Frijlating
jacharov
errast
besten
a
Walsh speciale
aanklager in
Iran-affaire
Hevige gevechten tussen
leger en Ronnie Brunswijk
Een
cadeau
van
formaat
li
Ook gratie
dissident
Dzjemilijev
Reagan
mikt op
mobiele
raketten
TENLAND
CeidócOotvm/nt
ZATERDAG 20 DECEMBER 1986 PAGINA 5
ombombrief'
stein brengt
miljoen op
'ORK Een op 2 augustus 1939
Ubert Einstein aan president
/elt geschreven brief is op een
in New York verkocht voor
dollar, ruim een half miljoen
J. In de brief dringt de beroemde
le er bij de president op aan het
oek voor de bouw van een
)om te coördineren. De koper
schatrijke Amerikaanse uitge-
ilcolm Forbes, volgens wie deze
le loop der dingen heeft veran-
Een direct resultaat van de brief
instein was de commissie-Briggs,
jt het Manhattan Proiect voort
dat de bom ontwikkelde.
Befaamd kinderarts in cel
voor handel in kinderporno
LONDEN Een internationaal voor
aanstaande Britse kinderarts is in Lon
den veroordeeld tot een jaar gevange
nisstraf voor zijn betrokkenheid bij kin
derporno. De 45-jarige arts is specialist
op het gebied van de voortijdige geboor
te. Hij verzamelde kinderporno en ver
handelde die vervolgens in zijn werk
ruimte in het het ziekenhuis St.George's
in Zuid-Londen. De man zou door ad
vertenties in tijdschriften contact met
cliënten hebben gelegd en het pornogra
fische materiaal hebben gekocht tijdens
voordrachten in het buitenland. Het
personeel van het ziekenhuis verklaar
de voor de rechtbank dat de arts nim
mer zijn patiënten lastigviel.
Babylonische stad
in Irak opgegraven
BAGDAD Iraakse archeologen hebben de resten
van een stad uit de oudheid gevonden die teruggaat
tot het Babylonische tijdperk van naar schatting 2000
voor Christus. De stad, op 35 kilometer ten zuidoos
ten van Bagdad, was door nauwe wegen verdeeld in
twee delen en bestond uit huizen van in de zon ge
droogde stenen van klei. Door vergelijking met de
resten van al eerder gevonden steden in het gebied
tussen de rivieren de Tigris en de Diyala, valt vol
gens archeologen op te maken dat de nieuwe ruïne
één van de steden van het koninkrijk Ashnoona van
2.000 tot 1761 voor Christus was. Onder de opgegra
ven voorwerpen zijn glasscherven, zilveren en ko
peren munten, gekleurde potten, speelgoederen van
klei en beeldjes van mens en dier. De stad was om
ringd door een grote muur, gesteund door enorme to
rens.
KAMPBEUL DEMJANUK
MOGELIJK VRUUIT
JERUZALEM Israël beschikt wellicht over te wei
nig bewijzen tegen John Demjanjuk, de vermeende
nazi-kampbewaker met de bijnaam Iwan de Ver
schrikkelijke. De 66-jarige Demjanjuk, een gepensio
neerde automonteur uit de Verenigde Staten, staat te
recht op verdenking van oorlogsmisdaden, misdaden
tegen de joden en misdaden tegen de mensheid. Hij
zou verantwoordelijk zijn voor de dood van honderd
duizenden joden in de Tweede Wereldoorlog. Dem
janjuk beweert zelf dat hij het slachtoffer van een
identiteitsverwisseling is. Enkele rechters hebben nu
laten doorschemeren dat ze waarschijnlijk niet kun
nen bewijzen dat Damjanuk liegt. Wel stuurde de
Sovjet-Unie deze week een document op waaruit zou
blijken dat Demjanjuk inderdaad een bewaker van de
SS was. Hij zou gestationeerd zijn geweest in het Tra-
vniki-kamp in Polen, waar bewakers werden opge
leid voor de concentratiekampen.
