Informele
leiders aan
de macht
«4i
Onderwijsbonden willen
andere vut-regeling
„Minister Ruding
moet belasting
ambtenaren nog
eens voorlichten
Sfening
fjnderslag
[i start
lEUWi
Geen
sluiting
bejaarden
oorden
op grote
schaal
NOG EEN WEEK MET KORTING.
EN DAN HONDERD JAAR NIET MEER.
87paiNENLAND
fceidócOowumt
jer: basis voor
itie PvdA en VVD
eider belang
rOFl
!RDAM De samenleving is zeer
met een verruiming van de keuze-
.kheden voor de vorm van een rege-
sintïlitie. Het zal uiteindelijk ook een ge-
de p belang voor PvdA en VVD blijken
s systals die partijen de basis kunnen leg-
s ecojr een coalitie waarvan het CDA niet
ige y "Hie deel uitmaakt. Dit betoogde de
A ctievoorzitter van de PvdA in de
1 Kamer. W. Meijer, gisteravond op
?r laajtigke bijeenkomst van de VVD in
2n opdam. „De cdalities met het CDA heb-
iten es ieder afzonderlijk verzwakt omdat
>r het aan alternatieven ontbreekt", aldus
l? Eei erkende dat onderhandelingen
(menwerking tussen de PvdA en de
moeilijk" zouden worden.
Jubileumboom
voor koningin
LEUSDEN De Federatie van
Oranjeverenigingen heeft ge
meentebesturen in ons land op
geroepen op 31 januari 1988, de
vijftigste verjaardag van konin
gin Beatrix, speciale Beatrix-bo-
men te plaatsen. De Federatie
wil daarmee de traditie voortzet
ten om op centrale plaatsen in
gemeenten jubileumbomen te
plaatsen, zoals dat vroeger ge
beurde met Wilhelmina- en Juli-
anabomen. Staatsbosbeheer en
de Nederlandse Vereniging van
Boomkwekers hebben hun me
dewerking al toegezegd aan de
actie, waarbij waarschijnlijk zal
worden gekozen voor een linde
boom.
Van Kemenade als
eerste op voordracht
van Eindhoven
DEN HAAG Oud-minister dr.
J. van Kemenade (PvdA) wordt
zeer waarschijnlijk de nieuwe
burgemeester van Eindhoven.
Van Kemenade staat als eerste
op de voordracht van de commis
saris van de koningin in Noord
Brabant.
Van Kemenade moet in Eindho
ven dr. G. Borrie opvolgen die
met pensioen gaat. Van Kemena
de (50) was minister van onder
wijs in de kabinetten Den Uyl en
Van Agt II. Op het ogenblik is
hij voorzitter van het college
van bestuur van de Vrije Univer
siteit in Amsterdam.
TNO-onderzoeker:
„Heel jong met
fluor beginnen
UTRECHT Kinderen die
vanaf hun eerste levensjaren
fluoride toegediend hebben ge
kregen, blijken op latere leef
tijd minder gaatjes in hun de
finitieve gebit te krijgen dan
kinderen die pas na de door
braak van dat gebit-aan fluor
zijn begonnen. Dit is het be
langrijkste resultaat van een
onderzoek waarop drs. Ton
van Eek vandaag in Utrecht is
gepromoveerd. Van Eek is
verbonden aan de werkgroep
TNO Tand- en Mondziekten
van het Nederlands Instituut
voor Preventieve Gezond
heidszorg.
Ontvoerder van
Joke Otto in Italië
doodgeschoten
SPIJKENISSE/BRESCIA Eén van
de ontvoerders van de bankiersvrouw
Joke Otto uit Spijkenisse is bij een
schietpartij met de politie in het Noord-
italiaanse Brescia om het leven geko
men. Het betreft de 31-jarige Italiaan
Pierluigi Facchinetti, die wegens min
stens zes moorden en meerdere roofo
vervallen werd gezocht. Bij de schiet
partij werd Mauro Nicoli, die eveneens
bij de ontvoering betrokken was, le
vensgevaarlijk gewond. Tijdens de ont
voering van mevrouw Otto vorig jaar
werd haar vriend gedwongen 1,4 mil
joen gulden uit de kluis van de Vere
nigde Spaarbanken in Rotterdam te ha
len.
