Paters zetten kasteelpoort van Slangenburg wijd open Leeftijd kerk wereld CcidocSomaiil' CNV ongelukkig met v sympathie zwarten voor Oost-Europa GEESTELIJK LEVEN/OPINIE QeidócQowuvnt IKV de boer op met tentoonstelling Oost-Europa GASTENVERBLIJF EEN PLAATS OM EVEN BIJ TE KOMEN Kardinaal Simonis bepleit overwinnen verdeeldheid J Na 15 jaar slechts eerste stap? I Wisselvallig en wat koeler ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1987 PAGINA door Joke Forceville-Van Rossum Avond aan avond, een kort le ven lang, en telkens nader bij de grote slaap. Maurits Mok. Leeftijd, we staan daar ge woonlijk niet zo lang bij stil, is leef-tijd, de tijd van leven die wij hebben. Ons aantal jaren zegt alleen maar iets van de tijd die we al achter de rug hebben en doen geen voor spelling over wat ons nog be schoren is. Over tijd-van-le- ven-hebben denkt een jong mens, zeker zolang hij nor maal gezond is, niet of nauwe lijks na. Wij hebben allemaal als kind en jongere geleefd iri de vanzelfsprekendheid van ons bestaan. Als we ziek, noch levensmoe, noch oud zijn, besteden we er overwe gend weinig aandacht aan. Pas met het vorderen der ja ren bezint de mens er zich op dat hij wel eens de langste tijd gehad zou kunnen hebben. Toch heb ik ontdekt, in de in terviews met mensen op leef tijd die zijn uitgebracht onder de titel „Een tijd van stenen rapen", dat ook deze catego rie mensen (ouder dan 65 jaar, soms hoogbejaard, dat wil zeggen 90!) als zich niet duidelijk signalen voordoen, over het einde van hun leven maar weinig nadenkt, 's Mensen tijd van leven is in de loop van de eeuwen „lan ger" geworden. Sociologen en antropologen hebben ons dat geleerd. Onlangs heb ik gele zen dat in de periode van Je zus' omwandeling op aarde de levensverwachting ongeveer vijfentwintig jaar was. In de loop van de eeuwen steeg die levensverwachting. In het mid den van de negentiende eeuw was de gemiddelde leeftijd veertig jaar. In 1977 konden mannen erop rekenen (gemid deld!) zo ongeveer zeventig, vrouwen tachtig te zullen worden. In die cijfers zit wel enige schofnmeling en ik steek er mijn hand niet voor in het vuur dat ze met de aller laatste wetenschappelijke ge gevens kloppen, maar neemt u maar van mij aan dat we, globaal genomen, kunnen stellen dat de te verwachten tijd van leven voor de mens van nu gemiddeld driemaal zo lang is als in het begin van onze jaartelling. Ik heb daar over zitten nadenken, omdat onlangs iemand met mij ero ver begon in verband met de veelvuldig voorkomende echt scheiding. „Zie je, dat maakt de zaken aardig duidelijk", luidde zijn commentaar: „Als mensen nu zo veel ouder worden, veel meer leef-tijd krijgen, betekent dat ook dat huwelijken in onze huidige sa menleving gesloten, idem zo veel meer kansen hebben „met goud bekroond" te worden. Dat is dan allemaal heel mooi als die echtgenoten het samen minstens redelijk kunnen uithouden. Maar als ze elkander niet verstaan, dan wordt het toch een heel lang soort „levenslang". „Boven dien had mijn zegsman aange voerd: „Als in die eeuwen de jaren van leven veel minder waren, konden de mensen toen ook veel minder lang ge trouwd zijn. Allicht dat schei den niet zo gewoon was". Het verhaal van die man bleef me bezighouden. Het klonk me namelijk uiterst plausibel in de oren: Lange levensduur, waardoor lange duur van een eventueel huwelijk, dus idem zoveel meer jaren kans op mislukkingen... je kunt er niet omheen, dat veroorzaakt stel lig een groter aantal scheidin gen. Maar... de hoogste percenta ges scheidingen in onze tijd treffen we aan onder hen die nog maar weinig jaren zijn ge trouwd. De redenering die ik hierboven signaleerde klopt dus niet. In die „weinige" ja ren van vroeger werd blijk baar niet na „weinige" jaren gescheiden. Ik zelf geloof trouwens in héél andere oorzaken. Vroeger