Zonder pretenties, droog, wijs en bovenal vriendelijk
Openhartigheid sterkste wapen in Warren's dagboeken
J
Goede schaatsen voorwaarde voor i jspret
HUISI
■RAADk
Zal het u ook een worst wezen?
Warmte uit een zakje
Groente
en
fruittip
BOEKEN
CeidaeSouiont
MAANDAG 29 DECEMBER 1986 PAGINA
Ruim een jaar geleden, op 24 november 1985 over
leed de dichter C. Buddingh aan de gevolgen van
een operatie. Vijf dagen later werd hij begraven in
Dordrecht, de stad waar hij geboren was en waar
hij zijn hele leven zowat doorbracht. De dichter
Willem Wilmink was - met vele anderen - bij deze
begrafenis en hij schreef er een gedicht over: „Een
afscheid - 29 november 1985":
„We zagen Dordrecht: de gevels, de toren,
en in het hemelse winterlicht
leek alles als nieuw, als vandaag herborgen,
dat was dus Buddingh 's jongste gedicht.
Zo zie je maar weer wat een dichter vermag:
Cees heeft ons zelf door die stad vergezeld,
nadat wij hem op een winterse dag
zojuist nog hadden ter aarde besteld.
Twee strofen uit een eenvoudig, warm gedicht van
iemand die met Buddingh' had samengewerkt. De
bewondering en vriendschap die hij onder woor
den brengt is een van de vele reacties op de dood
van de merkwaardige, huiselijke dichter, die een
unieke plaats innam in de Nederlandse letteren.
Naast dit gedicht van Wilmink vindt men veel an
dere uitingen van waardering en betrokkenheid
met Buddingh in het boek „Een stem om niet te
vergeten", dat door De Bezige Bij onlangs werd
uitgebracht.
Het meest opvallende ervan is de kleine verras
sing, die het bevat, hoewel dat aan de buitenkant
nauwelijks zichtbaar is. Binnen het boek zit „als
een gedicht in een kastje" een geluidscassette,
waarin men Buddingh' hoort lezen uit eigen werk,
bijna een uur lang. Zijn merkwaardige stemgeluid,
ietwat sloom, nasaal, ironisch en tegelijk warm, is
daarop nog eens te horen. Hij was er beroemd door
geworden, zelfs werd hij voor STER-spots ge
vraagd om reclame te maken voor verzekeringen
of iets dergelijks, waarbij dat unieke stemgeluid
heel markant was. Ook kon men hem jaren gele
den zien in een tv-programma onder de naam
„Poets", waarin met de verborgen camera gefilmd
werd hoe Buddingh' argeloze voorbijgangers een
poets bakte.
De menselijkheid en het vertrouwenwekkende dat
Buddingh' als persoon uitstraalde, waardoor hij in
dertijd voor dat soort programma's gevraagd werd,
is nauw verbonden met zijn poëtisch werk. Op het
geluidsbandje is dat weer te constateren: je kunt je
niet voorstellen dat deze gedichten met een andere
stem worden voorgelezen, waaraan dat huiselijke
en herkenbare zou ontbreken.
„Ik weet het. Soms mag ik hier of daar meedoen,
maar nooit hoor ik er helemaal bij. Ik ben het
neefje dat ook mee uit mag logeren. Het is niet zo
erg: daaruit put ik mijn kracht", zo hoor je Bud
dingh' op het geluidbandje zeggen. Inderdaad, als
je zijn werk in ogenschouw neemt, valt heel sterk
op, hoe hij zichzelf wat afzijdig opstelde. Hij bleef
in Dordrecht, hij schreef over zijn kleine dagelijkse
dingen. Op zijn zestigste verjaardag begon hij aan
een reeks sonnetten, die hij uiteindelijk in hun to
taal wilde publiceren onder de titel „Een mens in
de tijd", een soort autobiografie in dichtvorm. De
twee eerste delen daarvan zijn verschenen: „De
eerste zestig" en „De tweede zestig". Sonnetten ge
wijd aan de kleine dingen van het leven, zijn kat
ten, zijn huiselijk geluk met Stientje. Een dom ste
nen leeuwtje dat hij ooit heeft meegebracht en dat
nu op de schoorsteenmantel staat, wordt bijvoor
beeld in zo'n sonnet bezongen:
'k Heb hem een keer gekocht bij Sigtermans
(een bloemenzaak in Dordt), ons stenen leeuwtje:
pseudo-antiek, kitscherig misschien, maar met
van die trouwhartige dikke katerpoten.
