ijpels wil
eiligheids-
ipport van
edrijven
ederlanders
-liet milieu-
riendclijk
HP
deÜIDENE
Htr
tudenten eisen vervroegde betaling studietoelage
CDA-banenplan
is onvoldoende
Vogelsoorten bedreigd
uit de weekbladen
Kamer
tegen
verkoop
van
delen
SBB
Legitimatie
plicht
bij banken
Brinkman: bestrijding anti-homogeweld
De Blauwe Wimpel voor
snelste kanaalovertocht
DE TIJD
EISLVIERS
r^JNENLAND
EcidócSot want
DONDERDAG 12 MAART 1987 PAGINA 5
f HAAG Via een kort geding voor
[aagse rechtbank hebben de Lande-
|e Fi|Studentenvakbond en 17 studenten
t 6ePr°beerd te voorkomen dat
j^Jtienduizenden studenten een groot
nlJlvan de maand april op zwart zaad
ducffi^ zitten.
die ^en daarom van Nederlandse staat, in
de J^00" van m'n*ster Deetman (onderwijs),
an ife nieuwe Wet °P de studiefinanciering
18+) zo wordt gewijzigd dat de maande-
'studietoelagen bij vooruitbetaling worden
femaakt (zoals tot en met september '86 ge-
mdttjijk was) en niet achteraf, zoals de be-
ac«lman nu van plan is.
De moeizame invoering van de wet is voorlopig
gepaard gegaan met het overmaken van twee
kwartaal-voorschotten, voor oktober '86 tot en
met maart '87. De eerste maandelijkse studie
toelage, voor april, wil het ministerie tussen 20
en 30 april uitbetalen met als gevolg dat er voor
de studenten een financieel gat van drie tot
vier weken valt. De studenten willen de toelage
voor april vooraf ontvangen, tussen 20 en 30
maart dus. De wettelijke bepaling die de uitbe
taling regelt (artikel 14) is niet eenduidig: „Stu
diefinanciering wordt uitbetaald tussen de
twintigste en dertigste dag van de maand".
De advocaat van de studenten(bond), mr. R.
Wagemans, betoogde voor rechtbankpresident
mr. M.R. Wijnholt dat over de breuk in de uit
betalingen met geen woord wordt gerept in de
stroom voorlichtingsbrochures. De studenten
mochten dus verwachten dat de bestaande
praktijk (vooraf betalen) gehandhaafd zou blij
ven. Onverhoeds achteraf betalen zou volgens
Wagemans in strijd zijn met de rechtszeker
heid. Bovendien zou het voorbijgaan aan de be
langen van tienduizenden studenten onrecht
matig zijn.
Mr. H.AE. Uniken Venema voerde namens de
staat aan dat Deetman noot de verwachting
heeft gewekt dat de studietoelagen vooraf zou
den worden betaald. In de memorie van toe
lichting bij het wetsontwerp kondigt de minis
ter aan de betalingen achteraf te gaan betalen.
Dat is in debatten met de Tweede Kamer ook
aan de orde geweest. Als reden voerde de be
windsman aan dat lonen, salarissen en uitke
ringen ook achteraf worden overgemaakt. De
landsadvocaat betoogde voorts dat vooruitbeta
ling niet zou aansluiten bij een eventuele
RW W-uitkering. Bovendien kan er volgens
hem nauwelijks misverstand bestaan over wat
er in artikel 14 wordt bedoeld: betaling achteraf
dus.
Overigens zou het praktisch onmogelijk zijn
een en ander via de computer nog te verande
ren. Ook het verstrekken van een extra voor
schot, waarnaar mr. Wijnholt informeerde, is
onmogelijk omdat de computerprogramma's
voor de gedane voorschot-betalingen niet meer
bestaan.
Uitspraak op woensdag 25 maart.
