Overdag met licht aan rijden
kan jaarlijks 80 doden schelen
Angst voor
ontvoeringen
neemt toe
Eeidóc Somatit
Gehuwde vrouwen hebben recht op AAW
Brand in
dierenasiel
Eis negen maanden wegens verduistering
MINISTER BESLIST VRIJDAG OVER PROEF
Topman
van Rijks
waterstaat
hekelt
afslanking
Oud -minister
L. de Block
overleden
BINNENLAND
WOENSDAG 6 JANUARI 1988 PAGIN4
UTRECHT De hoogste instantie in
geschillen over uitkeringen, de Centrale
Raad van Beroep, heeft bepaald dat de
overgangsregeling van de Algemene Ar
beidsongeschiktheidswet (AAW) voor
gehuwde vrouwen niet van toepassing is.
Enkele honderden vrouwen aan wie op grond
van de overgangsregeling het recht op een
AAW-uitkering is ontzegd, kunnen door deze
uitspraak alsnog aanspraak op een uitkering
maken. Volgens schattingen kan dit de staat
honderden miljoenen guldens gaan kosten.
De Centrale Raad van Beroep stelt dat de in
1978 ingevoerde regeling op gespannen voet
staat met internationale rechtsregels die discri
minatie op grond van geslacht in samenhang
met de echtelijke status verbieden. De raadslie
den van zes vrouwen hadden dit tijdens de be
handeling van de gedingen eind november vo
rig jaar ook aangevoerd. De overgangsregeling
is gelijktijdig ingevoerd met het van kracht
worden van het recht op een AAW-uitkering
voor gehuwde vrouwen. Volgens de regeling
hadden gehuwde vrouwen alleen recht op een
uitkering als ze arbeidsongeschikt zijn gewor
den na oktober 1975 en voldoen aan de inko
menseis of als ze vanaf tenminste hun zeven
tiende jaar arbeidsongeschikt waren.
Volgens de centrale raad zijn de bepalingen
van de overgangsregeling „zeer ondoorzichtig
geredigeerd". In het geval van de vrouwen die
het geding aanhangig hebben gemaakt, is de
uitkering stopgezet nadat zij getrouwd waren.
Dat is in nadrukkelijke tegenspraak met de ge-
nnen en vrouwen, die
moment in werking
GIETEN Door een brand
in een dierenasiel annex
pension in Gieterveen, ge
meente Gieten, zijn gisteren
dertien katten en drie hon
den om het leven gekomen.
De brand ontstond volgens
de rijkspolitie in het kan
toorgedeelte van het asiel
De Marsteijnenhof. Het kan
toor en het hospitaalgedeel
te brandden geheel uit. De
oorzaak en de omvang van
de schade moet nog worden
vastgesteld.
BIJ'S RIJKS MUNT
UTRECHT - Door een falend be-
veiligings- en controlesysteem heb
ben twee medewerkers van 's Rijks
Munt in Utrecht tussen 1985 en 1987
kans gezien zo'n 55.000 gulden aan
afgekeurde guldens en rijksdaalders
te verduisteren. De mannen konden
moeiteloos in de bergplaats van de
munten komen en deze verwisselen
voor ongeslagen munten.
Wegens verduistering heeft de officier
van justitie bij de rechtbank in Utrecht,
mr. H. Bergkotte, gisteren negen maanden
gevangenisstraf tegen het tweetal geëist,
waarvan twee voorwaardelijk. Beide ver
dachten verklaarden mede uit wrok te
hebben gehandeld. Van A. kreeg maar
geen verwarming op zijn werkplek, ter
wijl De L. meermalen een promotie tot
voorman aan zijn neus voorbij zag gaan.
Het voorschrift dat de bergplaats alleen
toegankelijk was in gezelschap van een
controleur, werd in 1985 ingetrokken. De
verduistering van de naar schatting 200
kilo munten kwam pas aan het licht toen
Van A. in paniek zo'n 15.000 gulden
Kornwerderzand in de Waddenzee goojr
Bij 's Rijks Munt deed namelijk het I
rucht de ronde dat vanwege vermiss
van een muntstempel bij iedere werki
mer huiszoeking zou worden gedaan. T'
A. besloot toen al het belastende materijj'
in het water te gooien, maar had er nTde
op gerekend dat een deel van de mun(,
door de vloed zou aanspoelen. De opn
kelijke vondst bracht de politie op
spoor van de twee werknemers.
