Thomas Merton tekent
gezicht christendom
in het jaar 2000
CeicLc Sou/tor
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
Brede basisvorming l
weer
fieUlaeSou/iwit
4.
DINSDAG 23 DECEMBER 1986 PAG»
Wereldraad voor „constructieve geweldloosheid"
GENÈVE De uit Uruquay afkomstige secretaris-generaal
var» de Wereldraad van Kerken, dr. Emilio Castro, heeft in zijn
Kerstboodschap de christenflëid opgeroepen tot „constructieve
geweldloosheid". Nu de wereld zich de dwaasheid veroorlooft
van in staat te zijn tot zelfvernietiging, moeten de christenen
daarop antwoorden met „de dwaasheid van afzien van geweld,
van het de andere wang toekeren", aldus de secretaris-gene
raal van deze rond 300 kerken met samen 400 miljoen leden
omvattende wereldorganisatie. Castro roept de christenen op,
te bidden voor wereldleiders als Reagan en Gorbatsjov, opdat
hun werken aan vrede zal voortkomen „uit de aanwezigheid
van de Geest".
Belgische bisschoppen komen met „geloofsboek"
BRUSSEL Liever dan de gelovigen op te schepen met weer
een nieuw catechismusboek, komen de Belgische bisschoppen
met een „geloofsboek". Naar hun mening biedt een catechis
musboek weinig meer dan een schoolse aanpak waarop de ge
lovigen spoedig raken uitgekeken. Het afgelopen jaar hebben
de bisschoppen onder leiding van kardinaal Godfried Danneels
zich enkele malen teruggetrokken om te filosoferen en zich te
laten voorlichten over problemen en mogelijkheden aangaande
een hernieuwde evangelisatie van België. Het boek zal geen
volledig beeld geven van wat het geloof nu precies inhoudt,
maar dient meer als referentiekader. Het valt in drie delen uit
een: het kennen, het vieren en het leven van het geloof.
Alle antwoorden op
alle vragen zijn al
bekend. Zeg mij alleen
welk antwoord bij
welke vraag past.
Breukelman
geëerd op
zeventigste
verjaardag
AMSTERDAM De Amster
damse theoloog drs. F.H.
Breukelman is bij zijn 70ste
verjaardag geëerd door oud
collega's, vrienden en leerlin
gen die hem in de Westerkerk
een bundel opstellen aanbo
den. In „Debharim" (He
breeuws voor: woorden) staat
het thema centraal, waarmee
Breukelman zich voortdurend
heeft beziggehouden: het ho
ren, vertellen en vertolken
van het Levende Woord,
„Debharim" van de God van
Israël, zoals die in het Oude
en Nieuwe Testament klin
ken.
Breukelman was van 1968
1981 wetenschappelijk (hoofd-
)medewerker bij de hervorm
de kerkelijke hoogleraar voor
dogmatiek aan de theologi
sche faculteit van de Unversi-
teit van Amsterdam.
De redactiecommissie van de
bundel (prof.dr. N.T. Bakker,
prof.dr. K.A. Deurloo, ds. C.
Dijckmeester en drs. R. Zuur
mond) zegt in het woord
vooraf dat Breukelman „on
der de grootste Nederlandse
theologen gerekend moet
worden". Het grootste deel
van het oeuvre van Breukel
man, die niet gepromoveerd
is, „is nog ongepubliceerd en
slechts gedeeltelijk toeganke
lijk via her en der rondgaan
de, gestencilde bladen", zo
meldt zijn zoon, ds. F.H. Breu
kelman jr., in de bibliografie
die in de feestbundel is opge
nomen.
Voortgang LPO
niet in gevaar
UTRECHT Het Landelijk
Pastoraal Overleg (LPO) gaat
gewoon door. Een onvolledige
agendacommissie van het
Landelijk Pastoraal Overleg
(LPO) in de roomskatholieke
kerk heeft afstand genomen
van twee leden die meenden
dat het artikel van kardinaal
Simonis over de feministische
theologie reden was om de
komende LPO-vergadering
niet door te laten gaan.