Buddingh's poëzie van de laatste tien jaar van zijn
leven, waar deze „Zestig-gedichten" deel van uit
maken, is te vinden in een nieuwe verzamelbun
del, -ook van De Bezige Bij-. „Gedichten 1974-
1985" heet dit boek, dat in vormgeving en naar in
houd een zeker vervolg is op de gedichtenuitgave
uit 1979 met de titel „Gedichten 1938-1970", die
voor de Buddingh'-lezer onmisbaar was.
In deze nieuwe verzamelbundel staan twee uiterst
boeiende delen. In „Verzen van een Dordtse Chi
nees" keert Buddingh' terug naar die merkwaardi
ge, half-nonsensicale poëzie die hem zo bekend
maakte: de gedichtjes over het elastiekje dat steeds
wat anders leek of over het dekseltje op jampotjes.
Niet voor niets noemt hij zich „een Dordtse Chi
nees", een wijze die met het besef van de betrek
kelijkheid van alle dingen van het leven uit zijn
kleine schuilplaats het leven beziet en daar zijn
eenvoudige gedachten over opschrijft. Hij spreekt
daarover in een kort gedichtje: „Ik, oude Chinese
boer".
„Ik, oude Chinese boer,
zag generaties komen, generaties verdwijnen,
ii
wetten, zeden, gewoontes veranderen, If
luchtvloten ten onder gaan, aarde verschroeiend
sterren verrijzen, nova's verpulveren.
Ik, oude Chinese boer, L
in mijn kleine zwarte gat.L
In deze verzamelbundel valt ook het laatste df
op: „Nieuwe gorgelrijmen", waarin Buddingh' t
rugkeert naar de regelrechte nonsenspoëzie, wjL
hij zich in de na-oorlogse jaren mee bezig hield j:
die iedereen wel kent van de blauwbilgorgel, f
gringergoriaan, de lariekoekoek en de jenk. L
toon is gehandhaafd in deze nieuwe reeks overt
popokatepee, de vijfvooreenhoorn („in een bos v
brem en sleedoorn, leeft de laatste vijfvooreA
hoorn.") of de piroet. Buddingh' lijkt de cirkelij
sluiten. K
Rob Schoutens herdenkingsartikel, van ruim ej
jaar geleden, is in „Een stem om nooit te vergetei1
nog eens te lezen. In de laatste alinea daarvan oni
komt hij er niet aan zich uit te spreken over ul
,de persoon van Buddingh' voor hem betekend!
„Ik heb Cees Buddingh' een paar maal ontmoet fi
.voorleesavonden. Daar was hij, zoals de meest"
zich hem zullen blijven herinneren, zonder preteL-,
ties, droog, wijs en bovenal vriendelijk". K
JAN VERSTAPPfy
C. Buddingh': „Gedichten 1974-1985" - Pri
ƒ39.50. u
„Een stem om niet te vergeten - C. Budding!
1918-1985". Met geluidscassette. Prijs /32.L
Uitgaven van De Bezige Bij.
De Zeeuwse schrijver, literator
en dichter Hans Warren is 65
jaar geworden. Bij die gelegen
heid in oktober j.l. verscheen
zijn Geheim Dagboek, deel VI,
dat handelt over de jaren
1956-1957. Sinds 1981 ver
schijnt er ieder jaar een deel.
Sinds die tijd ook staat het
dagboek als literaire kunst
vorm in de belangstelling. Er
worden essays over geschre
ven en studiedagen over ge
houden.
Hans Warren heeft met zijn
werk dus niet alleen zichzelf
uit de schaduw gehaald, maar
ook een genre dat tot dan toe
in ons land maar een matige
waardering vond. Het grootste
compliment dat Warren kan
krijgen over zijn Geheime
Dagboeken is dat ze lezen als
een roman. Je kan er niet af
blijven als je er eenmaal in
verdiept bent. Je kijkt uit naar
het volgende deel dat toch
elke keer weer een jaar op
zich laat wachten.