De rechtbank doet 19 januari uitspraa^,
LELYSTAD - Op de
Houtribdijk tussen Lely
stad en Enkhuizen,
dwars door het IJssel-
meer, staan ze al: de bor
den met „ontsteek uw
lichten". En onder mo
torrijders in Nederland
geldt de afspraak dat ze
allemaal - ook overdag -
met „groot" licht rijden.
Gaan de automobilisten
er straks ook aan gelo
ven? Volgens de stich
ting wetenschappelijk
onderzoek verkeersvei
ligheid (SWOV) zou het
aantal verkeersslachtof
fers in ons land (nu zo'n
1600 per jaar) met 5 pro
cent kunnen dalen als
alle automobilisten over
dag groot licht zouden
voeren.
Vandaar dat men in die
kring voorstander is van een
proef. De regionale organen
van de verkeersveiligheid in
Friesland, Groningen, Dren
the en Overijssel voelen in
principe wel voor een derge
lijke proef, al gaat het hen te
ver op voorhand aan te ne
men dat het overdag rijden
met groot licht in ons land 80
doden en 2000 gewonden zou
kunnen schelen.
De discussie over het terug
dringen van het aantal ver
keersslachtoffers door over
dag met licht te rijden - het
gaat dan om attentielichten,
die qua sterkte (20 Watt) het
midden houden tussen stads
en dimlicht - komt vlak voor
het moment dat de maxi
mumsnelheid op bijna 80
procent van de autosnelwe
gen van 100 naar 120 km/u
verhoogd zal worden. Secre
taris S.G. Schouten van de
raad voor de verkeersveilig
heid uitte destijds ernstige
bedenkingen tegen het voort
durend vager wordende
normbesef bij automobilisten,
die ook een hogere snelheids
limiet aan hun laars zullen
lappen. Tegelijkertijd zette
hij vraagtekens bij bewerin
gen, dat de politie meer dan
thans het geval is, controle
rend zou kunnen optreden.
„Door het verhogen van de
maximumsnelheid zal het
aantal verkeersdoden op de
snelweg toenemen", zo vatte
Schouten zijn kritiek samen.
Nu poogt minister Smit-
Kroes, maar dan via een an
dere weg, dat aantal ver
keersdoden te verminderen.
Niet niet
Bij het ministerie van ver
keer en waterstaat wordt ge
zegd dat minister Smit-Kroes
nog lang niet toe is aan een
besluit om de Nederlandse
automobilist overdag met
licht te laten rijden. Neder
land zou daarmee een buiten
beentje in de EG worden,
omdat geen enkele lidstaat
een dergelijke verplichting
kent zoals bijvoorbeeld wèl
Zweden en Finland en vol
gend jaar Canada. Daarente
gen achtte een woordvoerder
een proefneming zeker op
zijn plaats, gezien het ver
wachte positieve effect op de
verkeersveiligheid. Wellicht
zullen daar extra middelen
voor ter beschikking kunnen
worden gesteld. Hij sloot niet
uit dat de proefnemening zal
worden uitgebreid tot andere
provincies in ons land. „Maar
de minister is nog lang niet
aan een besluit toe". Vrijdag
wordt in Den Haag een be
slissing genomen over de
lichtproef.
In Assen zegt Rob Methorst,
secretaris van het regionaal
orgaan verkeersveiligheid in
Drenthe: „Ik weet dat groot
licht overdag in Zweden
enorm heeft geholpen. Maar
er zitten ook haken en ogen
aan. Als niet iedereen zich
eraan houdt, zal de automobi
list zonder groot licht extra
slecht opvallen. En dat kan
tot ongevallen leiden. Ook
kan het grensverleggend
werken: een automobilist met
groot licht weet dat hij beter
zichtbaar is. Dat kan het ge
voel geven dat je extra veilig
bent, waardoor je harder gaat
rijden en meer risico's
neemt". Aan de andere kant
meent hij dat wanneer tot
een proefnemening zou
worden besloten er aan ook
consequent op gereageerd
zou moeten worden. „Want
net als bij gordels geldt dat
altijd doen makkelijker is
dan alleen in bepaalde situa
ties. Al zal het in het begin
heel wat lege accu's opleve
ren!"
Polderblindheid
Bij het regionaal orgaan ver
keersveiligheid in Leeuwar
den zegt men dat de uitein
delijke consequentie van het
rijden met licht overdag zou
moeten zijn, dat zodra het
contactsleuteltje wordt omge
draaid, de lichten aangaan.