GERRIT BAL
HAAG Minister
s (milieu) wil bedrij-
iie met gevaarlijke
n omgaan verplich-
sdere vijf jaar een
rt over externe vei-
d op te stellen. In
apport zal moeten
welke kans op een
dsk^al bestaat en welke
g zo'n ongeval kan
:n. Hij zei dit giste-
de Tweede Kamer.
Nijpels zijn milieu-
in zoals het ongeluk met
ncentrale Tsernobyl, de
bij het Zwitserse che-
Irijf Sandoz en de ont-
ig in het chemische be-
Bophal (India) ook in
ind niet uitgesloten. Ie-
die zegt dat dit soort
n hier niet mogelijk zijn
icovol" bezig. In ons land
volgens een eerste on-
73 bedrijven dergelij-
iporten moeten maken,
plicht is een uitvloeisel
chemieramp in het Ita-
Seveso in juli 1976 en
laarop gebaseerde EG-
jn.
<e hand van de rapporten
bedrijven maken moet
risico-management tot
jjworden gebracht. Bij het
«en van vergunningen
edrijven in het kader van
jnderwet, de Rampenwet
Arbeidsomstandigheden-
|al rekening worden ge-
|jn met de rapporten,
vtij zal ook de vraag wat
een risicobeperking kost en de
mogelijke alternatieven, een
rol spelen.
Het bedrijfsleven verzet zich
tegen de invoering van risico-
rapporten. Nijpels wil voor
medio '89 met overeenstem
ming over de zaak hebben be
reikt. Kerncentrales, installa
ties van het leger en mijnbou-
winstallaties vallen overigens
op last van de EG niet onder
deze maatregel.
HAAG Ruim
:wart van de Neder-
irs heeft een redelijk
loog positief milieube-
taar slechts 19,7 pro-
een alsmaar da-
percentage van de
af Srlanders gedraagt
ibei daadwerkelijk mi-
se vriendelijk. De rest
dat niet of nauwe-
Alle campagnes ten
is de Nederlander
1987 minder milieu-
;t dan tien jaar gele-
on£ team van onderzoekers
S leiding van dr. Nico Ne-
van de Katholieke Uni-
e "Iteit te Nijmegen komt tot
verontrustende" conclu-
!el4i een rapport dat vanb-
°°rjag is aangeboden tijdens
'"•milieu-conferentie in Nij-
°p. Op 21 maart start offi-
"^J de campagne „Europees
;n™van het Milieu".
a^l 60 procent van de Ne-
pders is bereid financiële
te brengen ten gunste
het milieu. Actie voeren
het milieu trekt echter
ieer dan 13,3 procent van
ïvolking aan. Volgens de
toekers hebben de Ne-
iders de neiging zichzelf
'erschatten waar het hun
milieubesef en -gedrag
eeift Opvallend is dat men
tal met een hogere sociaal-
luJbmische status meer mi-
esef hebben dan mensen
:en lagere status. Maar die
re" groep gedraagt zich
milieu-vriendelijker dan
oep met een hogere sta-
;or.Dat komt mede doordat
[telÖer inkomen vaak leidt tot
[os-leven op een sobere ma-
een manier die in de
aiftijk automatisch milieu-
dodelijker blijkt te zijn.
iubesef leidt dus niet altijd
milieuvriendelijk gedrag,
gj mensen met goede inten-
jan^elen de fase van milieu
vriendelijk gedrag niet.
Slechts 3,9 procent van de be
volking zijn „consequente" mi
lieumensen.
Het Nijmeegse onderzoeksrap
port houdt de Nederlanders
van nu een spiegel voor die
geen fraai beeld oplevert. Ons
milieubesef en -gedrag blijken
met de jaren minder te wor
den.