OMBUDSMAN:
99
di
en
bev
hij o
eej
If ze|
e voo
i vani
pa. R
'Sgew-VENNEP De
r 8roks terugkerende
lse d(achtmobilisatie-oe-
ngesij Donderslag 18 is
verjjg weer van start
ji. Opgeroepen zijn
1000 man personeel
327ste infanterie-
het lijgingsbataljon. Dit
Jn behoort tot de zo-
ZU TOde territoriale
n- den die na mobilisa-
vens en vliegvelden
n beveiligen,
oeme
dt gtfunctionarissen als offi-
liecla! onderofficieren en
n wjurs dienden zich van-
>er eerste reisgelegen-
i 07.00 uur naar hun op-
bkatie te verplaatsen,
rerige personeel moest
gO uur reizen. De mobili-
er ^jkomstcentra zijn een
'iehal aan de Noorder-
Nieuw-Vennep, het
23-e magazijn te Hillegom
de fimilitaire complex Nieu-
di£r te Amsterdam. In de
pn morgenochtend moet
taljon gereed zijn. Tot
dag krijgt het bataljon
tische test het marine-
imp Valkenburg te Kat-
arhn Zee te beveiligen. Te-
de hallen schietvaardigheid-
Bra wor<^en gehouden in
Ai_,fanterieschietkamp De
P\mp, in het artillerie-
JSer<:amp te Oldebroek en
aclchietbaan Waalsdorp in
tlaag. De demobilisatie
kfij^ag rond het middag-
pelij)t00id 2iin-
lordi
veil
)otte geiser
2 moeder en
Hi het leven
SRDAM Een 33-jari-
ie beMer en haar 8-jarig
mpen zijn gistermiddag in
st taming in Rotterdam om
S ,ven êekomen door kool-
^^devergiftiging, ver-
'r,espjijk veroorzaakt door
geiser. Het drama
door het 9-jarig
rtje van mevrouw
°lQj), die toen zij uit school
snehaar moeder en broertje
eer ü|eloos aantrof. Het meis-
ng eimeerde telefonisch een
zijzelf ook be-
ra upos raakte. Een buur-
ütslatist via de tuin in de wo-
n. Mj komen en belde de po
rt- e drie bewusteloze men-
le°befrden naar een zieken-
ïperr^racht, waar bleek dat
iisje als enige het onge-
et zod overleefd,
nper.
(ADVERTENTIE)
"■hei 12 years old,
iü 6°^ pure malt whisky.
FDelcavê
KADERLEDEN PROFITEREN
VAN SOLDATENBENDE
VANDAAGi
IN HET
OIRSCHOT In de ma
cho-wereld van het leger
leven vooral de zwakke
dienstplichtigen in een
ongunstig klimaat. Zij
huiveren onder het
weertype dat wordt be
paald door keiharde op
leiders of medesoldaten
wier lichaam even ge
spierd is als hun taal.
Pesterijtjes die al dan
niet onder invloed van
alcohol of drugs als een
geintje beginnen, veran
deren niet zelden in een
regelrechte bedreiging
voor de weerloze slacht
offers.
In 1982 bracht een overheids-
onderzoek naar wandaden in
het leger slechts incidenten
naar boven. De marine ken
de in 1984 de ontuchtaffaire
met zeven matrozen op het
fregat Van Galen. En nu is
het de Generaal-majoor De
Ruyter van Steveninck-ka-
zerne in Oirschot waar op
nieuw sprake is van een
schrikbewind. Waren het
twee jaar geleden twee be
roeps-sergeants die werden
veroordeeld wegens mishan
deling en intimidatie van
dienstplichtigen, nu wijzen
beschuldigende vingers een
hele bende dienstplichtigen
van de Bravo-compagnie aan.
De marechaussee heeft na
een onderzoek van anderhal
ve maand twee processen-
verbaal opgemaakt. Op grond
daarvan wordt overwogen
een gerechtelijke vervolging
tegen bepaalde personen in
te stellen. Op het departe
ment van defensie, waar gis
teren urenlang over de ter
reurdaden van het afgelopen
half jaar is vergaderd, zwijgt
men echter over het aantal
daders (ten minste drie), hun
namen en de aard van hun
daden.
