„Ik heb het gevoel dat
ik voor God moet spelen
-eiders Nijmeegse
rakersrellen opgepakt
Den Haag
krijgt stadhuis
van 315 miljoen
hanciën
it 225
Tien m
Jn Haag
Irdwijnen
SELECTIE YAN PATIËNTEN DODELIJK DILEMMA
KONINKLIJK
HUIS
Stress nekt arbeider eerder dan manager
Meer samenwerking
kruiswerk en
gezinsverzorging
Geheim overleg over
aids-vluchtelingen
T^NENLAND
QeidócQowiant
WOENSDAG 25 MAART 1987 PAGINA 3
tflict taxi's
^Jiotels voor
-^-te commissie
^^ERDAM De drie weken gele-
pgonnen boycot van taxichauf-
iegen drie Amsterdamse hotels is
ïk-caP® om uur opgeheven als
van een bemiddelingsvoorstel
zoethouder M. van der Vlis (ver-
liets Hüie heeft beide partijen gisteren
jatie jsteld nog deze week een com-
appavan drie wijze mannen te benoe-
velem ^et confüct te geraken. De
g I was gericht tegen de hotels
apolsky, Sonesta en Pullitzer, die
aieuvQsten met eigen busjes van en
sken e luchthaven Schiphol rijden. De
i persrdamse taxichauffeurs vinden
ïeestepodroof.
en nip-
eide
weini
taillé
Dpenh
iwelit
Wijsmuller klaar
met „Hornestrand"
IJMUIDEN Bergers van Wijs-
muller-IJmuiden hebben gisteren
de berging van het met 400 ton
dynamiet geladen Deense vracht
schip „Hornestrand voltooid.
Na uitgebreide inspecties is het
schip op eigen kracht de haven
van Hamburg binnengevaren.
Daarna zijn de bergèrs met de
scheeps- en ladingeigenaren en
de verzekeraars besprekingen be
gonnen over de financiële afwik
keling van hun werkzaamheden.
Wijsmuller heeft met de berging
van het schip een waarde van
circa 6 miljoen gulden in veilig
heid gebracht.
Meer gemeenten
met toeristen
belasting
DEN HAAG Een stijgend
aantal gemeenten (250) is
overgegaan tot de heffing van
toeristenbelasting. In ant
woord op vragen van het
VVD-kamerlid Nijhuis zegt
staatssecretaris Evenhuis (Eco
nomische Zaken), dat bij de
heffing vrijwel altijd een kop
peling wordt gelegd met de ge
meentelijke kosten voor het
toerisme. Dat steeds meer ge
meenten de toeristen voor de
gemeentelijke tekorten laten
opdraaien is „moeilijk aan te
geven", aldus Evenhuis.
Nederland telt weer
84.000 inwoners meer
DEN HAAG De bevolking van Neder
land is vorig jaar met 84.000 mensen toege
nomen, oftewel met het aantal inwoners
van een gemeente als Zoetermeer. Dat wa
ren er 9.000 meer dan in 1985. Nederland
overschreed daarmee vorig jaar de grens
van 14,6 miljoen inwoners: op 1 januari van
dit jaar stonden 14 miljoen 614 duizend
mensen ingeschreven in de gemeentelijke
bevolkingsregisters. Vorig jaar werden er
184.000 kinderen geboren, 6.000 meer dan in
1985. Van hen waren er weer iets meer bui
tenechtelijk: negen procent van het totale
aantal. Er overleden 125.000 mensen, 3.000
meer dan in 1985. Vanuit het buitenland
vestigden zich 87.000 mensen in ons land,
8.000 meer dan in 1985. Het aantal emigran
ten bleef met 55.000 ongeveer gelijk.
Daling aantal
echtscheidingen
DEN HAAG (ANP) - Het aantal
echtscheidingen is vorig jaar voor
het eerst sinds 1958 gedaald. Er
werden in 1986 30.000 huwelijken
ontbonden, tegen 34.000 in 1985.