„De auto-industrie moet er
dus op inspelen en speciale
lampen voor dit doel inbou
wen", aldus een woordvoer
der. Hij merkt tegelijkertijd
op dat in Zwitserland bij
voorbeeld langs tal van we
gen borden staan, waarop de
automobilist geadviseerd
wordt zijn lichten te ontste
ken. Dit in verband met
zonnestand en weersgesteld
heid. In ons land kennen we
het begrip polderblindheid,
waarbij automobilisten die
over lange, kaarsrechte we
gen rijden, kruisingen over
het hoofd zien. „In zulke ge
vallen zou het rijden met
licht overdag een goede zaak
zijn", aldus de woordvoerder
in Leeuwarden. „Maar als je
Licht overdag
betekent dat
het brandstof
verbruik met
gemiddeld 1
procent
omhoog gaat.
FOTO: ANP
er toe besluit moet je het niet
doen op basis van vrijwillig
heid".
Probleem bij alle studies over
verkeersveiligheid is het me
ten van de effecten van be
paalde maatregelen. Bij de
SWOV, die met het overdag-
groot-lichtplan kwam, is men
zich dat bewust. „Daarom
hebben we de verwachte on
gevallenreductie zo laag mo
gelijk gehouden", aldus lite
ratuur-onderzoeker Polak.
Binnenskamers circuleert bij
de SWOV een (hypotheti
sche) ongevallenverminde
ring van 8 tot 20 procent.
De consequenties voor de au
tomobilist zijn dat licht over
dag betekent dat het brand
stofverbruik met gemiddeld 1
procent omhoog gaat. Het
uitrusten van de bestaande
auto's met speciale attentie-
lichten vergt enkele tientjes
(vergelijkbaar met het mon
teren van speciale mistlam
pen), terwijl het standaard-
uitrusten van nieuwe auto's
met deze lichten niet of nau
welijks kostenverhogend zal
zijn. De (nieuwe) attentielich
ten zouden automatisch
moeten worden gedoofd
wanneer de automobilist
overschakelt op dimlicht, zo
als de mistlamp aan de ach
terkant automatisch dooft
wanneer de automobilist zijn
schijnwerpers gebruikt.
KLAAS GOINGA
Sabelantiloopjes in Artis
Een pasgeboren sabelantiloopje staat schuchter op zijn benen. Hoewel het jaar pas zes dagen
is, zijn er in de Amsterdamse dierentuin al vier van deze dieren geboren. Sabelantilopen, ook
algezellen genoemd, behoren tot een met uitsterven bedreigde diersoort. In Artis zijn er er
afgelopen 23 jaar in totaal 46 gefokt.
FOTO:
(Vervolg van de
voorpagina)
AMSTERDAM - „De ont
voering van Ahold-top
man Gerrit Jan Heijn
heeft andere hoge pieten
bij Nederlandse bedrijven
bang gemaakt. Er is sinds
dien een duidelijke stij
ging van het aantal aan
vragen van bedrijven en
rijke particulieren voor
adviezen en maatregelen
om ontvoeringen te voor
komen", aldus ex-politie
commissaris Gerard Toor-
enaar.
Tegenwoordig heeft Toorenaar
in Amsterdam zijn eigen Com
mercial Crime Bureau, één
van de vele detectivebureaus
die Nederland kent. Hoeveel
extra „klanten" sinds de ont
voering van Heijn bij zijn kan
toor aanklopten wil hij niet
kwijt. „Maar het zijn er veel",
aldus de man die indertijd bij
de eerste grote Nederlandse
ontvoering, die van onroe-
rend-goedmagnaat Maup Ca-
ransa, betrokken was.
Naast de stijging van het aan
tal adviesaanvragen blijkt ook
het aantal bedrijven dat zich
tegen „ontvoering en losgeld"
verzekert bij de Engelse verze-
keringsmarkt Lloyd's,
joen Amerikaanse dollars aan
premies, waarvan 40 miljoen
dollar door bedrijven in de
Verenigde Staten, om zich in
te dekken tegen „kidnap and
ransom". Hoeveel bedrijven in
Nederland verzekerd zijn kon
Lloyd's in Londen niet meede
len. Wel weet men dat het to
tale aantal verzekerden de
laatste jaren stijgt. Het te beta
len premiebedrag daarentegen
daalt, gezien de preventieve
maatregelen die veel bedrijven
nemen inzake ontvoeringen.
Een vast te verzekeren bedrag
tegen ontvoering en losgeld
bestaat niet. De limiet echter is
wel altijd lager dan de netto
waarde van het verzekerde.
Of het Ahold-concern een der
gelijke verzekering bij Lloyd's
afsloot, wil Ahold nog steeds
niet kwijt.