Drievoudige
transplantatie
CAMBRIDGE De 35-
jarige Britse Davina
Thompson heeft als eer
ste ter wereld een drie
voudige transplantatie
ondergaan: hart, longen
en lever. Volgens de be
handelende artsen zweef
de ze na de ingreep van
zeven uur „op de rand
van bewustzijn". Zij von
den dat geen slecht te
ken, omdat leverpatiën
ten altijd meer tijd voor
nodig om van zo'n in
greep te herstellen heb
ben dan hartpatiënten.
Gehoor bemanning
Voyager in gevaar
LOS ANGELES De beman
ning van de Voyager loopt kans
op een blijvende beschadiging van
het gehoor, na hun vliegtocht om
de wereld op één tank brandstof.
Dat komt door het uitvallen van
een elektronisch apparaat dat de
twee piloten moet beschermen te
gen geluidsoverlast van de moto
ren. Ze moeten nu nog bijna een
week in het zeer lawaaiige toestel
zitten. Een ander probleem is nog
steeds de kans op oververmoeid
heid. De piloten wilden daar gis
teren nog niet over horen. De
Voyager moet op Eerste Kerstdag
weer terug zijn in Californië.
ILISSING DOOR GORBATSJOV
OONLUK GENOMEN
V
J
BREMEN De Russi
sche autoriteiten hebben
onlangs ook Moestafa
Dzjemilijev vrijgelaten,
een Krim-Tartaar die
wegens zijn dissidente
activiteiten achttien jaar
in werkkampen heeft
doorgebracht. Dzjemilij
ev is één van de leiders
van de beweging van
Krim-Tartaren, die
strijdt voor het recht
van de Tartaren op de te
rugkeer naar de Krim.
De Tartaren werden on
der Josef Stalin vanaf de
Krim naar Centraal-
Azië en Siberië gedepor
teerd, wegens hun ver
meende collaboratie met
de Duitsers tijdens de
Tweede Wereldoorlog.
Nog in zijn ochtendjas verneemt de 13-jarige kleinzoon van Sa-
charov voor het huis van zijn ouders in Newton het goede nieuws
over de vrijlating van zijn opa.
,fOU Het besluit
..e ballingschap van
3|i Sacharov op te
j en zijn vrouw Jele-
nner gratie te verle
es door partijleider
il Gorbatsjov per-
-jk genomen. Het zou
ivolg zijn van een
:hap van Sacharov
le partijleider, die
„uit humanitaire
legingen" positief
gereageerd.
wiet bekend of de auto-
j aan de terugkeer van
_)v naar Moskou voor
in hebben verbonden,
verplichting geen con-
te onderhouden met
Bjten of westerse jouma-
Waarnemers achtten
'aarschijnlijk dat hij
?zou zijn daaraan mee te
aanezien hij zich ook
zijn verblijf in Gorki
izetten voor de vrijla-
de politieke gevange-
Ide Sovjet-Uunie.
'n bekend is of Sacha-
in 1975 met de Nobel
prijs voor de Vrede werd on
derscheiden, naar het Westen
zal kunnen reizen. De Sovjet-
autoriteiten hebben steeds ge
weigerd de dissidente geleerde
toestemming te geven voor
emigratie naar het Westen,
omdat hij over staatsgeheimen
zou beschikken. Noorwegen
en Oostenrijk hebben Sacha
rov en zijn vrouw in elk geval
al uitgenodig zich daar te ves
tigen.
Mensenrechten
Waarnemers zien het verras
sende besluit als een teken dat
de Sovjet-leiding nu ook op
het gebied van de mensen
rechten een offensief wil ont
ketenen. Sinds het aantreden
van Gorbatsjov hebben de au
toriteiten verscheidene voor
aanstaande dissidenten vrijge
laten. Zo kwam de joodse acti
vist Anatoli Sjtsjaranski in fe
bruari vrij in het kader van
een „spionnenruil" tussen Oost
en West. In oktober kreeg de
dissidente natuurkundige Joe-
ri Orlov onder een soortgelijke
regeling toestemming naar het
Westen te emigreren, terwijl
de dissidente dichteres Irina
Ratoesjinskaja deze week naar
Londen mocht vertrekken.
