Sacharov fel over
kwestie Afghanistan
Noodtoestand is dwaasheid
Nicaraguaanse contra's
nog steeds geen partij
voor Sandinisten
Iran: Belissende
klap in aantocht
Duizenden
Sovjets
komen vrij
&asexplosie Duits
Vintersporthotel
list zeven levens
S en Iran praten in Den Haag over Iraanse tegoeden
ITENLAND
CcidóeSouaatit
MAANDAG 29 DECEMBER 1986 PAGINA 5
inunu achter gesloten
ïuren voor de rechter
JNDEN Omgeven door strikte veilig-
jdsmaatregelen en vrijwel totale geheim-
iding is de nucleaire technicus Mordechai
nunu gisteren voor het eerst voor zijn
fhters verschenen,
afloop van de eerste zitting, die ander-
jf uur duurde, wilde de openbaar aankla-
uitsluitend zeggen dat Vanunu schuld
ontkend. De Israëlische autoriteiten
;n besloten dat niets over het proces
enbaar mag worden gemaakt. Vanunu
telde in oktober aan de Britse Sunday
ies dat Israël al 20 jaar kernwapens pro-
eert in de centrale van Dimona in het
Jen van het land. Daarna werd hij naar
aël ontvoerd. Verwacht wordt dat Vanu-
tot levenslang zal worden veroordeeld.
Lee Iacocca is geen
presidentskandidaat
DETROIT De directeur van de Chrys-
ler-autofabrieken, Lee Iacocca, wil geen
president van de Verenigde Staten worden
omdat volgens zijn zeggen de Amerikaanse
economie over een paar jaar in een zo ern
stige crisis zal verkeren dat hij niet zou we
ten wat te doen. De ronduit pratende za
kenman verklaarde in een vraaggesprek
dat hij wil aanblijven als hoofd van Chrys
ler, de derde grote Amerikaanse autofabri
kant, zeker tot hij op 15 oktober 1989 65
jaar wordt. Het was Iacocca's krachtigste
ontkenning dat hij president wil worden tot
dusver. Hij is herhaaldelijk genoemd als
mogelijke presidentskandidaat sinds hij
Chrysler met een overheidslening in enke
le jaren uit een staat van praktisch bank
roet terug leidde naar winstmaken.
Politie houdt
ETA-leden aan
SAN SEBASTIAN De
Spaanse politie heeft gisteren
vier vermeende leden van de
Baskische afscheidingsbewe
ging ETA aangehouden terwijl
ze een bom maakten die zou
worden gebruikt bij een aan
val in San Sebastian. Bij de
aanhouding werden explosie
ven, vier pistolen en een ma
chinegeweer in beslag geno
men. Twee vermoedelijk door
ETA geplaatste bommen zijn
gisteravond in Guecho, bij Bil
bao, tot ontploffing gekomen.
De filialen van Peugeot en Re
nault in deze stad vormden
het doelwit.
TEHERAN Voorzitter Hashemi Rafsanjani van het
Iraanse parlement heeft zaterdag gezegd dat Iran zich op
maakt voor de „beslissende laatste klap" in de zes jaar
oude oorlog tegen Irak, zo heeft het persbureau IRNA gis
teren bericht. Rafsanjani verklaarde voorts dat Iran van
plan is de oorlog met het buurland uit te breiden. Het Kar-
bala-4 offensief van afgelopen woensdagavond tegen
Iraakse stellingen bij Shatt al-Arab zou volgens de parle
mentsvoorzitter niet het langverwachte „definitieve offen
sief" hebben gevormd. Irak liet weten dat zijn strijdkrach
ten de aanslag van woensdag hebben weten af te slaan,
waarbij tienduizend Iraanse soldaten zouden zijn gedood.
Volgens Bagdad was dit offensief bedoeld om de zuidelijke
stad Basra te isoleren. Volgens militaire experts vormt Bas-
ra het meest waarschijnlijke doelwit van het door Iran al
maanden lang aangekondigde „beslissende offensief"
1725 Doden bij
strijd Salvador
SAN SALVADOR De burger
oorlog in het Middenamerikaanse
land El Salvador heeft dit jaar
meer dan 1700 mensenlevens ge
ëist. Dat verklaarde gisteren Artu-
ro Rivera y Damas, de aartsbis
schop van San Salvador. Hij deel
de mee dat er tussen 1 januari en
23 december ongeveer 1725 doden
zijn gevallen. Van deze mensen
stierven er 59 door mijnexplosies,
1031 tijdens operaties van het leger
of de linkse guerrillabeweging en
42 mensen werden vermoord door
rechtse doodseskaders. Tijdens ge
vechten met de guerrilleros kwa
men 421 militairen om, zo preci
seerde de aartsbisschop
Tientallen arrestaties na
betogingen bij Wackersdorf
WACKERSDORF Bij demon-
straties tegen kernenergie in Wac
kersdorf zijn de afgelopen dagen in
totaal 56 mensen gearresteerd en 24
gewonden gevallen, zo heeft de po
litie bekend gemaakt.