trouwde men veel meer op za kelijke gronden. We hebben verder in onze romantische keuze van later ons aange wend van die ene ander élles te verwachten. Het huwelijk is in emotioneel opzicht heel erg belast geraakt. En de aloude deugden van trouw en opoffe ring hebben danig aan waarde ingeboet. Voegen we er ten slotte de moderne visie op vrouw-zijn - binnen en buiten het huwelijk - aan toe, dan hebben we, dunkt me, het plaatje juister ingevuld. Mee spelen zal zeker ook het feit, dat scheiden in veel kringen niet langer als een schande wordt gezien. JOKE FORCEVILLE-VAN ROSSUM AMERSFOORT Het In terkerkelijk Vredesberaad gaat vanaf 18 september met een rondreizende tentoon stelling langs Nederlandse gemeenten. In de vorm van een denkbeeldig dorp behan delt de tentoonstelling onder de titel: Oost-Europa, dat zoe ken we op, de contacten tus sen Nederland en Oost-Euro pa. Aan de orde komen con tacten op het terrein van cul tuur, onderwijs, sport ker ken, gemeenten, handel, toe risme, media, vakbeweging en jongeren. Het IKV hoopt de gemeenten bii het infor meren van hun burgers een handreiking te hebben gebo den in de vorm van de ten toonstelling en verdere dis cussies daarmee uit te lok ken. Wie kent het aantal ker kelijke contacten met de DDR? Met welke Ossteurope- se landen kan men automa tisch telefoneren? Hoe zijn de visabepalingen en welke cul turele en sportieve contacten zijn er? Het IKV heeft deze tentoonstelling aan alle ruim zevenhonderd gemeenten aangeboden. Tot nu toe heb ben ongeveer twintig ge meenten positief gerageerd. De tentoonstelling is tot mei volgend jaar gereserveerd. Ze is in opdracht van het IKV vervaardigd door vijf studen ten van de Reinwardtacade- mie voor Museologie in Lei den. Een knutselaar is nog geen kunstenaar; dit weet men vanaag de dag niet meer. DOETINCHEM On der de koffie in de grote zaal, de imposante huis kamer schilderstukken in plafond- en schouw partij, die de bruiloft van Bachus en Ariadne voor stellen en de roof door Pluto van de jeugdige Proserpina, wordt duide lijk dat het kasteel welis waar eigendom is van de Rijksoverheid en ge huurd wordt door de Sint Willibrord Abdij van de paters Benedictij nen, maar dat de Am sterdamse oma met recht kan spreken over 'haar kasteeltje'. Zoals dat ook mag worden uitgesproken door een me vrouw uit Maastricht, een heer uit Rotterdam en een huisvrouw uit Den Haag en alle andere mannen en vrou wen, die bij tijd en wijle het huis bewonen. Ze komen er soms al jaren achtereen, dik wijls een paar keer per jaar zelfs. Dan wordt zo'n impo sant kasteel een beetje van jezelf. Maar het kasteel is ei genlijk ook van al die men sen die er nog nooit zijn ge weest. Als belastingbetaler heeft iedereen naar vermo gen een bijdrage geleverd het kasteel weer in oude luister te herstellen. Bijna 365 dagen per jaar staat het kasteel als gastenverblijf open. Gastenverblijf van de in de nabijheid gelegen Bene dictijner Abdij St. Willibrord. Net na de oorlog was het kas teel het klooster van de pa ters zelf. Zo aangenaam toe ven als het er nu is, zo ar moedig was het in die jaren. Abt P.J. van den Biesen, on der wiens leiding de abdij is gebouwd, weet het nog goed. „In de tijd dat we hier leef den was er sprake van echte armoe. We hebben hier wat kou geleden. Met tien paters, die we eerst de kunst van het metselen nog moesten leren, hebben we in de loop van een paar jaar eigenhandig de abdij gebouwd en momenteel telt de gemeenschap van pa ters 18 leden", vertelt de abt. Het gastenverblijf in het kas teel, waar plaats is voor in to taal 36 mensen, heeft echter niets van een sobere kloos tersfeer. Eerder die van de adel van weleer, die zich graag omringde met smaak volle meubelen, goed ogende interieurs en imposante schil derstukken. Wel iets anders dan de harde rechte