Milieu-overwegingen op zich
lijken geen beslissende rol te
spelen in de gedragskeuze. Fi
nanciële overwegingen des te
meer. De onderzoekers hebben
dan ook voor de moeilijke op
gave gestaan aanbevelingen te
doen voor een aanpak die het
milieu een belangrijkere plaats
bëzorgt in ons denken en
doen. Het team van dr. Nelis-
sen houdtde aanbevelingen
algemeen, omdat het onder
zoek een eigen initiatief is ge
weest en niet op verzoek van
een bepaalde partij. Verontrust
door de resultaten meent het
onderzoeksteam dat het geen
overbodige inspanning is dat
de Europese Gemeenschap in
een collectieve actie de Euro
peanen gevoeliger maakt voor
het milieu. Een verhoogde in
spanning van alle partijen, van
overheden op alle niveaus tot
milieubewegingen, is op zijn
plaats. Het bevorderen van
milieubesef en -gedrag dient,
volgens de onderzoekers niet
op een algemene leest ge
schoeid te zijn, maar te wor
den afgestemd op specifieke
doelgroepen. Ornaat veel me
thodes niet goed gewerkt heb
ben, moet naar nieuwe metho
des worden gezocht. Het spe
culeren op morele verant
woordelijkheid bijvoorbeeld
maakt de mensen slechts even
bewust en leidt meestal niet
tot beter gedrag ten aanzien
van het milieu. Dr. Nelissen
c.s. zien dan ook meer in regu
lering van overheidswege van
milieu-vriendelijke produktie
en produkten. En een gerichte
interventie in het prijsmecha
nisme van dergelijke produk
ten.
DEN HAAG Minister
Braks (Landbouw) moet
zijn voornemen om 900
man uitvoerend tech
nisch personeel van
Staatsbosbeheer (SBB)
af te stoten naar het
bedrijfsleven, herover
wegen. Tot dit stand
punt neigt een meerder
heid van de Tweede Ka
mer bestaande uit de op
positie en de WD. Ook
het CDA heeft beden
kingen bij de plannen
van de minister.
Gisteren protesteerden in
Den Haag ongeveer 400
boswachters, opzichters en
arbeiders van SBB tegen
de plannen van de minis
ter. Men bood de leden van
de kamercommissie voor
landbouw 10.000 handteke
ningen aan van burgers die
zich tegen de voornemens
uitspreken.
WD-fractieleider Voor
hoeve zei gisteren: „Niet de
Foto boven: Ongeveer 400
boswachters, opzichters en
arbeiders van SBB, verge
zeld van nog eens honder
den sympathisanten, lieten
gisteren voor de Tweede Ka
mer een luid protest horen
tegen de plannen van minis
ter Braks om delen van
Staatsbosbeheer te privati
seren.
Foto onder: Aan duidelijke
taal dit keer geen gebrek op
het Binnenhof.
Foto's: MILAN KONVALINKA
handen en voeten van Va
dertje Staat moeten wor
den afgeslankt, maar zijn
waterhoofd in Den Haag".
Namens het CDA keerde
fractieleider De Vries zich
eveneens tegen het afslan
ken van uitvoerende dien
sten omdat daar niet de
meeste bureaucratie zit.
ONDERWIJSBONDEN:
RIJSWIJK De Katholieke Onderwijs Vakorganisatie
KOV en de Protestants Christelijke Onderwijsvakorga
nisatie PCO omschrijven het gisteren in de Tweede
Kamer gepresenteerde CDA-banenplan voor het on
derwijs als „volstrekt onvoldoende om het ernstige
probleem van de vervanging in het onderwijs op te los
sen".
CD A-fractievoorzitter De Vries wil 4.000 werkloze leerkrachten
in het voortgezet- en basisonderwijs aan een tijdelijke baan hel
pen. Dat kost 150 miljoen gulden, die gevonden kunnen worden
in de wachtgelden en het aandeel van onderwijs in de 1,4 mil
jard gulden die volgens het regeerakkoord beschikbaar is voor
herbezetting bij de overheid.
De problematiek van het niet mogen vervangen van een zieke
leerkracht gedurende de eerste of de eerste twee dagen kan
slechts worden opgelost door onmiddellijke intrekking van de
maatregel, zo stellen de organisaties.