Buiten aanwezighèid van kar
dinaal Simonis, hulpbisschop
Lescrauwaert, dr. H.A. van
Munster, secretaris-generaal
van de rk-provincie, en LPO-
secretaris G.A. Kaandorp
hebben de overige leden
maandag in Utrecht over deze
kwestie vergaderd.
„Het merendeel van de aan
wezigen betreurt dat door en
kelen van hen de indruk is
gewekt dat het verschijnen
van dit artikel aanleiding zou
kunnen zijn tot een negatief
advies inzake de voortgang
van het LPO", aldus een na
afloop uitgegeven verklaring.
Twee leden, H. Luttikholt
(aartsbisdom Utrecht) en
H.P.M. Post (bisdom Haar
lem), hadden vorige week ge
zegd dat het LPO maar moest
worden afgelast. In een reac
tie daarop had secretaris
Kaandorp meteen erop gewe
zen dat niet de agendacom
missie beslist over het door
gaan van het LPO, maar de
uitnodigende partij (de bis
schoppenconferentie) of de
uitgenodigde partij (de deel
nemers aan het LPO).
Nederlandse Hervormde Kerk
Bedankt: voor Ouderkerk ad Amstel,
G.Th.Vollebregt te Zwolle; voor de
benoeming tot voorganger van de
hervormde evangelisatie te Driedorp,
G.W.Nijhof, voorganger van de her
vormde evangelisatie Elim te Urk.
Aangenomen naar Delfzijl, M.D.van
der Giessen, kandidaat te Gronin
gen, die bedankte voor Oostermeer,
Eesteren. Wijckel en Sloten (toezeg
ging). Beroepbaar J.Kommers. Irene-
HILVERSUM Bijna
twintig jaar na zijn plotse
linge dood in 1968 wordt
er nu nog gesproken en
gedacht over Thomas
Merton. De opmerkelijke
Amerikaanse monnik die
koos voor een kloostercel,
maar van daar uit de
mensen bleef bezighou
den met inspirerende
woorden die in meer dan
zestig boeken zijn neerge
legd. Stuk voor stuk op
wekkingen tot een nieu
we spiritualiteit. In de bi
bliotheek van de Colum
bia Universiteit te New
York is een afzonderlijke
leeszaal voor zijn werk
ingericht om de vele be
zoekers/lezers gelegen
heid te bieden tot onge
stoorde studie.
In de beschrijvingen van
mensen die hem gekend heb
ben komt Merton naar voren
als een meer dan gewoon
mens. Hij werd 53 jaar, gaf
zich de helft van zijn leven
over aan werelds vertier en
trad vervolgens het beschou
wende leven binnen bij de
Trappisten van Gethsemane
nabij Louisville in Kentucky.
Paul Wilkes en Audrey
Glynn van BBC-tv raakten
gefascineerd door de wijze
waarop die mensen nu nog
over hem praten. Met hun
medewerking vervaardigde
het tweetal een gesproken
portret, waarin zijn even ge
dreven als vredelievende per
soonlijkheid wordt geschetst.
De KRO-televisie nam deze
documentaire over voor uit
zending op de avond van
Tweede Kerstdag.
Augustinus
Theologische deskundigen
vergelijken Merton in vier
opzichten met de kerkvader
Augustinus, die leefde om
streeks 400 na Chr. Zowel
Merton als Augustinus leid
den voor hun toetreden tot de
katholieke kerk een woelig
werelds leven. Beiden be
schreven hun inkeer en keus
voor de kerk in een boek. Au
gustinus in zijn belijdenissen,
de „Confessiones". Merton in
zijn „De Louteringsberg", in
1948 in vertaling verschenen
bij Het Spectrum en sinds
kort opnieuw verkrijgbaar.
