Chinese leiders zeggen
studenten de wacht aan
„Als blank bewind
bang is voor kinderen,
zijn z'n dagen geteld"
lenen
noeten
neer
ilezier
n leven
vijgen
Suriname wil geen breuk met Nederland"
Totale chaos bij Franse spoorwegen
JITENLAND
£eidóe@ou/ttmt
DINSDAG 23 DECEMBER 1986 PAGINA 5
I iningin vindt
ird te oud
IDEN Koningin Eliza-
van Groot-Brittannië zal
oping the Colour", de jaar-
e parade ter gelegenheid
haar verjaardag, niet meer
aard bijwonen, maar in een
s. Het paard wordt te oud,
jt de koningin. De 61-jarige
tin vindt dat „Burmese"
d), de zwarte Canadese mer-
waarop ze de ceremonie de
lopen achttien jaar schrij-
i heeft bijgewoond, een rus-
bestaan verdient. Burmese,
wordt verzorgd door de
dense politie, zal nog wel
den ingezet voor lichte
Iczaamheden.
Miljoenenschade bij
branden in Hamburg
HAMBURG In de Westduitse stad
Hamburg is gisteren in vier winkels met
brandbommen brand gesticht. In totaal
zijn de afgelopen twee dagen twaalf win
kels het doelwit geworden van brand
stichting. De Hamburgse politie maakte
bij het doorzoeken van een aantal winkels
in het stadscentrum drie brandbommen
onschadelijk. Volgens de Westduitse tele
visie bestaat er mogelijk een verband tus
sen de brandstichtingen en de geweldda
digheden die zondag in Hamburg uitbra
ken na demonstraties tegen de ontruiming
van een aantal gekraakte panden. Maar
de locoburgemeester van Hamburg, Al-
fons Pawelczyk, zei te vermoeden dat de
branden het werk zijn van „anarchisti
sche kringen" en niet van de betogers.
Hof verdeelt
gebied Mali
Burkina Faso
DEN HAAG Het Interna
tionaal Gerechtshof te Den
Haag heeft gisteren uitspraak
gedaan over een 3.000 vier
kante kilometer groot gebied,
waar zowel Burkina Faso als
Mali sinds 26 jaar recht op
deden gelden en waar de
twee landen vorig jaar nog
een korte grensoorlog om
voerden. Het hof besloot het
omstreden gebied in twee on
geveer gelijke helften te ver
delen. Beide landen vonden
de oplossing, na drie jaar pro
cederen, zeer bevredigend.
Honderd doden
na Iraakse
aanval op Iran
TEHERAN Bij een aan
val van de Iraakse lucht
macht op de stad Eslama-
bad-e Gharb in het westen
van Iran zijn volgens Te
heran gisteren meer dan
honderd mensen gedood.
Tegelijkertijd maakte Irak
melding van grootscheepse
luchtaanvallen op militai
re doelen in Iran. Als ver
gelding voor eerdere aan
vallen voerde het Iraanse
leger zware beschietingen
uit op de Iraakse stad Bas-
Amnesty voor
martelende
militairen
MONTEVIDEO Het huis van af-
ge vaardigden in Uruguay heeft gis
teren ingestemd met het voorstel,
geen processen te voeren tegen mi
litairen, die worden beschuldigd
van ernstige schendingen van de
mensenrechten tijdens twaalf jaar
militair bewind. Het voorstel tot
amnesty leidde zondagavond nog
tot een gevecht tussen voor- en te
genstanders in het parlementsge
bouw. Ook in Argentinië is de se
naat akkoord gegaan militairen die
betrokken waren bij martelingen
in de periode van de dictatuur van
1976-1983 amnesty te verlenen.
