te krijgen. De over
heid probeert met mooie taal
haar bezuinigingsverhaal kwijgt
te raken. Zij denkt dat mantel
zorg kostenbesparend zal zijn
en dat lijkt hard nodig, zolang
we geen andere keuzes maken.
Het klinkt allemaal heel mooi,
maar de werkelijkheid ziet er
anders uit. Uit een onderzoek
van de Nederlandse Federatie
Bejaardenbeleid is vorige week
gebleken dat veel mantelzor-
gers overbelast zijn. De over
heid gaat er mijns inziens te
veel en te snel vanuit de men
sen die feitelijk in hun leven te
maken hebben met de zorg
voor een zieke naaste te vlug
en teveel een beroep doen op
de zogenaamde professionele
hulpverlening. De ervaring laat
het tegendeel vaak zien. Veel
mensen proberen zolang mo
gelijk het met elkaar te redden.
In families worden soms zeer
ingrijpende beslissingen geno
men om de zorg voor bijvoor
beeld een hulpbehoevende ou
der op zich te nemen. Beslis
singen waarvan men kan zeg
gen: „Je weet hoe het begint,
maar niet hoe het eindigt". Er
is veel meer en ook veel lang
duriger mantelzorg dan veron
dersteld wordt. Nog steeds
wordt dit als heel vanzelfspre
kend gevonden. We noemen
het „trouw in dagen van lief en
leed"; „eerbied voor je ou
ders"; „naastenliefde"; „je
moet dankbaar zijn dat je ge
zond bent en het doen kunt";
„waar een wil is is een weg".
De idealen en de bedoelingen
zijn indrukwekkend, respec-
tafdwingend en hooggestemd.
Ik ga er dan voor het gemak
maar even vanuit dat deze be
slissingen in vrijheid worden
genomen, maar ik weet wel dat
vrijheid een relatief begrip is en
vaak vermengd met vormen
van morele druk en schuldge
voelens. Ik heb de neiging om
de geboden mantelzorg steeds
minder als vanzelfsprekend te
gaan zien. Daarmee bedoel ik
aandacht te vragen voor de
persoon van de mantelzorger.
Wanneer je man getroffen
wordt door een ziekte die de
hele toekomst onzeker maakt
voor een aantal jaren dat niet
te overzien is, dan is ook de
toekomst van jou als echtgeno
te, als moeder van een gezin
onzeker. Je kunt je dan tussen
twee vuren in voelen staan: je
man, die door zijn ziekte soms
niet te genieten is en je kinde
ren die hun vader missen als
iemand om mee te stoeien, te
vechten en te spelen. Mantel-
zorgers, waarover zo mooi
wordt gepraat, staan vaak voor
een keihard gevecht om te
overleven. Ze staan voor vele
taken alleen. Mantelzorgers
vragen niet om vals medelijden,
maar wel om oprechte aan
dacht. De vanzelfsprekendheid
waarmee over mantelzorg
wordt gepraat en geschreven,
ziet al gauw de innerlijke nood
en de behoefte aan emotionele
steun voor de zorgende naaste
over het hoofd. We zijn wel ge
neigd om de mantelzorger te
prijzen en applaus te geven,
maar dat is nog lang niet het
zelfde als oprechte interesse en
het gevoel voor de zware taak
waarvoor zij staan. De overheid
legt op basis van verkeerde
vooronderstellingen een hoge
druk op mantelzorgers. op
thuiszorg.
In de derde week van de vas
tentijd overweeg ik de
woorden: „Ik was naakt en jij
hebt mij gekleed". Iemand kle
den is iemand bescherming ge
ven tegen de kou. Iemand kle
den is iemand veiligheid bie
den. In onze samenleving zijn
er mensen naakt, onbe
schermd. staan er mensen in
de kou die we de fraaie naam
„mantelzorgers" hebben gege
ven. Zij hebben recht op het
kleed van de eerlijke belang
stelling en op een overheid die
geen toekomst inricht over hun
ruggen heen. Er zijn steeds
meer mensen die koude rillin
gen krijgen bij het horen van
het begrip „zorgzame samenle
ving".