Volgens waarnemers is het op
heffen van Sacharovs verban
ning ook bedoeld om tegen
wicht te bieden aan de wester
se kritiek na de dood van de
dissidente arbeider-schrijver
Anatoli Martsjenko, die on
langs in de strafgevangenis
van Tsjistopol overleed. De be
kendmaking van Martsjenko's
overlijden volgde kort nadat
de de autoriteiten Martsjenko's
vrouw, Larisa Bogoraz, het
aanbod hadden gedaan de fa
milie naar Israël te laten emi
greren en leidde tot veront
waardigde reacties in het Wes
ten.
Geheim proces
In zijn verbanningsoord leefde
Sacharov onder permanent
toezicht van agenten van de
KGB en kon hij alleen contact
onderhouden met de buiten
wereld via zijn vrouw, die
voortdurend op en neer reisde
tussen Gorki en Moskou. In
mei 1984 werd Bonner na een
geheim proces wegens „anti-
Sovjet-laster" veroordeeld tot
vijf jaar interne verbanning,
waarmee het echtpaar volledig
van de buitenwereld afgeslo
ten raakte.
In 1985 ging de dissidente ge
leerde, die verscheidene keren
wegens hartklachten moest
worden opgenomen, lange tijd
in hongerstaking om een uit
reisvisum af te dwingen voor
zijn vrouw die zich in het
Westen wilde laten behande
len. In de Sovjet-pers ver
scheen een stroom van artike
len waarin Bonner fel werd
aangevallen, maar eind 1985
kreeg zij toch toestemming
voor medische behandelingen
naar de Verenigde Staten te
reizen. Daarbij werd als voor
waarde gesteld dat zij zich
moest onthouden van contac
ten met de pers. Na een hart-
.operatie in de Verenigde Sta
ten keerde Bonner in juni dit
jaar naar de Sovjet-Unie terug.
Waterstofbom
Sacharov speelde een belang
rijke rol in het nucleaire pro
gramma van de Sovjet-Unie
en wordt beschouwd als de
„vader" van de eerste Sovjet-
waterstofbom in 1953. Als
dank voor zijn werk werd hij
op 32-jarige leeftijd opgeno
men in de Sovjet-Akademie
van wetenschappen. Daarmee
was hij het jongste lid van de
Akademie. Ook na zijn ver
banning naar Gorki in februa
ri 1980 bleef hij lid en zette hij
zijn wetenschappelijke werk
voort.
De kerngeleerde raakte in de
jaren zestig betrokken bij de
dissidente beweging in de Sov
jet-Unie. In 1968 verwierf hij
internationale bekendheid
door de publicatie yan het
boek „Gedachten over voor
uitgang, coëxistentie 'en intel
lectuele vrijheid" waarin hij
een pleidooi hield voor samen
werking tussen de Verenigde
Staten en de SoVjet-Unie om
een atoomoorlog te voorko-
In de jaren zeventig groeide
Sacharov uit tot de voornaam
ste woordvoerder van de dissi
dente beweging en diende zijn
Moskouse appartement als ont
moetingsplaats voor de dissi
denten en westerse journalis
ten.
fda brandt Brezn jev af
U Wijlen Sovjet-partijlèider Leonid Brezjnev is giste-
le Pravda verantwoordelijk gesteld voor de ontwikkeling
igatieve fenomenen en ernstige tekortkomingen" in de
ie maatschappij. In een zeldzame aanval op de persoon
i voormalig Sovjet-leider legde het partijdagbladde
ran veel huidige problemen van de Sovjet-economie bij
r. Ter gelegenheid van het 80e geboortejaar van de in
erleden Brezjnev schreef de Pravda dat zijn bewind
kenmerkt door gebrek aan de door Gorbatsjov nage-
openheid, democratie, efficiëntie en vastbeslotenheid,
kei prees Brezjnev wel voor zijn aandeel in de opbouw
Russische industrie na de Tweede Wereldoorlog.