De derde overeenkomst is dat
zij allebei hun wijsheid uit het
Oosten haalden. Voor Augus
tinus was Griekenland het
Oosten. Daar kwam hij in
aanraking met de ideeën van
Plato en zijn navolgers. Deze
wijsbegeerte heeft er toe bij
gedragen Augustinus tot het
christendom te brengen. Mer
ton was in zijn jonge jaren ge
boeid door het marxisme
waarin hij elementen meende
te zien waarmee christenen
hun voordeel konden doen.
Later verwachtte hij meer
van de invloed van het oos
terse denken. Zijn ideeën
hierover, de inspirerende
werking die van de oosterse
denk- en leefwijze kan heb
ben op het christendom, legde
hij neer in boeken over Gan
dhi en Zen. Als zijn ideeën
bevruchtend inwerken op de
Kerk, ligt hier de vierde
overeenkomst met Augusti-
Doorleefd
In al zijn boeken met "noch
tans de bijbel als uitgangspunt
draagt hij een persoonlijke,
doorleefde geloofsgetuigenis
uit die een correctie vormt op
het westerse verburgerlijkte
christendom.
Zijn plotselinge overlijden in
Bangkok, door een elektrische
schok bij kortsluiting in zijn
hotel, bleef een verwarrend
gebeuren. In geen zevenen
twintig jaar had hij het kloos
ter verlaten. Toen werd hem
door zijn abt toegestaan naar
Bangkok te reizen om daar op
te treden op een congres van
westerse en oosterse geestelij
ke leiders. Hij overleed op de
dag waarop hij in een referaat
voor een groot gehoor vanuit
westers én vanuit oosters ge
zichtspunt het perspectief
voor een christelijk leven toe
lichtte.
In zijn boek „De Louterings
berg" verantwoordt hij zijn
bekering tot het katholieke
geloof na een leven dat hij
zelf als onpasselijk makend
omschreef. Daar staan onver
getelijke bladzijden in, zowel
over de verleidingen waaraan
hij zich overgaf als over het
leren kennen van God, de
kracht van het geloof. In zijn
nieuwe leven ledigde hij als
het ware zijn innerlijk om er
God voor altijd een plaats te
geven.
Twee citaten uit zijn boek
„De Louteringsberg" over
respectievelijk het leven
waaraan hij zo verslingerd
was, en over zijn overgave
aan wat hij ervoer als een
grote kracht in zichzelf. Over
zijn nachtenlange dronke
mansdiscussies in zijn studen
tenjaren schrijft hij: „Wat mij
het meest deprimeerde waren
de schaamte en de wanhoop
die zich bij katers van heel
mijn wezen meester maak
ten".
Over de tijd na zijn inkeer
vertelt hij: „Gaandeweg werd
ik mij steeds meer bewust van
de noodzaak van een levend
geloof en van de volstrekte
zinloosheid van het zelfzuch
tige rationalisme, dat zeven
jaar lang mijn weerstand en
mijn wil in kilheid deed ver
starren. Langzaam werd mij
duidelijk dat de enige manier
om te leven was: leven in een
wereld die geladen is met de
tegenwoordigheid en de reali
teit van God".
„De Louteringsberg" baarde
destijds veel opzien; niet al
leen vanwege de inhoud,
maar ook om de literaire
waarde. Het werd in vijftien
talen uitgegeven en behaalde
bij elkaar een miljoenenopla
ge. Merton wilde niet kiezen
voor het protestantisme, ook
al was hij geboeid door de
saamhorigheid van een prote
stantse gemeente.
Spiritualiteit
Merton werd geboren in 1915
in Zuid-Frankrijk. Zijn moe
der was methodiste, zijn va
der quaker, kunstchilder van
beroep en afkomstig uit
Nieuw-Zeeland. Merton stu
deerde in Parijs, Cambridge
en aan de Columbia Universi
teit te New York en legde een
grote honger naar kennis aan
de dag. Uit alles wat hij
schreef aan beschouwingen,
gedichten, historisch werk en
religieuze overwegingen
spreekt zijn hang naar spiritu
aliteit. Het westelijke chris
tendom mist volgens hem
echter de religieuze bevlogen
heid die wel in de oosterse
godsdiensten wordt aangetrof
fen. Die samenlevingen daar
blijken er trouwens van door
trokken. Zoals een zegsman
uit de omgeving van de paus
het ook omschreef tijdens het
bezoek van de H. Vader aan
India: „In Zuid-Amerika
toonde het volk zich opgeto
gen, in India ingetogen. De
ontmoeting was er niet min
der intens om".
