Onder hypnose
kun je de
beste leugens
verzinnen
lEUWi
^angkampeerders dringend
oe aan huurbescherming
Kantoorgedeelte
Alphense oliehandel
bleef gespaard
Tol heffen op
knelpunten
autowegen
EaidóaQowuwt
pa
Nieuwe arrestatie
voor overval
lvi,holen met
inder
jheffing
edreigd
'abriek neemt
nig oot in beslag
Dierenbescherming wil
verbod op koeienraces
kso nnenland
VRIJDAG 26 JUNI 1987 PAGINA 3
A werknemers in ziekte-
Ti t met drankproblemen
ZI
all
Wji g
ieeft
lent
de
:h
;n,
EN Dertien procent van alle werkne-
die in de ziektewet zitten, hebben drank-
emen. Bij vijf procent zijn die problemen
zeer ernstig. De meeste probleemdrinkers
alleenstaanden; mensen die ten minste vijf-
jlazen per week drinken en/of ten minste
'eer per week zes glazen of meer. Uit het
ischeepse onderzoek van begeleidingsin-
ties en het GAK blijkt niet dat er specifieke
[situaties zijn waar overmatig wordt ge-
sle-
i, iken.
Drankproblemen komen in alle gele-
en van een bedrijf voor, tot in de directie-
ier toe. Uit het onderzoek blijkt ook dat
tewetrapporteurs en verzekeringsartsen
ilijk alcoholproblemen weten te signaleren,
n niet meer dan vijftien procent van de ge
en hebben de artsen een juist vermoeden
alcoholproblematiek.
Levenslang
ZUTPHEN De 21-ia-
rige man die op 24 de
cember vorig jaar in
Deventer twee bankem-
ployees vermoorde, is
vandaag veroordeeld tot
levenslang. De recht
bank in Zutphen nam
daarmee de eis van de
officier van justitie
over. De man beroofde
op de avond voor Kerst
T.R. Hartgers en de 28-
jarige mevrouw A. ten
Zweege op ronduit
beestachtige wijze met
een mes van het leven,
om te voorkomen dat
hij later herkend zou
worden.
HAARLEMMERMEER De Haarlem-
mermeerse politie heeft in Amsterdam
opnieuw een man aangehouden in ver
band met de gewapende roofoverval, 19
mei dit jaar, op een benzinestation bij het
brugrestaurant langs de rijksweg Den
Haag-Amsterdam (A4). Bij de overval
werd een pompbediende doodgeschoten
en een tweede zwaar gewond. In de
nacht van dinsdag op woensdag zijn in
Amsterdam reeds vier mannen gearres
teerd op verdenking van betrokkenheid
bij de overval. Twee van hen zijn inmid
dels weer vrijgelaten. De overige drie
verdachten zijn gisteren op verschillende
politiebureaus in en buiten Haarlemmer
meer verhoord.
Ameland niet blij met
zeldzame vondst
AMELAND „Wij zitten aan de voora
vond van het toeristenseizoen niet op dit
soort vondsten te wachten", zo reageerde
burgemeester mr. M. Zonnevylle gisteren
op de vondst van een zeldzaam mineraal
op de Waddeneilanden, waarvan het
meeste op Ameland zou liggen.
Het onderzoek naar het mineraal is vanaf
1982 gedaan door het Kernfysischversnel-
lers Instituut uit Groningen in samenwer
king met het Instituut Aardwetenschap
pen uit Utrecht en Rijkswaterstaat. „Het
gaat om verschillende soorten zware mi
neralen", legt hoofddocent De Meijer uit.
Volgens hem moet beslist geen nadruk
worden gelegd op de winbaarheid van het
mineraal, die volgens het NOS-journaal
gisteren miljoenen guldens zou kunnen
opleveren.
als
ege
sts i
tegi p(
wo
?alis
bet
leze
2rs
•ij
Ie re
o be i
N HAAG Minder
ie g pen dan verwacht zul-
volgend jaar hun laat-
basisschool verliezen,
iet ilatssecretaris Ginjaar-
as (onderwijs) maakte
teren in het overleg
de onderwijsspecialis-
uit de Tweede Kamer
geAend de opheffings-
kerjrm te versoepelen. Zij
n een voorstel van het
gj )A over om op die ma-
,m er kleine scholen te ont-
:ap n>
-staatssecretaris spreekt in
"üf notitie de verwachting uit
volgend jaar 350 basisscho-
moeten worden opgehe-
Door de voorgestelde wij-
vai ing zal dit aantal echter niet
l di rden gehaald, aldus Gin-
-Maas.