on met kernafval verdwaald
"t RAPIDS In een Amerikaans stadje ten westen van
Dta heeft de afgelopen dagen een onbeheerde wagon vol
'al op een zijspoortje gestaan. Er zat ongeveer 3,5 ton re
in in, die gebruikt waren om het tempo van de atoom-
in de reactor in Iowa te regelen. Ze waren in speciale
herpakt en op de wagon geladen. Deze had naar het staat-
«rrein in Washington moeten rijden, maar heeft ergens
eg een verkeerde afslag genomen. Het vervoer wordt ge-
ter computer, die de zoekgeraakte wagon pas dagen later
te.
WASHINGTON Lawrence
Walsh, een vooraanstaande
advocaat en ex-rechter, is be
noemd tot speciale aanklager
om een strafrechtelijk onder
zoek naar het Iraanse wapen
schandaal te leiden.
De benoeming geschiedde na
dat president Reagan had aan
gedrongen op een onafhanke
lijk onderzoek om te kunnen
vaststellen of bij de geheime
wapenve'rkopen aan Iran en
de mogelijke overheveling van
baten hieruit naar de contra's
wetten ziin overtreden. Uit het
onderzoek kan een gerechtelij
ke vervolging voortvloeien.
Walsh is één van de vele spe
ciale aanklagers die in de loop
der tijd in de VS zijn benoemd
om onafhankelijk van rege
ringsinstanties geruchtmaken
de affaires te onderzoeken. De
bekendste aanklagers uit het
recente verleden waren Archi
bald Cox en Leon Jaworski,
die het Watergate-schandaal
onderzochten. Het onderzoek
naar de Iran-affaire zal naar
verwachting een jaar duren.
Het Witte Huis heeft het be
richt in de Washington Post
tegengesproken dat het zou
beschikken over een hyper
modern systeem van geluids
opnamen waarin zich inlich
tingen over de geheime wa
penleveringen aan Iran zou
den kunnen bevinden. Woord
voerder Larry Speakes ver
klaarde dat soms gesprekken
van president Reagan met bui
tenlandse leiders op de band
worden opgenomen. Dat ge
beurt als er „geen gekwalifi
ceerde notulist" aanwezig is.
Het dient om naderhand een
verslag op schrift van deze ge
sprekken te kunnen maken.
In de affaire Iran van dit sy
steem geen gebruik gemaakt.
JE VERHOLENKABELTJE KNETTER EN DE TOVERBUBBEL
b snorrende heksenbezem dreef op de
'zomerlucht de schuur uit en Sybila van
en riep: „FELIX NEFAS REL-DEL-DEL!
aar Humbuksk razend snel!!" En nau-
had deze toverspreuk haar rode mondje
i of daar gierde de vliegbezem al heen,
schuin omhoog en was binnen enkele
uer boven de bomen van het Kollenbos
yn. De arme smidje Verholen kneep zijn
/ijf dicht van angst en de wind gierde flui-
>n zijn oren. Eerst beschreef de bezem
>te kring, en toen zette hij koers in de
chting. Diep beneden Verholen lagen de
(»n, huisjes, bomen en beekjes..., zo af-
ijk diep zelfs, dat hij amper durfde te
,lk wou, dat ik maar niet naar beneden
te kijken...," kreunde hij. En nauwe
lijks had hij de woorden gezegd, of daar draaide
de heksenbezem zich al een halve slag om, zo
dat hij nu met zijn hoofd omlaag bungelde en
met zijn ogen naar de blauwe lucht kon kijken,
waarin witte wolken kalm voorbij zeilden. Voor
de arme smid werd de zaak er dus beslist niet
aangenamer op, en hij stamelde: „Di..direct val
ik er n..no..nog af..!" En zo vloog hij even la
ter, bungelend onderaan die oude, wrakke be
zem, over de „granieten muur"..., dat sombere
bergmassief aan de grens van Barreberië
Tja.., voor de koene bezempiloot J. J. F. Verho
len was het natuurlijk net of de bergen zich bó
ven hem bevonden in plaats van ónder hem.