Thomas
Merton
Op dit punt verwachtte Mer
ton veel van de jongeren. Zij
zullen moeten breken met het
burgerlijk christendom en het
opnieuw geestelijke dimensie
moeten verschaffen. Zoals
Augustinus aan de sacramen
tele leer vorm gaf en de Kerk
voor eeuwen aan adem hielp,
zo zou Mertons oproep de
kerk een nieuwe geest, een
nieuw élan kunnen geven.
Protestzangeres/tekstschrijver
Joan Baez liet zich voor haar
teksten vooral door hem in
spireren. Zij wijst er op dat
het in Amerika vooral pries
ters en monniken waren die
het eerst spontaan reageerden
op de vredesbeweging van '66:
„Op dat moment hoorde ik de
naam van Thomas Merton. Ik
begon zijn boeken te lezen
over vrede, niet-geweld. Hij
bood inspiratie voor mijn tek
sten".
Ook de Dalai Lama, geestelijk
leider van het Tibetaanse
boeddhisme, raakte getroffen
door de geestkracht van Tho
mas Merton. Hij schetst een
beeld van een vreedzaam in
gesteld mens. In hem zegt hij
de ware christen te hebben
herkend, de vredesmens.
Augustinus schreef er zijn
boek „De stad Gods" over.
Merton getuigde ervan in boe
ken als „De weg naar de
waarheid" en „De wijsheid
van de woestijn".
Merton is lang na zijn dood
nog steeds bezig in de chris
tengemeenschap een nieuw
élan te wekken, een taak voor
de toekontst die al is begon
nen.
TON OLIEMULLER
Weer kruisbeelden
verwijderd uit
Poolse scholen
WARSCHAU De Poolse
bisschop Stanislaw Szynecki
van Kielce heeft zondag in
alle kerken van zijn diocees
een herderlijk schrijven doen
voorlezen, waarin protest
wordt aangetekend tegen het
feit, dat de overheid het op
nieuw noodzakelijk heeft ge
acht uit een aantal klasloka
len de daar opgehangen
kruisbeelden te verwijderen.
Paus gevraagd naar Polen te komen
WARSCHAU De Poolse leider generaal Wojciech Jaruzels-
ki en kardinaal Joseph Glemp, de primaat van de Poolse
Rooms-katholieke kerk, hebben in een gezamenlijk commu
niqué paus Johannes Paulus II uitgenodigd om in juni van
het volgend jaar naar Polen te komen.
In het communiqué wordt gezegd dat Jaruzelski en Glemp
hebben gesproken over „de richting van de voorbereidingen
voor het derde bezoek" van de paus in juni 1987.
Glemp en Jaruzelski, die elkaar voor het laatst in april van
dit jaar hebben gesproken, riepen ook op tot verbetering van
de verhouding tussen kerk en staat in Polen, „zodat het be
zoek (van de paus) vruchten kan afwerpen voor de gelovigen
en voor Polen.
Gereformeerde deputaten
willen nieuw gesprek met
dr. Wentsel
DEN HAAG De gerefor
meerde deputaten voor Kerk
en Israël willen opnieuw pas
torale gesprekken met de
Haagse predikant dr. B.
Wentsel voeren nu blijkt dat
hij zijn opvattingen over het
lijden van Israël en de joden
vervolging niet heeft herzien.
Dit heeft het deputaatschap
een dezer dagen besloten, al
dus de voorzitter, mevrouw
H.L. van Stegeren-Keizer te
Heemstede.