Bevrijdingstheoloog Boff gearresteerd
RIO DE JANEIRO De bevrijdingstheoloog Leonardo
Boff is samen met ongeveer 30 daklozen in Petropolis bij
Rio de Janeiro gearresteerd. Tientallen dakloze gezinnen
weigerden gisteren een al twintig jaar braak liggend stuk
grond te verlaten waarop zij hun toevlucht hadden gezocht.
Boff en andere geestelijken toonden zich solidair met de
daklozen. Zij gaven geen gehoor aan het bevel van de poli
tie het verwilderde stuk land te verlaten.
De politie wilde de gearresteerden na korte tijd weer vrijla
ten. Boff wees dit echter van de hand. Hij wil net zo lang in
arrest blijven totdat er een oplossing voor de daklozen is ge
vonden.
Leonardo Boff.
Onder alle
bedwelmingen is de
machtsroes wel de ergste:
wie daardoor bedwelmd
is ontwaakt niet voor hij
gevallen is.
AANTAL GELOVIGEN IN SOVJETUNIE 26 A 52 MILJOEN
De „perestrojka", de hervorming van de Sovjet
maatschappij. heeft nog geen zichtbaar effect ge
kregen op de verhouding tussen kerk en staat.
Nog altijd bevatten de dagbladen en de lessen op
school veel atheïstische propaganda en minstens
evenveel kritiek op godsdienst en gelovigen. Wel
doet de invloed van „glasnost", de nieuwe open
heid, zich gelden. Voor het eerst sinds de Russi
sche revolutie zijn exacte cijfers beschikbaar geko
men over het aantal kerkelijke gemeenschappen
en religieuze activiteiten. Ze zijn voor meerdere
interpretaties vatbaar, maar ze geven in ieder ge
val interessante informatie.
Kerkelijke genootschappen in de Sovjetunie
MOSKOU De Raad
voor religieuze zaken in
de Sovjetunie heeft bij ge
lovigen geen goede repu-
tatie.jHet was daarom op
merkelijk dat voorzitter
Konstantin Charsjov in
een Sovjet-maandblad dat
zich met godsdienstige
groeperingen bezighoudt
opening van zaken gaf
wat betreft het aantal ge
loofsgemeenschappen. Uit
cijfers die bij het artikel
werden verstrekt, zou
kunnen worden afgeleid
dat het er steeds minder
worden. Maar tegelijk
blijkt dat activiteiten, die
samenhangen met het
lidmaatschap van een
kerk of religieuze groepe
ring, juist enorm aan het
toenemen zijn. In de ge
gevens zit overigens een
aantal ongerijmdheden.
Sinds jaar en dag werd in de
Sovjetpers het aantal kerkelij
ke gemeenten op „ongeveer
20.000" gesteld. Daar bleef het
verder bij. Een uitsplitsing
naar kerkgenootschappen
bleef achterwege. Cijfers over
het aantal gelovigen ontbra
ken. Het was volstrekt onmo
gelijk om zelfs maar een vage
indruk te krijgen van de om
vang van religieuze activitei
ten in de Sovjetunie.
Het interview met Konstantin
Charsjov was op zich niet echt
onthullend. Hij stelde het mis
bruik aan de kaak dat sommi
ge kerkelijke functionarissen
zouden maken van de wetten
die in de Sovjetunie (een be
perkte) vrijheid van gods
dienst moeten garanderen.
Ook had hij kritiek op over
heidsinstanties, die het niet zo
nauw zouden nemen met de
rechten van gelovigen, maar
dat past precies in de atmos
feer van glasnost, waarin het
functioneren van de overheid
in alle opzichten onder de
loep wordt gehouden.
Het nieuws stond in een voet
noot. Daarin werden voor het
eerst gegevens verstrekt over
de ontwikkeling van het aan
tal kerkelijke gemeenschap
pen in de Sovjetunie in de af
gelopen 25 jaar, uitgesplitst
naar de belangrijkste religieu
ze stromingen. Daarnaast
werden cijfers gegeven over
kerkelijke activiteiten als
doop, huwelijksinzegening en
begrafenisplechtigheden tus
sen 1966 en 1986.