klooster- stoelen, waarmee de paters zichzelf redden. Pater Van den Biesen is van oordeel dat die combinatie zo vreemd nog niet is. „Bij ons Benedictijnen staat gastvrij heid hoog in het vaandel en armoe wordt bij onze orde anders beleefd dan bijvoor beeld de paters Franciscanen. Het is goed dat het kasteel een sfeer ademt die er toe leidt dat mensen echt op ver haal kunnen komen." Gastvrouw De dagelijkse leiding van het gastenverblijf is door Van den Biesen, als voorzitter van de beherende stichting in handen van mevrouw F. Gy- selen-Denys gegeven. Zes jaar geleden streek ze vanuit Belgie neer in het Gelderse om met een welhaast spreek woordelijke Belgische gast- Kasteel Slangenburg 'Mijn oma heeft een kas teel', staat in een opstel van een opgeschoten Am sterdams jochie. De mees ter wil het natuurlijk niet geloven, maar na wat uit leg wil hij er uiteindelijk wel aan. Oma's kasteel staat even buiten Doetin- chem, heeft de naam Slan genburg en is goed onder houden, zodat het zeven- tiende-eeuwse karakter ook de komende decenia niet verloren zal gaan. Het kasteel staat, zoals je van een kasteel mag verwach ten in een prachtige omge ving, compleet met slot grachten, bijgebouwen en royaal in het groen. De Amsterdamse oma is niet altiid op 'haar' kasteel. Zon drie keer per jaar is ze er, steeds voor een pe riode van elf dagen. Ver der woont ze gewoon in Amsterdam als ex-lerares, moeder van tien kinderen en oma van 23 kleinkinde ren. vrijheid en Bourgondische inslag er voor te zorgen dat het de gasten aan niets ont breekt. Maar dat niet alleen. Ze mag dan samen met ande re gastvrouwen voor de in wendige mens zorgen, min stens zo belangrijk binnen haar taak is het fungeren als praatpaal. „Ook 's avonds als de gasten binnen zijn ben ik of een an dere gastvrouw er, niet al leen voor de koffie of een drankje, maar ook voor een gesprek met iemand die daar behoefte aan heeft. Soms om een vastgelopen groepsge sprek wat nieuw leven in te blazen, soms ook om wat al te hoog oplopende gesprekken wat te temperen". Want het moet wel aange naam blijven, dat korte of langere verblijf in de Slan genburg. Alle inspanningen van de gastvrouwen zijn daar op gericht. Tenslotte komen de mensen niet zomaar naar een familiepension op de Ve- luwe of een driesterren hotel in de bossen van Brabant. Het is geen hotel, geen pen sion, ook geen restaurant en ook geen verblijf voor men sen die wel eens een nachtje in een oud kasteel willen sla pen. Wat het wel is vertelt me vrouw Gyselen: „Ons kasteel staat open voor mensen van alle gezindten, ook al is het dan een gastenverblijf van de abdij. Hier kunnen alleen staanden en echtparen te recht, jongeren zowel als ou deren. Mensen die rust zoe ken, een goede verzorging nodig hebben. Mensen die bijvoorbeeld na een moeilijk periode een beetje tot zichzelf willen komen door hier wat te wandelen, soms wat te me diteren of wat diensten in de abdij mee te maken, vaak ook door open met andere gasten, met een van ons of met de 'huispater' de Car- meliet O. Olieslagers, te pra ten." Volgens de gasten is de korte schets van de gastvrouw cor rect, al laat men er geen mis verstand over bestaan dat er altijd wel meer ouderen dan jongeren komen en dat al leenstaande vrouwen iets te vaak in de meerderheid zijn. Alle gasten komen tenslotte voor hun rust, mogen dus ook in de eerste plaats aan zichzelf denken. De Amsterdamse oma heeft in haar portefeuille een stic ker geplakt met de tekst: 'I love myself', daarmee aange vend waar haar prioriteiten liggen. Dat neemt niet weg dat gaandeweg de dag duide lijk wordt dat het een zeer communicatieve tante is die zowel in de theeronde met vrouwen, als in de koffie hoek met mannen volop be langstelling voor anderen aan de dag legt. Huispater Olieslagers heeft in feite de functie van 'be- roepspraatpaal'. Naast