Vorig jaar september heeft
het deputaatschap dr. Wentsel
schriftelijk verzocht zijn me
ning te herroepen als zou in
het kader van zegen en vloek
de uitroeiing van de joden een
straf van God zijn. Hij had
deze geuit op een zomerconfe-
rentie van de reformatorische
studentenvereniging CSFR.
Een lid van het deputaat
schap, ds. E.D.J. de Jongh te
Wageningen, en een der pre
dikanten in dienst van het de
putaatschap, dr. S. Schoon te
Mijdrecht, hadden in een pas
toraal gesprek met Wentsel de
grote bezorgdheid en het mis
noegen van het deputaatschap
hierop geuit. Wentsel ant
woordde op die brief van het
deputaatschap dat hij graag
bereid was naar anderen te
luisteren en eventueel zijn vi
sie te herzien.
Wentsel liet vorige maand
weten dat hij na overleg met
zijn advocaat zijn mening
over deze kwestie heeft „op
geschort". „Het kan zijn dat
het waar is, maar dat weet ik
niet. Het lijden van Israël kan
een element van schuld be
vatten. Er zijn ook orthodoxe
rabbijnen die het beweren.
Voor mij is het een geheime
nis," zo deelde hij desge
vraagd mee.
Ook het Overlegorgaan van.
joden en christenen in Neder
land (OJEC) heeft vorig jaar
september dr. Wentsel ge
vraagd publiekelijk afstand te
nemen van zijn uitlatingen.
„In de joodse gemeenschap is
ontsteld gereageerd op uw
uitspraken. Traumatische
herinneringen uit het verle
den kwamen opnieuw boven
naar aanleiding van uw kre-
kende en ongenuanceerde
theologische stellingen," aldus
het OJEC. Het OJEC heeft
geen antwoord op deze brief
ontvangen.
Rijn
Het zal dus wel een aantal ja
ren duren voordat er echt
sprake kan zijn van een scho
ne Rijn. Zo deze rivier ooit
weer schoon wordt. Ik heb
daar een hard hoofd in. Er
wordt als reden op gegeven
dat een schone Rijn nu, dui
zenden banen zal kosten. Om
dat te voorkomen zal er eerst
een oplossing moeten worden
gezocht voor het afval dat de
chemische fabrieken nu lozen.
De omgekeerde wereld. Dit
probleem hadden de bedrijven
moeten aanpakken voor zij
ooit met hun fabricage en de
daardoor noodzakelijke chemi
sche lozingen waren begon
nen. Nu zit Nederland nog ja
ren opgescheept met het afval
uit Duitsland en Zwitserland.
Want als het water van de
Rijn ooit schoon wordt, wie
zorgt er dan voor dat het ver
vuilde slib wordt gereinigd?
D. van Dijk,
LEIDSCHENDAM.
Rijn (2)
Ze moesten zich schamen, die
bewindslieden die na afloop
van de Rijnconferentie in Rot
terdam feestelijk een toastje
met zalm staan te verorberen.
Want wat hebben ze nu eigen
lijk bereikt met betrekking tot
het schoonkrijgen van de Rijn.
Niets toch! Het gaat nog jaren
duren voor er daadwerkelijk
iets gebeurd. Gelukkig voor ae
heren (en natuurlijk dame)
ministers is er ergens op de
wereld nog een plek waar het
beleg voor hun toast kan wor
den gevangen. Als het dan
toch nodig was de conferentie
op feestelijke wijze te beslui
ten, had hen beter een toastje
met vis, gevangen in de Rijn
kunnen worden voorgezet. Het
probleem aan den lijve onder
vinden, heet zo iets.
R. Huizen,
DEN HAAG.
Premieverhoging
Eens te meer is duidelijk ge
worden dat we aan verkie
zingsbeloften niets hebben.
Gelijke premiedruk wordt er
beloofd en wat zien we: De
druk zal het komende jaar
toch weer met 0,3 procent toe
nemen. Daar zullen best aller
lei verklaringen voor zijn,
maar beloof de kiezer niet wat
ie een paar maanden niet
blijkt te kunnen waarmaken.