Wie de situatie dan ook op de juiste wijze wil
zien, moet het plaatje maar even omdraaien....
INITIATIEF ARTSEN VAN LITH EN COHEN
Privé-kliniek Barcelona helpt
kinderloze Nederlandse paren
BARCELONA Op an
derhalf uur vliegen van
Nederland is deze week in
Barcelona een hypermo
derne privé-kliniek voor
reageerbuisbaby's geo
pend. Het is een initiatief
van de Nederlandse art
sen Dirk van Lith uit Lei
den en Jaques Cohen uit
Maastricht.
Beiden wilden aanvankelijk
zo'n kliniek in Amsterdam
openen, maar kregen daarvoor
geen toestemming van de
overheid. In Barcelona kun
nen nu ook Nederlandse vrou-'
wen worden behandeld. Er is
geen wachtlijst de kosten van
dien niet te worden opgeno
men.
De kliniek kan daarmee een
oplossing bieden voor de hon
derden kinderloze echtparen
die in Nederland al jarenlang
op de wachtlijst staan voor
kunstmatige bevruchting via
in vitro fertilisatie (IVF). In
Nederland zijn er vijf centra
waar een behandeling wordt
vergoed. De paren die voor
een behandeling in Barcelona
in aanmerking willen komen,
moeten eerste contact opne
men met de Nederlandse art
sen, die daarvoor in Amster
dam een bureau hebben geo
pend. Na enkele onderzoeken
volgt dan drie a vier maanden
later de ivf-behandeling in
Barcelona, onder leiding van
een Spaanse gynaecoloog. Zes
dagen later kan het paar terug
naar Nederland.
(Van onze speciale
verslaggever
Rob Ruggenberg)
PARAMARIBO Bij de
Surinaamse grensplaats
Albina wordt sinds giste
ren weer hevig gevochten
tussen het Surinaamse le
ger en het zogeheten Jun
glecommando van Bruns
wijk. Gistermiddag zagen
leden van het Junglecom
mando kans een munitie
depot van het leger op te
blazen.
Het is een aantal weken rustig
geweest rond Albina, onder
meer omdat Brunswijk een pe
riode van rouw had afgekon
digd in verband met de acht
tien burgers die in Oost-Suri-
name om het leven zijn ge
bracht. De gevechten begon
nen gisteren weer toen het le
ger per schip ongeveer zeven
tig soldaten aan wal wilde zet
ten ter aflossing van degenen
die er al lange tijd zitten. Naar
schatting bevinden zich in Al
bina drie- tot vierhonderd
militairen. De plaats is alleen
via zee en de Marowijne-rivier
bereikbaar, omdat de weg van
Albina naar Moengo nog altijd
onbegaanbaar is en wordt ge
controleerd door de groep van
Brunswijk.
De weg tussen Moengo en Pa
ramaribo is Inmiddels wel
weer open, maar het ziet er
vooralsnog niet naar uit dat de
voor Suriname zo belangrijke
bauxietwinning in Moengo
kan worden hervat. In Moen
go zijn talloze gebouwen zwaar
beschadigd. De autoriteiten ge
ven daarvan de schuld aan
Brunswijk. Het Junglecom
mando daarentegen meent dat
het leger een aantal gebouwen
met opzet zou hebben vernie
tigd, net zoals het dat heeft ge
daan in Albina.
Kapittelen
In Paramaribo heeft de offi
ciële regeringswoordvoerder
Glenn Alvares gisteren alle
Nederlandse journalisten die
nu in Suriname verblijven bij
een geroepen om hen ernstig
te kapittelen over hun bericht
geving. Alvares sprak van
„niet objectieve en suggestieve
berichten en filmbeelden". Hij
zei de indruk te hebben dat
Nederland alleen geïnteres
seerd is in een zo negatief mo
gelijk beeld van de toestand in
Suriname.