Er werden vorig jaar 87.000 hu
welijken gesloten. Dat zijn er
vijfduizend meer dan het jaar er
voor. De sinds 1984 opgaande lijn
in het jaarlijkse aantal huwelij
ken zette daarmee door. Hierdoor
en door gezinshereniging van mi
granten groeide het aantal echt
paren van 3 miljoen 425 duizend
op 1 januari vorig jaar tot 3 mil
joen 431 duizend op de eerste dag
van dit jaar.
iad ui
en fii
naakf7
ihoud
?ekon
lij onj]
llege
HAAG - Het zwaarte-
PlarVan de afslanking van
an Ministerie van financiën
en eiin Den Haag te liggen,
/elisv225 ambtenaren moeten
arvarÖnen' Elders in het land
.15.5 arbeidsplaatsen weg
ei4iet buitenland twee.
Ie relaugustus 1988 zullen er
unt n gedwongen ontslagen
Mogelijk dat dit na die
wel gebeurt, maar door
voorn genoemd in het af
ding ngsplan van Financiën,
cundjtm gaat naar minister De
I j-fig van binnenlandse za-
ie de afslanking van de
'ter Verheid coördineert. Bij
'grijPjk moeten 26.500 banen
sier. 'ijnen.
iren flastingdienst zit niet in
we pn, omdat hier aparte af-
ovr.U?n 0Ver ZÜ" Êemaakt-
,aldo krimpt Financiën
Ult Pen procent in, gelijk ver
entecover alle afdelingen. Het
Draat Fiscale Zaken is
n (min 5,6 procent), wat
lhangt met de fiscale
Ïving die deze kabinets-
le plaatsvindt.
kerenbewijslast
jens minister
t aan de orde
HAAG Minister
(lals Altes (Justitie)
gisteren in de Eerste
fr tegengesproken dat
en van de beginselen
de rechtstaat nie-
is schuldig totdat het
Ileel is bewezen wil
ten. Hij doelde op zijn
el om het mogelijk te
i het vermogen van
ïandelaren in beslag te
n en de kritiek die
Veelp is geleverd. Er is vol-
ijdag Korthals Altes geen
idagte van omkering van de
1 graglast, maar van een bil-
verdeling van de be-
kVaarist. De staat (het open-
aS aministerie) moet aanto-
ndoo^at iemand schuldig is
idagtj veroordeelde moet be-
z 'dP ^at vermoëen te-
U1 ïs verkregen, aldus de
ijdag—
AMSTERDAM Stel
dat je als internist be
schikt over een genees
middel tegen aids, maar
er niet genoeg van hebt
om al je patiënten te hel
pen, voor wie kies je
dan? Deze akelige vraag
lijkt ver weg (er is helaas
geen middel tegen aids),
maar volgens dr. I. de
Beaufort, verbonden aan
het Instituut voor Ge-
zondheidsethiek in Maas
tricht, zijn dergelijke
„dramatische problemen
al in de nabije toekomst
te verwachten".
Op het symposium „Patiënt,
zorg en management", dat
vandaag in Amsterdam werd
gehouden, liet De Beaufort
weten niet te durven kiezen.
„Loten, strootjes trekken,
misschien is dat wel het eer
lijkste. Ik schrik er voor te
rug, maar ik ken geen betere
oplossing". Mr. W. Vroom, ju
riste bij de artsenorganisatie
KNMG en ook spreekster op
het symposium, kan evenmin
uitkomst bieden. Om te voor
komen dat individuele artsen
al te veel met strootjes moe
ten gaaii werken, stelt zij
voor van bovenaf te bepalen
waar de grenzen van de ge
zondheidszorg liggèn. Maar
erg optimistisch durft ze niet
te zijn. „Ik vrees dat het de
politici nog niet zo bezig
houdt".