Spierballen
Waar Defensie ondanks een
boek met voorbeelden van
Marcel Buitinga en een
zwartboek van de VVDM
(beide uit 1985) is blijven
spreken van incidenten bin
nen de krijgsmacht, ziet de
vereniging van dienstplichti
ge militairen nu toch echt
structurele problemen. „In
elke groep heb je wel wat
terreur, maar in het geval
van Oirschot is het heel ma
nifest. Het schrijnende is:
men wist ervan", vertelt
VVDM-woordvoerer Jan
Wit. „Wat is het subtiele van
het geheel. Er vindt geen
openlijk fysiek geweld door
kaderleden plaats, maar deze
staan het wel toe. Daarvoor
worden de informele leiders
gebruikt, de soldaten met een
grote mond en flinke spier
ballen. Die hebben veel aan
zien en macht. Zij zwepen de
anderen ook op tot prestaties.
Militair gezien functioneren
zij goed en de te zwakke ka
derleden profiteren van
hen".
Hij vervolgt: „Elke groep
kent een groepscommandant,
een sergeant, en die heeft
een plaatsvervanger. Meestal
is dat een dienstplichtige die
later korporaal wordt. Het
schrijnende is dat in Oirschot
die plaatsvervanger ook zo'n
typische leider is, die ook
heeft meegedaan aan de ter
reurdaden. Deze man is nog
altijd niet geschorst. Het is
tijdens de opleiding allemaal
al misgegaan en daarna zo
gebleven, 's Avonds kan zo
iets escaleren omdat er dan
amper controle is. De jongens
controleren elkaar. Dat kan
goed gaan, maar dan niet
door mensen die dit niet aan
kunnen. En als het dan zoals
Defensie zegt om incidenten
gaat, waarom heeft staatsse
cretaris Van Houwelingen
dan in februari j.l. een onder
zoekscommissie ingesteld
o.l.v. prof.dr. Drenth van de.
VU in Amsterdam? Deze
commissie moest onderzoek
verrichten naar omvang,
aard en oorzaken van geweld
tussen militairen van gelijke
rang en naar de relatie meer-
deren-minderen".
Pantser- infanterie
In Oirschot is het zeventien
de pantser-infanteriebataljon
gelegerd. Dit is onderdeel
van de 13e pantser-infante
riebrigade waartoe ook kapi
tein Vlijm behoort die on
langs zijn „schrikbewind" in
de Willem 1-kazerne in Nij
megen na diverse klachten
heeft moeten bijstellen. Het
waren ook soldaten van het
Oirschotse bataljon die zich
begin vorig jaar tijdens een
bezoek aan de kazerne in
Vught buiten in de winterse
kou totaal moesten omkle
den.
De handelingen van de nu
beschuldigde „bende van
Oirschot" worden geken
merkt door machtswellust,
sadisme en wellust. Eén mis
bruikte dienstplichtige zou
zelfs uit wanhoop een ge
bouwtje in brand hebben ge
stoken om via zelfmoord
voorgoed aan de terreur van
zijn „dienstmaten" te kunnen
ontsnappen. Toen een
VVDM-lid deze mislukte po
ging openbaar wilde maken,
werd ook hij mishandeld.
Daarop bracht een legerpre-
dikant de zaak van mishan
delingen, intimidaties, chan
tage met foto's van gedwon
gen seksuele spelletjes enzo
voort eindelijk aan het rol
len.
Te zacht
Sommige hardheidsoefenin
gen zijn nodig, zeggen voor
standers van deze aanpak. De
praktijk van de oorlog heeft
dat veelvuldig aangetoond.
En wie al niet opgewassen is
tegen z'n kamergenoten of
commandant, is zeker te
zacht voor de vijand. De Bra
vo-compagnie in Oirschot
leidt op voor functies in Ne
derland, met oefeningen in
Duitsland. Echte vechtmachi
nes voor de Duitse frontlinies
hoefden er van deze man
schappen niet te worden ge
maakt. Dat „excuus" hadden
de twee in 1986 veroordeelde
sergeants nog wel. Zij be
werkten sluipende soldaten
met de punt van hun schoe
nen, gooiden schurend zand
in hun veldtenue en organi
seerden marsen met nog niet
ingelopen „kistjes".