res oral de landelijke vereni-
voor kleine kernen en de
«minciale en regionale vere-
ingen van kleine dorpen
ken zich bijzonder ongerust
het lot dat dorpsscholen
choren Aan de hand van
de notitie genoemde cri-
hebben de verenigingen
ikend dat zeker 100 dorpen
laatste school zouden ver-
PvdA drong er bij de
itssecretaris op aan gezien
„onvolkomenheden" in de
netfcjtie de operatie tot 1989 uit
no»stellen. Ook D66 bepleitte
emptel. VVD en CDA waren
rtegen. De onzekerheid bij
scholen zou alleen maar
tduren. De VVD vroeg
de staatssecretaris cijfers
nlo tafel te eggen over de ge-
riooi gen van de versoepeling
de opheffingsnorm en
tte voor heldere criteria
duidelijkheid voor de toe-
te® mst geven. Er moet vooral
«nadacht worden besteed aan
plattelandsscholen.
era
30 «STERDAM British Nu-
va ar Fuels, de exploitant van
opwerkingsfabriek bij het
tse Sellafield, eist van ver-
lillende Greenpeace-organi-
ties een schadevergoeding
n circa een miljoen gulden
nwege het afsluiten onlangs
in een lozingspijp. Een grote,
ee ton wegende, rubberboot
n het actieschip „Sirius"
rd in verband hiermee van-
ïtend in de Amsterdamse
ven in beslag genomen. De
aberboot kostte destijds an-
rhalve ton. De aanschaf was
ogelijk dank zij giften van
t Nederlandse publiek.
Hypnotiseur Harald van Bommel.
VANDAAGi
IN HET
EINDHOVEN Hypno
se mag van het Ameri
kaanse Hooggerechtshof.
Maar dan alleen bij het
verhoren van verdachten
in strafzaken. Een moor
denaar, een baldadige
honkbalsupporter of een
rebelse, agressieve com
munist lopen in de VS
het „risico" onder hyp
nose hun verhaal te moe
ten doen. Justitie in Ne
derland begroet het VS-
plan met hoongelach.
Zelfs Harald van Bommel
van de Nederlandse Vereni
ging voor Toegepaste Hypno
se in Eindhoven is uiterst te
rughoudend bij het gebruik
van hypnose in strafzaken.
„Wie zegt dat criminelen on
der hypnose de waarheid
spreken? Natuurlijk kun je
dan liegen! Misschien zelfs
beter dan anders. Alsof een
misdadiger, die tot op dat
moment niets wilde zeggen,
onder hypnose ineens open
klapt en alles eruit flapt. On
zin
„Doelbewust een partijtje lie
gen Als een crimineel dat
beslist wil, kan een hypno-
therapeut daar geen bal aan
doen. Hypnose heeft voor
misdadigers vaak totaal geen
zin. Die moet je onder druk
zetten, stressen, dan komt hij
sneller met een bekentenis.
Hypnose is een vorm van
ontspanning. Dat is niet be
paald een situatie waarin ie
mand nou 's alles eruit
gooit".
Verdachten mogen in ons
land in tegenstelling tot
het nieuwste besluit in de
VS niet onder hypnose
worden verhoord. De Neder
landse wet biedt misdadigers
het verschoningsrecht. Cri
minelen mogen zodoende
weigeren belastende verkla
ringen, onder hypnose of
niet, tegen zichzelf af te leg
gen. In de VS is dat argu
ment jaren geleden al wegge
vaagd. Iemand moet daar zijn
gruwelijke daden verant
woorden, of hij wil of niet.
Het leed dat hij anderen
heeft aangedaan rechtvaar
digt dat, aldus het Ameri
kaanse Hooggerechtshof.
Slachting
Anders ligt dat met de getui
gen van misdrijven: moor
den, ongelukken en kapin
gen die voor hun ogen ge
beurden. En waarvan ze on
der hypnose tot in de details
kunnen navertellen wat er
gebeurde. Details die een
„normaal mens" zich zelfs
met de grootste moeite of
zelfs helemaal niet meer zou
herinneren. Dingen die men
domweg vergeten is, en on
der hypnose ineens boven
komen borrelen.
Zoals in Kerkrade, in 1979.
Terroristen van de Rote Ar
mee Fraktion (RAF) ver
moorden enkele douaniers
pal op de grens tussen Neder
land en West-Duitsland. Een
politie-agent was getuige van
de slachting, zag de daders in
een auto wegvluchten, maar
wist pas onder hypnose zich
het nummerbord te herinne
ren. Dat voerde later naar
het bolwerk van de terroris
ten.