Er wordt al geruime tijd betoogd
tegen de bouw van een nucleair af
valverwerkingsbedrijf bij het Bei
erse Wackersdorf. Bij een zoekactie
in de omgeving van Wackersdorf
trof de politie onder meer benzine
bommen, proviand, reservekleding
en bouwmaterialen aan. Volgens de
politie vormt dit een aanwijzing dat
een aantal demonstranten van plan
was het gebied te „bezetten"
KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
(ADVERTENTIE)
KLAAS DE JONGE ANDERHALF JAAR IN „CEL'
PRETORIA Voor de
Nederlandse antropoloog
Klaas de Jonge was het de
tweede Kerst die hij door
bracht als feitelijke ge
vangene in de Nederland
se ambassade, waarin hij
achttien maanden geleden
ontsnapte aan de Zuidafri-
kaanse veiligheispolitie.
„De noodtoestand is de
weg van de dwaasheid",
verklaarde De Jonge dit
weekeinde in een vraag
gesprek, waarbij hij terug
keek op zijn tweede jaar
in relatieve detentie.
„Zoals de dingen nu gaan is
het irrationeel en belachelijk
de weg van de dwaasheid.
Ik vrees dat zij (de Zuidafri-
Kaanse regering) hiermee zal
voortgaan, maar het maakt ze
gevaarlijk en het leidt naar
Zuidamerikaanse toestanden
met een steeds openlijker mili
tair fascistisch bewind, meer
onderdrukking en meer ver
dwijningen", zei De Jonge.
„De hervormingen van presi
dent Pieter Botha zullen de
structuren van de apartheid
nooit veranderen", stelde De
Jonge. „Het enige dat het Wes
ten kan doen is een efficiënter
boycot tegen Zuid-Afrika uit
te vaardigen", zei hij. De Jon
ge blijft cynisch over de stap
pen van Nederland tegen het
bewind in Pretoria, die hij be
schouwt als ten minste ondoel
treffend en vaak hypocriet.
De Jonge brengt veel tijd door
met lezen, schrijven, en het
luisteren naar muziek of de
radio en tv-kijken. De laatste
maanden zijn wat minder een
zaam. Hoewel de Nederlandse
regering hem verbood een kat
te nemen (de Zuidafrikaanse
politie zei daartegen geen be
zwaar te hebben), heeft De
Jonge nu in zijn onderkomen
een aquarium. En sinds zes
maanden mag De Jonge enke
le nauwgezet geselecteerde be
zoekers ontvangen.
Hoewel er ontgoocheling en ir
ritatie bestaat, legde De Jonge
de nadruk op zijn dank jegens
de Nederlandse regering voor
de voortdurende steun On
danks alles overheerst bij De
Jonge een soort optimisme dat
hij in zijn onderkomen in het
centrum van Pretoria, het lan
ger zal uithouden dan het
Zuidafrikaanse bewind. „Vo
rig jaar dacht ik dat ik hier
niet nog een jaar zou zijn, en
ik hoop nog steeds hieruit te
kunnen vertrekken", zei hij.
Klaas de Jonge gaf voor allen
die hem steunen de volgende
boodschap mee: „ik ben ver
baasd en gelukkig over de soli-
'dariteit die ik nog steeds ont
vang, zelfs van mensen die ik
nooit heb gekend. Mensen
hebben veel geld besteed zoals
voor mijn korte-golfradio. Met
de huidige onderdrukking en
de censuur op de media heb ik
daar veel aan" De Jonge zei
dat het contact belangrijk is
voor hem en dat hij er dank
baar voor is „Het maakt het
me gemakkelijker hier te ver
blijven", zei hij.
I". ,V„
rvolg van de voorpagina)
:w YORK De Russi-
ie dissident Andrei Sa-
rov heeft dit weekein-
de militaire aanwezig-
id van de Sovjet-Unie
Afghanistan scherp ge
fuseerd. De natuurkun-
je uitte zijn kritiek tij-
vraaggesprekken
kt Amerikaanse televi-
fstations. De uitzending
Iram vanuit de officiële
issische televisiestudio's
Moskou en hadden
,^arblijkelijk de goed
keuring van de autoritei
ten.