Dagboek als genre
In de buitenlandse literatuur is
en was het dagboek een geac
cepteerd genre. De schitte
rendste dagboeken uit de
Franse literatuur bijvoorbeeld,
waarvan onlangs ook een keu
ze" in het Nederlands is ver
schenen, zijn die van de ge
broeders De Goncourt. Ook in
een Nederlandse vertaling zijn
nu de dagboeken van Max
Frisch over de jaren vlak na
de oorlog verschenen.
In Nederland zijn in de negen
tiende eeuw enkele dagboeken
bekend, zoals die van de schil
der Bilders, van de literator
Willem de Clercq en die van
Beets uit zijn studentenjaren,
maar alle exemplaren zijn be
werkt en niet oorspronkelijk.
Het dagboek van De Clercq,
dat nog wel in handschrift be
staat, is nooit uitgegeven. On
langs verscheen ook het dag
boek van Alexander Ver
Huell, een integrale editie van
aantekeningen uit de jaren
1860-1865. Het is een indrin
gend verslag van iemand die
van eigenaardig eerst zonder
ling en dan volkomen geschift
wordt. Dan zijn er natuurlijk
de dagboeken van Anne
Frank en van Etty Hillesum,
maar die zijn niet in de eerste
plaats als literaire kunst ge
waardeerd. Ook de journalen
van Frederik van Eeden, Lo
de wijk van Deyssel en Van
Slauerhoff zijn onder de grens
blijven hangen, evenals de
moderne autobiografische ver
slagen, zoals die van Willem
Oltmans, J.J. Peereboom, C.
Buddingh e.a..
Aantrekkingskracht
Met de Geheime Dagboeken
van Hans Warren is dus iets
bijzonders aan de hand. Je kan
het onderscheid tussen die
dagboeken en alle andere ego
documenten pas aangeven als
je ze allemaal hebt gelezen.
Dat is niet het geval, dus blijft
het bij het aangegevn van de
aantrekkingskracht van de ge
heime Dagboeken. „Schrijven
is even onzeker en boeiend als
leven, je weet wat je wilt,
maar je weet niet hoe zich dat
van seconde tot seconde reali
seren zal," schrijft Hans War
ren zelf in Deel VI. In die
woorden ligt precies een ver
klaring van die aantrekkelijk
heid verscholen. Je wordt in
het leven van de schrijver
meegetrokken, kan het ook
geen draai geven, staat even
machteloos als de schrijver
zelf tegenover plotselinge om
wentelingen. Het dagboek is
een ongekunstelde weergave
van het leven, van het schrij
ven. Niet dat Warren van zijn
leven een boek maakt. Hij be
leeft het als literatuur en
schrijft het op als pure nood
zaak. Hij zegt zelf dat het
schrijven in dagboeken voor
hem een troost was. De dag
boeken zijn een vergaarbak,
een laboratorium van herinne
ringen. Hij had de zelfanalyse,
emoties en beweegredenen ge
nadeloos ontleden, hard nodig.
„Het is nu moeilijk voor te
stellen hoe het veertig jaar ge
leden was als je als jong mens
in een zeer afgelegen provin
cie ontdekt dat je homo bent.
De moeilijkheden waren toen
gigantisch. De hele seksualiteit
was toen nog taboe."
Geheim
Het schrijven in zijn dagboe
ken is in de oorlogsjaren be
gonnen. Hij hield een natuur-
dagboek bij, een literair dag
boek en zijn geheim dagboek.
Het natuurdagboek verdween,
over literatuur schreef hij van
af de jaren vijftig een weke
lijkse rubriek in de Provincia
le Zeeuwse Courant en zijn
ene dagboek bleef het gehei
me. Daarin noteerde hij vanaf
1942 alles wat hem bewoog.
„Het wordt een geheim dag
boek, omdat ik niet wil dat ie
mand anders er een vermoe
den van zal hebben dat het be
staat. Ik zal er zo eerlijk moge
lijk in zijn en er alles in note
ren, behalve de enkele dingen
waarvoor ik me te diep
schaam om ze ooit aan het pa
pier toe te vertrouwen."
schrijft hij in Deel 1.
(1942-1945). En toen hij een
maal had besloten Bert Bakker
toestemming voor de uitgave
van zijn dagboeken te geven
heeft hij ook alles laten staan.
„Al mijn ploertige streken blij
ven erin staan."