Alvares zei ook dat de autori
teiten zich ernstig hebben ge
stoord aan de berichten over
een groot aantal graven in een
braakliggend stuk land. Hij zei
dat op dit kerkhof voor arm
lastigen vaker ongeordend
wordt begraven. „Het is mis
schien onze fout dat het niet
netter is, maar de militaire au
toriteiten hebben mij gezegd
dat het je reinste waanzin is
om aan iets anders te denken".
De beheerder van de nabij ge
legen begraafplaats zei giste
ren dat hij alleen doet wat
hem wordt gezegd. „Ik stop
daar kisten ónder de grond.
Wat er in zit weet ik niet. Bot
ten, zeggen ze. En doodgebo
ren kinderen". Hij had geen
verklaring voor het feit dat
het er de laatste maanden en
weken ineens tientallen zijn,
terwijl normaal niet meer dan
zes of tien mensen per jaar
hier zouden worden begraven.
Voedselpakketen
In Paramaribo is inmiddels op
verscheidene plaatsen begon
nen met het uitdelen van
voedselpakketten. Die bevat
ten suiker, rijst, vis in blik,
uien, bloem, thee, zout en luci
fers. Dat zijn artikelen die in
Suriname schaars zijn.
Een pater zei dat er nog altijd
een groot gebrek aan medicij
nen bestaat. Hij had de indruk
dat als er geneesmiddelen in
Suriname arriveren, deze niet
terecht komen waar ze het
hardst nodig zijn. Hij zei ook
dat het zeer moeilijk, zo niet
onmogelijk blijft om medicij
nen in het binnenland te bren
gen.
Mede in verband met die
moeilijke situaties hebben de
paters Redemptoristen een be
devaart afgelast die op 14 ja
nuari, de 99e sterfdag van
Peerke Donders, zou worden
gemaakt naar het voormalig
melaatsen-etablissement Bata
via aan de Coppename-rivier.
„De mensen durven er niet
meer heen", zei hij.
Het nijpende gebrek aan wapens bij de groep van Ronnie Brunswijk heeft er al toe geleid dat
enkele strijders gebruik maken van kruisbogen.
WASHINGTON President
Reagan wil het Congres toe
stemming vragen voor de
bouw van nog eens vijftig in
tercontinentale raketten van
het type MX. Het is de bedoe
ling dat die op speciale spoor
wagons worden geplaatst, zo
dat ze mobiel zijn, in tegenstel
ling tot de raketten die mo
menteel in de maak zijn. De
aanmaak van deze vijftig stra
tegische raketten, die per stuk
over tien koppen beschikken
en in de plaats moeten komen
van de Minuteman, is door het
Congres al goedgekeurd. De
eerste ervan worden nog deze
maand geplaatst in versterkte
Minuteman-silo's op de lucht
machtbasis Warren in de staat
Wyoming. Het is lang niet ze
ker of het Congres zal instem
men met de bouw van bij el
kaar honderd MX-raketten.
en luxe handdoek van 50 x 100 cm wordt uw deel als u ons
een nieuwe abonnee opgeeft. De nieuwe abonnee wordt ook
I hartelijk verwelkomd: deze krijgt de krant de eerste twee
weken gratis.
Not
I Nat
Noteer als nieuwe abonnee ingaande.
Naam:
Adres:
Telefoon:(voor controle bezorging)
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken gratis.
Daarna wordt het abonnement betaald per
0 maand automatisch betalen f 23,04
0 kwartaal acceptgiro f 68,93
Stuur als dank de handdoek aan:
Naam:Voor
Adres:
Postcode/plaats
Stuur deze bon ingevuld aan de Leidse Courant, Antwoordnummer
998, 2500 Vd Den Haag (postzegel betalen wij).
-118
CcidocSomcmt