Charsjov schatte het aantal
gelovigen in het interview
vaag op „ongeveer tien tot
twintig procent van de bevol
king". In juli 1987 had de
Sovjetunie 283,1 miljoen in
woners, zodat nu min of meer
concreet kan worden gesteld
dat het getal tussen de 28 en
56 miljoen bedraagt.
Gemeenten
De nu verstrekte cijfers zijn
verre van volledig. Het aantal
kerkelijke gemeenten zegt
weinig over het aantal lidma
ten. Het enige houvast is, dat
zo'n gemeente volgens de
Sovjetwetten uit tenminste
twintig zielen moet bestaan;
een 'dwadtsatka'.
Kleinere groeperingen krij
gen geen erkenning, maar
daar bestaan er heel wat van
in de zo uitgestrekte Sovjetu
nie, temeer daar splitsingen in
kerkgenootschappen en sek
ten wegens diepgaand ver
schil van inzicht ook in dit
land niet uitblijven. Boven
dien melden ze zich niet voor
registratie aan omdat erken
ning toch uit zal blijven en er
integendeel een grote kans
bestaat op vervolging.
De cijfers in het blad lijken op
het eerste gezicht de marxisti
sche theorie te bevestigen dat
religie gedoemd is te verdwij
nen. Kennelijk worden ook
de kerken in de Sovjetunie
geconfronteerd met leegloop.
Van het aantal gemeenten dat
in 1961 nog bestond, is im
mers 34 procent intussen op
geheven. Bijkomend gevolg
van de publicatie zou dan ook
kunnen zijn dat het aantal ge
meenten in publicaties elders
voortaan, in plaats van op
20.000, op „rond 15.000" zal
worden geschat.
Zeer opmerkelijk is de enor
me vermindering van het
aantal islamitische gemeen
ten, van ruim 2300 in 1961
naar net 750 vorig jaar. Daar
uit zou kunnen worden ge
concludeerd dat tweederde
van de islamitische Sovjetbur
gers intussen Allah de rug
heeft toegekeerd.
De terugloop van het aantal gelovigen in de diverse kerkgenootschappen in de Sovjet-Unie in de
periode tussen 1961 en 1986 volgens de officiële statistieken.
Maar deze cijfers bevestigen
tegelijk de twijfels over hun
betrouwbaarheid, want in de
islamitische Sovjetrepublie
ken wordt meer en meer de
invloed zichtbaar van de ont
wikkelingen aan gene zijde
van de grens, waar (Iran, Af
ghanistan, Midden-Oosten)
het islamitisch zelfbewustzijn
in de afgelopen jaren enorm is
toegenomen. In de Sovietpers
wordt bovendien voortaurend
melding gemaakt van de
enorme gehechtheid van de
islamitische bevolking
waaronder leden van de com
munistische partij aan hun
religieuze tradities. De kran
ten in de islamitische repu
blieken staan vol met het ap
pèl om „over religieuze voor
oordelen heen te stappen".
Alles wijst op een godsdiensti
ge opleving in de islamitische
republieken, maar uit de cij
fers blijkt het tegendeel.
Ondenkbaar is de gesugge
reerde enorme vermindering
van het aantal joodse gemeen
ten als gevolg van emigratie.
Het is waarschijnlijker dat de
voortdurende intimidatie die
belijdende joden ondervinden,
zeker wanneer ze een aan
vraag tot emigratie hebben
ingediend, het steeds minder
aanlokkelijk heeft gemaakt
openlijk voor de joodse identi
teit uit te komen.
Het aantal gemeenten van de
Russisch-orthodoxe kerk
daalde tussen 1961 en 1966
met ruim 4000 en bleef daar
na stabiel, met een licht afne
mende tendens. Dat laat zich
verklaren door de woeste
anti-religieuze campagne die
ruim twintig jaar geleden
door de toenmalige partijlei
der Nikita Chroestsjov werd
gevoerd.