De kracht van Warren's werk
ligt vooral in de volstrekte
openhartigheid en eerlijke
weergave van gedachten en
belevenissen. Nergens pro
beert hij er als de held uit te
komen. In allerlei puur men
selijke soms onaangename
trekjes herkent de lezer zich
zelf. Ook zijn gedachten over
mensen die dicht bij hem le
ven, zoals zijn ouders, zijn En
gelse vrouw Mabel en zijn Al
gerijnse vriendjes zijn ontbloot
van ieder gevoel van schaamte
of van angst voor ruzie neer
geschreven. In de vele inter
views die hij sinds zijn dagboe
ken verschijnen heeft gege
ven, zegt hij steeds weer hoe
het hem meevalt dat er geen
negatieve reacties komen. Zijn
vrouw Mabel heeft hij na de
scheiding, nu tien jaar geleden,
niet meer gesproken. Na een
vriendschappelijk afscheid
hebben ze dat zo bepaald. Hij
weet dus ook niet of zij de dag
boeken leest. Dat hij nu voor
velen een open boek is, laat
hem koud, evenals het feit dat
het lezen van dagboeken met
dergelijke intieme gegevens
wel tegemoet komt aan gluud-
ers-trekjes die in elk mens
verborgen zitten.
Thema's
De zes delen van het Geheim
Dagboek hebben steeds terug
kerende thema's. De rode dra
den van Warren's leven: zijn
huwelijk, dat steeds weer voor
nu eens scherpe en dan weer
slepende conflicten zorgt, zijn
even problematische als op
windende verhoudingen met
Noordafrikaanse jongens, Mo-
hamed in de eerste plaats en
in andere dagboeken Habib en
vele anderen. In deel VI komt
de verhouding met Mohamed
wel tot een heel triest verloop.
Het leven in Parijs biedt hem
alle mogelijkheden de Alge
rijnse vrienden te blijven ont
moeten, wat hem in Deel V
bijna fataal wordt. Er wordt
een tweede dochter, Beryl, ge
boren en het derde kind kon
digt zich aan.
Het gezin Warren verhuist
naar Kloetinge, gemeente
Goes, Zuid-Beveland. Die ver
huizing herinnert hem gere
geld aan zijn jeugd. „Terugke
ren naar het land van je jeugd
brengt haast vanzelfsprekend
met zich mee dat je vaak aan
die jeugd terugdenkt. Mogelijk
dat geuren, geluiden, stem
mingen een bepaalde sfeer op
roepen", schrijft hij. En hij ge
niet er van de rust, die in Pa
rijs vaak ver te zoeken was.
„Ik zit alleen in een rustige
kamer, een elektrisch kachel
tje verjoeg de kilte, Mabel en
de kinderen slapen. Ik onder
ga de rust, de stilte die me om
ringt als weldadig, maar ook
als een bedreiging na het on
stuimige leven dat ik heb ge
leid en dat me als het ware
nog in het bloed woedt. Toch
woon ik hier goed, op ec
boerderij waar alles bepaald r
ouderwetse manier toegaaf
schrijft hij.
De verhuizing brengt hem ol
weer meer in contact met r
vader, een gierige norse
terbouwkundige. Hij laat nc
na een schets te geven van if
gedrag van zijn vader: „Hij
moeide zich met alles, f
mochten geen warm eten, p
kinderen mochten geen
naasappels, het was werkeF
of hij niet goed bij zijn ho{
was. Hij wou ons dwing1
margarine te eten". Ze vjJ
stopte de boter, maar vad*
Warren ontdekte dat. „Op zp
ke 'momenten is hij de 1
roerdste niet, hij meesmuiP
en wij gierden het uit". 15
Natuur
Dan is er de natuur als vf
thema, zijn uitgesproken lief
voor vogels. In het laatste d
bloeit die liefde in alle to<}-
aarden op. Over de Zeeu'
dichter PC. Boutens sch:
Warren zelf ooit, dat de nati
die Boutens beschrijft
Zeeuwse is.
MARSCHA VAN NO!
CONSUMENTENINFORMATIE
Soepen- en
eenpans-
maaltijdenboek
„Heerlijke soepen en bijzondere
eenpansgerechten" is een schit
terend boek. Het boek bevat
goede stap-voor-stap beschre
ven recepten, tips, handelingen
foto's en bovenal prachtige fo
to's van gerechten. Een boek
voor in de keuken én om lek
ker in te bladeren.