de gastvrouwen die ook "vele diepgaande gesprekken met de gasten voeren. Maar ook hij zegt: „Ik kom niemand te na, niets hoeft hier tenslotte. Wil iemand met mij praten, dan ben ik beschikbaar, maar indien niet, even goede vrienden. Trouwens het is niet een en al probleem wat we hier binnen hebben", zegt hij, terwijl hij daar onmidde- lijk aan toevoegt dat er des ondanks veel mensen zijn met onverwerkt verdriet rond bijvoorbeeld de dood van de partner, zelfmoord van een van de kinderen of echtscheidingsproblemen. Met al die mensen praat hij desgewenst en het maakt hem niets uit of ze katholiek, protestant of niet gelovig zijn. Olieslagers kent als geen an der de samenleving met al ziin diverse stromingen. Van af het begin van de jaren •vijftig was hij actief in het Open Deur werk, eerst in Deventer, van 1957 af twintig jaar lang in Almelo. Dat werk was ooit bedoeld om 'andersdenkenden tot de ka tholieke kerk te bekeren', maar gaandeweg heeft zich dat ontwikkeld tot oecumene aan de basis. Olieslagers heeft in die jaren in de keuken van alle moge lijke kerkgenootschapen kunnen kijken. Met elke christen, van welke 'kleur' dan ook, kan hij uit de voe ten. Zijn ervaring is dat gas ten van de Slangenburg, waar hij al tien jaar bivak keert, dat waarderen. Veel wil hij niet kwijt over de bin nenkerkelijke aangelegenhe den van dit moment en alle spannngen tussen hiërarchie en basis. Olieslagers heeft geleerd de eigen kerk een beetje te rela tiveren en juist mensen te in spireren door hen fundamen teel christelijke dingen voor te houden. Daarmee kunnen katholieken én protestanten uit de voeten. Hem is de laatste tijd opge vallen dat de vraag naar mystiek en spiritualiteit is toegenomen. „Mensen heb ben materieel gesproken een verzadigingspunt bereikt, maar daarmee nog niet het geluk gevonden dat ze daar mee dachten te bereiken. De vragen over de zin van het leven, de zin van hun eigen leven, komen welhaast auto matisch bovendrijven. Soms kan ik ze helpen er een ant woord op te vinden". Een verblijf in de Slangen burg leidt er toe dat mensen loskomen van allerlei dage lijkse patronen, dat ze weer een beetje geluk beleven aan een goed gesprek, een wan deling door de bossen of een meditatief moment in de ab dij. En dat gecombineerd met een vorstelijk onderkomen. Dat is het wat zo positief op de gasten uitwerkt en velen er toe brengt de gang naar Doetinchem vele malen te maken. GERARD BARENDSE Slapen onder de hanebalken Gasten van de Slangen burg onderwerpen zich min of meer aan een gere geld leven. Tussen half ne gen en half tien ontbijt, kwart voor elf koffie, kwart voor een diner, kwart voor vier thee of koffie, zes uur souper en half negen thee of koffie. Rond tien uur een drankje en om elf uur naar bed. Naast de gebruikelijk ker kelijke gebedsdiensten als metten, lauden, vespers en completen kunnen de gas ten in de abdij ook terecht voor het beoefenen van dieptemeditatie. Ook zijn er diensten in de kapel van het kasteel. De leiding van Kasteel Slangenburg gaat er van uit dat gasten minimaal drie dagen blijven. De overnachtingsprijs, inclu sief de maaltijden en de koffie en thee bedraagt in de zomer 74 gulden, 's winters 64 gulden. Vanaf tien dagen geldt een kor ting van tien procent. Re serveren kan schriftelijk en telefonisch: het adres is Kasteellaan 6, Doetin chem, 7004 JK Doetin chem, tel. 08359-200. Het gastenverblijf is ook goed met het openbaar vervoer bereikbaar. Open kerk De Open Kerk beweging, West-Nederland, houdt zater dag 17 oktober haar najaar- lijkse ontmoetingsdag in de R.K. Pabo Thomas More aan de Stationssingel 80 in Rot terdam. Spreker op die dag is Huub Oosterhuis die onder het motto: De steppe zal bloeien, een inleiding zal houden over het nieuwe ker klied op bijbelse basis. Schrif telijke aanmelding tot 