Aan de hand van het (fictie
ve) voorbeeld van de inter
nist die beschikt over een
mogelijk geneesmiddel tegen
aids, waar hij slechts twee
van zijn zeven patiënten mee
helpen kan, schetste dr. De
Beaufort (wier inleiding we
gens ziekte door mr. Vroom
werd voogelezen) de enorme
verantwoordelijkheid die er
op schouders yan artsen
komt te liggen zodra de mid
delen beperkt zijn. Er moet
Een willekeurige ziekenzaal: wie krijgt het nieuwe geneesmiddel wel en wie niet?
Recht op leven
De zeven patiënten uit het
voorbeeld van De Beaufort,
die sowieso al recht hebben
op leven, kunnen allemaal
wel een reden aanvoeren
waarom juist zij het genees
middel moeten krijgen. „Gui-
do, 69 jaar oud, is een zeer
beroemde schilder, homosek
sueel zonder vaste partner,
doet veel voor andere patiën
ten". Als kunstliefhebber zou
de internist er alles voor
moeten doen Guido in staat
te stellen nog wat te schilde
ren. „David is 23 jaar oud,
taxichauffeur". Hij heeft nog
een leven voor zich, reden
genoeg om hem te helpen.
„Jan (39) is hemofiliepatiënt,
vader van vier kinderen tus
sen vier en twaalf jaar oud".
Jan is vriend en collega van
de internist, dat schept „spe
ciale plichten". Of neem
Maurits, een 56-jarige hoge
ambtenaar bij het ministerie
van wvc. „Hij kan in zijn
functie nog veel voor andere
aidspatiënten doen".
„Ik heb het gevoel dat ik
voor God moet spelen", ver
zucht de internist. „Dit hoort
helemaal niet tot mijn taak".
Maar wie dan wel moet kie
zen, weet De Beaufort ook
niet. Den Haag? De politiek?
„Natuurlijk, ze kunnen door
prioriteiten te stellen proble
men voorkomen, maar dat
zal niet altijd lukken. Er is
biivoorbeeld nog steeds een
tekort aan donororganen
waar ze in Den Haag geen
oplossing voor hebben".
Dan maar „wie 't eerst komt,
die 't eerst maalt"? „Guido
was heel snel op de hoogte
door vrienden uit Amerika,
Jan door de publicaties in
medische tijdschriften. De
anderen kwamen later. Die
wisten helemaal niets van
aids, netzomin als hun huis
artsen. Het is niet eerlijk om
Jan en Guido daarom te hel
pen".
Als de internist uit het voor
beeld van De Beaufort belde
naar mr. Vroom, juriste bij de
KNMG, zou die dan een op
lossing krijgen voor het pro
bleem? „Nee, ik weet het ook
niet", zegt Vroom. „Het grote
probleem is dat er maar heel
weinig goede selectie-criteria
zijn. Er bestaat geen alge
meen aanvaarde oplossing".
Hoewel Vroom geen exacte
cijfers kan ophoesten, durft
ze wel voor haar rekening te
nemen dat er veel meer art
sen met het selectie-dilemma
te maken hebben, dan men
geneigd is aan te nemen.
Omdat de Grondwet in arti
kel 1 gelijke behandeling in
gelijke gevallen voorschrijft,
is het volgens Vroom van
groot belang dat er uniforme
regels komen voor de selectie
van patiënten. Daarom moet
er bijvoorbeeld niet per zie
kenhuis beslist worden over
de behandeling van hartpa
tiënten, maar landelijk. En
daarbij mag niet uitgegaan
worden van een rantsoen,
maar moeten prioriteiten ge
steld worden. Dan zijn alle
beschikbare voorzieningen
voor iedereen toegankelijk.
En een democratisch gekozen
overheid moet beslissen wel
ke voorzieningen in het ge
heel niet geboden worden,
„op grond van duidelijke cri
teria, die openlijk besproken
worden", aldus Vroom.