Alleen getuigen mogen van
het ministerie van justitie bij
hoge uitzondering onder
hypnose worden gehoord.
Maar dan uitsluitend bij
„zeer ernstige strafbare fei
ten en alleen als alle andere
methoden zijn vastgelopen".
Alleen een deskundig hypno
tiseur mag de getuige in tran
ce brengen. En de sessie mag
door niemand anders worden
bijgewoond.
De hypnotiseur moet de offi
cier van justitie na afloop
van de sessie vertellen wat er
is gebeurd. Hij mag zich be
roepen op zijn zwijgplicht in
het geval een getuige dingen
heeft gezegd, die hemzelf in
diskrediet brengen of die zijn
privacy aantasten. De getuige
moet volledig worden inge
licht over de psychische risi-
co's van hypnose. Als een ge
tuige de sessie dan doorzet,
moet hij een verklaring af
leggen waarin hij stelt dat hij
zich vrijwillig onder hypnose
laat brengen.
Fantasie
Het optreden van hypnoti
seurs in strafzaken is in we
tenschappelijke kringen zeer
omstreden. Volgens geleer
den staat het niet vast of de
hypnose het geheugen opfrist
of dat het juist tot vermen
ging van werkelijkheid en
fantasie leidt. „Daarom moe
ten we de nodige reserves in
bouwen en hypnose uitslui
tend gebruiken voor opspo
ring", aldus Justitie.
Persofficier van justitie in
Amsterdam, mr. De Wit:
„We gebruiken hypnose niet
vaak. Dat is geen principiële
terughoudenheid, maar bin
nen het parket maak ik dat
zelden mee. Ik kan me waar
lijk geen opzienbarende re
sultaten herinneren. De
noodzaak om hypnotiseurs in
te schakelen is er dóódsimpel
niet".
Harald van Bommel is ervan
overtuigd dat hypnose „veel
vaker dan nu" gebruikt kan
worden in de rechtsgang. Dat
het niet gebeurt heeft vol-
fens hem puur ermee te ma-
en dat mensen alleen al van
het woord „hypnose" huive
rig zijn. „Er bestaan veel fa
bels over hypnose. Pure on
waarheden. Alsof we ineens
FOTO: PERS UNIE
mensen krankzinnige dingen
kunnen laten doen". Toch
onderschrijft hij de uitspra
ken van „de geleerden": wer
kelijkheid en fantasie zijn
voor een gehypnotiseerde
lang niet altijd meer te ontra
felen. Of zoals een patiënt -
van hem zei: „Dat ik aan
achtervolgingswaanzin lijdt,
betekent nog niet dat er nie
mand achter me aan zit".
Vandalen
„Een vandaal is lang niet al
tijd slecht. Heel vaak zijn ze
niet toerekeningsvatbaar
voor hun daad. Ze reageren
gevoelens van onvrede af,
die een ander mens kwijt
raakt in zijn werk of in de
sport". Onder hypnose is het
volgens Van Bommel duide
lijk aantoonbaar waar de pijn
zit. Of hij niet toerekenings
vatbaar was, of juist wel.
Maar een goede psychiater
kan zoiets volgens hem net
zo goed. Bovendien, zegt hij,
is het onder hypnose „best
mogelijk, dat bij iemand on
verwerkte gevoelens naar
boven komen. Dingen die hij
heeft meegemaakt, maar
hardnekkig heeft weggestopt,
die hij dan ineens weer op
nieuw beleeft. Dat is niet
prettig. Het kan voor grote
psychische problemen zor
gen".
Door de „indianenverhalen"
wordt hypnose volgens Van
Bommel „veel te weinig" ge
bruikt. „Het zou goed zijn als
iedereen zelf-hypnose zou
aanleren. Het maakt je meer
ontspannen, je kunt je dingen
beter herinneren. Onder
hypnose kun je jezelf sugges
ties doen, waardoor je ang
sten voorbijvoorbeeld de
tandarts of het eindexamen
verdwijnen". We verlaten
daarme het pad van de cri
minaliteit, de hypnose in
strafzaken. Maar dat is vol
gens Van Bommel dan ook
zeker niet de tak waar hyp
nose nu het meest toegepast
zou kunnen worden.