Heerlijke soepen en bijzon
dere eenpansgerechten, uit
gever Van Dishoeck. Prijs
29,90.
Kookbijbel voor
dertig gulden
Wie geen kookboek heeft
maakt met „Het complete kook
boek voor de goede keuken" en
goede en niet dure (f 29,90>
keus. Het boek bevat 900 duide
lijk beschreven recepten, van
simpele daagse kost tot feestelij
ke gerechten. De ingrediënten
staan overzichtelijk naast de
tekst. Handig is het dat onder
elk recept de bereidingstijd
staat aangegeven,, de energiep-
inhoud van het gerecht en een
prijsindicatie.
Naast de recepten, naar ge
rechtsoort in hoofdstukken in
gedeeld, staan productinforma
tie, kooktips en inkoopadviezen
in Het complete kookboek.
Ondanks twee minpunten de
tabellen van maten en gewich
ten zijn summier en onover
zichtelijk en het boek blijft door
zijn dikte niet op de opengesla
gen bladzijde liggen is Het
complete kookboek een aardig
cadeau-idee voor beginnende
keukenprinsessen en -prinsen.
Edda Meyer-Berkhout: Het
complete kookboek voor de
goede keuken, Zomer en
Keuning, serie Culinaire
Boekerij.
Gebonden 29,90.
Nuttig kookboek
voor bezitters
foodprocessor
„Het foodprocessor kookboek"
is een sober uitgevoerd boek
me* 150 recepten waarbij de
keukenmachine gebruikt kan
worden. In elk recept zijn de
handelingen genummerd en is
aangegeven met welk mes ge
werkt moet worden.
Een handig boek voor mensen
die net een foodprocessor heb
ben gekocht en ermee willen
leren werken.
Het foodprocessor kook
boek, uitgever Dekker/van
der Vecht, Prijs 39,50.
DEN HAAG Wie de
komende weken nog niet
op natuurijs kan schaat
sen, kan het op de kunst
ijsbaan proberen. Want
deze maanden zijn bij uit
stek geschikt om je op
glad ijs te begeven. Goe
de schaatsen zijn echter
dè voorwaarde voor ij-
spret. Want je moeizaam
voortbewegen op botte ij
zers en in slechte schoe
nen doet je enthousiasme
snel bekoelen. En de
winter is al koud genoeg,
nietwaar?
De heer A. Steijn van schaats-
speciaalzaak Ooms Sport bij
het schaatscentrum De Uithof
in Den Haag „zit" bij wijze
van spreken in de schaatsen
en kan er dus ook veel over
vertellen. „Het is natuurlijk
belangrijk dat de schoen goed
om de voet sluit", vertelt hij.
„Bij schaatsen ligt de voet na
melijk, vergeleken bij loop
schoenen, vrij onbeweeglijk
in de schoen. Daarom is vol
doende steun nodig, zodat de
schaatser minder snel ver
moeid raakt. Het is dus niet
goed om schaatsen „op de
groei" te kopen, al kan ik me
voorstellen dat ouders geen
zin hebben hun kroost elk
jaar van nieuwe schaatsen te
voorzien. Vooral de hielstuk
ken moeten goed gevormd
zijn. Verder verdienen leren
schoenen de voorkeur boven
die van ander materiaal, om-
>dat leer zich naar de voet
vormt".
„Voor de ijzers zijn ook wel
richtlijnen te geven. Iemand
met noren die vooral op na
tuurijs schaatst, kan beter lage
Het slijpen van schaatsen moet zorgvuldig gebeuren.
ijzers nemen. Die zorgen voor
een rechte houding, zodat lan
ge afstanden met minder
moeite kunnen vyorden afge
legd. Wie met noren vooral op
kunstijsbanen schaatst, doet
er goed aan hoge ijzers onder
de schoenen te laten zetten.
Die zijn nodig om snel boch
ten te kunnen maken".
Steijn vervolgt: „In de soorten
ijzer die voor de schaatsen ge
bruikt worden, zijn ook enor
me verschillen. Het gaat om
een bepaalde legering. De bes
te ijzers roesten het snelst.
