„Een bed
opmaken in
één minuut
dat lukt
toch niemand"
BINNENLAND
LEIDEN Over de pijn die het
heeft gekost om haar eigen
huis te verlaten, zegt ze weinig.
Ruim een jaar heeft ze er nog
gewoond, nadat haar man was
overleden. Hij had de dood
van zijn enige zoon niet kun
nen verwerken; zij had zich
groot gehouden. Nu heeft ze
de mooiste kamer van het ver
zorgingshuis, vindt ze, met uit
zicht op het voorbijkomende
verkeer. Ze geeft de plantjes
zelf water, stoft de meubeltjes
geregeld af en rommelt af en
toe met een wasje. De direc
teur vindt dat wel een beetje
gevaarlijk, want mevrouw is
wat in de war.
In het Leidse Rijn en Vliet
staan heel wat deuren op een
kier. Daarachter schettert de
televisie of speelt de radio.
Sommige bewoners liggen op
bed, een enkeling leest een
boek. Op kamer 301 zit een
mevrouw van 87 jaar met een
enorme blauwe zonneklep voor
het raam, in een rolstoel. Ze
kan bijna niets meer zien noch
horen en is met een verlengs
noer verbonden met de zoe
mer, voor als er iets misgaat.
Ze drukt er vrijwel nooit op,
want ze wil liever niemand las
tigvallen, en als ze het doet,
vindt ze het heel gewoon dat
ze een kwartiertje moet wach
ten voor er iemand komt. Ook
's nachts.
Afdelingshoofd Jolanda Schu-
teijser weet hoe het is om met
vier mensen 41 bejaarden dag
en nacht te verzorgen. Het
gaat niet. „Ja, als je je koffie,
thee en eten overslaat, dan red
je het misschien". Het werk
lijkt een beetje op een snel af
gedraaide film: goedemorgen,
koffie?, daaag. „Natuurlijk, het
gaat, alles gaat, maar is het
nog wel leuk? Je hebt het idee
dat je alles op rolschaatsen
doet, zo vlug gaat het en zo
vlug móet het ook. Je mag blij
zijn als je iedereen de minimale
hulp kunt geven die bejaarden
moeten hebben. Aan extra din
gen, aan begeleiding, een
praatje maken, gezelligheid
kom je absoluut niet meer
toe".
KINDEREN
De verzorgingshuizen zijn am
per bekomen van de schrik in
1985 of ze worden dit jaar
weer geconfronteerd met be
zuinigingen. Voor Rijn en Vliet
bijvoorbeeld betekent dat na
de 220.000 gulden van vorig
jaar nog eens 81.000 gulden
minder ruimte. Met veel pas
sen en meten zou directeur
Frits van Oosten ongeveer de
helft daarvan kunnen vinden in
energiegebruik, schoonmaak
en onderhoud. De rest moet
hoe dan ook bij het personeel
worden gevonden. En dat kan
absoluut niet meer, roepen alle
betrokkenen om het hardst.
Voor Van Oosten was er nog
maar één oplossing: familiele
den van de bewoners moesten
voortaan maar helpen. Dus
kwamen de kinderen, kleinkin
deren, broers en zusters de
bedden opmaken, de boel af
stoffen en opa of oma op de
wc zetten. „Totdat we ineens
beseften waar we eigenlijk mee
bezig waren", vertelt mevrouw
A. de Vink-Tenwolde wier
schoonvader met zijn 99 jaar
de oudste bewoner van Rijn en
Vliet is. „Oude mensen gaan
naar een verzorgingshuis om
dat ze echt niet meer thuis
kunnen wonen en deskundige
verzorging nodig hebben. Mijn
schoonvader heeft nog tien
jaar elke dag bij ons gegeten,
maar op een gegeven moment
ging het echt niet meer. Als je
hem dan in een verzorgings
huis wéér zelf moet gaan ver
zorgen, zit er iets ontzettend
fout".
Mevrouw De Vink-Tenwolde is
lid geworden van de familie
raad, die zich met enorme
vasthoudendheid verzet tegen
de voorgenomen bezuinigin-
Het personeel van verzorgingshuizen is vanwege de bezuinigingen ai blij als ze bejaarden de mini
male hulp kunnen geven. Iets extra's, zoals een praatje, gezelligheid, is er niet meer bij.
gen. „Mensen moeten nu al
een half uur wachten voordat
ze naar de wc kunnen. Wat
moet het dan worden als er
straks nog minder personeel
beschikbaar is? Maar niemand
durft te klagen, want iedereen
weet dondersgoed dat het ver
pleeghuis om de hoek ligt".
Het beleid van de overheid is
erop gericht dat ouderen zo
lang mogelijk zelfstandig blij
ven, al dan niet met hulp van
familie, kennissen, wijkverple
ging en huisarts. Mensen die
vroeger snel naar een bejaar
denhuis gingen, wonen nu nog
lang thuis. Verzorgingshuizen
herbergen daardoor tegen
woordig vooral ouderen men
sen; in Rijn en Vliet is de ge
middelde leeftijd 84 jaar. Bo
vendien hebben ze vrijwel alle
maal een handicap, meestal
lichte dementie, geheugen- of
oriëntatieverlies. Mensen, kort
om, die hoe dan ook verzor
ging nodig hebben.