Toeristen verlaten
Goa na gevechten
BOMBAY Het leger van India
heeft gisteren versterkingen ge
stuurd naar de Portugees Indiase
enclave Goa na vier dagen van
onlusten waarbij zeker zes men
den zijn omgekomen. Duizenden
toeristen hebben inmiddels hun
kerstvakantie aan de fraaie kust
streek afgezegd. De paniek is toe
geslagen na gevechten tussen le
ger en twee elkaar rivaliserende
bevolkingsgroepen, de Konkani
en de Marathi. Leiders van de na
tionalistische Konkani hebben de
tienduizenden toeristen gewaar
schuwd het gebied te verlaten en
niet terug te komen voordat Goa
een Indiase deelstaat is.
OPEN HAG EN In De-
emarken is een actie-
vep werkzaam met de
heistelling Denen meer
lezier in het leven te
engen. Ze opereert on
er de naam Deens On-
ergronds Syndicaat
)UG), en dat is dezelfde
aam als die van het be-
rijf dat de gas- en olievel-
en voor de Deense kust
xploiteert. De beweging
'staat uit studenten en
erkloze jongeren en or-
iniseert gebeurtenissen"
e de saaiheid van de
eense samenleving moe-
13 n doorbreken.
eerste actie van DUG
d plaats in september,
ten Sylvester Stallone in
enemarken arriveerde
de Deense première
li m de film Rambo bij te
li onen. DUG-leden dron-
'n door tot zijn privé-
iegtuig, dat op het Ko-
'nhaagse vliegveld Ka-
trup was geparkeerd, en
erdoopten het „Ho Tsji
linh Airways".
)UG beargumenteert dat
e wijze waarop de Deense
imenleving is geordend
!e plezier uit het dage-
ks leven heeft verdre-
en. En daarom stapte een
an tal DUG-activisten,
erkleed als keurige za-
enlieden, een metrotrein
innen. Ogenblikkelijk be-
onnen ze de hele coupé te
ekladden met graffiti,
en paar haltes verder
apte er een groepje
unks in, die hot klieder-
erk begonnen te verwij-
eren, tot de opperste ver-
azing van de medepassa-
iers.
)aarna gijzelde DUG de
ets van de minister van
ader wijs. Er werden fo-
>'s van de fiets gepubli-
lerd, die toonden hoe het
ach to ff er langzaam en
mmerlijk tenonderging.
ecentelijk protesteerde
UG tegen net veel te
parlement. Er werd
kartonnen koeiekop
ver de zeemeermin in de
a ven van Kopenhagen
ihangen met een bordje
aaronder: „Nee! tegen de
iaie politiek". DUG heeft
ezegd dat het een proces
al aanspannen tegen het
rote Deense gas- en olie-
yndicaat, omdat deze de-
ilfde naam draagt. Hier-
iee proberen ze op een
ette manier duidelijk te
laken dat de Denen maar
ens wat minder aandacht
weten besteden aan de
tnstige zaken en wat
leer plezier moeten krij-
en in het leven.
PAUL FELDMAN
Copyright The Guardian
PEKING Het ziet er
naar uit dat het geduld
van de Chinese leiders
met het studentenprotest,
dat zich in een paar we
ken tijd als een olievlek in
het land uitbreidde, op is.
Volgens westerse diplo
maten zullen de Chinese
autoriteiten zelfs niet aar
zelen om met geweld een
einde te maken aan de il
legale demonstraties. Dat
laatste is niet denkbeeldig
gezien de reputatie van de
havenstad Shanghai als
een plek waar snel de
vlam in de pan slaat.
De studenten in China richten
Handige
boodschap
„Ik ben Vanunu. Ont
voerd In Rome, Ital.,
30 september. Kwam
naar Rome 29, vlucht
BA 504". Dat stond te
lezen op de handpalm
van de 32-jarige Israë
lische kerntechnicus
Mordechai Vanunu, die
in Jeruzalem achter
gesloten deuren te
rechtstaat wegens het
doorgeven van nucle
aire geheimen aan een
Britse krant.