„De wetgever moet uiteinde
lijk normen formuleren en
vastleggen. De artsen kun
nen hen wel aan informatie
helpen, maar zij kunnen niet
de besluiten nemen. Dat
moeten de Tweede Kamer en
de regering doen. Zij moeten
een fundamentele discussie
voeren over wat er wel en
niet tot het pakket van ge
zondheidszorg moet behoren.
Maar ik vrees dat het hen
nog niet zo bezighoudt. Het
gaat natuurlijk ook om moei
lijk verkoopbare zaken. Poli
tici ontlopen daarom het pro
bleem, ze wachten maar af
hoe de selectie zich in de
praktijk ontwikkeld, dan
hoeven ze zelf geen pijnlijke
beslissingen te nemen".
Dat er intussen al mensenle
vens afgeschreven worden
uit gebrek aan geld, ontgaat
Den Haag. Vroom: „Het An-
toniusziekenhuis in Nieuwe-
gein heeft al gezegd: Dit is de
wachtlijst van hartpatiënten,
daarvan zijn er zo- en zoveel
overleden, wegens ons ge
brek aan middelen. Zulke si
tuaties doen zich op dit mo
ment overal al voor. Maar
blijkbaar is het nog niet ern
stig genoeg".
STEVO AKKERMAN
:e™pdEGEN Met de ar-
hetitie van acht mannen
rouwen uit Nijmegen
tt de Nijmeegse politie
'<ust- eiders en organisato-
Mid!16 Pateken te hebben
gratfte ernstige geweldda-
eden rond de ontrui-
tcENjf van het gekraakte
1-kantoor „De Ma-
maart
fis Claus stelt de Esso
xicoker-raffinaderij in
tterdam officieel in be
lt.
riënburg" op 19 januari.
Daarbij werd in de Nij
meegse binnenstad voor
ruim vier miljoen gulden
vernield.
De acht werden giste.ren aan
gehouden tijdens invallen in
een kraakpand in Nijmegen-
centrum en vier andere pan
den. Tijdens daarop volgende
huiszoekingen is volgens de
politie een aanzienlijke hoe
veelheid bewijsmateriaal in
beslag genomen. Dit heeft de
Arnhemse officier van justitie
mr. N. Leeman gisteren tijdens
een persconferentie in Nijme
gen meegedeeld.
Volgens mr. Leeman heeft de
politie met de aanhouding van
de acht actievoerders alle kop
stukken achter die geweldda
digheden te pakken. Ze wor
den onder meer verdacht van
het aanzetten tot vernielingen
en uitlokking van twee bran
den. Die branden veroorzaak
ten voor een half miljoen gul
den schade in het Nijmeegse
stadhuis en het districtsbureau
van de rijkspolitie in Nijme
gen.
De verdachten zijn aangehou
den op grond van artikel 140
van het wetboek van straf
recht, dat deelneming aan een
rechtspersoon, die tot oogmerk
heeft het plegen van misdrij
ven, verbiedt. Het is volgens
mr. Leeman voor het eerst dat
dit artikel, dat tot nu toe voor
al in fraudezaken werd gehan
teerd, in ruimere zin ook van
toepassing wordt geacht op
diegenen, die als collectiviteit
gewelddadigheden als in Nij
megen organiseren en leiden.
Tijdens de huiszoekingen bij de krakers werden onder meer autobanden in beslag genomen.
JA,C*JOE£N£MDJD McecëP. SBLIST. OP 2e
CAT iDeEVAN BPKSOU6 NCxJ vAN CBGfcHO XflJSL
DEN HAAG Niet alleen
managers hebben last van
stress. Juist werknemers in la
gere functies ondervinden na
delige gevolgen van spannin
gen, zegt de Nijmeegse psycho
loog drs. F. Marcelissen, die
binnenkort promoveert op een
onderzoek naar stress op het
werk. Iemands persoonlijkheid
en de steun van chef en colle
ga's op het werk hebben meer
invloed op het ontstaan van
stress, dan de eisen die de or
ganisatie stelt.