7 okto ber: Hoge Weidelaan 21, 2275 TK voorburg. Tel. 070 - 99.08.33. UTRECHT - Kardinaal Simo nis vindt dat „de onzalige ver deeldheid waaronder wij ka tholieken al jarenlang gebukt gaan en die door alles heen trekt" overwonnen moet worden. Hij deed deze oproep in zijn openingstoespraak tot de nieuwe Diocesane Pastora le Raad van het aartsbisdom Utrecht, die gisteren bijeen was. „Hoe komen wij tot meer een heid en eensgezindheid in ge loof en geloven? Hoe komen we tot goede gezonde oecume ne in onze eigen geloofsge meenschap?", zo vroeg de kardinaal de nieuwe DPR. „Als bisschop krijg ik te pas en te onpas te horen dat ik bruggenbouwer dien te zijn. Maar dan moeten we ons er van bewust zijn dat het bou wen van een brug alleen mo gelijk is als er aan weerszijden van de te overbruggen kloof een goede grond gevonden wordt, waarop stevige pijlers gebouwd kunnen worden", zei de kardinaal. De kardinaal sprak over de status van de Pastorale Raad - beleidsbepalend of adviserend - een discussie die geregeld in de DPR is gevoerd. „De vraag of het accent van de werk zaamheden van de raad op „beleidsbepalend" of „beleid- sadviserend" moet liggen zal in sterke mate afhangen van de wijze waarop wij elkaar als medegelovigen in een werke lijke eenheid des geestes zul len weten te vinden". De kardinaal deed de niéuwe Raad enkele duidelijke toe zeggingen. „U mag er in ieder geval van overtuigd zijn dat ik als bisschop de geluiden die uit de Raad komen altijd se rieus zal nemen en afwegen en nooit als vrijblijvende ge luiden zal beschouwen. Ik zeg u ook toe dat ik altijd bereid ben een eventueel niet aan vaarden van suggesties, ad viezen of beleidsideeën met argumenten te omkleden". MET grote instemming heeft de Tweede Kamer deze weel na vijftien jaren van politieke discussie, de nieuwe wet op <j persoonsregistratie begroet. Het is een eerste aanzet tot etj wettelijke regeling van de bescherming van de persoonlij^ levenssfeer, die op den duur de burgers moet vrijw ren voor misbruik van persoonlijke gegevens zoals die overheid, instellingen en bedrijven zijn geregistreerd. De noodzaak van die wettelijke regeling werd al in het b gin van de jaren zeventig onderkend, maar de politiek slaaf: de er maar niet in het over deze zaak eens te worden. Daa* door is Nederland nu vrijwel het laatste land in West-Ei pa, waar de privacy door de overheid bij wet wordt gewj borgd. >aa- !unj raa: VOLGENS minister Korthals Altes moeten we blij zijn i&: die achterstand, omdat het daardoor mogelijk werd in te sp. len op de snelle ontwikkelingen van de automatiseringstecL niek. Het is echter zeer de vraag of de minister daarmee lijk heeft. Het door een meerderheid van de Tweede Kamt- bejubelde wetsvoorstel dateert inhoudelijk al van enkele jt ren geleden. Sedertdien heeft de techniek nieuwe methode, van computergebruik en gegevensregistratie ontwikkel^; waarmee nog geen rekening kan zijn gehouden. En het z. waarschijnlijk altijd zo blijven dat de wetgever met betrel. king tot deze sector ver achter de feiten blijft aan lopen. ZWAK punt in het wetsvoorstel is voorts, dat daarin sleck. een deel van de persoonsregistratie wordt beschermd. Vtx. persoonlijke gegevens opgeslagen bij de burgerlijke stand, <ir politie en de inlichtingen- en veiligheidsdiensten is nog niet- geregeld, terwijl in sommige gevallen juist daaruit voor in burger de meeste „pijn" kan voortvloeien. VANWEGE die onvolkomenheden is een echte juichsten- ming nog niet op zijn plaats. Er is een eerste stap gezet, mai ook niet meer dan dat. Volgende stappen zullen öök moetej regelen, dat de burger periodiek en automatisch op de hooj wordt gebracht van alle registraties van zijn persoonsgej vens in computerbestanden. De huidige wetgeving voorz daar niet in en gaat ervan uit dat een recht op inzage reek voldoende