Daarentegen verminderde het
aantal rooms-katholieke paro
chies in de Sovjetunie nauwe
lijks in de afgelopen 25 jaar.
Ook de belangrijkste prote
stantse groepering, de „evan-
gelische-christenen" en de
baptisten, bleef stabiel. De
Pinkstergemeenten werden
met een lichte terugval gecon
fronteerd, maar het aantal ge
meenten van de Zevende
dags-adventisten is in de afge
lopen vijftien jaar constant
gegroeid.
Activiteiten
De vermindering van het
aantal officieel geregistreerde
kerkelijke gemeenschappen
houdt in elk geval geen gelij
ke tred met de tweede statis
tiek, over religieuze activitei
ten. De bron voor deze gege
vens is overigens onduidelijk.
De cijfers zijn verstrekt door
kerkelijke organisaties, maar
het is onbekend of ze com
pleet zijn, en, zo niet, welke
kerkgenootschappen wel en
welke geen gegevens ver
strekten.
Uit de gegevens blijkt, dat er
op het ogenblik aanzienlijk
meer gelovigen ter aarde
worden besteld dan er kinde
ren worden gedoopt. Twintig
jaar geleden was dat nog om
gekeerd. Maar het is opmer
kelijk dat er voor steeds meer
volwassenen en kinderen in
de schoolleeftijd doopplechtig-
heden plaatsvinden, wat erop
wijst dat de betrokken kerk
genootschappen nog steeds
over veel wervingskracht be
schikken. Ze moeten het wat
betreft de schooljeugd opne
men tegen de nog steeds
voortdurende felle atheïsti
sche en anti-religieuze cam
pagnes, die hun invloed doen
gelden tot in de lessen op
school en zeker ook in de
Komsomol, de communisti
sche jeugdorganisatie, waar
van het lidmaatschap een bij
na morele verplichting kan
worden genoemd.
Weigering
Autoriteiten treden in de Sov
jetunie zelden voor het voet
licht wanneer daarvoor geen
aanleiding is, en daarom mag
het interview met de voorzit
ter van de Raad voor religieu
ze zaken, een officiële instel
ling waarvan het gewicht aan
dat van een ministerie gelijk
kan worden gesteld, worden
gezien als een nieuwe uiting
van 'glasnost'. In het verleden
liet de Raad zelden van zich
horen. De instelling werd
trouwens gezien als een in
strument voor de uitvoering
van de anti-kerkelijke poli
tiek, die in het Kremlin werd
ontwikkeld.
Nog steeds heeft de Raad het
laatste woord wanneer het
gaat om de registratie als
kerkgenootschap of -gemeen
te. Er zijn gevallen bekend
dat gelovigen jaren en soms
decennia vochten om registra
tie, maar voortdurend stuitten
op weigeringen.
Het interview betekent dat, in
het kader van de 'glasnost',
nu ook het onderwerp 'religie'
bespreekbaar is geworden.
Dat betekent op zich nog al
lerminst dat gelovigen voort
aan op een zorgvuldiger be
handeling door de autoriteiten
mogen rekenen. De atheïsti
sche campagnes gaan voort en
van Sovjetburgers wordt ook
onder Gorbatsjov verlangd
dat ze alle heil in de allereer
ste plaats verwachten van de
communistische partij. Maar
het interview met Charsjov
heeft in elk geval de waarde
dat aan decennia durende ge
heimzinnigheid over kerkelij
ke activiteiten in de Sovjetu
nie eindelijk een einde is ge
komen.
ANDRÉ HORLINGS
Nootdorper wordt
priester gewijd
NOOTDORP Op zaterdag
30 april zal de uit Nootdorp
afkomstige Theo Vreeswijk
(28) in de kloosterkerk van
de paters Karmelieten in
Bamberg (West-Duitsland)
met nog een zestal anderen
tot priester worden gewijd.
Op Eerste Pinksterdag zal
hij in de Nootdorpse paro
chiekerk zijn eerste plechti
ge H. Mis opdragen. Het is
de bedoeling dat Theo
Vreeswijk nadien als lid van
de orde der Karmelieten in
West-Duitsland werkzaam
zal zijn.