G. Peters,
LEIDEN.
Ruding
Al dat gedoe rond minister
Ruding was dus allemaal niet
nodig geweest als rustig de be
noeming van een nieuwe top
man bij het IMF zou zijn afge
wacht. Nu werd er een paar
maanden nadat het kabinet
Lubbers in functie was, uitge
breid gediscussieerd of Ruding
het kabinet zou mogen verla
ten om naar het IMF te gaan.
Er werd zelfs een kamerdebat
gewijd aan de vraag of Ruding
niet direct moest opstappen als
minister. Nu wordt dus een
ander bij het IMF benoemd en
is weer eens kostbare tijd ver
knoeid.
Chr. Van Vuren,
RIJSWIJK.
Medisch stuntwerk (2)
Stel: een zwangere vrouw kan,
volgens de Nederlandse wet,
op sociale gronden abortus ei
sen. Ze besluit echter het toch
te proberen en laat het kind
komen. Als het na een jaar
toch tegen valt, moet ze haar
misrekening dan ongedaan
mogen maken? „Nee", zult u
denkelijk zeggen, „dat zou
moord zijn". En indien ze
daartoe eerder had willen be
sluiten, na enkele maanden,
weken of dagen? „Nog min
der", vindt u waarschijnlijk,
„zo'n hummeltje!" Veronder
stel dan dat het medisch kun
nen (dat staat immers voor
niets) abortus tot enkele da
gen, weken of maanden vóór
de geboorte zonder schade
voor de vrouw mogelijk
maakt, is dat dan moreel aan
vaardbaar? Vrij algemeen ant
woordt men dan, dat zoiets
niet mag. Immers, zo'n kind
had al (iets te vroeg) geboren
kunnen zijn, met alles erop en
eraan, levensvatbaar en wel,
zeker bij de huidige stand van
de gezondheidszorg. Hoe ver
moet men dan teruggaan om
abortus aanvaardbaar te doen
zijn? Vier maanden vóór de
geboorte, vijf, of meer? We
weten allemaal wat de Neder
landse wet zegt: zes maanden
voor de geboorte oftewel drie
maanden na de bevruchting.
Maar laten we ons daarachter
niet verschuilen.
Hoe lang na de conceptie kun
je nog zeggen: „Jij bent nog
geen mens, ik kan je nog net
aborteren?" Op grond waar
van zou men zo'n moment, dat
beslist over leven of dood, dur
ven vaststellen? Is het niet
veel logischer het te houden
op het standpunt van de ka
tholieke kerk? Dat stelt, dat
God op het moment van de
bevruchting meteen ook de
ziel schept. Dat er dus meteen
sprake is van een persoon, met
in de kiem reeds „alles erop en
eraan".
Ik schrijf dit n.a.v. de drievou
dige abortus op een aanstaande
vijfling. In de medische ru
briek werd de vraag opgewor
pen „Als het op één mag,
waarom dan niet op drie?"
maar werd tegelijk gesigna
leerd, dat ook voorstanders
van „gewone" abortus er zich
„ongemakkelijk" bij voelden,
verder lees ik: „Vroeger be
paalde de kerk de ethische
grenzen", maar „oude en ver
trouwde waarden zijn wegge
vallen". Persoonlijk zou ik lie
ver zeggen: De katholieke
kerk handhaaft die waarden
nog steeds. Alleen, mensen la
ten die waarden vallen. En
daarmee blijkt het hek van de
dam voor een doorhollende
medische praktijk, die in hoog
tempo de vreemdste en meest
dubieuze mogelijkheden
schept, waarvan zelfs de
eigenmachtig geworden mens
even verlegen wordt. Wie een
station te ver gaat, komt nooit
meer goed uit, tenzij via de
trein terug.
L. Flier,
DEN HAAG.