DEN HAAG Banken moe
ten voortaan een legitimatie
bewijs vragen van cliënten die
een rekening willen openen,
een safeloket huren of effec
ten in bewaring geven. De
persoonsgegevens van die
mensen moeten banken ver
volgens in hun administratie
vastleggen. Doen zij dat niet,
dan zijn ze strafbaar op grond
van de Wet op Economische
delicten.
Dat is de strekking van het
wetsvoorstel dat minister Ru-
ding en staatssecretaris Ko
ning van financien bij de
Tweede Kamer hebben inge
diend. Eerder werd registratie
van kopers van spaarbewijzen
aan toonder verplicht.
De Nederlandsche Bank
(DNB) en de gezamenlijke
banken hebben vorig jaar een
uniforme gedragslijn vastge
steld om de identiteit van de
klant vast te leggen.
DEN HAAG Minister
Brinkman (WVC) vindt
dat er veel meer moet
worden gedaan om het
geweld tegen homoseksu
aliteit te bestrijden en de
slachtoffers daarvan te
helpen.
Aanbevelingen van een spe
ciale werkgroep van de minis
teries van binnenlandse zaken
en justitie daartoe neemt het
kabinet over. Als coördine
rend minister voor het homo-
beleid wil Brinkman zo prak
tisch mogelijk te werk gaan
via onder meer gerichte infor
matie en een campagne naar
de hulpverleners toe.
In het onderzoeksrapport
„Flikkers moeten we niet"
wordt duidelijk gemaakt dat
anti-homogeweld zijn oorzaak
vindt in het traditionele den
ken over mannelijkheid en
diep gewortelde vooroordelen
over homoseksualiteit. Vol
gens de opsteller van het rap
port, de Nijmeegse socioloog
Van den Boogaard, ontlenen
de geweldplegers bovendien
legitimatie voor hun gedrag
aan het ontbreken van vol
doende wettelijke maatregelen
tegen homo-discriminatie.
Daarom moet de overheid
daar veel duidelijker stelling
tegen nemen en het niet laten
bij studies, onderzoeken en
mooie woorden. „Anti-discri
minatiewetgeving zal het pro
bleem niet meteen oplossen,
maar wel een duidelijke rich
ting aangeven", aldus de on
derzoeker.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
ZEIST
Als ontbossing
en vervuiling niet snel
worden beperkt zullen
binnen vijftien jaar tussen
de vier- en vijfhonderd
vogelsoorten volledig ver
dwijnen.
Dat staat in het boek Ruimte
voor de Vogels dat het We-
reldnatuurfonds (WNF) en de
Vogelbescherming gisteren op
een persconferentie in Zeist
hebben gepresenteerd. Het
boek zal volgende week in Ne
derland uitkomen en bijna ge
lijktijdig in tien andere landen
worden uitgegeven in een to
tale oplage van 100.000 exem
plaren. Het van veel illustra
ties voorziene boek vraagt
aandacht voor uitstervende
vogelsoorten. In Nederland
zijn dat bij voorbeeld de lepe
laar en de nachtzwaluw.
In de weekbladen natuurlijk
aandacht voor de ramp van
afgelopen vrijdag in Zeebrug-
ge. Snelheid is de beroep
strots van Townsend Thore-
sen, de eigenaar van het
rampschip Harald of Free
Enterprise. De Blauwe Wim
pel voor de snelste kanaalo
vertocht staat er in de prij-
zenkast, aldus Vrij Neder
land. Het weekblad citeert
een inwoner van Zeebrugge
die beroepshalve de schepen
volgt. „Ze raggen werkelijk
de haven uit. Zodra ze in de
havenkom gekeerd zijn gaan
de machines op volle kracht.
Ze varen elke dag, bij elk
weer. Windkracht tien of
meer: geen probleem".
VN komt terug op de benoe
ming van zakenman Jac.
Boiten tot manager '86. Hoe
gewiekst ook op technisch en
financieel gebied, van leiding
geven heeft de manager van
het jaar weinig kaas gegeten,
constateert het weekblad.