Nederland» Hervormde Kerk
Beroepen te Schoonoord(part-time)
mevr. M.P.C. Lourens, kand. en vica
ris te Alphen aan den Rijn -
Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt
Beroepen te Enschede-Noord H.
Geertsma te Goes -
te Veenendaal H. Jagersma te Ber-
gentheim -
Christelijk Gereformeerde Kerken
Tweetal te Harderwijk-Zeewol-
de:T.M. Hofman te Ouderkerk aan
den Amstel en A.M. Wallet te Slie-
drecht (Ebenhaezerkerk).
Beroepen te Grand Rapids P. den
Butter te Middelharnis.
AMSTERDAM De mogelij
ke benoeming van de Amster
damse advocaat mr. H. Loon-
stein (29) tot bijzonder hoogle
raar joodse studiën aan de
theologische faculteit van de
Katholieke Universiteit te
Nijmegen heeft zowel bij de
orthodoxe als de liberale jo
den kritiek opgeroepen.
Loonstein zal college geven in
de joodse interpretatie van de
joodse wet (Halacha) en de
joodse bijbel (Tenach). Ook
zal hij zich met de geschiede
nis van de verhouding tussen
christendom en jodendom be
zighouden. Maandag neemt
het College van Bestuur van
de Nijmeegse universiteit een
beslissing over deze benoe
ming.
Zowel het Nederlands-Israë-
lietisch Kerkgenootschap
(NIK) als het Verbond van
Liberaal-Religieuze Joden in
Nederland heeft tegen de
voordracht bezwaar aangete
kend bij het Genootschap
voor de Joodse Wetenschap,
waarvan de bijzondere leer
stoel uitgaat. Het NIK, het
grootste joodse kerkgenoot
schap in Nederland, betwijfelt
of Loonstein voldoende ken
nis heeft van het jodendom.
Het meent dat er andere, ge
schiktere kandidaten zijn. Het
feit dat Loonstein de advocaat
is van de kleine joodse ge
meenten die zich verzetten te
gen het besluit van het NIK
hen op te heffen, heeft vol
gens de secretaris van het
NIK, drs. J. Sanders, geen rol
gespeeld.
Het Verbond van Liberaal-
Religieuze Joden heeft vol
gens bestuurslid mr. E.J. Nu-
mann twee bezwaren tegen
een mogelijke benoeming van
Loonstein. In de eerste plaats
mist deze de hoge kwalificatie
die voor het vervullen van de
functie noodzakelijk is. Ver
der is voor het Verbond de
mening van Loonstein onaan
vaardbaar dat de liberaal-
joodse opvatting geen uiting
van jodendom is. Loonstein
schreef dit vorig jaar in een
artikel met als kop 'Liberaal
jodendom is een volstrekt an
dere religie' in het Neder
lands Israëlietisch Weekblad
(NIW) naar aanleiding van de
mogelijke toelating van Aram
Brücker tot het Maimonides-
lyceum.
Het bestuur van het Genoot
schap zal volgens secretaris
dr. A.S. Rijxman de voor
dracht van Loonstein niet in
trekken.
dat Loonstein on
voldoende gekwalificeerd is.
Hoewel Loonstein pas 29 jaar
is, heeft hij drie studies achter
de rug: Nederlands recht, no
tarieel recht en een rechten
studie aan de Hebreeuwse
Universiteit te Jeruzalem,
waar hij zich heeft gespeciali
seerd in de Halacha en de or
thodox-joodse interpretatie
daarvan.
Het bestuur heeft het besluit
om Loonstein voor te dragen,
unaniem genomen, aldus
Rijxman. Voorts wijst hij erop
dat het Opperrabbinaat van
Nederland en het bestuur van
de Nederlands Israëlietische
Hoofdsynagoge in Amster
dam, de grootste joodse ge
meente binnen het NIK, zich
„erg gelukkig" hebben ge
toond met een benoeming van
Loonstein.