De plannen voor een gemeenschappelijk basisprojj
in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs, door'
ter Deetman en staatssecretaris Ginjaar op de laatste}
dag van dit jaar gepubliceerd, hebben dezelfde tegeng,
reacties opgeroepen als het WRR-rapport waarop zij
baseerd. Toen de Wetenschappelijke Raad voor hefr
ringsbeleid in het voorjaar zijn advies uitbracht, rieptf
migen dat de middenschool er aan kwam (alle leerling
een, waardoor gelijke onderwijskansen moeten onj(
Voorstanders van die middenschoolgedachte daarentej
toogden dat de juist tweedeling in het onderwijs nie^
doorbroken. Waar ligt het gelijk?
De plannen voorzien in een verbetering van de ki(
van het onderwijs, die moet worden bereikt door vo
leerlingen gedurende de eerste drie jaren van het vo<^
onderwijs veertien vakken verplicht te stellen; een rtf
eenvoudige opgave. Om geen kind uit de boot te latei)
moeten al die vakken op twee niveaus worden g^
neerd: vergelijkbaar met het lbo-niveau en het mavf
veau. Daarbij zijn voorzieningen getroffen voor leei
voor wie veertien vakken op het laagste niveau een tj
opgave is - zij kunnen al tijdens die basisvorming gj
ginnen aan de voorbereiding op hun beroep - en vr
gaafde leerlingen: zij moeten versneld kunnen doorslj
Het is van belang dat aan de basisvorming zoge*
eindtermen zijn verbonden: het vastleggen van dt
waaraan de leerlingen na afloop van deze periode J
voldoen. Eindtermen vormen een garantie voor kwal
voor duidelijkheid. Van groot belang is ook het vakk'
ket dat voor alle leerlingen verplicht wordt: de vaki
het bestaande onderwijs, aangevuld met techniek eri
matica, economie in plaats van maatschappijleer en <f
tieve vakken muziek en beeldende vorming. Lichal
vorming is het enige dat niet op twee niveau's wordt
Vakken als maatschappijleer en verzorging ontbrekei)
de scholen kunnen twintig procent van de lestijd in
invullen. Dus ook de klassieke talen en godsdienstil
ming kunnen aan hun trekken komen.
ALLE bestaande schooltypen moeten met het pakketj
slag kunnen gaan, aldus de voorstellen. Toch laaien I
cussies over de structuur van het onderwijsstelsel wet
op: kan het lbo met zo'n zwaar pakket uit de voeten
hoogste, het mavo-D-niveau niet te laag voor het gjj
um? De experimenten in de komende jaren zullen he
Zeker is' dat lbo-scholen niet zoveel leerlingen zullé
trekken die op het hoogste niveau examen zullen doer,
het gymnasium zal het tegenovergestelde het geval zijt
zullen ook deze scholen genoodzaakt zijn de mogel
van een toetsing op twee niveaus te bieden, zodat de
scheiding wordt doorbroken. Maar uiteraard zullen d
schoolgemeenschappen betere mogelijkheden bieden o
stelling van gelijke kansen voor alle leerlingen te be
En daarmee zou de discussie over wel of geen middei
eindelijk eens uit de wereld moeten zijn.
Er is dan ook alle reden om de voorstellen van Deeti
Ginjaar een reële kans te gunnen. Het is van belang'
druk te leggen op de inhoud van de schoolvorming,
aard speelt de schoolvorm daarbij eeh rol, maar bej
groepen die daarop toch weer de nadruk leggen, zie
dingen over het hoofd: dat na vijftien jaar de discuss
de opbouw van het vervolgonderwijs onvruchtbaar i$
ken en dat nu de nadruk moet liggen op kwaliteit.
gaat het niet om de vraag: hoe vul ik de kinderhoofd
zoveel mogelijk kennis. Juist een evenwichtige vori
vereist, met gelijke kansen voor de ontwikkeling van
hand en hart.