Een beleid dat daarop bezui
nigt, vindt Van Oosten, bijt in
zijn eigen staart. „Want wat zie
je nu gebeuren? De mensen
die er het allerslechtst aan toe
zijn, krijgen verzorging. En we
weten dat verzorging ook aan
dacht is, en daar hebben de
mensen juist zo veel behoefte
aan. Dus gaan bejaarden die
geen of weinig verzorging c.q.
aandacht krijgen, ziekte simu
leren. Tot ze uiteindelijk echt
ziek worden. En op een gege
ven moment moeten ze dan
naar een verpleeghuis. Dat is
ten eerste vreselijk voor de
mensen zelf en ten tweede
kost dat de overheid ongeveer
twee keer zoveel".
Afhankelijk van de grootte
krijgt elk verzorgingshuis een
vastgesteld aantal personeels
leden. Daarmee moet de zoge
heten basiszorg voor bejaar
den zijn verzekerd: wonen,
eten en drinken. Daarnaast is
er zogenoemde meerzorg, als
hulp bij baden en/of wassen,
hulp bij verzorgen van het bed,
hulp bij zitten en/of opstaan en
hulp bij het eten. Daarvoor is
van overheidswege een maxi-
mumtijd vastgesteld; voor het
opmaken van een bed staat
bijvoorbeeld één minuut, voor
volledige hulp bij baden en
wassen veertien minuten.
Elk verzorgingshuis scoort die
minuten per bewoner over een
LEIDSE COURANT ZATERDAG 27 DECEMBER 1986
heel jaar; aan de hand van dj
totaalscore van alle bewonerjj
die op de halve minuut nauw
keurig is, kan men om me
personeel verzoeken. De scoj
res worden proefsgewijs ge
controleerd door de inspectii
van Volksgezondheid, maaj
meer dan 95 procent wordt
nooit toegewezen. Van Oosterj
„Daardoor lig je al voor eei
belangrijk deel achter op wei
je nodig hebt en bovendiei]
wordt dat extra personeel pai
een jaar later toegewezen. Dal
is dus een extra achterstand
Het ergste is evenwel dat ziekl
medewerkers niet meer verf
vangen mogen worden. Als j
weet dat het gemiddeld ziektel
verzuim rond de acht procenl
ligt, is dat al je minimale tel
kort. Als je daar nog eens zei
ven a acht procent extra bezui
niging tfij optelt, is het strak™
echt niet meer te doen"
Brokx treedt af
Gerrit Brokx trad half oktober af als staatssecretaris
van volkshuisvesting. Na het uitlekken van de inhoud
van een „persoonlijke en vertrouwelijke brief" van
CDA-fractievoorztter De Vries was dit onvermijdelijk.
De Vries was van mening dat het aanblijven van Brokx
onmogelijk was geworden na het instellen van een
parlementaire enquête naar zwendelpraktijken rond
subsidies bij beleggingen.
Adjunct-directrice Gemmf
Paddenburg, verantwordelijr
voor de verzorging, spreek1,
niet voor niets van een crisis'
„Je wilt, zoals dat zo moer
heet, verzorging op maat bief
den. Daarbij neemt begeleiP
ding een heel wezenlijke plaatlc
in; het is heel wat om van je ei-'
gen vertrouwde omgeving naaP
een verzorgingshuis te gaan
Bovendien heb je te maker
met mensen die veel anderer
om zich heen zien wegvallen
vaak zelfs hun eigen kindererp
Ik vind daarom dat zeker zes'^
tig procent van de meerzorj
bij de basiszorg hoort. Als j
daar van zou uitgaan, heeft el|
huis ook recht op meer perso
neel. Nu moet je het allemaa
eerst bewijzen aan de han<^
van die idiote lijsten. Eén mi}-
nuut voor een bed opmag
kendat lukt toch nie#
mand". q
„Verdere bezuinigingen zullerll
de kwaliteit van de verzorging
nog meer aantasten. Bewoner*!
kunnen dan nog maar eens irf
de twee weken in bad, en daijr
ook nog op vaste tijden. Geeifi
zin morgen om tien uur? Jamf
mer, maar u moet. Nog veen
vaker dan nu zullen bejaardeifi
te horen krijgen: het spijt me|i
maar daar heb ik geen tijd*
voor. En ja, we gaan menserf
natuurlijk ook véél snellef
doorsturen naar een verpleeg i
huis". 6
De vrouw met de blauwe zonfi
neklep in de rolstoel zit nog
steeds voor het raam. Ze zeil
de hand aan haar linker oor
„Verpleeghuis?", vraagt ze. „0<
God, vreselijk, daar heb je he
lemaal geen privacy. Nee, dartj
ga ik liever dood".