Na dat „incident" gingen
stemmen op meer sociale
vaardigheden te onderwijzen
in de opleiding van onderof
ficieren in Weert. Uit krin
gen van de kaderleden klonk
echter als tegenargument.
„Dienstplichtigen zijn na
tuurlijk ook niet allemaal
lekkere jongens, sommigen
zijn zelfs duidelijk crimi
neel".
Deskundige prof. Everaerd
zei in 1985 al tijdens de con
ferentie „Sekse, seksualiteit
en krijgsmacht": „Thuis en in
zijn directe omgeving is de
man nog wel aardig, maar
dat wordt minder naarmate
hij verder in de buitenwereld
komt. In het leger ontstaan
dan ruwe seksspelletjes".
MINISTER BRINKMAN:
DEN HAAG Volgens
minister Brinkman (wel
zijn) is van het op grote
schaal sluiten van bejaar
denoorden geen sprake.
Slechts „in een beperkt
aantal gevallen" zal ge
sproken kunnen worden
van een daadwerkelijke
verhuizing.
Tijdens een gisteren gehouden
mondeling overleg met leden
van de commissie voor welzijn
en cultuur uit de Tweede Ka
mer verzette Brinkman zich
tegen de suggestie als zou het
bij de sluiting van bejaarden
oorden gaan om op zijn minst
8000 plaatsen. Brinkman: „Er
Bejaarden uit Groningen boden de vaste kamercommissie voor welzijn gisteren in Den Haag een
„snert-maaltijd" aan uit protest tegen de voorgenomen bezuinigingen op de bejaardenoorden. Zelf
namen de demonstranten ook een kop erwtensoep.
FOTO: CEES VERKERK
schikbaar stellen van een be
drag van 380 miljoen gulden
wees hij om budgettaire rede
nen van de hand. Ook de in
stelling van een sanerings
fonds op dit terrein wees hij
als een „ongelukkige gedach
te" af.
wordt niet met duizenden ge-,
schoven als zouden het baaltjes
meel zijn". Volgens Brinkman
moet „hier en daar" sluiting
worden overwogen. Op korte
termijn zal hij de Kamer hier
over schriftelijk informeren.
Brinkman zegde toe open te
staan voor het zoeken naar'
tussentijdse, incidentele oplos
singen voor ontstane knelpun
ten. Voor begin april volgend
jaar komt hij met een evalua
tie van de Wet op de bejaar
denoorden. Een verzoek van
uit de provincies tot het be-
Premie ziektekosten weer 114 hoger
UTRECHT Mensen van 20 tot 65 jaar die particulier zijn ver
zekerd tegen ziektekosten moeten volgend jaar opnieuw 114
extra betalen aan „wettelijke bijdragen". Dat bedrag is nodig om
de tekorten op te vangen van de standaardpolis voor ex-vrijwil
lig verzekerden bij het ziekenfonds en voor een bijdrage aan de
ziekenfondsen omdat die relatief meer oudere en dus duurdere
klanten in hun verzekerdenbestand hebben dan de particuliere
verzekeraars. Verzekerden tot twintig jaar betalen de helft en
65-plussers tachtig procent. Wie een standaardpolis heeft, betaalt
alleen de heffing van 48 gulden. Het ministerie van WVC
heeft over de verhoging overigens nog geen beslissing genomen.
Daarom is het nog onduidelijk of de premie al per 1 januari
wordt verhoogd. Het staat ook nog niet vast of het een tijdelijke
of blijvende verhoging zal worden.
DEN HAAG De mede
werkers van de belasting
dienst zouden nog eens
moeten worden voorge
licht over de wettelijke
bepalingen met betrek
king tot het binnentreden
van een huis. Dat vraagt
de Nationale Ombudsman,
mr. drs. M. Oosting, aan
de minister van financiën.
De minister moet er ook
voor zorgen dat die bepa
lingen goed worden uitge
voerd.