Dit blijkt uit driejarig onder
zoek onder duizend werkne
mers bij 22 bedrijven. Marce
lissen onderzocht onder meer
hoe vaak agressiviteit, jachtig
heid en overdreven betrok
kenheid bij het werk voorko
men. Dat gedrag blijkt iuist bij
mensen in lagere functies
stress, geestelijke en lichame
lijke problemen en zelfs har
tinfarcten te veroorzaken. Op
een plaats waar de machine
het werktempo bepaalt of
waar langdurige geconcen
treerde aandacht is vereist, zal
een jachtige, agressieve wijze
van reageren de produktie im
mers tegenwerken. Managers
zouden daarentegen zulke
klachten minder snel hebben
omdat hun functie een grotere
mate van zelfstandigheid met
zich meebrengt. Zij bepalen
hun eigen werktempo.
DEN HAAG De Natio
nale Kruisvereniging en
de Centrale Raad voor
Gezinsverzorging hebben
besloten tot een nauwere
samenwerking. Het is de
bedoeling de. hulp die
wijkverpleegkundigen,
ziekenverzorgenden en
gezinsverzorgsters plaatse
lijk bieden beter te coör
dineren en op elkaar af te
stemmen.
De voorzitter van de Nationale
Kruisvereniging, mr. E. Ve
der-Smit, zei gisteren op een
persconferentie dat een goede
samenwerking doelmatigheid
bevordert. Dat is in het belang
van de thuiszorgdie moet
worden uitgebreid en die in
tensiever moet worden omdat
in de toekomst meer mensen
thuis zullen worden verzorgd
en verpleegd in plaats van in.
bejaardenoorden en verpleeg
huizen.
Op plaatselijk niveau wordt
hier en daar al nauw samenge
werkt. Landelijk is ook over
leg gaande met de organisaties
van huisartsen en maatschap
pelijk werk die eveneens een
belangrijke rol spelen in de
thuiszorg.
Beide organisaties hopen vol
doende financiële middelen te
krijgen om de noodzakelijke
hulp te kunnen blijven geven.
Dan is er ook geen „gat in de
markt" voor commerciële in
stellingen, die volgens hen niet
dezelfde kwaliteit en continuï
teit kunnen bieden. Ze vinden
dat moet worden voorkomen
dat alleen „kapitaalkrachti
gen" noodzakelijke hulp kun
nen krijgen.
Homeopathische medicijnen
wellicht uit ziekenfonds
UTRECHT De vergoeding van homeopathische en antroposo
fische medicijnen door het ziekenfonds staat opnieuw ter discus
sie. De Ziekenfondsraad bespreekt deze week of deze middelen
in de toekomst moeten vallen onder het begrip „drogisterij-arti
kelen". In dat geval zijn ze van vergoeding door het ziekenfonds
uitgesloten.
De vroegere staatssecretaris van volksgezondheid Van der Reij-
den heeft de Ziekenfondsraad gevraagd of het stelsel van „nega
tieve lijsten", dat bepaalt welke geneesmiddelen niet in het zie
kenfondspakket zitten, eenvoudiger kan. Hij heeft voorgesteld
alle medicijnen die buiten de apotheek te verkrijgen zijn, bij
voorbeeld bij de drogist, automatisch uit te sluiten. De Zieken
fondsraad wil helemaal van het lijstenstelsel af omdat het node
loos ingewikkeld zou zijn. Om te voorkomen dat te veel soorten
medicijnen op ziekenfondsrekening worden voorgeschreven ad
viseert de Ziekenfondsraad staatssecretaris Dees (Volksgezond
heid) regionaal overleg tussen artsen, apothekers en ziekenfond
sen te stimuleren. In dat overleg kunnen de partijen overeen
komen welke middelen „economisch en medisch verantwoord"
zijn bij bepaalde aandoeningen.