LEX VAN KOTEN
rij
n« EN HAAG Hoewel
mi et aantal klachten over
ederlandse campings het
m( (gelopen jaar drastisch is
km idaald, heeft het Neder-
JOOpnds Advies Centrum
ampeerders (NACK) gis-
VJ eren zijn verontrusting
ul itgesproken over het in
«nemende mate onzorg-
uldig handelen van ge
meentebesturen als het
vrfver langkampeerders
aat.
Vaak willen gemeenten (over-
heids-)campinggrond een lu
cratievere bestemming geven.
Zij zetten daarbij vaste kam
peerders onder druk om snel
te vertrekken.
NACK-voorzitter A. Smits
pleitte gisteren dan ook voor
echte huurbeschemring van
langkampeerders en vaste gas
ten op campings, op te nemen
in de toekomstige wet Open
luchtrecreatie. Hij: „De toerist
is de melkkoe. Bij langkam
peerders heb je het meestal
over de kwetsbare groep van
vut'ers, ww'ers en aow'ers. Er
zijn gemeenten die te hoge fo-
renzenbelasting heffen of die
langkampeerders foren2enbe-
lasting én toeristenbelasting
tegelijkertijd laten betalen,
wat niet mag. Volgens ons be
talen vele duizenden langkam
peerders zelfs onterecht foren-
zenbelasting, want daar gelden
bepaalde voorwaarden voor.
Wij zijn ten minste zes ge
meenten tegen het lijf gelopen
die zonder blikken of blozen
over kampeerders heenwalsen
die al twintig tot dertig jaar in
die gemeente verblijven. Als
er maar geld te verdienen valt.
De gemeente Hilversum bij
voorbeeld dreigt kampeerders
van Het Achterbos met onmid
dellijke verwijdering als zij
niet bereid zijn een nieuw con
tract te tekenen dat hen vol
komen rechteloos maakt en
waardoor de gemeente in 1988
de camping definitief kan slui
ten".
Smits: „De kampeerders zou
den zich nog meer moeten
verenigen om samen een vuist
te kunnen maken. De kam
peerders worden nog te weinig
in het overleg betrokken".
(NOLLEN
rwu,ennxn 2ei ik1&en mijn man, i< wit
1 '~'ANcenE tcwwe, vmn»r is p'erje
NIET. TOEN JffiT l£HEMS. ,OIT WAS
piene ctiKAt Nier weeft. oi£
-^VMjfclK'N WAftlEftUS/t^
Gewonde bejaarde na
drie dagen gevonden
EINDHOVEN Een 88-jarige
vrouw uit Eindhoven heeft
bijna drie dagen zwaar ge
wond in de keuken van haar
flat gelegen. De politie vond
de bejaarde vrouw gisteren,
nadat een buurvrouw alarm
had geslagen omdat ze haar al
enkele dagen niet had gezien.
Het slachtoffer was nog in
staat de politie te vertellen dat
ze maandagavond in haar keu
ken was gevallen. Daarbij
brak ze haar heup.
(Vervolg van voorpagina)
ALPHEN AAN DEN
RLJN Boot Oliehandel
grossiert in Shell-smeer-
middelen en Van Stave
ren Marion Gas grossiert
in Shell butagas en brop-
pagas. Samen vormen ze
één bedrijf aan de Ener
gieweg. Het kantoorge
deelte van het bedrijf
bleef gespaard, evenals
een opslagplaats met gas
flessen en drie opslag
tanks met 600.000 dieseli-
ne en benzine. De Al
phense politie stelt een
technisch onderzoek in.
In de brief, die vanmorgen bij
de VPRO-studio in Hilversum
in de bus werd gegooid, wordt
gesteld dat Boot en Van Stave
ren grossieren in Shell-pro-
dukten, waarbij Shell ook nog
eens een meerderheidsaandeel
in de bedrijven heeft In de
brief wordt tevens de verant
woordelijkheid opgeëist voor
aanslagen op benzinestations
in onder meer Zaandam en
Nieuwegein. Volgens Rara
werd ook voor die aanslagen
de verantwoordelijkheid opge
ëist, maar werd die betrokken
heid bewust uit het nieuws ge
houden. „Er was sprake van
een eensgezind zwijgen in de
media. Ons is het niet duide
lijk of het ANP en de kranten
zelfcensuur hebben toegepast
of dat ze van justitie opdracht
hebben gehad om te zwijgen",
stelt de actiegroep. Om dit
keer wel aandacht te krijgen
heeft Rara de VPRO-radio, di
verse kranten en ook journa
listen individueel benaderd.