Goedkopere ijzers van zachte
re staalsoorten roesten mis
schien soms minder, maar ze
zijn ook sneller bot en zijn
niet zo goed geslepen. Laat ij
zers trouwens nooit bij een
fietsenmaker of een scharens
liep slijpen. Die slijpen de
schaatsen kapot. Ze halen het
loopvlak eruit en bovendien
zijn de ijzers zo weer bot. Bij
ijsbanen zijn meestal zaken
die nauwkeurige apparatuur
hebben en voor ieder type
schaats het goede gereed
schap. Om te zorgen dat
schaatsen minder snel bot
worden moet je natuurlijk be
schermers dragen op straat.
Verder is het belangrijk om
stukken ijs waar zand op ligt
te vermijden. Zand is de
grootste vijand van schaatsij
zers. Of een ijzer bot is kun je
het beste nagaan door met de
vingernagel recht onder de
voet over de binnenkant van
de ijzers te gaan. Daar slijt het
ijzer het snelst. Krult er een
stukje van de nagel om, dan
zit het nog goed met de
scherpte. Bezitters van noren
kunnen hun schaatsen zelf
belangrijk om dat na iedere
schaatsrit vol te houden".
„De prijs van een stel nieuwe
schaatsen van redelijke kwa
liteit ligt momenteel rond de
150 gulden. Dat geldt zowel
voor kunstschaatsen als voor
noren. Natuurlijk zijn er wel
goedkopere, maar ik heb de
ervaring dat in deze prijsklas
se een redelijk goede kwaliteit
te krijgen is. Wat betreft het
onderhoud: maak de ijzers na
elke rit goed droog. Dan voor
kom je dat ze roesten. Haal de
beschermers er altijd af, want
die houden vocht vast. Zet de
ijzers alleen in het vet als je
ze opbergt, tussendoor is dat
niet nodig. Het leer van de
schoenen kun je eventueel
met een waterafstotend mid
del behandelen en af en toe in
het vet zetten".
PETRA DE VRIES
1
Leg het trappelkussen op de
grond en druk het beurtelings
met de linker- en de rechter
voet „trappelend" naar bene
den.
Trap je gezond
Voetentrappelend zitten le
zen, wie heeft daar ooit van
gehoord, behalve wanneer het
om een zeer zenuwachtig per
soon ging? Toch zullen ook de
meest stabiele mensen dit
voetenwerk op kantoor of
thuis voor de buis doen. Een
opblaasbaar gezondheidskus
sen, de C'Aire Cush, geeft u
de gelegenheid om zittend in
een stoel de spieren te oefe
nen. Dat gebeurt door beurte
lings met de rechter- en de
linkervoet op het voetkussen
te trappen. Vijf minuten oefe
nen komt neer op een wande
ling van 200 meter. De C'Ai-
re-Crush werd oorspronkelijk
ontworpen om bij lange rei
zen gezwollen voeten en be
nen te voorkomen, maar is
ook geschikt bevonden om op
een rustige manier te .jog
gen". Prijs 35,-. (Alleenver
koop: Verta Research Pro
ducts B.V.; Antwoordnummer
10007; Vught; Tel. 073-569020
of 073-563602).
TINY FRANCIS
Je hebt rookworst en
rookworst. Maar voor de
consument is het moeilijk
te beoordelen welke soor
ten goed zijn en welke
van mindere kwaliteit.
Daarom is enige tijd gele
den onder toezicht van
het ministerie van land
bouw en visserij het Ex
tra Kwaliteitsmerk inge
steld. Dit waarmerk
wordt door de onafhan
kelijke Stichting Neder
landse Vleeswarenkon-
trole (NVK) toegekend
Goedgekeurde rookworst is te
herkennen aan dit merkje
aan rookworst die voldoet
aan bepaalde eisen: het
vetgehalte mag niet te
hoog zijn, er moet vol
doende echt vlees in zit
ten, bij de bereiding mag
geen zetmeel en geen
vleesvreemd eiwit zijn
toegevoegd en verder
moeten ook kleur, geur
en smaak in orde zijn. De
goedgekeurde worst is te
herkennen aan het „Hol
land-Extra Kwaliteit"
merk. Bij veel slagerijen
waar de rookworst wordt
verkocht hangen affiches
met de tekst: „Deze sla
ger heeft voor z'n rook
worst een lintje ver
diend". Voor meer infor
matie: 070 - 409259.