De Nationale Ombudsman re
ageert daarmee op een klacht
van een destijds 66-jarige in
woner van Breda. In januari
van 1985 kwamen bij de man
twee deurwaarders een belas
tingschuld van 3900 gulden in
nen. De man weigerde de
deurwaarders de toegang tot
zijn woning. Die kwamen later
die dag terug met de politie.
De Bredanaar weigerde op
nieuw toegang. Daarop werd
hij aangehouden. Dat ging ge
paard met enige schermutse
lingen waarbij de man gewond
raakte.
De Ombudsman schrijft in zijn
rapport dat op grond van de
Grondwet alleen bij wet aan
gewezen personen in wettelij
ke bepaalde gevallen een wo
ning tegen de wil van de be
woner mogen betreden.
De deurwaarder kan de hulp
inroepen van de burgemeester
als hoofd van de politie. De
burgemeester kan zich laten
vertegenwoordigen door een
hoge politiefunctionaris. In het
geval van de Bredanaar wer
den de deurwaarders verger
zeld door twee lage politie
functionarissen, die niet kon
den worden beschouwd als
vertegenwoordigers van de
burgemeester, aldus Oosting.
Geen spoor van
afkomst vondeling
AALTEN De afkomst van
de baby die eind vorige week
ter vondeling werd gelegd bij
de Duits-Nederlandse grens
overgang in Aalten is nog
steeds onbekend. Onderzoek
van zowel de Duitse als de Ne
derlandse politie heeft nog
niets opgeleverd. De baby, een
jongetje, werd in een tas bij
een bushalte gevonden. Het
wordt niet uitgesloten dat de
moeder van de vondeling van
Nederlandse afkomst is. Vol
gens de politie is de baby, die
is opgenomen in een zieken
huis in Bocholt, in paniek ach
tergelaten.
DEN HAAG De onder
wijsbonden willen een an
dere verruiming van de
vut-regeling dan minister
Deetman van onderwijs
begin deze maand heeft
voorgesteld. Zij vinden
dat het onderwijsperso
neel moet kunnen kiezen
tussen deeltijd vut op 55-
jarige leeftijd of volledige
vut vanaf 57 jaar.
Het voorstel wordt 25 novem
ber aan de minister voorgelegd
tijdens de eerste besprekingen
over de zogenoemd dop-maat-
regel (doorstroming van on
derwijspersoneel). Volgens de
bonden blijkt uit voorlopige
berekeningen dat met het
thans beschikbare geld (151
miljoen) de door hen voorge
stelde regeling tot de mogelijk
heden behoort.
Deetmans voorstel om het on
derwijspersoneel al op 53-jari-
ge leeftijd de mogelijkheid te
geven voor een halve week
vervroegd het onderwijs te
verlaten heeft volgens de bon
den grote nadelen. Er bestaat
dan ook twijfel over het aantal
deelnemers. De maatregel,
waarvan 5.000 mensen gebruik
kunnen maken, zou het onder
wijs in één keer confronteren
met ongeveer 10.000 in deeltijd
werkende leerkrachten. Een
dergelijke sterke groei van de
deeltijdarbeid zal het onder
wijs voor organisatorische en
onderwijskundige problemen
plaatsen, aldus de bonden gis
teren in een verklaring.
Een ander bezwaar ligt voor
de organisaties in de kwaliteit
van de nieuwe deeltijdbanen
voor jongere leerkrachten. Het
zal in de meeste gevallen gaan
om banen van ongeveer 20 uur
met salarissen onder de bij
standsnorm. De kans op aan
vullend werk voor jongeren in
het onderwijs zal niet erg
groot zijn, menen de bonden.
(ADVERTENTIE)
Doorgaans zijn wij niet zo kwistig met Disc spelers (op de Yamaha 900 en 1100 zelfs
korting. Maar we bestaan 100 jaar. En dan mag je
wel een keer een toegift geven. Daarom, t/m 30
november 1987 f 100,- korting op onze Compact
f200,-). En een gratis compact disc t.w.v. f55.-.
Zodat u meteen kunt horen dat Yamaha precies
klinkt zoals het is bedoeld. O YAMAHA