Nadat hij de „Sunday
Times" had verteld dat
Israël kernwapens pro
duceert in cle kerncen
trale .van Dimona, was
hij spoorloos verdwe
nen. Tot nog toe hield
de Israëlische regering
vol dat Vanunu Groot-
Brittannië „uit vrije
wil" had verlaten.
Maar toen hij in een
politiebusje op weg
was naar de rechtbank
in Jeruzalem, hield
Vanunu zijn hand,
waarop de boodschap
geschreven stond, te
gen de ruit. Hij zou
naar Italië zijn „gelokt"
door een vrouw, die
werkte voor de Israëli
sche geheime dienst,
de Mossad.
Aanvankelijk verbood
hun protestdemonstraties te
gen een aantal zaken, waarvan
de slechte kwaliteit van het
eten op de campussen er één
is. Maar voorop staat hun eis
om functionarissen van de lo
cale bestuur op democratische
wijze te kiezen. Eén van de
studentenleiders waarschuwde
overigens „dat men niet klak
keloos de buitenlandse demo
cratie-modellen moest overne
men, maar dat men eerst gron
dig moet onderzoeken wat de
mocratie precies inhoudt alvo
rens het toe te passen".
De autoriteiten in Shanghai
staan nu voor de moeilijke
keus tussen het handhaven
van de orde en het voortzetten
van de dialoog met de demon
stranten, zoals hun politiek tot
nu toe was. De problemen
worden mede veroorzaakt
doordat niet alleen studenten
maar ook een zeer groot aantal
arbeiders het afgelopen week
einde de straat op ging na ge
ruchten over dreigende prijs
verhogingen.
De situatie in Shanghai, dat
twaalf miljoen inwoners telt
en daarmee qua bevolking de
grootste stad van China is, was
gisteren overdag rustig. De
studenten hebben ondanks de
waarschuwingen, die ook via
de officiële media werden ver
spreid, aangekondigd dat zij
opnieuw gaan demonstreren
als niet wordt voldaan aan een
legaal zijn en de garantie dat
de demonstranten niet zullen
worden gestraft.
Binnen de Chinese partijlei
ding is de laatste maanden een
felle discussie gaande over
vergaande politieke hervor
mingen. De hervormingsgezin
de vleugel onder leiding van
„sterke man" Deng Xiaoping
staat tegenover conservatieve
partijbonzen, zoals de econoom
Chen Yun, die tegen te ver
gaande economische en poli
tieke veranderingen zijn. Deng
Xiaoping zou dit jongste stu-
aantal nieuwe eisen. Zij drin- dentenprotest oogluikend toe
gen aan op vrijlating van gear- staan om te proberen zijn eco-
resteerde demonstranten, ver- nomische hervormingen als-
volging van agenten die on- nog door te drukken. Maar het
gveer tweehonderd studenten zal niet lang duren of Deng zal
zouden hebben afgeranseld, de acties niet langer over zijn
erkenning dat de protestacties kant kunnen gaan.
de Israëlische militaire bod werd later opge-
censor alle berichten heven. De Israëlische
over Vanunu's bood- regering heeft steeds
schap, maar dat ver- geweigerd in te gaan
op de berichten over
de aanmaak van kern
wapens en slechts het
officiële standpunt her
haald dat „Israël niet
als eerste kernwapens
in het Midden-Oosten
zal introduceren".
NAASTE ADVISEUR LEGERLEIDER BOUTERSE:
V)
DEN HAAG/PARAMA
RIBO Het zou te be
treuren zijn, als Suriname
de betrekkingen met Ne
derland verbreekt. De Su
rinaamse regering moet
proberen een dialoog met
Den Haag aan te gaan.
Maar dat kan pas, wan
neer volgend jaar een
grondwet tot stand is ge
komen. Tot die tijd dient
Suriname Nederland ver
van zich af te houden. Dit
heeft mr. Henk Heidweil
ler, directeur van het ka
binet van de Surinaamse
legerleider Desi Bouterse,
gezegd op een persconfe
rentie in Paramaribo.