'Onvoorstelbaar", dat is de
eerste reactie van burgemees
ter M. Paats van Alphen. „Dat
mensen zulke enorme risico'^
durven nemen. We hebben ge-;
luk gehad met de windrichting;
anders had het met de aanwe
zigheid van de brandstofops
lagplaats in de open lucht alle-'
maal heel anders kunnen aflo
pen. Nu zijn er gelukkig geen
persoonlijke ongelukken ge-
Of er extra maatregelen wor
den genomen in Alphen om
andere bedrijven, die mogelijk
doelwit kunnen zijn van de ac
tiegroep Rara te beschermen^'
weet de burgemeester nog
niet „We gaan daar over pra
ten. In eerste instantie kiiken
we wat er verder moet gebeu
ren. Als het onderzoek door
het speciale rechercheteam is
afgerond, kunnen de kantoren
worden vrijgegeven". Het jus
titieel onderzoek is in handen
van het openbaar ministerie.
Oe uitgebrande resten van een deel van de garage van de Alphense oliehandel Boot.
FOTO: WIM VAN NOORT
Milieu - rapportage
start in september
DEN HAAG Vanaf 1 sep-
tember treedt de zogenoemde
milieueffectrapportage in wer
king. Dat houdt houdt in, dat
voor bepaalde activiteiten als
de aanleg van autowegen,
bouw van storplaatsen en gro
te industriële projecten een
rapport moet worden opge
maakt over de eventuele ge
volgen daarvan voor de na
tuur en het milieu. Een derge
lijk rapport moet worden op
gesteld nog voordat over deze
activiteit een besluit kan wor
den genomen.
Stoomfestival In Almere
Een stoommachine wordt geladen met kolen. Komend weekend
vindt In Almere het Internationale stoomfestival plaats. Er Is een
uitgebreide verzameling stoommachines te bezichtigen. Gisteren
werd er alvast een parade van de oude voertuigen gehouden.
LEIDSE HOOGLERAAR:
LEIDEN Bij bestaande knelpunten op autowegen
zou tol geheven moeten worden. Daardoor zal het au
toverkeer verminderen, zo zei dr. H. Udo de Haes van
het Wereld Natuur Fonds vanmiddag bij zijn aanvaar
ding van het ambt van bijzonder hoogleraar in de mili
eukunde aan de Rijksuniversiteit in Leiden.
In zijn oratie zei de milieudeskundige dat de tol geheven zou
kunnen worden bij alle bruggen, autoponten en tunnels over en
onder het Noordzeekanaal, het Amsterdam-Rijnkanaal en de
Rijn tot aan Hoek van Holland. „Er zijn dan geen sluiproutes
mogelijk en in dit gebied liggen precies ook alle knelpunten",
aldus de hoogleraar. Ook een hoge benzine-accijns zal de auto
mobilist ertoe moeten bewegen zijn wagen vaker te laten staan.
Het geld dat op die manier binnen komt zou moeten worden
aangewend voor de verbetering van het openbaar vervoer en
voorzieningen voor fietsers. De overheid zou een gedeelte van
de opbrengst ook kunnen bestemmen voor het goedkoper ma
ken van taxi's of uitgeven aan groepen die teveel schade van de
maatregelen ondervinden.
De hoogleraar stelde ook voor giftige stoffen duurder te maken
en wel door het met statiegeld te belasten. Dit kan gebeuren in
de vorm van een heffing aan de grens op de belangrijkste in-
voerstromen en terugbetaling bij export en bij gecontroleerde
stort.
De overheid, TNO en het Nederlandse bedrijfsleven kwamen
tijdens een Europese conferentie over milieutechnologie tot de
conclusie dat extra btw geheven zou moeten worden op milieu
onvriendelijke produkten.
BROEKLAND De Nederlandse vereniging ter bescherming
van dieren zal mogelijk juridische stappen ondernemen tegen de
eerste Nederlandse koeienrace, die op 19 augustus in Broekland
bij Raalte zal worden gehouden. Directeur D. Th. van Oers van
de landelijke inspectiedienst van de Dierenbescherming denkt
meer succes te kunnen hebben dan vorig jaar, toen de Dierenbe
scherming er niet in slaagde wedstrijden ganstrekken in de
rechtszaal verboden te kriigen. „Toen ging het echter om al
dode dieren, waarvan de kop werd afgetrokken", aldus Van
rechts
Oers. „We denken van de rechter wel
als het gaat om een evenement waarbij
gebruikt".
te zullen krijgen,
vende dieren worden