Ook Boiten blijkt niet over
tuigd van zijn eigen kunnen.
„Misschien heb ik het alle
maal te snel willen doen".
Dat laatste geldt zeker niet
voor Fons Rademakers die
Bibeb uitgebreid vertelt over
zijn carrière met als voorlo
pig hoogtepunt het uitzicht
op een Oscar voor zijn film
De Aanslag. Enthousiast ver
telt hij over z'n nieuwe film
„An instant in the wind",
naar een boek van André
Brink dat gaat over de lief
desrelatie van een zwarte
man en een blanke vrouw in
Zuid-Afrika.
moordkuil. Dat blijkt ook in
het interview met deze suc
cesvolle jonge schrijfster van
Indonesische komaf. Ze legt
uit waarom haar nieuwste
boek „Lange reizen korte
liefdes" een „hartstochtelijk
boek" is geworden. „De Ne
derlandse samenleving is zo
kil. Ik vind het koud hier.
Het lijkt alsof de mensen el
kaar alleen maar kunnen be
kritiseren. Hoe meedogenlo
zer, hoe beter. Over kwaliteit
kun je toch van mening ver
schillen? Een aantal mensen
in Nederland maakt echter
uit wat kwaliteit is".
In het vervolgverhaal van
De Tijd over de Ogem-affai-
re komt uitvoerig ex-Ogem-
bestuurder B.J. („Bee")
Udink aan het woord, onder
meer over mede-ex-Ogem-
topman Biesheuvel, de vroe
gere premier. Udink noemt
de rol van Biesheuvel bij zijn
ontslag „raadselachtig".
„Biesheuvel heeft mij al sinds
1980 iets uit te leggen, maar
dat is nog altijd niet gebeurd.
We waren heel goed met el-
In de Haagse Post laat de
schrijfster van het boeken
weekgeschenk, Tessa de Loo,
weten „maar een trut uit de
provincie te zijn". „Ik ben
geen held, niet iemand die
voorop liep in demonstraties.
In het openbaar ben ik timi
de, ik ben altijd jaloers ge
weest op mensen die exhibi-
tonistisch waren en de aan
dacht op zich wisten te vesti
gen", aldus de schrijfster die
in '85 van het Friese platte
land naar Amsterdam ver
huisde.
H. Hofland doet verslag van
zijn stemgedrag. „Op de ver
kiezingsdag waarop ik voor
het eerst bewust mijn beurt
voorbij had laten gaan, 's a-
vonds om zeven uur besefte
dat het definitief te laat was
en daarna de partij van mijn
weerzin zag winnen, had ik
gewetenswroeging. Zo diep
zit het er bij ons in".
In het portret over het bu
reau bijzondere zaken van de
Amsterdamse politie zegt een
rechercheur over het over
werk: „Moorden gebeuren
meestal buiten kantooruren,
criminelen opereren
's nachts. Iedere zichzelf res
pecterende crimineel ligt tot
het middaguur op zijn bed.
Als wij maar zes overuren
krijgen zou een crimineel er
ook maar zes mogen nemen".
De Groene vraagt zich de zin
van de Statenverkiezingen
af. „Niemand weet wat de
provincies doen, maar het is
zo belangrijk, roepen alle
partijbladen ons deze dagen
toe. Waarom heeft niemand
enig zicht op het werk in de
provincie? In een portret
wordt ingegaan op de wijze
waarop „het godfathertje van
de PPR, Bas de Gaay Fort
man", zijn boodschap onder
de mensen brengt.
Verder aandacht voor de ar
moede in Nederland. Huis-
houdeconome Schortinghuis:
„Het lijkt of de mensen in de
bovenste laag van de maat
schappij helemaal niets van
de mensen in de onderste
laag snappen. Ik ben bang
voor de toename van exces
sen. Als niet wordt onder
kend dat er veel meer moet
gebeuren voor de groepen
aan de onderkant van de
maatschappij, ben ik bang
dat men die groepen straks
niet meer in de hand heeft".