„De tragedie gaat voort", zo
zei Sacharov, die dinsdag na
een verbanning van zeven
jaar in Gorki terugkeerde
naar Moskou. Sacharov, een
van de vaders van de Rusi-
sche waterstofbom, werd
naar de voor buitenlanders
gesloten stad verbannen na
zijn kritiek op de situatie van
de mensenrechten in de Sov
jet-Unie en de invasie van
Afghanistan. „Het aantal
vluchtelingen uit Afghanis
tan stijgt nog steeds, en vol
gens mij is dat het gevolg
van de Sovjettroepen. Wat
wij nodig hebben is een spoe
dige terugtrekking van de
Sovjeteenheden uit Afgha
nistan".
Sacharov zei voorts dat een
ruimteverdedigingssysteem
zoals president Reagan dat
met Star Wars voor ogen
heeft, ooit technisch haalbaar
zal zijn, maar dat een tegen
stander nauwelijks moeite
zal hoeven doen om het sy
steem te ontwijken. „Ik ben
echt negatief over het Strate
gisch Defensie Initiatief," zei
hij. De dissident gaf voorts te
kennen graag naar het bui
tenland te willen reizen, het
geen volgens hem zou kun
nen bijdragen tot „goede ge
voelens en vertrouwen" je
gens de Sovjet-Unie.
„Ik ben voornamelijk ver
ontrust over het probleem
van de mensenrechten en
wil mij inzetten voor de vrij
lating van gewetensgevange
nen, politieke gevangenen",
aldus Sacharov tijdens een
interview dat door CBS
Evening News in de Vere
nigde Staten werd uitgezon
den. „Voorts zet ik mij in
voor meer bewegingsvrij
heid, waaronder het recht
om naar het buitenland te
reizen en uit dit land te emi
greren. Met andere woorden:
ik wil alles wat in een open
maatschappij mogelijk is".
LONDEN De Britse
krant de Sunday Ti
mes verwacht dat het
Kremlin volgend jaar
duizenden politieke
gevangenen vrij zal la
ten uit gevangenkam
pen of binnenlandse
ballingschap.
De Moskouse correspon
dent van de krant zegt
dit van „hooggeplaatste
Sovjet-bronnen in Mos
kou" te hebben verno
men. Onder Russische
intellectuelen en geleer
den wordt gezegd dat
partijleider Michail Gor-
batsjov „de meest drama
tische hervormingen
door wil voeren sinds de
dagen van Kroetsjov".
De opheffing van de ver
banning van Sacharov
naar Gorki zou daarvan
een voorbeeld zijn.
Trein waait
van brug
Zes mensen
kwamen om
het leven toen
gisteren in de
Japanse stad
Tottori een
trein door
krachtige
windstoten van
een brug werd
geblazen en op
een vistabriek
stortte. Dit
heeft de politie
meegedeeld
Alle zeven
rijtuigen van
de trein, maar
niet de diesel
locomotief,
vielen van de
veertig meter
hoge en
driehonderd
meter lange
brug. De brug,
die in 1911
werd
gebouwd, liep
geen schade
op bij het
ongeluk. In het
verleden zijn
op die plaats al
zestien
soortgelijke
ongelukken
gebeurd.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON In de
Amerikaanse hoofdstad
Washington wordt er re
kening mee gehouden dat
het Nicaraguaanse rebel
lenleger de Con
tra's in februari of
maart in het offensief zal
gaan. Of dat offensief tot
enig militair resultaat van
betekenis zal leiden,
wordt overigens betwij
feld.
De Contra's voelen zich, met
de miljoenenhulp van de VS,
genoodzaakt iets te onderne
men. Hun militaire activitei
ten hebben dit jaar op een zeer
laag pitje gestaan en dat heeft
het Sandinistische bewind in
Managua de gelegenheid gege
ven haar leger zo sterk moge
lijk te maken.
Op dit ogenblik zijn er onge
veer 14.000 Contra's actief. Het
overgrote deel ervan bevindt
zich in het buurland Hondu
ras. De Hondurese regering
probeert de Contra-activiteiten
zoveel mogelijk te beperken
tot een smalle zone langs de
grens. De bedoeling is dat de
rebellen, in kleine eenheden,
Nicaragua binnendringen en
daar grotere eenheden vormen
met het oogmerk het zeer goed
bewapende en getrainde San
dinistische leger bezig te hou
den. Die taktiek schijnt voor
alsnog niet veel resultaat te
hebben opgeleverd. De Sandi
nistische troepen hebben ver
sterkte posities ingenomen pal
voor de Hondurese grens en
beletten met succes het bin
nendringen van de rebellen.