Kerk Breda
toch dicht
BREDA De Heilig Hart-
kerk in Breda mag worden
gesloten volgens het besluit
dat bisschop Ernst reeds op
29 april 1985 had genomen.
Het beroep dat de Vereniging
Behoud Kerkgebouw Heilig
Hartkerk tegen de sluiting
had aangetekend is niet ont
vankelijk verklaard. Dit
heeft de de apostolische sig
natuur, de hoogste kerkelijke
rechtbank in Rome, gisteren
bekend gemaakt. De Vereni
ging geldt niet als kerkelijke
rechtspersoon, aldus de sig
natuur. Het besluit van de
bisschop de kerk te sluiten
was ingegeven door de finan
ciële situatie van de parochie
en de teruggang van het aan
tal parochianen. De kerk
werd in de nacht van 21 op
22 januari dit jaar gekraakt
door een aantal kunstenaars.
Zij willen er hun atelier in
vestigen.
TRADITIEGETROUW hebben de nieuwe schermutseling
rond de sluitingstijden van winkels bij veel direct betrok!
nen opnieuw grote consternatie veroorzaakt. Dat is sinds (jri
wet van 1975 steeds het geval geweest. Toch kan uit het vge>
loop van de deze week gehouden commissievergadering v
de Tweede Kamer geen andere conclusie worden getrokki jf,
dan dat er in de bestaande situatie voorlopig geen enk jft
verandering zal komen. ro
evt
Dat komt doordat de VVD liet blijken niet langer achter jy'
kant en klaar voorstel uit 1985 van het kamerlid Groenmoe)
van D66 te staan, omdat de liberalen nu hun instemming W
tuigen met een plan van hun eigen staatssecretaris Evenhi
Dat voorstel is evenwel nog lang niet klaar voor parleme
taire behandeling. Het moet nog worden omgezet in e
wetswijziging en dat kan al gauw een jaar of twee duren.
De PvdA-fractie vormde tot nu toe samen met de VVD
D66 een ruime meerderheid voor aanvaarding van het gen
tigde voorstel-Groenman: desgewenst een uur later sluit
dan zes uur 's avonds. De socialisten hebben evenwel gew
gerd op voorhand steun te verlenen aan het nieuwe plan v
de staatssecretaris. Niet omdat dit veel verder gaat (het
de winkeliers laten kiezen: handhaving van de bestaan 1
openingstijd overdag of 's middags en 's avonds tot neg 1
uur open zijn), maar omdat de PvdA wel plezier schept in
ruzie op dit punt tussen de beide regeringspartijen. 1
Het CDA blijft namelijk afwijzend staan tegen elke wij
ging van de bestaande regeling. Daarbij eisen de christen-( V
mocraten met een beroep op het regeerakkoord terecht v
de staatssecretaris, dat gewacht wordt op initiatieven uit j
detailhandel zelf. Het CDA zal zich daarbij echt wel realii j
ren dat wachten tot de ondernemers met een voorstel h
men, vrijwel zeker neerkomt op wachten tot Sint Juttem
Ook in de wereld van de winkeliers spelen immers te vi j
tegengestelde belangen, zo goed als dat ook voor de cons., j
ment geldt.
De voorstanders van gewijzigde sluitingstijden menen d j
die consument niet langer genoegen hoeft te nemen met e -
dienstverlening aan Koning Klant die gebaseerd is op na
hun mening inmiddels achterhaalde leefpatronen. Tweevi
dieners en werkende alleenstaanden hebben vandaag de d
nauwelijks gelegenheid door de week boodschappen te doe
De openingstijden van winkels vallen samen met de gebri
kelijke kantoortijden en alleen wie in de buurt van een wiv
keicentrum werkt kan in de lunchpauze of aan het eind v - 1
de middag nog even in ijltempo wat eerste levensbehoeft
inslaan. Maar daarmee is de koek dan ook op.