Volgens Heidweiller opereren
er in Nederland twee groepen
IIDJE VERHOLEN KARELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
9) - Dnjepr Mopsnasovitch knalde meteen de buksk lag keurig onder hem zoals het hoorde,
e inhoud van zijn boordwapens naar buiten. Doelbewust koos de bezem een landingsplaats
ratelden de schoten, maar de smid was al en weldra stond de smid middenin een groot
èl te ver weg. De heksenbezem trok een paar gebouw. Maar het was wel een raar gebouw,
'te kringen en Dnjepr kon hem onmogelijk ra- want het grootste deel bestond uit latwerk, lin
nen, gips en waterverf. - Asje-me-nou!" mom
pelde de smid. „Heb je ooit zo zout gegeten?
Uit de lucht leek het heel wat, maar van de
De bezem was namelijk véél sneller en
rmag men misschien wel uit concluderen,
bezems tóch nuttiger zijn dan straaljagers.
sschien heeft de luchtmacht nog iets aan dat grond af gezien, is het net een toneeldecor! Lin-
etje... - En nu begon de vliegende bezem nen, latten en gips! Nou ja..., ik heb wel eens
igzaam maar zeker vaart te verliezen, en ook méér horen vertellen, dat alles in Barreberië
dalen. „Gelukkig.... mompelde smidje Verho- theater is..." - Juist op dat moment kwam een
,We schijnen in Humbuksk aangekomen te officier in wit uniform door de gang lopen. Ver-
Eindelijk..." - De heksenbezem had zich baasd dacht de man: „Een stréatvegerl? Wat
k weer in de goede stand gewenteld en Hum- zou DIE hier nou willen?"
ten opzichte van Suriname.
Enerzijds de groep die norma
lisering van de betrekkingen
voorstaat. Tot deze groep re
kent hij minister van buiten
landse zaken Hans van den
Broek. Anderzijds is er een
groep die geen verbetering wil
van de relaties met Nederland.
„Althans met dit bewind niet.
Een groep die af wil rekenen,
een groep die bloed wil zien.
Echt rood bloed", aldus Heid
weiller. Hij verweet Neder
land ten minste passieve me
deplichtigheid rond de ont
wikkelingen in Suriname. „De
doden die hier vallen zijn uit
gelokt vanaf Nederlands terri
toir", zei hij.
Hij verklaarde verder dat het
niet het beleid is van het na
tionale leger om het vuur op
onschuldige burgers te openen.
Deze opmerking maakte de
kabinetschef toen hem voorge
houden werd dat vluchtelin
gen in Frans-Guyana zeggen
te hebben meegemaakt, hoe
burgers op een rij werden ge
plaatst en doodgeschoten door
manschappen van het leger.
Toen hem gevraagd werd of
het Internationale Rode Kruis
zal worden toegestaan het
dorp Moengo in het oosten van
Suriname te bezoeken, ant
woordde Heidweiller dat Suri
name moet openstaan voor
alle mogelijke vormen van in
ternationale onderzoeken. Hij
hoopte dat het Rode Kruis de
gelegenheid zal krijgen om
spoedig een bezoek aan Moen
go te brengen.
Minister Van den Broek van
buitenlandse zaken heeft in
een boodschap aan de secreta
ris-generaal van de Verenigde
Naties, Javier Perez de Cuel-
lar, de beschuldigingen van
Suriname van de hand gewe
zen dat in Nederland groepen
plannen beramen om de rege
ring in Paramaribo met ge
weld omver te werpen. Maar,
aldus Van den Broek, in een
democratische samenleving als
Nederland hebben alle mensen
het recht hun ideeën en me
ningen vrij te uiten. Dat recht
kan echter niet worden ver
ward met steun aan geweldda
den tegen de Surinaamse rege
ring. Het verwijzen door Suri
name naar de Nederlandse
media getuigt van het gebrek
aan begrip voor dit fundamen
tele recht, aldus de minister.