Algemeen wordt aangenomen
dat een militaire overwinning
van de Contra's onmogelijk is.
Maar de Amerikaanse advi
seurs van het Contra-leger
houden het er op dat de rebel
len het de Sandinisten zo
moeilijk kunnen maken, dat
de laatsten zich gedwongen
zien naar de onderhandelings
tafel te gaan. Dat alles neemt
niet weg dat de Sandinisten
nog steeds een groot zelfver
trouwen aan de dag leggen.
Hun probleem is niet zozeer
van militaire aard, want dat is
door Cubaanse en Russische
adviseurs en wapens goeddeels
opgelost. Hun propbleem is of
ze de toenemende binnenland
se en buitenlandse kritiek op
afstand kunnen houden.
Voor Washington is een pro
bleem, dat er in de VS en
daarbuiten weinig vertrouwen
bestaat in de Nicaraguiaanse
rebellenlegers die, in politieke
zin, zeer onmsamenhangend
zijn. De belangrijkste rebellen
leiders kunnen elkaar niet
luchten of zien en streven zeer
verschillende politieke doelen
na. Bovendien verdwijnt er
minstens een deel van de
Amerikaanse steun in de zak
ken van de meest vooraan
staande Contraleiders.
Als de Contra's hun militaire
kracht niet kunnen tonen, ko
men de VS voor de vraag te
staan of verdere militaire hulp
aan de rebellen moet worden
gegeven. In het Amerikaanse
Congres bestaat weinig gene
genheid voor de zaak van de
Contra's en het valt te betwij
felen of de Amerikaanse
volksvertegenwoordigers be
reid zullen zijn opnieuw geld
in het tot dusver weinig actief
gebleken rebellenleger te ste
ken.
De binnenkomende vreemdeling ging ge-
ed in een woestgeblokt paniekhemd en riep
Ilijk uit: „Mijn naam Bruine Joel Houdoejoe-
B?" „Dank u wei zeer beleefd," sidderde
Mongoolse trainer, die nog nooit zo'n grote
lerikaander van vlak bij had gezien. Ook
mde hij een duidelijke angst voor de enorme
id van de neger. Een hand als een ham, be-
Itigd aan een arm als een eik.Zelfs Ka
tje Knetter werd een beetje bleek om de neus
dacht: „Goeie grutjes.moet ik boksen te-
i deze reus?" Maar toen overwon hij zijn
}st en legde zijn kleine handje vol vertrouwen
Pe grote knuist van Bruine Joe. En Bruine Joe
6 dól op kinderen. Daarom bukte hij zich en
Urde Kareltje voorzichtig van de grond,
-fees jij maar niet bang. kleine man," lachte
hij vriendelijk. „Ik doe jou toch niks. Of hebben
ze je soms wijsgemaakt, dat Amerikaanse ne
gers slechte mensen zijn? Wil je een lekker
stukje chocola?" „Niet doen! Zit vèst vergif
in!" piepte de Mongoolse trainer. Maar Ka
reltje luisterde niet en zei: „Ik moet tegen u
boksen, meneer Bruine Joe." „Wètll?? riep
Bruine Joe verbluft uit. „Laten jullie me hele
maal naar Barreberië komen om tegen een klein
jochie te boksen!? Zijn jullie nou helemèól een
haartje betoeterd? Ik wil wel boksen, maar al
léén tegen de kampioen van Barreberië!"
„Maar dat is het hem nou juist," zei Kareltje.
„De kampioen van Barreberiëdat ben IK!"
„Nou moet je ophouwen," zei Bruine Joe en
hij barstte uit in een daverend gelach.
Topmerkkwali-
schitt erende
reputatie. In
demi sec. brut
nbrutrreé.
Vraag uw
slijterij'
wijnhandel.
wijn en gedistilleerd
Tel 015)5693249
iRMISCH-PARTEN-
tCHEN Zeven do
en twaalf zwaar ge
lden, van wie drie in
msgevaar verkeerden,
is de balans die is op-
ïaakt na de explosie
zaterdag in hotel
sersee in het Zuid-
wintersportoord
rmisch-Partenkirchen,
de zwembad- en sau-
/leugel letterlijk de
"it in deed vliegen.
zaak van de rampzalige
ilosie was een lek in de pro-
ngasinstallatie van het ho-
=aj die werd gebruikt voor de
arming van zwembad en
i. Uit de breukplaats
•t na de explosie een niet
blussen vlam van zeker vijf-
I fi meter. Volgens de brand
er duurt het nog wel tot
morgen voordat de hele voor
raad vloeibaar gas van het ho
tel, opgeslagen in drie grote
tanks met een capaciteit van
in totaal zesduizend liter, in
zijn geheel is afgefakkeld. Pas
dan kan met het ruimen van
het puin worden begonnen. Er
wordtuverigens niet verwacht
dat er nog meer lijken onder
'de ruine worden gevonden.