is. Slechts door een plicht tot informatie kan iP" zicht worden verkregen in de werkelijke omvang en inhoif van de geregistreerde gegevens. Er is dus, voor er sprake jT van een waterdichte wetgeving, nog een lange weg te gaaiT LEUSDEN Het Christelijk Nationaal Vakverboi l (CNV) zal aan het eind van deze maand een gespre h voeren met de Raad van Kerken en de moderamii^{ (besturen) van de hervormde en gereformeerde synije des over het beleid ten aanzien van Zuid-Afrika. In d§ ontmoeting hoopt het CNV op het bijleggen vfln ee^| teschil, dat is ontstaan over de kerkelijke steun aa^i ACTÜ, de zwarte Zuidafrikaanse vakbond die is aar' gesloten bij het op het Oostblok georiënteerde Wen Vak Verbond. De gereformeerde deputaten (deskundigen) voor Zending J Werelddiakonaat leggen in een rapport aan de gereformeefl synode uit, dat het meningsverschil is ontstaan in mei 19L Toen vond er een discussie plaats tussen de (zwarte) vakbondi1' leiders en vertegenwoordigers van het gereformeerde en hi vormde werelddiakonaat. Het gesprek verliep onbevredigei zodat het CNV weinig voelde voor een vervolgontmoeting. I vakorganisatie passeerde de werelddiakonaten en richtte zi<_ rechtstreeks tot de Raad van Kerken en de moderamina van I hervormde en gereformeerde synodes. In een begeleidende brij sprak het CNV over spanningen "omdat de kerken en het CM ten aanzien van de internationale politiek en de ontwikkeling samenwerking nogal eens tot andere keuzes komen". Daari werd met name verwezen naar de financiële steun van de vw relddiakonaten aan het SACTU. Het gereformeerd werelddiató naat wil de vakbonden in Zuid-Afrika in ieder geval blijve^ steunen. Gekozen is voor die bonden die de vakbondsstrijd nisf' los hebben willen zien van de strijd om bevrijding. De SACT" wordt in Zuid-Afrika zwaar vervolgd onder meer vanwege z relaties met het ANC. DE BILT - Na mogelijk een zonnige ochtend gaat van het zuidwesten uit de bewolking snel toenemen, waarna het gaat regenen. De zuidwesten wind neemt daarbij in kracht toe en wordt matig, langs de kust zelfs krachtig. De mid- dagtemperatuur bereikt waar den rond de 20 graden. Dit weerbeeld wordt veroorzaakt door het frontensysteem van een tamelijk diepe, vrijwel stilliggende depressie ten zui den van IJsland. Ook zondag moeten we rekening houden met enigszins koel en wissel vallig weer. Vooruitzichten voor de Euro pese landen, geldig voor zon dag en maandag: Zuid-Scandinavië: Half tot zwaar bewolkt en nu en dan regen. Middagtemperatuur on geveer 17 graden. Britse Eilanden: Wisselvallig met vooral zondag regen. Mid dagtemperatuur van 16 graden in Schotland tot 20 graden in zuidoost Engeland. Benelux: Zondag perioden met zon, maandag regen. Middag- temperatuur ongeveer 19 gra den. Duitsland: Perioden met zon, maar maandag in het noorden regen. Middagtemperatuur van 18 in het noorden tot 23 in het zuiden. Frankrijk: Perioden met zon maar in de Kanaalzone moge lijk regen. Middagtemperatuur van 18 graden in de Kanaalrm ne tot 28 in het zuiden. 1 Alpengebied: Perioden ni: zon, maar' zondag in Ooste-. rijk ook enkele buien. Midi'" temperatuur zondag 22, mal dag 26 graden. Spanje en Portugal: Middagtemperatuur noorden 28, graden. Italië, Joegoslavische k\£- Flinke perioden met zon, jv_ het noorden kans op een bg> Middagtemperatuur rond D graden. l| elders 32 tot i Eelde Eindhoven Den Helder Rotterdam Twente Vlissingen Zd Limburg Aberdeen Barcelona Berlijn Bordeaux Brussel Dublin Frankfort Genève Helsinki Innsbruck Klagenfurt Kopenhagen Lissabon Locarno Luxemburg Madrid Malaga Mallorca Malta Moskou München Nice Oslo Parijs Rome Split Stockholm Warschau Wenen Zilrich Casablanca Cyprus Istanbul rw.bew. zw.bew. h.bew. X". onbew. h.bew. regenbui h.bew l.bew

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1987 | | pagina 2