Zelfs kinderen vormen een ernstige bedreiging voor de Zuidafrikaanse maatschappij, aldus de re
gering Botha.
AMSTERDAM Wan
neer er een einde komt
aan de apartheid, komt er
ook een eind aan de ver
schillen en twisten onder
de zwarten. Het is immers
de regering in Pretoria
die via een verdeel- en
heerspolitiek onlusten
aanwakkert tussen bij
voorbeeld Pondo's, Nde-
beles en Zoeloes. Dat zegt
Denis Golberg, vooraan
staand lid van het Afri
kaans Nationaal Congres,
die gisteren voor een dag
in Nederland was.
Goldberg bestrijdt het idee,
door blank Zuid-Afrika in de
wereld geholpen, dat zwarten
nog niet toe zijn aan deling
van de macht, omdat zij het
onderling oneens zijn. Door de
scherpe perscensuur die de re
gering toepast, gaan momen
teel de meeste berichten uit
Zuid-Afrika over gevechten in
de mijnstreken en in woonge
bieden waar diverse zwarte
stammen hun geschillen op
bloedige wijze beslechten.
Goldberg: „Al op de oprich
tingsvergadering van het ANC
in 1912 waarschuwde de toen
malige voorzitter Pixley ka
Isaka Seme dat verdeeldheid
onder het volk het regiem de
kans geeft tot onderdrukking.
Een verenigd Afrikaans volk
is hèt wapen tegen de regering
en daarom creërt Pretoria ver
schillen en zet aan tot kwaad
bloed onderling".
Het ANC werkt aan eenheid
onder het volk, maar wil niet
praten met Buthelezi, de leider
van de allergrootste zwarte be
volkingsgroep, namelijk de
Zoeloes.
„Buthelezi heeft politieke zelf
moord gepleegd door te blijven
onderhandelen met Pretoria.
Hij denkt nog steeds dat hij
Botha kan ompraten. Dat
maakt hem niet alleen tot een
marionet van de Zuidafrikaan
se regering, maar ook tot on
derdeel van de apartheid. Zoe
loeleider Buthelezi zegt op
vreedzame wijze apartheid te
bestrijden, maar zijn mensen
vermoorden leden van het
ANC. Buthelezi heeft nu na
melijk veel macht, maar het is
onzeker wat daarvan overblijft
wanneer het blanke bewind
ten val komt".
De 53-jarige ingenieur Denis Golberg is een blanke
Zuidafrikaan. In zijn studietijd sloot hij zich aan bij
het gewapende verzet van het Afrikaans Nationaal
Congres. In 1964 werd hij gelijktijdig met zwarte
leiders als Nelson Mandela en Walter Sisulu
veroordeeld tot vier maal levenslang wegens
poging tot omverwerping van de regering. Na 21
jaar cel kreeg hij in '75 gratie op voorwaarde dat hij
geweld tegen de Zuidafrikaanse regering zou
afzweren. Goldberg, die in Londen woont, reist de
hele wereld over en is een van de belangrijkste
woordvoerders namens het ANC. Een van zijn
wensen: „Nog jong genoeg zijn om mee te werken
aan een nieuwe maatschappij in Zuid-Afrika met
vrijheid en rechten voor al haar huidige bewoners".
Wat gaat er dan gebeuren als
de blanken hun onbeperkte
macht kwijtraken?
„Dat ligt er maar aan hoe Pre
toria die macht verliest. Wan
neer de blanke macht gebro
ken is gaat het ANC het volk
raadplegen over de gewenste
toekomst. Ik kan nu nog niet
zeggen of er onmiddellijk ver
kiezingen gehouden worden of
dat er een overgangsfase komt.