Rustig weer
DE BILT (KNMI) Morgen
passeert een rug van hoge
druk. De buienactiviteit wordt
zover onderdrukt dat het vrij
wel overal droog zal zijn. In de
komende nacht vriest het licht
tot matig. De middagtempera-
tuur loopt op tot om het vries
punt. Er staat weinig wind. De
rug van hogedruk wordt ge
volgd door het binnendringen
van warmere lucht, hetgeen
gepaard gaat met veel bewol
king, eerst wat sneeuw, daarna
regen. Deze zone nadert in de
Kerstnacht en passeert op Eer
ste Kerstdag. De Tweede
Kerstdag ziet er uit als een dag
met veel bewolking en af en
toe regen. Dan is aan de vorst
periode een eihde gekomen.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en donderdag:
Zuid-Scandinavië: opklarin
gen. Matige tot strenge vorst.
Denemarken: flinke opklarin
gen. Lichte tot matige vorst.
Britse Eilanden: eerst in het
zuidoosten opklaringen, overi
gens veel bewolking en enige
regen, vooral in het noorden
en westen. Middagtempera-
tuur van vier graden in het
oosten tot tien graden in het
westen, op donderdag in het
oosten wat zachter.
Duitsland en Noordoost-
Frankrijk: droog. Perioden
met zon. Plaatselijk mistban
ken. Overdag lichte, 's nachts
matige en plaatselijk strenge
vorst.
Benelux en Midden-Frankrijk:
Perioden met zon. Op donder
dag later opkomende bewol
king. Middagtemperatuur
dicht bij nul, in de nacht lichte
tot matige vorst.
West-Frankrijk: wolkenvel
den. Voornamelijk op donder
dag enige regen. Middagtem
peratuur morgen drie tot ne
gen graden, op donderdag iets
hoger.
Franse Middellandse-Zeekust,
Noord-Italië en de Joegoslavi
sche kust: vrij zonnig. Middag-
temperatuur bij zee z
twaalf graden. Land
rond vijf graden.
Spanje en Portugal:
noordwesten wolke)
elders zonnig. Middagtl
tuur van tien graden
noorden en in het binJ
tot achttien graden in]
den. In het binnen
nachts vorst.
Zuid-Italië: verander!
wolkt. Regen of onwed
Meer landinwaarts in
re delen plaatselijk
sneeuwval. Middagt]
tuur bij zee acht tot twi
den, landinwaarts kouJ
Alpenlanden: half tol
bewolkt en plaatselijk i
Donderdag vrij z«
overwegend droog,
matige tot strenge vor
dag lichte tot matige v
Sneeuwbericht
Belgie/Duitsland (zgn.
dicht-bij-huis): Ardennen:
cm, redelijke wintersportn
den; Eifel: 15 tot 20 cm,
wintersportmogelijkheden;
land: 20 tot 45 cm. redelijkf
wintersportmogelijkheden;
tot 50 cm, goede winterspoi
heden; Zwarte Woud: 10
goede wintersportmogt
weersverwachting tot e
genavond: vriezend weei
een bui, morgen droog
Alpengebied: in het algeml
winiersportmogelijkheden. I
zicht van de gemiddelde
hoogten in centimeters (het|
fer geldt voor de dalen, b
voor de hogere pistes):
Oostenrijk: Vorarlberg: 70-1
50-95; Salzburgerland: 55-1
thie: 30-60; Zwitserland
Oberland: 45-85; Graubuen^
Wallis: 55-95; Noord-Italié
rol: geen gegevens beken
rijk: Alpen: 75-140.
Weersverwachting Alpenfl
en met morgenavond: i
vriezend weer. Morgen ge(
van betekenis; Frankrijk/2
d/Italië: noordzijde Franse
serse Alpen: overal vriezi
Vooral in Zwitserland viel
nog wat sneeuw, morgt
Zuidzijde Franse, Zwitserst
aanse Alpen: overwegendl
Middags in de dalen iets B
overigens vriezend.
Bel voor meer gedetailled
malie de ANWB/KNMI I
nen (gesprekstarief 40 een
nuut): Ardennen/Eifel/i
/Harr 06 - 910 910 20; Oosi
- 910 910 30; Zwitserland/l
/Noord-Italië. 06 - 910 910'