„Ontvoeringen kunnen nooit
voor honderd procent voorko-.
men worden", weet Toore
naar. Over de belangrijkste
anti-ontvoeringsadviezen
houdt Toorenaar zijn mond.
„Dan staat morgen mijn hele
handel in de krant". Een paar
wil hij er wel kwijt: lid
worden van een schietvereni
ging of het aantrekken van
lijfwachten. „Behalve bier-
magnaat Freddie Heineken
echter blijken potentiële
slachtoffers van ontvoering in
Nederland daar weinig voor te
voelen. Een lijfwacht kost
gauw 60.000 tot 100.000 gulden
per jaar en je hebt er minstens
zes nodig. Bovendien blijkt de
inbreuk op de privacy voor
velen te groot", aldus H. van
der Berg, voorzitter van de
Vereniging voor Nederlandse
Recherchebureaus. In tegen
stelling tot detective Toore
naar kregen de VVNR-bu-
reaus niet te maken met een
stijging van het aantal hul-
paanvragen rond ontvoerin
gen.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Rijks^
terstaat is niet in staat u
binnen twee jaar 2000 vj/V
de 10.800 medewerkers r
te stoten. Voor het
grote deel van de wegvJJ
lende functies is niet
te geven hoe dit
moeten.
De directeur-generaal
Rijkswaterstaat, ir. J. van 1
hoorn, heeft dit gisteren
zegd in een nieuwjaarsrr
voor het personeel. Volgrr
Van Dixhoorn betekent het J1
stoten van ambtenaren
Rijkswaterstaat dat de dierf
verlening aan burgers afneeï
en de kwaliteit van het w
daalt. Rijkswaterstaat kan i
deze gevolgen van de oper;
moeilijk omgaan, aldus
Dixhoorn, aangezien de dier
levensbelangen van burgfL'
behartigt. Nu al geven mef'
werkers vrije tijd op om hr
voor de dienst te werken.
fer
Voor de toekomst zei Van r*e*
hoorn, die dit jaar met
gaat, te verwachten dat Rij]
waterstaat zich meer
moeten gaan bemoeien
normering en wetgeving
steeds meer taken naar dei-...
worden afgestoten. Daarna^
zal de dienst zich meer als
drachtgever moeten gaan
stellen. De hoofddirectie
Rijkswaterstaat zal zich mt
met de politieke besluitvj
ming moeten gaan bezigh<
den
SUSKE EN WISKE DE EDELE ELFEN
Ooiti is rrr ren hitr Jh tied om
jou Moord, vu elfen hebben zo
onze methoden om rlufnh te
\Ih vil^terufzieni
OeiIr komt iemand op jou dlIh ben emnioor, h
je hunt nooit veten I
[ftjen viesUjij te preien 7j
(c) Standaard UltflaverlJ/Wavery Production»
DEN HAAG Mr. L. de Block, die in de
jaren zestig minister en staatssecretaris is
geweest, is afgelopen maandag op 83-jarige
leeftijd overleden.
De KVP'er Leo de Block, voormalig top
ambtenaar bii het ministerie van financiën
en tevens oud-directeur van de KLM, werd
in het kabinet-Marijnen (1963-1965) staatsse
cretaris van buitenlandse zaken onder Luns.
Hij bekleedde die post ook in het daarop
volgende kabinet-Cals. Na de val van dit
kabinet in oktober 1966 was De Block kort
stondig staatssecretaris van zowel buiten
landse zaken als verkeer en waterstaat in
het overgangskabinet-Zijlstra. In 1967 trad
hij als minister van economische zaken toe
tot het kabinet-De Jong. Drie jaar later trad
hij af omdat hij tegen de zin van zijn colle
ga-ministers wilde ingrijpen in de metaal
cao. Volgens De Block was er sprake van
een te forse loonsverhoging. Komende vrij
dag zal mr. De Block in Den Haag worden
gecremeerd.
Wetenschappers
bij Lubbers
De nieuwe Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is gisteren op het Catsl
door premier Lubbers geïnstalleerd. Op de foto v.l.n.r.: prof. dr. Adriaansens, dr. A. W'
Albers, prof. dr. A. Kreukels, prof. dr. B. van Praag. prof. C. Rijnvos, prof. mr. L. Geelho*
dr. ir. M. van Damme-van Weele, prof. dr. ir. R. Rabbinge en premier Lubbers. De van e
ziekte herstellende voorzitter prof. dr. W. Albeda was niet aanwezig.
FOTO: AT