Hotel Riessersee ligt ongeveer
honderd meter boven het win
tersportoord Garmisch-Par-
tenkirchen, aan de voet van
Duitslands hoogste berg, de
Zugspitze. Het werd rond de
eeuwwisseling gebouwd, maar
enkele jaren geleden, na een
failissement, nagenoeg volle
dig afgebroken en in moderne
stijl herbouwd. Er was accom
modatie voor 320 gasten. De
hele capaciteit was voor de
kerst- en nieuwjaarsperiode
volgeboekt. Het hotel is, zeker
zo lang de gasvoorraad nog
brandt, voor een deel voor
verdere bewoning ongeschikt.
De gasten uit de betrokken ge
deeltes die niet geschrokken
Veel bleef er niet over van het zwembad van hotel Riessersee. Brandweerlieden nemen de ravage
in ogenschouw.
naar huis reisden zijn onderge
bracht in naburige hotels en
op privé-adressen. Hotel Ries
sersee gold overigens als een
bijzonder brandveilig hotel,
dat ruimschoots aan alle eisen
voldeed.
Bij een brand in het vorige
week heropende Savoy Hotel brand om zich heen greep. De
in het Zwitserse Interlaken is oorzaak kon niet direct wor-
zaterdagavond voor miljoenen den vastgesteld. Het Savoy
guldens schade aangericht. Hotel werd in 1908 gebouwd.
Niemand raakte gewond. Het Het hotel stond enkele jaren
negen verdiepingen hoge en leeg, maar werd vorige week
120 kamers tellende hotel kon heropend na een ingrijpende
worden ontruimd voor de renovatie.
EN HAAG Vertegen-
bord igers van de Iraanse
-ptrale bank en de Fede-
1 Reserve Bank van
ïw York zijn vanmiddag
Den Haag bijeengeko
men om te praten over de
ruggave van meer dan
miljard dollar
bevroren tegoeden,
Iran wil als voorwaar
voor zijn tussenkomst
behoeve van de Ame-
gijzelaars in Li
banon.
Het gaat om een bedrag van
506 miljoen dollar, plus inte
rest. Het bedrag is wat Iran te
veel heeft gestort in een fonds
van 3,67 miljard dollar bij de
Fed van New York, ter aflos
sing van bankkredieten aan
Iran. De afgelopen twee maan
den zijn in Londen en Den
Haag twee andere series be
sprekingen gehouden over de
voorwaarden waaronder deze
rekening vrijgemaakt kon
worden. De rekening heeft de
afgelopen weken extra beteke
nis gekregen door verklarin
gen van de Iraanse parle
mentsvoorzitter Hashemi
Rafsanjani, dat de regering
van zijn land tussenbeide zou
willen komen in de zaak van
de Amerikaanse gijzelaars in
Libanon, als de Amerikaanse
regering de Iraanse tegoeden
vrij geeft.
Al in '84
Een Amerikaan die in Groot-
Brittannië in de gevangenis
zit, zegt dat de besprekingen
tussen de Verenigde Staten en
Iran over wapenleveranties al
in 1984 zijn begonnen. Dat is
een jaar eerder dan de Ameri
kaanse regering heeft toegege
ven, aldus de Sunday Tele
graph.
Het Britse weekblad verkreeg
die informatie vorige week
van William Herrmann, een
vroegere Amerikaanse agent
die de afgelopen tien jaar zo
wel in Iran als in Irak zou
hebben gewerkt. Herrmann,
die in mei 1985 werd gearres
teerd, zit in Groot-Brittannië
een straf van acht jaar uit we
gens medeplichtigheid aan
valsemunterij.
Herrmann vertelde de Sunday
Telegraph dat hij in oktober
1984 al met de Iraanse agent
Menuchar Ghorbanifar had
gepraat over Amerikaanse wa
penleveranties aan Iran, in
ruil voor de vrijlating van
Amerikaanse gijzelaars in Li
banon. Hij zei dat de CIA hem
had gevraagd contact te leggen
met de Iraniër, om uit te zoe
ken of Teheran iets voor een
dergelijke transactie zou voe
len.