Veel Westduitsers zouden naar Nederland willen
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Tussen de Nederlandse en Westduitse regering
vindt de laatste tijd geheim overleg plaats over het toekomstig
beleid ten aanzien Westduitsers die naar Nederland willen om
dat ze aids hebben of drager van het aids-virus zijn. Woordvoer
ders van verschillende Haagse ministeries hebben dat in bedek
te termen bevestigd.
Het homo-maandblad De Gay Krant onthult dat op topniveau
onder meer wordt gesproken over maatregelen tegen een moge
lijke stroom van wat nu al aids-vluchtelingen wordt genoemd.
In de Bondsrepubliek trekken de laatste maanden veel mensen
die aids hebben of met het virus -besmet zijn vanuit Beieren naar
het noorden. Dat gebeurt sinds de Beierse regering een aantal
strenge maatregelen heeft genomen tegen deze groepen mensen.
Volgens de Gay Krant houden met name veel Duitsers die dra
ger van het virus zijn ernstig rekening met de mogelijkheid dat
andere deelstaten het voorbeeld van Beieren zullen volgen.
Daardoor zouden ze uiteindelijk genoodzaakt kunnen worden de
wijk te nemen naar Nederland. Het ministerie van WVC denkt
overigens dat dit niet zo'n vaart zal lopen.
Inmiddels tekent zich in de Tweede Kamer een meerderheid af
voor het verstrekken van gratis heroïne aan verslaafde Amster
damse prostituee's. Deze groep blijkt een belangrijke weg te vor
men waarlangs het aids-virus van de risikogroep van drugsver
slaafden zich over de rest van de bevolking uitbreidt.
„PLAN KOST BURGERS GEEN CENT"
DEN HAAG De bouw van een nieuw stadhuis aan
het Spui in Den Haag is financieel haalbaar, ook al
kost de nieuwbouw honderd miljoen gulden meer dan
de aanvankelijk voor het project uitgetrokken 215 mil
joen gulden. Dit stellen burgemeester en wethouders
van Den Haag in een voorstel aan de gemeenteraad.
Volgens het college staat niets de bouw van het stad
huis meer in de weg staat. De eerste paal kan eind vol
gend jaar de grond in, het project is dan in 1992 klaar.
De enige vraag die nog beantwoord moet worden is welk
project uiteindelijk de stadhuismarathon zal winnen: dat van
architect Rem Koolhaas of van de bouwmeester Richard
Meier. Hun plannen, die beide ongeveer 315 miljoen kosten,
zijn als enige nog volop in de race. Eind dit jaar moet de ge
meenteraad voor één van deze twee kiezen.
Wethouder A. Duivesteijn (stadsvernieuwing) garandeerde
gisteravond in een toelichting op het collegestandpunt dat de
Haagse burgers in hun portemonnee niets zullen merken van
het ogenschijnlijk dure plan. Het stadhuis kan geheel betaald
worden uit besparingen die het opdoeken van verschillende
gemeentelijke gebouwen en afbraak van het huidige stadhuis
aan het Burgemeester De Monchyplein opleveren. Nu betaalt
de gemeente jaarlijks 22,5 miljoen gulden aan huur en exploi
tatie van die gebouwen. Voor dat bedrag Ijan een nieuw
stadhuis van zo'n 315 miljoen gulden worden gebouwd.
De wethouder: „Er zitten geen grappen en grollen of trucs in
dit voorstel. Iedereen mag het narekenen. Dit plan kost de
burger geen cent". Duivesteijn benadrukte dit nogmaals, om
dat veel critici geloven dat de Haagse burgers uiteindelijk de
rekening gepresenteerd zullen krijgen van de ambitieuze
plannen van het progressieve college.
Burgemeester en wethouders beslissen volgende week welke
van de twee overgebleven plannen aan de gemeenteraad zal.
worden voorgelegd. Op 9 april krijgen de raadsleden tijdens
een uitgebreide commissievergadering de eerste kans zich
over de stadhuisplannen uit te spreken.