Hervormd Nederland be
steedt een commentaar aan
de ramp met de veerboot bij
Zeebrugge. Daarin wordt ge
steld aat de commerciële
druk groot genoeg was om de
bedenkingen tegen de rij-op/
rij-af schepen onder de mat
te vegen. Het blad merkt op
dat schepen als de Herald of
Free Enterprise (Heraut van
de vrije ondernemingsgeest)
om veiligheidsredenen niet
zijn toegestaan in het land
waar het vrije ondernemer
schap koning kraait, de Ver
enigde Staten. „De politieke
democratie in West-Europa
biedt onvoldoende tegen
wicht tegen de economische
autocratie. Ze is veel te zacht
en kan op dit gebied van de
Amerikanen nog een lesje le
ren".
Schrijfster Marion Bloem
maakt van haar hart geen
Udink in De Tijd over Bies
heuvel: „We waren heel goed
met ejkaar. Hij heeft echter
wel zijn handtekening gezet
onder een overeenkomst, die
ertoe leidde dat mijn inkomen
zou wegvallen".
kaar. Hij heeft echter wel
zijn handtekening gezet on
der een overeenkomst die er
toe leidde, dat
zou wegvallen'
zelf zegt Udink: „Het bedrijf
is nooit uit de pioniersfase
geraakt. Ogem was geen har
monisch gegroeide boom.
Ogem was een struikgewas.
Daarin schuilt de verklaring
voor alles wat er is gebeurd".
In een somber verslag be
schrijft Jan van der Putten
de desillusies in Uruguay en
Argentinië over de nog jonge
democratie in deze landen.
De economische crisis is vol
gens Van der Putten hard
bezig de democratieën aan te
tasten en moedigt de militai
re pseudo-dokters aan hun
curatele verder uit te brei
den. „En zal dan het moment
weer aanbreken waarop ze
zich zullen opwerpen tot red
ders van het vaderland? En
begint dan alles weer van vo
ren af aan?"
Zeer kritisch is het blad over
de indringende tv-reportages
over het leven van slachtof
fers van de ramp met de
veerboot in Zeebrugge. De
lens als koevoet, die inbreekt
in een zeer persoonlijk deel
van iemands leven, aldus De
Tijd.
Elseviers Magazine blikt
met de Amsterdamse politi
coloog Van Praag vooruit
naar de statenverkiezingen
van volgende week. Volgens
Van Praag hoeft het CDA
zich weinig zorgen te maken
over de aanhang, met name
door „de briljante campagne-
opzet" van de christen-demo
craten. Premier Lubbers mag
slechts de laatste vijf minu
ten van de CDA-bijeenkom-
sten een soort pep-talk afste
ken, maar in vijf minuten
kun je voldoende zeggen om
de krant-te halen.
Jan Pronk, voormalig won
derkind van de Partij van de
Arbeid, is volgens Elsevier
bezig met een geruisloze op
mars naar de top van zijn
partij. Zijn jarenlange verblijf
bij de Unctad in Genève
heeft hem in elk geval realis
tischer en gematigder ge
maakt. „Ik ben niet tegen het
bedrijfsleven of multinatio
nals", aldus de onstuimige
wereldhervormer van wel
eer.
Een ex-kapitein levert kri
tiek op de bouw van steeds
grotere ferry-schepen. „Je
moet twaalf meter naar be
neden duiken als je op een
opblaasvlot wilt springen.
Dan kun je net zo goed met
een verdrinken".
Het omslagverhaal gaat over
de toenemende „apartheid"
op de Nederlandse scholen,
met name in de grote steden,
waar ook de meeste deskun
digen geen afdoende oplos
sing voor weten. Duidelijk is
wel, dat het in hoge mate van
de leerkrachten afhangt, of
buitenlandse kinderen bin
nen afzienbare tijd hun leer-
achterstand kunnen inlopen.