Wat zit er in uw rookworst?
Fabrikanten bedenken de meest opzienbarende dingen on{
mensen te verwennen. Juist op de markt gekomen is een chip
builtje dat een warmtebronnetje vormt op het lichaam. Pakjj
„Poco" kan in de laarzen, onder trui of hemd, in de broekspijp
penen tussen sokken. Zo kan het de wintersporter, winterj"
kampeerder, schaatser, golfkampioen, voetbalfan of gewoon dj
meneer of mevrouw met een stijve spier allerheerlijkst plaatse*
lijk warm houden. Het pakje is 9 x 13 cm en straalt 24 uur beê
haaglijkheid uit doordat het de lichaamswarmte overneemt ef
versterkt. Het zou branden op de blote huid, zoveel hitte geeft
het af. Poco blijft 5 jaar goed, mits het in gesloten toestand (ee$
plastic huls) wordt bewaard. Het lichaamskacheltje is in De»
Haag verkrijgbaar bij Drogisterij „De Adelaar", Reinkenstraaf
48; „Tabak Speciaalzaak", Jan Heinstraat 103; Parfumerie DJ
Gier, Fred. Hendriklaan 308. De levering door het hele land i[
net begonnen. Inl.: 01890-12011. Zelf gebruikt en prima bevon<
den. Gezien op de Ski-inn '86. Prijs per pakje: 2,95.
TINY FRANCI?
Appelflappen- en oliebollen front rukt oji
In de laatste week van het jaar is het niet zo simpel om inkd
pen te doen voor het samenstellen van een weekmenu. Allj
eetpatronen worden doorkruist door een aanval van het appeji
flappen- en oliebollenfront dat oprukt. Daar tussendoor mol
er geïmproviseerd worden. Er zal rekening gehouden moetd
worden met overvoerde magen, die zich aan het herstellen zi|
van de kerstmaaltijden. Met de nodige fantasie valt er best w(
weer een eind aan het jaar te breien. I
Het lijkt verstandig om de na
druk op een aantal rauwkost-
maaltijden te leggen. Of even
tueel licht verteerbare ge
rechten. In aanmerking ko
men worteltjes, koolrabi en
bijvoorbeeld bleekselderij. Bij
de worteltjes heeft men de
keuze uit breekpeen, waspeen
of de boswortelen. Voor
breekpeen en waspeen
schommelt de prijs rond 1
gulden per kilo.
De boswortelen zijn duurder, een bos kost al gauw 4 a 5 gu
den. Voor koolrabi ligt de prijs tussen 50 cent en 1.50 pl
stuk. De bleekselderij kost gemiddeld 2.40 per stuk. Tussef
door kan men ook een keer kiezen voor andijvie, de prijs koij!
op 2 gulden per pond. Het maken van rauwkostschotels is va^
voordelig. Witlof met walnoten en stukjes mandarijn en apFf
kunnen de basis vormen voor een heerlijke salade. Het snijlj
kost 1 gulden per pond. Voor de walnoten schommelt de pn
rond 4 gulden per pond. Als appel kan men het beste kiezj
voor een stevige fris zure appel. De winterwortelen zijn eve|
eens bijzonder geschikt voor het maken van een rauwkostsai
de. Ze zijn goed te combineren met walnoten en rozijnen. 1}
winterwortelen kosten slechts 45 cent per kilo. Knolseldej
komt ook in aanmerking, de prijs komt op 1 gulden per sti^
Daarnaast kan men natuurlijk kiezen uit de nodige sla-soortd
Voor kassla ligt de prijs tussen 35 en 90 cent per stuk. Vo[
ijsbergsla komt de prijs op 2 gulden per stuk. Eikebladslai
voor 50 cent per stuk te koop. De rode sla kost f 1.20 per stuf
Komkommers en tomaten zijn onmisbare ingrediënten. De fl
maten kosten 2.50 per pond en de komkommers ƒ1.50 a f\
per stuk. Radijs mag zeker niet ontbreken, een bosje kost 1.3
j
Tot slot kan er nog opgemerkt worden dat de goudreinettj
niet duur zijn, de prijs ligt tussen 75 cent en 2 gulden per kij
Wat dat aangaat hoeft men dus beslist niet op een paar appf
flappen te kijken.