De argumenten van de tegenstanders wegen ten minifc'v
even zwaar. In de detailhandel, en met name door kleii
zelfstandigen, worden al zeer lange werktijden gemaaH
Versoepeling van de openingstijden met name het op grv
te schaal ontstaan van avondwinkels zou een extra aai p
slag op het uithoudings- en organisatievermogen van vooit a
de kleine winkelier betekenen. Terwijl lang niet zeker is E
de omzet wezenlijk zou stijgen staat wel vast dat de pen
neelskosten omhoog zullen gaan. In ruil voor het draai*
van meer avonduren, al dan niet in wisseldienst, zal het wif
kelpersoneel immers ongetwijfeld een extra beloning vrager p
t
DaARMEE komen dan ook de belangen van de consume!
in het geding, want die hogere kosten zullen moeten wordj-
doorberekend in de prijzen. Wie boodschappen doet zal li k
vendien niet altijd de weg kunnen vinden tussen winkt-je
met sterk uiteenlopende openingstijden. Doordat een deel ft;v
sloten is zal zomaar-wat-gezellig-winkelen in veel gevall| P
niet meer zo eenvoudig zijn. Gevreesd moet worden dat tf—
van kleine winkels zullen verdwijnen en bovendien: wat
neer moet het winkelpersoneel zelf winkelen? Zelfs tijdet
de koopavond en de zaterdag heeft die groep het nu al moe
lijker dan wie ook, omdat er dan dikwijls gewerkt mot
worden. Zo lang binnen en buiten de Kamer de meningen I
sterk uiteen blijven lopen is er voor de tegenstanders echt
geen enkele reden tot zorg. De winkelier blijft zijn deur
de normale tijd op slot doen.
Af en toe zon
DE BILT (KNMI) Koude
lucht wordt via de noordzee
naar ons land gevoerd. Hierin
komen buien tot ontwikkeling
die van tijd tot tijd voor wat
sneeuw zorgen. De middag-
temperatuur loopt dan ook
niet veel verder op dan een
graad of vijf. Wel mag ver
wacht worden dat nu en dan
de zon door de bewolking
breekt. Gisteren trok een
sneeuwgebiedje van Belgie via
het zuidoosten van het land
naar Duitsland. Op het vlieg
veld Beek in zuid-Limburg
sneeuwde het dan ook een
groot deel van de dag. Op an
dere plaatsen in het land viel
ook af en toe wel wat sneeuw
maar dat was in het algemeen
van korte duur.
Weersvooruitzichten voor diverse
Europese landen, geldig voor zondag
en maandag:
Zuid-Noorwegen en Zweden:
Enkele sneeuwbuien, maar ook af en
toe zon Middagtemperatuur rond
nul, 's nachts lichte vorst.
Britse Eilanden:
Van het noordwesten uit veel bewol
king en. vooral in Schotland af en
toe regen Middagtemperatuur onge
veer 7 graden.
Denemarken en Noord-Duitsland
Nu en dan sneeuwbuien, maandag
opklaringen. Middagtemperatuur 3
tot 7 graden.
Benelux:
At en toe zon en mogelijk een bui.
Middagtemperatuur ongeveer 7 gra-
Nocrdoost-Franknjk, Midden- en
zuid-Duitsland:
Enkele sneeuwbuien, maandag op
klaringen. Middagtemperatuur 3 tot 7
graden. In de middelgebergten onder
Noordwest- en West-Frankrijk:
Wolkenvelden en mogelijk enige re
gen. Middagtemperatuur ongeveer 8
Alpengebied:
Aan de noordzijde wolkenvelden
af en toe sneeuw, overigens period i
met zon. Aan de noordzijde nulgi
dengrens op laagland niveau, aan
zuidzijde overdag ongeveer 1000 n
Noord-Spanje, Noord-Portugal
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden en mogelijk een
Middagtemperatuur 8-12 graden.
Zuid-Portugal en -Spanje:
Perioden met zon en kans op een
kele bui. Middagtemperatuur oi
veer 16 graden.
Italiè en Joegoslavische kust: Pet
den met regen of buien. Middagte
peratuur van 8 graden in het
den tot 16 graden op Sicilië.
Den Helder hagelbui
Luxemburg
Madrid
Malaga
h.bew. 19 01
I'De
S Me