Het ANC wil alleen met de
blanken praten over deling
van de macht op grond van
het principe één mens één
stem. Maar eerst moet Pretoria
aan een paar voorwaarden
voldoen. Alle politieke gevan
genen moeten vrijgelaten wor
den, er moet een einde komen
aan het geweld door leger en
politie, de apartheid moet ver
nietigd en de verzetsgroepe
ringen zoals het ANC moeten
gelegaliseerd".
„De regering zal niet vrijwillig
op de voorwaarden ingaan,
maar zij is daartoe wel te
dwingen. De druk op Pretoria
wordt groter dan ooit. De mas
sabijeenkomsten van zwarten
leggen een zware (psychologi
sche) druk op het regiem, als
ook de activiteiten van de
nog steeds legale ver
zetsbeweging Verenigd Demo
cratisch Front (UDF), waar
zo'n twee miljoen mensen bij
zijn aangesloten. De macht
van vakbonden om het hele
economisch en openbaar leven
pla,t te leggen moet evenmin
worden onderschat".
Is Botha daarmee uit „het
laager" (symbolische bedoeld
de kring van huifkarren,
waarin de Boeren zich bij een
aanval terugtrokkente jagen?
„Nee, zeker niet alleen. De mi
litaire afdeling van het ANC,
de Speer der Natie, zal meer
en meer aanslagen gaan ple
gen. Tot 25 jaar geleden, toen
de Speer werd opgericht na
het bloedbad in Sharpeville,
zocht het ANC niet de weg
van een bloedige guerrilla.
Maar praten helpt niet. Preto
ria gebruikt dezelfde metho
den als de nazi's tijdens de
Tweede Wereldoorlog. De ge
wapende strijd van het ANC
zal daarom ook sterk toene
men".
„Zuid-Afrika kan nu al zijn
buitenlandse schulden niet
meer betale. Sancties kunnen
ertoe leiden dat de blanken
hun voorrechten moeten gaan
opgeven, dat leger en politie
nauwelijks meer te betalen
zijn. Nu al voelen veel blanke
zakenlieden de bui hangen;
waarom reizen vooraanstaan
de ondernemers naar Lusaka,
waar zich het hoofdkwartier
van het ANC bevindt? Zakan-
lieden willen overleg met de
zwarten, willen de eisen we
ten. Zij zijn immers gebaat bij
politieke stabiliteit".
Zijn de dagen voor blank
Zuid-Afrika geteld?
„Beslist. Dat blijkt bijvoor
beeld uit het feit dat zij hon
derden of mogelijk duizenden
kinderen arresteren, in over
volle cellen gooien en hen
martelen, omdat zij acht,
tien of veertien jaar oud
een ernstige bedreiging vor
men voor het bewind. De
blanken voelen zich zeer in
het nauw gedreven door het
volk, door de recessie en door
de buitenlandse druk. Daaruit
concludeer ik dat de grote ver
andering gauw, binnen een
paar jaren, zal plaatsvinden".
JOOS PERSOON
PARIJS De Franse regering heeft komen ontregelen. treinverkeer in Frankrijk nagenoeg ge-
de vakbonden van spoorwegpersoneel heel tct stilstand, doordat de machinis-
voorgesteld het loonóverleg voor 1987 Of deze opzet slaagt is overigens lang ten van de supersnelle TGV-treinen
te vervroegen, in een poging een einde niet zeker. Ook vandaag is het een zich aansloten bij de actie. Ook bestuur-
te maken aan de wilde stakingen die complete chaos in het Franse openbare ders van de Parijse metro legden het
het openbare vervoer in het land vol- vervoer. Gisteren kwam het nationale werk neer. Een en ander leidde tot een
enorme verkeerschaos in Parijs. Indien
de stakingen morgen voortduren, over
wegen de ski-gebieden in de Franse Al
pen alternatieve reismogelijkheden
voor de duizenden gedupeerde toeris
ten, zoals het inzetten van bussen.