DICK HOFLAND.
Ontvoerders
Heineken
Na 32 maanden in ge
vangenissen en zwaar
bewaakte hotels te heb
ben vertoefd, keerden
eind oktober de twee
ontvoerders van bier
magnaat Heineken en
diens chauffeur Doderer
vanuil Frankrijk terug in
Nederland. Privé-detec-
tives van Heineken volg
den de verrichtingen
van Cor van Hout
(rechts) en Wim Hollee
der al die tijd op de
voet. In de Amsterdam
se Bijlmerbajes wachten
de ontvoerders nu op
hun proces, waarbij ze
kunnen worden veroor
deeld tot twaalf jaar ge
vangenisstraf.
Olaf boven water
De gezonken Britse coaster Olaf kon eind juli, na drie weken voorbereiding, boven
water worden gehaald. Het schip, dat tachtig kilometer uit de kust van Den Helder
was vergaan, werd vervolgens naar Rotterdam gebracht. De giftige lading maakte
de berging noodzakelijk. De coaster had een lading vliegas aan boord met een
hoog gehalte aan lood, ijzer, cadmium en arseen. Deze stoffen hadden desastreu
ze gevolgen kunnen hebben voor de kwetsbare Waddenzee.
Brand Ottoland
Het duizend inwoners tellende Ottoland werd half februari opgeschrikt door een
brand die het dorpscentrum in <Je as legde. Acht boerderijen werden totaal ver
woest en veertig mensen raakten dakloos. De schade liep in de miljoenen. De
snelle verspreiding van de brand was te wijten aan de rieten daken en de harde
wind. Bovendien werd het blussen bemoeilijkt door dichtgevroren sloten. Mede
door inzamelacties konden enkele gedupeerden in de loop van het jaar al weer
een nieuw huis betrekken.
Ballonvlucht
Na een vlucht van 51 uur en 14 minuten over de At
lantische Oceaan landde de luchtballon Dutch Viking
begin september 's ochtends vroeg in Flevoland. Bo
ven IJmuiden raakte de bemanning, het echtpaar Eve
lien en Henk Brink en Willem Hageman, door hoogte-
verlies even in de problemen. Door in allerijl zakjes
met loodkorrels overboord te zetten, kon een ongeluk
worden voorkomen. De zakjes richtten gelukkig
slechts materiële schade aan. Volgend jaar wil het
echtpaar Brink een wereldrecord breken door met
een zeer grote ballon, die ruimte biedt aan vijftig men
sen, de lucht in te gaan.
Halley
Begin dit jaar suisde de ko
meet Halley weer langs de aar
de. De komeet, genoemd naar
de Engelse wiskundige Halley,
stond enige dagen volop in de
belangstelling. De Volksster
renwacht Simon Stevin organi
seerde vanaf Schiphol speciale
vluchten. Honderden mensen
stapten in het vliegtuig om,
niet gehinderd door het wol
kendek, de komeet van „dicht
bij" te bekijken. Het vlekje in
de verte bleef echter, mede
door het gedrang in het vlieg
tuig, slecht zichtbaar. De ko
meet komt over 76 jaar weer
langs.
King Kong
Na vele jaren van onze
kerheid kon deze zomer
worden vastgesteld dat
dubbelspion Chris Linde
mans, alias King Kong,
inderdaad begraven lag
op de openbare begraaf
plaats Crooswijk in Rot
terdam. Patholoog-ana
toom dr M. Voortman
was ervan overtuigd dat
het opgegraven skelet
dat van King Kong was.
Zo waren bijvoorbeeld de
gevolgen van een enkel
breuk, opgelopen bij een
motorongeluk in 1934,
nog duidelijk zichtbaar.
Geruchten dat iemand
anders in zijn graf zou lig
gen en dat Lindemans
zelf in Zuid-Amerika zou
wonen, waren daarmee
uit de wereld.
Acties tegen Shell
In verscheidene plaatsen in het land werden Shell-pompstations het doelwit va
sabotage, gericht tegen de aanwezigheid van dit bedrijf in Zuid-Afrika. De partici
liere pompstationhouders werden hiervan de dupe. Actievoerders stichtten bram
sneden slangen door en vulden tanks met zand en suiker. De Anti-Apartheidsb<
weging en het Komitee Zuidelijk Afrika distantieerden zich van de acties.
Nieuw kabinet i
Half juli kwam het tweede kabinet-Lubbers voor de eerste maal bijeen. Ongeveej
twee maanden eerder bleek het CDA met een sprong van 45 naar 54 zetels d
grote overwinnaar van de Tweede-Kamerverkiezingen. De PvdA kwam na ee
winst van vijf zetels uit op 52 zetels, terwijl de VVD negen zetels terugviel, van 3f
naar 27. Besprekingen onder leiding van informateur De Koning resulteerden i'
een kabinet met negen CDA- en vijf VVD-ministers.
